AANSTAANDE
AANBESTEDINGEN
„UPS0N BLUE STRIPE" ISOLATIE
N.VB0UW5T0FFEN A.E BRAAT
BOUWBLAD No. 68, PAG. 2
MA AND AG 15 SEPTEMBER 1930
SIERLIJK EN DOELMATIG ZIJN DE
D. D. P. SCHOQRSTEENPOTTEN
„SANKEY"
voor rookkanalen van 11, 15, 20, 25 en
30 cM. - Vraagt onze attesten.
Firma J. RSASSÉUSWzn.
Aelbrechtsplein 3a - Telefoon 31309 - Rotterdam
Fried. Krupp A. G.
f 75980 en f 600.
BREDA. Het Gem.-bestuur: de bouw van
«onlnecn voor sociaal Achtelüken aan
scj;r. Gcbr.
West-Eind alhier: laagste
Each to Roosendaal voc
iuwe bakkerij i
CL
;rk- perc. 1 fa J. E. R. Verhaard t
DEDEMSVAART. De arch. K.
inmens de Gebr. Wessels: hot boi
i Dedemsvaart f 2120.
schonjukken en landhoofden van cement
over het Overljsselsche Kanaal bij Geerdijk.
Laagst j Inschr. F. Jansen en Wortelboer. Tc-
Apel. 6050.
PINTHER. De arch. A. de Wit te Schljndel:
het bouwen van een woonhuis voor rek. van W.
Dijk. Laagste inschr. C. v. Uden, Heeswijk,
Gem.werken: het
brug in beton en gewapend
beton over den Dommel in het verlengde dei
Dom mei s tr. en bljk. bestratingswerken. Laag-
:en ged. Biesterweg.
iet kerkbest. der St.
EINDHOVEN. De Dir.
Meisjesschool i
EINDHOVEN. (Onderh.). De arch. Wolters t
Kooken: de bouw van een R.K. bijz. school
Eindhoven (Woensel). Laagste inschr, H. V£
Eindhoven. Tilburg, f341.580.
EINDHOVEN. De Directeur van Gem.werker
het rloleoren en bestraten van een gedeell
Voorterweg te Eindhoven, onderdeel Stratur
volgens bestek no. 17. Laagste inschrijver: P.
B. Huberts te Nijmegen voor f 12973.
t 27—29
een hotel-cafó-re.
bouwwerk: H. L. Morskate te Gli
f 30678: schilderwerk: J. Stero vooi
Gem.best.: hel
Scheveniingen-Enschedé. f 129.80C
werk W. H. Worn er, aldaar, f 9
GEERVLIET. Het Gem.b
plaatse bouwen va:
uw en het nieuw
or het hoofd der f
's-GRAVENZANDE. 1
's-GRAVENHAGE. De Rljkswaterst
drecht, a f 11.6
-swonlng en karrenbergplaats te
Lutternde. Laagste Inschr. H. C. v. Tienen, Nij
megen, f56.636.
's-GRAVENHAGE. De Rijkswaterstaat: het
maken van een peilput en gebouwtje voor een
rogstreerenden getijmeter te Goldschalxoord,
met bljk. werken. Laagste inschr. J. Hogerbrug,
KAMPEN. De bouwk. M. C. Drost^to IJssel-
mulden, voor rekening jMM
berg: het bouwen van
r H. Z waken-
IJssel-
.ng
aldaar
KAMPEN. Het Gem.best.: het maken van een
walbeschoelïng van gewapend beton. pl.m. 98 M.
langs de IJsselkade. Laagste
kamp te Zwolle 23.923.
Jan Oldcn-
LEKKERKERK. De arch. J. Borje Pzn.: he<
niikr-n vnji een bnuwmanswnnlng voor A. Broe
ir. J, Boer, Krimpen a. d
Jzn, Laagste inschr.
sscl, f 11.800.
ROTTERDAM. Het Gem.best.: het vervaardi
gen en gehcol bedrljfsvaardig opleveren van
een motorboot met brandpomp c a. ten behoeve
vsn don Havendienst te Rotterdam. Laagste
Inschr. N.V. Kon. MIJ. do Schelde, VUasingen.
f 63.800.
ROTTERDAM. Hot Gem.bost.: hot maken van
oen dubbelkanoal c.a. tusschen de hooge en
lage filters op hot tor re in der Drinkwaterlei
ding aan den Honlngerdijk (4e uitbr.). Lang
ste Inschr. N.V. Bataafsche Aann.-MIJ. van
Rouw- en Betonwerken vh. fa. J. v, d. Wal en
Zn., Den Ilaag, f 260.800.
van hot geslicht. L
aldaar, f 496. Gegui
licht. Laagste Inschr. B. Blijervcld,
STEEN WIJK. De bouwk. J. W. Stuve: het
bouwen van een dubbele woning aan den Mcp-
polcrwcg. Laagste inschr.: timmerwerk W. Oos-
tcrvcld. Wapserveen. f 6524: schilderwerk H. v.
Olst. Poporga. 532. Gegund.
wjjk f 1989. Gunning aangehouden.
SPIJKENISSE. De bübouw van een 6e lokaal
aan de school met den Bijbel aldaar. Laagste
Inschr.: Gebrs. Van Hamburg voor f 7027 aldaar.
TUBBERGEN. Het Gem. Bestuur: het uitvooe-
ren van verschillende gemeentewerken. De
laagste inschril\er was voor schilderwerk: F.
J. Brokolman f 730 te Tubbergen.
UTRECHT. De Dir. de.r N. S.: het uitbreiden
van de vrachtgoederenloods en het maken van
rdektc tijdelijke los- en laadplaats
West
Lieshout en Co., Utrecht, f 37.646.
UTRECHT. De Dir. der N. S.: het afbreken
an den wachterswoning r.o. 33 nabij den over-
.■og bij K.M. 87.767 van den spoorweg Breda—
ioxtel. Fa. Wed. A. J. v. Llempt, Boxtel, bet.
207 toe.
UTRECHT. De Dir. der N.
wachtel
:n—Wei
IColhai
woude Dorp. Laagst elnschr. P. J. Blai
f 6329.
VLAARDINGEN. Het Gem.-bestuur: het leg
gen van een moerriool met toegangskokers
straat- en trottoirkolken en onder profiel bren
AASTRICHT
NEDERtANDSCH FABRIKAAT
■HrannnunnilllBninHHninaiinsniiinniinilll]]]:i mn i nu m 1
Vertegenwoordigers voor ft EUIHVC J? Pi AELBRECHTSKAOE 147b
ROTTERDAM en OMSTREKEN: H. IVIUTO 01 UU. TELEFOON 30404-30233
TELEFOON 576S0 (2 lijnen)
VLAARDINGEN. Het Bou'
do Oostenburgersdwarslaan. La;
breken van een woonhuii
Zwolle en het ter plaatse bouwen van een woon-
en winkelhuls, verder het bouwen van een stal-
gebouiy aan het Achterom: 2. de glas-, verf- en
behangwerken. Laagste inschr.: 1. A. Roesink,
aldaar, f 13.833: 2. H. C. Knipmeijer, aldaar, f790
42. dienst 1930
omvat o.m.: pl.m. 786 M. riol-
M2. bestrating en diverse bijkomende werken;
bestek en teekeningen ad f 20. rest. f 10, ver
krijgbaar van 13 tot en met 18 Sept.. ^d.
stratiagen; de Algemecne Bepalingen zijn ad
1 verkrijgbaar.
UTRECHT, 14 uur. Dc directie der Nederl.
Spoorwegen, in het Hoofdadministratiegebouw
III te Utrecht: het afbreken van de oxide loco-
motievenloods met bUbehoorend privaatgebouw
tje te Slttard; aanw. ter plaatse op Donderdag
18 September te 13.30 uur; voorw. van inschrij
ving ad f 0.50 verkrijgbaar op kamer 615 van
het Hoofdgeb. Ill to Utrecht of op het Bur.
an den Ing. van den Weg te Maastricht of b(J
en Opz. van den Weg te Slttard.
WOENSDAG 24 SEPTEMBER
EINDHOVEN, 11 sm. De Directeur van Gem.-
rerken te zb'ner kantore: het bouwen van een
avenmeesterswonlng a. d. Nachtegaallaan te
Eindhoven, volgens bestek no. 26, dienst 1930
t 1 teek.; bestek en teek. ad f 15, rest. f 10,
■krUgb. van 11 tot en met IS Sept., des voorin
ioemde6ntUdstlprvananiO—12' uur voórm. ten
Ttore van gein.-werken, afd. Tcokenkamer
ROTTERDAM. Hot Arch.bur. Van Doorn, He
negouwerlaan 116a, Rotterdam, namens do Ver.
voor L O. op G. G. te Rotterdam (vm. Delfs-
het bouwen van een lokaal od het be-
gymnastloklokaal
180 M3. gewapei..
beschoeiing; pl.m. 7900 stuks inlandschi
3 en 4 M.; pl.m. 540 M3. bezaagd en ge-
d vuren damwand; pl.m. 3600 M3. beton
>em.-werken, Groenewegje 171. afdeellng VI,
Waterbouwkunde; bestek ad f 1 en de daarbij
choorende teekeningen ad f 1.25 verkrijgbaar
an Maandag 8 Sept. af bU de Administratie van
Jcm.-werken. Bierkade 4.
et gebouw van het Prov. Bestuur te Utrecht:
estek no. 272: het uitvoeren van verschillende
egverbeteringen op den RUksweg van Utrecht
aar Abcoude .in de gemeente Manrssen; ra-
ïing f 24.400; het bestek ligt na 22 Sept. ter
H. J. de Vries te Utrecht. Hobbe-
aling der koeten bij de Alg. Landsdrukkerij
Haag en door tusschenlcoi
m der postertien ter pk
omen bij den hoofding.
biljetten zün ongeldig.)
DONDERDAG 9 OCTOBER
•s-GRAVENHAGE, 11 vm. De Rijkswaterstaa
in de dir. Zu:d-Holland en Utrecht, aan het ge
bouw van het prov. best. te Den Haag: het uit
voeren van onderhoudsbaggerwerk in de Rijks
havens op de Zuid-Hollandsche eilanden, gec
de jaren 1931. 1932 en 1933; het bestek ligt n
25 Sept. a.s. ter lezing aan
,H"6ri
:11e en bij de techn -ambt. J.
ïen bij den ing. en bij de
- van ïnl.
schrbilj.
bilj. zijn ongeldig.
Het Opzet-contract tusschen aannemers
Het zal den lezer vermoedelijk niet onbe
kend zijn, dat vooral in de aannemerswe
reld de gewoonte bestaat van het sluiten
van een z.g. opzet-contract, ook wel genaamd
kopgeld-overeenkomst.
De bedoeling hiervan is, dat een aantal
aannemers onderling overeenkomen, dat
slechts één van hen op een bepaald werk
zal inschrijven en, dat dan door dezen laat
ste. indien hem het werk wordt gegund, of
zelfs ook wel indien dit het geval niet is,
aan de andere aannemers een bepaalde som
zal worden uitgekeerd.
In „Bouw- en Techniek" zet Mr. I.
Crevcld de tegenwoordige opvatting van de
rechtspraak uiteen omtrent de rechtsgeldig
heid van deze overeenkomst. Ecnerzijds, al
dus de schrijver, kan zich het geval voor
doen, dat bedoelde overeenkomst alleszins
geoorloofd is, nl. indien vaststaat, dat alle
aannemers de prijsberekening, opmeting
voor het werk in gemeen overleg hebben
gedaan, zoodat de bedongen vergoeding
niet anders is dan een honorarium voor
verrichte werkzaamheden.
Anderzijds kan het geval zijn, dat de be
doeling tusschen partijen geen andere is
dan om zooveel mogelijk concurrentie af te
snijden en zoodoende een zoet winstje op
VUURVAST
OELUiOO6MPe.NO
SPIJKER-6N ZAAG BAAR
Door decellenstructuur is GASBETON een prima
■isolatiemateriaal tegen warmte,koude.electricrteit en
derhalve aangewezen voor binnenmuren, separatie-,!
'wanden, daken,vloeren en ontmanteling van stijlen'
^en binten. Te leveren in Platen van diverse afmeting
fabriekHooge Rijndijk, ZOE.TERWOUDE
Tel et. NS 2952
XI^TOOR N.V. AEROCRETE - HOLLAND
WassenaarscheWeg20den Haag Tel. N? 11334
N.V. HOUTHANDEL v/„ Firma J. G. ALBLAS
WADDINXVEEN TELEFOON No. 6
OPSLAGPLAATS ROTTERDAM
aan den Zwaanshals No. 203-205 - Telefoon No. 40891
in 36 M. lange, 43— 65—86 cM. breede, plooibare, sirooken DOODT GELUID!
Vraagt voorbeelden van toepassingen voor plafonds, muren en in betonbouw. Officieele,
Importeur: Fa. G. KEHLENBRINK Jr., Zuidblaak 2, Rotterdam - Tel. 56768
te strijken, ten koste van den aanbesteder,
die het gelag te betalen heeft.
In de derde plaats is het ook mogelijk,
dat er door de niet-insch rij vers wel werk
zaamheden zijn gepresteerd, doch dat het
honorarium, dat zij daarvoor hebben bedon
gen, als bovenmatig moet worden be
schouwd.
Het is geen gemakkelijke taak, om uit te
maken, in hoeverre een overeenkomst, als
hierboven bedoeld, de grenzen van het toe
laatbare overschrijdt
Wanneer partijen werkelijk niets anders
bedoelen dan dat de 11 iet-inschrijvers een
redelijke vergoeding krijgen voor door lien
gepresteerde diensten, is dc overeenkomst
stellig geoorloofd.
Daarnaast is de overeenkomst evenzeeT
geoorloofd, wanneer deze slechts tot strek
king heeft concurrentie uit te sluiten, ook
al heeft de niet-inschrijver geen bepaalde
diensten gepresteerd, doch dan alleen on
der voorwaarde, dat de bedongen vergoeding
binnen de grenzen van het redelijke blijft
Het kan zijn nut hebben de argumentatie
die het Gerechtshof te Amsterdam bij een in
het jaar 1027 gegeven beslissing, welke in
middels door den Iloogen Raad is beves
tigd, te dezer zake heeft gegeven, te citee-
Het Hof overwoog, dat partijen met de tus
schen hen gesloten overeenkomst kennelijk
trachten tc bereiken een beperking van me
dedinging bij de inschrijving op het werk,
terwijl de inschrijver zich verbonden had,
om aan den ander een bedrag van f 3000 te
betalen voor het afstaan van de kans, om
met de uitvoering van het werk te worden
belast.
In deze afspraak kan bet Ilof niets on
geoorloofds zien daar het immers niet ver
boden is, dat aannemers zich verstaan, om
er tegen te waken, dat door een scherpe con
currentie hunne belangen in het gedrang
komen en dat ook naar de huidige maat
schappelijke opvatting in een overeenkomst
waardoor getracht wordt de concurrentie te
breidelen, op zich zelf niets ongeoorloofds
kan worden gezien.
Voorts achtte het Hof de bevoegdheid van
den aanbesteder, om van de bestaande con
currentie gebruik te maken door te trach
ten den meest gunstigen prijs te kunnen
bedingen, vanzelfsprekend, rnaar daartegen
over stond dan ook het recht van de aan
nemers in algemeen overleg maatregelen te
nemen tot beperking van de concurrentie,
om daardoor ook hunnerzijds betere voor
waarden te kunnen bedingen.
De moeilijkheid van het geval laat zich
wellicht het best begrijpen, wanneer men
tegenover de bovenvermelde aanwijzingen
stelt de redeneering van den advocaat-gene
raal bij den Hoogen Raad, die in anderen
zin had geconcludeerd.
De Advocaat-Generaal verdedigde de mee
ning, dat het aan partijen bij een overeen
komst niet vrij staat daarbij op slinksche
wijze een derde te dwingen den prijs te be
talen voor hun prestaties en opofferingen te
doen, die zij zeiven zich niet getroosten
Deze redeneering gaat dus heel ver, want
zelfs ingeval de niet-inschrijvers diensten
hebben gepresteerd, acht de Advocaat-Gene
raal de overeenkomst ongeoorloofd!
Persoonlijk lijkt Mr. van Creveld het
meest te zeggen voor de opvatting van den
Hoogen Raad.
Dan is de overeenkomst dus geoorloofd,
tenzij, gelijk reeds opgemerkt, zou kunnen
worden aangetoond, dat de aan den niet-in
schrijver toegezegde of betaalde uitkeering
werkelijk als bovenmatig moet worden be
schouwd, of tenzij er bedrog, of ongeoor
loofde samenspanning in het spel is.
Van dit juiste standpunt is ook de recht
bank te Roermond uitgegaan, die een af
spraak als hier bedoeld, waarbij de niet-in
schrijvers aan de voorbereiding van een
werk hadden deelgenomen, als geoorloofd
beschouwde en die daarbij er tevens op
wees, dat zoodoende de aanbesteder er wel
degelijk baat bij kan vinden, daar de voor
bereiding der inschrijving door meerdere
personen meer waarborgen biedt en dat deze
met de noodige zorg is verricht
daarop moet worden gelet
bij den aankoop van cement?
Een goede, hechte en betrouwbare beton
constructie kan alleen worden verkregen,
wanneer zij wordt samengesteld met cement,
dat aan alle eischen van keuring voldoet
en dat aldus in staat is om de toeslag-
materialen bij elkander te houden, zonder
dat daarbij de vrees behoeft te bestaan, dat
scheuren of andere gebreken optreden. En
ook de toeslagmaterialen moeten aan de ver-
eischten van hardheid, zuiverheid en weer
stand tegen weersinvloeden voldoen. In de
practijk wordt dit nog te veel vergeten en
over het hoofd gezien, dat met het beste
cement, maar niet minder goede toeslag-
materialen, toch nog geen goede beton-
specie kan worden bereid. En als dan later
gebreken ontstaan, wijt men die dikwijls
ten onrechte aan het cement in plaats van
aan de ondeugdelijke toeslagmaterialen.
Hoofdzaak is echter uit den aard der
zaak het bindmiddel, het cement. Misplaat
ste zuinigheid en zorgeloosheid bij den aan
koop daarvan kunnen ernstige gevolgen of
ongelukken veroorzaken, of wel leiden tot
onnoodig verhoogen van de kosten van on
derhoud, waardoor eon kleine besparing bij
de aanschaffing van het cement al spoedig
verloren gaat.
Merkwaardig is het, dat hierop in de
practijk niet altijd voldoende wordt gelet.
Dikwijls uit zorgeloosheid, omdat het maken
van beton schijnbaar zóó eenvoudig is,
dat velen hieraan niet de noodige zorg be
steden. En veelal ook uit onwetendheid met
de gevaren waaraan men zich blootstelt,
wanneer minder goed cement wordt toege
past. Slecht of minder goed cement is een
gevaarlijk materiaal.
De kwaliteit van Portland-cement is af
hankelijk van den aard van de voor de
vervaardiging gebruikte kalk- en kleihouden
de grondstoffen, van haar onderlinge ver
houdingen en van de wijze waarop zij wor
den behandeld om tot een goed product van
nauwkeurig de vereischte samenstelling te
komen.
Met het oog hierop wordt dan ook bij de
vervaardiging van Portland-cement onder
scheid gemaakt tusschen natuurcement
(ciment portland naturel) tegenover kunst-
cement (ciment portland artificiel).
Bij het maken van natuurcement worden
mergels gebruikt, zooals deze in den bodem
worden aangetroffen. Zonder vermenging
met andere stoffen, worden deze mergels ge
brand en daarna tot cement gemalen. Vóór
dit branden worden de grondstoffen echter
als regel niet fijn gemalen, terwijl even
min de samenstelling langs scheikundigen
weg wordt nagegaan en geregeld. Bij natuur
cement bestaat daardoor geen zekerheid om
trent den aard en de samenstelling van het
materiaal, dat men door de vervaardiging
verkrijgt, zoodat het gebruik hiervan moet
worden ontraden.
Geheel anders is liet gesteld met de ver
vaardiging van kunstcement, waarbij het
laboratorium-onderzoek een uiterst belang
rijke rol speelt en, zonder overdrijving, de
kern van het bedrijf mag worden genoemd.
De goed fijn gemaakte en grondig vermeng
de grondstoffen worden n.l vóór het bran
den scheikundig onderzocht. Blijkt daarbij
dan, dat dit noodig is, dan wordt, vóór het
branden, de chemische samenstelling van
de grondstoffen zoodanig gewijzigd, dat men
een cement verkrijgt, dat een nauwkeurig
bekende samenstelling heeft, die voldoet aan
de eischen,'welke aan goed, kunstmatig
Portland-cement moeten worden gesteld.
Alleen dergelijke, zorgvuldig vervaardigde
producten mogen onder den naam Portland-
cement in den handel worden gebracht.
Voldoet het cement niet aan de strengste
eischen van vervaardiging van kunstcement,
clan bestaat gevaar, dat het cement bij het
gebruik gaat „werken". Dit kan het gevolg
zijn van een te hoog kalkgehalte of van
een te groot gehalte aan stoffen, die aan
volumeveranderingen onderhevig zijn, zoo
als magnesia, zwavelverbindingen, e.d. Ook
kan werken van cement een gevolg zijn van
verkeerd branden of van een minder juisl
mengen van de grondstoffen, enz.
Behalve het Portland-cement komen in
den handel onder verschillende benamingen
cementen voor, welke vervaardigd zijn met
behulp van hoogovenslakken. En wel s 1 a k-
kencement, dat voor ongeveer 70 pCt
bestaat uit hoogovenslakken en overigens
uit gebluschte hydraulische kalk, en dat
zoowel op grond van de wijze van vervaar
diging, als van de eigenschappen, voor goed
werk niet in aanmerking komt
Voorts ijzerportlandcement en het
hoogovencement waarvan het eerste
bestaat uit 70 pCt Portlandcement en 30
pCt. hoogovenslakken, het tweede uit 15 tot
30 pCt. Portland-cement en 85 tot 70 pCt.
hoogovenslakken.
Wanneer het ijzerportlandcement en het
hoogovencement betrokken worden van gun
stig bekende fabrieken en deze materialen
dan zorgvuldig gekeurd worden, kan de toe
passing hiervan in vele gevallen zeker wor
den toegelaten.
In de laatste jaren zijn hier nog bijgeko
men de snelverhardende cementen, zooals
het aluminiumcemcnt, dat een groot gehalte
aan aluinaarde en daardoor een hoogen hy-
drauliciteitsfactor heeft.
Met water heeft een langzame binding
plaats gedurende ongeveer 3 uren, gevolgd
door een snelle verharding, zoodat na 24
uur reeds de vastheid wordt verkregen, die
mortels van gewoon kunstcement eerst na
een verharding van 28 dagen bereikeij.
'De hooge kosten van het alcement het
is ongeveer 2V2 3-maal zoo duur als goed
normaal kunstcement maken echter, dat
het gebruik nog zeer beperkt is.
Van meer belang is daarom de industrie
van de hoogwaardige cementen,
die in Duitschland den naam edelcement
hebben gekregen. Deze cementen hebben de
zelfde samenstelling als gewoon kunst
cement. Alleen is door een zeer krachtige
branding met gasvlamkolen en door een
bijzonder fijne maling, getracht een product
te verkrijgen, dat snel verhardt en een hoo
ge vastheid bereikt en dat betrekkelijk
weinig in prijs verschilt met gewoon, goed
kunstcement.
Na 2 a 3 dagen verharding hebben edel-
cementmortels reeds de vastheid, die mor
tels van gewoon cement na 28 dagen ver
harding hebben. Ook de druk- en trekvast
heid zijn veel grooter, dan bij gewone ce-
mcntmortels het geval is.
De groote voordeelen, die bij de uitvoe
ring van betonwerken met dit materiaal
kunnen worden verkregen, n.l. kleinere af
metingen en vooral de mogelijkheid om
sneller te kunnen ontkisten, zoodat ook
minder bekistinghout noodig is. kunnen
natuurlijk alleen dan tot hun recht komen,
als goede en goedgekeurde materialen lo
gisch worden gebruikt.
De scherpe concurrentie in den cement-
handel maakt, dat op tal van wijzen ge
tracht wordt om aan argelooze verbruiker»
voor veel geld slechte materialen te leve
ren. Slecht en minderwaardig cement wordt
geleverd in zakken, die niet verzegeld zijn
en die den naam dragen van een goed eu
alom bekend cementmerk.
Tusschenhandelaren geven aan een slecht
cement een eigen handelsmerk, dat aas
misleidende bedoelingen niets te wenscheil
laat en waarmee de fabriek van herkomst
zelfs niet hekend is. Deze fabriek heeft
trouwens geen naam te verliezen en interes
seert zich weinig voor de wijze, waarop haar
cement wordt verkocht. Van de drukVast-
hèid van het cement worden mooie attesten
gemaakt, om koopers te verleiden tot aan-
koopen zonder keuring. Dit alles zijn enkele
hoofdpunten, die in tal van varianten wor
den gebezigd om de koopers te misleiden.
Er kan dan ook niet genoeg op worden
gewezen, dat bij den aankoop van cement"
moet worden gelet op twee hoofdzaken, n.l.:
Ie. de plaats van herkomst en de wijze,
waarop het cement wordt geleverd, en
2e. de keuring.
Een eerste vereischte is, dat er op wordt
gelet, dat het cement afkomstig is
van een gunstig he kende fa
briek, die goed kunstmatig Portland-ce
ment levert. Dit is echter niet voldoende.
Ook wanneer het cement betrokken wordt
van een gunstig bekende fabriek, dan nog
moet worden nagegaan, of de zakken, waar
in het cement wordt geleverd, verzegeld
zijn en zij geen van buiten dichtge
maakte naden hebben. Want het komt
juist veel voor, dat zakken van goede la-
brieken worden gebruikt, om daarin slecht
cement tegen hoogen prijs te leveren en al
dus den kooper te misleiden.
Die zakken moeten tevens vemelden het
gewicht en den soortnaam Portland-cement,
de plaats van de fabriek en den naam of
het handelsmerk. Ook hier ligt een gevaar,
wanneer de kooper tevreden is met een mooi
klinkend, op allerlei manieren aanbevolen
handelsmerk en dan b.v. over het hoofd
ziet, dat dit handelsmerk niet dat van de
fabriek is, maar van den cementhandelaar.
Heeft de kooper aldus een groote zeker
heid, dat hij werkelijk cement van een goe
de fabriek betrekt, dan mag hij toch nooit
nalaten om dit cement te laten keuren aan.
een proefstation. Koopt men cement van
gunstig bekende fabrieken, als b.v. Groen*
streepcement, Dijckerhoff-cement, Josson-
cement, Enci-cement, e.d., dan kan men
als regel de zekerheid hebben, cement van
de beste hoedanigheid te hebben en dan in
gevallen van haast een keuring aan een
proefstation achterwege laten, dan wel vol
staan met het nemen van eenvoudige con
troleproeven op het bouwwerk zelf.
Ook moet men nooit afgaan op attesten,
welke hooge cijfers geven voor de vastheid
van het cement. Want er zijn gevallen be
kend, dat dergelijke attesten de resultaten
geven van vastheidsproeven, verricht met
cement, dat speciaal voor dit doel werd ver
vaardigd. En ook, dat dan in de werkelijk
geleverde partij cement, fijn zand, e.d. was
gemengd, om den kostprijs te verlagen en
aldus beter te kunnen concurreeren.
Veiliger is dus altijd een volledige keu
ring aan 'n proefstation welke keuring volko
men gewettigd wordt door de beteekenis,
welke de aanschaffing van cement heeft
ADVERTEERT
IN
DIT BLAD
TORFOLEUM
N.V. SILICA en OVENBOUW fVtlJ.
Raamweg 17 - 's-GRAVENHAGE - Telefoon 17733*
GEEN BOUW
ROTTERDAM-AMSTERDAM-DEN HAAG
i EINDHOVEN - WOERDEN' ANTWERPEN
