Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
EERSTE BLAD.
üSONNClflENTl
Per kwartaal ƒ523
(Beschlkklngskosten f015)
Ier week t U-23
Voor het Buitenland bij Wok®
lijksr.he zending .6^-
Bil dagelijksche zending
Alles bij vooruitbetaling:
Losse nummers S cent
met Zondagsblad A cent
Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar
No 3184
Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 Postbox 20 Postgiro 58936
DONDERDAG 23 OCTOBER 1930
advert entiêNï
Van 1 tot 5 regels fl.171^
Elke regel meer „0-22V^i
Intree. ïededer llngeu ts
van 1—5 regels «130
Elke regel meer „0.13
Bij contract belangrijke korting.
.Voor het bevragen aan het bureau 1
wordt berekendƒ0.10
10e Jaargang
Dit nummer bestaat ui! VIER blader
AFGEWEND
De staking in het drukkers- en cou-
rantenbedrjjf is afgewend. Toen de
nood op het hoogst scheen, was de red
ding vlak bij. Een danktoon zal uit veler
hart oprijzen. De harten zijn geneigd in
de goede richting.
De spanning, welke zoo langzamer
hand een zeer groot gedeelte van het
Nederlandsche volk had aangegrepen,
kan wijken. Maar de emotie zal nog
lang hier en daar natrillen.
Het ongedachte scheen te zullen ge
beuren. Banden, welke onverbreekbaar
leken, waren angstwekkend dun gewor
den. Óf zij nu ineens weer kabeldilt zijn?
Wij gelooven het niet.
Er is een deuk geslagen in het onder
ling vertrouwen en een deuk verdwijnt
vaak slechts zeer langzaam.
Slechts dan, wanneer de gedachte
voorgoed postgevat heeft, dat een sta
king in een vitaal bedrijf als een dag
bladonderneming nooit anders kan wor
den geduld, dan wanneer aanwijsbaar
door de consciëntie niet te dulden on
recht den werkers aangedaan wordt,
kunnen deze treurige weken uit het ge
heugen als het ware weggewischt zijn.
In deze richting gaat vanaf heden ons
Streven. Het organisatiewezen is uit niet
één bedrijf te bannen. Maar nieuwe pro
blemen zijn duidelijk opgetreden. Een
der voornaamste is nu wel, hoe de con
sciëntie van den Christen gevrijwaard
kan worden van dwingelandij bij toepas
sing van het verplicht lidmaatschap.
Dit laatste verwerpen wij vooralsnog
niet, maar de gevaren bij een ongebrei
delde toepassing traden benauwend aan
den dag. De organisatie moet in het le
ven middel bib'ven, mag geen doel
worden. De persoonlijkheid loopt ge
vaar onder te gaan.
Onze persoonlijke studie over dit en
andere kanten van het collectief con
tract vatten wij weer op en wij hopen te
zijner tijd ervan te doen blijken.
Gewaarschuwd geldt voor twee.
Nóg ligt niet het geheel der samen
werking in scherven. Een tweede kracht
proef zou den dood ten gevolge hebben.
Persoonlijk hebben wij thans extra tot
taak onze onderneming, ons blad, te vrij
waren voor herhaling. Zooveel mogelijk
veiligstellen is vanaf heden de taak.
Geen blind vertrouwen alleen in de
waarde van een contract Een contract
beteekent bitter weinig, als de zedelijke
normen zijn gaan wankelen. Onze le
zers, maar ook zij, die financieel belang
hebben bij onze onderneming, zullen
niet anders verwachten, dan dat zulke
veiligstelling thans het voorwerp is van
onze meest ernstige zorg. Dit is in onzen
slappen tijd roeping van Gods wege.
Op de talrijke vragen ons gedaan, of
ons gansche technische personeel goeds
moeds aan den afbraak van ons en ook
hun bedrijf zou hebben medegewerkt,
kunnen wij gelukkig ontkennend ant
woorden. Hier was geen sprake van ge
weest, in de verste verte niet. Onze
krant zou zijn blijven verschijnen, dat
was verzekerdal was de omvang waar
schijnlijk den eersten tijd wat kleiner
Hartelijk, hartelijk dank aan de velen,
welke ons in deze dagen bemoedigden,
en ons aanspoorden op de brug van het
schip te blijven standhouden. Dat wij
gisteravond na terugkomst van de con
ferenties met den Rijksbemiddelaar deze
belangstelling mochten bespeuren, was
meer dan wij mochten verwachten.
Terwijl ontegenzeggelijk diepe teleur
stelling ons deel was, als wij letten op de
houding van zeer enkelen voor wie wij
toch ook geworsteld hebben in mate-
rieelen en geestelijken zin, zijn de ban
den met anderen ervan steviger don
ooit geworden. In den nood leert men
zijn vrienden kennen. Mijn medewer
kers in de bedrijfsleiding breng ik in
het publiek wel bijzonder dank, innigen
dank toe.
Dat ik mr. S. de Vries Czn.. gelukkig
kan prijzen voor de keurige wijze, waar
op hij zijn taak als Rijksbemiddelaar
heeft verricht, is mij een bijzonder
groot genoegen.
Ten slotte gaat onze allerhoogste
dank uit tot God, Die heeft vóórkomen,
dat ons Christelijk Dagblad zou worden
betrokken in deze staking onder dezs
omstandigheden.
Blijve de geheele geschiedenis in mi.m
herinnering voortleven als een benauw
de droom, welke met het heengaan der
jaren meer en meer haar schrikbeeld
verliest.
H. DIEMJER.
BINNENLAND.
OFFICIEELE BERICHTEN
ONDERSCHEIDINGEN
Bij Kon. besluit is toegekend de bronzen
eere-medaille der Oranje Nassau-orde aan
A. van der Velden, ketelmaker bij de
N.V. Machinefabriek en Scheepswerf van P.
Smit Jr, te Rotterdam.
RIJKSINKOOPBUREAU
Bij beschikking van den Minister van
Financiën is benoemd tot tijdelijk secreta
resse der Commissie van Toezicht op het
Rijksinkoopbureau mej. Mr. M. G o e d har t.
RECHTERLIJKE MACHT
Bij Kon. besluit is benoemd tot griffier
van het Kantongerecht te Emmen Mr. H.
W. N i e u w h u i s, waarnemend griffier bij
voormeld Kantongerecht, oud-Oost-Indisch
rechterlijk ambtenaar.
NOTARIAAT
Bij Kon. besluit is benoemd tot notaris
te Haarlem W. H. van Arkel, candidaat-
notaris te Bloemendaal.
WATERSCHAPPEN.
Bij Kon. besluit zijn benoemd:
le. in de provincie Groningen:
a. tot lid van het bestuur van het water
schap de Johannes Kerkhovenpolder K.
Breebaart Jzn. te Winkel, uiterlijk tot het
einde van het zittingsjaar;
b. tot voorzitter van het waterschap Ver-
eeniging J. F. Grocneveld, te Finsterwolder-
polder, gemeente Niewolda;
2e. in de provincie Zeeland: tot voorzitter
van het bestuur der waterkeering van den
Calamineuzen Nieuw Neuzenpolder C. Wol-
fert Hzn., te Neuzen;
3e. in de provincie Noord-Brabant;
a. tót vorzitter van het dagelijksch be
stuur van het waterschap Polder van Em
pel en Meerwijk A, P. M. Godschalx te
Empel;
b. tot lid van het dagelijksch bestuur van
het waterschap Polder van Empel en Meer
wijk A. A. H. de Bekker te Empel;
is aan P. Couvvenhoven, te Alkmaar,
op zijn verzoek eervol ontslag -verleend als
dijkgraaf van het waterschap de Schermeer
(provincie Npord-Holland). 1
DE MIJNRAMP TE ALSDORF
Aan den Nederlandschen zaakgelastigde
te Berlijn is .opgedragen, de deelneming der
Nederlandsche Regeering te betuigen bij de
mijnramp te Alsdorf.
DE WAALBRUG
HET MINISTERIEEL VOORSTEL
AANGENOMEN
De gemeenteraad van Nijmegen heeft met
algemeene stemmen het aanbod van den
minister van Waterstaat betreffende de
Waaloverbrugging aanvaard, waardoor Nij
megen als schadevergoeding voor de op te
heffen pont van het Rijk 425.000 zal ont
vangen.
Het reusachtige werk, dat rond 5.000 000
zal kosten en binnen drie jaar gereed zou
zijn, beteekent een enorme nationale werk
verschaffing.
Gisterenavond heeft Nijmece.n z'n vreugde
geuit door een feestelijke taptoe.
BIOSCOOPSLUITING IN
GRONINGEN?
VERMAKELIJKHEIDSBELASTING
TE HOOG
De Groningsche bioscoopondernemers had
den in verband met de zeer hooge vermake
lijkheidsbelasting. die de gemeente Gronin
gen legt n 1. 25 pCt. van de bruto opbrengst,
hetgeen 331/3 pCt. van de netto-opbrengst
is, waardoor deze bedrijven niet meer ren
dabel zijn. besloten om als deze belasting
niet aanmerkelijk verlaagd wordt, de Gro
ningsche bioscopen te sluiten.
De ondernemers hebben een conferentie
met den wethouder voor de financiën ge
had. Het resultaat is nog niet bekend.
DE ..COLOMBIA'*
EEN NIEUWE AANWINST VOOR DE
K. N. S. M.
Gisteren heeft op de Noordzee de officieele
proeftocht van de „Colombia" plaatsgehad,
waarop de Kon. Ned. Stoomboot Mij. haar
nieuwste aanwinst van de bouwers de N.V.
Machinefabriek en Scheepswerf P. Smit Jr.
te Rotterdam, heeft overgenomen.
Met dit schip, dat het vlaggeschip wordt
van de Maatschappij, voegt de reederij weer
een nieuw zeekasteel toe aan haar vloot van
ruim 100 schepen.
Den 28en November vangt het schip, dat
in. den z.g. Colondienst van de K.N.S.M.
komt, onder bevel van kapitein D. Klok, zijn
:erstc reis aan.
MR. DR. H. W. VAN SANDICK
OUD-PRESIDENT HOOG-MILITAIR
GERECHTSHOF.
Na een kortstondige ongesteldheid is gis
ter op ruim 65-jarigen leeftijd overleden Mr.
Dr. H. W. van Sandick, oud-president van
het Hoog Militair Gerechtshof.
De thans ontslapene werd in December
1S64 te Ter Borg geboren, studeerde aan de
Rijksuniversiteit te Groningen, waar hij
promoveerde tot doctor in de Rechtsweten
schappen op een dissertatie getiteld: „Ontei
gening par zóne" De overledene is o.m. ge
weest gouvernemcntssecre.taris van Suri
name en rechter in de arrondissements
rechtbank te Den Haag.
In 1914 werd Mr. Dr. van Sandick be
noemd tot lid van het Hoog Militair Ge
rechtshof en in 1922 tot president tot De
cember 1924, toen hij aftrad bij de over
plaatsing van het Hoog Militair Gerechts
hof naar Den Haag.
De begrafenis zal- plaats hebben Zaterdag-
dagmiddajj a.s. tc ongeveer 3 uur op „Oud
Eik en Duinen."
HET CONFLICT IN HET
BOEK- EN COURANTENBEDRIJF
OVEREENSTEMMING BEREIKT
Het volgende persbericht is verschenen uit
Amsterdam, d.d. gisteravond, hetwelk wij
tiog in een groot gedeelte van onze editie
in gisteren konden meenemen:
Onder leiding van den Rijksbemiddelaar
Mr. S. de Vries Czn. heeft eerst een
conferentie plaats met de werkgevers, daar
na met de werknemers en tenslotte mot bei
de partijen.
Het resultaat is. dat overeenstemming
is bereikt.
De vertegenwoordigers van beide partijen
hebben Zich verbonden om in hunne on
derscheidene organisaties de volgende pun
ten te verdedigen.
a. De C. A. O. wordt weder aangegaan
voor den" tijd van ongeveer 3 jaar, en wel
tot de le Zaterdag in October 1933;
b. het uurloon van de. volwassen werklie
den van 24 jaar wordt verhoogd met ingang
17 November 1930 met 2 cents per uur
en met ingang van 17 November 1932 nog
eens met 1 cent per uur.
Voor de jongere, werknemers zal het bu
reau der centrale commissie de daarmede
evenredige verhooging vaststellen.
Uit het vorenstaande volgt, dat tot den
17den November a.s. de thans bestaande
C.A.O. blijft gelden.
Ter aanvulling wordt medegedeeld, dal
alle overige eischen, die waren gestpld,
door beide part ij enz ij n ingetrok-
k e n. De overeengekomen verhoogingen be
hoeven niet gegeven te worden, wanneer
reeds boven het vastgestelde minimum
wordt betaald. Achteruitgang mag /liet
plaats hebben. Overigens worden de patroons
hierin vrij gelaten, om te handelen naar vftit
hun het meest gewenscht voorkomt.
Hoe de onderhandelingen verliepen
De Rijksbemiddelaar, de oud-minister Mr.
S. De Vries, heeft eerst ten Stadhuize van
10 uur tot half twaalf vergaderd met het
bestuur van de Federatie van boekdrukkers
over het conflict in de typografie. Voor de
werkgevers waren aanwezig de heeren
Kor thuis, Dietper, mr. Ten Hagen,
van Éonkhuyzen, Knuttel en mr.
Borgt De besprekingen hadden een infor-
matorisch karakter. De Rijksbemiddelaar
heeft kennis genomen van het standpunt
der patroons. Aan het einde der bijeenkomst
verzocht hij den bestuurders, of zij bereid
zouden zijn zich ter beschikking te houden
voor een eventueel in den namiddag te be
leggen conferentie met de werknemersverte
genwoordigers onder z ij n leiding. De pa
troonsdeputatie verklaarde zich daartoe be
reid.
Te half twaalf begon de conferentie van
mr. De Vries met de vertegenwoordigers der
arbeidersbonden. Daarvan waren opgekomen
voor den Algem. Ned. Typografenbond de
heeren: van der Wal, van Haaien.
Ponstein, De Munnik, Hippe en
Terhuurne; voor den Chr. Typografen
bond: Schipper en Hofman; voor den
R.-K. Typografenbond: van Eyndtho-
ven, v. d. Dries en Hooghiemstra;
voor den Ned. Grafischen Bond: van R h e e
en Sandts; voor den Photo-Lithografen-
bond: Lindeman.
Een gecombineerde beraadslaging.
gelegenheid te stellen zich onderling te hera
den over de vraag, of zij bereid zouden zijn
alsnog met de werkgevers, onder zijn leiding
te confereeren.
Na een beraadslaging, die ruim een kwar
tier heeft geduurd, deetde de deputatie der
gezellen mede, daartoe bereid te zijn.
De conferentie van werkgevers en werk
nemers werd hierna bepaald op 's middags
half drie.
In deze conferentie gaf de heer de Vrios
eerst een hoogst ernstige inleiding, welke
niet naliet indruk te maken. Ook nu hebben
patroons cn werknemers nog weer afzonder
lijk zich beraden.
De patroons meer dan eens zelfs. Mr. tj e
V r ie s zorgde zelf voor de communicatie
tusschon de groepen. Te kwart voor vier is
opnieuw een gemeenschappelijke vergade
ring gehouden. Na een kwartier was de zaak
in gunstigen zin beslist
Nu hebben nog de Algemeene Vergaderin
gen der partijen de eindbeslissing te nemen,
inaar de vertegenwoordigers meenen zich
daar voldoende sterk voor te kunnen mken.
Het lag in mijn bedoeling om na de bo
s' .ósing van den Rijksbemiddelaar op enkele
artikelen over het conflict nader in te gaan
en dan de redactie van dit blad te verzoeken
de opmerkingen, die als verweer waren be
doeld, te plaatsen. Eén zoo'n artikel lag al
in copy gereed.
Nu het werk van den Rijksbemiddelaar
tot gevolg had, dat de strijdende partijen
verzoend zijn en de vrede in het bedrijf be
stendigd blijft zie ik van boven aangeduid
voornemen af. De reden ligt voor de hand.
Een zoo nabij dreigend conflict brengt na
tuurlijk reeds schade. Nu wij tot onze
vreugde aan de staking ontkomen zijn
dienen alle krachten ingespannen te worden
om geleden schade te herstellen en de zoo
jarenlang met zegen werkende bedrijfsge-
meenschap tc versterken. Strijd in de pers
zou het tegendeel bewerken van hetgeen
onze wcnsch en een niet gering stuk van
onze levenstaak is. Zoodat wij, in samen
werking onze kracht zoekende, verweer
laten varen en hopen dat binnen den kortst
mogelijken tijd ieder spoor van verwijdering
en bestrijding volledig uitgewischt is en
pb.ats gemaakt heeft voor vertrouwen en
vruchtdragende, samenwerking.
Naschrift.
Zeer gaarne verleenon wij plaats aan dit
schrijven van don heer Hofman. Vanzelf
sprekend hadden wij, indien hij gekomen
was tot uitvoering van zijn voornemen,
breedere artikelen te schrijven, deze ook op
genomen. Van ons uime standpunt zouden
wij ook dan niet afgeweken zijn.
't 16 beter zoo. De heer Hofman en wij
dachten niet gelijk in ,deze hoogst ernstige
zaak. Ons blad had. als sommige andere
kunnen doen, en uit vrees voor verlies van
een paar lezers, zorgvuldig op kunnen pas
sen, eigen meening ie zeggen Dat vind m
wij flauw, kinderachtig, ^verdedigbaar, als
het de hoogste belangen geldt. Onze lezers
zouden dat niet van hun blad verwacht
hebben. Onze tijd heeft behoefte, niet aan
schuilevinkje 6_pelen. maar aan het ver-
toonen van ruggëgraat.
Al heb ik dus zter groote bezworen te
gen de tactiek van den heer Hofman, e"n
deze natuurlijk tegen mijn stelling i.emen.
thans zullen wij als mannen aan den op
bouw ons zetten. Misschien zullen wij ni*ri
precies dezelfde middelen kiezen, om herha
ling te vnorkomen Dat nindert niet. Ook
hier zij ieder ten volle in zijn#eigen gemoed
verzekerd.
De bedrijfsr u s t is er nu weer. De bed rij fs-
vrede nog mi et. Bij.den Rijksbemiddelaar
hebben wij toch eigenlijk stilzwijgend be
loofd, door de bedrijfsr us t de bedrijfs
yrede weder te benaderen.
Tk gevoel, dat ik hieraan weer moet mee
werken, al zou men nu wel w'den eindigen.
Pr moet eerst 6lijtage intreden. Slijtage,
om, 't lijkt vreemd, weer te komen tot goed,
vlot loopen der machinerie.
God geve, dat de toekomst het goede weer
in zijn schoot berge!
H. DIEMER.
Hoewel de staking in de typografie thans
niet doorgaat, komt het ons gewenscht
voor, toch het slot van het artikel van den
heer Hofma n uit het Grafisch Or
gaan nog te plaatsen-.
soodai
Ti Iet
sten nog besproken worden. }VÜ
wat de inhoud van die punten is.
heel .moeilük is dai
gefundeerde meening uit te spreken-
WU weten ook niet of de werkgeverswenschen
over die punten van zoodanige vastheid zb'n,
dat er desnoods een mlsloopen der ondbrhan-
delingen voor aanvaard zou worden. Doch om
to voorkomen, dat de indruk zich zou zetten.
taot uitsluitend het loöh de oorzaak is van liet
"niet tot elkaar komen, wijzen wij er mot na
druk op, dat die punten nog moesten worden
behandeld. Of zü gevaar voor stranden Inhiel
den kunnen wü thans niet beoordeelen. al is
de mogeltJkheid daarvan niet buitengesloten. In
der geval beschouwde de arbeldersdelegatr
)118_
de'hand, dat tocl
rechtspositie in gevaar zou worden gebracht
toch nog het groepsloon een ernstig punt van
beraadslaging zou moeten eün en dat toch nog
gehandhaafd bleef een ploegendienst van 5 tot
22 uur, terwjjl de talrijke andere mogelijkheden,
die de C-A.O. openlaat, niet weggenomen zou
den worden.
Aan de werknemerszUde stonden nog. behalve
de klip die het onderhandelingsschip deed ver
gaan: uitbreiding der vacantia en nachtarbeid
in het dagblad bedrijf. Het is niet uitgesloten,
dat oolc die punten nog moeilijkheden zouden
opleveren. Zoodat ook daaromtrent te zeggen
valt: zelfs al was de overeenstemming omtrent
het loon vraagstuk gekomen, dan nog waren wij.
niet binnen geweest.
De vraag Is nu: wat gaat er geschieden? Op
het oogenblik waarop dit geschreven wordt is
dat niet met volkomen zekerheid te zeggen. In
de eersto plaats is daar de waarschijnlijkheid,
dat de rijksbemiddelaar de partijen bü zich laat
komen en inlichtingen vraagt.
Naar dat optreden van den rijksbemiddelaar
werd reeds door enkele loden gevraagd. Nu
moeten onze leden begrllpen, dat In deze da
gen ook nog iets anders te doen is, dan brie
ven „omgaand" te beantwoorden. Er zijn ook
nu nog leden, die meenen, dat het hoofdbestuur
zit te wachten op èen brief, en dan verheugd
zjjn als er een komt. omdat zl1 met het be
antwoorden wat te doen hebben. Een viertal
briefschrijvers gelieven dus hier hot antwoord
te vindon op de vragen. Tot nu toe heeft geen
der rijksbemiddelaars zich tot de arbeidersorga
nisaties officieel gewend. Wel is door een dor
secretarissen één der werkliedenorganisaties op
gebeld om te informeeren of de arbeiders bereid
zijn nadere inlichtingen te geven. Op die vraag
is toen geantwoord, dat nog niet alle mogelijk
heden om met do werkgevers zonder Inmenging
van derden tot overeenstemming te komen uit
geput waren. Immers was toen het schrtjven-
Lonkhuyzen binnen. Later heeft dezelfde secre
taris denzelfden bond nog eens opgebeld, en
Is hem geantwoord, dat de arbeiders bereid wa
ren die inlichtingen te geven, waartoe de wet
letterlijk en moreel verplichtte. Een verdere
stap ia niet gedaan. De andere bonden zün niet
opgebeld en hebben ook geen schrijven of Iets
dergelijks ontvangen. Of het nog komt wetén
wö niet, dat dienon wü af te wachten. Na deze
uiteenzetting zal het duldelük zün. dat allo
„geruchten" omtrent het afwtjzen van den rljkr
bemlddelaai door de arbeidersbonden op fantas
berusten. Laten wij meteen herhalen .dat me
geon enkel „gerucht" gelooven moet. De mee:
dwaze dingen worden ons verteld, alsof
feiter
ongeloovig
ieds
ziet
ÖPen.
hoe men tegenover minder ingewüden doet Doch
kalmte is heel veel waard, ook als het gaat
om een loos gerucht te beoordeelen!
Nog een opmerking: Het kan in onze bedrij
ven niet zoo, dat een eventueel conflict niet
vooraf aan do werkgevers wordt bekond ge
maakt Aangezien de onderhandelingscommissie
van werkgevorszüde zich thans teruggetrokken
heeft en we nog één week voor het afloopen
der C.A.O. hebben, zal waarschünlUk nog di
de
>rder
srkgex
medegedeeld, dat er na 25 October staking I
het bedrlif komt
Er is dus zoo goed als geen kaï
lossing vóór 2'
hebben tot nu
reden om aan te nemen dat daarin verandering
zal komen. Van alle zijden doet men z'n best
om met de vVcderzüdscho gevoelens en Inzichten
rekening to houden. En als die wil voorzit,
dan is het uitgesloten, dat de breuk komt.
Er ls ook geen aanleiding toe een breuk te
verwachten. Alle arbeiders uit allo bonden heb
ben hun verlangens Ingediend. Nu zün et.
waarschünlük in alle bonden, die. ziende hoe
zouden willen,
ngediend. Het zijn
Zü komen echtei
leiding do zaak ter hnn
selfstandlghcid
itandigheid één dor organisaties gebruik zal
maken om zelfstandig te handelen. Want bü
ons geldt precies hetzelfde als bij de werkge
vers: de leiding heeft nu de zaak In handen
Aan beldo züdcn. bü patroons en bü arbei
ders. overweegt de leiding wat zal gaan ge
schieden. Bü do patroons: eensgezind. Bü de ar
beiders: eensgezind. BU de werkgevers wordt In
de bestuurskamer overleg gepleegd. Mannen
van verschillend Inzicht geven hun argumenten
GOUDEN JUBILEUM
VRIJE UNIVERSITEIT
De feestvierende menigte had gisteren de
morgenuren vrij. Er was gelegenheid de
gebouwen der V. U. te bezichtigen, waarvan
een druk gebruik werd gemaakt; anderen
brachten een visite aan het Laboratorium
van de professoren Watrrink en Van der
Horst; terwijl weer anderen langs winkel
galerijen en grachten doolden.
In het prachtige gebouw der A. M. V. J.
werd een groote Reünie gehouden voor stu
denten en reünisten.
Des middags echter moesten allen weer in
het Concertgebouw wezen en dat het Cal
vinisme zich wel met de kunst verdraagt,
heeft de immer overweldigende opkomst,
zoodat het gebouw van raenschcn dreunde.
De laatste bijeenkomst
De slotvergadering werd gepresidieerd
door Prof. M r. A. Anema. Deze d^ed, na
opening met psalmgezang en gebed enkele
mededeelingen, o.a. dat er nog verdere
jubileumgiften zijn ingekomen, o.a. een van
750.—, een van 144 dollar van Ds. Burg-
graaff, nog 2 giften uit Amerika, resp. van
100 dollar en 10 dollar cn nog twee giften
van f 20.—. (Daverend aplaus).
Besloten werd aan Ds. Fernhout te Vree
land, die door ziekte verhinderd was als
spreker op te treden, een telegram te zen
den (dat in den lop van den dag beant
woord werd); de heer F. L. v. d. Bom. die
als voorzitter der Regelingscommissie zioh
zoo druk geweerd had, werd even gehul
digd; en oud-minister Idenburg, ook door
ziekte verhinderd, werd per radio Psalm
134 3 toegezongen.
Wel een merkwaardige gebeurtenis!
Daarna kreeg Ds. T. F-erwerda van
Amsterdam het woord, wiens rede wij gis
teren reeds plaatsten.
Gelukwenschen.
Prof. Anema, die den spreker dank zei.
deed tevens voorlezing van de schriftelijke
gelukwenschen, welke nog van de Acade
mische senaten der Technische Hoogeschool
te Delft, der Gem. Universiteit van Amster
dam, der Keizer Karei Universiteit te Nij
megen en der Rijksuniversiteiten te Leiden.
Groningen en Utrecht waren ingekomen.
Redo J. Schouten.
Laatste spreker was de heer J. Schou
ten van Rotterdam. In zijn rede wees hij
er allereerst op, hoe de actie voor de Vrije
Universiteit en het werk dier Universiteit
hehben gevormd het Geref. volksdeel met
vasten wü en rustige kracht.
De V. U. heeft dit volksdeel zijn roeping
doen verstaan en zij heeft niet alleen haar
leerlingen gevormd; doch dit geheele Geref.
volksdeel, dat een zoo belangrijk stuk volks
kracht vormt.
De actie voor de V. U. heeft een band ge
legd tusschen het eenvoudige volk en de
geleerden en dit is voor beiden tot grooten
zegen geworden. De professoren weten zich
gedragen door het gebed en de liefde des
volks en dit Geref. volk mag het vertrou
wen koesteren, dat door de V. U., de man
nen die er arbeiden en de gestudeerden, dia
in 't leven leiding geven, de Geref. Waar
heid al meer tot ontplooiing en invloed zal
komen.
In verband daarmee besloot Spr. met den
wensch, welke in zooveler harte leeft, dat
prof. Anema aan het Geref. volksdeel zal
willen schenken een boekwerk, waarin hij
zijn beschouwingen over het calvinistisch
Staatsrecht zal geven, het boekwerk, waar
naar door duizenden wordt uitgezien.
De voorzitter dankte den heer Schou
ten voor zijn rede. Wat diens verzoek be
treft, kan spr. nog geen definitieve belofte
Nadat vervolgens de heer Jac. Ph. Caro
enkele liederen had gezongen, sprak. prof.
Anema een slotwoord.
Slotwoord Prof. Anema.
Het menschelijk leven, aldus de laatste
spreker op het Gouden Jubileum, zoowel
als dat der gemeenschap, wordt beheerscht
door drie groote factoren: het hart, de hand
en het hoofd. Uit het hart zijn de uitgangen
des levens, van de hand gaat de actie uit,
doch zal dat alles blijvend zijn, dan moet
het overleg, het peinzen, het zinnen erbij
komen.
Dit geldt zeker in volle mate voor de
Geref. levensgemeenschap.
De Kerk is daar het hart; de leidslieden
op kerkelijk, staatkundig en maatschappe
lijk gebied vormen de hand en de Univer
siteit ziet zich de taak toebedeeld van het
hoofd, n.l. om door beoefening der weten
schap op den grondslag van Gocls Woord
de vaste normen te preciseeren, die regel
maat, samenhang en welgegrondheid van
den bouw van het geheel hebben te waar
borgen en te verzekeren.
Zoo hebben de stichters de taak der Vrije
gezien, als onmisbaar voor de grdei cn
bloei der Calvinistische beweging.
Daarom ook thans alom zoo groote dank
baarheid vor het vijftigjarig bestaan; een
dankbare herdenking van wat de Vrije ge
weest is en wezen wil voor het Geref. volk
in deze èn andere landen.
En wat haar toekomst betreft, als bij al
len onverdeelde toewijding en ingrijpende
zelfverloochening blijft bestaan, dan zal on
danks allen tegenstand van vijandige mach
ten het geloofswerk der V. U. kunnen wor
den voortgezet.
Spr. beslont met den wensch, dat God de
Vrije Universiteit zal zegenen, tot in leng
te van dagen.
Het was een waardig slot van de schlt
terende, enthousiaste feesten, welke jube
lend en met blijdschap, doch ook met een
grondtoon van grooten ernst gevierd zijn
en die de liefde van liet Geref. volksdeel
voor de Vrije Universiteit ongemeen heb
ben versterkt.
Dan wordt er be
sloten en het besluit tr*ldt voor allen
Bü de nrhelders wordt In de boatunrekamei
"'"i-"""'- mist
slechts één mogelükhefd:
Het bealnlt geldt
INGEZONDEN MEDEDEELING
V" LEEUWARDEN-
Leger en Vloot.
Hr. Ms. „VULCANUS".
Hr. Ms. politiekruiser Vulcanus is, onder
bevel van luitenant ter zee le kl. der marine
reserve J. M. Moerdijk, van Nieuwediep naai
de Noordzee vertrokken tot het hervatten
van het toezicht op de visscherij.
Luchtvaart
DE INDIE-VLUCHTEN
Het eerste retourvliegtuig is gisteren te
Cairo aangekomen. I-Iet derde postvlieg-
ig is gisteren te Karatsji aangekomen.
VAN TIJEN TE BELGRADO.
De heer Van Tyen, is met zijn vliegtuig gis
termiddag te Belgrado geland. Hij was des
morgens van Weenen vertrokken, arriveerde
om 11 uur te Boedapest en startte een uur
later naar Belgrado. Dit gedeelte van den tocht
bleek door de buitengewoon slechte weersom
standigheden, nl. mist, zware regens en
krachtigen tegenwind, bizonder moeilijk.
ZEPPELINWERF IN ROTTERDAM?
HOOGST ONWAARSCHIJNLIJK
Naar het Hbld. verneemt worden sedert,
eenigen tijd besprekingen gevoerd tusschen
Nederlandsche en Duitsche vertegenwoordi
gers van financieele en industrieele kringen
over de mogelijke inrichting van een werf
voor den bouw van luchtschepen in ons land.
De daartoe op te richten maatschappij ZQit
in zekeren zin beschouwd kunnen worden
-als een doohtermaatschappij van de Zeppelin-
werf te Friedrichshafon. Zij zal naar alle
waarschijnlijkheid haar constructiewerk
plaatsen vestigen te Rotterdam.
Volgens dezen zegsman valt te verwach
ten, cfat men binnen betrekkelijk korten tijd
tot definitieve resultaten zal komen.
Naar aanleiding van dit bericht hebben wij
ons orl! informatie gericht tot kringen, die
doorgaans goed omtrent luohtvaartaange-
legenheden zijn ingelicht.
Van deze zijde werd het bericht in het
Hbld hoogst onwaarschijnlijk genoemd. Wel
iswaar zijn er reeds jarenlang besprekingen
gevoerd over de mogelijkheid Hollandsch ka
pitaal te interesseeren bij den Zeppelinbouw,
dooh bij den huidigen stand der conjunctuur
kan er van uitvoering van de toch reeds
zeer vage plannen zeker niets komen.
DE DO X KOMT NIET OP ZONDAG
OOK Dr. DORNIER NAAR HOLLAND?
Naar wij vernomen zal de Do X, de groot*
ste vliegboot ter wereld met 12 motoren, in.
den loop van de volgende week een bezoek,
brengen aan on6 land.
Lag het aanvankelijk in de bedoeling, dat
de Do X op Zondag zou komen, evenals de
Zeppelin, door h t verkrijgen van een betec
inzicht in de wenschen van eon groot deel
van het Nederlandsche ^rolk is men van dit
plan terug gekomen.
De Do X wordt thans op Maandag or
Dinsdag o.6. te Schellingwoude bij Amstert»
dam verwacht
Naar wij verder vernemen ligt het in da
bedoeling van Dr. Dornier, de ontwerper
van de vliegboot, zelf mee te komen nnnr
ons land, om aan de autoriteiten inlichting
gen te verschaffen.
Waarschijnlijk zullen met genoodigden
eenige korte vluchten worden gemaakt bo.
ven de Zuideizee.
Uit het Sociale Leven.
BEDRIJF SSLAPTE.
Men meldt ons uit Moerdijk:
Op de scheepswerf „Moeruijks Welvaren*
zijn tegen a.s. Zaterdag weer een aantal
arbeiders ontslagen wegens slapte in het
seheepsbouwhedrij f.
Rechtzaken.
HET AUTODRAMA BIJ RIEN.
De Rechtbank tc Leouttardcn deed uit
spraak in de zaak t.gW den 27-jarigen
chauffeur cn garagehouder K. W. te Frone-
ker, die terecht heeft gestaan terzake dat
het aan zijn schuld te wijten zou zijn ge
weest dat een drietal personen den derden
Juni j.l. het leven verloor, toen verdacht®
met zijn autobus bij een openstaande brug
te Rien (Fr.) te water is gereden.
Dc Officier van Justitie had een maand
voorwaardelijke hechtenis gevraagd.
De rechtbank heeft verdachte vrijgespro
ken van hetgeen hem ten laste was gelegd.
DE ZONDACSLUITING TE VRIEZENVEEN
De caféhouders te Vriezenveon die door den
Kantonrechter te Almelo zijn veroordeeld
wegens het open hebben van hun cafés op
Zondag, zulks In strijd met de plaatselijke
Politieverordening, gaan van dit vonnis in
hooger beroep zoodat deze zaak nu voor dó
Arr. Rechtbank te Almelo wordt behandeld.
