DE LANDDAG VAN DE Ac R. J. A,
IN GOUDRIAAN
M/
AS 8 SfcF I EfwBER 4930
EERSTE BLAD. PAG. 3
VIT BE ANTI-REV. TARTU
HET ROTTERD. TOONKUNST
CONSERVATORIUM GEOPEND
„DE A.-R. PARTIJ
IS EEN VOLKSPARTIJ"
ACTIE VOEREN ZONDER KENNIS
VAN DE KERNBEGINSELEN
IS NIET MOGELIJK
DE-KOMENDE A.-R. MANNEN
BEHOOREN VAN ROTSVASTE
OVERTUIGING TE ZIJN
I Een groote menigte jonge en oudere men
schen, :öhgeveër een kleine duizend man,
fcevond zich op het terrein van den heer
Korevaar, te Goudriaan, om te luisteren
raar wat de leider der A.R. Partij, die daar
toor dé Waardsche A. R. J. A. optrad, te
leggen/had.
I Op het terrein' bemerkten we o.m. vele
Ledikanten, ecnige burgemeesters en an-
Öere vooraan staand a personen.
1 Openingsworod van. Dr. Severijn.
i Dr. Severijn zou het openingswoord spre
ken. Na het zingen van een lied uit Psalm
U ging spr. in gebed 'voor. Spr. begon met
Je schetsen den modernen geest, die geen
feenhei'd wil, doch die de verdeeldheid mint.
peze ihödéme tijdgeest stemt den jongeren
sceptisch tegenover de vragen van het le-
fcén. Hij verstoort zijn houvast en geeft daar
been ander voor terug,
f Doch zegt spr. we hebben een hou-
Ust noodig. O'nze jongeren moeten weten
foaarlahgs het heen moot.
I Spr./spreekt zijn verheuging uit over de
ppkonïst. Onze jongelingschap acht het zich
ben eeüe geschaard te mogen zijn om-dict
vaandel. T_
Vervolgens héét spr. den heer H. Colijn
Svelkom,- hem de hulde \;an de Alblafsor-
Ivaard-ibrengend.
Daarna betreedt Zijne Exc. H. Colijn dé tri
bune, onder applaus verwelkomd.
Rede Colijn.
Het is de eerste. maal zegt spr., dat ik
spreken ga over do A.R.J.A.-beweging en
de eerste maal dat ik dat doe tot degenen,
van wïe de beweging uitgaat. Daarom heeft
spr. het nuttig geacht, de gedachten, in die
Vier hóófdletters vereend^ te ontvouwen. In
be eerste plaats léést spr. er in "hoe go uzell
noemt-' teh tiveede wat ge'zij n wilt, ten
Berde wat gé d q e n wilt.
.r. Het begrip „jongeren".
In de eerste plaat.» noemt ge uzelf jonge
ren. Er zijn er-die een naam niets ach
ten. Doch spr. acht de naamgeving een daad
van zinrijke-Jietéékenis, wat spr. Uit de,
H. S-WéTdnidolijkt' -00
ia fonrlo'^c'toetfèftktvpifi J
•pocmfeMtefc i,s-niet zop eeiivoudig, ual nipn
zeggen- Jcan.:. \yii-:bejiooyen tot de jeugdigen.
Het woord jongeren" wordt,ook wel eens
rebruikt om een strooming, een richting
jan te; duiden. Ook dat,ia niet nieuw. Spc
lerinnert aan de geschiedenis van Rehabcam
lie na Saiomo's dood aan de regeering
twam-Lcn pan Absalom, de vee1heloveii.de.
Joch in het eerste gcvpl werd het.scheuring,
van liet rijk, on in'hot twoodé geval werd
iet geval.
Zulkp. j op geren -zijn er nog. Z|j nieoncn,
lat de. ónderen maar zoo spoedig mogelijk
oor de jongeren opzij moeten gaan.
Ten aanzicït' ^aïi" de tweede gedachte: wij
villen goed A.-R. zijn, is het goed de vraag
e stellen: wat bet eekent het om goed
L-R. tc zijn?
Het is niet goed om traditioneel A.-R.
e zijn; Doch men moet in hot wezen doov-
lringëp"'Van dyat de A.-R. beweging is, en
vat hot regulfterend beginsel is, dat haar
rijft. -Als ge daarop van harte ja en amen
egged kunt. dan pas rnoogt ge zeggen, dat
;e goed A.-R. zijt. De juiste Lieteekenis
ran „jongeren" is, tc zijn: wordende antl-
evolutionairen.
Men-pioet niet alleen A.-R. maar pok per-
oonlijji een goed Christen zijp. Wie zelf de
Vet Gods niet begeert na te leven, kan ook
>p staatkundig terrein dat niet doen. Maar
re móeten ook beseffen dat Christus' Koning
ehap..gaat oyer alles wat op aarde leeft
n zich beweegt. Niets is aan het regiment
-n Christus onttrokken. En daarnaast komt
belijdenis, ijst wo in de openharing Gods
ui nat-upr en Schriftuur hot Woord Gods
rkennen,. en dat dip Woord tot ons komt
net onfeilbaar gezag.
A. R. is mooi, maar men moet
ook persoonlijk een goed
Christen rijn.
De A -R. Pnrij ziet terug op de Hervor
ming als de bron, waaruit haar geestes
richting ris omgekomen. Die dat verstaat,
heeftde kerngedachte van het A.-R. be-
rinsel-'gegrepen.
[Daaruit vólgt, dat de A.-R. richting bi]
pitstok draagt een nationaal karakter, reeds
irachtoris haar oorsprong. De Hervorming
beeft in ons leven een bepaald type in het
pen .geroepen, en dat typo is het nationaal-
Gereformeerde type, het type naar Calvijn.
Daarin zien we den oversprong der A.-R.
lichting. De A.-R. Partij wil aan dat type
pasthouden. Spr. meent daarmee niets te-
peel te zeggen, al weet hij dat een derde
pan ons vólk R.-K. ia en dat con ander
boot gedeelte ook niet Gereformeerd is.
Toch kan men het zoggen, omdat het Ge-
feformoordo beginsel allo kringen doortrok
ken heeft. Zelfs do R.-K. zijn aan die in
werking niét ontkomen.
Als spr. spreekt ovor nationaal-Gcrefor-
meerd, dan denkt hij aan allen die zich
Itellen op het standpunt der vaderen. Na
tionaal, ook in onze wanrdeering van den
bloeitijd van ons volksleven en in den band
pic ons bindt aan het huis van Oranji
Want die omzetting van ons volkstype hooft
plaats gehad onder leiding van Oranje. Na
tionaal ook in de beschouwing van hel
vnlkerenleven. Daarom, wie A.-R. wil
pin, drtt is één zaak, om gevrijwaard te
zijn om meegesleurd to worden met allon
wind van loor.
De A. R. partij is oen volkspartij.
I Uit rle soevereiniteit Gods volgt ook. rlat
[de A.-R. partij nooit een bepaald volksdeel
omvatten k8(n, omdat die belijdenis niet het
foei is van een enkele-?>la$se. De A.-R. partij
p een .volkspartij. Dat ia voor de practi-
sche politiek oen zaak van> groote betecke-
Ean andere vraag: wat zijt ge? Conser
vatief'of democraat. Hier hangt voor het
oordeel va» velon alles van af.. Spr.'s ant
woord is: we zijn alle twee. Wij zijn con
servatief in dezen,,zin, dat we alles wat
goed is, willen behouden, wo sluiten, dat in
onze armen. Dat-is, we willen- de diepste
beginselen, die ons leven beheerschen, vast
houden. Schaamt u dus niet over uw con-
servatief-zijn. Want het gaat er om: wat
ge behouden wilt.
We zijn ook democraat. Dat zijn we van
Calvijn af geweest. In de kerkorde spreekt
dit reeds. Maar we zijn het ook in hot loven
van den Staut. Er is ook een democratie
in het leven van do maatschappij. Het ver
schil tusscben de A.-R. on do moderne do-
mocratie is, dat de A.-R. de zelfwerkzaam
heid van de maatschappelijke kringen eerst
doen opkomen. De moderne democratie ver
wacht alles van den Staat. Dat verschil
werkt ook door in het beginsel der belas
tingheffing. Maar nu voelt men, wat er
noodig is, om goed A.-R. te zijn.
Waarin openbaart zich óp het terrein Van
het staatkundig het Christelijk karakter der
A.-R. Partij? Dat is een heel moeilijke
vraag. Wat is de inhoud van een Chr. Staat
kunde in natianaa-l-Goreformecrd.cn zin ia
een land met een gemengde bevolking?
Over het antwoord op die vraag gegeven,
openbaart zich wel eens verschil van
moening.
De A.-R. Parij belijdt, dat do Overheid
Gods dienaresse is op aarde en dat ze een
taak tc vervullen heeft voor hot Koninkrijk
Gods; evenals de Kerk, al is het een andere
Als de toestand nog bestond, dat or was
één ongedeelde Chr. Kerk, dan was de zaak
eenvoudig. Maar zoo staat het niet meer.
Want die toestand is niet meer aanwezig.
Er is ook nop;, dat men de Overheid in
onze eeuw niet meer zien kan als de
eenig machthebbende. Ze is gebonden aan
do instemming van de vertegenwoordiging
des volks. Als dus het volk niet leeft naar
Gods Woord, is de Overheid er een met go-
bondon, handen eri.gekluisterde voeten.
Het volk moet de overheid, zelfs als ze niet
kan, haar roeping voorhouden. Het geloovig<
volk moet daarvoor in de schuld komen vooi
God. De weg, die wij te volgen hebben, i:
dat we in een klachtgebed onze ziet tot
God verheffen. Daarom, zoo zegt spr. met
nadruk, roep 'ik jonge mannon te hulp,
opdat, de omzetting in dc, volksovertuiging
op die wijze worde verkregen.
Actie voeren.
Wat moeten nu do jonge menschen? Actie
voeren? Welke actie? Gelukkig ligt ook dat
in. den naam: ge wilt Studieclubs vormen.
Gelukkig. Want po kunt nooit actie voeren,
als go do kernbeginselen niet kent. Houdt u
dus niet bezig met do. prohlemen van
dag. Dat zijn meestal ééndagsvliegen.
Daarbij staat ge niet voor. een geri
taak. Ér zijn tal van vragen,-waarin velen
nog zoekend don weg trachten te vinden
Een dier vragen is dje van dc verhouding
van de "Overheid tot de. Kérk. Kork en Staat
zün JfelpWWfwM
•kaar elk uur'/vap jrjen. dag in de personen
der gelboyigóh. 'Daarom ljgt'uw voorberei
ding niet alleen in de studieclubs. Want
zijn ook nog de catechisatie en de J. V.
Alleen met de studie der beginselen wordt
het beste weerstandsvermogen verkregen.
Eén waarschuwing moet spr. doen hooreri.
Deze beweging heeft spr. van harte toege
juicht. Maar het waarschuwend woord kan
geen kwaad.
Men moet 'niet mocnen, dat de studie van
het A.-R, beginsel pas bij u begint. Wan
ook vroeger is gostudeerd. In dc tweede
plaats past het om zich hij do studie cli
beginselen te laten leidon door meer e
varenon: Als. het straks let een iandclijken
bond komt,- zal de' Centmie partij -gaann
samenwerken met de A.R.J.A. Er is behoefte
aan, dat de komende A.-R. mannen zijn
van rotsvaste overtuiging. Ook voor uw
eigen persoonlijk leven draagt ge een rijke-
zogen weg, als pe uw leyen gedragen doei
zijn door dat allerdiepste levensbeginsel,
Dan, maar ook eerst dun. kunt ge op uw
lippen nomen het schooide lied van Da Costa:
Zij zullen het niet hebben, om daarop
te laten volgen: Met al hun schoono woor-
Dr. Severijn dankt Z.Exr. Colijn, hot A.-R.
volk verzoekend. Ex, Colijn toe to zingen:
Dat 's Hoeren zogon op U daal. Daar
zingen de saamgekomenon de drie couplet
ten van het A.R.J-A.-Jied.
Mr. Scheurer spreekt.
Nadat de lieer Colijn is vertrokken, ver
krijgt Mr. Scheurer het woord. Spr. wi
spreken over een woord uit Deut. 13: di
Heere uw God verzoekt uliedon. Dat is: Hi
wil u practisch cxamineeren. Dat doet Hij
niet alleen door de vuurproef on de water
proef, maar ook door de dwaalleer. Zullen
we ons verzotten, of zullen we ons laten
meevoeren? Uit-dit hoofdstuk weten we
ons te doen staat, als do bonze tot ons komt.
Het gaat er om. of wij den vijand herken
nen kunnen. Communisme, socialisme, li
beralisme, Roomsch-Katholicismo bobben
geen kans onder do onzen. Maar de Qhristen-
clemocraten zagen er niet hun Bergrede en
gepraat over Jezus wel kans toe.
We hebben een periode van rust. Daar
kunnen wo God voor danken. Maar ook een
geschikte tijd om de beginselen uit te
bouwen. Er is oppervlakkigheid en zelfvol
daanheid^ Ook in de A.-R. beweging i;
aan hot opkomen. Als een alarmstoöt daar
tegen is do A.R.J.A. opgekomen.
Als A.R.J.A. aanvaarden we n a t u u r 1 ij k
de leiding der ouderen. In do statuten i
dat te vinden. Natuurlijk verwachten w
ook critick. Maar dan opbouwende critieh
We zijn geen oppositiegroep. Tiet gaat
niet om oppositie, maar om den onder
bouw. Spr. dankt do hoeren Colijn en Seve
rijn, alsmede ook de heer Jongencol. Spr.
groet niemand, want ovor vijf weken zien
we elkaar in Amersfoort. Door geregeld)
clubstudio willen wij weten hoe wc di
Kiesvercenigingen steunen. Dat beginsel
sterkt ons en schraagt ons.
De heer de Graaf dankt den heer Mr.
Scheurer voor zijn ernstig slotwoord, en
dankt tevens den heer Korevaar, die zoo
gaarno zijn terrein afstond.
De samenkomst wordt door Ds. A.
Weg met dankgebed gesloten.
STADSVUIL NAAR DEN AKKER
DIRECTEUR WILLEM PIJPER
OVER MODERNE MUZIEK
In de groote zaal der Rotterdamsche Toon
kunst-Muziekscholen aan de v. d. Duynstraat
heeft Zaterdagavond op feestelijke wijze de
cfficieele opening plaats gehad van het Nieuwe
Rutterdamsch Toonkunst-Conservatorium.
Een illuster gezelschap.
Bij deze voor het Muziekleven zoo belang-
riike gebeurtenis waren o.a. aanwezig: Burge
meester Mr. P. Drooglever Fortuyn; Dr Paul
Cronhejm, Vertegenwoordiger van het Hoofd
bestuur der Toonkunst-Mij. Amsterdam; G.
Vlug, Oud-Voorzitter der Afdeeling Rotter
dam; Ph. Mees; C. de Monehy, Voorzitter der
Sociëteit „Harmonie", Rotterdam; Mr. W. C
Mees, Voorzitter van liet Bestuur der Volks
universiteit, te Rotterdam; Dr. Hen geveld,
•ns den Rotterdamsclien Kunstkring; H.
an Dam, namens de Academie van Beel
dende Kunsten en Wetenschappen; M. Horn,
ma de Afdeeling Schiedam; Dr. Jon
Wagenaar, Directeur van het Koninklijk
Conservatorium te Den Haag en Vertegen
woordiger van den Minister van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen; Oud-Directc-ur
Wouter Hutschenruyter; Prof. Dr. A. A.
FmyersSem Dresden, Directeur van het
Amaterdamsch Conservatorium van Toonkunst:
Bernard Diamant; George Rijken; Balthasar
Verhagen, Directeur van de Tooneelschool, te
Amsterdam: Prof. Paul Schram; Bestuurs
leden der Zang-Vereeniging van de Afdeeling
Rotterdam: Hoofdleeraren, Leeraraen en Leer-
;en der Afdeeling; Leerlingen der kunst-
klassen, enz.
Rede van den heer Kraniz.
De Voorzitter der Rotterdamsche .Toonkunst-
Af deelirig, de heer J. J. Krantz, hield een
inleiding tot de officieele opening, riep allen
een hartelijk welkom toe en verheugde ~"v
over de groote belangstelling voor een
welke het Bestuur zeer ter harte gaat. In korte
trekken ging spreker na, hoe de Rotterdam
sche Afdeeling tot de oprichting van dit
Conservatorium gekomen is.
Hii wees erop, dat de Toonkunst-muziek
school, die rle leerlingen een uitstekende oplei
ding doet genieten, toch de gewenschte
bovenbouw mist, zoolang dit niet wordt
perfectiohneerd door eon afdeeling
hoogere vakpleiding met bekroning
diploma's der verschillende muziekfaculteiten.
Het plan tot oprichting van zulk een con;
vatorium is voor het eerst in Maart in
bestuur ter sprake gekomen en het is het
bestuur een grootevoldoening, dat het reeds
dezen avond kan wol-den geopend. Spr. wees
erop. dat het conservatorium zich zelf niet zal
kunnen bedruipen en dat. het den steun der
gemeenschap dus niet zal kunnen missen. Het
zal ook zeer wensehelljk zijn, een aantal
geheel e of gedeeltelijke vrijplaatsen (studie
beurzen) beschikbaar te f tellen voor onver
mogende talentvolle leerlingen.
Het conservatorium zal zijn een geheel af
zonderlijk en zelfstandig instituut, dat zijn
nlaats zal hebben naast de muziekscholen.
Het zal staan onder een afzonderlijk dage-
Ujksch bestuur, de reeds benoemde Cons-rva-
toriu m-C omnij 3 si een ondev een zelfstandi-
gpjy, cjirgeteur,terwjjl in '"de toékbm^t "zal.
worden benoemd een raad van Toezicht ir
den vorm van een college van Curatoren.
De directie van de thans bestaande muziek
scholen, met haar steeds toenemend aantal
leerlingen, zal na de oprichting van het Con
servatorium tot ta-.k hebben de onleiding van
hen, die de muziek als liefhebberij beoefe-
en en de voorbereiding van de ro-iservato-
ium-leeiiingen. Deze taak is van dusdani en
mvng. dat z;i hésDg 'egt op dé v 11e 'ït
erkkracht van den Directeur, den heer
Feltzer. Deze beplritte daarom de_ benoeming
van een afzonderlijken Directeur voor het
Conservatorium, en vestigde aanstonds de aan
dacht op or.zr-n beroemden land?°-.oot Wil
lem Pijper. We kunnen ons gelukkig prijzen
dat deze zich heeft bereid verklaard, de
leiding cd zich te nemen. Wel moge hot
nitra-mrdernisme zijner composities a^v-
vankelijk eer, oogenhlik enkele conservati -
ven hebben afgeschrikt, maar voor ons staat
vsst. dat deze kunstenaar erin zal slagen
in Rotterdam te vestigen een nieuw muzi
kaal milieu, cn dnt zijne moderne opvattingen
rerfrisschend zullen werken en de muzikale
geest zullen doen opleven. De Afd. Rotter-
lam van de Maatschappij tot Bevordering
der Toonkunst is zich bewust van de ver
plichtingen, welke een roemvol verleden van
n;cer dan een eeuw haar Qplegt, de persoon
van Willem Pijper als paedagoog biedt de
waarborgen, dat de opleiding aan het con
servatorium onder zijn leiding aan de aller
hoogste- eischen zal voldoen.
Redo vau Willem Pijper.
Het woord was daarna aan den directeur
van het Conservatorium den heer Willem
Pijper.
Willem Pijper zeide, dat hij componist is
van z.g. „ultra-moderne" muziek, omdat hij
geboren is in 1894. De trekschuit is niet meer
ons vervoermiddel, maar de vliegmachine, we
laten ons niet meer opereeren door een
barbier, enz. Dat zijn symptomen van voor
uitgang.
Spr. heeft bezwaar tegen het woord „mo
dern'. Alles is in aün tijd modern genoemd.
Schumann zei terecht: Alles Modiache wird
wieder unmodisch.
De vooruitgang in de muziek bestaat in
de vermeerderde psychische en technische
vermogens van de componisten. Vooral het
laatste. We zullen niet licht zeggen, wijzer
te zijn dan Mozart of Beethoven'. W»t die
technische vermogens betreft wanneer wij
minder weten van het contrapunt dan Bach
is ons werk minder solide. In de elementen
die muziek vormen is een der primaire de
melodie. Secundair is de harmonie, De secun
daire harmonie kon zich buitensporig ont
wikkelen ten koste van de primaire melodie.
Men associeert gewoonlijk de moderne me
lodie met de oudere harmonie. Tegenwoordig
begint men zich te bezinnen op het klimaat
der melodie. Dit beteekent, zegt spr. dat de
tijd rijp is voor een muzikale renaissance
en Spr's persoonlijke overtuiging is, dat die
renaissance hier in Nederland zal plaats
grijpen. Van het oude contrapunt is de basis
gelegd in Nederland. Eerst veel later begin
nen de groote Duitschers en Franschen daar
in een rol te spelen die van beteekems is.
De nieuwe contrapunctiek eischt een denk
wijze, die wy in Nedet'and van huis uit mee
brengen. Spr. zelf heeft het gevoel, dat hy
in de door hem bedoelde renaissance een
werkzaam aandeel zal kunnen nemen en ver
heugt zich daarom, dat hij als directeur van
dit Conservatorium zal mogen optreden.
Spr. heeft hiermee den „tekst" gegeven.
Drie zijner beste leerlingen zullen daar
over hedenavond „preokon", drie jonge man
nen, die, volgens hem, de maarschalksstaf in
den ransel dragen.
Zal men dit werk niet dadelijk begrijpen
spr. wijst erop, dat een nieuw werk niet
niet alleen moet g ekend maar ook v e r-
INTERESSANTE PROEFNEMINGEN.
Een Italiaan, Beccari genaamd, heeft een
aantal jaren geleden een systeem uitgevon
den om huisvuil om te zetten in mestaarde
door een speciale bewerking. Hij had daar
toe een zeer ingewikkelde methode, waarbij
cellen gebouwd moesten worden enz. doch
de uitkomsten bewezen, dat op deze wijze
zeer goede meststoffen voor den akkerbouw
te verkrijgen waren.
Prof. Ir. J. Hudig van de Landbouw Hoo-
geschool te Wageningen begon proeven te
nomen met het verwerken van huisvuil op
de manier zooals Beccari dit in Italië deed,
maar op iveel eenvoudiger wijze. Tegelijker
tijd was de directeur van den Gemeente
lijken Rcinigings- en Ontsmettingsdienst de
heer G. A. de Monye begonnen prooven te
nemen.
Prof. Hudig en de heer de Monye kwamen
met elkaar in contact en interesseerden voor
do proeven ook den heer van Maanen
de Nederlandscho Heiclemaatschappij.
Gevolg "van dit overleg was, dat de drio
hoeren allen voortgingen te experimenteeren
doch elkaar op de hoogte hielden van de
rcSultatO.il.
De UiReohtsche Gemeenteraad hooft in
vorige -vergadering een bodrag gevoteerd
voor aanschaffing van een transportband
voor de Reiniging. Met deze aanschaffing
wordt de mogolijkhcid geopend de proefne
mingen met het systeem Beccari op grooterr
schaal voort te zetten.
Bij dit systeem, dat zooals boven uiteenge
zet, te Utrecht op veel vereenvoudigde wijze
wordt toegepast, moet het vuil gestort wor
den, van een hoogte van ongeveer 4 Meter.
Het beginsel, dat aan hot systeem tan grond
slag ligt is, dat het vuil slechts door eigen
zwaarte gedrukt mag worden. Het moet daar
om van een hoogte worden gestort en verder
onaangeroerd "blijven liggen op stapel, ge
durende een periode van twee maanden.
Daarna wordt liet gezeefd en worden de gro
vere dcelen, die nog overgebleven zijn, ver
wijderd.
Vóór hét storten van het vuil moet dit door
en door vochtig worden gemaakt om een
goede firmentatie mogelijk te maken.
\Yjj hebbon de resultaten gezien van de
bemesting met het product, dat door deze
wijze van bewerking verkregen wordt. De
heer De Monye heeft de proeven genomeu
met haver, tarwe, boonen, mais en gerat.
Het was opmerkelijk om te zien hoeveel
beter de gewassen, geteeld in grond bemest
met dit product waren opgekomen dan de
gewassen, die in grond zonder deze mest
aarde waren gekweekt En eerstbedoelde
waren veel steviger uitgegroeid en hoewel
er nog het nadeel was, dat cr eigenlijk te
laat gezaaid was, viel duidelijk te constatee-
ron (Ie goede werking van deze meststof.
Het nieuwe product ziet er eenigermale
uit als grove tuinaarde. Het is zeer gemak
kclijk in hot transport- en ook in gebruik op
het land, daar het adi.w. uitgezaaid
strooi U t- wordt
Er zijn reeds e enige, landbouwers, die deze
soort mestaarde afnemen en gebruiken en
zij, hébben er hun groote voldoening over
uitgesproken.
De,' bedoeling is dm na het gereedkomen
van Hen transportband, waardoor mede e
belangrijke besparing aan arbeidsloon v
kregen zal kunnen worden, een groote hoe
veelheid huisvuil op deze wijze te verwer
ken, opdat het volgend jaar op ruime schaal
j proeven in den akkerbouw ermee genomen
kond, Tater herkend en eindelijk bekend
worden. En eerst nadat het bekend is, zal
het bemind kunnen worden-
Spr. begrijpt, dat de nieuwe klanken
huiveringen opwekken by hen wier muziek
liefde in het verleden verankerd Ligt. Maar
er zy'n jonge menschen, die de affiniteit
ervoor gevoelen cn voor hen is het nieuwi
luid een vreugde.
Bet gaat er voor spr. om, dat het tegen
woordig geslacht een groote portefeuille met
geslaagde composities aan het nageslacht zal
nalaten. Het herscheppen immers vergaat,
maar het document, de schepping, „het
ziékboek", blijft.
Dat Nederland muzikaal impotent zou zyn,
is een groote dwaling. We moeten geloovon
aan ónze eigenwaarde. Te lang reeds hebben
we iy muzil ale slavernij geleefd.
Spr. dankt het Rótterdamsch Toonkunstbe-
stuur ervoor, dat het de teekenen der tijden
begrepen heeft. Persoonlijk brengt hy dank
aar. de heeron Wagenaar. Dresden, Hutsohei.-
ruytej1 en Feltzer en aan de leeraaren 01
leerlingen. Als hy ten slotte aan de leeraren
en leeraressen vraagt of hij op hen kan reke
nen in de samenwerking aan het groote
gebouw van een eigen muziekleven, wordt
met een hartelijk „ja!" en applaus geantwoord.
De opening.
Namens het Hoofdbestuur van Toonkunst
heeft daarna Dr. Piaul Cr'onhelm het Rótter
damsch Toonkunst-Conservatorium voor offi
ciéél geopend verklaard. Spr. merkte op, dat
hét Hoofdbestuur by deze groote gebeurtenis
niet onverschillig kon blijven, wees op rte
groote beteekenis van Willem Pijper als com
ponist en paedagoog en is overtuigd, dat deze
benoeming nieuwen luister zal bijzetten aan de
reputatie van de oude Maatschappij.
Dr. Joh. Wagenaar sprak een hartelyk
woord van gelukwensch namens de Regeering
cn speoiaal namens den Minister van Onder
was. Kun*tén en Wetenschappen. Moge het
nieuwe Conservatorium zich verheugen in een
grooten bloei en moge het een nieuwe parei
worden aan de kroon van de oude Maat-
ONTSPANNING
Sem Dresden richtte een woord van geluk
wensch tot het Bestuur met de keuze van
Pijper. Deze had gerept van de oprichting van
een bolwerk, maar volgens Dresden was dat
woord goed gekozen, want er valt tegenwoor-
vcrkoln'•»-*•-—
dig 1
rkclyk veel te verdedigen.
Uitvoering van moderne werken.
Na een korte pauze is daarna een uitvoering
gegeven van "een piano-sonate (1927) van
Bertus van Lier (geb. 1906). een sonate voor
riool en piano (1927) van Guillaumc Landré
(ereb. 1905) en een sonatine (1926) van Piet
Ketting (geb. 1905). Piet Ketting droeg deze
werken op de piano voor. Herman van Borr
gaf ^de vioolpartij van het ten tweede genoemd
Wij zullen ons geen oordeel over deze
muziek aanmatigen, al willen we wel zeggen,
dat het Andantino uit de sonate van Bertus
van Ï.Ier ons als sterk werk opviel, dat wij
werden getroffen door de diepe melancholie
.der uitnemend voorgedragen vioolpartij uit
Guillaume- T.nndré's sonate en door het kern
achtige van Piot Ketting'» sonatine.
De yocizitter, de heer Ivrantz, sprak ten
slotte eon woord van dank aan de sprekers cn
liet de componisten en uitvoerenden een hulde
in ontvangrt m-men °P het met palmen ver
sierde podium. Daarna de e< re wijn.
EDE
SCHIETWEDSTRIJDEN B. V. L.
Uitgaande van het Landstcrmcorps „Ve-
lywe-Zoom" hebben een vijftal groote schiet
wedstrijden plaats en wel op 6, 13, 20, 27
September en 4 October 1930, resp. te Ede,
Ulft, Eist, Aalten en Ruurio.
Zoo is dan de wedstrijd alhier op de Rijks
schietbanen aan „De Driesprong" Zaterdag
jl. geëindigd.
Dc stand van deze wedstrijden is als
olgt:
Personecle baan, Koning- en Scherpschut
ters (max. 50 punten): 1. Elsenaar, Arn
hem, 48 p.; 2. H. R. v. d. Zandschulp, Ede,
4748 p.; 3. A. W. Kloet, Wojfhezen, 47—
45 p.; 4. J. Aartsen, Wolf hezen, 40—49 p.;
E. van Hal, Lunteren, 4G46 p.; 6. A.
Geldermans, Lunteren, 4045 p.; 7. E. Too-
nen, Arnhem, 46—41 p.; 8. D. Romljn, Ede,
4545 p.; 9. H. den Uijl, Ede, 45 p.; 10. C.
de Vree, Ede, 4449 p.; 11. A. M. Nelissen,
Ede, 44—43 p.; 12. W. J. van Veelen, Oos
terbeek, 44 p.
Scherpschutters (korps) (max. 250 p.): 1.
Ede, 225 p,; 2. Arnhem, 216 p.; 3. Lunteren,
212 p.; 4. Opheusdcn, 198 p.; 5. Wolfhezcn
189 p.
Schutters 1ste kl, (korps): 1. Ede 223 p.;
2. Oosterbeek 211 p.; 3. Lunteren 197 p.; 4.
Arnhem 191 p.; 5. Opheusdcn 185 p.; 6.
Wolfhezcn 171 p.; 7. Opheusdon (2de vijf
tal) 106 p.
Schutters 2de kl. (korps): 1. Lunteren
203 p.; 2. Ede 169 p.
Personeel schutters 1ste kl.; 1. L. C.
Haitsma, Oosterheek, 4747 p.; 2. W. Fluit,
Bennekom, 4743 p.; 8. M. Roozehoom, Ben
nekom, 46—45 p.; 4. A. van Silfhoutj 5. C.
van Donkelaar, Lunteren, 4538 p.; 6. E.
Bouw, Bennekom, 44—47 p.; 7. G. Beek,
Lunteren, 4-144 p.
Schutters 2de kl. personeel: 1. J. .T. Jon
ker, Wageningon, 46 p.; 2. P. de Water,
Lunteren, 45—42 p.; 3. T. van Wageningen,
Ede, 40—39 p.; 4. A. Smits, Ede, 40—30 p.
5. D. Verwoerd, Opheusdcn, 40 p.
Vrije baan K.S.O. 1ste kl.: 1. G. J. Schuur
huis, Ede, 76 p. (max. 90 p.).
Vrije baan K. S. O. 2de kl. (max. 90 p.):
1. J. van Wageningen, Ede, 77 p 2. H.
van Hunnik, Ede, 76 p.; 3. E. Top, Ede,
51 punten.
De regelingscommissie bestond uit de
heeren A. Baron van Hoeckeren van Keil,
res, luiL-kol., voorzitter; W. van In gen
Schouten, res. luit.-kol., secretaris; Mr. Dr.
C. O. Ph. Baron Creutz, burgemeester al
hier, en kolopel H. Zeeman, alhier; majoor
P. N. van Bavel, alhier, en de res. 1ste-
luit. J. Tulp (plaatselijk leider).
Do wed strijd-commissie bestond uit de
heeren W. van Ingen Schouten. .T. Tulp, P.
J. van Leeuwen en F. Jallnk Bzn.
De garnizoenscommandant verleende 0.1...
zijn medewerking door het beschikbaar stel
len van militairen, enz.
Dat deze wedstrijd er toe zal bijdragen
om de mooie organisatie van den B. V. I..
tot steeds grooteren bloei te doen komen
en haar te doen beantwoorden aan haar
doel, nl. te zijn „een darr> tegen den stroom
der revolutie".
De uitreiking der prijzen zal op een na
der te bepalen datum plaats hebben.
KERKNIEUWS
GEREF. KERKEN
Drietal: Te Grijpskerk (Gr.), II. J, Jager
te Jutrijp-Hommerla, L. van ürk te Sexbie-
rum en J. Velsink te Mimeikanaal.
Beroepen: Te Urk, S. Woutens te Dron-
rijp.
NED, HERV. KF.RK
Bedankt: Voor Groénlp, Mr. C J. P^riete
te LatLura (vroeger te Groonlo),
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE
DsP. Boes hoopt Zondag 28 September
a.s. afscheid te nemen van de Geref Kerk
te Beetgum en Zondag 5 October d.a.v. te
fi-Graveland intrede Ie doen, na bevestiging
door De. A. F. Keuohcuiue, miss. predikant
van Utrecht.
LAFHARTIGE AANRANDING VAN EEN
MEISJE.
Ernstige verwondingen.
Men meldt ons uit Roermond:
Zondagavond te half 9 Is mej. E. S. op den
weg van Roermond naar Heythuizen door
een onbekend gebleven persoon, die het dia
lect van de streek sprak, van haar rijwiel
getrokken. Zij heeft den man daarop ham-
geld gegeven en is met achterlating van haar
rijwiel gevlucht. Zij kwam echter te vallen
on werd ingehaald. Dc man greep haar vast
en sleepte haar in het hout, waar de onver
laat, toen zij om hulp begon te schreeuwen,
haar de keel dichtkneep, waardoor zij haar
bewustzijn verloor. Mej. S. kwam echter
spoedig weer bij. De man sloeg haar toen
niet een scherp voorwerp op het hoofd, waar
door zij opnieuw bewusteloos word. Toen zij
ongeveer een uur later weer bij kwam was
de aanvaller verdwenen. Met moeite heelt
niej. S. zich naar het dichts tb ij zijnde HuLs
gesleept Het blood stroomde uit een wonde,
die van ernstigen aard is. Do dader kon nog
worden gearresteerd.
EEN LAFHARTIGE OVERVAL.
Een huiavade^ vermoord.
Men meldt ons uit Deurne:
Zondagavond omstreeks 11 uur is zekere
Keyzer, vader van vier kinderen, door eenige
personen overvallen en met een mes be
werkt. K. werd zoo ernstig gewond, dat hij
naar het ziekenhuis moest worden vervoerd.
Te 3 uur 's nachts is het slachtoffer overle
den. Twee der vermoedelijke daders zijn in
arrest gesteld. K. is afkomstig uit Deurne.
Men meldt ons uit Maastricht:
Een drietal kinderen speelde in een kelder
van een afgebroken huis te Slenaken.
De kelder stortte plotseling in, waardoor
do drio kinderen onder de stecnen terecht
kwamen. Een in dc nabijheid werkende
nietselaaraleerling N. G. wist twee kinderen
met moeite te redden, het derde kind, het
7-jarige toontje van de wed. Vinken, kon
echter eerst na geruimep tijd dood onder het
gesteonte worden weggehaald.
TWIST TUSSCHEN JONGENS.
Een doode.
Men meldt ons pit Enschedé:
Hedennacht omstreeks half 12 had op den
Buurserweg onder Lonneker een twist plaats
tussehen twee groepjes jongens. Daarbij is
de 20-jarige Brinkman uit Lonneker, wever
beroep, met een mes in den hals gesto
ken. Hij werd zoo ernstig getroffen dat da
dood spoedig intrad. De vermoedelijke da
der, de 17-jarige wevershulp O. O., eveneens
uit Lonneker. is dcnzelfden nacht door de
politie van zijn bed gelicht. Hü is ter be
schikking van de justitie gesteld. Het lijk
in beslag genomen.
HANDELSBERICHTEN
r.OTTBRDAM t SEPTEMBER
MAIS op ten
per September
- imiarl i25*.
per Septet
per Mal
aart 12844-
Vroepkoer»en van hedenf
■r November 7.77H, par
t 8.30.
MEEL.
lodsche tarwebloem lX.75-H.Si,
rebloem 1212.50. Amertkaan-
rn: toppatent 14.2514.75. patent
13 50H starlKht ƒ12.50IS. bakers 11.54
12. overige prüsen onveranderd. Stemming
HT N N E N LAKPSCB GRANEN. (Voorlooplg
ar we Tamelijk aangeboden, vrtJwet onveran-
erd verkocht ƒ7.50—9. voor slechte kwaliteit
■frC nog minder bptaald.
Gerst. Chevalier 5.756.75.
Haver 5—6
Peulvruchten. Kleine feroene erwten met ta-
ïelük aanbod, vaster gestemd S11.50, echok
ers eveneens hooger 10—17.
Allee-per UlO Kg-
VLAS. Aanvoer 6000 kg. Hollandsch geeL Oa-
erkocht.
FIJNE ZADEN*. Lünsaad (zaal) ƒ1516. Idem
wltbloe!) 13—14.50, geel mosterdzaad ƒ20
2, blauw maanzaad 29SI. koolzaad 27—
n' alles per 100 kg.
Boekweit. Dontzlger Sept.-hnlf OcL-aTl
9.40. Oct-Nov.Dec.-afl. ƒ9.20. per 100 kg.
MARKTBERICHTEN
AMSTERDAM.
>rUz<
537
2e kw 100—108 c.. 3e kw. 84—96 c..
soorten 70—74 c.. per kg. stachtgowicht; 1-2
melken kalikoeten 250—75 per stuk; 81 vette
kalvpren le kw. 88—94 c.t 2e kw. 84—88 c.. 3e
kw S78—S4 c.. per kg. levend gewicht: «1
nuchtere kalveren 18—18. 87 schapen 36—40.
holde per Muk; 700 varkens. Hall. v,e*scb'«*
U(,ns go—no kg. 70-80 c.. zwaardere 76—78 a.
vette varkens 74—75 c.. per kg. elachtgewlcht
117 paarden 100—220 per stuk'
APBLDOOUN, 8 Sept. Eieren. (Geldersch-
överüsselsch* Ver. van Elerh.) Aangev. 65000
Hoogste prüa tl: laagste prijs f6.75; inlddeu-
prUs f 6.50 per 100 stuks.
IIERKRL. 8 Sept. Bloemen. Prözei
urfly 1.90—1.95. Golden 1.S6
•1.89.' ïtoselandia 1—2.05. Chrysantc- gggg
oemlg ƒ9— 23. per 100: boschrvsanf-
cyclai
Afrlkan
i 10 c
19—27 c.. Mot
c.. droogbloeier* s c
per stuk: prijnula 3 c. per pot; lelies 14—30
per kelk, rubrium 15—20 c per tnk.
OUDEWATER. 8 September. Kaas. Aange
voerd 118 partijen. 6S10 stuwks. wegerde c—»-
veer 36.550 kg. Prijzen: le
86—89. O "WÊ~
noTTicn
vetto rundoren. 199 vette Kalveren, »«'r
kalvern. 1085 schapen of lammeren. 1989 varken#
Prtlzen per kilo: koelen 37—^43—1^-*55— 57'A
—60 ct.. kalveren 55—5714—65—67)4—72\4—77>A
11—4 6. 2e srt.
pelde 34—rf9.' Handel flauw
8 Sept. Vee. Aangevoerd 415
35—32—32%
stloi
ek Maandag. Een prima
ngevoerd.
st vlotten
.nvoor minderMIPBRI-
handel, hóogere prflzen. Een enkel prima kalf
it 6 c. hoven noteering.
Schapen en lammeren; aanvoer zeer ruim.
indel willig, hooger© prtlzen. Dit alles ls ge
ile van hot koelel woder.
Varkens: aanvoer zeer groot. Ietwat stroever
tikje lager ract afloopend*
handel niot
vlot.
handel. Trüze
markt
Zouter* aan
Hier werd 91 c. besteed.
ROTTERDAM. 8 Sept. Aardappelen.
Brlelscho eigenheimer# 3—3.40. Zeeuwsche
hlauwe 3,60—4.30, ld. eigenheimers 1.50—3.
id. bonte 3.60—4.30, blauwe eigenheimers 3
.25, eerstelingen 2.603. alles por H.E*:
Westlandsche schoolm. zond 8—9 c.. ld. kleine
rondo 56 c., belde per kg. Aanvoer rodelljk,
kalme vraag.
TEltDAM. 8 SeDt Bloemen. PrtJzen:
lum-
2.30—3 60, Of el la ƒ1.30
4—4.30. Florae 2,70—3.80, Q O
rosaladla 2,903.50. anjera
a's 1 1S. gladiolen 0.60l.LU
bos 24 c.. rajonanten 13—38 e
pulllvi
blncl
bos 1314 c. per bos; Tradis
c'antla 12—33 c., Ster v Bethlehem 25—43 c.
ROERMOND. 8 Sept. Eieren. (Coop. Ven
Tlocrmondsche EierennUJn.) Aangev. 3.400.000 at
rrUsen: grooto f 6—7; kleine f 4.50—5-90; oen-
donoleren f5.50—6 per 100 stuks.
UTRECHT. 8 Augustus. Paarden. Aange
voerd 587 stuks Prijzen: weeldepaarden 375—
450. werkpaarden 275350. oude paarden 100
—210. 1%Jarige paarden 150—225. 2-Jsrlg«
paarden 2fiu—275. Jonge veulens 60—100. bit-
ten 100—200. Handel redelijk.
VISSCHERIJ
mtplnfflng op de 1JM Ct
>ept. TUdens de vlssoherö op de
or een cnrttldontploffing aan
stoomtrawler IJM «5 Urania de
t van R.. ernstig verwond. Door
IJM 159 AvI
vcrgei
3n, 8 September. Binnen van <le
van de Se reis VL II A v Enk
rtr.) met 13 lost van de 2e rel*
Czn. (28 Juli vertr.) met 18 Iw
VL 16 L v d Windt (24 Juli
(38 Juli vertr.) met
117 M Poot (31 Juli
te reis VL 70 P K.
vertr.) met 31 last; van do
«us (5 Aug. vertr.) mot
VL 71 W do Jong (29 Juli
Ann de röksafs!
f 2.80—1 80;
f 60-
Mf 11— ,__w
loontjes f 16—160; groote schelv. f 86—
Hiddel schelv. f 30—22; kl mldd. schelv. fli -
.60. groote gullen f 10—6-30; wilting i 6.10—2 6
Mik reel f 17—6.60: hRrlng f 10.5f
og f28—18: Per 20 stuks; vleet
1 50— 0.43; koolvisch f 0 65—0.14
Prlln
125 kg.
'„ülri
60 kg..
_on dor stoomtrawlers waren;
YM 2 Christine, (390 manden) f 4400; TM Uï
Rotterdam (600) f 3900; TM 109 John Brown
(400) f 2400; TM 62 Concordia (100) f 1550; YM
(110) f 3300; YM 361 Pan (80) f 1500;
YM 180 Holland 4 (180) f 2200; YM 331 Holland
5 (80) f 1000; YM 122 Pert.ia (1301 f 2000: TM
75 Kennemerduln (40) f JOOO; YM 52 Lordrecht
f210) fSSOO; YM 49 T otten (265) f 130O: TM 193
Hoop (60) flSOO: YM 330 KlandrU
YM lit Olympla 220) 2300; YM HPOTHV
t (315) f 2900YM
(235) f 3800;ym i
140 Oeslna (80) f 1700; YM »1 Ann
(60) f 1800; YM 98 -Libra 400) M20n; YM II
•Roods zer (125) 11800: TM 167 IJszee (7o>
f5200: TM 56 Groningen (21$) f 1800: YM 32
Zeemeeuw (75) f 1400; TM 1$ Cornells <Jl»X
f8900; M 82 Oceaau 2 f 4700.
