befzAmM OteamOiac/ifJJ
MAANDAG 29 SEPTEMBER 1930
DERDE BLAD PAG. 9
Uit de Pers.
HET SCHUNNIGE
„VOORWAARTS"-ARTIKEL
Naar aanleiding van hetgeen wij schreven
over hot ongekend-minne „Voorwaarts"-
artikel vermaant het (lib.) Vaderland
ons niet te ver dezen weg op te gaan.
Zakelijk is het blad het volkomen met
ons eens. Het schijnt, schrijft de hoofdredac
teur, dat de S.D.A.P. de vuilspuiterij; waarin
„Voorwaarts" aan „Tiet Volk" de loef af
steekt, nog steeds nooclig heeft, vooral tegen
over de kleinburgerlijkheid van de sociaal
democratische onderwijzers.
„Het is ietwat lastig deze dingen te
bespreken, omdat voor iemand, die opvoe-
ding genoten heeft, zelfs al zou hij repu-
l blikein in merg en been zijn, de signalee-
ring van dat vuil geen aangenaam
werk is".
Doch, hoe het zij, wij hebben ons een
•nkele maal aan die onwelriekende plicht
gewaagd, en
Tn verklaarbare verontwaardiging gebrand
merkt, dat de „Voorwaarts" op de goorste
wijze het feit besproken heeft, dat bij de
opening van de Staten-Generaal ook
H. M. de Koningin-Moeder en H. K. H.
Prinses Juliana aanwezig waren, die voor
deze gelegenheid de „cabaretvirtuosen"
werden genoemd.
Meer zullen wij er niet van zeggen, dan
dat de geestige journalist, die hier
aan het woord was, blijkbaar goed weten
de, waarmee hij zijn lezers vermaak kon
verschaffen, vertelde dat hij gehoord had,
hoe H. M. bij het passeeren van de pers
tribune in de Ridderzaal, juist een harer
welgeslaagde opmerkingen over het weer
ivan vandaag maakte.
Wij zullen niemand het recht betwisten
(wij lieten het ergste maar weg) over
zooveel goors zijn misnoegen te kennen te
geven, al zijn wij dan ook van meening,
dat hiertegenover negeeren toch eigenlijk
de beste methode is.. Ook Asmodee en
Argus, al hebben ze ,dan ook eenige jaren
van zulke vuiligheid geleefd, zijn aan het
negeeren daarvan ten gronde gegaan, en
een partij, die zulke dingen noodig heeft,
verraadt haai' zwakheid.
Maar al is onze houding dus zeer ver
klaarbaar, we zijn in onze verontwaardiging,
volgens „Het Vad.", iets te ver gegaan,
toen wij een paar opmerkingen maakten
over de wijn van Fimmen en de auto van
Dat is mis; wij bedoelen niet dat deze
feiten onjuist zijn, die kunnen wij niet
controleeren, en wenschen wij ook niet te
controleeren, al lijkt het ons dan ook 'n
buitengewone •vreemde dagverdeeling, dat
men 's morgens reeds vóór elven wijn
drinkt, en al zijn duurste hotels en eigen
auto geen spekje voor o.ns bekje.
Maar het is mis, omdat hier van pu
blieke personen iets bekend gemaakt
wordt uit hun privé-lcven. En dat priivé-
leven moet worden ontzien, la vie privéc
doit être murée, zegt de Franschman zoo
terecht. Als men aan dien stelregel niet
vast 1. udt, weet men inderdaad niet waar
men belandt, en de Amerikaansche pers,
speciaal die in verkiezingstijden, is voor
ons in deze waarschuwend voorbeeld.
Dit was het reeds 100 jaar geleden, en zoo
is het nog.
We zouden hiertegen kunnen opmerken,
«dat wroeten in iemands privé leven toch
heel wat anders is, dan slechts constateeren
hoe „proletariërs" leven (wat iedereen ziet),
doch we doen dat liever niet, omdat we het
in den grond der zaak volkomen met den
schrijver in Het Vaderland eens zijn
en er ons over verheugen, dat ons arti
keltje voor hem althans aanleiding was om
het schunnige geschrijf van Voorwaarts
onder-de critische loupe te nemen.
ONS FEUILLETON
Het nieuwe feuilleton zal, naar we hopen,
Woensdag aanvangen. Vandaag plaatsen we
het eerste deel van een artikel oven de Rus
sische geloofsvervolgingen, waarvan mor
gen het slot wordt opj
MANOEUVRES ENGELSCHE VLOOT
Schoolnieuws.
NAAR DEN ONDERGANG.
De heer B. J. Gerretson, van Rotterdam,
schrijft in het christ.-hist. orgaan „Het Ne-
derlandsoh Weekblad" een artikeltje, waarin
hij er op wijst, dat het Openbaar Onderwijs
op weg naar den ondergang is. Hij schrijft
als volgt:
dactie van uw blad wordt afgekeurd. De
juistheid ligt hierin, dat het Schoolbestuur
dit feest-niet heeft georganiseerd. Het feest
werd voorbereid door een Comité, dat den
verjaardag van H. M. de Koningin op waar
dige wijze wilde vieren, hetgeen tot nu toe
verzuimd was.
Het eenige wat het Schoolbestuur deed,
was, dat het besloot zich aan de daaraan
verbonden, kinderspelen niet te onttrekken,
hoewel deze op Zondag werden gehouden.
ÜfS gaat niet goed met ons Openbaar Perf overwegingen die het Bestuur hierbij
onderwijs! Dat het door menige daad zich-1 leidden, waren de volgende. Ie.
zelf vermoordt, is al erg genoeg! Maar dat
het ook de ziel der kinderen van ons volk
vergiftigt is erger! Dat er nog voortreffe
lijke mannen en vrouwen zich op uitnemende
wijze aan hun paedagogische en onderwijs
taak, op de openbare scholen wijden, weten
we wel, en dit zelfde „Weekblad" geeft er
telkens getuigenis van! Maaroverigens
is het treurig en men bedroeft er zich tel
kens over, hoe menig kind uit, overigens
ordelijke gezinnen, blijk geeft de schoone
geschiedenis van ons volk niet of te weinig
te kennen en daardoor ook niet weet, wat
ons volk aan het I-Iuis der Oranjes is ver
plicht, die Oranjevorsten, die alles over
hadden om ons, eerst van de „Spaansche
tirannye" en later van de Fransehc over-
heersching onder Napoleon te bevrijden! Of
getuigt het niet van brutale en domme on
wetendheid, de houding der Haagsche
afdeeling van den Bond van Nederlandsche
Onderwijzers, bij gelegenheid der laatste
Oranjefeesten!
„Terecht schrijft het „Vaderland" hier
over als volgt: „Deze zelfde mannen van het
Openbaar Onderwijs, die mcencn, dat mee
doen aan de Oranjefeesten, de ziel der
kinderen in politieken zin, zou „besmetten",
hebben er niet het minste bezwaar tegen,
om op den eersten Mei zeer jonge kinderen
te laten mee loopen in den optocht, ter eere
van dien (rooden) Meidag".
„En wij voegen daar nu aan toe: „ook niet
om ze mee te laten doen aan den Protest-
optocht tegen de Vlootwet!"
„En het zelfde „Vaderland" maakt er ook
de rake opmerking bij, dat de Socialisten
hier wel eens leeren mochten van hun En-
gelsc-he partij-genooten, die meermalen de
gasten waren van den Engelschcn Koning!
Ach, ons roode volkje hier te lande is zoo
vrecselijk serviel! Bang voor kiezersgunst!
Weinig „democratisch"! En toch zoo veel
praats én bluf! Zoo valt de openbare school
telkens meer ten prooi aan liet sectarisch
drijven en gaat de eens zoo hoog geroemde
„Neutraliteit" hoe -langer hoe meer, jam
merlijk te gronde!"
De heer Gerretson betreurt dat niet alleen
om de Openbare School, maar ook om de
kinderen van ons volk.
LIGT DAT IN DE LIJN
Het bestuur van de Christelijke Gustav
Hoefer-School te Sittard (Limburg) ver
zocht ons opneming van het volgende scbrij-
„Van bevriende zijde ontvingen wij een
exemplaar van uw blad van 18 Sept. j.l.
waarin een berichtje voorkomt aangaande
een handeling van het Schoolbestuur dei
Prot. Chr. School de Gustav Hoeferschool te
Sittard Daar dit berichtje niet geheel juist
is, wil het Bestuur gaarne in de gelegen
heid gesteld worden de juiste toedracht dei
zaak mede te deelcn.
Wij lezen, dat het Bestuur een Koningin-
nefeest heeft georganiseerd, dat op den
Zondag viel, welk feit terecht door de re
gens de St. Rosa-feèsten alhier niet mo;
lijk het feest op den daarvoor bestemden
Maandag, 1 September, te houden;
meende het de loffelijke poging van hc
middels opgerichte Oranje-Comité te moeten
steunen, waar het hier een belangrijke ge
beurtenis gold, de viering van den vijftig-
sten verjaardag der Koningin; en 3e. was er
hier een gelegenheid, die zoo zeldzaam voor
komt, dat Roomsch en Protestant samen
konden werken.
Dit laatste punt vooral woog zeer zwaar.
Om dit goed te kunnen beoordeelen, moet
men in deze streek wonen, waar meer dan
90 pet. van dc bevolking Roomsch is. Van
uit „Holland" is men maar al te dikwijls
geneigd over de eigenaardige positie der
Protestanten in het Zuiden heen te
Tot geruststelling van Uw lezers kan echter
nog worden opgemerkt, le. dat terstond hij
de voorvergadering ter oprichting van can
Oranje-Comité hier ter plaatse bij monde
van den predikant erop gewezen is, dat hei
niet volgens den wensch van I-I. M. wa
den Zondag haar verjaardag te gedenken;
2e. dat het Oranje-Comité ons de verzeke
ring heeft gegeven, dat in 't vervolg de fees
telijkheden niet meer op den Zondag ge
houden zullen worden; en 3e. dat in het
Schoolbestuur van de Gustav I-Ioeferschooi
ook zitting heeft de inspecteur van C.V.O.
in de provincie Limburg, zoodat men er
verzekerd van kan zijn, dat de leiding van
deze School gaat „in de goede lijn".
Tot zoover het Chr. Schoolbestuur te Sit
tard.
Liever willen wc over deze zaak niet veel
Het moge zoo zijn, dat niet het
Schoolbestuur zelf de feestelijkheden op
Zondag organiseerde, het heeft toch met de
schoolkinderen daaraan deelgenomen,
weerwil ook van de hierboven vermelde
mededceling van den predikant, dat „het
niet volgens den wensch van H. M. was op
den Zondag haar verjaardag te gedenken".
En bovenal in weerwil van Hem, die ons
den Rustdag gebood. Ook dc Gustav Hoefer
School te Sittard is, gelijk de overige Her
vormde Scholen in Limburg, aangesloten bij
de Vereeniging voor Christelijk Volksonder
wijs, welke is „gegrond op Gods Woord als
het eenig richtsnoer voor geloof en wande!'
Het verblijdt ons, dat in bet vervolg de
feestelijkheden niet meer op Zondag zullen
worden gehouden.
EXAMENS
ACADEMISCHE EXAMENS
Gesl. Geneeskunde: ennd.-examen, d^heere'
Geslaagd: Ne
i Nieuw-Gastel: Jhr. Ir.
id.-cx. de heer A. J. Hai
INGEZONDEN MEDEDEEI ING
Koloniale Landbouw: ingen.-ex.. de het
J. van den Brand, geb. te Arnhem;
ihont, geb. te Ede; Th. D. Hahn. geb. te So'
aja en A. A. G. P. Makaliwy, geb. te Rata.
Scheemda V
Thezinge
Beets al(NlQt
Sb
Engwlerum
Hol werd
Schraard
War ten a (Gcrcf. Kerk)
Oosterbeek (Kerkcoll.)
Drieberge
Mulderberg
Groote 1.1polder
Dubbeldam (Noordelijk
Giessen-N'euwkerk
Ridderkerk (Pruimer.!
Rijswijk (Z.-H)
Zevenhoven
Zuidland
(bij Tet
ten)
i 100 Locale Cot
Wetenschap.
MINISTER TERPSTRA'S
SPELLINGS-..CONCESSIE"
„Een stap in de goede richting"
Maar de verwarring wordt vergroot.
Vereenvoudiging" publiceert het advies,
op" verzoek van minister Terpstra en met
instemming der professoren Kern, V erwey,
Stoett en Overdiep door prof. de V ooys om
trent het bekende spellings-decreet intge
bracht.
Aan de nota van den hoogleeraar wordt
het volgende ontleend:
Deze nieuwe regeling van het gramma-
ties geslacht zou alleen zin hebben, indien
de gegronde verwachting bestond, dat daar
in een norm te vinden was voor liet taal
gebruik van het opgroeiend geslacht, zoodai
in afzienbare tijd op deze grondslag een
held van schrijfgebruik bereikt zou worden.
Volgens mijn vaste overtuiging is dit sen
dwaling. Deze regeling zal onhoudbaar ïiiy-
ktle. als willekeurig en onwetenschappe
lijk; 2e. als onpaedagogies en onprakties.
Ten opzichte van het grammatics woord
geslacht bestaat er geen onderscheid tus-
schen de mannelike en vrouwelike levende
wezens. Nóch in de taal van het verleden,
nóch in de dialekten, nóch in dc taal van
hedendaagse dichters en schrijvers is er een
spoor van te vinden.
Toen het oude onderscheid tussen mi
nelik een, mijn en. vrouwelik e e n e, m ij
prijsgegeven werd, kwam bij niemand de
gedachte op, om tussen namen van levende
wezens en die van dingen onderscheid te
maken.
Toen in onze dagen schrijvers en dichtere
van naam (ook niet-vereenvoudigere als Al-
bert Verwey, P. N. van Eijck, e.a.) de niei
gesproken buigings-n in hun geschriften
weglieten, geschiedde dit over de gehele U-
nie.
De mening dat namen van mannen bij uit
stek „mannelik" zouden zijn, berust
namelik op het feit, dat hetzelfde woord
„geslacht" in onze taal gebruikt wordt voor
sexe en genus (grammatiese categorie).
Een plitsing als door do Inspecteurs wen
voorgesteld, is door geen wetenscliappeliki
spraakkunst erkend kunnen worden. Als ge
heel willekeurig en strijdig met het heden
daagse taalgevoel, is dientengevolge cle
voorgestelde uitzondering onaanvaardbaar.
In de tweede plaats is de nieuwe regeling
onpaedagogies en onprakties, omdat van b
voren vaststaat dat een correcte toepassing
voor een groot deel van het Nederlanse volk
onbereikbaar is. De toepassing lijkt eenvou
dig, maar inderdaad is daarvoor kennis
nodig van grammatiese regels die voor hei
beschaafd-gesproken Nederlands niet meer
gelden. Bij de keuze van de persoonlike pro
nomina aarzelt niemand tussen de subject
en object-vorm; bij de lidwoorden wijst ons
taalgevoel de weg niet: als regel is de vorm
onveranderlik. Leerlingen die geen voort
gezet onderwijs krijgen, zullen levensland
fouten blijven maken, maar blijkens de he
dendaagse praktijk zullen ook ontwikkel
den telkens mistasten: men lette steeds op
de vele d e n-vormen in de nominatief, op
het relatieve die voor dien in onze dag
bladen en boeken!
Bovendien bevatten de voorgestelde uit
zonderingen vreemde inconsekwenties. Als
de sexe zou moeten beslissen over het gram-
naties' geslacht, dan zouden woorden <Ts
persoon, getuige, bode, een dubbel
geslacht moeten hebben, terwijl voor
gel, duivel, e.d. het geslacht ambtlik
bepaald diende te worden. Voor menigeen
zal het duister blijven, waarom de hond,
en de olifant voortaan steeds vrouwelik,
de wolf en de ezel steeds mannelik'
zouden moeten zijn.
Op bovengenoemde gronden meen ik, Uw
Excellentie de nadrukkelike raad te moeten
geven: sta toe, dat bij het onderwijs voor
lie en deze dezelfde eenvoudige en
consekwente regel gevolgd wordt, die nu
reeds geldt voor e e n en voor de bezittelike
oornaamwoorden.
De voordelen van deze maatregelen zijn
riet te onderschatten. Het volksonderwijs in
de yioedertaal, dat Uw Excellentie in het
biezonder ter harte gaat, wordt van ballast
bevrijd: de uitgespaarde tijd kan dan het
onderwijs in bet stellen ten goede, komen.
Wij denken daarbij vooral aan het grote he-
van deze vereenvoudiging voor het on
tijs in het Nederlands in de overzeesi-
gewestcn. Ongetwijfeld zal uw ambtgenoot
Koloniën, op grond van vroegere aan
drang uit Indië, u krachtige steun verlenen.
In de tweede plaats zal deze verlichting
c expansie van het Nederlands bevorderen.
Voor vreemdelingen blijft onze kunstmu-
ge scheiding van mannelik cn vrouwelik
oordgeslacht een struikelblok bij het aan
ren van onze taal. Vandaar dat nu ï^eeds
de beste spraakkunsten voor vreemdelin
gen geschreven! die van prof. dr. Van der
Meer voor het Duits en van dr. E. Kruisinga
voor het Engels, de vereenvoudigde spelling
aanvaard is.
Hoewel wij overtuigd blijven, dat alleen
op afdoende wijze aan de spellingstrijd een
einde gemaakt zou kunnen worden, door
regeeringswege aan de vereenvoudig-
spelling bij het onderwijs geliike rechten
te verlenen als aan de gebmikelike, kunnen
wij de vrijheid om de buigings-n weg te
laten ais een stap in de goéde richting
waarderen, mits de uitzonderingen, die een
derde schrijfwijze zouden scheppen, en dus
de verwarring vergroten, komen te vervallen.
HUIZEN. (298 XL.
halfuurtje. 12 Tijdseli
Gemengd Nieuws.
Radio Nieuws.
11.-JU—12 Godsdienstig
12—1.30 Lunchmuklek.
)on?luten. 3—.15 Praam»
rkest. 7.20—7.30 Pastoor E. F.ibber
over: „Hoe hy meehielp den KRO. i
houden". 7.30—9 Opvoering van de pi
a-revue „De Bonte radio-wereld". 99
1.30—11.55 Muzikaal
O FM. 10.30—11.30 Zang.
irogramma. 11.55—12 Slot-
HILVERSUM. (187.7 M.) AVRO. 8 Tlidsein. 8-01
—945 Gramnforn 10 TU'lsein 10.01—10.15 Morgen
wijding. 10.20—12 Ochtendconcert. 12 Tijdsein.
12.15—2 Middagconcert- 2—2 :n K .lfuur voor da
vrouw. 3—3.30 Gramofoon. 3.50—4.30 Soliatencon-
vert 4.305 Piano studie mu k. 55.2,1 Kadi»
Kinderkoorzang 5.30—7.15 Concert. 7.15—7.4»
Radio Volksuniversiteit. S Tüdsein 3 1—8.45
Luchtige liedjes. S.45—9.30 Concert. 9.30—11
AVRO Opera-uitzending 11—12 Gramofow.
HOOI» HET HEMELVUUR.
Bij een kort, maar hevig onweer
Hoogewoud do bliksem ingeslagen in de
groute boerderij van Binnet. Alles werd een
proci der vlammen. Verzekering dekt do.
schade.
Onder Kerkwerve (Z.) is 's nachts tijdens
een herig onweer de bliksem geslagen in de
landboorwschuur van L. van der Wekken Jza.
In oen o-ogenblik stond de schuur in lichter
laait*. De brandspuiten van Kerkwerve er.
Brouwershaven konden tegen het vuur niet?
uitrichten en bepaalden zich alleen tot het
nathouden van de belendende perceeler.. L'e
schuur brandde totaal af. Twee varkens kwa
men in de vlammen om. Eenige landbouw-
werktu'gen, boerenwagens en een hoeveei
beid graangewassen gingen verloren. Verze
kering dekt gedeeltelijk de schade,
Te ZierLkzee sloeg de bliksem in den
ho-uten standaardmol n „Het Hart". Een
begin van brand wist men te blueschen.
Te Rucphcn (N.-Br.) sloeg de bliksem
in een woning, waarvan gevel en schoor
steen werden weggeslagen cn het interieur
vrijwel geruïneerd werd. Bovendien liepen
de huisvrouw en haar dochter wonden op.
Boven West-Friesland ontlastte zich
een zeer zwaar onweer, gepaard met hagel
slag. In Hoogkarspel sloeg de bliksem in de
kapitale boerderij van K. Schouten, welke
eerst dit jaar gebouwd is. De boerderij
brandde tot den grond toe af. De inventaris
ging verloren. Verzekering dekt de schade.
BRANDEN.
Te Lonneker bij Enschedé brak 's nachts
brand uit in liet perceel, waarin Itoolvink eea
zaak in rijwielen en vuurwapenen drijft. Door
aat een' aantal zich in den winkel bevindende
patronen ontploften, werden de bewoners ge
wekt. De winkel met de geheele inventaris is
uitgebrand. Het daarnaast gelegen woonhuis
bekwam waterschade. Alles is verzekerd. D?
oorzaak van den brand is onbekend.
GAAT DE 1071 METER GOLF
VERDWIJNEN
den on
aiiei
igst gestoord door het omroepstation Oslo
te Noorwegen.
In verband met het v&rkrijgcp van de noo
dige technische gegevens zal nu heden
avond van 8.15 uur tot 9.15 uur Nederland
sche zomertijd een proefneming worden ge
houden door den betrokken zender, in de
programma's aangegeven als Iluizen.
Het programma van de N. C. R. V. zal
behoudens enkele technische opmerkingen
en vragen over de proefneming door den
omroeper, gewoon worden afgewerkt. Om
ongeveer S. 15 uur zal de golflengte van 1071
Meter tot 29S Meter teruggebracht worden
cn zal gedurende een half uur op deze golf
lengte worden gewerkt. Daarna wordt weer
teruggegaan op 1071 Meter.
Alle Nederlandsche luisteraars worden
verzocht uitsluitend 'per briefkaart te rap
porteeren aan het adres: Nederlandsche
Draad'ooze Omroep, postbus 19, Hilver
sum, en op deze briefkaart de volgende twee
vragen te beantwoorden:
A. Verkiest u volgens deze proefneming
als omroepgolf des avonds ne 29S Metergolf
boven de gestoorde 1071 Metergolf?
B. Nam u bij de proefnemingen nog sto
ringen op 298 Meter waar van andere sta
tions? Z o ja. welke waren dat? Alleen d i e
te noemen, die stoorden bij normale af
stemming. Op de briefkaart niets an
ders te vermelden dan de antwoorden op
bovengenoemde vragen.
Andante Un Pocc
Fr. Schil bert.
43 No. 2;'b. Erotik Op. 4 3 Np. 5 van'
pianosolo. Hr. Perk; 3. Sonate in O X
Perk: 5. Trio No. 7 i
B <lur op. 97 van
a Cantabile Ma piü Con Moto. Al-
PJEPNEUS EN BIBBERSNOET
Nadruk verboden.
17. Het mensch ging te koer als een mager
varken! Wat kunnen zulke groote menschen
toch bang zijn! Maar 't werd nog mooier,
want ik kwam precies in den schoot van
mevrouw Dikkerdak terecht; mevrouw Dik-
kerdak sprong van schrik inééns boven op
haar stoel, en stootte daarbij netjes het heele
plankje met den goudvisschenkom van do
18. En 't mooiste was, dat de kom precies
op het hoofd van haar eigen man terecht
kwamHet water stroomde hem in s'ia-
len langs z'n lijf, en hij leek zoo, mot die koni
op z'n hoofd, precies 'n Turk mot 'n tulband
op. Wij renden gauw naar hot uitritte hoekje
van de kamer, waar we achter oen gordijn
wegkropen, bibberend van angst.
(Wordt Woensdag vervolgd.)
De Russisch© geloofsvervolgingen
HOE ER GELEDEN. GEBEDEN EN
GESTREDEN WORDT
De plicht der Christenheid.
Wij ontvingen van Dr, F. J. Krop, Her
vormd predikant te Rotterdam, een zeer
uitvoerig artikel over bovenstaand onder
werp, dat wij in deze overbelaste dagen tot
onze groote spijt niet in zijn geheel kunnen
plaatsen.
Wc zijn dus genoodzaakt hier en daar te
bekorten cn hopen nu maar, dat het geheel
er niet al te veel onder lijdt.
Eet oerdeel van Vandervelde.
„Slechts enkele weken geleden heeft de
bekende socialistenleider de heer Vander
velde aan het Belgische partij-orgaan „Le
Peuple" een brief gezonden, die wel van
eenige beteekenis geacht kan wordén en
dan ook gretig door de socialistische bladen
■van andere landen, o.a. ten onzent door
„Het Volk" Is overgenomen.
Van het grootste gewicht achten wij de
beschouwingen over dc houding der Sovjet-
Regeering tegenover kerk en godsdienst.
Vandervelde heeft in een tijdsverloop van
een paar dagen (bijzonder knap!) kunnen
vaststellen, „dat de Russische revolutie on
der de moderne revoluties er een is, die het
minst aan beeldenstorm heeft gedaan".
Slechts zijn enkele godsdienstige gebouwen
voor andere doeleinden bestemd; maar „de
kerkdiensten mogen vrij plaats hebben
de godsdienstoefeningen worden niet ver
boden!" cn „al maakt het bolsjewisme in
den laatste» tijd een crisis van anti-clerica-
lisme door", bet ligt voor de hand dat men
in het buitenland van kerkelijke zijde de
zaak veel erger heeft gemaakt dan zij is en
dat er allerminst reden kan zijn om zich
zoo ongerust te maken als sommigen heb
ben gedaan.
Die laatste woorden zijn wel niet van Van
dervelde zelf; maar dat is toch de geest van
geheel zijn betoog. En waar van alle kan
ten de vraag wordt gesteld: wat is nu eigen
lijk waarheid in deze, willen wij het vol
gende onder de aandacht van geloovig Ne
derland brengen.
Dc beteekenis der vervolging.
Toen de wereld eindelijk in beroering ge
raakte over den toestand, die in Rusland
voor de geloovigen was ontstaan, vestigde
zich de aandacht op de bloedige gebeurte
nissen: marteldood der priesters en der ge
loovigen, aanrandingen, plunderingen en
liet sluiten der kerken.
Dat was zeer natuurlijk. De feiten, die
men vernam, waren zoo schrikwekkend,
dat men niets anders zag. En toch is dat
het voornaamste niet.
Het voornaamste punt is de vaste wil van
de bolsjewistische regecring, om alle ge
loof en elk godsdienstig gevoel uit te
roeien. Dat ging wel eens in vertraagd
tempo.
Doch men moet thans vaststellen, dat de
bolsjewistische regeering het oogenblik ge
komen acht. om tot do systematische en
onherroepelijke verdelging van het geloof
cn van de godsdienstoefeningen onder de
bevolking van H0.000.000 zielen, die aan
haar gezag onderworpen is, over te gaan,
en zich, over de geheele wereld, aan een
machtige, anti-godsdienstige aclie te wijden.
Dat is erger, veel erger' nog, dan de wree-
de vervolgingen, die Rusland met bloed be
vlekken.
Het kenmerkende en het nieuwe van den
huldigen strijd van het bolsjewisme tegen
het geloof, is het feit, dat deze strijd ge
richt is tegen het principe zelf van allen
godsdienst, en dat de vervolgingen levens
voorwaarden scheppen voor den staat, voor
de gemeenschap en voor den persoon, van
zoodanigen aard, dat de geloovige, en voor
al de geloovige, die zijn plichten vervult,
niet meer kan bestaan. Iemand, die over
veelzijdige bronnen van inlichtingen be
schikt, die Rusland persoonlijk kent en een
van de beste kenners van den godsdiensti-
gen toestand in Rusland is, zeide onlangs
het volgende:
„Dat aan eenige priesters gratie verleend
en toestemming gegeven is voor 't openen
van een godsdienstschool en voor het weder
openen van eenige kerken; is van geen be
lang tegenover het feit, dat de priesterlijke
waardigheid afgeschaft is, dat de predikers
aan vervolging en aan hongersnood zijn
blootgesteld cn dat de Heilige Schrift
voortaan voor de bevolking onbereikbaar
zal zijn; dat geen enkele ambtenaar aan de
de kerk tromv zal kunnen blijven, dat de
kinderen opgevoed zullen worden niet al
leen in Godloochening, maar in haat jegens
Christus, cn dat het gedwongen collectivis
me van het platteland onvermijdelijk den
afval ten gevolge zal hebben".
Ziehier een ander getuigenis:
„Het zijn de priesters, die den pijnlijk-
sten indruk maken: het zijn „parias". Zij
bedelen aan de deuren der kerken, om niet
van honger te sterven. Zij worden voortdu
rend lastig gevallen en men berooft hen van
alle burgerlijke en menschelijke rechten;
men berooft hen zelfs van het recht, om te
leven"
Naar de catacomben.
In een rapport, dat onlangs uit Rusland
naar enkele vrienden werd verzonden, leest
men het volgende:
„Men kan verzekeren, op grond van don
tegen woord igen toestand, dat de vervolgin
gen woldra de Kerk zullen dwingen, zich
geheel en al te begraven, d. i. alleen voort
te bestaan in de catacomben".
In een brief, kort geleden uit de Russische
hel aan een vriend geadresseerd, treffer,
o.a deze regelen onze aandacht:
„Weldra zal men slechts thuis kunnen
bidden, en dan nog met speciale voorzorgs
maatregelen; in sommige gevallen zelfs
met het nog op zijn kinderen. Tot rlc kruisen
van de kerkhoven rukt men weg".
Laten wij ten slotle, zonder ze hier te
kunnen weergeven, twee zeer belangrijke
getuigenissen over den huidige» toestand
der vervolgingen vermelden, dat van Mon
seigneur D'IIerbigny, Directeur van het Tn-
stitut Oriental Pontifical, in de „Revue des
Deux Mondes" van 15 April 1930 en dat
van de „Semaine Religieuze" van Genèvr.
16 Augustus 1930. Het is ontroerende en ver
bijsterende lectuur.
Men ziet dus, dat het niet overdreven ls
te zeggen, dat de Sovjet-rcgeering op dit
oogenblik in Rusland ovenraat tot hetgeen
zij een volledige en definitieve verdelging
van den godsdienst zou willen noemen.
Dat is een feit, waarmede allen rekening
hebben te houden,
De getuigenissen van den laatstcn tijd,
waarvan enkele hierboven zijn aangehaald,
toonen hij vernieuwing, dat dc ..algeinecnc
lijn" van dc communistische leiders, wat
den strijd tegen den godsdienst betreft, de
zelfde is gebleven; inderdaad, deze getuige
nissen zijn alle van latcivn datum, dan het'
vermaarde besluit van Maart i i, dat men
in zekere, tegenover do Sovjets gunstig ge
stemde, of tot eon misplaatst npUnmn.e ge
neigd zijnde kringen, als een verbetering
van den toestand heeft wiRmi uitleggen.
„Dj jjodsdwnst is opium"»
De houding van de Sovjet regecring is
Slechts de toepassing van dc b.-Niitcn der
Communistische partij. Inderdaad heeft hot
X\ Ie congres van die paihi Juni 1:>.M, het
volgende besluit genomen:
„De partij moet de belangrijke sneerden,
verkregen in de artin voor de hovi I ng van
dc menigten van den reaotinnnaioii invloed
van den godsdienst, veret. n 1 evords-
ren". en de „c.odl^oze" (geïllustreerde int-
ga\e Juli 1930'. ,|i« ,|it besluit weormcfL
legt het als volgt
„De
ers terkei
ntwikkele
dllt heteekent ons ,v«rk, oneen «tril I leien
lift podsiiienstiK fpium. krnchllgrr, crotuli-
ker maken en ontwikkelen".
