MAANDAG 13 OCTOBER 1930
DE RAMP VAN DE R 101
HET ONDERZOEK GEËINDIGD
De commissie, ingesteld voor het 'Joon
van een technisch onderzoek naar de ramp
van de K. 101, heeft haar werkzaamheden
beëindigd. Zeven Britsche deskundigen en
verscheidene werktuigkundigen van de
luchtschepenwerf te Cardingtoor zijn uit
Alonne bij Beauvais naar Engeland terug
gekeerd. Meer dan ZOO onderdeden van het
verongelukte luchtschip werden meegeno
men. Een aantal zwaardere stukken van 't
luchtschip zullen in het begin van de week
per boot naar Engeland worden vervoerd,
o.a. een der 3l/z ton wegende motoren, die
door middel van steekvlam-apparaten uit
het wrak wordt gedemonteerd door Fran-
gche metaalarbeiders.
De drie gewonde overlevenden, die zich
pog in het hospitaal te Beauvais bevin
den, maken hel goed.
©e gendarmerie van Beauvais is er Za
terdag in geslaagd den eenigen ooggetuige
van de ramp van de R. 101, welke in de
directe nabijheid.was, toen het ongeluk ge
schiedde, op te sporen. Het is een oude
man, Rabouillc geheeten, die bij de politie
als strooper bekend staat en derhalve ook
eerst niet geneigd was een verklaring af
te leggen. Ten slotte wist men hem echter
tot spreken te brengen. Hij verklaarde het
volgende:
In den bewusten nacht bevond hij ziel»
in het Bois de Fecq.
Reeds onderweg had hij opgemerkt, dat
het luchtschip op geringe hoogte over
Beauvais heen vloog, waarbij het door den
storm heftig heen en weer geslingeVl werd.
Toen hij op den heuvel geklommen was,
kwam het luchtschip naderbij. Alle motoren
schenen met groote kracht te werken, hoe
wel het luchtschip slechts langzaam voot-
waarts kwam.
Toen het boven het Bois de Fecq vloog,
viel lvet plotseling ongeveer 50 M. omlaag,
doch richtte zich weer op. Toen reeds dacht
Rabouillé, dat er iets gebeuren ging. Tci
wijl de motoren dan ook verder liepen,
daalde het luchtschip steeds meer. Op het
oogenblik, dat het voorste gedeelte net
den grond in aanraking kwam, hoorde hij
een vreeslijke ontploffing en zag hij ge
weldige vlammen langs het luchtschip om
hoog slaan. De luchtdruk wierp hem toen
omver. Hij hoorde nog menschen onder
de ruïne om hulp schreeuwen, doch rank
te toen zijn zelfbeheersching kwijt en ren
de zoo hard zijn becnen hem konden dragen
weg dwars de velden over. Nog op eenigen
afstand van het luchtschip was de hitte
onverdraaglijk. Hij kon zich nog herinne
ren, dat, toen het voorste gedeelte tegen
den grond sloeg, het luchtschip in het mid
den scheen door te breken. In totaal heeft
hij drie ontploffingen gehoord.
De verklaringen van Rabouillé zijn schiit
telijk vastgelegd en aan de commissie van
onderzoek toegezonden.
DE BEGRAFENIS DER DOODEN.
De droeve stoet naar Cardington.
Londen heeft Zaterdag afscheid genomen
van de slachtoffers der een week geleden
plaats geliad hen-bende ramp van het lucht
schip R. 1U1. Onder hen, die de dooden de
laatste eer bewezen, bevonden zich de pre
miers van de Dominions, de leden van het
parlement en de regeeiing, het voltallige
corps diplomatique, vertegenwoordigers van
Royal Air Force, leger en vloot, Onder hen
bevond zich ook Dr. Hugo Eekener, de com
mandant van dc „Gral Zeppelin". Langs
den weg naar Euston Station stonden hon
derdduizenden belangstellenden, die bij het
passeeren van den droeven stoet eerbiedig
het hoofd ontblootten. Tijdens de treinreis
naar Cardington, waar de ter aarde be
stelling plaats had, bracht een negental ge
vechtsvliegtuigcn een laatste saluut aan de
dooden.
Onder de tallooze bloemstukken bevon
den zich ook kransen van den koning en
den prins van Wales.
De plechtigheid op het kerkhof.
De teraardebestelling van de dooden van
dc R. 101 was 'n plechtigheid, zóó aangrij
pend en zóó indrukwekkend, dat vele vrou
wen, die de bijzetting op het St. Mary's
kerkhof te Cardington hijwoonden, in on
macht vielen, zoodat assistentie van Eerste
Hulp noodzakelijk was.
Toen dc kisten aan de schoot der aarde
waren toevertrouwd, wierpen de verwanten
als laatste groet bloemen en kransen in
de geopende groeve, waarna boven het
graf een geweersalvo werd gelost en de
„Last Post ten gehoorc werd gebracht.
DE REVOLUTIE IN BRAZILIË
VERWARDE BERICHTEN
De berichten uit de beide Braziliaansche
kampen zijn lijnrecht met elkaar in tegen
spraak. Zoo beweert thans de regeering, dat
de onderwerping der opstandelingen slechts
een kwestie van een paar dagen is, terwijl
de rebellen zelf melden, dat zij op alle fron
ten met succes strijden en dat zij thans de
beschikking hebben over 10 bommenwor-
Te Buenos Aires werd Zaterdag de be
slissende slag tegen de revolutionnairen
binnen 24 uur venvacht.
De regeenngstroepen willen zich in het be
zit stellen van Bella Horizonte. De opstande
lingen hebben bij Belem, de hoofdstad van
den staat Para, een nederlaag geleden.
In den staat Minas Geraes hebben de re-
geeringstroepen het spoorwegcentrum Bar-
bacena bezet, waarbij twee leiders van de in-
surgenten gewond werden en groote inten
dance-voorraden in handen van de regee-
ringstroepen vielen.
Naar de revolutionnairen mcdedeelen heb
ben zich in de nabijheid van Joinvilie in
den staat Santa Catherine een batterij, ecu
mitrailleurpeleton en 190 manschappen, be
nevens twee officieren aan hen overgegeven.
In den staat Santa Tome zouden de garni-
zoens van twee steden naar den vijand over-
geloopen zijn.
Naar verder wordt medegedeeld, hebben
3000 man onder leiding van generaal Costa
de grens van Sao Paulo overschreden.
De Braziliaansche ambassade te Parijs
deelt het volgende mede:
De federale troepen en de politie van Sao
Paulo zijn naar den Staat Minas Geraes ver
trokken en hebben Ouro Preto en Itajuba
bezet en de rebellen verspreid.
Vrijwilligers hebben Monte Sciaros en Man
gueira bezet.
De minister van Marine heeft twee sche
pen van den Braziliaanschen Lloyd in oor
logsschepen doen veranderen en onder de
bevelen van officieren van de federale ma
rine geplaatst.
Bias Fortos, gedeputeerde van den staat
Minas Geraes, en de vroegere president Car
los Antonio hebben zich met de federale re-
aeering solidair verklaard.
Carlos Antonio heeft een manifest gericht
aan de bevolking van Minas Geraes, waarin
hij de anti-patriotische beweging bestrijdt.
Te Para hebben de districtsbevelhebbers
en de commandanten van het flotielje van
Amazone den gouverneur van Para geluk-
gewcnscht voor de energieke wijze waarop
liii de poging tot opstand heeft onderdrukt.
De federale troepen hebben Juiz de Fora
en Barbacena bezet.
Volgens eon telegram uit Porto Allegro is
het bij Joinvilie in den staat Santa Catha-
riua tot een gevecht tusschen regeeringstroe-
pen en opstandelingen gekomen. Gemeld
wordt, dat 200 man der regeeringstroepen
zich overgegeven hebben. De opstandelingen
verloren drie dooden en dertien gewonden
Verder wordt gemeld, dat op'^uw 200
marine-soldaten naar de opstandelingen zyn
overgeloopen.
Ten Zuiden van Panama zou, naar van de
zijde der opstandelingen gemeld wordt, nog
slechts de stad Florianopolis in handen
de regeeringstroepen zijn.
Het parlement in Rio Grande do Sul heeft
500 duizend dollar toegestaan voor de voort
zetting der revolutionnairc beweging.
Volgens een later telegram is de stad Flo
rianopolis ook door de opstandelingen bezet.
DE REVOLUTIONAIRE BEWEGING IN
SPANJE.
31 arrestaties in Barcelona en Sevilla.
Naar verluidt heeft de Spaansehe regec
ring tegen alle republikcinsche leiders, die
op de veertien dagen geleden in de groote
j arena van Madrid gehouden massabefoo-
j ging tegen de monarchie het woord hebben
gevoerd, een bevel tot inhechtenisneming
j uitgevaardigd. Te Cordova is de bekende
I Spaansehe Oceaanvlieger majoor Franco ge
arresteerd, die Ln een redevoering uiting aan
zijn republikeinsche gevoelens had gegeven
I In verband met een en ander deden geruch
ten de ronde, dat de politie een in den nacht
van Zaterdag op Zondag beraamden aanslag
zou hebben verijdeld.
Naar nader uit Madrid gemeld wordt, zijn
te Barcelona en Sevilla totaal 31 arrestaties
verrjeht. Te Barcelona werd o.a. de direc
teur van het Catalaansche dagblad „Opi
nion" en de voormalige afgevaardigde Com
pany gearresteerd. Te Sevilla zijn de leiders
der vakvereenigingsbonden gearresteerd, ter-
wijl de bureaux gesloten werden. In
schillende Spaansehe provincies wordt de
politie in verscherpte alarmverwachting ge
houden. De politic te Barcelona is uitgerust
met machinegeweren. Generaal Berenguer
heeft verklaard, dat de berichten over ont
dekking van een uitgebreide samenzwering
onjuist zijn. De veiligheidspolitie te Madrid
geeft echter toe, dat de toestand in verschei
dene provincies onrustig is.
Zondag hielden de nationaal-socialisten te
Weimar een districtsbetooging, die geheel
was gewijd aan de verkiezingsoverwinning
die werd bijgewoond door Adolf Hitler.
Het Rijksdaglid Goering voerde het woord
betoogde, dat de nationaal-socialisten
slechts hun intrede in het parlement hadden
an om het parlementarisme en het in
strument der democratie te vernielen, niet
door een putch, maar langs den legalen weg
Ee-n andere spreker stelde dc veroordeeling
de Umler Rijksweerofficieren door het
Staatgereoht te Leipzig tegenover het von
nis te-gen den Berlijnsohen burgemeester
Boess. Ten slotte voerde Hitier het woord.
Hij sprak niet over de actueele politieke
problemen, maar over het nationaal-socia-
lisme als probleem.
De betooging werd besloten met oen pa
rade der nationaal-socialisten voor Hitier,
die op de Markt het défilé gadesloeg.
RAMSAY MAC DONALD 64 JAAR.
De Engelsche premier, Ramsay Mac Do
nald, vierde Zondag zijn 64sten verjaar-
j. Hij bracht het week-end door op de
Chequers te midden van familie.
HET ROEMEENSCHE PARLEMENT
VERDAAGD.
Uit Boekarest wordt gemeld: Het parle
ment is verdaagd voor den tijd van een
maand.
DE DUITSCH-NATIONALEN TEGEN
DE REGEERING.
De Rijksdagfractie der Duitsch-nationa-
len heeft Zondagmiddag een korte bijeen
komst gehouden. Na afloop werd mede
gedeeld, dat de door het fractiebestuur
voorgestelde maatregelen zijn goedgekeurd.
De fractie besloot o. m. een motie van
wantrouwen in te dienen tegen de Rijks-
regeering.
Dinsdag zal een nieuw bestuur van dc
fractie worden gekozen.
PRINS BOUDEWIJN GEDOOPT
Het Belgische prinsje Boudewijn is Zater
dag in de kerk van St. Jacob op Coudenberg
met groote plechtigheid en in tegenwoordig
heid van 300 genoodigden gedoopt door aarts-
sohop kardnaal Van Roey. De kerk
prachtig versierd en iedere pilaar was met de
Belgische en Zweedsche kleuren omstrengeld.
DOUMERGUE NAAR MAROKKO.
President Doumergue is vergezeld van de
ministers van Oorlog en Marine naar Tou-
'on vertrokken, waar hij zich morgen voor
Marokko zal inschepen.
BIJ DE FRANSCHE RADICALEN.
Dumesnil geroyeerd.
llit Grenoble wordt gemeld: Het radicaal-
socialistische congres heeft met algcmceno
«temmen besloten den minister van Marin-
Dumesnil, buiten de partij te sluiten. De
bijeenkomst werd daarna gesloten.
KONING BORIS NAAR ITALIË.
Koning Boris van Bulgarije is Zaterdag
naar Italië vertrokken en. volgens de „Mes-
sagcro". Zondag to San Rossere aangekomen
waar hij door het Italiaansche koningspair
werd ontvangen. Dc „Popoio di Rome" meldt
daarentegen, dat aan dit bericht geen geloof
moet worden gehecht. Het blad geeft echter
toe, dat koning Boris reeds herhaaldelijk
San Rossore heeft vertoefd en dat zijn ba
gage aldaar is aangekomen.
EEN AANSLAG OP JACK DIAMOND.
De bendeleider ernstig gewond.
Jack Diamond, de bekende bendeleider, die
onlangs naar het vasteland overstak, doch
weer naar Amerika werd uitgewezen, is te
New-York in een hotel het slachtoffer gewor
den van een aanslag, waarbij hij ernstig ge
wond werd. In het hospitaal, waarheen hij
werd overgebracht, verklaarde hij, dat drie
of vier mannen zijn slaapkamer binnendron
gen en op hem schoten. Hij ontkende hun
namen te weten, zoodat de politie in het
duister tast omtrent hun identiteit.
Deze aanslag wijst misschien aan de reden
waarom deze bandietenleider zoo graag in
Europa wilde zijn!
Nader wordt uit New-York gemeld:
Men verwacht niet, dat Jack Diamond,
op wicn vijf schoten werden gelost, waar
door hij in schedel en borst gewond werd,
de gevolgen van den aanslag zal te boven
komen. De doktoren verklaren hem niet t®
kunnen operceren wegens den ernst van zyn
toestand.
De geheimzinnigheid, die den aanslag op
Diamond omhult, is zoo groot, dat men de
affaire vergelijkt met den even mysterieus
gebleven moord op Rothstein. Het bericht
van het gebeurde deed als een loopend vuur
tje dc ronde. Een groote menigte verdrong
zich voor de ingangen van het ziekenhui
Dozijnen rechercheurs spoedden zich naai
de plaats van den aanslag en werkten koort:
achtig ten einde zooveel mogelijk feitenmater
i riaal te verzamelen.
AANHANGERS
DER MONARCHIE
EEN PROPAGANDA-BOEK
DE ROL DER OFFICIEREN
(Van onzen Duitschen Correspondent)
Nog niet heel lang geleden maakte ik
kennis met Hans von Sodenstern, een offi
cier uit den keizerlijken glanstijd.
Wij vergeleken de tegenwoordige verhou
dingen in Duitschland met die van vroeger
en deze vergelijking viel niet ten gunste
van het republikeinsch bewind uit. Ik kan
dat wel hegrijpen, want juist de eens zoo
hoog aangeschreven Pruisische officiers
stand heeft onder de omwenteling zwaar
geleden. Twaalf jaar in de geschiedenis van
een volk zijn slechts een kleine spanne
tijds, maar ze kunnen van beslissenden in
vloed zijn op het lot van generaties.
Ik herinnerde mijn gastheer aan een uit
lating van den keizerlijken admiraal a la
suite von Schröder, voorzitter van het „Na-
tionalverband Deutscher Offiziere". Deze
zeide eens „Het Duitsche volk heeft
ernst van den tijd, waar het in leeft, nog
steeds niet begrepen. Latere geslachten zul
len de thans levenden verachten, wanneer
zij niet spoedig aan het thans gevolgde
systeem een eind maken!"
Dat is gemakkelijk gezegd m.
wil men doen? Welke middelen staan hun,
die 't met den tegenwoordigen gang van
zaken niet eens zijn, ter beschikking?
Als antwoord op deze vraag werd mij het
„Kaiser-Jahrbuch 1930"
voorgelegd.
Een keizerlijk jaarboek? Ik bladerde het
boekje eens aandachtig door. Het bevat een
fraai portret van keizer Wilhelm II, zooals
deze tegenwoordig teruggetrokken in Doorn
leeft Voorts een portret van wijlen keizerin
Victoria, van s keizers tweede gemalin, prin
ses Hermine. keizer Wilhelm I, diens zoon
keizer Friedrich III en andere leden
het Huis Hohenzollern.
Hieruit blijkt de aanhankelijkheid van
vele Duitschers aan een vorstenhuis, het
welk vijf eeuwen achtereen de Pruisisch-
Duitsche geschiedenis in handen had.
Ik ontdekte voorts een lijst van keurvor
sten, koningen en keizers, die eenmaal het
bewind voerden. Deze lijst begint m?t keur
vorst Friedrich I 14151440 en eindigt met
keizer en koning Wilhelm II sedert 18S8
tot???
Uit het weglaten van den Novemberda-
tum uit miS valt af te leiden, dat voor som
migen het heengaan des keizers geen eind
mankte aan het regime der Hohenzollern.
Het National verband D?utscher Offiziere
wenscht den keizer uitsluitend in zijn volle
vroegere waardigheid weer in Duitschland
terug te zien. Mocht het hiertoe niet komen
dan vprwacht men van hem, dat hij tot aan
het einde van zijn leven in Nederland al
thans in het buitenland blijft wc
Majoor von Sodenstern trachtte mij
overtuigen, dat dc keizer en daarmede
het Duitsche volk het offer is geworden
van 's keizers naaste omgeving Deze
hem een geheel onjuiste voorstelling van
de. feiten hebben gegeven. Zoo gezien, zou
zijn vlucht naar Nederland dus het grootste
offer zijn geweest, dat door hem voor zijn
volk gebracht kon worden.
Het is de eerste maal sedert de omwente
ling, dat men tot de uitgave van een pro-
po trandn*?esehrift als dit is overgegaan.
Mannen van naam verklaarden zich bereid
een bijdrage te leveren. Kracker von
Sch wart zen fel dt sehreef over de „Tank der
Duitsche diplomatie, gezien van het stand
punt der monarchisten". Een korte inlei
ding wordt geboden door admiraal von
Schröder en onder den titel „Duitschland!"
tracht majoor von Sodenstern zijn landge-
nooten voor de monarchie te herwinnen
Luitenant-generaal Richard Wapchter stelt
de vraag „Republiek of Monarchie?" en
houdt een uitvoerig pleidooi ten gunste van
de monarchie.
Van he' vele, dat in dit op dun papier
gedrukte boekje te lezen staat, frappeerde
mij een artikel
„Huis Doorn",
gesJiremi door hofprediker D. Döhring.
Ik ontleen aan deie hijdrage van den hof
prediker het volgende:
In de gansche wereldgeschiedenis zullen
er zeer weinig persoonlijkheden aan te wij
nen zijn. op wier hoofd en hart een zoo on
zegbaar zware tragiek drukt als op Keizer
Wilhelm II. De vraag: hoe kan een men-
schelijke ziel zulk een last van leed dra
gen? zou niet te beantwoorden wezen, wan
neer ze niet door den keizer zelf beantwoord
werd. Niet. dat hij er veel voor gevoelt, om
zijn innerlijk leven in woorden weer te ge
ven. Men prees het reeds in vroeger tijden,
dat hij zich. wanneer het erop aankwam,
volkomen wist te heheerschen."
„Het geheim van Huis Doorn is het stille
heldendom van het leed. Ik zal het mijn
DE NOORDELIJKE CHINEEZEN
VERSLAGEN.
Door een bericht uit Shanghai wordt be
vestigd, dat de Nanking-tro ipen Loyang heb
ben bezet en alle Noordelijke troepen, die
zich daar bevonden, gevangen hebben geno
men. Hierdoor is het einde gekomen van
den veldtocht in Honan en zijn van den Zui
delijken oever der Gele Rivier alle Noorde
lijke troepen verdreven. Van deze Noorde
lijke strijdkrachten, die op 250.000 man wer
den geschat, zijn er 30.000 gedood of gewond.
60.000 man hebben d ewapens neergelegd en
100.000 A-ebben zich aan de Nanking-troepen
overgegeven.
Dat de regeering den toestand veel verb!
terd acht, komt tot uiting in de verplaatsing
an drie divisies van het front naar elders,
oor de operaties tegen de communisten en
bandieten in Hoepeh, Hoenan en Kiangsj.
Het is hoog tijd, dat er stappen worden ge-
laan om den toestand aan den Jangtse tus
schen Kioekiang en Itsjang te verbeteren,
omdat dc buitenlandschc scheepvaart voort
durend jn gevaar wordt gebracht door ge
weer- en artillerievuur. De lichten en bakens
zijn alle uit de rivier verwijderd en als ge
volg hiervan is de scheepvaart dikwijls ge
vaarlijk en onzeker geworden.
HINDENBURG IN HET RIJNLAND.
Rijkspresident van Hindenburg is Zater
dag te Trier, Düren en Eurkirchen hartelijk
begroet door de bevolking.
Weerbericht.
BAROMETERSTAND
Hoogste stand 769.8 te München.
Laagste stand 743.6 te Röst.
VERWACHTING
Zwakke tot matige later wellicht toenemen,
de Zuidelijke tot Zuidwestelijke wind, nevelig
tot half of zwaar bewolkt, aanvankelijk nog
weinig of geen regen, weinig verandering ia
temperatuur.
TELEGRAMMEN
PARIJS, 13 Oct. Een ernstig autobus-
ongeluk heeft plaats gehad bij een spoor
weg-overgang niet ver van Grenoble. Een
autobus, die den dienst op Grenoble onder
houdt, werd bij de-zen spoorwegovergang
door een naderenden trein gegrepen en to
taal versplinterd. Yier personen werden ge
dood en 12 zoo zwaar gewond, dat de toe
stand van de meesten levensgevaarlijk is.
Er heers oh t in de omgeving van Grenoble
een storm, die de hevigheid van een or
kaan bereikte en de telefoonverbindingen
met Grenoble voor 't grootste deel heeft
verbroken, zoodat nadere bijzonderheden
omtrent het autobus- ongeluk ontbreken.
BOTSINGEN IN CATALONIE.
PARIJS, 13 Oct Uit Madrid wordt ge
meld, dat het te Lerida in Catalonië tot
ernstige botsingen kwam tusschen politie
en republikeinen, die een betooging wil
den houden naar aanleiding van de aan
komst der echtgenoote en dochter van 'len
uitgewezen Catalaanschen leider Macia.
Toen de betoogers geen gevolg wilden ge
ven aan de sommatie van de politie om
zich te verspreiden, voerde de politie een
charge met de blanke sabel uit. Ongeveer
40 personen werden door sabelhouwen ge«
wond, waarvan eenige vrij ernstig.
SCHEEPSRAMP BEVESTIGD.
PARIJS, 13 October. Reeds Zaterdag was
op de Fransche kust bij Duinkerken het
lijk aangespoeld van een man, die, naar
men meende, deel uitmaakte van de be-
manning van het vermiste Belgische s.s.
„Tigris", ggkerheid hieromtrent had men
echter niet. Totdat gisteren eveneens bij
Duinkerken een lijk aanspoelde, dat met
stelligheid herkend werd als te zijn van
den kapitein van de „Tigris". Het staat
thans dus wel vast, dat de „Tigris", die op
17 September met een bemanning van 33
koppen aan boord van Antwerpen vertrok
naar Alexandrië. en waarvan men sedert
dien niets meer gehoord heeft, in den hevi-
gen storm van de afgeloopen weken met
man en muis is vergaan.
Luchtvaart
gansche leven niet vergeten: toen de keizer
mij Februari 1914 in zijn dienst als hofpre
diker beriep, liep ons eerste gesprek over
het ontstaan en de beteekenis van het
christelijke kruisteeken. Hoe spoedig zou
dit kruis het teeken van zijn eigen leven
worden. Door Gods genade droeg hij de
kroon zijner vaderen en door diezelfde ge
nade draagt hij ook de kroon van het lij
den. Huis Doorn bergt een groot geheim."
Aldus spreekt en schrijft hofprediker
Doéhring. Plaatst men hiernaast het oor
deel, dat 's keizers tijdgenoot en rijkskan
selier Büluw in zijn zooeven verschenen
memoires uitspreekt, dan krijgt men een
minder vleienden indruk.
BUlow's karakteristiek
wint aan beteekenis, wanneer men be
denkt'. dat hij vele jaren in 's keizers on
middellijke omgeving leefde en dus meer
dan hofprediker Doehring het recht heeft
zijn zienswijze weer te geven.
In dit curieuse keizersboekje ontmoeten
we dan nog Oberst von Struensee, die
zijn bijdrage „Begin November 1918 in 't
Groot-Hoofdkwartier" 's keizers reis naar
Nederland te di?ns gunste tracht uiteen te
zetten. Herhaaldelijk wisselde de keizer
met generaal-veldmaarschalk von Hinden
burg van gedachten. Nog op den ochtend
van den 9 November rekende de keizer
op de trouw van zijn leper. Majoor Niemann
is 't met hem eens, dat men naar Berlijn
moet maroheeren, om de orde te herstellen.
Intusschen beraadslagen Hindenburg, gene
raal Groener en de staatssecretarissen von
Hintze en Grünau met elkaar en Groener
deelt om 10 uur den keizer mede, dat op de
hulp der soldaten niet meer gerekend kan
worden. De keizer verlangt, dat met uitge
zochte troepen Veniers, Aken en Keulen
weer veroverd zullen worden. Groener acht
dit ondoenlijk. Wel onder von Hindenburg
en zijn commandeerende generaals wil het
leger naar Duitschland terug maar niet
meer onder keizer Wilhelm II. Met het ge
voel, dat hij door zijn leger in den steek
werd gelaten, aanvaardde keizer Wilhelm
II de reis naar Nederlaiyl. Hindenburg
bracht het leger wel behouden naar Duitsch
land terug, niet wetende, dat hij eenmaal
geroepen zou worden, om op hoogen leeftijd
het Duitsche rijk en volk als hoogste staats
burger te dienen in tijden van nood en
binncnlandsche verwarring.
BOYD EN CONNER TE CROYDON
AANGEKOMEN.
>e oceaanvliegers Boyd en Conner zyn
Zaterdag tegen den middag te Tresco opge
stegen en te ongeveer 16 uur te Croydon
aangekomen. Een groote merigte was by dt>
aankomst tegenwoordig. Levine, die in 1?27
:n met Chamberlin der. tocht over den
Oceaan naar Duitschland maakte, begroette
de vliegers.
Boyd verklaarde, dat zy even voor zy op
het eiland Tresco landden, eer defect benzint-
•eivoir met 100 gallon inhoud, omdat het
gevaar opleverde, in zee helben laten vollen.
Wij hadden zei hi.i het defect onreveer
vijf minuten voor dien opgemerkt en ik ver
zeker u, dat het benr.uwde oogt nblikke»; voor
ons geweest zyn. Wij hadden toen practisch
gesproken geen druppel benzine meer en wy
moesten landen op een strand dat cle'hts
eenige meters breed was.
Volgens den navigator was de te volgen
route zeer nauwkeurig u'tges!ippeld, doch
door den storm was men oon:ge honderden
mylen naar liet Zuiden afgedreven.
Uit Oost-lndie
DE VOORZITTER VAN DEN LANDRAAD
TE MEDAN VERMIST
MEDAN, 11 October. (Aneta). Mr. A. Sik
kel, voorzitter van den Landraad van Medan,
die met zyn gezin logeerde in het gouverne
ment Passangrahan te Brastagi, is Donder
dagmorgen alleen voor een wandeling uitge
gaan en tot dusver niet teruggekeerd. De veld
politie heeft zonder resultaat de omgeving
afgezocht. Aangezien de heer Sikkel een zwak
hart heeft, wordt vermoedt dat hem een onge
luk is overkomen.
Nader wordt gemeld:
De heer Sikkel was hedenmorgen te 11 uur
nog niet gevonden. Een detachement van 24
militairen is van Brastage vertrokken, waar
het onderzoek met man en macht wordt voort-
60.—
60 4®
ISO
19 45
107
iel (Geref. Kerk).
i in If»;» Ook t
WAT TE DENKEN OVER DE
TOESTAND IN BRITSCH-INDIE?
Wie over de groote gebeurtenissen in
Britsch-Indië lees), erkeert altijd in hot
onzekere of hetgeen hij voor zich lipeft nog
wel klopt op dc huidige situatie. Alles wis
selt er zoo snel. Er is een beweging gaande,
die met telkens nieuwe verrassingen komt.
ai jet alleen, maar elk oogenblik brengt
nieuwe gezichtspunten over de beteekenis
pn dc oorzaken van den strijd en over zijn
mogelijke gevolgen.
Het is o, zoo moeilijk party te ktcccn
tusschen Engeland en de Indische nationa
listen. tusschen het Britsche Bestuur en
Gandhi.
Merkwaardig is het daarom eens a«s
stem te vernemen van een man. die sinds
vele jaren in Britsch-Indië do \olksbewe-
g.ng heeft kunnen gadeslaan, die de toe
standen door en door kent; een man. die
eener/.ijds een Kngolsehman is. maar an
derzijds zijn leven gewijd heeft aan de re
liuipuse en zedelijke belangen van ne»
Indische volk, Reverend (Ds.) John Me
Kenzie.
In de „International Review of Missi
ons" schrijft hij een artikel, gedateerd hall
Juli Kr zijn dus ail weer eenige maanden
verloopen, doch de hoofdpunten van znn
betoog zijn nog onaangetast en zullen wol
van blijvende beteekenis zyn voor een
goede beschouwing van de Indische kwes
tie uit liet oogpunt van een Christen.
Het voornaamste geven we hier weer,
otn de lezers te doen gevoelen hoe we als
Christen rieee kwestie hebben te benade
ren en zuiver oordeel te vellen. Mc.
Kenzie heeft zeker zijn vaderland lief,
maar het bmvustzijn van het burgerschap
van het Koninkrijk der Hemelen heeft hem
er toe gebracht te erkennen dat de zede
lijke belangen en nooden van het Indisch?
volk niet mogen worden opgeofferd aan de
machtspolitiek van Engeland. Het Britscli-
Indische volk is een broedervolk van het
Engelsche. En hij, als zendeling, staat niet
in dienst van het Britsche Koninkrijk,
maar van het Koninkrijk van Christus.
Dat maakt de positie der Engelsche zen
delingen trouwens die van alle blanke
zendelingen in Britsch-Indië zeer moei
lijk. Ze worden aangezien voor propagan
disten van het blanke ras, van het Engel
sriie regiem, van het kapitalisme. Ver
loochenen zij hun vaderlandsliefde, dan
gaan ze tegen hun consciëntie in; steunen
ze niet in alles de Indiërs, dan boeten z°
hun invloed in.
Het komt mij voor, d«-t Mc Kenzie een zui
ver standpunt inneemt.
Hij erkent dat er een groote breuk tus
schen 't Britsche gouvernement en het volk
van Indiië is ontstaan. Er heerecht tusschen
die twee een groot misverstand. Men be
grijpt elkaar niet. Men wantrouwt eikaars
bedoelingen. Gedeeltelijk onopzettelijk, b:j
gebrek aan de juiste kenns en de beteekenis
van de feiten. Maar voor een ander deel ook
met boos opzet: soms listig vermomd als de
deugd, soms brutaal, graf- vol berekening.
Indiië en het Westen hebben het innerlijk
eontaot verloren. Niet alleen geldt dat van
Engeland, maar ook van 't vasteland van
Europa en Amerika. Het Westen begrijpt
de volksgeest van het Oosten niet, voelt
niet wat er gist en bruist in de Indische
volksziel. Dat blijkt het best uit de dagbla
den. En de Indisohe leiders verstaan even
min. die ven het Westen, 't Ï6 tragisch.
De mannen der Zending staan daar alle
dagen tusschen in en hun taak wordt zeer
bemoeilijkt door de grqpte kloof tusschen
blank en bruin.
Het volk van Indië wil maair niet met ge-,
latenheid dragen wat zij besohouwen als een
brandmerk, een schandvlek: nd. om behan
deld te worden a.ls een onderworpen volk.
Het is merkwaardig, -dat daar in Engeland
zoo weinig aan gedacht wordt. Men zou het
in een vrijheidlievende natie als de Britsche
juist andersom verwachten. Men zou denken
dat zij zoudien kunnen hegrijpen, dat een
volk van zoodanige ontwikkeling en zoo
groote gevoeligheid als het Indische veront
waardigd is tot over de laatste sporen van
een vreemde overlveersching, al is die ook
nog zoo welwillend. Uitingen van het Gou
vernement als in 1919: ,-Tijd en wijze van
elke vooruitgang en hervorming wordt ad
leen door het Parlement bepaoïd, dat ver
antwoord-olijk is voor de welvaart van de
Indische volken", hebben scherp d-e onzelf
standigheid van het onderworpen ras be
licht en aanleiding tot verbittering ge
geven.
Bij de wrok over het voortduren van deze
politieke afhankelijkheid van een vreemd
ras, komt dan nog de wijd-verbreide en
steeds groeiende mecnimg, dat Engeland
Indiië houdt en houden wil uit economische
overwegingen 'en dat beloften tot verande
ring onbetrouwbaar zijn.
Steekt er waarheid in deze beweringen?
Ecnerzijds beschuldigen slechts zeer wei
nigen, zelfs van de bitterste tegenstanders
van het Engelsche gouvernement, den of-
ficieelen vertegenwoordiger van Groot-
Brittannië, den Onderkoning, van onbe
trouwbaarheid of van zelfzuchtige motieven
Maar anderzijds ds het maar ail te waar,
dat tal van leidende personen in Engeland
zich uitgelaten hebben op een wijze- dii-e on
anist ootel ijk reden geeft tot de booze ver
moedens, dii-e de extremistische Indische
partijgangers koesterden. O.a. tail van arti
kelen in de Daily Mail. Die artikelen wor
den overal in Indië gretig gelezen. In een
dezer schrijft Lord Rothermere: „Geven on
ze kiezers, d-i-e de beheenschens van Indië
zijn. zich er wel voldoende rekensohap van.
dat zonder d-e Indische handed hert onmoge
lijk zaïl zijn de jaargelden en pensioenen in
Engeland te handhaven?" „De belofte van
d-e vorming von een Indisohen Statenbond
moet vernietigd, niet bevestigd worden
Geen artikel was meer geschikt a.ls pro
paganda voor de Indische partij dan dat.
En Lord Ro-thermere as maar één stem uit
vele. Pas heeft Ghurchiilil gezegd, dat de
■.Dominion Sta-tuB" voor Indië nog i-n geen
menedhen-leeftijd mogelijk was. Geen won
der. -dat men in Indië dan gaat twijfelen
aan de ernst van de beloften der regeering;
het is missohien verkeerd, maar begrijp?
lijk.
Er komt nog -iets -bij.
Het Bri-tsohe Gouvernement heeft rust en
orde voor het volk van Indiië bedoeld. Dat
zijn zegeningen. Maar er as een schaduw
zijde. Algemeen hoort men in Br.-Indié de
klacht, dat de Engelechen hen hebben
„ontmand". En die klacht is veretaanhajr
Alle moeilijke pasten warden door Engel-
schen bezet, alle gevoel van zelfstandig
heid, van eigen kunnen en vermogen hun
ontzegd. Hel is niet te -verwonderen, dart
(het ontwakend zelfgevoel zich openbaart
in een krachtigen geest van onderneming
en eel f opoffering. Men will nu de vrijheid
winnen, niet aannemen als een gift. Sla
gen en gevangenis hebben de extremisten
er voor over i-n het fier gevoel de strijder?
wor de vrijheid te zijn. De psychologische
beteekenis daarvan is niet te onderschatten
Mc Kenzie ie overtuigd, dot langs de weg
van co-nstd-tuLianeel-e hervorming aan het
Inidiische volk niets mag onthouden worden-
wat zijn vertegenwoordigers gezamenlijk
vragen.
Er is iets verkeerds, iets on-Christelijks
in de tegenwoordige politieke betrekking
tusschen» Groot-Brittannië en Indië. Het
ware aangenoam geweest, als de Engelsche
controle stap voor 6tap z-ioh zou hebben
kunnen terugtrekken, maar de hoop op cod
dergelijke gelukkige oplossing bestaat n-iet
meer. De Siman-commissie heeft met be
kveamheid en eerlijkheid haar werk ge
daan, maar het rapport had veer de groote
fout, dat het. een absoluut gebrek aan be
grijpen van de Indisohe volksgeest toonde.
Er zou da-n ook Ln de practijk niets van te
recht komen.
Maar de vraag riiet, of or kans op zou
zijn, dat een of e-nder plan van zelf bes-tuur
(in bond met Engeland) zou worden aan-
Ilet is heel moeilijk dit 1e zeggen.
Wel gelooft Mc Kenzie niet dat d-e Indiërs,
urtgezond-erd dan de heftigste extremisten,
d-e samenwerking met Engeland absoluut
willen verbreken.
Maar wat zij allen verlangen i6, dat de
,-co-opération" op voet van gelijkheid zal
zijn.
Men behoeft over de oo-operation niet te
gaan praten, advorens het vertrouwen op de
een of andere wijze is hersteld.
Dat wed-erzijdsch vertrouwen kan niet
alleen gebouwd zijn op handels- of militaJ
re belangen. Integendeel, d-e kwestie zaïl er
nog erger door worden. Zal het Westen nog
invloed hebben in Indië, dan moet het zich
ontdoen van alle onwaardige gedachten en
minderwaardige motie-ven, a-rs zou Indie
leu. Als de geest van Rothermere zegeviert,
zal het Engeland het verlies van allen in-
°en gelegenheid zijn om zich te hevoogbv
vloed in Indië kosten. En dot moet dan ook
maar. Het is verdiend.
Gandhi heeft steeds geroepen, dait het
hart van d-e regeerders en van het Britsche
volk moee-t veranderen. Nu lijkt dat senti
menteel' en daar houden we niet van. Toch
'6 het juist.
Engeland moet andere gaan denken over
Indiië. Er zijn zeer zeker onredelijke men
schen onder de Indische leiders, (evenzoo
goed a.ls onder de Engelsche) maar het
meerenilecl is eerlijk en redelijk. Als het
vertrouwen heivteld was- zou de bespreking
van hervormingsplannen ongetwijfeld heel
wat violier gaan, i
Hoe het vertrouwen te herstellen, is moei
lijk aan te geven, maar op Cén punt moet
de nadruk wo-rden gelegd.
Wij in hert, Westen letten meest op de po
litieke maatregelen; d-e personen ko
men pas daarna in aanmerking. Maar !n
Indné is dat omgekeerd. Allereerst word't
gelet op d-e personen; d-e maatregelen
zijn van ondergeschikt belang.
Wordt hiermee geen rekening gehouden,
dan zal men niets bereiken. De Engelsohen
heoordeelen de plannen, d-e wetsontwerpen,
maar de Indiër onderzoekt de motieven en
beoordeelt de persoonlijkheden. En als
Gandhi vraagt om een ander hart, dan be
doelt hij: edeler, hooger motieven in de
houding tegenover Indiiè.
Is het niet tijd, dat mannen van invloed
in Engeland ophouden met de regeering en
heel het volk te compromitteeren door de
Engelsche plannen in Indië verdacht te
En is het ten slotte niet onze plicht, zoo
vraagt Mc Kenzie. dat wij ons zelf los ma
ken van alle beschouwingen over Indië- di®
ons brengen tot een gevoel van meerder
heid, het rij we dit ui-ten door trotschheid
of door een beschermende houding. Het
nieuwe nationale zelfbewustzijn der In dn ér®
verdenkt, en terecht, beide. Ze moeten nie-t6
hebben van onze mooie woorden over „een
hei-lige taak on6 in Indië toevertrouwd",
wanneer die komen van menschen, die door
egoïsme worden gedreven.
Als het volk van Indië weer kon gaan
geiooven, dart het Britsche volk werkelijk
verlangde naar samenwerk ine. niet afa
overheenschers maar els geliil -n, dan was
een gezegende oplossing naierb-j gekomen.
Trots alles is het Indische volk niet blind
voor de weldaden van het Bri-tsch bestuur
en i-n de grond van hun hart zijn Indiërs
niet afkeeri.g van een in vrijheid gesloten
bondgenootschap
v. d. H. v. G.
