i.kmmU
Generale
der Gerei. Kerk
Radio Nieuws.
EEN GELE NAPOLEON
VRIJDAG 12 SEPTEMBER 1930 DERDE BLAD PAG. 9
DIVERSEN
HET PROMOTIERECHT
VAR HET AGENDUM AFGEVOERD
Geen beslissing
lerwille van Kerkelijken vrede en rust
Nog eens de zaak-Geelkerken.
In de zitting van gisteren las D s. J. de
Vries, van Tilburg, het juridisch rapport
van de hecrcn Mr. G. A. H. Grosheide en
Mr. J. A. de Wilde, in verband met de in
sommige Kerken ontstande kwesties, naar
aanleiding van de verwikkelingen, die uit
de bekende Synode van Assen zijn voortge
vloeid, gerezen waren.
Het rapport werd goedgekeurd. Aan bei-
'de juristen zal schriftelijk den bijzonderen
Idank der Synode voor hun belangeloozen
arbeid, die tot gunstige resultaten leidde,
Worden betuigd.
Ds. deVries rapporteerde ook over een
Schrijven van Dr. J. P. de Gaay Fortman
cjS. inzake een samenspreking met hoog-
ïceraren over enkele wetenschappelijke on
derwerpen, zulks eveneens in verband met
'de beslissing van Assen.
De Commissie adviseerde om deze zaak
■ter verdere afhandeling in handen te stel
len van Prof. Honig, die de correspondentie
namens de hoogleeraren voerde.
Prof. Lindeboom vroeg, wat er nu
gebeuren gaat.
Ds. Fernhout wilde niemand beschul
Jïlgcn, maar bejammerde, dat de zaken ge-
loopen zijn, zooals ze liepen. Dezerzijds bad
op de begeerde samenspreking ernstiger
jnoeten ingegaan worden. Spr. stelde voor,
alsnog met leedwezen der Synode te betui
gen, over het verloop der zaak.
De President wilde in dc conclusie
look zien uitgesproken, dat de Synode ver
wacht, dat de samenspreking alsnog zal
plaats vinden.
Prof. Honig gaf een nadere uiteenzet
ting van den gang van zaken.
Dr. van Es heeft ernstige bezwaren te
gen het amendement van den Praeses. De
conferenties hebben immers niet plaats op
gezag van de Synode.
De Voorzitter trok, waar enkele
hoogleeraren het woord vroegen over zijn
amendement, dit in.
Prof. Waterink wilde wel gaarne
■uitgesproken zien, dat hier de dingen niet
in orde zijn. Men had in drie jaar wel een
dag kunnen vinden om met deze broeders
samen te spreken. Hier hadden de hoog
leeraren een roeping.
D r. D ij k wilde geen nieuwe opdrachten
zien gegeven. Men kan den loop der zaken
betreuren, maar daarmede uit.
Prof. Hepp meende, dat de Synode
;van Assen wel zeker iniatief nam, maar
verder geen taak heeft. De Synode moet
overigens alleen correspondeeren met die
tot de Geref. Kerken behooren. De weg van
Prof. Waterink moeten we niet op.
Prof. Ridderbos, zich aansluitend bij
het woord van Prof. Hepp, oordeelt, dat de
zaak niet op de Synode thuishoort, al
meent Spr. dat de hoogleerarcn terzake wel
wat actiever hadden kunnen wezen.
Spr. stelde voor de conclusie zóó te wij
zigen, dat uitgesproken wordt, dat deze
zaak niet meer tot de competentie der Sy
node behoort. Conform besloten.
Enkele grensregelingen.
Dr. K a a j a n rapporteerde hierna over
enkele grensregelingen betreffende de Ker
ken van Opende en Kornhorn; van Marum
en Siegerswoude, Kielwindeweer cn Zuid
laren; Wartena en Garijp; Hijlaard cn Bo-
•zura, Wirdum en Sybrandaburen, Gasseltcr-
nijveen en Wildervank, eerstgenoemde en
Nieuw-Buiucn en eerstgenoemde en Stads
kanaal en fusschen de Kerken van Zuid
laren en Kielwindeweer.
Al deze grensregelingen, waaraan de resp.
Kerken, Classes en Part. Synoden hun sanc
tie bereids gegeven hebben, werden door de
Synode goedgekeurd.
Do Liturgie.
Vervolgens rapporteerde Prof. He pp
tover de herziening der liturgie in zooverre
het betreft de herziening der formulieren,
jdie naar de Commissie was teruggew.
1-Iet ging hier hoofdzakelijk over de for
mulieren voor bevestiging van ambtsdra
gers.
Aan de discussie namen deel de hoog
leeraren Bouwman cn Hoekstra. Op
voorstel van den Praeses ging de zaak van
de formulieren voor de bevestiging van
ambtsdragers wederom naar de Commissie
De voorgestelde wijziging van het huwe
lijksformulier ontlokte discussie van Ds.
Klaarhamer, D s. M e ij e r i n g, Prof.
W a t e r i n k, Prof. Hoekstra en Dr.
Dij k.
Prof. W a t c r i n k adviseerde om niet
den regel te concipieercn als men het de
exceptie niet doen kan.
Prof. Hoekstra adviseerdi de zaak
naar de deputaten terug te wijzen voor de
volgende Synode.
D r. Dijk wilde niei nog een bewijs van
machteloosheid om te beslissen uitreiken.
Dc zaak dient al vanaf 1020 en het wordt
een lijdensgeschiedenis. De opmerkingen
van Prof. Waterink onderschrijft Spr. en
vindt het geleverde rapport keurig.
Prof. Hepp, de gemaakte opmerkingen
beantwoordend, zei de, dat de Commissie in
formuleeringen uitgeput is. Men diene dan
voorstellen in en benoeme anders een nieu
we Commissie.
De Praeses deelde mede, dat, waar de
Commissie zich incompetent verklaarde, de
zaak in de middagzitting opnieuw aan de
orde komen zal. De Synodeleden kunnen
dan e.v. nieuwe formuleeringen bij de Com
missie indienen.
De Wereldbond der Kerken.
D r. D ij k rapporteerde over het verzoek
van de Ned. Afdeeling van den Wereldbond
der Kerken om als lid toe te treden. De Com
missie stelde voor te blijven bij het besluit
der vorige Synode en niet toe te treden,
van den Bond. Conform besloten.
Ook rapporteerde D r. D ij k over een re
solutie die dezen bond in internationaal be
stuurscomité te Avignon in September 1929
aannam, inzake de bevordering van den
wereldvrede cn internationale beslechting
van geschillen.
De Commissie stelde voor dat de Synode
haar vurigen wensch voor het behouden
van den wereldvrede xiitspreke, maar niet
te treden in het verzoek, wijl zij zich niet
vereenigen kan met de grondbeginselen
van den bond. Conform besloten.
Collecten.
Ds. G. J. Breukelaar rapporteerde
over de collecten voor den evangelisatie-
arbeid in België; het werk onder de ver
strooiden in Noord-Frankrijk en het werk
onder de Zuiderzee-arbeiders. De Commis
sie acht een afzonderlijke collecte voor het
laatstgenoemd doel gewenscht, maar oor
deelt, dat die voor de beide andere doel
einden wel kan worden gecombineerd. In
dien geest wilde de Commissie deputaten
opdracht geven.
D s. M e ij n e n had daartegen bezwaren.
De Synode besloot daarop eerst het rap
port over den evangelisatiearbeid in België
aan de orde to stellen. Dit werd uitgebracht
door ouderling Knook, van Klundert.
Evangelie in België.
We ontleenen daaraan dat de moeilijk
heden tusschen kerk en evangelisatie in
Brussel zijn opgelost. De resultaten van het
werk zijn in Denderleeuw wonderlijk. Er is
een vraag naar de Geref. waarheid en een
Chr. school staat geopend te worden. Gent
kreeg een eigen predikant, die tevens voor
den evangelisatiearbeid beschikbaar is. Ook
in Mechelcn groeit het werk, en is een ver
gaderlokaal zeer gewenscht.
Een eigen evangelist met standplaats Ant
werpen kon worden benoemd.
Het evangelisatieblad „De Open Poort",
wordt in België cn Nederland bij duizenden
gelezen.
Met enkele mededeelingen over het pen
sioen der Belgische Geref. predikanten be
sloot het rapport.
De inkomsten stegen buiten het Dender
leeuwfonds van f5625.65 in '27 tot fl0.3-i3.il.
De Commissie stelde voor het rapport
goed te keuren, deputaten te dechargeeren
en vijf deputaten voor dit werk wederom te
benoemen. Ook oordeelde zij, dat de pcnsl-
onneering van Ds. A. Lauwers thans defi
nitief moet geregeld en dat de Kerken elk
jaar voor het werk in België en in Noord-
Frankrijk gemeenschappelijk hebben te col-
lecteercn.
De conclusies werden na een enkele op
merking van Prof. Lindeboom goetT»
gekeurd.
Het Promotierecht.
Hierna rapporteerde D s.W. Brcukc-
laar namens de Commissie van tien be
noemd tot formuleering van een verklaring
inzake het promotierecht, waarin allen zich
zouden kunnen vinden. De conclusie was
de leden bereids gistermorgen ter hand ge
steld.
De rapporteur merkte op, dat gezocht is
naar een verklaring waarin geen enkel uit
gesproken gevoelen gekrenkt wordt en
waarin noch het pro noch het contra wordt
geproefd. God heeft gegeven de eenheid van
gevoelen neergelegd in de conclusie. Na
mens de Commissie deed de apporteur cei
dringend beroep op dc leden der Synode
om over dit voorstel niet te discussieeren,
opdat aan het bedoelen der verklaring geen
schade worde "gedaan. Ook is het den
wensch der Commissie, dat de verklaring
niet geamendeerd worde Elke discussie
zou slechts kunnen schaden.
De Voorzitter, dit gevoelen persoon
lijk onderschrijvend, wilde toch vragen wie
er het woord wenschte.
D r. D ij k wilde niet over de conclusie
spreken en kan er om der wille van den
vrede der Kerken wel mee meegaan.
Mede namens Ds. Bavinck, Dr. Kaajan
en Dr. van Es, wilde Spr. mededeelen dat
men er vóór zal stemmen in het vertrou
wen dat men voorloopig althans, deze zaak
zal laten rusten en elk lid der Synode daar
aan zal meewerken. Anders niet.
Prof. Hoekstra wil als onderteeke
naar met het voorstel van harte meegaan,
maar los van de toelichting van Dr. Dijk.
Dat is ook niet in de Commissie besproken.
Spr. behoudt zich de vrijheid van handelen
vcor. Verstaat Dr. Dijk onder eenigen tijd
eenige maanden, dan gaat Spr. met hem
mee, maar bedoelt hij enkele jaren, dan
gaat Spr. niet mee.
Prof. Lindeboom meent ook dat dis
cussie schaden kan. Tornt of pluist me
aan dan handhaaft spr. zijn voorstel dat hij
nog altijd het beste acht (vroolijkheid).
Dr. v. Es oordeelt dat over e.v. aanne
ming allen verheugd zullen zijn. Maar die
blijdschap wordt bij spr. na het spreken van
Prof. Hoekstra getemperd. Er moet rust ko
men in de Kerken en we moeten uit de at
mosfeer komen. Maakt men zich niet los van
de actie der laatste maanden, dan gaat spr.
niet mee.
Spr. stelt voor de conclusie terug te zen
den naar de Commissie opdat zij over de
door Dr. Dijk gemaakte opmerkingen advij
seeren kan. Spr. zag onder de conclusie na
men van personen die niet in de commissie
zitten. Waarom staat die van Dr. Dijk er
dan niet onder, die toch ook een voorstel
deed dat in de commissie is behandeld.
Ds. Bavinck had ook liever een prin-
cipieele beslissing. De ernst van het oogen-
blik weegt zwaar op sprekers ziel.
Men hangt in het voorstel zeer voel, zoo
niet alles op aan de genoegzame eenparig
heid. Het zou kunnen zijn dat de voorstan
ders van nu af aan gaan ijveren opdat de ge
noegzame eenparigheid er kome. Spr. ver
trouwt dat zij dat niet zullen doen. Spr. laat
ieder volle vrijheid en legt niemand een slot
op den mond. Er moet echter rust komen in
de Kerken en het is voor spr. van groote be-
teekenis in welken geest men ijvert De ge
voerde actie heeft dc verdenking gewekt dat
wie togen het doctoraat is, ook tegen de
school is. Spr. hoopt dat het debat heeft ge
leerd dat de school aller liefde heeft en dat
do Kerken haar geven wat haar toekomt. Dc
jongste gevoerde actie heeft wantrouwen, ge-
Dc praeses wil nu maar ieder het
woord geven. Het is goed om nu maar door
te spuien.
Ds. M e y n e n releveerde even de geschie
denis der debatten.
Nu we zoover zijn als we zijn komt Dr.
Dijk met een woord dat niet uit spr.'s hart
is. Dr. Dijk spreekt van „men". Wie is die
men? Wat is eenigen tijd? De opmerkingen
van Dr. Dijk zijn zeer onbclijnd. Bij afwij
zing van het doctoraat krijgen we geen rust.
Integendeel, de actie zou dan eerst ontbran
den. Spr. donkt aan de Vrije Universiteit en
roept Prof. Lindeboom op om mede te wa
ken dat men aan de Vrije wreekt waar zij
buiten staat.
Spr. kan begrijpen dat er animositeit is.
Niet alle menschen kunnen personen van
zaken scheiden. We hebben toch om deze
conclusie gebeden? Welnu, dan neme men
haar aan en gooie geen roet in het eten.
Velen hebben gevraagd: Wat zal de Synode
INGEZONDEN MEDEDEELING
doen? Het debat bracht geen verkeerd woord.
Nu ga men waar de uitersten elkander ra
ken geen eischen stellen die bovendien on
bclijnd zijn en die we niet mogen stellen.
Prof. Grcydanus oordeelt dat aan de
•rklaring niet moet worden gepeuterd. Dr.
Dijk wil geen amendement indienen
Maar dan moet hij het er ook niet aanhan
gen. Wc stemmen over de verklaring niets
meer niets minder.
Prof. Ridderbos ziet geen principieel
verschil. Wanneer wij een zaak wenschen en
daar elkander van willen overtuigen is daar
niets tegen en het kan roeping zijn. Als men
zich maar beperkt en bedenkt dat niet mee-
ningsverschil den vrede in gevaar brengt
maar dc methode waarop men ageert Spr.
voelt de moeilijkheid. Men kan hier niet pre
cies omlijnen, slechts vorderen dat men de
eenheid en den vrede in het oog houde.
Spr. beschouwt de woorden van Ds. Ba-
inck en Dr. Dijk als uit het hart Iemand
overtuigen moet men dom met veel geduld
zachtmoedigheid. Als. spr. iemand zou
willen overtuigen zou hij een tijd beginnen
te zwijgen. Maar spr. mcening is niet bin
dend. Spr. hoopt niet dat de zaak spoedig
weer aan de orde komt Indien wel, dan
hoopt spr. dat ze zal worden gevoerd in de
sfeer der zakelijke argumentatie. We moe
ten nog veel van elkander lecren en geleid
door den H. Geest, de rechte sfeer scheppen.
Ds. Fernhout zou nog veel willen zeg
gen dat hij echter voor de stemming onder
drukken wil.
Ds. Bavinck c.s. willen de grendel gcscho-
en zien voor de deur der actie den eersten
tijd, terwijl zij vreezen, dat deze formulee
ring die deur juist opent en tot actie prik
kelen zal. Die gedachte nu ligt er gansch
niet in. De commissie wil geen enkele ach
terdeur open laten en bedoelt dat ook met
haar voorstel niet.
Ds. Bavinck zoekt niets achter de con
clusie leest slechts wat er logisch uit kan
geconcludeerd.
Ds. Breukelaar de gemaakte opmer
kingen beantwoordend hoorde geen discus
sie over het voorstel. Spr. heeft heel
geen behoefte te bestrijden wat anderen in
hun hart hadden. Sommigen zien dit
stel in een bepaald licht. Spr. verstaat dat
Maar men ga op dien weg niet voort eil
neme het voorstel onveranderd aan. Spr. be
luisterde geen geprikkeldheid, wel bedroefd
heid over een en ander. Men tbrenge een
offer waar 't het beginsel niet geldt. Men
ga van hier vertrouwen gewekt hebbend ii
elkander. We bedoelen allen het welzijn der
Kerken, der school en de eero Gods.
Spr. wil op enkele gestelde vragen dan ook
maar niet ingaan.
De Praeses concludeerde dat er bijzon
dere leiding des H. Geestes in moet gezien
worden dat de commissie nu met een een
parig advies kwam. Spr. ziet in het voor
stel als ondergrond de rust cn vrede in dc
Kerken die immers hoog boven alles moet
uitgaan. Voor- en tegenstanders zullen ons
wel beeritiseeren maar dan moet rust en
vrede in de kerken ons motief zijn en dan
zullen we die ook bevorderen.
De voorzitter zou gaarne zien dat het
voorstel bij acclamatie werd aangenomen,
maar wil niemand binden.
Prof. Hepp heeft daartegen bezwaar.
Dr. v. Es wil zijn stem motiveeren. Spr.
vreest dat dit voorstel niet den vrede brengen
zal en hij betreurt dat niemand van de voor
standers van de gelegenheid gebruik heeft
gemaakt om de vrees van Dr. Dijk c.s. weg
te nemen.
De praeses vroeg Dr. v. Es of hij door
zijn vrees niet weggenomen kan achten.
Prof. He p p kan na het woord van Prof.
Hoekstra niet vóór het voorstel stemmen en
hij zal zich van stemming onthouden.
De praeses wees prof. Hepp op wat hij
tot Dr. v. Es zeidc.
Het voorstel werd hierop bij acclamatie
aangenomen.
Dc prae ses wees op het gewicht van
dit moment. Er is veel gebeden en als wij
het niet wisten dan bad dc Geest in ons
met onuitsprekelijke verzuchtingen. Hij heeft
ons uitgeholpen en wij betuigen Hem onzen
ootmoedigen dank.
Tenslotte voerden Ds. Fernhout en Ds.
Klaarhamer over de gevallen beslissing
nog het woord.
Het Synodaal archief.
Hierna rapporteerde Dr. Th. Ruys Jr.
van Lisse namens deputaten voor onderzoek
inzake het archief.
De Rapporteur deelde mede dat het archief
der Gen. Synode nog lang niet in orde is,
al kan de archief-bewarende kerk van Am
sterdam hier geen enkel verwijt worden ge
maakt Deputaten adviseeren om de Kerk
van .Amsterdam te verzoeken niet deputaten
zich nader te verstaan. Ook stellen zij voor
een archivaris te benoemen die het archief
wetenschappelijk catalogiseercn zal, welke
archivaris dan als adjunct aan het mode-
ramen zal worden toegevoegd.
Ook bracht Dr. Ruys rapport uit namens
deputaten voor het geven van advies inzake
de archieven van kerken, classes en Part.
Synoden.
De oproep om verslagen in te zenden over
hun archief werd door 90 pCt. der Kerken
niet beantwoord. De classes Batavia maakte
hier een loffelijke uitzondering.
Bij vele Kerken wordt het archief aller
minst behoorlijk beheerd noch bewaard.
Daardoor ging veel verloren wat had kun
nen bewaard.
Gelukkig valt eenige meerdere belangstel
ling voor het archiefwezen te constateercn.
De Gen. Synode zal goed doen om met eer
biediging van de zelfstandigheid der plaat
selijke kerk de kerken op te wekken voor
KONINKLIJK BEZOEK AAN BRUMMEN
Te Brammen werd. op 9 en 10 Sept. een groote Land- en Tuinbouwtentoonstelling met
2-daagsch concours-hippique gehouden ter gelegenheid van 't 50-jarig bestaan van de afd.
Brummen der G.O.M.v.L., welke gister bezocht werd door H.M. de Koningin en H.K.H.
Prinses Juliana. Rondgang op de tentoonstelling. Naast H.M. de voorzitter der afd.
Brummen der Gcldersch-Óverijselsche Maatschappij van Landbouw J. G. W. H. baron
van Sijtzemadaarachter Prinses Juliana.
nauwkeurig toezicht op de kerkelijke ar
chieven.
Spr. stelde voor dat de Synode een depu-
taat benoeme die dan krachtens een welom
schreven instructie kan optreden en met wie
de archivarissen der mindere vergaderingen
contact houden kunnen.
Over deze beide rapporten bracht ouder
ling K. Glastra v. Loon, van Kollum,
rapport uit daarbij voorlezend een schrijven
van Ds. T. Ferwerda, namens de archief-
bewarende kerk van Amsterdam, waarvan
deze predikant archivaris is. De commissie
kan niet met alle voorstellen van deputaten
meegaan, maar zij oordeelt dat de benoe
ming van een archivaris niet wachten mag
tot over drie jaar. De inrichting van een
kerkelijk bureau reeds nu, juicht zij niet toe,
waar dc zaak van een archiefstichting haar
beslag nog niet heeft gekregen en ook de
arbeid van dit bureau en van den te benoe
men adjuct, haar niet duidelijk is, terwijl
de kosten van een en ander die op f 7.000
worden begroot, haar te hoog voorkomt
Dr. Ru y s betreurde de afwijzing van en
kele voorstellen.
De prae ses merkt op dat dit toch niet
juist is, wijl de commissie een stekje heeft
geplant dat uitgroeien moet.
De Synode dankte Dr. Ruys voor zijn om
vangrijken arbeid.
De conclusies werden zonder discussie met
algemeene stemmen aangenomen. De Sy
node zal dus overgaan tot benoeming van
een archivaris.
Dc zittingen der Synode.
De voorzitter deed con nader voorstel
over de zittingen der Synode. De Synode be
sloot haar zittingen niet te verdagen maar
ook volgende week te vergaderen en dan ook
avondvergaderingen te houden.
Te half vijf verdaagde de voorzitter de
zittingen tot 8 uur. Gisteravond kwam de
Synode in comité-generaal bijeen.
Rectificatie.
In het begin van het verslag der Synode,
det in ons blacl van gister werd geplaatst,
werd gesproken van de krankencommissre;
daarvoor gelieve men -te lezen kranken-
UIT HET SOCIALE LEVEN
NIET ALGEMEEN. DOCH SOCHLISTISCH.
Veel meer dan in vroeger jaren openbaart
zich de z.g. moderne vakbeweging in hnar
ware gedaante, n.l. als te zyn een zuiver
socialistische beweging.
Niettemin gebeurt het nog al eens, wanneet
dat uit propagandistisch oogpunt voordeelig
blijkt, dat men zich als neutraal aandient.
De moderne vakbeweging ijvert voor ver
vulling van sociaal-economische verlangens,
waarbij niets de arbeiders behoeft te scheiden.
Integendeel, hebben ze in dat opzicht allen
dezelfde belangen.
Ten opzichte van hun godsdienstige en poli
tieke overtuiging laat de socialistische vak
beweging hare leden volkomen vrij. Daar be
moeit zich de vakbeweging niet mee. Ieder
kan de overtuiging, die hij is toegedaan, ten
volle uitleven.
De werkelijkheid is natuurlijk anders. Als
lid van de socialistische vakbeweging is m<
voor de daden en handelingen van deze bew
ging mede aansprakelijk. Een Christen, die
dan ock ernst maakt met zyn beginsel, kan
geen lid van een dergelijke beweging zijn.
jMet de S.D.A.P. ijvert de z.g. moderne vak
centrale, het N.V.V., voor politieke eischen.
Oordeelt het mee over de vraag welke ci
didaten vanwege de S.D.A.P. voor Kan>
Staten en Raden zullen worden gestelc.
ZATERDAG 13 SEPTEMDER
urtje. 12.— Tijdsein. 12.n
HILVERSUM. (1S75 M V A R A. I
Demonstratief
11.— Muzikale
steuni zij de verkiezing dezer candidate:! in
de propaganda.
Met haar millioenen guldens steunt deze
z.g. algemeene beweging de socialistische pers.
Houden S.D.A.P. cr. N.V.V. m bond met
elkaar betoogingen en demonstraties.
Inderdaad, de z.g. „moderne"' en .alge
meene" vakbeweging blykt zuiver socialis
tisch te zyn.
De betoogingen op Zondag 14 September te
Amsterdam en Rotterdam leveren daarvoor
nog eens weer opnieuw het bewijs, evenals
het petitionnement, dat de socialistische te-
weging een beetje wind in de zeilen moet
blazen.
Duidelijk blijkt wel, dat Christelijke arbei
ders en arbeidsters in een dergelijke beweging
niet thuis hooren. Hun plaats is in de Chris
telijke vakbeweging. Steeds klaarder komt
dit uit.
Overeenkomstig genomen besluit op de ver
gadering van Donderdag 5 Juni, welke van
wege den ProL-Chr. Besturenbond Heerlen en
omgeving was belegd om te komen tot op
richting van een Vereoniging van Prot.-Chr.
Mijnbeambten, heeft er opnieuw een bijeen
komst van Prot.-Chr. m;inbeambten plaats
gevonden in het Ned. Herv. Jeugdhuis te
Treebeek.
Nadat de heer L. Vermeulen, secretaris van
don Ned. Chr. Ambtenaarsbond te Den Haag,
de oprichting van een eigen organisatie van
Christelijke mijnbeambten had bepleit, aange
zien de belangen van mijnbeambten en die van
Ryk en gemeenten niet geheel parallel
loonen, werd door de aanwezigen in principe
besloten tot oprichting van een Prot.-Chr.
Vereoniging van Mijnbeambten. Reeds 66 per
sonen gaven zich als lid op.
On eer. volgende te houden vergadering zul
len het huishoudelijk reglement cn de statuten
aa i de leden worden voorgelegd welke door
bet voorloopig comité, bestaande uit de heeren
J. van Donselaar, J. R. Fijn, F. A. Kraaije-
vold, W. G. A. Kwast. L. A. Kijkhoek, aan
gevuld met neg een tweetal heeren, zal
worden samengesteld. Daarna zal tot het ver
kiezen van een bestuur worden overgegaan.
Het lidmaatschap staat open voor technische,
administratieve cn overige beambten der
staats- en particuliere mijnen alsook voor die
van het Algemeen Mynwcrkcrsfonds en Geolo
gisch Bureau.
Ook zal in de volcon-'o vorendering naast
andere zaken van hulshouHoliiken n.irn be
sproken worden de aansluiting by bet Chr.
Not Vakverbond in Nederland, waartoe de
heer Vereneulen in zyn duidelijke uiteenzetting
adviseerde.
door ARTHUR E. SOUTHON
l (68
Een paar paria's zijn wellicht erheen gegaan maar ook clat
Ikomt me toch niet heel waarschijnlijk voor, want dc lieden uit
Kwandi hebben het niet op dat tuig begrepen. Ik stel me voor,
dat Tulasi onkundig is van den afloop van het gebeurde in
idezen nacht en dat hij nog zit te wachten op nieuws daarom
trent. Ik zal hem zelf dat bericht brengen met mijn revolver.
En ik verzeker u, dat we ditmaal niet in twijfel behoeven te
iverkceren over zijn dood.
De overblijvende zes mannen laat ik hier bij u achter. Probeer
een soortement draagbaar in elkaar te timmeren en laat deze
mannen haar dragen naar uw hut in Kwandi. Doe kalm aan; ik
heb ongeveer twee uur noodig. Houd u zooveel mogelijk gedekt
en als u bij de stad gekomen bent, stuur Makindi dan vooruit
om te zien, hoe de zaken staan. Bon ik geslaagd in mijn plan,
dan kunt u natuurlijk direct binnenkomen. Maar als Tulasi ge
waarschuwd is en ik de plank mis sla, blijf dan in het bosch
en spoed u met Mary zoo vlug mogelijk zuidwaartsen God
moge je helpen, Rilston want Karumbana zal ivanavond een
hel zijn, als ik niet slaag".
„Zoo zal het 't beste zijn, denk ik", zei Rilston. „Ik zal mijn
uiterste best doen; bijna onnoodig dat te zeggen".
„Nog één woord. Laat haar in vredesnaam niet levend in de
handen van dien gelen duivel vallen", zei Fane met een trilling
in zijn stem. „Je weet, wat d&t voor haar beteekenen zou".
„Ja", zei Rilston, hoofdknikkend. „En, als we elkaar niet weer
zien dan wil ik je nu zeggen: zij is het eenige meisje, dat ik
ooit heb liefgehad jo kunt haar mij rustig toevertrouwen".
Na een langen, stevigen handdruk scheidden zij, en de Com
missaris leidde zijn kleine handvol politiemannen met snelle
passen naar Kwandi, voor zijn laatste ontmoeting met den half
bloed.
Bij zijn vlugge reconstructie van den algcmecncn toestand, was
Fane merkwaardig nauwkeurig geweest Tulasi was inderdaad
geheel onkundig ervan, hoe de overval afgeloopen was, en vol
ongeduld wachtte hij op nieuws daaromtrent. Den heelcn nacht
had hij met den koning opgezeten, terwijl hij hem volledig en
uitvoerig inlichtte omtrent de organisatie ivan de Broederschap.
Fcribo was ongemerkt weggeslopen en naderhand had ze in
haar kamer weer afgeluisterd, hoe alles in elkaar zat. Met een
sterk geheugen, als zij had, viel het haar niet moeilijk de namen
van de leiders der beweging te onthouden. Ze had niet de minste
bedoeling om haar vader te verraden, maar ze had geleerd de
zienswijze van Makindi te deelen omtrent den Commissaris, dat
hij „te sterk" was voor den halfbloed.
Hoewel het momenteel bijna onmogelijk scheen, voelde ze toch
op de een of andere manier, dat hij weer zou overwinnen en
om haar vader dan te redden zou ze het geheim van de Broe
derschap verklappen.
Met het aanbreken van den dageraad ontwaakte ook in
Kwandi het leven van eiken dag. Tulasi stuurde aan een veer
tigtal van de voornaamste bondgenooten een boodschap, dat hij
met hen in het paleis wilde confereeren. Elk oogenblik kon er
nieuws ivan Dosomu komen nu, en zoodra hij wist, dat Mary in
Mperu opgeborgen zat, zou hij hen over geheel Karumbana uit
zenden om den opstand te prediken.
Er ging een uur mee heen, om ieder afzonderlijk nauwkeurige
instructies te geven. Toen maakte zijn groeiend ongeduld het hem
cpmogelijk nog langer werkeloos te wachten.
„Ik ga vast eens bij de poort kijken", zei hij tot den koning.
„Deze mannen neem ik mee; dan zijn ze vast op weg, en ze
kunnen af march eeren, zoodra Dosomu er is".
Vergezeld van zijn mannen, verliet hij derhalve het paleis en
begaf zich naar de poort. In de verte hoorde hij een verward
stemmengeluid, en denkend, dat Dosomu er eindelijk was, ver
snelde hij zijn pas door dc nauwe straten, totdat hij op het groote
marktplein kwam. Aan den anderen kant daarvan zag hij een
troep .drukdoende inboorlingen, die luid schreeuwrdcn en achtor-
om zagen. Wat ze riepen, kon hij niet verstaan.
Maar toen hij doorrende, zag hij opeens, dat de troop zich in
tweeën splitsteen ontdekte hij de helroode hoofddeksels, die
alleen door de Hausa's gedragen werden.
„Feribu-ekun", stamelde hij, bij de nadering van de lange,
slanke gestalte van Harley Fanc.
Op hetzelfde moment zag do Commissaris hem, en hij de ge
dachte aan het vreeselijke wat men zijn zuster had aangedaan,
kookte hij zoo van woede, dat hij een moment z'n koele bezin
ning verloor. Hij trok zijn zwaargeladen revolver cn vuurde op
den halfbloed, maar de afstand was te groot en daarom trof hij
niet.
„Schiet den witten hond neer!" gilde Tulasi. „Mimba-Karo
heeft hem in onze handen overgeleverd. Sohiet, brooders van
den Dood en de overwinning zal heden onze zijn!''
Do mannen, die bij hem waren, vuurden met hun jachtgewe
ren, in een waanzinnig salvo. Maar aangezien de schootsruimte
al te groot was geweest voor Fane's mauser, was het natuurlijk
hopeloos voor hun vuursteenslot. Het eenige effect van de „prop
penschieters" was dan ook, dat zo wat stof opjoegen voor de na
derende politiemannen.
Toen ze op een behoorlijken afstand genaderd waren, wierpen
de Hausa's zich op een snel gegeven bevel yan Fano op de
knieën en begonnen regelmatig hun doodolijke treffers te vuren
in de richting van de „Broeders van den Dood". Met liet fana
tisme van een inboorling bleven de volgelingen van Tulasi recht
op staan op de open marktplaats, zonder zich eenige moeite te
geven om dekking te zoeken, voorzoover dot op ren open plek
nog^ mogelijk is, maar koortsachtig bezig om hun geweren to
Mannetje na mannetje werd getroffen, terwijl de Hausa's rus
tig bleven doorschieten. Alleen Tulasi bleef ongedeerd.
Zooals vroeger, leek het ook nu weer of zijn leven bijzonder
beschermd werd. Ilij bleef rechtop staan, wild roepend tot zijn
god of de mannen aanvurend, terwijl dc kogels om zijn ooron
floten.
Fane zelf nam hem onder schot en mikte nauwktÉhg op de
breedc borst van den gelen man, maar een fractie van een se
conde, vóór hij den trekker overhaalde, bukte Tulasi ri. h voor
over om het geweer van een doodgeschoten inboorling op te
pakken. Fanes kogel doorboorde slechts zyn loshangend gewaad.
Hij vuurde nogmaals, maar toen viel slechts het geweer den
halfbloed uit de hand. Ten derde male spande hij de trekker
maar toen bleek zijn magazijn uitgeput
De volksmenigte had de beeaicn genomen bij het vallen van
het eerste schot. Er waren verscheidene honderden leden van de
Broederschap op dc markt, maar geen van hen waagde het,
deel te nemen aan het korte gevecht. Allen waren gewapend'
cn als ze direct tot den aanval waren overgegaan, zou «Ie politie
aan hun genade overgeleverd zijn. maar dc ontstellende snel
heid, waarmee het vuur geopend werd en het ontbreken van lei
ders aan hun kant, hield hen op een afstand, totdat het te laat
was. Voor ze zich goed en wel hersteld hadden van hun verba
zing, waren al hun leiders dood.
1 Wordt vervolgd.)
