Jütroure ^Triïisclje duurmi t
4
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
BINNENLAND.
5Sï 3rocS.cn,m3'waa™d-
Wasch Uw haar
&30NNElflSflT|
Par kwartaal f3.25
(Beschlkklngskosfen f 0 15)
>er week f ujj,
Vuor het Buitenland bi) Wek»
lilk.sr.he tending .1^-
Bit dageliiksche tending .7.—
Alles bil vooruitbetaling
Losse nummer» 5 cent
met Zondagsblad 7 cent
Zondagsblad niet aftonderlijk verkrijgbaar
No 3188
Oil nummer bestaat uit VIER blader
EERSTE BLAD.
DE CHRISTELIJKE KERK EN DE
KRIJGSDIENST
(INGEZONDEN)
In ons land Is thans het vraagstuk van
oorlog en vrede h e t vraagstuk en van beide
zijden wordt do geschiedenis der Christelij
ke kerk in het geding gebracht om daaruti
argumenten vóór ol tegen te putten. Op de
jongste vergadering van den Bond van Pio
pafaudaclubs heeft de heer Schouten in zijn
uitnemende rtde uit de oudste geschiedenis
dor Kerk trachten aan le toonen, dat lm
slechts sektariërs zijn geweest, Montaniatsn
die óe leer van het nict-ivapcndragen ven
kon -iaden; terwijl in de zifting der Tweede
Karter van Woensdag j.l. do heer van de.'
lelde beweerde, volgens het dagbladverslat
dat de Chr.sielijke Kerk tot de vierde eeuw
op het stan tpunt heeft gestaan, dat het eet
chri'ien orgeoorlooid is krijgsdienst te ver
lieli-en ik "meen, dat deze laatste bewering
historisch onjuist is, gelijk ik eveneens van
mes- ing un, .int dn neer Schouten te ve.
ring, wan'eer bij principieele tegenzin te
gen 'den krijgsdienst m dr eerste eeuwn
uitsluitend aan sectarische afwijkingen loe-
•cl-'ijii.
ijpi zij mij v-rgund historisch deze kwes
tie rivier te j-lichten. Fn dan ngin iv -l <-
ie Sicik-n, dat u- de «'.'te ante nah-e z.-tn
een enkel bewijs te vinden is, dat het nu
litaire leven ook slechts voor één christen
voor ongeoorlooid heeft gegolden.
Hiermee is de stelling van Ds. van dei
Heide to niet gedaan, immers, toen de Kerk
,ic- nog het dichtst bij haar oorsprong he
von i, zou men allereerst de opvatting van
h« nizfewapendii-gen bij dn christenen moe
ten zoeken, wanneer dit de apostolische op
vatting van het Evangelie war' geweest.
Eerst later komt de dienstweigering P-
liet is bekend, dat Tertuliianus haar bepleit
te; eveneens de kerkvader Origenes, de bis
tchop van Carthago; Cyprianus, en Sancton-
ftius. Er waren in de derde eeuw heel wal
christenen, die weigerden het zwaard te dra
gen en liever den marteldood ondergingen,
don den krijgsdienst te vervullen. Zóó liet de
martelaar Masimiiianus zich onthoofden,
omdat hij den soldateneed weigerde. „Ik ben
christen; ik mag geen lood aan mijn hals
dragen", sprak hij. En met hem hebben ve
len liever den marteldood ondergaan, dan te
doen, hetgeen zij meenden, dat tegen Chris
lus' gebod streed.
Maar deze opvatting was volstrekt niet al-
gemeen; tegenover de dienstweigeraars ston
den tal van christenen, die geen bezwaar had
den in den soldatenstand. Denzeliden Mas
inilianus werden namen van christenéolda
ten genoemd en dezo verrichtten wei krij=s-
"'^martelaar Julius had 27 jaren den wa
penrok gedragen zonder consciëntiebezwaar
Nooit", zei hij tot zijn rechters, „heeft men
mij In mijn plicht zien te kort schieten, en
meent gij nu. dat ik na getrouw geweest te
zijn in het kleinere, in het grootere ontrouw
kan worden?" In de dagen van Marcus Aura
jius (161-180) bevonden zich tal van geloovi
gen in de Romeinsche legioenen.
De oificieele kerkleer heelt zich ook nooit,
zelfs niet in de eerste drie eeuwen, tegen den
krijgsdienst uitgesproken.
Hie,-uit blijkt dus de onhoudhar.vheu va
de stelling van Ds. van der He,de. Wel was
er een anlimilitairistische stroeming ondei
de christenen in die eeuwen, maar zij ver
tegenwoordigde niet het gevoelen der Kerk.
Een andere vraag is en nu kom ik
do verklaring van den heer Schouten in e
vergadering von den Bond ven Propaganda,
clubs welke beteekenis had die strooming
en waaruit heeft zij haar oorsprong geno
men De heer Schouten verklaarde haar als
een uitvloeisel van de sekte der Menton,sten.
Voor een groot deel is deze verklaring on-
getwijfeld juist, immers, het meerendeel van
hen die tegen den krijgsdienst geschreven
nebben, waren niet vrij van Montonisttscl».
-metten. Het is ook opvallend, dal de mees
te gevallen van dienstweigering zich voorde-
den in Alrika. dat een bolwerk was van hel
Montnnisrae. De Egyptische kerkenordening
het Testament van onzen Heere Jezus Chr.»
lus en de Canoncs van Hippolytus, namen
len opzichte van den krijgsdienst hetzelfde
standpunt in als Tertuliianus en Origenes,
in de oudere Egyptische kerkenordening
stond zelfs een bepaling, dat ccn catechu
meen of een geloovige, die soldaat wilde w.,t
den .moest worden uitgestooten, want bij
had God veracht.
Hier vinden wij dus de zeer besliste prir»
cipiecle veroordeeling van den krijgsrienst
onder den invloed van Montanistische bo-
sc.houwi neren
Toch wordt met ccn beroep op het Mon-
1 an isme de dienstweigering in de eerste
eeuwen slechts ten decle verklaard. Er n a
ren heel wat gevallen, waarbij niet op prin
(ipiecle gronden het soldaat-zijn werd ver-
Bureau: Bréestraat 123 Telefoon 2710 Postbox 20 Postgiro 58936
DINSDAG 28 OCTOBER 1930
oordeeld, maar omdat de dienst in de kei
zerlijke legers gepaard ging met het offerer
aan de afgoden.
Niet om don krijgsdienst zelve, maar om
dat die dienst was ccn dienen van den hei
denschcn staat en van de heidensche cultuui
daarom wilden vele Christenen geen soldaat
zijn; dus niet ui\ Montanistische overwegin
gen.
Er waren bezwaren genoeg aan den krijos
dienst verbonden, zoodat een leer, die dien
dienst absoluut veroordeelde, gemakkelijk
op aanhangers kon rekenen.
De heidensche. afgodendienst bekleedde
zulk een plaats in het soldatenleven, dai
het heel moeilijk, ja bijna onmogelijk w
voor een christen er aan deel te nemen. Er
was een afzonderlijke eeredienst van het vpla
toeken; de eeredienst van den keizer en ti|»i
genius, welke laatste dienst steeds sterker
werd opgevoerd, waaruit dan ook verklaara
moet worden, dat in den eersten tijd er geert
sporen van dienstweigering zijn en later wel,
naarmato de keizer-vereering toenam. Off
werden gebracht voor een veldslag, gods
dienstige reinigingsplechtigheden moesten
de soldaten voorbereiden tot den strijd; en
het was de gedwongen deelname hieraan
welke afkecrig maakte van het soldaten!-;
ven.
Een enkel voorbeeld. In 29S wierp de ccn
turio Marcellus, toen op 's keizers verjaar
dag offers moesten gebracht worden, zijn ae-
genkoppel af met de woorden: „Voor Jezus
Christus, den eeuwigen koning, strijd ik
Van nu aan houd ik op voor uw keizers t'
strijden; het aanbidden van uw houten e
steenen goden veracht ik. Als de krijgsman
stand er zulk een is, dat men gedwongen
wordt aan goden en keizers te offeren, dan
werp ik stok en degenkoppel neder; ik ve'
zaak hieraan en vvioger te strijdeD'Hieruu
blijkt, dat geen principieel bezwaar tegen
den krijgsmansstand hem dreef, maar al
leen de aan den dienst verbonden afgoden
dienst.
Ik zou dit ééne voorbeeld met vele kun
nen vermeerderen. Wij kunnen echter uit
I alle gegevens, welke ons uit de eerste eeuwen
ten dienste staan, afleiden, dat voor een zeer
groot dee1 do dienstweigering alleen
sproot uit gewetensbezwaren tegen de aan
den dienst verbonden keizer- en afgoden-
cultus. En zóó wordt ook verklaard, waar
om toen in de vierde eeuw het Christei
dom staatsgodsdienst werd de afkeer vai
het krijgswezen allengs verdween.
En wat den tijd vóór Constantijn den Grce
te betreft, ook uit dien tijd zijn heel wat
meer Christen-soldaten dan Christen-dienst
weigeraars bekend.
ADVERïENTIËN:
Van f tof 5 pe^jgfi.ï7V5
Like regeJ meer »0.22Vj
Ingre. Üededer Hntreu
van 1—5 regeia „2J0
ELke regel meer 0.13
BU contract belangrijke korting.
Voor he» bevragen aan het bureau
wordt berekendƒ0.11
10e Jaargang
Hij is tenslotte zonder dat de reeds aan
wezige sterke aim er aan tc pas kwam, weg-
gegnap. Zijn daad zou in Moskou zeker nog
racer waardecring gevonden hebben, indi
de gewapende macht hem „weggesleurd
had. Waarom liet hij het niet zoo ver komen V
't Ware 'n meevaller voor de propaganda ge-
woest. De communist mishandeld, omdat hij
rich tegen de „moordplannen" verzette! Zód
werden helden bejegend!
Iniusschen, wc verheugen ons, dat de Ka
mer eindelijk eens aangepakt heeft. Het 's
ge»-), belemmering, maar bescherm in
van vriiheidi
officieele berichten
REGENTEN OVER GEVANGENISSEN.
Lij Kon. besluit is op verzoek eervox ont
slagen Ir. H. v. Oordt als lid van het college
van regenten over de gevangenissen in Mui-
del burg;
benoemd tot lid van het college van
regenten over de gevangenissen te Amster
dam Jhr. Mr. J. M. van Asch van Vvytk,
griffier bij het gerechtshof te Amsterdam,
ONDERSCHEIDINGEN.
By Kon. besluit is toegekend de zilveren
ceremcdaille der Oranje Nassau-orde aan J
I». van Heyst te Tilburg;
ae bronzen medaille idem aan J. J van
vieren, voor-bankman bij de firma Koole
Nico a Co. te Leiden; G. L. de Groot,
drukker by de N. V. drukkerij M. W-t
~n. te Rotterdam; H. v. d. Heuvel te Viincn,
E- Druyens te Venlo.
F.y Kon. besluit is aan Jbr. Mr. T R. J E
- Joop, secretaris by het kabinet der Konin
gin te s-Gravenhatre, verlof verleend to> bet
aernemen van het vreemde eereteeken: Cor.v
mandeurskruis met kroon van d- Orde van
—dolf van Nassau van Luxemburg.
Aandoening ook na re-vaccinatie
SLECHTS WEINIG NIEUWE GEZICHTS
PUNTEN
De minister van arbeid heeft aan de Ka
mer doen toekomen het advies van de En-
baii 1 isconunitsie uit den Ge/ondheitte-
Blokzijl, 27 Oct '3ft
G. HOFSTEDE
EEN COMPLIMENT UIT MOSKOU.
Het Kamerlid L. de Visser heeft ongetwij
feld een brief met dankbetuiging en geluk-
wensch uit Moskou ontvangen, omdat hij
in 't Nederlandschc parlement zoo voortref
felijk als zaakgelastigde van de Sovjet is op
getreden.
oge dan vroeger al eens getwijfeld
zijn aan de gave communistische orthodoxie
van dezen Sovjetgezant, hij heeft Vrijdag ge
toond, dat de belangen van Rusland hein
boven alles gaan.
De heer de Visser schijnt zeer goed te be
seffen, dat hij als Russisch vertegenwoordi
gei in het Nederlandsche parlement staat
en niet omgekeerd, als opposant in Rusland
tegenover de Sovjetmachthebbers. In dat
laatste, geval toch ware van den man, die
als slaaf buigt voor zijn heerschers, en als
slavendrijver van anderen onbegrensde li
chamelijke en geestelijke gehoorzaamheid
vordert, niet te verwachten geweest, dat hij
alle wetten van parlementair fatsoen met
voeten zou hebben getreden.
Immers, Stalin maakt korte metten
hen, die maar durven kikken van revolutio
naire gezindheid en wie in Rusland één pio
cent durft te beweren van wat de heer de
Visser hier uitbrulde, gaat niet voor één dag
de straat op, doch voor jaren naar een ver
banningsoord.
De heer de Visser heeft zich in 't hoofd
gezet ilaat ons aannemen, dat hij in zijn ver
ontwaardiging geen comedie speelde) dat
heel de wereld zich wapent tegen RuslumL
En op grond van deze obcessie want niet
geen enkel argument wordt de waarheid van
dit beweren gestaafd gaat hij nu te keer
tegen iedereen, die gelijk hij beweert, het
zachtmoedige Sovjetregime bedreigt. Dat de
bedreiging juist van de andero komt,
verkiezen hij en zijn trawanten niet te zien,
althans niet te erkennen.
Ondertusschen, het Nederlandsche parle
ment is, gelijk onze regeering buitengewoon
toegeeflijk en lankmoedig, vaak overdreven
geduldig, zelfs tegenover communisten en
hun woelingen. En in de Tweede Kanier
wordt een revolutionair en schandelijk optre
den vaak geduld, zooals nergens ter wereld
het geval zou zijn.
Totdat vorige weck de maat overliep en üe
Voorzitter, dc zachtmoedige Mr. van Schaik,
gesteund door heel het parlement (al ver
leenden de sociaal-democraten ook schoor
voetend hun medewerking) er een eind aan
maakte. Dc heer de Visser is weggestuurd
tls een stoute joDgcn uit dc klas.
DIRECTE BELASTINGEN, ENZ.
By beschikking van den Minister van
Financiën is de inspecteur der directe belas
tirgen te Den Haag, F. A. H. van tersel,
I verplaatst naar Schiedam, en aangewzer
als hoofd van de inspectie der dir. belastin-
'gen, enz. aldaar.
CONSULAATWEZEN.
>T Kon. besluit is een consulaat der
Nederlanoen opgericht te Montaaban <Zuid-
„m TU eV8, 101 consuI der Nederlanden
aldaar hpnoema, buiten bezwaar van 's Lands
schatkist, Ds. A. Mezger. Voorts zyc Bij
nunisteneele beschikking, als ressort voor dit
ermsutaat, aangewezen de Departementen
Tarn-et-Garcnne, Lot-et- Garonne en Ger?.
In lat advies wordt opgemerkt, dat inder-
.iad in sommige opzichten de kennis om
trent de encephalitis sedert het vorige jaar
scherper omlijnd is geworden. O.a. is geble
ken dat de aandoening, zij het in mindere
mate. ook na revaccinalie voorkomt. Maar I
wat de hoofdzaak betreft omtrent de oor- j
zaak. die tot het proces leidt, en over de
wijze om dit te voorkomen, is slechts wei
nig aan den dag getreden.
Zeer duidelijk is echter gebleken, dat de
leeftijd onder het jaar de meest gunstige is
om te vaccineeren.
In April van dit jaar heeft de hoofdinspec-
ur van de volksgezondheid. Dr I Th Tev-
burgh, een rondschrijven aan alle medici
gericht, waarin in het kort de voordeelen
*Tan de enting op zeer jeugdigen leeftijd
orden uiteengezet, en waarbij de meest ge-
■enschte wijze van enting werd aangege
ven. Verzocht werd tevens om van den uit
slag der entingen verslag aan den hoofd
inspecteur uit te >rengen op daarvoor toe
gezonden formulieren. De tijd is n >g niet
gekomen dat over voldoende gegevens kan
worden beschikt om conclusies uit deze wij
zc van enten te kunnen trekken. Zeer in bet
kort kan worden medegedeeld, dat zich bij
deze eerste entingen geen complicaties heb
ben voorgedaan De enting is in vrijwel alle
gevallen geslaagd.
Het advies wijst ook op de onderzoekin-
in die prof. Gorter io t „ia— ---
iJhiJofl gfh/l-w?rden tot nu toe met de
kinderen in het le jaar.
ÏSn- ito? le '?ar- f" 1291 °"(l!,re kinderen
r c" bisten keer daarmede ingeënt.
vnor-,1 hiieJe F0")"1'""'8 deed rich voer en
£n virl'Jd ,erC" 'ust""n 3 e" 9 maan
P en*,n£ zeer rustig zonder veel
hlKr verschijnselen. Bij de 3000 her-
twl-e (rflvnji.n'6 verrichl '"eden. kwamen
wee gevallen van encephalitis voor
in net geheele 2e half mr io°o n.0prt»„
herinénseeens'e enl'nken cn p'™ ,33s 9™
v/tl7e„ verricht Er werden 8t ee
Sri, encephalitis ter kennis van de
l»S?,kJlii,ii^e'enïh ppeMik onderzoek heeft
iTÏÏnTet*?Gren enke' nieuw
SSttekSnj,?engem S0kOmOn- meer
DE AFWIKKELING VAN HET
CONFLICT IN DE TYPOGRAFIE
DE NED. GRAFISCHF BOND
Het Hoofdbestuur van den Ned. Grufischen
Bond heeft de houding der gedelegeenl?n
in do onderhandelitigscomm:ssie voor een
nieuwe collectieve arbeidsovereenkomst goed
gekeurd en besloten, den leden le advisee-
ren. het overeengjkomene te aanvoard. n.
DE NED. CHR GRAFISCHF. BOND
Waarschijnlijk zal de Ned. Chr. Grafische
•nd op 13 Xoveinbei te Utrecht versaderen
verband met het bij den Hijksbemiddelaor
getroffen accoord.
A's wij al mededeelden, zal de Federatie
der Werkgevers -'risaeiijks te Ltreeht bijeen
komen op 11 November. Deze laatste datum
is ook gekozen door den A.NTB J
DE UITERST-LINKSCHE GROBP
Te Amsterdam 56 Zondag 'n openbare i-
test verga dering van opposit-i ineele typogra-
gehoudvu. Tot ieze groep behoorën com-
-.._nisttn en linksche sociaal-democraten.
Van hen ging indertijd ook de actie uit t»r
•ten het Pensioenfonds. Zondag is een motie
aangenomen, waarin gezegd wordt dat „met
verontwaardiging ie kennis genomen van
het feit, dat de onderhandelingscomniissie
aile eischcn heeft teruggenomen, ondanks
net feit, dat alle typografen eendrachtig ge
reed stonden, om op het eerste sein het werk
te 6taken". De vergadering riep de tvpogro-
fen op al6 één man het compromis "te
werpen.
VERBETERING
INGEZONDEN MEDEDEELING
I eens met Purolzeep. U zult dan I
I zien hoe mooi. zacht en roosvrij I
I uw haar wordt. PUroiw*p pu,0l I
wfcrilgbji, bl| Apolh cb Orog.Kco. I
EEN VOGELTREKSTATION
OP HET MOOIE EILAND TESSEL
Dit is een gemoedelijk stukje.
Wie het wonderschoone eiland benoorden
liet Marsdiep kent met zijn zeldzame gast
vrijheid voor mensch, dier en plant, die
beeft het lief. Nergens in ons land vindt men
een flora en fauna, zooals hier.
Waar is het strand zoo breed en de dui
nenrij zoo geweldig a!s op dit eiland der
ven dorpen?
AUDIËNTIE.
Pe gewone audiëntie van de ministers van
Justitie en Koloniën zullen Vrydag 31 Octo
ber a.s. niet plaats hebben.
hofberichten
VORSTELIJK BEZOEK OP HET LOO.
Be vorst ran Linpe-Detmold en rijn zoon
brachten Zer.dajr een kort bezoek a
Koninklijke Familie op het Loo.
vragen van kamerleden
NEDERLANDSCHE ARBEIDERS
IN DUITSCHLAND
Naar aanleiding van de onlangs te Berlijn
gevoerde NederlandschfDuitsche onderaan
delingen betreffende de belangen van Ne
derlandsche arbeiders in Duitschland heeft het
pveede Kamerlid V o s de minister van Ar
beid de volgende vragen gesteld:
Is de minister bereid aan de Kamer mede
te deelen, tot welke resultaten deze onder
handelingen hebben geleid?
Wil de minister mededeelen, of by deze
onderhandelingen ook rekening is gehouden
met de meer algemeene belangen, die Neder
land heeft bij goede handelsbetrekkingen tus-
schen Duitschland en Nederland?
Wil de minister mededeelen, of het juist
is, dat de regeering, alvorens de onderhan-
niet in verbinding
heeft gesteld ten einde de noodige deskun
dige adviezen te krygen, met vereenigingen
van belanghebbenden?
Wil de minister met name mededeelen,
waarom de onderhandelingen in het geheel
geen contact hebben gezocht met den Neder-
Iandschen Bond in Duitschland?
indische
textielvoorlchtingsdienst
PERSONEEL GEVRAAGD.
Het Christelijk Comité voor Indië vestigt
er de aandacht op, dat voor den textielvoor-
lichtingsdienst van de afd. Nijverheid van
het Departement van Landbouw, in Ned.-
Indië kunnen worden uitgezonden:
a. personen bij voorkeur in het bezit van
einddiploma H.B.S. 5 j. c., diploma Hoogere
Textielschool Enschede of Textielschool
Tilburg en van eenige practische ervaring,
te» benoeming tot ambtenaar voor de textiel
nijverheid. Bezoldiging i 300 tot I S50
's maands;
b. personen met eenige algemeene ontwik
keling en vooral practische vakkennis ter
benoeming tot:
a. vakkundige voor de textielnijverheid
(weverij);
b. vakkundige voor de textielnijverheid
(weverij). De hiervoor aan te nemen per
soon zal echter worden uitgezonden om
voorloopig te worden benoemd tot assistent-
vakkundige.
De bezoldiging van een vakkundige b»
draagt f 275 tot 1 725 's maands. van epn
ssistent-vakkundige f 200—f 550 's maands.
Verdere inlichtingen worden gaarne ver
algem. ned. verbond
VERGADERING GROEP NEDERLAND.
De Nederlandsche afdeeling van het Alge
meen Nederlandsch Verbond heeft dezer da
gen te 's-Gravenhago vergaderd onder pre
sidium van den heer J. I. N. Pattist.
De heer Pattist wees in z'n openingsrede
op de krachtige groei der afdcelingen in de
drie grootste steden en vestigde in het bizon
der de aandacht op de groote vooruitgang
op Voorne en Putten.
Hij sprak zijn voldoening er over uit, dat
met de opening der vernederlandschte Gent-
schc Hoogeschool een nieuw tijdperk van
bloei zal bijdragen tot de grootschheid der
gemeenschappelijke wetenschap.
Tot leden der commissie tot nazien van
het beheer werden herbenoemd mr. J. Hovv,
Haarlem, mr. J. F. Hijmans, Den Haag, jhr.
mr. C. J. I. M. van Nispen tot Scvcnaer,
Arnhem.
Tot afgevaardigden der groep in het hoofd
bestuur werden herkozen de aftredenden
mr. W. J. L. van Es, mr. B. de Gaay Kort
man, P. J. de Kanter, dr. H. W. E. Moller.
kolonel K. E. Oudendijk. Evenzoo werden
herkozen de heeren J. N. Pattist, voorzitter
J E. Gerzon en W. Nolet, leden.
De Utrechtsche afdeeling stelde voor dat
de groep Nederland haar ontstemming zou
uitspreken over het feit, dat de Ned. Regee
ring bij de Belgische onafhankelijkheidsfees
ten niet heeft geschroomd om oorlogssche
pen naar Antwerpen tc zenden ter opluiste
ring dier feesten.
Het groepsbestuur had afwijzend geadvi
seerd, op grond dat het bezoek van het smal
deel was gebleven binnen de omraming van
de opluistering van de Nederlandsche week
op de tentoonstelling, zoodat het in 1929 ge
nomen besluit toepasselijk was, waarhij be
slist was zich te onthouden van een uit
spraak over deelneming aan de tentoonstel
ling.
Het voorstel werd verworpen met dc stem
men van 12 afdeelingen tegen die der afdee
ling Utrecht
Na uitvoerige besprekingen en toellchtins
van dr. Moller stelde de afdeeling Utrecht
voor het voorstel van Arnhem te verwerpen,
waarin het hoofdbestuur wordt uitgenoodigd
0n6 was van arbeiderszijde medegedeeld,
dat de kas van den Ned. Chr. Grafisch en
Bond. indien er 2000 van zijn leden staak
ten, m 6tuat was ongeveer vier weken uit-
keenng te verstrekken.
De Gids van het Chr. Nat Vakverbond
deelt mede. dat dit onjuist is. waarom wij
r h^nririling na brengen.
riP D i16 ze?t* dat de kas den Ned.
tnr. Bond het wanneer het tot een conflict
komt zonder steun var. buiten, zeker acht
weken kan uitzingen. De kas van Jezon
Bond ontvangt per staker gulden per week
ï?6? ,uit het etAk-n«8fonds var het Chr.
Nat \akverbond. InJien de staking Langer
had moeten duren dan acht weken, dan
zou zulk een doel van het vermogen van ie
kassen der andere vakbonden Ier beschik
king van den Ned. Chr Ghafischen Bond
hebben gestaan, dat daarna de stiking nog
wei x 8 weken kon worden gefinancierd
de nieuwe blirgemtes'.'er
van den haag
DE BENOEMING OFFICIEEL
De Staatscourant van gisteravond bevat
het Kon. besluit waarbij met ingang van 1
December a.s. Jhr. Mr. Dr. L. H. N. B o s ch
Ridder van Rosenthal is benoemd
tot burgemeester van "s-Gravenhage, met
toekenning van gelijktijdig eervol ontslag
al" burgemeester van Groningen.
de winkelsluiting
EFN ADRES AAN DE EERSTE KAMER.
De afdeeling Rotterdam van do Ned. Ver.
van de Chr. Handeldrijvende en Industrieele
Middenstand heeft dezer dagen een adres
gericht tot de Eerste Kamer, met verzoek
het wetsontwerp tot wettelijke regeling van
de winkelsluiting wel te willen goedkeuren.
Adressante herinnert eraan, dat de geor
ganiseerde middenstand al sedert jaren op
een wettelijke regeling heeft aangedrongen
en dat de gemeentelijke verordeningen, hoo
goed ook, toch de rechtseenheid niet kunnen
bevorderen.
Zij dankt de regeering, dat deze rekening
hield met de Chr. Middenstand en in het
ontwerp ook de Zondagssluiting opnam en
meent dat het mogelijke economische na
deel. dat een enkele betrekkelijk kleine ca
tegorie middenstanders door de Zondagsslui
ting zou komen te lijden, in geenerlei ver
houding staat tot dc groote sociaal-economi
sche voordeelen voor de middenstand in al
haar geledingen, terwijl door de Zondags-
sluiting de godsdienstige gevoelens van een
uitgebreid volksdeel worden geëerbiedigd.
Het blijkt bovendien, dat de Christenen in
de kamp voor Zondagsrust niet alleen staan
maar dat ook velen, die de Christelijke le
vens- en wereldbeschouwing, althans in het
maatschappelijk leven, niet aanvaarden, de
zegen van één dag rust weten te waardeeren
Adressante meent daarom, met kracht te
moeten protesteeren tegen de agitatie door
een bepaalde groep van middenstanders te
gen de aanneming van het Wetsontwerp
verwekt, in het bijzonder om de daarin op
genomep regeling voor den Zondag, en
dringt met klem op aanneming aan.
ze-
Wie gedwaald heeft langs duinpannen en
duinmeren, langs Slufter en beschermde
broedplaatsen; door eendenkooien en Eier-
landsche polderlanden, door da Staatsbe-
bossching en om de Cocksdorper vuurtoren;
die behoudt immer de herinnering aim een
landschep zoo rijk aan variatie, zoo dicht be
volkt met water- strand en weidevogels," zoo
volgegroeid met bekende en reemdsoortige
planten (de orchideeën b.v. treden in 't wild
met minstens twintig geslachten op) als hij
nergens elders aantrof.
Geen wonder, dat natuurbeminnaars en
natuurvorschers veel en gaarne tusschen de
gastvrije-gemoedelijke bevolking en de ge
vederde strandloopers of hoogvliegers ver
toeven.
Dit alles ls ongetwijfeld voor vele vogel-
kundigen aanbeveling te over geweest om
op Tessel te vestigen een vogeltreksta
tion.
Dat er tFekvolgels zijn. dat weet het klein
ste kind in ons land, maar over de bewegin
gen dezer luchtreizigers hangt nog steeds
een mysterieuze sluier.
Iets van het raadsel van de vogeltrek is
opgelost door het z.g. ring-experiment; d.wj:.
door het ringen van vogels, hetzij op de
broedplaatsen hetzij op dc trek. Op deze wij
ze heeft men althans eenige zekerheid ge
kregen omtrent richting en duur van de
trek, oponthoud in de winterkwartieren,
broedgebied, levensduur, enz.
In het buitenland in het bijzonder in
Duitschland heeft men voor hot onder
zoek van de vogeltrek officieele trekstations
z.g. „Vogelwarten", opgericht op daartoe ge
schikte punten (Helgoland. Rossitten, enz.).
Daar wordt door wetenschappelijk onder
legde personen de vogeltrek geobserveerd en
bestudeerd; daar wórden vogels geringd cn
weer vrijgelaten.
Dit laatste geschiedt ook in ons land
reeds sinds 1911 van wege 's Rijks Museum
van Natuurlijke Historie te Leiden, door het
beschikbaar stellen van ringen, doch de be
hoefte aan ten minste één vaste observatie
post op een doelmatig gekozen plaats in ons
land doet zich meer en meer gevoelen. Ne
derland toch ligt voor de bcstudeering van
dc trekvogel geografisch zeer gunstis;
voor het maken van vergelijkingen met de
waarnemingen van de Vogelwarte op het
naburig, Helgoland is de ligging van ons
land al zeer geschikt.
Een zeer geschikt punt. aldus het Comité,
vaar zulk een station in ons land zou kun
nen worden gevestigd, is wel het eiland Tes
sel, over welk eiland zoowel de van Noord
naar Zuid als van Oost naar West verloo-
pende trok der meeste land- en watervogels
gaat. terwijl bovendien de aard van het ter
rein aldaar observceren en vangen der trek-
voeoU •«»- 1 -ergemnkkelijken.
is geld noodig! Direct een
S000 en voorts f 5000 per jaar.
Enfin de rest is duidelijk, ook zonder
woorden.
Misschien kunt ge voor d i t doel geen geld
afstaan. Het is mogelijk. Maar het is geen
kwaad toch eens een circulaire over deze
zaak aan te vraten aan het adres: Reguliers
gracht 9 Amsterdam. Die is leerzaam.
m wib weetl
■-> ""y- "'csiuur woini tiugenoodlgd
om in de berichten en mcdedeelingen van
hem uitgaand en afgedrukt in ..Neerlanlia"
Icoi £TnTou«!*de ^Polling volgens het stol-
sel-Kollewijn toe te passen.
h™?j?'d.C',|inK l tn!cllt verzocht itaarhij hat
hoofdbestuur zich opnieuw t0t de reserrini;
te wenden, opdat het spellingvraagstuk tot
een oplossing komt.
s,lC' V00rS" M ,r<'cht werd met algemeen,
stemmen aangenomen, waarna het voorstel-
stem men.venvorpen wortl met 10 tegen 1!
voorsteMn (ü°tterdnm), diende het
zoeken ue'tH groepsbestuur zal ondc-r-
h°ne vA„ J d?,0Prz"ali is van do achterstel,
verschil hing8 ^ederlandschc muziek bij Je
•rscnillende radio-uitzendingen
Het bestuur meende dat het vraamtnk
bèroldTc? ™C'ijlJ ,is' maar verklaarde zich
dci 1.1(1 het voorstel tc aanvaarden
koninkl. onderofficiers-
schermbond
„Tep gelegenheid van het 30-jarig hestaan
len wed, t °id erofficers-scbermbond. zul-
i.n j worden cehoudcn van 25—30
DiZV: S de, aalen va" Jen Haa|c5chen
2ritd.iU'Len .wc.' peesooeelc- en korpswod
baron van voorst tot
voorst
Ja,dan_efektetoestand van den ond-voorzi
vJom i= 'd baron 'an v°°rst tot
Voorat is sedert gistermorgen een gunstige
wending gekomen. De leeftijd van den pw
ope°L?,oTmSi'""t. cenomen, is do toestand
on het oogenbhk met direct zorgwekkend
het ned. roode kruis
EN DE DUITSCHE MIJNRAMPEN
I 3°°ï het n f< I'm a t i e bu r ea u &Loosd ufn iSrildJi"'!! W0J pcrsom'Ho
I ;ohekade 111, Den Haag. ^sduin -grilden, de eerste op sabel en degen del
1 op sabel, degen, flora, Cn geweer. |dcr LurSemecs,ïn5o"m«,e„',mcrTa',cm
verblindende rijwiel
lampen
CIRCULAIRE AAN BURGEMEESTERS.
In verband mot een schrijven der Kon
do V lcl"b nnn ''"f Commissaris
wort "oTd"' fC<""nd' 'voarin gewezen
d L ?°!o gevaren, welke de mo
rarhMwd! "na "'et zich brengt -
wo.riü i! v,?n autobestuurders c.d en
tied on diV0nï! 'ic "andacht wordt geve,
ïïn 1.1V' J" aangebrachte reflec
toren. heeft genoemde Commissaris aan do
burgen,rasters der Zeeuwsche gemeeïton
een circulaire cczondrn waarin als wensch
te kennen wordt gegeven «lat <l«- hoofden
der politie maai regalen overwegen om aan
.de door de KNAC bedoelde»*»™™
j tegemoet te komen De to treffen maatreg-
ilen meent de Commissaris aan het i elc;
UIT DE ANTI-REV. PARTIJ
anti-rev. prop. clubs
Vergadering van Gelderland's provinciaal
verband.
Dc algemeene vergadering van het Pro
vinciaal Verband Anti-Rcv. Propa-
gandarluhs in r.eldrriWd, vordt gehou«lm
op Zaterdag 8 November des n.m te 2 ure,
in het Gehonw voor Christel. Belangen,
Weverstraat 16b. Arnhem.
Behalve jaarverslagen en bestuursverkie
zing komt op deze vergadering ter sprake
het plan dc- campagne van het Dagelijksrh
Bestuur.
Het Dagelijksch Bestuur wcnscht n.I. o n
aantal onderwerpen nanr voren te brengen,
welke geacht kunnen worden de helnng>l- l-
llng onzer inensclien t<- wekken. pers,inen
uit to noodigrn deze onderwerpen to behan
delen. een sprekerslijst op te stellen en ln
de gelieele Provincie één of meer onder
werpen te doei behandelen.
Van deze omlervverpen noemen we:
„Tot eenheid geroepen": ..De twurekenis
der naderende Statenverkieimg. t Hierover
verschijnt een twherna van «le hand van den
beer Goskcr ut: Apeldoorn, in «nerleg met
de Anti-Rcvolii'lon Statenfractie): -Dc In
vloed van de dn- op g.-nn en
inaaisclianptj nul cn Vrede" cn
„Dc landbouw b iMa -
