Jlirtiff r ^rih$(||r (Hauron!
Zl :::r:z Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
BINNENLAND.
Bil dageliiksc.he zending „7«—
mei /.jn.lnirnhlnd 1 A cent ,33 Te|efoon 2710 - POStbOX 20 - Postgiro 58936
Zondagsblad met afzonderlijk verkrijgbaa'
No 3163 ZATERDAG 27 SEPTEMBER 1930
iDVCR^ENTlEfl»
Van 1 fnt 5 rpgp|§ f 1
Like regel neer 0-22V^i
liigp* -i.ertc.lei dncet.
van 1—5 regels 2.30
Elke regel meer 0-45
Bu contract belangrijke korting
Voor het hrv ragen oan bet bureau
wordt berekend J 0.10
10e Jaarganp
Dil nummsr beslaat uit VIER blade'
EERSTE BLAD.
KARIGE STEUN
Geen water: geen visch: geen brood
Deze ondertitel spreekt voor zichzelf.
Waar geen water is kan de visch niet
leven; kan ook de visscher zijn beroep
niet uitoefenen en dus zijn brood niet
verdienen.
Sterker nog: de Zuiderzeevisscher
behoudens uitzonderingen) kan ner
gens anders visschen dan op de Zuider
zeewordt deze drooggelegd, dan is hij
visscher af.
Deze redeneering sluit als een flesch
met ansjovis en de eenvoudigste vis
scher kan deze sluitrede volgen.
Niet alzoo, naar het schijnt, de opvol
gende ministers van Waterstaatook de
tegenwoordige minister niet, die toen
hij burgemeester van Hilversum was
toch wel eens iets van de visscherü te
Huizen gezien zal hebben.
De minister of het onder zijn opper
toezicht werkende rijksorgaan gooit eer.
dam in de Zuiderzee, schept het water
uit de nu afgesloten vijver en beneemt
zoo het leven aan alle visschen en het
levensonderhoud aan alle visschers en
belanghebbenden in aanverwante De-
drijven. Zonder water geen visch en
zonder visch geen brood.
Voorts haalt de Regeering werkloo-
zen uit alle deelen des lands en laat ze
arbeiden op der. bodem der zee, waar
boven nog kort geleden de botters zeil
den, doch zij laat de Zuiderzeevis-
schers aan den kalen kant staan. Hun
scheepje zit als een visch op 't droge,
d. w. z.: als het niet gauw gesloopt
wordt, dan vermolmt het.
Is dat in den grond der zaak iets an
ders, dan dat de overheid den tuinier
zijn kassen, den boer zijn land en den
fabrikant zijn werkplaats ontneemt en
dan nog wel met de verzwaring, dat
men nergens elders opnieuw kan be
ginnen.
Of, kan men met een ernstig gezicht
beweren: de visschers zijn toch geer
eigenaars van de Zuiderzee en van ont
eigening is dus geen sprake; en bo
vendien de Noordzee geeft ruimte ge
noeg om daar te visschen?
In het maatschappelijk leven gaat het
anders en rechtvaardiger. Het zonlicht,
dat door de ramen van het departement
van Waterstaat valt, is ook geen rijks
domein en toch is het verboden om b.v.
door het plaatsen van een schutting op
eigen grond een ander het zonlicht te
benemen.
Omgekeerd, wilt ge in eer blinde
muur, welke op de erfscheiding staat
ramen maken om iets van het zonlicht
op te vangendan kan uw buurman net
verbieden, allerlei voonvaarden stellen
of schadevergoeding eischen. Schade
vergoeding, omdat hij niets verliest, dan
een beetje vrijheid, wat het uitzicht be
treft.
Gekheid, zegt de minister van Water
staat, zulke overwegingen gelden voor
het Rijk niet: met het water van de
Zuiderzee mag ik doen, wat ik wil: de
visschers hadden het niet eens gepacht.
Geef de visschers een recht op scha
devergoeding, nu ze door een Overheids
maatregel uit hun brood worden gestoo-
tenzoo was in het Voorloopig Verslag
met klem gevraagd door men mag
dat veilig aannemen de meerderheid
der Tweede Kamer.
Zuiderzeëraad en Centrale Commissie
inzake art. 3 der Zuiderzeesteunwet
hadden krachtig van gelijk gevoelen
blijk gegeven en de minister houdt
begrijpelijk deze adviezen daarom
maar liever geheim.
Doch wie als wij verwacht
heeft, dat de Regeering thans zou ton
nen aan billijke wensehen gehoor te wil
len geven, is door de Memorie van Ant
woord bitter teleurgesteld. Koud en za
kelijk heet het daar
„De Regeering acht een recht op schade
vergoeding aan per°onen, die door de uit
voering van een in het algemeen belong
ondernomen Ov hpidswerk in hun bedrijf
worden benadeel'1 principieel niel te aan
vaarden en bovendien practisch onuitvoer-
„Een recht op schadevergoeding erkent
de Grondwet alleen in geval van onteige
ning en van vernietiging of onbruikbair-
making van eigendom door het openbaar
gezag, in het algemeen belang."
Geliik heeft de minister. Natuurlijk.
Er is best een advocaat te vinden, die
een prachtig juridisch betoog weet op
te zetten om deze stelling te verdedigen.
Maar, hij moge dan geen advokaa1 in
wel voor een kwade zaak. Zijn juridisch
betoog hangt in de lucht en gaat tegen
de praktijk des levens in.
Wat, vraagt de minister. Schadever
goeding? De Grondwet ker.t dit geval
niet. Van onteigening is natuurlijk geen
sprake. Doch van vernietiging of on-
bruikbaarmaking ook niet.
Het is ergerlijk juist. De Regeering
zendt geen slooper om de scheepjes on
zeewaardig te maken. Leg ze maar rus
tig aan den kant. Het is een mooie stof-
fage in een afgedamde haven.
Is het waar? Maakt de Overheid de
schepen niet onbruikbaar voor het doel,
waarvoor ze gebouwd, gekocht en -
laat ons hopen betaald werden Wor
den ze niet onzeewaardig, als ze dag en
maand op het droge liggen?
Och, juridisch zal de minister wel ge
lijk hebbenalthans in 't gelijk gesteld
kunnen worden. Maar het practis-r.e
leven spot met deze juridische afwij
zing.
De werkelijke toestand is zoo:
Artikel 3 der wet van 14 Juni 1918
tot afsluiting en droogmaking van .ie
Zuiderzee luidt als volgt:
„Bij de wet worden geregeld en vast
gesteld de maatregelen ter tegemoetko
ming aan de Zuiderzee-visschersbevol-
king en andere personen, wegens de
schade, welke de afsluiting hun mocht
berokkenen."
Hoever zijn we daarmee in twaalf
jaar nu gevorderd? Dat we een Zuiclei
zeesteunwet hebben, welke telkens wij
ziging vraagt, en waarmee niemand l*
vreden kan zjjn, omdat er feitelijk niets
geregeld en vastgesteld is.
Een wettelijke maatregel moet zeker
heid gevende Zuiderzeebevolking ver
keert in de grootste onzekerheid; waar
blijft dus de belofte van de zoo plechtig
afgekondigde wet van Juni 1918?
Noch de Zuiderzeesteunwet zelf, noch
het wijzigings-ontwerp van 31 Dec. 1.1.
(een mooie nieuwjaarswenschbeval
bepalingen omtrent tegemoetkoming in
de schade door de waardevermindering
van schepen, tuigage en netten.
Een recht op schadevergoeding er
kent de Regeering niet.
Indien wijlen minister Lely in 191S
deze verklaring van art. 3 der wet ge
geven had, dan had hij zijn wetsont
werp wel in 't water van de Zuiderzee
kunnen gooien.
Geen recht op schadevergoeding
Wordt dan de erfenis der vaderen of
het met zorg opgespaarde kapitaaltje
niet waardeloos gemaakt door de vaar
tuigjes op het droge te smijten?
Noemt men dat misschien steun, ais
in de ergste gevallen aan armoelijders
door gedwongen werkloosheid!
hoogstens vijf gulden per week wordt
toegestopt?
Is dat helpen, als men de velen, die
de Noordzee wel willen bevaren, een
crediet weigert om een Noordzeebotter
te kooper.?
De Zuiderzeebevolking is voor de zoo-
veelste maal teleurgesteld. Wrok en on
tevredenheid hoogen zich op rond de in
krimpende plas.
Dat mag niet en daarom hopen we
zoo van harte, dat de Kamer actief zal
zijn en dat de Regeering eindelijk een
anderen, milderen toon zal doen hooren
Er is een zedelijk recht op schade
vergoeding en dit wordt niet ongestraft
geschonden
NACHT-POSTTREINEN
REIZIGERS WORDEN ALLEEN VAN
BEGIN NA.1R EINDPUNT VERVOERD.
I De nachtposttreincn, rlie, naar reeds gr
j meld. mei ingang van 15 October gaan luo
I pen en die des a\onds e 12 uur in de groo
I te hoofdsteden des lands geposte brieven
nog tijdig in liet Noorden en Zuiden zullen
aanbrengen, om die correspondentie te doen
opnemen in de eerste morgenbestelling van
de daar gelegen plaatsen, zullen, zooais
hekend is, eveneens gelegenheid bieden
voor reizigersvervoer. Reizigers voor Gro
ningon en Maastricht, die zich des avonds
laat nog in Amsterdam bevinden, kunnen
gebruik maken van de nach--posttreinen
die omstreeks 2 uur uit Amsterdam xërtrek
ken en deze passagiers nog vóór lu»t aan
breken van den morgen in Groningen en
Maastricht doen aankomen. Ook uit Rot Ier
dam en Den Haag zal men mei een derge
lijken nachttrein kunnen vertrekken
De usschenstations worden, naar het
l'trechtsch Dgiil verneemt, uitgeschakeld
Men kan met die nachttreinen b.v nie<
reizen naar Utrecht of Zwolle, en wel om
de volgende reden. Deze passagiers zoude,i
het noodig maken des nachts personeel in
dienst te houden voor con role aan de ui'-
enngen. terwijl het daarenboven zou nood
zakelijk werden, deze naelit post-gnedereu
treinen voor de stationsperrons t<- laten
stoppen om in- en uitstappen e vergemak
keiijken Op onderscheidene tusschenst-i
tions toch zullen deze nach treinen ni -i
voor de perrons stoppen, maar op de em
placementen en na rangeeren van daar ook
«eer vertrekken. Dit zou men nie- kunne-
volhouden, als op deze tusschen gelogen
plaatsen reizigers zouden moeten uitstan
pen; men kan hen toch niet over ui gestrek
te railvolden laten loopen. waaro\ei des
nachts reindeelen woruen verzet.
Mocht in de toekomst blijken, dat er voor
sonimige stéden een bepaalde wensch ge
koesterd wordt, zroda: inderdaad eenig rei
rigersvervoer van heteekenis gedurende den
nacht is te verwachten, dan kan de spoor
weg-directie nader overwegen of voor eri
kele s eden een uitzondering zou kunnen
wnrden gemaakt
Men gplooft voorshands echter nog niet
aan een druk nacht-vervoer van passagier;,
van het middpn des lands naar de verge
legen provincies; maar men wil voor Gro
ningen en Maastricht de gelegenheid open
stellen. En dan de resultaten van die proet
afwachten.
OFFICIEELE BERICHTEN
DIPLOMATIE.
Bij Kon. besl. is Mr. R. J. H. Patijn, bui
tengewoon gezant en gevolmachtigd Minis
ter, oud-secretaris-generaal van het Depar
tement van Buitenlandsche Zaken, benoemd
tot voorzitter van de commissie, belast met
het onderzoek naar de bekwaamheid en ge
schiktheid voor den diplomatieke» dienst,
on van de commissie, belast met het afne-
het examen voor de benoembaar
heid tot gezantschapssecretaris der two Ie
klasse.
POSTERIJEN EN TELEGRAFIE.
Bij Kon. besl. is met ingang van 1 De
cember 1930 benoemd tot referendaris der
posterijen, telegrafie en telefonie de refe
rendaris 2de klasse der posterijen, telegrafie
en telefonie, J. M. A. Schwan.
ONDERSCHEIDINGEN.
Bij Kon. besl. is aan P. H. van den Born
te Apeldoorn, stationschef, verlof verleend
tot het aannemen van het ordeteeken van
ridder met de kroon in de Orde van Bur
gerlijke en Militaire Verdiensten van Adolf
can Nassau, hem door II. K. H. de Groot
hertogin van Luxemburg verleend.
RIJKSVERZEKERINGSBANK
Bij Kon. be?l. is, met ingang van den dag,
waarop hij zijn betrekking zal aanvaarden,
benoemd tol tijdelijk geneeskundige hij .ie
Medische Afdeeling der Rijksverzekerings
bank dr. P. W. L. Penris, arts, te Hilversum
PRIJS VAN ENTSTOF.
De Minister van Arbeid, Handel en Nij
/erhpid heeft den prijs per hoeveelheid
één inenting benoodigde entst >f
KON. NED. MIDDENSTANDSBOND
ALGEM. VERGADERING AMSTERDAM.
Op 22 Oct. ek. zal de Kon. Ned. Midden
standshonfl in .,Kras.napol<skyv opnieuw ver
garferen. aanvangende 's m.)rgcn«; te half
tien De ontvangst heeft plaats door de Alg
Winkeliersvereniging, die aan den voor
avond. dus op 21 Oct a.s., aan bondsbestu
en afgevaardigden een ML L'E.H.avot
aanbiedt, welke in de beide aditeizalen v«
„Krasnapolftky" zal worden gehouden De
agenda omvat o.a de voorstellen der
gesloten vereenigingen. welke te Gronii
niet konden worden behandeld, terwij
veris een beslissing zal vallen over de
tolijke regeling van hel uitverkonpw eze
over de conclusies van de B indscomm
inzake de oneerlijke concurrentie.
ONZE MINISTERS
MINISTER DE GRAAFF
Te Antwerpen.
Donderdag bezocht de minister van Kolo
niën de heer S. de Graaff, in gpzelschap van
den gouverneur van Suriname, dr. Rutgeis.
het hoofd van de 4e afileeling van het de
partement van Koloniën, dr van der Waals
en den architect van de Indische afdeeling
den heer Moojcn, de tentoonstelling van
Antwerpen.
De nachtluchtpostdienst van Parijs naar
Londen, welke van Le Bourget om 1 uur
's nachts vertrekt, is tijdelijk gestaakt Ken
speciale daeluchtnns'dienst. welke, behal
ve des Maandags, hij het aantreden van den
dag vertrekt, treedt daarvoor in de plaats.
kwade zaken zyn; hjj pleit in dit geval^ Gesteld op vijf en twintig cent (f 0.25).
PROPAGANDA
VOOR KLINKERWEGEN
Ter bevordering van het gebruik van klin
kers voor onze nationale wegen, en vooral
>ok om het publiek te wijzen op de vele
.oordcelcn daaraan verbonden, is een 30-tal
steen fabrikanten er toe over gegaan, een
krachtige propaganda op touw te zetten. De
klinket-industrie is een groot nationaal bo
lang. daar 25 000 arbeiders hierin een bron
van inkomsten vinden.
Deze campagne is de eerste groot-opgezet
te collectieve campagne van Nederland.
NEDERL. BOND VAN CHR.
SCHILDERSPATROONS
JAARVERGADRING TE UTRECHT
Woensdag 24 Sept. hield deze Bond zijn
He jaarvergadering.
De morgenvergaderig werd besteed aan
de Onderl. Ziekteverzekering. Dit was de
laakte vergadering van deze instelling,
daar met de invoering der Ziektewet all.
deelnemers naar de Middenstands Bedrijfc
Verzekering zijn overgegaan
Het financieete jaarverslag liep daardoor
van Jan. 19291 Mrt. 1930 Uitkeeringen
onkosten bedroegen f 9.19 per i 1000 loon.
zoodat f 0.8* per f 1000 naar le rtse
kon worden overgebracht.
De Comm. van Controle ropporteei
zeer gunstig over bet gehouden üeheer,
waarna de .vin6t- en verliesrekening werd
goedgekeurd.
Ter tafel was een schema voor het t.e
deelen overschot.
Daar een enkel onderdeel niet de
meene goedkeuring kon wegdragen,
besloten dit in de afdeelingcn na le
regelen, echter moeten deze hierover voor
1 November as. haar beslisc-ing me-ledr:
Ken Comm. van liquidatie werd benoemd
bestaandt uit de heeren van Kester-n.
Baarn, W F. Visee, te Den Haag, J Door
kamp en J. N Zwaneveld, te Gro-ningcn, d:
met den Adm den heer Jorrit de Jong
de zaak zullen afwikkelen.
liaii woord van harlelijkcn dank
gesproken lot den Administrateur, en
Bestuur, «elke van af het begin tot nu toe
leze zaak tot groote tevredenheid der deel
nemers verzorgd hebben.
Te onge\eer 1.30 uur opende de Voor
z'tter, de heer C. Plomp, van Rijswijk, de
jaarvergadering van den Bond.
Na lezing van een gedeelte van Kfeze fi
en gebed, sprak hij in zijn openingsrede
over de aangename maar mopiiijk" taak,
die op hern niet. Ken riiëtig jaar hebben
wij achter den rug. maar nu sta»n wij weer
voor de afsluiting van een nieuw I^an-1
Contract en de economisch-- trestend :s
moeilijk.
Hij wekte allen op tot volledige .nedewer
k'na. De invloed der Chr- rrganisaties in
ons land 16 gelukkig van gro >t<. heteekenis
maar daardoor is ook onze ve.antwoonlelijk
beid te grooter.
De jaarverslagen van Secretaris -n A.imi
'nistrateur werden na enkele besprekingen
goedgekeurd.
Het iedental bleef stijgende, maar hier
door vermeerderde ook h°t werk. Door voort
durende propaganda gaat de Bond langzaa
maar zeker vooruit.
Ook de financieele positie wordt steeds
gezonder.
De Comm. tot nazien der boeken kon een
gunstig rapport uitbrengen en leu Admini
strteur werd rnet veel dank decharge ver
Het beleid van het Hoofdbestuur werd b-*
sproken, waarbij ter sprake kwamen -'e reg-
lingen getroffen bij de invoering Ier nieuwe
Ziektewet »n de Vacantiezegels Sommige
afrleelingon hadden verschillende bezwaren
hiertegen en ernstig werd betreurd. dat h°t
principe van het medebetaler, der gezellen
aan de premie voor de Ziektewet was vrij
Aangedrongen werd. dat alle veranderln
gen tijdig ïekend gemaakt worden, opdat
men vroegtijdig ninatregplen kan nemen en
men niet plotseling voor veranderingen jtant
De Voorzitter besprak de verschillende be
zworen en'toonde aan. dat het Hoofdbestuur
in de gegeven omstandigheden niet inders
kon handelen
't Is niet altijd mogelijk onze houding .an
te. voren vast te leggen, omdat in practische
zaken rekening moet worden gehouden met
ot.ze zusterorganisaties.
Het aftreden Ie bestuurslid, dé heer W- F
Visee. te Den Haag, werd bij acclamatie .er
kozen en in een vacature voorzien door 1p
verkiezing van den heer L Schaap, te Hu1
zen Beiden namen de benoeming aan.
Tot vertegenwoordiger in de Centrale Com
missie Permanente Raad en Chr. Patroons
Vakcentrale werden benoemd de heeren
Plomp en Visee.
Hierna was aan de orde Je bespreking
over het te vernieuwen Landelijk Contrail
waarbij tevens ter sprake kwam het rapport
over Kindertoeslag en het rapport voor Vak
opleiding en Leerlingregeling.
Hoewel men het niet eens was over de
waarde en noodzaak van kindertoeslag
meende men in ieder geval, dat >p 't «ogen
b'ik geen sprake kon zijn var invoering
hiervan, de lasten zijn veel te zwaar *n de
economische toestand zeer slech". Men -»tond
verbaasd over de mogelijkheid, dat men met
nieuwe voorstellen tot verhooging der lasten
zou kunnen komen.
Ook het rapport voor vakopleiding ont
moette vee! bezwaar; erkend werd 1e nood
zaak tot betere opleiding en vakkennis maar
men vreesde dat dit rapport niet uitroer
baar was mede om de groote kosten, die er
aan verbonden zijn.
Besloten werd. uit te zien. naar de moge
lijkheid. om op heel eenvoudige manier t°
beginnen aan een leerlingenregelir.g, dip de
oreanisaties niet zwaarder zou belasten.
Na gehouden rondvraag dankte de Voor
zitter aden voor de belangstelling en critiek
en wekte allen op om eensgezind verder
t werken.
HERZIENING GEMEENTEWET
VOORLOOPIG VERSLAG
EERSTE KAMER
VEIJ ALGEMEEN TELEURSTELLING
Blijkens het Voorloopig Verslag der Ecrsio
Kamer over het ontwerp tot herziening 'd
Gemeentewet liepen de meeningen zeer uit
ceil over de vraag of de vigeerendc wet vv. I
zoo zeer verouderd is dat herziening noodig
was. Overigens was men door den inhoud
van het ontwerp vrij algemeen teleurgesteld,
daar dit, in stede van een herziening in
grooten stijl te brengen, slechts poogt enkele
onderdeelen dec bestaande wet te verli
ren. Sommige leden noemden dit ontw- rp
dan ook een „rudiment", anderen een „lap
middel": het geeft te veel of Ie weinig; >>r
is geen stelsel in te herkennen het geheel
kan nauwelijks een verbetering worden ge
noemd. Ook werd de vrees geuit dat hei
aanbrengen van enkele meerendeels kleine
verbeteringen er toe zouden leiden, dal hei
maken van een nieuwe wet, aanpassen u>
aan de behoefte van den nieuwen tijd en
geschikt om de naaste toekomst te beheer
schen, voor langen tijd zon worden uiige
steld, en de/-e vrees deed hij sommige leden
de vraag rijzen, of het geen aanbeveling '.-i.
verdienen, dit wetsontwerp niet aan te
nemen en de regeering uit te noodigen e>*i,
nieuw ontwerp voor te bereiden.
Zeer vele leden oefenden criliek uil op «!e
al te gemoedelijke cn toegevende houding
door den minister van Binnenlnndsrhe
ken cn Landbouw bij de behandeling vnn
het ontwerp in de Tweede Kamer nan «I -i.
lag gelegd. Zij achtten het onbegrijpelijk
lat de minister hij de overneming en
verdere behandeling van hot ontwerp i v>
weinig vastheid van overtuiging heeft g'-
round, herhaaldelijk zijn standpunt heeft ce
vvijzigd en in die mate slag op slag aan de
Kamer de beslissing heeft gelaten, zooilai
meermalen de indruk werd gewekt van een
zekere onverschilligheid ten aanzien van
toch waarlijk niet onbelangrijke aangelegen
heden.
Verschillende leden betreurden het, dat de
regeering niet de gelegenheid hoeft uan-j.-
grepen een hetere regeling van het vraag
stuk der commissies van bijstand in het
leven te roepen en dat zij de pogingen
daartoe, bij de behandeling van het ontv
«n de Tweede Kam/r aangewend, heeft
streden.
Ook hadden verschillende leden ernslig
bezwaar tegen de benoembaarheid vnn
vrouwen tot Injigejneestei. secretaris en
ambtenaar van den Burgerlijken Stand cn
bovenal tot het ambt van burgemeester
•Sommige leden verklaarden zoo ernstig be
zwaar tegen de benoembaarheid van vrou
wen tot burgemeester te hebben, dat zij zien
verplicht ac! tten te overwegen of deze wij
ziging der Gemeentewei hen niet moet nopen
hun stem aan het ontwerp te onthouden.
Andere leden juichten daarentegen de
wetswijziging toe en wel vooral op princi-
pieele gronden.
Verscheiden leden spraken er hun vol
doening over uit, dat de zoo hoog noodige
volledige regeling Hi zake de somenwerking
tusschen gemeenten is tot stand gekomen
Ook met de voorgestelde bepalingen omtrent
vereeniging en splitsing van gemeenten en
■ndere grenswijziging van gemeenten kon
men zich vrij algemeen vereenigen; men
•rhtte deze bepaling zelfs een groote verte
Door verscheiden leden werd gewezen op
de bijkans onverschillige houding door cl -ii
minister aangenomen tegenover het am*n
dement om den z g. dubbelen raad weder
in de wet te brengen, waarvan de schrap
ping zeer terecht bij het wetsontwerp was
voorgesteld. Door die houding was de aan
neming van het amendement ongetwijtcld
bevorderd. Hoofdbezwaar is. dat geen v<»cil
sel mag worden gegeven aan de opvatting
dat er, naast de wettige vertegenwoordiging
van dc ingezetenen, voor eenig onderwerp
plaats is voor een orgaan ad hoe door de
zelfde kiezers gekozen, die den raad geheel
of of ten deele ter zijde stelt.
Leger en Vloot.
INDISCHE MIDDENSTANDS
AANGELEGENHEDEN
CONFERENTIE TE DEN HAAG.
Dezer dagen heeft de Kon. Nad. Midden
standsbond te Den laag een conferentie ge
houden over de Indische Middenstands
aangelegenheden, waaraan j.m. de heer W.
C. van Meuns afgevaardigde van de Mid
denstan isvei-'^niging .Batavia", on de hpe
ren Kd. G. Schiirmnnn (voorzitter, J. K. W.
F. van Rommel (penringmeeeter) en F. L
v d. Leeuw Nvnd. Directeur) .roor den Kon.
Ned Middenstand deelnomen.
Op deze Conferentie werd de hoop uitge
sproken. dat men in Indië de ontwikkelde
denkbeelden zooveel mogelijk overneemt'
men algemeen van oordeel was. dat!
een hechter samot erkinz turschen le mid I
denstandsorgani6aties in Ned Indie en die;
het moederland van groote beteekeris is 1
Naast het uitwisselen van ppriolieken.
rnslacen. brochures e.d.. achtte men het
onschel ijk. dat iti de wederzijdsche off i
cieele organen geregeld artikelen versehij
nen. waarin de onderwernen van den dae
worden behanleK. Voorgesteld zal worden
dat de heer v Meurs als redacteur voor de
orlichtinc der Nederl. en di heer Van
der Leeuw voor de Indische toestanden op
Middenstandsterrein zal optreden.
Eveneens zal worden voorgesteld, dat de
noiseho middenstandsvereonigingen, in
erband met hun speciaal karakter, een
fzonderlijke groep in den Kon. Ned Mi l
denstansTnnd zullen vormen, «aarvan het
bestuur zal zetelen in Indië 7oo mogelijk
1 di» hetzelfde bestuur zön als van de
reeds bestaande Federatie van Indische'
ntiddcnstandsvertcnigingen.
IN HET KAMP TE LAREN
De Koloniale reservetroepen uit Nijmegen
vertoeven van 27 tot 30 September in het
kamp Laren (N.H.)
fydens het verblijf aldaar, is er door de
goede zorg van den N'ed. Mil. Bond tijdelijk
Tehuis ingericht. In dit tehuis zal
met medewerking van den Legerpredikanl
Ds. Petersen aan de bezoekers een gepaste
i aangename ontspanning worden gegeven
Het echtpaar v. d. Hoek uit Bussum fun
geert als tijdelijke Huisouders.
INGEZONDEN MEDELECMNG
BIJ VETZUCHT, .jicht en diabetes verbe
tert het natuurlijke „Franz-Josef'-bitterwater
de maag en darm functie en bevordert de
spijsvertering op blijvende wijze. Bij Apoth.
EEN MERKWAARDiGE VROUW
ANNA DE SAVORNIN LOHMAN. t
Deze week is een merkwaardige vrouw
owrleden: Jkvr. C. A. M. de Savurnin Loh-
man, «eduue van den heer 11. Th. Sp'K>r;
eens een bekend schrijtster, in de lanlsle ja
ren een in stilheid levende echtgeuoote
(s.echts korten tijd), -Jaarna weduwe.
Die bekendheid als schrijfster dankte ze
meer aan de hekelende, stekelige «ijze,
waarop ze het „farizeïsme der \ronien >„-n
de „verdorvenheid der hooge kringen' be-
criliseerd?, dan aan de lellerkund-ge «aarde
van haar romans, «elke volgens deskun
digen niel groot was.
(k waag mij niet op dat terrein en als «r
bij ongeluk een stukje van mij over een m.«.
stuntelig vers van onzen i jotstea lichier
Dr Boutens in de rubriek Letterkunde te
recht komt. dan is 1ot niet mijn ecliuid,
doch men moei het ook niet op reken.ng
van onz-n letterkundigen medewerker
schuiven Dit is altijd ernstig
Hoe het zij. Anna Jt Savornin Lvhman
heeft naam gemaakt ckxtr haar bleken en
vooral xik door „haar" tijdschrift „De Hoi-
anlsche Lelie' doordat zij. kind van
streng orthodoxe en aristocratische ouders,
zi-rw el .orthodoxen als tristo -.aten met bij
lenden spot vervolgde. en in Ie tweede
plaats, omdat zij. vije, ze!."st.ind:ge vrouw,
tegenover de feministen van haar lijd ie
sidling venle. ie een vpuiw vin It tiaar
bevrediging in het huwelijk, en beh-wirl n
lat geval zich uit het publieke leven teruj?
te trekken en zich geheel aan haar gez.n
Dit laatste heeft zij toen zij, hoewe laat,
ten huwelijk kwam. Jan ook gedaan liet
tegenwoordige geslacht kende haar nieL
Wat het eerste betreft het critiseoren van
schijnheiligheid en vn»me wreedheid, roept
een persoonlijke herinnering aan deze merk
waardige vrouw hij me wakker
'k Had eens pen critisch stukje geschre
ven over ergerlijke dierenmishandeling n
daarboven de bekende tekst geplaatst ..De
rechtvaardige kent het tpven zijner beesten*
Naar aanleiding hiervan kreeg .k e n
briefje van de schrijfster met verzoek bij
gelegenheid eens bij haar aan te komen.
Mij zinde die persoonlijke ontmoeting wel
cn ik ging zoo spoedig mogelijk.
Zie eens. zei ze. ik wou uw artikeltje een#»
illustreeren. Daar aan de overzijde van In t
Kanaal staat "un kerk van - zal ik maar
zeggen extra zware Gereformeerden Vo
rige Zondag nu. juist bij het uitgaan »an le
kerk (de dienst had bijna 2Vs uur geduurdl)
waren jongens bezig oen homljp te verdrin
ken Het bepstjo deed natuurlijk al hel mo
gelijke om den dood te ontg.i.in, doch do
heele troep wierp hem met stecnen.
Ik vloog er op af en joeg dc jongens weg.
Doch toen kwamen een paar kerkgangers
naar mij toe en maakten de hatelijke en
schandelijke opme.king. „Waar bemoei jij
je mee. gun die jongens dat plezier -lat
heest heeft toch geen ziel te verliezen"
Het verder° van" het gesprek herinner ik
mij niet: het liep natuurlijk -oer uitwassen,
overgeestelijkheid, dwalingen enz. Alleen
weet ik lat ik bij mij zelf dacht: ziedaar
nu tweeërlei gevaa eenerzijds het valsche
mysticisme met zijn gevaarlijke uitwasseri,
bekrompenheden cn afstompende overgees
telijkheid; anderzii 's de methode van gene
ra liseeren. welke aan het Christendom ten
laste legt. wat sommiee Christenen be Ier-
ven F.en methode, welke nog eiken dag toe
gepast w »rdt.
Van deze eerste, persoonlijke kennisma-
k r.g heb ik steeds een weemoedig-tragische
indruk behouden.
Niet lang geleden kreeg ik in een kerk
°on „itplaats. waar op de lessenaar epn
Bijbel lag. op welke met g >u I-n letters de
nmm van Mevrouw de Wed. 11 Th Spoor,
gob. C. A M. de Savornin Lobman stond;
en ik dacht bij me zelf ze heeft haar eigen
advies opgevolgd: de getrouwde vrouw heeft
zich uit het publie» e leven teruggetrokken.
En thans is ze tot haar vaderen ver
zameld.
Kunst en Letteren.
BEGRAFENIS
JKVR. C. A. M. DE SAVORNIN LCHMAN
Gister is op de begraafplaats Oud Rik en
Duinen hel stoffelijk overschot van Jonkvr.
v. A. M. de Savornin Ixihman aan de schoof
do, aarde toevertrouwd Eonige flames uit
literaire kringen woonden de plnrlitigheal
lui. terwijl voorts o.m. de heer B Eek hout,
oiiq burgemeester van Zuilen tegenwoordig
Met den stoet kwamen mede Jhr Mr
,<v'l',.s"V'-'ïl" I"l"llan "it ii.r!
YII. de Savornin Isdimnn. president
den Hoogen Raad en de heer J. C.
Bloys van Treslong Prins.
PRQPAGAMDA-MAAND SEPfEMBER 1930
Hel blad wan de lezers voor de lezers
Ondergete.kfnde geef» op als abound op dil blad defnj volgends,
persoon(onen);
AANBRENGER
i adressen volledig invullen.)
Op te teuden aan bet bureau vau ons blad.
Rw«rU«l»bonne omvingen lol I October de ranch jnsode nummer, ftnll»