MAANDAG 15 SEPTEMBER 1930
TWEEDE BLAD PAG. 6
INGEZONDEN JfEDEDEELING
Kreymborg-coupe
is licht in het dragen
STADSNIEUWS
VAN HET STADHUIS
VERZETTING
VEEMARKT EN KAASMARKT.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
brengen ter algemeene kennis, dat de Vee
markt en de Kaasmarkt, welke zou
den worden gehoildcn op Vrijdag 3 October
a.s., in verband met de herdenking van Lei
den's ontzet, in plaats van op genoemden
dag, zullen worden gehouden op W o e n s-
dag 1 October 1930.
AUG. L. REIMERINGER,
Weth., Lo. Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris.
GEEN SPREEKUUR
De wethouder van Financiën, de heer T.
S. Goslktga, is verhinderd Woensdag a.s.
spreekuur te houden.
BUITENLANDSCH BEZOEK
Hedenmorgen hebben de leden van de
DueeeMorfebbe Gasang Verein. „Riheinbaihn"
met hunne dajmes, die eenige dagen de gast
zijn geweest wan de zangvereeniging vaü
de II. T* M., met een aantal van bun Hol-
Xamdsdhe collega's, een bezoek aan Leiden
gebracht. Zij hebben op „den Burcht" de
koffie gebruikt en voorts enkele bezdens-
waanddgheden, van de stad in oogenschouw
genomen.
INLIJVING DER DIENSTPLICHTIGEN
NIET OP 3, MAAR OP 6 OCTOBER.
Een binnenkort te verwachten Legerorder
zal een Ministerieele beschikking bevatten,
waarbij bepaald wprdt dat Inlijving en op
komst in werkelijken dienst, in verband met
de feestelijke herdenking van Leiden's ont
zet op 3 October a.s. de inlijving van de
geschrevenen uit die gemeente, die bestemd
zijn om op genoemden datum te worden in
gelijfd eerst op 6 October 1930 dient te ge
schieden.
In gelijken zin behoort te worden gehan
deld ten aanzien van ingeschrevenen uit an
dere gemeenten, die op 3 October 1930 bij
4 R. I. zouden moeten worden ingelijfd.
Voorts behoort de opkomst in werkelijken
'dienst van reeds ingelijfde dienstplichtigen,
die te Leiden in het register van dienstplich
tigen staan ingeschreven en die na het ver
strijken van uitstel van eerste oefening of
,van vrijstelling van den dienstplicht of wel
om een andere reden op 3 October 1930 zou
den moeten opkomen, eerst op 6 October
tl.a.v. plaats te hebben.
DE LEIDSCHE WINKELSTAND.
Fa. C. Th. Breebaart en Zn.
De bekende zgak van de fa. C. Th. Bree
baart in het perceel Mare 92, die nu reeds
bijna 45 jaar bestaat, heeft een volslagen
metamorphose ondergaan wat het uiterlijk
betreft. De winkelpui is geheel gemoderni
seerd zonder dat dit afbreuk doet aan jiet
geheel van den keurigen gevel. Ter weers
zijden van de deur die eenige meters in
springt, bevinden zich twee fraaie etalages,
waarin de tentoongestelde stoffen uitmun
tend tot hun recht komen. Ook inwendig is
de zaak belangrijk verbeterd en verfraaid.
Hoewel gemoderniseerd, is toch het geheel in
een voorname toon gehouden, die zeer pret
tig aandoet
Het is haast onnoodig te Zeggen, dat de fa.
Breebaart, waarin thans ook de zoon als fir
mant is opgenomen, gespecialiseerd is in
fijne damesstoffen en alle soorten manufac
turen in den meest uitgebreiden zin des
.woords,
Dc dames zullen dd restauratie van de
zaak, die tot stand gekomen is onder leiding
van architect A T. Kraan van Oegstgeest en
uitgevoerd is door den Leidschen aannemer
Groenewegen, zeker op prijs weten te stel
len. Een oude vertrouwde zaak, die met den
tijd weet mee te gaan, zonder iets van haar
soliditeit te verliezen, heeft nu eenmaal, en
fcerëcht, groote aantrekkelijkheid.
Wij wenschen de fa. Breebaart met dez0
Verbetering goed succes.
INSTRUMENTMAKERSEXAMEN.
1 Voor het instrumentmakersexamen van 't
[Natuurkundig Laboratorium alhier zijn ge-
tlaagd voor leerling-instrumentmaker: J.
Corts, Amsterdam; K. Verbruggen, Amster
dam; E, de Jong, Gorredijk; J. de Jongh,
Rotterdam; J. W. Y. Heynis, I-Iazerswoude;
:g. de Lange, Leiden; C., C. Steinwegs, Was-
eenhaar; L. M. Verbruggen, Amsterdam;
W. J. Kroon, Amsterdam; D. C. Blazer, Haar
lera; A. G. Lucassen, Den Haag; D. Streef-
3 and, Den Haag; J. Si val, Haarlem. Afge-
Gezel-instrumentmaker: geslaagd N. de
Vries, Den Haag; A. C. Kriest, Amsterdam;
tw. Gores, Oostvoorne; J. W. Groeneveld,
[Apeldoorn. Afgewezen 3.
Mecster-instrumentmaker: G. D. Saeijs,
(Utrecht; K. H. Dirkse, Arnhem. Afgewezen
geen.
Loeiiing-alasblazer: H. Verheydon, Eind
hoven; C E. Mooy, Deventer; W. F. Wijno-
Biel. Leiden, en ,W. van den Berg, Leiden.
[Afgewezen 1.
Gezel-glasblazer: J. W. Gastel, Amster-
Amsterdam. Afgewezen geen.
Voorzitter van de examencommissie was
Ir. R. Drucker, secretaris Dr. C. A. Crom-
EXAMEN
Voor het politóediplcwna van den A'lg.
JserL Politiehond zijn geslaagd de heeren A.
ly. id. Loon en II. Lagerwey allhiier.
[GEWESTELIJKE SCHIETWEDSTRIJDEN
Op de in Don Haag aan Waalsdorp ge
houden schietwedstrijden voor do Burger
wachten in de Provincie Zuid-Holland, ge
houden door den Bond van Burgerwachten
werden uit don Kring ,-Duinland" prijzen
behaald door de Burgerwachten: in B door
Voorschoten, Oegstgeest en Rijnsburg. Evon
2oo behaalde do Burgerwacht Oegstgeest in
«lo klasse C den vierden prijs. Tevens wer
'den door verschillende leden uit „Dulnland"
pcrsonoele prijzen gewonnen. De opkomst
was over het algemeen dit jaar niet zoo
groot dan in 1029.
WATERTEMPERATUUR
J> Zijl 9 u. 17 gr. C., 12 u. 17 gr. C.
tfeoge Rijndijk 9 u. 19 gr. C., 12 u. 19 gr. C.
VAN WIE?
Bij de politic zijn inlichtingen te hekomen
omtrent een rijwiel dat. onbeheerd dn de
ping e ving van de Mare ie aiangetroflwv
OPENLUCHTMEETING OP OUD-POELGEEST
EEN UITNEMEND GESLAAGDE
BIJEENKOMST
Referaten van Dr. J. Hoek,
Ds. H. Knoop en Ds. P. Oh. v. d. Vliet
Hoewel aanvankelijk alle teekenen er op
wezen, dat de qualilicatie van de bijeen
komst vanwege do Ringen van Jongelings-
en d'e Kringen van Meisjesvereenigingcn uit
Leiden en omgeving, die wij aangekondigd
hebben als een openluchtmeeting op Oud-
Poelgeest, niet zou kunnen worden gehand
haafd, is er tenslotte toch nog zulk een ver
andering gekomen in de weersomstandighe
den, dat tot aller genoegen de Relioboth-
kapel, die in geval van minder gunstig
weer beschikbaar was gesteld, ongebruikt
kon blijven en men zich inderdaad naar het
landgoed Oud-Poelgeest kon begeven, om in
de openlucht, onder het bladerdak, dat
reeds de eerste teekenen van den herfst be
gon te vertoonen, te luisteren naar wat de
sprekers zouden hebben te zeggen. De op
komst was goed. De jongelui waren met
zulke warme gemoederen opgekomen dat
het kille weer weinig invloed op hen kon
hebben. Zij hebben een goede middag ge
had, tezamen met de ouderen, die van lum
belangstelling blijk gaven en ook dal wa
in er heel wat.
De opening.
Daar Ds. H. Meyenng van Katwijk niet
aanwezig kon zijn, trad Ds. Broekstra, van
Leiden, op als leider. Nadat spr. de bijeen
komst op de gebruikelijke wijze had ge
opend, sprak liij een kort openingswoord,
waarin hij ér zijn vreugde over uitsprak,
dat de bijeenkomst nog in de open lucht
kon plaatsvinden. Spr. wees er verder op,
dat de regelingscommissie deze bijeenkomst
bedoeld heeft als een opwekking en een ge
legenheid tot sterking in bet ideaal. Dat is
kalm en nuchter gezegd. De strijd die in
het leven van den jongeling en het meisje
wacht is fel en gaat gepaard met smart en
leed. Er is een strijd tegen vleesch en bloed
maar als het er op aankomt is de strijd
toch hoofdzakelijk tegen de geestelijke boos
heden in de lucht, tegen den vorst der duis
ternis met zijn trawanten. Spr. herinnerde
n hoe de geest uit den afgrond de kop
opsteekt allerwege en hoe er daarom veel
is om God te danken, als we hooren
den zegen die Hij geeft op den strijd
van zijn kinderen. De strijd is wel hachelijk
en bang, maar ook mooi, omdat het gaat
om de eere Gods.
Laat daarom, aldus spr., den tijd van
voorbereiding, die u geschonken wordt, voor
dat gij den strijd begint, niet voorbijgaan.
Gij moet leeren gebruiken de wapenrusting
Gods. Daarvoor is het noodig, dat men de
vreeze Gods in het hart beeft. Dat is de eer
ste eiscJi om vruchtbaar tot Gods eer werk
zaam te zijn.
Tenslotte roept spr. alle aanwezigen een
hartelijk welkom toe. -Spr. hoopt dat bet
woord van de sprekers zoo zal inslaan bij
Je vrienden dat zij met nieuwe lust en hei-
He vuur den strijd zullen aanvaarden, aan-
edaan hebbende de volle wapenrusting
Gods.
Hierna werden staande eenige coupletten
gezongen van het Bondslied van den Emid
van J. V. op G. G., waarna Dr. J. Hoek,
Ben Haag, het spreekgestoelte betrad
om te spreken over
<s In evenwicht.
Spr begon met te zeggen, dat het mis-
Echien vreemd klinkt om te spreken voor
jonge menschen over evenwichtigheid. Dit
is niet bepaald een eigenschap die. aan
jonge menschen elgén is. Het jonge leven
toont vaak het beeld van verstoord even
wicht. Vooral is dit het geval in de vlegel
jaren. Ook wanneer deze vlegeljaren voorbij
zijn is echter meestal het rechte evenwicht
nog niet gevonden. Ook in het religieuze
komt dat uit. Over het onevenwichtige dat
de jeugd met zich brengt wil spr. het ech
ter niet hebben.
In de eerste plaats heeft hij op het oog
de onevenwichtigheid die vaak bestaat tus-
sclien de geestelijke en lichamelijke oefe
ning. In den teg'enwoordigen tijd moeten we
belaas spreken van een sport-afgoderij en
een voetbal-cultus. Spr. behoort niet tot de
genen die voor' de sport geen enkel goed
woord over hebben. Maar de geestelijke
oefening moet toch in de eerste plaats ko
men. Deze oefening heeft men noodig in
het leven dat wacht
De lichamelijke oefening moet gezien wor
den als ontspanning en intusschcn moet
men zich met inspanning werpen op de
geestelijke dingen.
'1'en tweede wil spr. wijzen op het even
wicht dat bestaan moet tuöschen verstand
en hart. ,Op de vereeniging slaat de schaal
maar al te veel over naar de kant van het
stand. Het is 'n groote gave als men het
verstand goed kan gebruiken, maar aan de
eischen van dit verstand mag niet te veel
aandacht worden geschonken, zoodat men
het hart vergeet. Koude harten en heete
hoo.fden zijn daarvan het gevolg. In even
wicht moeten deze beide dingen zijn. Op de
vereeniging moet men ook iets opdoen voor
het hart. Daardoor zal men later sterk
staan.
Ten derde moet er ook evenwicht zijn tus
schcn belijdenis en leven. Wanneer dit
evenwicht ontbreekt, dan ontbreekt er aan
het leven ontzaglijk veel. Het is gevaarlijk
om te zeggen, dat men zijn belijdenis moet
bcJeven. Wc kunnen dat niet ten volle. Wij
belijden dat Jezus Christus in dc wereld
gekomen is, dat Hij is opgestaan, dat Hij Is
opgevaren ten hemel. Dat zijn zeer wezen
lijke bestanddeelen van onze conressie.
Maar kunnen wij deze feiten beleven?
Wel moet er evenwicht zijn tusschen be
lijdenis en leven. De juiste harmonie tus
schen die beide moet gevonden worden.
Als men tusschen al de dingen die spr.
genoemd heeft het evenwicht behoudt, dan
zal langzamerhand het heele leven in even
wicht worden gebracht Wordt niet haastig
bewogen, zegt Paulus. Dat is het. Ernst te
maken met het geloof in den Heere is daar
voor de voorwaarde. Laat dit ware even
wicht ook u niet vreemd zijn, aldus spr.
Neem een voorbeeld aan Jezus Christus. In
Zijn zieleleven was alles evenwichtig. Ons
leven zij gericht op het geloof in Hem. Hij
krijge in ons meer en meer een gestalte, op
dat onze geest en ons lichaam onberispelijk
worde gesteld in de toekomst van onzen
Heere Jezus Christus.
Nadat gerulmen tijd pauze was gehouden,
in welken tijd de cantine werd bestormd, tor
wijl mep daarna in groepjes door de lanen
Verwerkelijking
l het ideaal.
Spr. begon met er op te wijzen dat de
geestelijke aether geladen is met allerlei
dingen die heenwij zen naar de verwerkelij
king van een ideaal. Het mag ons verheu
gen dat naast het omroepstation van den
Vorst van den nacht ook bestaat het om
roepstation van den levenden God. Op dit
station wil spr. de zielen dezen middag een
oogenblik afstemmen. We hooren Zijn stem
die zegt: Zie dan toe dat gij het maakt naar
het beeld, dat u op alles den berg is ge
toond.
Mozes moest op den berg ontvangen het
geen hij voor de verwerkelijking van liet
ideaal onder Gods volk noodig had. Wat
had Mozes hij dit alles anders in zijn han
den, dan aardsch materiaal en aardsehc
traagheid. Hij heeft in zich het besef dat liet
niet kan. Maar het gaat hem niets- aan. Hij
heeft maar te doen wat zijn God hem zegt
En, zegt God erbij, Hij die roept is gctrouw(
Die het ook doen zal.
Het woord dat spr. zooeven heeft aange
haald: Ziet dan toe dat gij het alles maakt
naar het beeld dat u op den berg getoond
is, geldt in de eerste plaats voor het leven
van den bondeling. Aan dit leven ligt ten
grondslag het ideaal, Gods ideaal, Gods
bestek. Wij hebben te strijden om Gods ide
aal in ons leven te verwezenlijken. Dat
kost strijd. Idealen kunnen het een mensch
geweldig lastig maken. Daar moet veel
strijds gestreden zijn, wan 't tijdelijke is
zoo maar niet. op te heffen en het eeuwige
kan niet zoo maar verwerkelijkt wórden in
het tijdelijke.
Het ideaal, het oerbeeld dat: God zich ge
vormd heeft, vindt men waar Mozes liet
vond. n.l. ifi het Woord Gods. In dat Woord
staat ons beeld ongeflattcerd. In dat WoorcJ
moeten wij zoeken het bondskleaal. De weg
waarin 't ons kan worden getoond is- dat
wij kennen moeten het verkeer op den berg.
Dat is het teeken van Gods afzonderlijkheid
We moeten het vinden in de stilte.
Daaraan doen we zoo weinig, aan de
Stilte. We zoeken hij voorkeur de drukte.
Dat is een van de oorzaken waarom er zoo
weinig van de verwerkelijking van het
ideaal terecht komt.
In de stilte, buiten het leven, daar moeten
we zijn. We moeten ook boven het leven
staan. We moeten het leven van boven
zien. Dan kunnen we den weg zien.
In de stilte dus, om te hebben eenzaam
heid, die met God gemeenzaam is, opdat
wij al onze aandacht kunnen concentreereD
op de verwerkelijking van het ideaal. Oi
het helpt? Die bidt ontvangt, die zoekt die
vindt, en die klopt, dien zal opengedaan
worden.
Als we zoo afstemmen op bet omroep
station van den Eeuwige, dan komt de roe-
ping. We moeten gehoorzaam zijn aan onzè
roeping die door onzen doop tot ons komt
Gehoorzaam zijn kost strijd. Dat ia zelf
verloochening. Als 't kruis echter element
van ons leven wordt, dan wordt het ook
ornament.
We meenen dat we om tot verwerkelij
king van liet ideaal te komen hemelsehé
handen en hemelsch materiaal noodig heb-
Maar: Hij die roept is getrouw, die het
ook doen zal.
God zorgt voor Zijn eigen werk.
Jaag dan naar het wit en ziet dan toe
dat gij het alles maakt naar het beeld, dat
u op den berg getoond is.
Als derde spreker trad op Ds. P. Ch. v, d.
Vliet, van Utrecht, met het onderwerp
Willen, durven, kunnen.
Spr. wilde met deze woorden allereerst
iets kenschetsen van den modernen tijd.
Deze tijd is een tijd waarin de mensch rnet
zijn wil op den voorgrond treedt. Deze tijd
is een toren van Babel. Men dorst naar het
onmogelijke. Onze tijd is ook de tijd van de
durf. Onze tijd is gedurfd. Het moet alles
op 't kantje af. Het avontuurlijke zit in den
tijdgeest. Het staat om te durven. Onze
eeuw is de eeuw van de risico voor lichaam
en ziel. Onze tijd is ook een tijd van kun
nen. De mensch kan. Hij kan in interna
tionale kracht. Het menschelijk kunnen be
reikt een duizelingwekkende hoogte.
De drie woorden zijn ook een teekening
van het jonge leven. De jeugd is de tijd
van de wil, de tijd waarop we liet leven
aanpakken, aangrijpen met kracht De
jeugd is ook de tijd van het durven. De
ouderen bedenken zich nog eens, gaan niet
over één nacht ijs. Durven, daar zijn we
jong voor. Het jonge leven is ook de dag
van het kunnen. De mooie frissche blijde
jeugd staat voor niets. De jeugd bergt dui
zenderlei mogelijkheden in zich.
is overeenstemming tusschen onzen
tijd en tusschen het jonge leven. Men klaagt
dat de tijd zoo slecht is. Maar men mag
tegen den tijd als zoodanig geen positie
kiezen.
Neen, dit is onze roeping: Wij moeten
onze wil richten op den wil, op het Woord
Gods. In de schijnwerpers van dat Woord
overzien we het terrein van den strijd. Dat
Woord moeten wij liefhebben. In dat Woord
liggen de schatten, oude en nieuwe dingen.
we het onderzoeken laten we dan ech-
ter bedenken dat het een mysterie is. Wij
begrijpen niet, wij gelooven. Al komt de
heele wereld tegen den Bijbel op, wij houden
het vast, omdat het bevat Hem, van Wieiis
kruis we lezen op iedere bladzij.
Wij moeten echter niet alleen het Woord
bestudeeren, maar het ook betrachten, er
ons leven naar richten. Wij moeten het of
fer aanvaarden.
Wij moeten ook durven ons in de wc-
■eld te openbaren. We moeten durven uit
komen voor Jezus Christus. We moeten po
sitie durven nemen tegen alle relativiteit
van onze dagen. Er komt iets mats in do
gelederen. Ga nooit het pad op waar men
altijd twee kanten uit kan. Durf stoer te
zijn. Ga steeds rechtuit.
Kunnen wij? Zijn wij in staat tot dit al
les? Wij kunnen niet. Het is absoluut on
mogelijk. We kunnen niet vervullen de hei
lige roeping waartoe Gods ons roept. Maar
we moeten. God geeft ons plaats op Golgo-
thh. Wij willen? Goed! Wij durven? Best!
Dan komt het gebed. Dan worstelen wij en
als wij opstaan, dan kunnen wij alle din
gen. Dan is er een onmetelijke kracht in
ons. Dan kunen wij pal staan voor Gods
eer. Willen? De wereld wil ons troonen
naar Mammons hoogaltaar. Durven? Maar
wij in fierheid werpen, den handschoen
voor zijn voet. Zullen wij kunnen? O, Gij
der vaderen sterkte, Gij zijt ook onze God,
die oudtijds wonderen werkte en nog be
stiert ons lot
Ds. Broekstra sprak nog een slot
woord, waarin hij dankzegde aan de eige-
RECTORAATSOVERDRACHT
PLECHTIGE OVERDRACHT VAN
HET RECTORAAT DER LEIDSCHE
UNIVERSITEIT
EEDE VAN Prof. Dr. N. VAN WIJK
In tegonwoordiisnheicl van curatoren, profes
soren, lectoren, piivaat-doconten en studen
ten heeft hedenmiddag in het Groot-Audito
rium van liet Academiegebouw de plechtige
overdracht plaats gehad van het rectoraat
door Prof. Dr. N- van Wijk aan den nieuwen
reotoir-magnificus Prof. Dr. .1. Ph. Vogel.
Der traditie getrouw hield hierbij de af
tredende rector-onagnificus een rede waar
aan het volgende ie ontleend:
Rede van Prof. Dr. N. v. Wijk.
De bloei eener universiteit, aldus ving spr.
aan, wordt door zeer uiteenloopende fac
toren bepaald: tot zekere hoogte moge hij
afhankelijk zijn van het aantal der docen
ten en studenten, van onvergelijkelijk groo-
ter beteekenis is dc wetenschappelijke groot
hcid harer geleerden en de hoedanigheid
van huil onderwijs, maar van nog do-
niinccrender belang is de houding der stu-
Prof. Dr. N. VAN WIJK
deerenden tegenover hun Alma Mater: hoe
grooter hun toewijding bij dc studie in
engere zin, hoe ernstiger hun streven om
daarnaast in de academische maatschappij
al datgene te vinden, wat de mensch op
voedt voor liet verdere leven, op des te
waardiger wijze zal de Universiteit haar ver
heven taak vervullen.
Wanneer spr. deze algemeene waarheid
als inleiding bezigt op het relaas der lot
gevallen onzer Universiteit in het thans
afgesloten jaar, dan heeft dat deze een
voudige reden, dat het feit. met welks ver
melding hij wil aanvangen, deze gedachten
van zelf bij hem oproept.
De 31c Januari, verleende dc Leidsche
Senaat 'liet .eeredoctoraat in de Letteren ep
Wijsbegeerte aan IT. Iv. TI. de Prinses der
Nederlanden, in tegenwoordigheid van het
Koninklijk Echtpaar en van IT. M. de
Koningin-Moeder. Als promotor trad prof.
Huizin ga op, in zijn hoedanigheid van
decaan der Faculteit van Letteren. Met
vreugde en dankbaarheid zien wij thans
terug op deze plechtigheid en op de studie,
waarvan zij de bekroning was: reeds het
feit op zichzelf .(lat Prinses Juliana ruim
twee en een half jaar te Leiden gestudeerd
heeft, zoude, als een bestendiging der al
oude banden tusschen het ITuis van Oranje
en deze Universiteit, van zeer bijzondere
waarde voor Ons geweest zijn, maar van
niet minder beteekenis is de wijze, waarop
deze studie beeft plaats gehad: de geest
drift der Vorstelijke studente voor de door
Haar beoefende wetenschappen, bekroond
door uitnemende tentamina, en Haar ver
mogen om van studie en academisch leven
een harmonisch geheel te maken, zijn voor
beeldig voor ieder, die de Universiteit be
schouwt als, de voorbereiding voor een
levenstaak en, die verplichtingen en verant
woordelijkheid oplegt.
Vragen wij ons af: Hoe studeeren onze
studenten? dan kunnen wij niet nalaten
te coiistateeren, dat zeel velen het op een
eenzijdige wijze doen. Bij sommigen, be
trekkelijk weinigen, bestaat die eenzijdig
heid in een al te uitsluitend zich wijden
aan de speciale wetenschap, welker beoefe
ning zij zich tot levenstaak stellen. Voor
anderen hebben de Vrijheid en de vroolijk-
heicl van het studentenleven zulk een be
koring. dat de Universiteit zelve op de
achtergrond geraakt. Weer anderen onder
werpen zich met een zekere berusting aan
de studie, welke de docenten van hen ver
langen, de academische opleiding aanvaar
dende als het middel om later een „baantje"
of liefst een „baan" te krijgen. Gelukkig
echter zijn velen wars van deze verschil
lende soorten van eenzijdigheid, en, nu spr.
dit jaar do zeer aangename plicht had, zich
te moeten interesseeren voor het wel en
het wee, de belangen en dc wenschen van
zooveel mogelijk alle groepen onzer studen
ten. en daardoor een voortdurend contact
onderhield met de woordvoerders en ver
tegenwoordigers hunne verschillende orga
nisaties, heeft hij* zich telkens kunnen ver
blijden over een veelzijdige oriënteering van
velen hunner, die zich o.a. uitLe in de be
reidvaardige ijver om mee te werken aan
dc behartiging van universitcitsbelangen.
Nadat spr. eenige zaken had vermeld, die
door samenwerking met de studenten tot
stand kwamen, wees hij er op dat het aan
tal promoties in het afgeloopen jaar lager
was dan bij de vorige cursus.
Het aantal promoties was lager dan de
beide vorige ciirsussen (66—69—52, zonder
do eere-promoties)daarentegen blijft het
nares van het landgoed, voor de beschik
baarstelling hiervan, aan dc regelingscom-
misise voor haar bemoeiingen en aan de
sprekers. Spr. hoopt dat het gehoorde ook
in praktijk zal worden gebracht. Een mooie
voor Zijn goede leiding en ook nog een
middag is het geweest om alles. God beeft
het. goed gemaakt met alles.
Ds. Erin ga ging tenslotte voor in dank
gebed. nadat hij Ds. Broekstra had gedankt
woord van dank had gesproken tot de Chr.
Muziekvereeniging „Crescendo" van Sassen
beim, welk corps, het lean niet ontkend wor
den, veel heeft bijgedragen tot het welsla
gen van den middag.
Want dat de meeting geslaagd is, dat
staat vast. Er heerschte een prettige, opge
wekte geest onder de vele aanwezigen en
de orde tijdens de redevoeringen was onbe
rispelijk.
De wcrkcampagnc van de Geref. Jeugd
beweging is 'prachtigingeluid,
aantal inschrijvingen toenemen: 1927/28:
2236, 1928/29: 2388, thans 2497, het werke
lijke aantal studeerenden zal een paar hon-*
derd meer zijn, daar niet allen die voor
een examen werken college loopen. Het toe
nemend aantal studenten moge allerlei zor
gen baren wegens de ontoereikende ruimte,
deze zijn gelukkig niet te vergelijken met
die in sommige andere landen, waar een
nog grooter toevloed van studeerenden het
schrikbeeld van werkloosheid en hondert
lijden oproept en als een nationale ramp
wordt gevoeld. Voor één categorie studenten,
namelijk de biologen, werden de maat
schappelijke kansen op grond van cijfers
onderzocht door de conservator Dr. C. J.
van der Klaauiv, die, hoewel de aan
wezigheid van slechte kansen erkennende,
toch vooralsnog het kiezen van deze studie
richting niet durft ontraden.
Van de studenten komende tot die ver
schillende categorieën van personen, in wier
•handen de zorg voor onderwijs en andere
universiteitsbelangen rust, wil spr. in de
eerste plaats het bezoek memoreeren, dat
Z.Exc. de Minister van Onderwijs, Kunsten
en Wetenschappen reeds kort na zijn ambts
aanvaarding aan de Leidsche Universiteit
bracht (25 Oct.) Het feit van dit bezoek en
de belangstelling, die minister Terpstra
toonde zoowel voor dc vele zaken waarop
wij trotsch zijn aols ook voor wat wij als
leemten beschouwen, aanvaarden wij als een
hoopvol omen. Waar liet aantal studenten
zich uitbreidt, de wetenschappen zich steeds
meer specialiseeren en alle volkeren in
vreedzame concurrentie er naar streven om
up to date tc blijven in hun universiteits
wezen, spreekt het van zelf, dat een open
oog voor de eischen van elk gegeven mo
ment en de wil om bij voortduring op
voortvarende wijze hieraan tegemoet te
komen, eigenschappen zijn, welke iedere
academische docent pleegt te Avaardeeren bij
hen, die geroepen zijn om voor de belangen
van het hooger onderwijs te waken.
Richtte de rector van het vorige jaar een
warm afscheidswoord tot de aftredende cu
rator Jhr. Mr. Ch. Ruys de Beerenbrouck,
spr. verheugt het, het welkom te mogen toe
roepen aan zijn opvolger Jhr. Mr. L. E. M.
von Fisenne (benoemd 23 November), wiens
daden als curator reeds herhaaldelijk blijk
gaven van zijn verknochtheid gan zijn oucle
Alma Mater en zijn belangstelling voor onze
studenten.
Ook dit jaar bad de Senaat weder nieuwe
dooden te betreuren.
De oud-hoogleeraar P. J. Blok (over-
leden 24 October 1929) beschouwden wij
nog geheel als een der onzen; hij was in
Leiden blijven wonen, tot zijn laatste dagen
toe vol belangstelling voor stad en hooge-
school. Deze historieschrijver van het Neder-
landsche volk wenschte zich het heden als
een vvaardige voortzetting van het verleden,
en het verleden Avas voor hem: de gemeen
schappelijke nationale arbeid van Nederland
en Oranje. Het. professoraat in de Vader-
landsche Geschiedenis beschouwde hij als
een bij uitstek nationale leerstoel; en in
het nakomen der verplichtingen, die dit
ambt hem oplegde, kende zijn ijver geen
grenzen: zijn leven Avas een rusteloos ar
beiden, Avctenschappelijk en maatschappe
lijk, in dc dienst van vaderland en vorsten
huis, stad en univer/.eit.
G. A. J. H a z e u ('overleden 1 December
1929) had in September 1928 zijn professo
raat om gezondheidsredenen neergelegd. Zijn
levensarbeid heeft zich vooral in Iiwlië af
gespeeld. Hij Avas één van die humane ge
leerden, bij wie studie van talen en be
schavingen onafscheidelijk samengaat met
belangstelling voor de volken zelf; en deze
uitte zich bij hem in daden zoo vaak het ge
weten sprak.
De 13e Maart 1930 stierf te Bergen in
Noord-Holland de oud-hoogleeraar J. A.
KorteAveg. Reeds lang geleden had hij
Leiden verlaten en velen onder ons hebben
hem niet meer gekend. Maar Avie tegelijk
met hem hier geAverkt hebben, herinneren
zich hun als een bekwaam geleerde, een
nauwgezet medicus en een goed mensch.
Ook H. Y. Groenewegen (overl. 9 April '30)
had reeds vóór veel jaren zijn kerkcl. hoog-
leeraarschap te Leiden verwisseld voor een
gemeentelijk te Amsterdam. Als godsdien
stig man, Avel-sprekend kanselredenaar, als
docent en Avijsgeer had hij zijn vrienden en
beAvonderaars in het heele land. ook hier
te Leiden.
De 4e Februari 1930 overleed Joseph
MarivAvart, een oriëntalist van ongemeenc ge
leerdheid. Van zijn roem straalt iets af ook
op deze Universiteit, waaraan hij eenmaal
werkzaam Avas.
Drie hoogleeraren moesten Avegens het be
reiken van de 70-jarige leeftijd hun ambt
neerleggen G. Jelgersma, J. M. Janse en
J. C. Kluyver.
Tendeloo herdacht op 14 December zijn
25-jarige ambtsaanvaarding, de oud-
hoogleeraar Greven mocht in gezondheid dc
dag beleven, Avaarop hij een halve eeuw
geleden zijn professorale loopbaan begon
(4 Februari), en op 1 Maart vierde de nog
jeugdige amanuensis J. J. van der Reyden
zijn vijf-en-twintig-jarige Averkzaamheid aan
de Bibliotheek.
Het afgeloopen jaar bracht de volgende
ambtsaanvaardingen: TI. W. Siemens reeds'
in de vorige cursus in functie getreden als
eerste hoogleeraar in de dermatologie, sprak
de 23e October zijn oratie uit over „Bcobach-
tung und Erfahrung in der Medizin", de
30e October volgde S. T. Bok, eveneens de
bekleeder van een nieuwe leerstoel, in histo
logie en microscopische anatomie, met een
rede over „Wiskunde en weefsel leer". J. de
ZAAfian, teruggekeerd als ordinarius en op
volger van Windisch, oreerde een Aveek later
over „Het Christu?getuigenis van Paulus";
en de 13e November deed mejuffrouAV S.
Antoniadis (sedert .gedoctoreerd aan de
universiteit van Parijs) als opvolgster van
Hesseling haar intrede met een rede, ge
titeld „Importance du grec moderne". Met
vreugde begroette de Senaat deze eerste
vrouwelijke hoogleeraar: in de laatste de
cennia is het studeeren der vrouAV een vol
dongen feit geAvorden, Avelks rechtmatigheid
steeds algemeener Avordt erkend, en uit dit
feit vloeit het andere voort: {lat ook de se
naten hun poorten openen voor de vrouAvc-
lijke professoren.
De 5e Febr. Averd de rij der inaugurcelo
oraties gesloten door die over „Industrie-
laboratoria" van de bijzondere hoogleeraar
in de natuurkunde vanwege het Leidsch
Universiteitsfonds G. ITolst. De vroegere lec
tor J. J. L. Duyvendak, die thans de sedert
de Groot's vertrek onbezet gebleven leerstoel
voor Chineesch gaat bekleeden. (K. B. van
1 Mei), trad reeds als hoogleeraar in func
tie; zijn oratie zal hij echter eerst, in de
nieuwe cursus houden. Het is verblijdend
en zegenrijk voor dc Nederlandsche synolo-
gie. dat Duyvencfak dit Leidsche professo
raat prefereert boven 'n Nevv-Yorksch, hem
aangeboden door dc Columbia University,
evenals het tot verheugenis stemt dat de
lector en consei-vator aan de SterreAvachl
Dr. J. H. Oort en de privaat-docent Dr. D
Wiersma de bun aangeboden leerstoelen aan
de Columbia University resp. Yale Univer
sity niet hebben aangenomen en voor Neder
land en Leiden zijn bewaard gebleven.
De 24e Mei werd als opvolger van Kluyver
de lector Dr. J. Droste benoemd tot hoog
leeraar in de hoogere stelkunde, differen
tiaal- en integraalrekening, theorie der
function, waarschijnlijkheidsrekening; iP-
13e Jn'i Dr. P. TI. van Gilse als P
'eeraar in de neus keel- en ooriieelkpiui
Voornaamste Nieuws.
BINNENLAND
(hlz. 1.)
De uitzending van het Congres van S.D.
A.P. en N.V.V. heeft Zaterdagmiddag niet
plaats gehad tengevolge van het conflict met
de Contröle-commissie.
De sluiting van het zittingsjaar der Sta-
ten-Generaal.
(blz. 5.)
De Ned. Zendingsraad en de Geref. Kerken.
Rapport ter Generale Synode.
Het Congres van de Calyinische Studen
tenbeweging.
Prof. Picard's ballon voor zeer groote hoog
te wil op het beslissend oogenblik niet stijgen
BUITENLAND
(blz. 2.)
De Duitsche Rijksdagverkiezingen brengen
ontzaglijke Avinst aan de Nationaal-socialis-
ten. Ook de Communisten gaan sterk voor
uit. De Soc.-democraten, maar vooral de
burgerlijke partijen lijden zware verliezen.
Mededeelingen'uit Strindberg's dagboek.
deze vervulling van de vacature-Kan is,
vooral door de medische faculteit, met on-*
geduld tegemoet gezien, daar zij een heela
cursus op zich had laten wachten, waardoor
de studenten al dien tijd verstoken zijn ge
weest van onderwijs in de door Kan ge- f
doceerde vakken.
Met verlangen wordt uitgezien naar da
beno Ting van een hoogleeraar voor de
nieuwe juridische leerstoel, die dit jaar is
ingeleid.
Als voorzitter van de Universiteitsraad
treedt sedert 8 Februari Mr. G. Vissering
op, als opvolger van Mr. W. A. Mees; als
secretaris van Raad en Commissie van
Uitvoering Averd professor Dr. W. \ran der:
Woude opgevolgd door professor Dr. J. van
der ITo.evc.
Naast het Universiteitsfonds zijn (alrijke
kleinere en specialere lonid6cn een beAvijs
van de belangstelling, die particulieren van
allerlei generaties voor ons hooger onder-
Avijs hebben gehad. Ook dit jaar- is het aan
tal dezer fondsen Aveer met een vermeer
derd, dank zij de testamentaire beschik
king van imevrouAv C. W. P. Brunne-Nol''-
hooni (overleden 28 Jan. '30), Avaarbij een
jaarlijksche beurs ter beschikking van Cu
ratoren is gesteld, bestemd! voor een stu
dent in de letteren.
Zijn mededeelingen over universitaire
instellingen dit jaar begint spr. met een
gelukwcnsch aan de SterrcAvacht. Immers,
de vooruitziende geest, van zijn ambtsvoor
ganger, die in zijn overdraohtsrede de on
derscheidingen, gedurende zijn rectoraat
aan De Sitter, IJertzsprung en Oort te beurt,
gevallen, als een „bonum omen ook voor;
de nabije toekomst" beschouiwxle, heeft niet
gefaald: Leiden heeft thans (sedert 26 Juli),
zijn „Leidsch SterrcwachtAvacht-Fonds",
een stichting, die in staat zal zijn, jaren
en jaren achtereen groote sommen ten bata
der Sterrewacht aan te wenden, dank zij
de mildheid der Rockefeller Foundation to
NeAv-York, die een bedrag van niet minder
dan 110.000 dollar beeft beschikbaar gesteld
voor dc Sterrewacht te Leiden. Het grootste
gedeelte van deze som is bestemd voor de
aankoop van een kijker, die, terAvijl hij het
eigendom van de Leidsche Sterrewacht
blijft, zal Avorden opgesteld op-liet terrein
van de sterrewacht te Johannesburg. Da
rest van de gift van Rockefeller zal dienen
om een fonds te vormen, Avaaruit de onkos
ten van de waarnemingen met doze kijker
zullen worden bestreden. Gaarne be-
schouAvt spr. deze grootsche gift als een
hulde aan onze SterreAvacht, haar directeur
en zijn medeAverkers. De Nederlandsche
Regeering en enkele particulieren en stich
tingen in Nederland zegden gezamenlijk
een jaarlijksche bijdrage van ruim f 10.000
ten behoeve van de door deze uitbreiding
noodig geworden aanvulling van het per
soneel en de materieele outilleering der
Sterrewacht.
De afwerking van de inrichting van het
Natuurkundig Laboratorium naar het
reeds door professor Kamerlingh Onnes ont-
Avorpen plan nadert haar voltooiing. De
vernieuAvde schakelkamer Averd in gebruik
genomen. Er rest nog de afwerking van
een kleiner lokaal, alsmede de installatie
van een hoogspanningsbatterij.
Nadat spr. ook verder nog opgenoemd
heeft de nooden en behoeften van cle Aca
demie AA'at de gebouwenruimte betreft,
noemt hij voorts een aantal belangrijke
aaruwinsten Avaarmede door koop of schen
king de Avetensehappelijke verzamelingen
grooter zijn geAvorden.
Spr. herinnert daarna aan de opening
van het nieuwe Rijksprentenkabinet in het
perceel Kloksbeeg 25, teivvijl hij er voorts
op wijst, dat de benedenverdieping van
het oucle Boerhaave-Laboratorium aange-
Avezeu is voor de huisvesting der verzame
ling van Indische fossielen, Lokend als
collectie Dubois, tenvijl de geheele boven
verdieping van hetzelfde gebouAv door het
Rijk in huur Averd afgestaan aan de stich
ting „Het Nederlandsch Historisch Natuur-
Avetenschappelijk Museum", om daar haar
verzameling onder te brengen. De opening
zal Avaarschijnlijk in den cursus 193U'31
plaats hebben.
Een belangrijk aandeel in het groote
verhuizing-*-oces had Avederom het Bocr-
haave-k'vvaruer. In September 1929 ging
het Bacteriologisch Laboratorium A'an pro
fessor Van Calcar over en ongeveer gelijk
tijdig verschillende afdeelingen van het
Ziekenhuis: op 23 September do groote
kliniek Aoor Interne Geneeskunde, weldra
gevolgd door het Klinisch Laboratorium,
op 5 October de Röntgenologie alsmede de
bureaux van de administratie en dc ad
junct-directrice. Intusschen had in Septem
ber ook een geleidelijke verhuizing van ver
plegend personeel naar het Èoerhaave-
kAvartier plaats gehad. De nieiwe kliniek
voor Dermatologie, die de 29c October haar
eerste patiënt had opgenomen, Averd li
Maart officieel geopend.
Nog steeds niet overgegaan is de kliniek
voor dc Heelkunde en, al schijnt ook deze
zaak in goede banen te zijn, het tijdstip,
AA'annccr men zal kunnen verhuizen, is nog
niet hij benadering vooruit te zien. Het be
trachten van groote spoed is om vele rede
nen geAvenscht: cle beteekenis van Zaaijer
als chirurg en dc bekrompen huisvesting
zijner kliniek vo.rmen een contrast, dat de
Universiteit geen eer aandoet.
Dat in dc staid yan Kern cn Snoucl: ITur-
gronje bij voortduring de orientalistische
studiën bloeien, zoude gecin speciale ver
melding behoeven, Avaro het niet, dat het
Oostersch Instituut dit jaar al Aveer de
sfeer van zijn belangstelling heeft uitge
breid, doordat het co.nplex der instellin
gen, die liet coördineert, met één verrijkt
is (10 Febr.), namelijk de NieuAV-Guinea-
Stichting, welke beoogt de bestudecring
van de talen en ethnagrafic der niet-Maleis
Polynesiesche bevolking van NieuAV-Guinea
te 'bevorderen.
Op het gebied der interacademiale samen-
Averking geven de theologische studenten een
lofAvaardig voorbeeld. Moge de „Vereeniging
van studenten in de theologische faculteiten
in Nederland" haar werkzaamheid geleidelijk
va-der t.;ilplooien cn andoren opwekken tot
- V' c! Ook de internationale zijde van
