MAANDAG 1 SEPTEMBER 1930 TWEEDE BLAD PAG. 5
Kerknieuws.
f i GEREF. KERKEN
1 'Aangenomen: Kaar Ambt-Vollenhove
[(A), cand- A. H. Ousooren te Broek (bij Dok
kum). Naar Metslawier-Niawier, G. Bier
steker te Suameer.
Bedankt: Voor Krabbendam, cand. A. H.
Oussoren te Broek (bij Dokkum).
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Puenswoude, W. Rijosbur-
ger te Poübroek-
Bedankt: Voor Den Burg (Texel), A. C.
van Uchelen te Hoenderloo.
BEROEPINGSWERK
Te Zaandam is, in tegenstelling met
een door ons van een ander blad ontleend
bericht, door de Geref. Kerk in Hersteld Ver
band voor de vervulling van de bestaande
predikantsvacature nog geen tweetal ge
vormd.
f CANDIDATEN TOT DEN H. DIENST
Cand. A. de Ruiter, wiens adres is:
'Giessendam B 274 zoowel als Kampen, Broc-
'derweg 2, is van nu af bereid een eventueel
beroep in de Geref. Kerken in overweging
te nemen.
AFSCHEID, BEVESTIGING EN INTREDE
Ds. S. K ooistra hoopt Zondag 28 Sep-
'tember a.s. afscheid te nemen van de Ned.
Hervormde Gemeente te Welsrijp-Baijem
en Zondag 5 October d.a.v. intrede te doen
te 's-Gravenzande, na bevestiging door zijn
zwager Ds. Tz. Hettinga, van Dantuma-
vvoude.
Cand. J. Kremer, van Heerenveen,
hoopt Vrijdagavond a.s. intrede te doen als
hulpprediker bij de Geref. Kerk te Ede (kerk
gebouw Groote Straat)-
Ds. P. van der Marei, gekon.en van
Krabbendam, werd Zondagmorgen bij de
Geref. Kerk van Driesum bevestigd do"r Ds.
!A. Koning) van St. Laurens (Z.). die Lulcas
10 16 tot tekst had. Na de bevestiging werd
toegezongen Ps. 134 3. De bevestiger ver
bond zich des namiddags aan zijn nieuwe
.Gemeente met een predikatie, die Efezs 3 14
tot 16 tot tekst had. over: „Pauius' bedt voor
de Gemeente van Efeze om versterking van
'den inwendigen mensch", handelende over:
1. de wijze waarop de apostel tot God nadert,
'en 2. wat hii van God voor de Gemeente be
geert. Aan het einde werd.hij toegesproken
door ouderling Dijkstra, namens den Kerke-
raad, die Ps. 121 1 er. 4 liet toezingen, en
door Ds. J. G. R. van Mourik, van Hantum,
namens de Classis Dokkum. De kerk was
stampvol. .j.
Ds. H. P. OKKEN
Ds. H. P. Okken, Ned. Herv. pred. te Pexta
[(Scheemda) is de vorige week door een auto
aangereden, toen hij per rijwiel een hooi
wagen wilde passeeren. Op advies van den
arts is de predikant die ernstig aan een
zijner armen werd verwond, in het R.-K.
Ziekenhuis te Winschoten ter verpleging op
genomen.
EMERITAAT
Ds. B. Moor re es J.G.G.zn., predikant
der Ned. Herv. Gemeente te IJsselstein, heeft
,van het Prov. Kerkbestuur van Utrecht
tegen 1 October as., eervol emeritaat verkre
gen Hij heeft 34 dienstjaren gehad, achter
eenvolgens werkzaam zijnde te Babyloniën-
broek, Loon op Zand,:Heterch (hier 19 jaren)
en IJseestlein (hier sinds 1923),
KERKGEBOUWEN
Te E n s c h e d zal dezer dagen de aan
besteding plaats hebben van den bouw
cener nieuwe Geref. Iverlc aan den Lason-
dersingel, welke wordt gebouwd door de
heeren Van de Lijke en Mink, die de ont
werpers zijn van het bekroonde ontwerp
onder het motto „Eenvoud". Bij het ont
werpen is men van de gedachte uitgegaan
de pastorie aan de eenc en de kosterswo
ning aan de andere zijde van de kerk te
plaatsen. Het is niet geheel zeker of de
ontworpen mooie ranke toren gebouwd
zal worden; zulks hangt af van den uitslag
der aanbesteding. De kerk wordt opge
trokken in roode waalklinkers, iets genuan
ceerd. De dakbedekking is gedacht van
grijs blauwe Romaansche pannen. Het
orgel wordt geplaatst boven het platform.
De verwarming zal geschieden door heete
lucht. In het kerkgebouw zullen zich be
neden 747 zitplaatsen bevinden en 161 op
de galerij. Met uitschuifbankjes komen er
in totaal een kleine 1000 zitplaatsen. Op
latere uitbreiding met twee zijgalerijen is
gerekend. In de catechisatiekamer komen 77
en in de kerkeraadskamer 30 zitplaatsen.
Te Haamstede bestaat bij de Kerk
voogdij der Ned. Hervormde Gemeente het
plan tot restauratie van haar in gothischen
stijl opgetrokken kerkgebouw. Reeds heeft
het betrokken Ministerie voorwaardelijk sub
sidie toegezegd. Komen dus van andere zij
den financiecle toezeggingen, dan is de res
tauratic vrijwel verzekerd en een der oudste
kerken van Schouwen voor venal behoed.
PILGRIM FATHERS-GENOOTSCHAP
In de jongste vergadering van dit Genoot
schap werd Dr. .T. van Lonkhuvzen, Geref.
predikant te Zierikzee, met algemeene stem
men benoemd tot lid van dit Genootschap.
Zoo men weet bedoelt dit genootschap de
gedachtenis en de beginselen van de Pel
grim vaders, die van uit Engeland hier
kwamen en van hieruit Amerika's natie
grondvestten, te bewaren en te propageeren
en de vriendschappelijke verhoudingen tus-
schen Nederland en Amerika tc doen voort
leven.
GENERALE SYNODE
GEREF. KERKEN
ZENDING
sfiln
De-
putaten voor de Zending onder de Heidenen
en Mohammedanen vanwege de Geref. Kerken
hebben vcor den komenden winter twee nieu
we Zendingsfilms doen samenstellen.
Deze zijn opgebouwd uit vroeger niet ge
bruikte films en uit nieuwe stukken.
Met enkele doublures zyn twee afzonder
lijke films gemaakt, de een vooral betrekking
hebbende op den arbeid op Midden-Java, de
ander op Soemba. De eerste zal daarom in de
midden-provincies van ons land de meeste be
langstelling hebben, de ander in de noorde
lijke.
De bedoeling is, dat de films 1 October hun
tournee zullen aanvangen.
Beide films zullen Dinsdagavond as. voor
de leden der Synode te Arnhem proefdraaien
Om 9 uur zal de voorstelling, waartoe ook de
gastheeren en -vrouwen der Synodeleden zyn
uitgenoodigd, in een der kerken, aanvangen.
GENERALE SYNODE GEREF. KERKEN
Pr om otierecht-Kampen. We verne
men, dat de commissie van rapport, die do
verschillende voorstellen in betrekking lot het
Piomotierecht aan de Theologische School te
Kampen had te overwegen, niet tot eer een
stemmige conclusie kon komen en daarom
besloot een rapport saam te stellen en de ver
schillende overwogingen der Synode ter be
slissing aan te bieden. De mogelijkheid bestaat,
dat dit punt a.s. Donderdag door de Synode
in behandeling genomen zal worden.
AAN HET EIND DER TWEEDE WEEK.
Onze medewerker ter Synode schrijft;
De tweede Synodeweek kenmerkte zich
door enkele belangrijke besluiten, die het
waard zijn een oogenblik nader bezien te
worden. Daar is dan in de eerste plaats het
ontslag aan Dr. D. Bakker, den oudsten
dïngsarbeider van de Gereformeerde Kerken,
in den dienst vergrijsd.
De eerste docent aan de opleidingsschool,
die vanaf 1S06 met zijn rijke gaven in schier
ongebroken kracht zich aan de school heeft
gewijd, en haar tot grootcn bloei
mocht zien komen, zag zich genood
zaakt wegens wankele gezondheid ver
vroegd verlof aan tc vragen. Dat verzoek
werd ingewilligd en Ds. Bakker, die anders
eerst onlangs in Holland zou zijn aangeko
men, arriveerde nu reeds in Juni 1929. Vol
gens medisch oordeel zal er van een terug
keer naar Java geen sprake kunnen zijn,
wat Ds. Bakker er toe geleid heeft ontslag
aan te vragen.
Onder groote aandacht hoorde de Synode
de meded'eelingen aan, en men was zicht
baar ontroerd, toen Ds. Schouten in harte
lijke bewoordingen Ds. Bakker mededeelde
dat zijn verzoek, hoe noode ook, ingewilligd
was. Die ontroering uitte zich in een spon
taan aangeheven zeeenbede.
Maar al wisselen de arbeiders, het werk
blijft en zoo stond doze Synode voo
noodzakelijkheid de opengevallen plaats te
vullen.
De afzonderlijke vergadering van missh
naire predikanten op Midden-Java droeg Dr.
A. Pos to Djokjakarta voor. Van deze voor
dracht in kennis gesteld, ontwikkelde Ds.
Pos aanvankelijk bezwaren en vestigde hij
de aandacht op een ander, maar, nadat de-
putaten voor de Zonding die bezwaren zoo
goed mogelijk hadden weerlegd, begon Ds.
Pos zijn denkbeelden omtrent de voorberei
ding te ontwikkelen, die door hem volstrekt
noodig geacht werden indien een eventuee-
le benoeming door hem mocht worden aan
genomen. Hij acht minstehs een jaar stu
die ter oriënteering in het Javaansche ge
voels- en gedachtenlevcn beslist noodzake
lijk. terwijl de helft van dit jaar in Britsch-
ïndië, de bakermat van het Boeddhisme en
Hindoeïsme, die zooveel invloed op het Ja-
tvaansche gevoels- en gcdachtenleven hebben
gehad, en de andere helft op Java aan die
studie zou moeten worden gewijd.
De Synode volgde gaarne het advies van
de broederen in Indië en zij benoemde Ds.
Pos, wiens levensbericht we reeds vermeld
hebben.
Interessant is zeker nog, dat Ds. Pos ge
trouwd is met een dochter van een der oud
ste Zendingsdeputaten, Ds. W. Breukelaar,
van Zaandam. Hij woonde de Synode van
Groningen bij als vertegenwoordiger der
classis Batavia en we hebben aan den jon
gen docent de meest aangename herin
neringen bewaard, temeer, omdat we aan
de koffietafel onze plaats was recht te
genover de zijne een goede gelegenheid
vonden tot nadere kennismaking.
Nog een derde besluit in verband met de
opleidingsschool werd genomen.
Met het oog op de eischpn die de verdere
ontwikkeling der opleidingsschool stel',
werd te dezer zake een rapnort ontvangen
van een commissie uit de afzonderlijke ver
gadering van Zendingsarbeiders.
In dit rapport wordt met klem betoogd,
dat er aan de opleidingsschool drie docen
ten noodig zijn, n.l. één docent die georiën
teerd is in de kennis van den Islam, één
docent, die studie maakt van het Boeddhis
me en Hindoeïsme en de kennis van het
gevoels- en gedaehfenle.ven der Javanen, en
één docent die zijn studie richt op de Ja
vaansche taal en land- en volkenkunde.
Ds. 'F. L. Bakker, een zoon van Ds. D.
Bakker, heeft de eerst omschreven taak op
zich genomen, wanneer Ds. Pos zijn benoe
ming aanneemt, wordt oolc de wensch om
trent een leeraar in Boeddhisme in Hindoe
isme vervuld. Rest de noodzakelijk geachte
derrie leerkracht.
Te dien aanzien heeft de Synode haar
Zendingsdeputaten opgedragen in overl
met de afzonderlijke vergadering van mis
sionaire predikanten en de docenten der
opleidingsschool, tot de benoeming van een
derden docent over te gaan eoodra dit nood
zakelijk blijkt en een geschikt man daar
voor zal gevonden zijn.
't Laatste besluit was voor den praeses
aanleiding te waarschuwen tegen een -
stel vanyDr. Dijk. dat beoogde den Depu-
taten ruimer middelen te verstrekken
de inrichting en instandhouding van een
eigen Zendingsbureau. De praeses is blijk
baar van oordeel, dat er met het geld voor
de Zending zuinig moet worden omgegaan,
Het geeft ons aanleiding op nog een an
dere uiting over deze zaak even aandacht
te schenken.
't Was bij de behandeling van het voorstel
tot overdracht van bet Zendingsterrein W
nosobo aan de Kerken van Friesland, dat
ook een der afgevaardigden de opmerking
maakte dat er vonr dc Zending reeds zoo
veel geofferd wordt.
't Was Ds. Breukelaar, die in heilige ver
ontwaardiging. alsof er algemeen geof
ferd zou worden, opkwam. Volgens dezen
Zendingsdeputaat is de bijdrage voor de
Zending per hoofd per week nog geen
drie cent.
De arbeid onder de verstrooide Gerefor
meerden in Noord-Frankrijk bracht Ds. .T.
Maaskant ter Synode. Op ongekunstelde
wijze vertelde hij van de wijze waarop die
arbeid onder vaak moeilijke omstandighe
den verricht wordt, 't Is zoeken veelal, om
dat de Nederlandsche Kerken niet geregeld
aan Ds Maaskant opgeven als er van hun
leden naar Frankrijk gaan. Vooral geldt dit
van de Kerken in de landbouwstreken
De verkeersgelegenhoden in Noord-Frank
rijk zijn slecht en zoo gebeurt het wel eens
dat gereisd moet worden op een open boe
renkar om aan een gezin of familie eenice
stichting of vertroosting te bieden.
't Feit, dat Ds. Maaskant op één dier
zweeftochtcn eens twee kinderen doopte,
zonder dat hij van een ouderling vergezeld
was, bracht Ds. Jansen, dc man der Kerken
ordening, in 't geweer. De toestanden lijken
er veel op die in Indië en daarom kan men
nipt dezelfdo eischen stellen die in pen ee
civiliseerde streek gesteld mogen worden
vandaar dat de Svnode na eenige opmer
kingen van den Kamper professor in lu»t
Kerkrecht, den jongen Brusselschen dominé
déchargeerdc.
Nog op andere wijze werden onze gedach
♦en bepaald hij de Gereformeerden in het
buitenland. Dat was toen Dr. Keizer een
rappoit uitbracht van de bevindingen van
Ds. .T. C. Rullmnnn en hem over den toe
stand in de „freie evangelische Gemcindcn"
te Görlitz, Breslau en Oderwitz.
Ds. H. Graefe, de pastor van Görlitz. was
in verhand daarmee en in verhand met het
verzoek dier gemeenten aan de Geref. Ker
ken in Npderland om met hen in corres
pondentie te willen treden, ter vergadering
Ds Graefe is in Holland geen onbekende.
O.a. studeerde hij aan de Theol. School te
Kampen en diende hij korten tijd de Kerken
van Laar en Gronau.
Bij de discussie over de vraag of men
met deze gemeenten in correspondentie zou
kunnen treden, werd de Vraag gedaan of
hier wel van geconstitueerde Kerken ge
sproken mocht worden en of hier niet wel
licht aan vergaderingen van geloovigen ge
dacht moet worden, omdat geen ambten
zijn ingesteld.
Tegen beide gedachten kwam Ds. Graefe,
die de Hollandsche taal machtig is, met
kracht op, al erkende hij gaarne dat de
toestanden in Silezië en Saksen niet zijn
als in Nederland.
De gemeenschap zal wonden aangegaan
cn de Kerken in Nederland zullen opge-
t worden deze kleine Gereformeerde
groepen in een Lutherschc wereld zoo krach-
tig mogelijk te steunen.
Van de Calvinisten in Amerika hoorde
de Synode iets door den afgevaardigde van
de Chr. Geref. Kerk aldaar, Ds. J. de Haan.
Een uitvoerig uittreksel van diens rede
publiceerden we. Wat in die rede opvalt is
wel, dat men ook daar met dezelfde moeilijk
heden worstelt als hier. Een Christelijke
radio heeft men in Amerika niet en van
daar dat wc de klacht over de radio-uitzen
dingen zoo goed konden verstaan.
Een voorlooper van dc behandeling van
het promotïerecht der Theol. School was de
behandeling van die voorstellen die een
heid pogen te brengen in de opleiding der
predikanten, 't Waren vooral de Kerken in
de classis Leiden en Den Ilaag, die zich
daarover hebben uitgesproken.
Ter Synodevergadering was 't echter al
leen de Dordtsche pastor, die er het pleit
voor voerde.
Prof. Hepp was van oordeel, dat de be
handeling dezer voorstellen eerst, aan de
orde (moest komen als over het promotie-
recht zelve beslist zou zijn.
Zijn meening werd evenwel door een
klein deel der aanwezigen gedeeld, 't Be
sluit om de eenbeidsvoorstellen, hoe noode
dan ook, van de baan te schuiven, ging er
toen met algemeene stemmen door.
Vrijdagmorgen waren het alweer Zen
dingszaken die dé aandacht vroegen. De
bespreking over den arbeid onder de ver
strooide Gereformeerden bracht den leider
der A. R. partij en oyebminister Z.Exc. H.
Colijn ter vergadering. Zijn rapport, maar
nog meer de beschouwingen, die hij er aan
toevoegde, werden met groote belangstelling
aangehoord. Ongetwijfeld hebben de Geref.
Kerken in den heer Colijn een Deputaat,
die ter zake kundig is als weinigen, maar
die ook de liefde van het Geref. volk bezit.
Als zijn woord gedrukt wordt, wat in de
bedoeling ligt, zal het ongetwijfeld lezers
vinden en aan den arbeid onder de ver
strooiden in ons schoone Insulinde ten goe
de komen.
De late Vrijdagmiddag bracht nog de be
handeling van het rapport over „Betera
Vooropleiding der Zcndingsarbciders". Tot
een beslissing kwam het nog niet, omdat de
commissie der Synode, dié deze zaak be
handelde, voortvarender is als deze verga
dering zelve.
DE JUNKER 6 38
Schoolnieuws.
HOOGER ONDERWIJS
LEERAREN AAN NEDERL. GYMNASIA
Herdenking van het 100-Jarig bestaan
Vrijdag heeft het Genootschap van Leera
ren aan Nederlandsche gymnasia in de aula
van het gymnasium aan de Laan van Meer-
dervoort te 's-Gravenhage een herdenldngs-
vergadering gehouden ter gelegenheid van
het 100-jarig bestaan van het genootschap,
onder voorzitterschap van dr. De Jong,
leeraar. aan het gymnasium te Leiden.
De voorzitter van de commissie van ont-1
vangst, dr. H. Cannegieter, rector van het
gymnasium aan de Laan van Meerdervoort,
heette de aanwezigen welkom.
Daarna hield Dr. do Jong een korte ope
ningsrede.
Dr. N. J. Beverscn, oud-rector van het
gymnasium te Leiden, verving den ernstig
ongesteld geworden Dr. C. J. Vinkesteyn
als spreker.
Dr. Beversen sprak over „het oude ge
nootschap", waarna oud-minister dr. J. Th.
de Visser vervolgens een rede hield.
Na afloop der bijeenkomst was er een ge
zellig samenzijn, waarmee de avond besloten
Des middags heeft het bestuur een recep
tie gehouden in de hal van het gymnasium
Voorts heeft het Gemeentebestuur in het
Raadsgebouw aan de Javastraat Zaterdag
middag het Genootschap officieel ontvangen.
Ten besluite der feestelijkheden vond
avonds in De Witte Brug een gemeenschap
pelijke maaltijd plaats.
Mr. A. J. L. van Bccck Calkoen vertegen
woordigde den Minister van Onderwijs.
LAGER ONDERWIJS
J. WOLDENDORP
Dezer dagen hoopt de heer J. Woldendoyp,
directeur van de Chr. Landbouwwinterschool
te Hoofddorp, te herdenken, dat hij 40 jaar
geleden zijn arbeid bij het Chr. Onderwijs be
gon- Ruim 9 jaar is de heer Woldendorp, d:e
in 1921 uit Veendam kwam, aan zyn tegen
woordige ontderwysinrichting verbonden.
GEEN LIEFHEBBERS
Te Terkaple (Utingeradeel) zijn voor
de vacante betrekking van hoofd der Open
bare School geen sollicitanten verschenen.
BIJZONDER ONDERWIJS
Te X o o r d w ij k is opgericht een School-
HOOFDBENOEMINGEN
ONDERWIJZERSBENOEMINGEN
Valkenburg (7.. H mevr. A. M. van
WesteringEgberts te Leiden. Voor tydelyk.
Groningen (Chr. Industrie- en Huis
houdschool), de dames P. J- Cronjoungh en
M. J. Ridderhof, beiden leerares te Zetten,
en mej. A. Stoker to Assen.
Karpel-Vlagt wedde (hoofd J. Jelle-
ma). A Folkerts te
St. Annaland. mej. P. Graaf te Dor
drecht.
Utrecht (Xed. Herv. Burgerschool, Dom
plein 4, hoofd A. ten Have), K- Romey'n, al-
R o 11 e r d a m - Z u i d (te openen Chr.
School voor Buitengèw. Onderwijs a. d. Linker
Maasoever, hen. hoofd G. J- van der Ploeg),
de dames J. S. C. de Zeeuw te Zelhem en C.
Pennings te Halle.
Amsterdam (Groen van Prinsterer-
school, Veerstraat 48S0, hoofd J. Wijngaar
den). A- Doorn te Zwolle.
Amsterdam (Elout van Soeterwoude-
school), J. Looyenga, aldaar.
Arnhem (Paterstraat 35), hoofd C. Zij-
derveld), voor afd. L.O. mej. Berends te 01-
denzaal (voor tydelyk) en J. de Bruijne te
Herveld (voor vast)-
VEREEN. VAN CHR. ONDERWIJZERS
Naar aanleiding van onze bespreking van
het „Gedenkboek" van bovengenoemde Ver-
eeniging, deelt een van de leden van het
Hoofdbestuur der .Vereeniging ons ter recti-
ficatie mede, dat niet alleen, de heer A. de
Jong Ezn., die (geen secretaris, maar) direc
teur van liet bureau is, zooveel actie aan
genoemd bock had, doch dat behalve de
schrijvers dor artikelen het voornamelijk de
volgende hecren der redactie zijn geweest:
J. Hobma te Utrecht, A. de Jong Ezn., te
Den Haag, TI. Nieuwenhuvzen te Zegwaart,
A. Oosterwijk te Den Hnag en J. Th. R.
.Schreuder tc Haarlem. Beleefdheidshalve
prijkten die namen niet op het titelblad. We
noemden bij uitzondering den naam van den
heer De Jong. omdat deze zulk een bedui
dend aantal bijdragen voor de feestuitgave
schreef.
VEILIGHEID IN SCHOLEN
In „Child Welfare Magazine'' worden een
aantal vragen gesteld betreffende de veilig
heid van scholen ten aanzien van brandgevaar,
o.m.: heeft een schoolgebouw voldoende brand
uitgangen? Gaan de deuren wel alle naar
buiten open? Worden er geregeld brandsig-
naaloefeningen gehouden? Zyn er betrouwbare
brandbluschtoestellen aanwezig enz.
EXAMENS
EXAMENS NOTARIAAT
Den Bosch, en H P. Bron. Wilier
heeren J. Poppelriars, Breda en J
bortr. Alphen (N.-B.) Afgevv. 1 vr.
E M. Kat.
Utrecht. eGclangdrJe hecren A R. Ktilstra
G. v. Parreren en E. M. Plasschaert. allen t
Amsterdam. Zich teruggetrokken 2 en afgewe
Zwolle. Geëx. 7 cand. Geslaagd mej. A F
S. E. v. d. Kool. Apeldoorn, en de heeren f
M. Xoach, Deventer en A. A v. Zorge, Lumeler-
EXAMENS-WISKUNDE.
Haag. 29 Aug. Akte L.O. Geëx. -I
2 candldaten. nl. de heer C. de
en mej. L. M Coury, Montrcux.
EXAMENS-HANDENARBEID
riem, 29 Aug. Geslaagd do dam
EXAMENS-NOTARIAAT
EXAMENS-HOOFDAKTE
Breda. Geslaagd de heeren J. C. Geleüns.
Oud Gastel; H. P. v. d. Poel. FUna&rt: A. J.
RtJsewöck. Helvolrt; D. Streefkerk. Sprang;
J. G Wltha;
e. Geëx. 7 candidal
?rk; TJ. Sjoerds. Purr
aoerraoni Geëx. 7 cand. Geslaagd de hee-
en L. J. Hnnekamp, Heerlen en H. J. Len-
ïissen, Schlmmert.
Rotterdam. Geslaagd de heoren P. J. Klei
vegt. Rozenburg; D Visser. J. A. van Iioute,
c hL Geslaagd J. J. van Straaten, Jut-
EXAMENS-HANDENARBEID
Ha a
M. j. Brouw
Delft: A. M. J H. Jacol
der Koojj. Rotterdam en i. J. Meyer.Scheve-
ningen en de heeren W. A. A. Kok. Dordrecht;
H. Horman. J. Smit en A. van Straten, allen
Rotterdam.
EXAMEN-HEILGYMNASTIEK
Voor het 1ste gedeelte van het examen voor
et diploma van liet Nederl&ndsch Genootschap
heilgymnastiek en massage zün geslaagd
d Kolk, Rotterdam; en de heeren A. E. Frans
an. Amsterdam; F. Kampenaars. Antwerpen
C. Tlddens. Amsterdam; en A. Prins, Edam.
Uit Oost-lndië
VOLKSRAAD
Het Digosl-rappcrt. Aanbouw van
schoolgebouwen.
BATAVIA, 30 Aug. (Aneta). Dc heer 1.
E. Stokvis (l.S.D.P.) heelt zijn erkentelijk
heid geuit over het feil dat do regeering
den Volksraad het rapport-Hillen, over Bo-
ven-Digoel heeft overgelegd. Spr. verzocht
den Volksraad in de gelegenheid te stellen
het rapport te bespreken.
De voorzitter heeft hiertegen geen be
zwaar.
Bij de behandeling van de afd. onderwijs
is zonder hoofdelijke stemming een motie-
de Dreu c.s. aangenomen, waarin wordt
aangedrongen op spoedigen aanbouw van
schoolgebouwen tenlastc van den buitenge
wonen dienst
De Volksraad nam met 384 stemmen
een motie-Soetadi aan tot het afschaffen
van den namiddagcursus in <lo Nederland
sche taal op de Hollandsch-Inlandschc scho-
Een motie-van Hclsdingen, beoogende een
onderzoek naar de kosten per leerling van
het algemeen vormend, lager, mulo en
middelbaar onderwijs, wordt aangenomen
met 30—12 stemmen.
HET CONFLICT BIJ DE K.L.M.
DE MATEIEELE POSIT^ DER
PILOTEN
DE VOORDELLEN DER
IND IE-VLUCHT
In een Zaterdagmiddag gehouden perscon
ferentie heeft de Directie der K.L.M. inedc-
deelingen gedaan over liet conflict met de
piloten.
De heer Plesman heeft, deels ails reflect e
op wat van de zijde der vliegers is gepubli
ceerd, meegedeeld, dat niet juist was, at
het aan Van Dijk en Wiersma gegeven ont
slag de oorzaak was. want op het oogenblik,
dat de heer Van Dijk nog met den heer Ples-
man zit te confereeren, kwam uit Londen
hei 'i 'it, dat een drietal vli-egtuigbestuur-
dc i iêenst weigerde en gezemenjök op
cei '.me naar Holland wensch te ierug
te k i.
l\c jo 27 Augustus was aan de piloten
megeaLeid', dat, indien zij weigerden naar
Indië te vliegen op de bestaande voorwaar
den en zij hadden op 21 Augustus ver
klaard zulks van plan te zijn zij pe-r 1
October a.s. uit den dienst der K.L.M. zou
den worden ontslagen.
Van den bedenktijd, aan de heeren V
Dijk en Wiersma gegeven, is dus gebruik
gemaakt om gemeenschappelijk te besluiten
de diensten te staken, in dien de Directie
werkelijk uitvoering aan deze mededeeling
zou geven. Het etakingsbeeluit krees echter
uitvoering reeds voor Van Dijk ontslag had.
We hebben begrepen, dat eiaenlijk twee
complexen van wtnscfaen in het geding zijn:
het eene betreffende den vliegtechnischen
dienst en het andere rakende de salarieering,
welk laatste probleem door de piloten sterk
naar voren is geschoven.
De heer PI es man deelde mee, dat de
ete piloten in het jaar 1923 i-n 1929 gemid
deld met reep. 11.3UU vu 12-000 per jaar
naar huis gingen aan sa la: .o on vliegpremie,
Hierbij'is nog miet opgeleid hun verblijfs-
toelage, welke zij in het buitenland genie
ten. Indien de diensten (normaal waren voort
gezet, dan zouden de oudste piloten in 1930
met ƒ12.500 aan salaris en vliegpremie het
jaar hebben 'kunnen afsluiten.
De jongste piloten van de K.L.M. hebben
in het eerste jaar van hun indiensttreding
gemiddeld 450 per maand verdiend, ter
wijl het gemiddelde per jaar van de middel
ste piloten van ƒ6000 tot J 9000 bedraagt a
dat van de ouderen ƒ12.500. Voor de hierbo
ven genoemde bedragen werken de piloten
gemiddeld 3 uur per-dug.
In 1926 maakten de piloten gemiddeld 714
per maand, in 1927 777 en in 1928 818.
Dat is dan salaris cn vliegpremie. In 1928
hadden ze gemiddeld 61 actieve vlieguren
per maand, de uitbetaling geschiedde echter
naar 81 uur. De slechte kansen in verband
met ongunstig weer waren daarin verdis
conteerd.
In het jaar 1929 werd gemiddeld 750 per
maand gemaakt met 41 actieve vlieguren,
welke werden uitbetaald met 50 uren. Daar
buiten vallen dan nog de verblijfstoela.' -n
in het buitenland.
Ook voor 1930 zijn naar de tot op heden
beschikbare cijfers de inkomsten per maand
iets gedaald. Ze kwamen op 634 bij 54 uur
vliegen en 60 uitbetaalde uren.
Uit de gegeven cijfers wordt dit wel dui
delijk, dat de gemiddelde inkomsten der
vlieguur zijn gedaald. De vermindering voii
vlieguren vindt haar oorzaak in het sneller
vliegen. Vroeger was die snelheid 130 fi 140
K.M., zij wordt gesteld op 150, maar bedraagt
in de praotijk met de nieuwere ma chin te
wel 180 K.M.
De moeilijkheden van de Indië-routa moe
ten, aldus de heer Plesman. niet door opvoe
ring der salarissen huiten verhouding, in.ior
door verbetering van vliegtuigen, grondorgr
nisotie, enz., overwonnen worden, waiuvn
krachtig wordt gewerkt Indië-vliecers g
nieten van vertrek Schiphol tot terugkomst
verbiijfstoelagen van ƒ18 per dag. Europte-
sche salarissen worden op Indie-route met
50 vermeerderd, zoodot oudere piloten
ƒ600 salaris per maand ontvangen. Als
vliegveld wordt aan jonge vliegtuighestuur
ders ƒ5. aan ouderen ƒ6 per vlieguur be
laald, op basis van 200 vlieguren voor Indie-
vluchten; voor uitrustingskrsten ontvangen
zij 400 voor eerste vlucht 40 voor elke
volgende vlucht. Voor de mecaniciens
deze bedragen reep. ƒ250 en 25.
Behalve de verzekering bij de Rijksverze
keringsbank, zijn de piloten bovendien voor
rekening van de K.L.M. nog verzekerd voor
een bedmg van ƒ10.000 en de mecaniciens
voor 5000.
Meer kon in don beginne niet gedaan wor
den. Daarnaast staat, dat de salorissen en
verdere inkomsten van dien aard zijn, d.il
het niet onmogelijk moet worden geacht,
dat de vliegers zelf een hun bevredigende
verzekering sluiten.
Vóór het ontslag aan de piloten Van Dijk
en Wiersmi verleend werd. is dezen nnji
medegedeeld, dat naar olie .vanischijiilijk-
heid vanaf 1 Januari 1931 voor het geheet
personeel van de K.L M. een voorziening»
fonds zal worden ingesteld.
Voor de jonger..- pilon-n van de K.L M. is
het sparen verplichtend gesteld, hetgeen »ij
bij hun aanstelling hebben aanvaard. De
helft van hel hun toekomend vUeggekl moe
ten zij op de Bank. op een te hunner eiecn
naam staande rekening, in deposjto plant
een, over welke gelden do K I. M. hun 6
rente vergoedt. Den ouderen piloten is aan
geboden van deze spaargelegeneid vrijwil! c
gebruik te maken; geen enkele heeft dit aan
bod aanvaard.
De vraag riist, aldus de Directe, of bij
een dergelijke betaling de noodzakelijkheid
is ontstaan om juist.hij den aanvang van de
Indië-vludh-ton dienst te weigeren en of hier
niet afgewacht had diienen te worden hoe d
ervaring over een ecnigszins ruime period
Door wad nu georgaAteeersi gedaan ie
Radio Nieuws.
..3012 Godsdienstig
leln van de KRO-Klok. 12—
1.30 Lunchmuziek door het KRO-Trio. 1.302
ifoonplaten. 23 Vrouwenuurtje.
5—6 GramoToonmuzlek. 6 Tt)dseln van de KRO.-
-k. 6.01—6.15 Sportkwartlertje. 6.156.30
.mofoonmuzlek. 6.30—6.-10 Persbureau Va*
Dins. Koersen. 6.40—7.15 Platenconcert, 7.15—
7.45 Spreker: De ZeerEerw. Pater Drs. Const.
Speet O. Carm. Onderwerp: „De afscheiding van
België". 7.458 Gramofoonmuzlek. 8 Tijdsein
van de KRO.-Klok. 8.01—11 Concert door het
KRO.-Orkest, onder leiding van den heer Johaa
Flm. 9.30 Nieuwsberichte!
HILVERSUM. (1S75 M..) AVRO. 12 Ttfde n.
12.152 Middagconcert. J—2.30 Halfuurtje voor
dames. 3Gramofoonmuzlek. 44 30 Lezing.
4.305 Piano Studierr. door Egbert Veen
en Louis Schmidt. 7—7.1". Gmmofoon. 7.15—7.45
Radio-Volksunivc-riet. 8 1 n. S.«l Con
cert. 10 Pers- en r. uw.'bv t-n. 10.1511.J0
Revue. ll.Sö Gramofoon. 12 Sluiting.
Op Dinsdag 2 September a.s. zal f-m 15 uur
(Amsterdamsche zomertijd) door den korte-
golfzender P L E op een golflengte van
15.93 Meter, weder een muziekprogramma
worden uitgezonden. Medewerkenden zijn:
Mevr. M. Zaalberg, piano en de hecren F. H.
Belloni, viool en L. M. F. Berghuis, cellow
Het programma omvat de volgende num
mers: 1. Andante et final de la 3ine sym
phonic la Surprise van J. Haydn, Trio; 2.
Danse Tringane van Fivadar Nachez, viool
solo; 3. Sonate Op. 27 No. 2 van L. v. Beet
hoven. pianosolo; 4. Serenade Hongroisa
van Silvio Ramèri, vioolsolo; 5. a Serenata
Oriëntale, b. Légende de Boroboedoer (OZ.
Gamelanspcl), beiden van F. H. Bellani door
Trio. 6. a. Grande Valse Brillante Op. 18, b.
Grande Valse Op. 42 van Chopin, beiden
pianosoli; 7. Andante et final de la 7me
symphonic van J. Haydn, Trio; S. a Echos
des Alpcs Op. 51. b. Première Mazurka Op.
22 van resp. J. Hubay en Fr. Dcdla, beiden
viooLsolL
wordt het bedrijf op losse schroeven gezet,
vooral als de directie maar eenvoudig had
te aanvaarden wat de organisatie, op straffe
van staking, wenschte te vorderen.
De heer Plesman achtte zoo'n organteatie
van de 17 piloten allerminst noodig. Ilij te
voor de mcnschen ten allen tijde te spreken.
Tegen de bewering vam de vliegtulgboi
stuur ders, dat hun positie ndet verzekerd is,
omdat door de Directie ontslag is öangezegd.
wegens weigering van diicnst, ware aan 1a
voeren, dat bij hun aanstelling aa.n de pilo-
ton is medegedeeld, dat zij die routes moeten
vliegen, welke door de Direotüe naar be
kwaamheid worden aangewezen. Hun sela-
riöregeliag te in een 6aJarisvoonschrift vast
gelegd. De aanstelling van iederen vliegtuig-
bestuurder gesciedt schriftelijk na kennis
neming van de voorwaarden. Het is de vraag
of bij een salaris als hierboven aangegeven
en bij een bedrijf als de K.L.M., dienstweige
ring onder de gegeven omstandigheden op
haar plaats ie. Het moment, dat door de
vliegtuigbestuarders gekozen is, kan van
hun zijde niet anders «ion zeer gunstig ge
noemd worden; na een lange regenperioio
met slecht vervoer s thans zeer gunstig
weer gekomen, waarvan het bedrijf had
kunnen profiteeren. Het Vijfde Internationa
le Luchtvaartcongres vangt Maandag aan.
De Nederlandsche luchtvaart had ook in het
buitenland groote belangstelling, terwijl het
helang van de a.s. hervatting van de Holland:
—Indië vluchten niet nader behoeft te wor
den toegelicht.
Wanneer aan de eischen der piloten zout
worden toegegeven zou dit voor de Indrië-
vluchten ƒ3000 per enkele vlucht, dus ƒ6000
met de retourvlucht beteekenen. Per jaar,
zou dat neerkomen op misschien een 3 ton,
die moeilijk af tc eisolien zijn van een on
derneming, dae een nieuwe zaak moot op
bouwen met groote garanties van openbars
lichamen.
Maatschappen met 3 of 4 maal meer sub
sidie dan de K.L.M kunnen op papier mis
schien wel een6 hoogere Solaris- n neerzet
ten. maar dat zegt voqr de werkelijke in
komsten der betrokkenen nog niets.
1929 was, door het niet doorga in der Inliê-
vluchten voor de K.L.M. een moeilijk jaar.
Duurt i.et nu uitgebroken conflict wat lang,
dan is te voorzien, dat van nieuwe vluchten
niets komen zal voor het eind van 1932.
De bemiddeling
Naar we vernemen heeft Mr. S. de Vries,
de Hijksbenii Idelaar, ben-ids aan partij :n
inlichtingen gevraag 1. As. Woensdag zullen
in "'en Raad van Bestuur der K.L.M. te deze*
zake definitieve beslissingen worden ge-
Het antwoord der piloten
De Ned. Ver. van Verkeersvliegers heeft,
nadat de uitlatingen van den heer Plesman
bekend waren geworden, een communiqué
in de wereld gezonden waarin wordt volge
houden, dat de diensten eerst zijn stopgezet
nadat aan Van Dijk ontslag was aangezegd-
Te 9.05 op 29 Augustus jl. deelde Van Dijk
dit aan Schiphol mede, en 10 minuten lnu-r
was bericht aan Rotterdam en Landen door
gegeven, zoodat nog juist voor het vertrek
van den 9.20 uur dienst (9 uur E. T.), de
piloot op het Croydon-veld op de hoogte
w erd gesteld.
Op het overig deel van het betoog van dent
heer Plesman gaat het communiqué niet m.
De vliegers zeggen het van veel meer belang
te achten deze pijnlijke aangelegenheid b n-
n-nskamers te behandelen, waarom zij het
aanbod van don Rijksbemiddelaar volgaarne
aanvaarden, teneinde 1e geraken t.t een
spoedige hervatting von don vliegdienst en
het zonder vertraging voortzetten van de
voor Nederland zoo utters: belangrijke
vluchten Amsterdam—Batavia.
Luchtvaart
PLANNEN VOOR EEN WEST-INDISCHEN
VLIEGDIENST
De plannen voor het instellen van eenige
nieuwe West-Indische luchtlijnen nemm
vnsteren vorm aan. Men hoopt in het be
gin van den zomer met eenige nieuwe lucht
lijnen te kunnen beginnen. De Britsche re-
gee ring zal den moaLsehappiien, die de
nieuw e lijnen gaan exploited ren. een aan
zienlijke subsidie verlecncn. Wf
EEN RONDVLUCHT MET HINDERNISSE*
Dinsdagnarht zijn 23 vliegtuigen der Kl«i-
ne Entente en \a;i Polen te Warschau ge
start vooreen rondvlucht over de landen der
Kleine Entente.
Tot nu toe i» het verloop niet zeer gun
stig geweest. Van dc 23 vliegtuigen zijn er
tot nu toe te Praag, einde der e--rste etanpo,
slechts 15 aangekomen. Twe. I'oolsche vlieg
tuigen zijn onderweg neergestort, waarbij
een vlieger om het leven is gekomen. Vei^
scheiden© Poobchc. Tsjecho-slowaklscha en
Roemeensrhe vliegtuigen moe«ten onderweg
noodlandingen maken, daar zij hun koers
waren kwijtgeraakt. Fen Rcmecnsch vlieg
tuig kon het vliegve'd -m Traag hij nneht
niot vinden en j tot Pilsen,
terug-
