JOmtw» gnhsdje Courant
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
WIE zich heden als Kwartaal-lezer abonneert, ontvangt de tot
1 October a.s. verschijnende nummers GRATIS. DE DIRECTIE
EERSTE BLAD.
BINNENLAND.
ESONNSKfiENÏi
Per kwartaal f 3.25
(Beschikklngsfeosten 10.15)
>er week
f 0.25,
Bil dagölij ksche zending „7.--
Alles bit vooruitbetaling
Losse nummers 5 cent
met Zondagsblad 7 h cent
Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar
No 3156
Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 Postbox 20 Postgiro 58936
VRIJDAG 19 SEPTEMBER 1930
ADVEBTENT1ËN:
Van 1 tot 5 regels f
Like regel cncer „Q.22Vi
Tngec. iedederlinger. 'c T* ir-
van 1—5 regels *2-30
Elke regel meer 0.4b
Bij contract belangrijke korting.
Voor het bevragen aan het bureau
wordt berekendƒ0.10
10e Jaargang
Dit nummer bestaat uit DRIE blader
SCHUNNIG!
De opening van de Staten-Generaal is een
dag van traditie.
Ieder weet dat velen waardeeren het,
dat er in onzen nuchteren tijd nog een klein
beetje traditie is overgebleven, dat men eens
een enkele dag breekt met het alledaagsche,
dat men ook in vormen uitdrukking geeft aan
de hoogheid van het Koninklijk gezag.
Onze Koningin staat bekend als een een
voudige vorstin, alle zucht naar praal is haar
vreemd en de wijze waarop zij zich kleedt is
zoodanig, dat menige vrouw uit het volk
aan haar eenvoud een voorbeeld kan nemen.
Alleen bij de plechtige opening van de
Staten-Generaal, de dag waarop als het wa
re de verhouding tusschen volksvertegen
woordiging en kroon wordt geaccentueerd,
rijdt het Koninklijk gezin in de volle waar
digheid van de koninklijke macht naar het
Binnenhof in den traditioneelen „gouden
koets".
Die tocht heeft 't sociaal-democratisch dag
blad „Voorwaarts" aanleiding gegeven tot
een stukje copy zóó schunnig, zóó doortrapt
gemeen, dat men er even sprakeloos van
staat en dan geneigd is den schrijver ge
woon den rug toe te keeren.
We hopen dat onze lezers ons willen
verontschuldigen wanneer we een paar
aanhalingen uit die vuilschrijverij doen:
De revue was ditmaal rijker gemonteerd
dan ooit. Alle revuesterren en cabaretvir-
tuosen verschenen op de planken. En er
waren meer paarden dan het grootste cir
cus ter wereld vertoonen kan. De gouwen
koets had er alleen al acht
Natuurlijk is zooiets antiek. Een motor
levert op zijn slofjes meer paardenkrach
ten zonder zulk een ontstellende romp
slomp te eischen,-En het practische leven
richt zich daar meer en meer op in. IV
men mag natuurlijk niet eischen, dat
revue zulks ook doet. Die kan gerust een
paar eeuwen achter de feiten van den dag
aansukkelen als het publiek er maar
dokken wil. „De twee weezen" of de „Vod
denraper van Parijs" zijn ook niet gloed
nieuw.
Laten we dus de Haagsche revue niet
kwalijk nemen, dat ze sterk herinnerde
aan het gedoe van de vroegere Duitsche
vorstjes, die met veel verguldsel en veel
gedraaf van knollen het publiek moesten
imponeeren, omdat het anders wellicht
het geloof aan hun onmisbaarheid zou
verliezen. Die poging slaagt in het tegen
woordige Nederland nog altijd redelijk:
„de Gouwen Koest" blijft een aardig kas
stuk. En dus is het te begrijpen dat de Di
rectie dit jaar nog wat meer klatergoud en
nog wat meer knollen inschakelde dan de
vorige jaren gebruikelijk was. Waarna
H.M. met imponeerend geluid voorlas, dat
's Lands financiën tot de grootste sober
heid manenEn er was niemand die
lachte om deze geestigheid.
Nadat de heeren zich een half uur had
den vertoond aan hun en andere dames,
die terecht sprakeloos bleken, kwamen er
twaalf heelemaal in gouddraad gewoelde
meneeren binnen en één van hen brulde
op een gegeven oogenblik: „de Koningin"
Hij had er geen minuut mee mogen wach
ten anders was hij te laat geweest, want
H.M. zat hem, om zoo te zeggen op de hie
len. Zij onderhield zich minzaam met den
heer Fock. Als we goed gehoord hebben
maakte H.M. bij het pas se eren van de
perstribune juist één Harer welgeslaagde
opmerkingen over het weer van vandaag.
Kijk, wanneer fascisten, met wier metho
den we in 't geheel niet dwepen, teer spui
ten op de stoep van een rood volksgebouw,
dan zijn de socialistische schrijvers er als
de kippen bij om luid te roepen om „pelisie"
maar het schijnt dat deze geestelijke vuil
spuiterij maar ongehinderd mag voortgang
hebben. Zou het niet gewenscht zijn hier
paal en perk aan te stellen? Welbewust
wordt hier de volksgeest vergiftigd.
Toen destijds Troelstra op het Loo werd
ontboden, wist hij wat de traditie van hem
eischte: hij trok z'n beste lakensche pak aan
en zette den hoogen hoed op, hoezeer het
„practische leven" ook misschien een pet
beter zou oord eel en.
Het lijdt geen twijfel of de roode heeren
zouden zich, werden zij eens tot het Ministers
ambt geroepen, in ambtsgewaad steken bij
plechtige gebeurtenissen. Dat doen ze nu
al in die functies, die ze hebben. Daaraan
hielden ze zich ook toen het hun nog niet
door het Congres was verboden op den der
den Dinsdag in September naar het Binnen
hof te gaan.
En wat de welgeslaagde opmerkingen van
de Koningin betreft, zouden we willen zeg
gen, dat die misschien in den regel wel hoo-
ger zullen staan dan de opmerkingen die b.v.
Fimmen maakte, toen hij op denzelfden mor
gen nog vóór 11 uur al in het Rotterdam-
sche Tivoli aan den wijn zat.
De Koningin doet voor den volkseenheid
honderdmaal meer dan de in eerste klas
coupé reizende socialistische Kamerleden
met handschoentjes aan bij het krantenlezen.
Of als meneer Duys, wanneeT hij met zijn
particuliere auto te Ellecom in het duurste
familie-hotel verblijft. Al deze heeren ken
nen dan geen arbeiders, maar gevoelen zich
zoo'n beetje halfgod. Denken zij inderdaad,
dat, op wat verblinden na, verreweg de
meerderheid van ons volk niet het onder
scheid ziet tusschen geboren koningschap
en veroverd vet baantje?
Dat zijn dan de „beste mannen", die „ge
wroken" moeten worden voor den „hoon'
die hun wordt aangedaan, als de radio-con-
trole-commissie hun redevoeringen van te
voren opvraagt.
Wij hebben reeds eerder opgemerkt, dat
die controle-commissie daar niet verstandig
aan deed, maar de belachelijke verontwaar
diging en de opgeschroefde protestvergade
ringen doen toch merkwaardig denken aan
het spreekwoord: „Als niet komt tot iet,
dan kent-iet zich zelve niet".
Wij mijden persoonlijke aanvallen tegen
onze politieke tegenstanders, maar wanneer
vuilschrijvers als deze aan het werk gaan,
dan hebben we moeite om onze pen te be
dwingen en niet het een en ander van die
„beste mannen", dood of levend, te vertei-
Maar tenslotte: ook de voormannen van
de s.d.a.p. weten, dat Koningin Wilhelmina
van een ongerept hoogstaand karakter is,
zoo vaak de gelegenheid zich voordoet, leg
gen ze hiervan getuigenis af. Waarom zul
len we ons dan ook druk maken over die
kleine menschjes, die van niet tot iet zijn
Lidt ze schelden, het is niet anders dan
hun woede tegen het feit, dat tegen hun tien
duizenden de honderdduizenden staan, die
zich om den troon scharen.
OFFICIEELE BERICHTEN
ONDERSCHEIDINGEN.
Bij K. B. zijn
benoemd tot officier in de Orde van
Oranje-Nassau de heer W. L. A. van Oos-
terwijk Bruyn, voorzitter van het bestuur
van den Chr. Zeemansbond te Londen en
bevorderd tot officier in de Orde van
Oranje-Nassau de heer C. Zuiver, marine-
superintendant van de Anglo Saxon Petro
leum Company te Londen;
is aan dr. J van der Hoeve, hoogleeraar
aan de Rijksuniversiteit te Leiden, vergun
ning verl. tot het aannemen van de versier
selen van officier van de Kroonorde van
België;
is aan den lste-luit. M. Schreuder, van
het wapen der Kon. marechaussee, vergun
ning verl. tot het aannemen en dragen van
de ordeteekenen van ridder met kroon der
Orde van Adolf van Nassau, van Luxem
burg;
is toegek. de aan de Orde van Oranje-
Nassau verb, eeremed. in zilver, aan mej.
J. M. Mensing, eerste-winkeljuffrouw bij ae
firma Hinze en Reuvers (Maison Sprecher)
te 's-Gravenhage (bij bevordering);
is toegek. de aan de Orde van Oranje-
Nassau verb, eeremed., in brons, aan A.
van der Wal, letterzetter bij de Nwe. Rot-
terd. Crt. te Rotterdam;
is toegek. de aan de Orde van Oranje
Nassau verb, eere med. in zilver aan: mej.
M. H. Wevers, voorheen huishoudster bij de
familie Brans, te Veendam: in brons, aan:
A W. Stavast, te Rheden, metselaars
knecht bij den heer M. H. Jolink, te Does
burg; P. A. de Leeuw en J. Koene, voorh.
inpakkers in dienst van het Bestelhuis van
den Ned. Boekhandel te Amsterdam.
RAAD VAN STATE.
De eerstvolgende openbare vergadering
in de afd. van den Raad van State voor
de geschillen van bestuur zal worden ge
houden op Woensdag 24 September a.s.,
des voorm. te 10.30 uur.
GEORGANISEERD OVERLEG.
Bij beschikking van den minister van
Financiën is aan W. J. Bloot te Voorburg
op zijn verzoek eervol ontslag verleend als
plaatsvervangend lid van de Bijzondere.
Commissie voor georganiseerd overleg in
zaken, rakende de ambtenaren bij de ad
ministraties der directe belastingen, invoer
rechten en accijnzen en der registratie en
domeinen, van de hypotheken en het kada
ster en is als zoodanig benoemd J. N. Valk-
hoff, inspecteur der directe belastingen,
invoerrechten en accijnzen te 's-Graven-
STAATSBEGROOTING VOOR 1931
Hoofdstuk VIII (Defensie)
DE VAANDELGROET
DANKBETUIGING VAN DE KONINGIN.
De voorzitter van het Comité voor den
Vaandelgroet, de heer A. C. Verbeek, heeft
van H.M. de Koningin opdracht ontvangen
de vereenigingen dank te betuigen voor de
hulde aan Hare Majesteit gebracht. Door
de hartelijke en spontane hulde is deze dag
voor H. M. een onvergetelijke geworden.
Tevens liet de Koningin met groote be
langstelling informeeren naar die leden,
wien op een of andere wijze door den ge
neeskundigen dienst hulp verleend moest
worden.
Het totaal bedrag van dit hoofdstuk be
loopt f 102.358.907 waarvan op den kapitaal
dienst f 627.000 en aldus voor den gewonen
dienst f 101.731.907. Dit laatste bedrag is ge
specificeerd als volgt: Departement
f 1.501.132; militaire uitgaven f 94.147.788;
niet-militaire uitgaven f 5.952.987. Overige
uitgaven f 130.000.
Op de begrooting is uitgetrokken voor den
bouw van: twee onderzeebooten O. 13 en O
14 f 850.000; één flottiljevaartuig-1930 f 500.000
alles te zamen f 2.600.000, welk bedrag geheel
ten laste der rijksbegrooting komt.
Verder wordt bij deze begrooting aange
vraagd voor: twee torpedobootjagers 1927
f8000; drie onderzeebooten K. 14 en K. 16
f 3.620.000, twee onderzeebooten K. 17
18 f 2.245.000 en één kruiser 1930 f 1.935.000;
totaal f 7.808.0000, waarvan de helft
f 3.904.000 ten laste der rijksbegrooting komt
terwijl de andere helft uit de begrooting van
Ned. Indie wordt gerestitueerd.
De totale kosten van den nieuwen aan
bouw bedragen voor 1931 f 10.408.000, waar
van f 3.904.000 uit de Indische middelen
wordt gerestitueerd.
Het ligt, naar de minister mededeelt, in het
voornemen twee torpedobooten van het Z.
type in West-Indië te stationeeren, voor welk
doel het noodzakelijk is deze vaartuigen
verbouwing te doen ondergaan.
Personeel.
Omtrent het personeel der zeemacht wordt
het volgende medegedeeld:
Zoowel door de gebeurtenissen in West
Indië als met het oog op de behoefte aan
Europeesch beroeps person eel der zeemacht
op de vloot in Ned.-Indië, is het noodig ge
worden de sterkte van het personeel uit te
breiden.
In West-Indië is een compagnie mariniers
gelegerd ter sterkte van 144 man, terwijl ge
rekend wordt op blijvende aanwezigheid
eener scheepsbemanning van ruim 200 hoof
den, tezamen 344 man. Regelmatige aflos
sing van het personeel vordert wegens tijd
verlies door vervoer en verlof een ruimere
uitbreiding dan bedoeld getal, zoodat met het
oog op het bovenstaande gerekend moei
worden met een uitbreiding van bijna 400
Zooals vermeld in de M. v. A. aan de Twee
de Kamer nopens Je begrooting voor 1930
werd aan de Indische regeering de vraag
gesteld of zij nog steeds van oordeel was, dat
voor de bemanning van een vloot van de
thans Ln het oog gevatte sterkte op den duur
met rond 2000 man Europeesch beroepsperso
nee! kon worden volstaan, zooals in Decemr
ber 1926 door die regeering was verklaard.
In antwoord op deze vraag is in December
j.l. bericht ontvangen, dat de G.-G. van Ned
Indië na gezette overweging van oordeel is.
dat deze sterkte op 2447 man behoort te wor
den gebracht. Ook dit verschil van 447 man
eischt om bovengenooemde redenen een
eenigszins hooger aantal manschappen, zoo
dat met het oog op de thans gebleken behoef
de vloot in Oost-Indië het personeel
met rond 500 man moet worden uitgebreid.
Het ligt in het voornemen de bedoelde uit
breiding van personeel geleidelijk te doen
plaats hebben en daarbij zorg te dragen, dat
in elk geval in 1934 de bemanning van de
vloot in Indië op de verlangde sterkte zal
zijn gebracht.
De landmacht.
Wat de landmacht betreft, is de vredes
samenstelling van een regiment infanterie
opnieuw vastgesteld teneinde de bezwaren
op te heffen, welke verbonden bleken te zijn
aan de onderverdeeling van het regiment
in twee schoolcompagnieën, terwijl de in
structie in de practijk onder de leiding van
drie kapiteins plaats vond.
De leiding der onderscheiden kategoriecn
dienstplichtigen zal voortaan plaats vinden
bij drie compagnieën onderscheidenlijk de
tirailleurs, de mitrailleurs en de specialisten
compagnie.
Voorts is in de nieuwe samenstelling af
zonderlijk vermeld het personeel, dat te
zamen vormende het mobilisatiebureau in
den regimentsstaf is belast met de werk
zaamheden verbonden aan de registratie van
het met groot verlof zijnde personeel, de
overige mobilisatievoorbereidingen, bewapc-
nig, de munitie, de kazerneering, en dergelij
ke arbeid, welke met de eigenlijke opleiding
der dienstplichtigen geen verband houdt. De
aan het hoofd van genoemd bureau staande
majoor is tevens belast met de leiding van
afzonderlijke cursussen voor reserveofficieren
Deze gewijzigde samenstelling kon met het
volgens de bestaande organisatie beschikbare
beroepspersoneel worden tot stand gebracht.
Echter is het ,als gevolg van de doelmatiger
verdeeling en tewerkstelling van dat perso
neel overeenkomstig de nieuwe organisatie,
mogelijk gebleken, met één officier per regi
ment infanterie minder te volstaan.
Ten slotte is de verbetering van de vredes
organisatie der regimenten infanterie tevens
dienstbaar gemaakt aan het scheppen van
een voor den bevorderingsgang van het be
roeps en van het reserve-personeel noodza
kelijke gunstiger sterkfeverhouding tusschen
de onderscheidene officiersrangen, beneden
dien van luitenant-kolonel, en tusschen de
verschillende onderofficiersrangen.
Als gevolg daarvan zal het niet meer noo
dig zijn bevorderingen te doen plaats vinden
zonder toekenning van de aan een hoogeren
rang verbonden jaarwedde. Tot gelijk doei
zijn ook de vredessamenstellingen der ove
rige daarvoor in aanmerking komende leger
onderdeelen herzien en opnieuw vastgesteld
Vergolljking met 1930.
Vergelijking met de begrooting van 1930
leert, dat dit jaar op den gewonen dienst
f 1.753.404 meer wordt aangevraagd dan hel
vorig jaar. Deze verhooging is, naar de mi
nister opmerkt, geheel aan de volgende om
standigheden te wijten:
le. Het toegestane bedrag voor 1930 is ais
vergclijkingscijfer f250.000 te laag, omdat
art. 6 van die begrooting bij nota van wijzi
gingen met dit bedrag is verminderd, met
het voornemen waaraan reeds uitvoering
is gegeven deze som weder op dit artikp)
te brengen en daarmede derhalve het eind
cijfer weder te verhoogen.
2e. In verband met de bescherming
Curasao zijn door de regeering maatregelen
genomen en zullen nog maatregelen worden
genomen, die uitgaven eischen tot ee
taaibedrag van f 1.397.914.
3e. Op art. 143 zijn twee nieuwe posten ge
bracht van f 250.000 en f 100.000 resp.
stemd ter nadere ondersteuning van
pensioengerechtigde weduwen en weczei
militairen en gewezen militairen en ter on
dersteuning ontslagen militairen in bijzon
dere omstandigheden.
Op de afdeeling loodswezen is een bedrag
van f 75.000 uitgetrokken ten einde een aa
vang te kunnen maken met den bouw v;
een nieuw lichtschip, waaraan zeer erpsti;
behoefte is. De totale kosten worden geraamd
op f 450.000.
Hoofdstuk IX (Waterstaat)
Subsidies en bijdragen voor verbe
tering ol aanleg van vaarwegen.
Vier millioen voor 't Wegenfonds.
Het belangrijkste uit het program van de
zen minister hebben we gisteren reeds ver
meld. Het volgende is dus aanvulling.
Aangevraagd wordt een bedrag van
f 400.000, waarmede de verbetering van den
Neder-Rijn tot voorbij Arnhem kan worden
voortgezet.
De Vecht.
In verband met de vele overstroomingen,
die in de laatste jaren in het Vechtdal zijn
opgetreden en de belemmering, welke de
waterafvoer van op de Vecht afwaterend:
gebieden door hooge Vechtstanden daarbij
ondervond, is een voorontwerp ingediend. In
afwachting van de verdere uitwerking der
plannen is met Gedeputeerde Staten van
Overijsel overleg geopend omtrent de bijdra
ge. die de provincie naar het oordeel van
den minister in de kosten zou behooren te
verleenen.
In het vertrouwen, dat dit overleg tot een
gunstig resultaat zal leiden, is bereids een
eerste post ad f 50.000 voor deze verbete
ringswerken uitgetrokken.
Tn verband met de verhooging van zee-
standen door de werken tot afsluiting van
de Zuiderzee zal het noodig zijn ook de ha-
vendijk te Nieuwediep, daarbij inbegrepen
een zuidwaartsche verlenging langs een ge
deelte van den Roegraszeodijk te verhoogen.
In beginsel is besloten, dat dit werk zal
worden uitgevoerd door den Rijkswater
staat voor rekening van het Zuiderzeefonds.
Voor verruiming van den havenmond te
Breskens en een verlenging van den West-
havendam wordt f 200.000 aangevraagd.
Haven to Zoutkamp.
De haven to Zoutkamp voldoet niet meer
aan de behoefte, die is ontstaan door de ont
wikkeling van do visscherij ter plaatse.
Noodig is verruiming van de havengele
genheid en van aanlegplaatsen. Rijks- en lo
cale belangen gaan hier samen. Een voor-
loopig plan voor de verbetering is reeds op
gemaakt. Het overleg met de provincie Gro
ningen ter zake is nog gaande. Voorloopig
wordt thans een post van f 10.000 uitgetrok
ken.
Voor den bouw van een nieuwe sluis 16
werd voor 1930 een bedrag van f 140.000 op
de begrooting gebracht Voor 1931 worden
de resteerende f 100.000 voor het voltooien
in de sluis aangevraagd.
Kanaal door Voorne.
De Noordwestelijke weg langs het kanaal
door Voorne voldoet niet meer aan de
eischen van het verkeer. In 1930 zal wor
den begonnen aan een gedeelte van den
weg, dat bij de Wellebrug aansluit op den
Groenekruisweg, welke als nieuwe weg op
het provinciaal wegenplan voorkomt, de fun
deering tot 5 M. te verbreeden en een dek
laag van teerslakken of teersteenslag tot
voortzetting van deze verbetering.
Uitbreiding kanaalhavens te Ter-
Reeds vele jaren is op uitbreiding van de
kariaalhavens te Terneuzen aangedrongen.
In beginsel werd een plan aanvaard, beoo-
genrie den aanleg naar Sluiskil van een
drietal havens, waardoor zou worden verkre
gen 4320 M. kaaimuur, 46.5 H A. opslagter
rein en 8850 M. dubbel goederenspoor. De
kosten van dit plan zijn geraamd op
f 9.500.000.
Evenwel bestaat aan onmiddellijke uitvoe
ring van dit plan geen behoefte.
Voor een beperkt plan worden de kosten
geraamd op f 3 000.000. Door de provincie
Zeeland en de gemeente Terneuzen zal ach
tereenvolgens f 250.000 en f 200.000, in dertig
jaarlijksche termijnen te voldoen, worden
bijgedragen.
Vernieuwing van den steiger in de
bnitenhaven bij den Middensluis te
Hansweert.
De in 1887 gebouwde aanlegsteiger, tevens
remmmingswerk, in de buitenhaven bij de
Middensluis te Hansweert is, evenals de in
1895 geplaatste ducdalf aan den kop van
dezen steiger, versleten en vereischt ver
nieuwing. Het is voor de scheepvaart noodig
hier een aanlegsteiger te behouden.
Als eerste termijn van dit werk wordt
f 45.000 uitgetrokken.
SUBSIDIEN EN BIJDRAGEN.
Bijdrage aan de provincie Zuid-
Holland In de verbeterinq van den
vaarweg Amsterdam—Rotterdam,
en van den bouw eener nieuwe
sluis buiten Gouda.
In aansluiting aan de toelichting, in deze
begrooting voor 1930 gegeven omtrent het
toen voor het in de tweede plaats genoemd
subsidie uitgetrokken bedrag van f 50.000,
kan nog worden vermeld, dat nader is toe
gezegd het beschikbaar stellen te bevorderen
van een rijkssubsidie groot 1/3 der kosten,
tot een maximum van f 467.000 voor de wer
ken te Boskoop, totaal derhalve f 800.000.
Op den dienst 1931 kan thans voor dit doel
van het subsidie niet meer dan f 100.000 be
schikbaar worden gesteld. De overige
f 500.000 zijn bestemd voor subsidie voor de
nieuwe sluis ter vervanging van de Malle-
gatsluis.
Wegenfonds.
Art. 115. De uitkeering aan het Wegen
fonds. als bedoeld in art. 31 van de Wegen-
bela6tingwet, is voor 1931 geeteld op
4.000.000.
Rijkswerken.
Aangevraagd wordt: f 20.000 tot het aan
brengen, vernieuwen en verbroeden van
klinkerbestrating ter lengte van 726 M. tus
schen Puttershoek en 's-Gravendeel: f 40.000
voor de wijziging van de steenslagverhar
ding van een 1886 M. lang wegvak van den
rijksweg van Puttershoek naar Strijen in
een deklaag van teersteenslag of teerslak
ken.
f 20.000 voor de verbetering van de steen-
slagverharding van den rijksweg Heinen-
oord—Mijnsheerenland over een vak van 652
M. in een deklaag van teersteenslag of teer
slakken en voorts tot het wegnemen van een
bocht.
f 18.000 voor verbetering van het wegvak
van den rijksweg de KlompIngensche veer
in de bebouwde kom van Vjcnendaal, tus
schen K.M. 2.6 en K.M. 4.8.
Waterbouwkundig laboratorium.
Bij de voorbereiding, doch ook tijdens den
bouw van waterbouwwerken wordt in de
laatste jaren ter beoordeeling van 'n juisten
aanleg dier werken en van kostenbesparing
meer en meer profijt getrokken van model
onderzoekingen in daartoe ingerichte labora
toria. Zoo'n inrichting bestaat hier te lande
niet en kan toch niet gemist worden.
De opzet en werking van zulk een labora
torium, mede uit commercieel oogpunt,
maakt thans nog een onderwerp van onder
zoek uit.
Ten einde de oprichting van een laborato
rium ais hier bedoeld niet door gebrek aan
de benoodigde fondsen langer te vertragen
dan noodig is, wordt op den dienst 1931 een
bedrag van f 400.000 aangevraagd, dat naar
globale raming met die oprichting zal zijn
INGEZONDEN MEDEDEELIN
Dr. H. MANNING'S
RJ ^3 TANDPASTA
[Pi g W#425Sr75cp.Ue
I reinigt mond en tanden.
EERSTE KAMER
In een korte bijeenkomst heeft de Eerste
Kamer gistermorgen haar Adres v. Antwoord"
op de Troonrede vastgesteld. Er werd niet
over gesproken, alleen gestemd.
Met 29 tegen 9 soc.-dem. stemmen werd het
stuk goedgekeurd.
Het Adres van Antwoord is aangeboden
door de commissie van redactie, waarvau de
Voorzitter zich aan het hoofd stelde.
De Kamer is tot nader bijeenroeping uit
een gegaan.
Op de loopende begrooting is een bedrag
van f 60.000 voor dit doel aangexraagd. ITet
ligt in de bedoeling voor dit omvangrijk on
derzoek voortaan jaarlijks f 100.000 uit te
trekken.
Lacht va art.
Ingevolge het met de Koninklijke Lucht
vaart-Mij. gesloten subsidie-contract kan de
maatschappij in 1931 aanspraak maken op
een subsidie groot f 400 000, Ingevolge de
nieuwe met de K. L. M. te sluiten overeen
komst zal het subsidiebedrag te rekenen van
1929 van jaar tot jaar worden bepaald, naar
gelang van het jaarlijks uit te voeren pro
gramma .Dit bedrag wordt voor 1931 ge
raamd op f 1.122 000.
De Nationale luchtvaartschool, voortgeko
men uit de Rotterdamsche Aeroclub en ge
steund door deze, is in 1927 opgericht met
het doel de opleiding van vliegers in het al
gemeen, en wel in de eerste plaats van sport
vliegers, ter hand te nemen.
Deze verkeert thans in financieele moei
lijkheden en in verband daarmede heeft het
bestuur van de N. V. zich tot het rijk ge
wend met het verzoek om steun in den vorm
van een subsidie van f 16 per vlieguur, waar
voor betaling wordt genbten. tot een maxi-
lum bedrag van f 30.000 's jaars.
Naar het oordeel van den minister bestaat
er alle aanleiding om deze geheel door par
ticulier initiatief in het leven geroepen op
leiding, zij het tijdelijk, te steunen. Daar
voor worden gelden aangevraagd.
Morgen hopen wij vervolg te geven.
TWEEDE KAMER
DE HEER KAMPSCHOER ZIEK.
Bij de Kamer is bericht ontvangen van
den heer Kampschöer, dat hij, wegens
ziekte, voorloopig de zittingen niet kau
bijwonen.
DE INDIE-POSTVLUCHTEN
Zooals bekend, zullen de Indië-postvlieg-
tuigen, behalve voor Ned.-Indië, ook post
medenemen voor Syrië, Irak en Perziö.
Britsch-Indië en Smyrna, Siam, Indo-China
Straits Settlements, waarvoor resp. een
luchtrecht verschuldigd is van f 0.15, f 0.30
en f 0.60 per 20 gram.
De correspondentie voor het daarvoor in
aanmerking komende gedeelte van Perzië
'an Bagdad worden doorgezonden met
den luchtdienst Bagdad-Kcrmanschach, Ha-
madan-Teheran en de correspondentie voor
Fransch Indo-China zal van Bangkok noar
Saigon per vliegtuig worden overgebracht.
In het bijzonder Wordt er voorts do aan
dacht op gevestigd, dat ook in Ned. indië
het verdere vervoer met een vliegtuig van
de lijn Batavia-Somarang-Soerabaja zal
plaats vinden, indien daardoor bespoedi
ging kan worden verkregen. Hiervoor zal
geen extra-luchtrecht in rekening gebracht
■orden.
In de plaatsen waar de vliegtuigen in
N.-Indië landen, wordt voorts de Nederland-
luchtpost in een extra hestelling op
genomen, indien de uitreiking in de gewone
"mg een belangrijke vertraging zou
■rzaken.
VRAGEN VAN KAMERLEDEN
Het Eerste Kamerlid, de heer Mendels,
heeft den minister van Koloniën de volgen
de vragen gesteld:
Heeft het den minister, gelijk ondergetee-
kende, getroffen dat bij de behandeling van
de strafzaak tegen Ir. Soekamo en z'n me-
debeklaagden de als getuige gedagvaarde
commissaris bij de politieke politie, de heer
Albreghs, feitelijk als openbare aanklager
functionneert en dat deze heer telkenmale
stukken als zoogenaamd belastend mate
riaal overlegt, waaromtrent dan de beklaag
den zich onverwijld hebben te verantwoor
den en waarbij onmiskenbaar de indruk ge
wekt wordt, dat die stukken niet tot het
dossier behooren, dat den beklaagden en
hun verdedigers vooraf ter kennismaking is
verstrekt?
Indien dit juist mocht blijken, acht dan de
minister deze wijze van procedure geoor
loofd.
Is de minister bereid den gouverneur-
generaal omtrent deze aangelegenheid op
heldering te verzoeken en van de verstrekte
inlichtingen mededeeling te doen?
BEHANDELING VAN NEDERLANDERS
IN ITALIË.
Het Eerste Kamerlid, de heer Mendels,
heeft den minister van Buitenlandsche Za
ken o.m. gevraagd of hij uit de inlichtingen
die hij heeft ontvangen over de behandeling
van de zijde van de Italiaansche politie
door een Nederlandsche staatsburger en
diens reisgenoote ondervonden, de overtui
ging heeft gekregen, dat die behandeling
door de de feiten gerechtvaardigd was, al
thans de vermoedens der Italiaansche auto
riteiten ten opzichte van bedoelde personen
juist zijn gebleken. Wanneer de minister
overigens deze behanedling oirbaar acht,
aldus de heer Mendels, acht hij die dan ook
hier te lande toelaatbaar en is soortgelijk
geval toepasselijk op Italiaansche staats
burgers.
RIJKSVOORSCHOTTEN
VOOR KON. HOLL. LLOYD
STAAT DRAAGT DER VERLIEZEN TOT
MAXIMUM VAN 2 MILLIOEN
OVEREENKOMST VOOR TWEE JAAR
Bij de Tweede Kamer is een wetsontwerp
ingediend tot toekenning van kasvoorschot-
ten aan de N.V. Kon. Hollandsche Lloyd.
Volgens de met de vennootschap afgeslo
ten overeenkomst, welke bij dit wetsontwerp
ter goedkeuring aan de Staten-Generaal
wordt voorgelegd, zal de Staat aan de
maatschappij als geleend geld uitkeerca
driekwart van de bedragen, waarmede in
ari 1933 de exploitatie-uitgaven de exploi
tatie-ontvangsten zullen overschrijden, cch-
het tijdvak van 1 Januari 1931 tot 1 Janu-
ter tot een maximumbedrag van f 2000.000.
Zooals bekend werd reeds tweemaal een
soortgelijke overeenkomst met don Lloyd
afgesloten, laatstelijk voor het tijdvak van
1 October 1928 tot en met 31 December 1930.
De slechte toestanden in het scheepvaart
bedrijf hebben de vennootschap genood
zaakt ten volle gebruik te maken van do
kasvoorschottcn. De financieele toestand is
hiermede echter nog niet afdoende gere
geld, zoodat verdere maatregelen noodig
zijn.
De pogingen om tot reorganisatie te ge
raken door den Lloyd ingesteld, zijn mede
door de ingetreden malaise, niet vlot ver-
ioopen. Wel echter heeft de directie van
den Lloyd haar nondacht gewijd aan ratio
nalisatie en haar pogingen in dive hebben
dit succes gehad, dat zij met den Nord-
Deutsche Lloyd een overeenkomst tot het
varen in een geineenschappelijken dienst,
heeft kunnen afsluiten, waarvan belang
rijke voordeelen worden verwacht Dit
■ntraan met een hnitcnlandsche maat
schappij, tast de zelfstandigheidi jan den
Kon. Holl. Lloyd niet aan; heMTOfionale
karakter dezer scheepvaartverbinding
blijft dus volkomen behouden. De van
1ez.cn gemeenschappelijken dienst ver
wachtte belangrijke financieele voordeel.-n
zullen evenwel eerst geleidelijk in de ex
ploitatieresultaten tot uitdrukking kunnen
komen, zoodat steun op deze wijze nog voor
twee jaren noodig blijft.
De reeoering gaat daartoe wel is waar
niet eenige aarzeling over, daar de rosul-
tnten tot nu toe met de stcunverleenjng
door het Rijk en de gemeente Amsterdam
verkregen, niet zeer bemoedigend zijn. De
regeering acht het echter haar plicht de
vennootschap te blijven steunen np een
tijdstip, dat juist maatregelen in werking
zijn getreden, waarvan, naar de regeering
meent, met vertrouwen kan worden ver
wacht. dat zii geleidelijk een financieel
zekere bestaansbasis voor de vennootschap
zullen in het leven roepen, waarop te
zijner tijd de definitieve roorganisatio zal
kunnen worden opgebouwd.
