ZATERDAG 30 AUGUSTUS 1930
EERSTE BLAD PAG. 2
INGEZONDEN MEDEDEELING
STADSNIEUWS
VAN HET STADHUIS
DIENSTPLICHT
Opgave van adres
Pe Burgemeester van L
kennis van on cl ere taande
dat zij in hun eigen bel
brengt
CHR. BEWAARSCHOOL
OUDE RIJN 174
HEROPENING NA RESTAURATIE
De Christelijke bewaarschool aan de Oudo
Rijn 174 is we hebben hat reeds medege
deeld inwendig geheel gerestaureerd, zoo
dat oij voor het onderwijs heel wat gerieft;
lijker is geworden. Het portaal, waarin zich
de kapstokken voor de kindereu bevinden, is
keurig opgeknapt, zoodat de entree reeds da
delijk veel racer indruk maakt. De lokalen
zijn voorzien van nieuwe banken en ander
J nieuw meubilair. De gebrekkige gasverlich-
ting is vervangen door een electrisclic instal
latie en de closets zijn naar de eischen van
den tijd hygiënisch ingericht. Verder is hei
gebouw heelemaal opnieuw geschilderd, zou
dat al met al de inrichting zoodanig ver
beterd is, dat aan alle eischen, die men voor
een dergelijke onderwijs-inrichting stellen
kan, is voldaan. I-let werk geschiedde ondor
n m „U.. U„U U.K.U, «ddön ïeriocM leMjw v«n l»uwcommisio van da Gerei.
<L aMaeling Mililalre Zaken tier Gc- K®*-. Vooral de heeren Brienen en Reijne
meente-Secret;,rie, Brewiraait No. 118, hoek veld hebben ïich er voor geïntoraseerd.
O-»
Elbertua Mnri 11 us Koning, dienetpliohtipeNadat dc bijeenkomst op de gebrui
ven rie lichting 18:11 uit do ee.urnrtc Leiden; j vas Keepend werd m dc eer.lt
Cornelia Amnios lorei Hietmeyer. diensn het woord govoe», totaal
stuur, die allen hartelijk welkom heette en
daarna in 't kort de geschiedenis van de
scliool releveerde. Spr. herinnerde aan hel
zegenrijke werk van de oprichtster mej.
Clara Dozy en aan de wijze waarop de school
in handen der GerKerk is overgegaan. Met
vele moeilijkheden heeft men steeds tc kam
pen gehad, maar het werk is toch met zegen
bekroond geworden. Ook uit niet-godsdien-
stige kringen hebben vele kinderen de school
bezocht, zoodat ook veel evangeliseerend
werk is verricht. Spr. stond verder een
oogenblik stil bij het vele werk, dat het
hoofd der school, mej. Blote, voor de in rich
ting heeft gedaan, terwijl hij voorts releveer
dc wat de heer de Lange in vroeger dagen
voor de school is geweest en tenslotte dank
bracht aan de heeren Reijneveld en Brienen,
voor hetgeen ze in den afgeloopen tijd voor
de restauratie hebben gedaan.
Daarna sprak Ds. H. J. Kouwenhoven het
offieieele openingswoord. Spr. wees er op dat
onder de vele merkwaardige dingen van on
zen tijd ook deze school een plaats inneemt.
Ondanks het feit, dat vroeger min of meer
smalend over dc opvoeding van de jonge
kinderen op de bewaarschool gesproken
werd ,is toch deze school groot geworden,
terwijl thans hoe langer hoe meer het Chris
telijk onderwijs ook op dit gebied tot zijn
recht komt. Het is wonderlijk in onze oogen
dat uit het nietige plantje, dat cenige tien
tallen jaren geleden werd geplant, een zoo
krachtige boom is gegroeid. Er moet voor
deze weldaad des Heeren in onze harten dan
ook blijdschap zijn. God zal de arbeid, die
bier met zooveel bewonderenswaardige op
gewektheid en liefde is verrir1/; niet tever
geefs doen zijn. Spr. wenscht t be«tuur en
het hoofd geluk met deze groote verbetering
en wenscht aan degenen die hier het onder
wijs geven toe, dat God hun bekwaamheid en
opgewektheid zal geven om deze arbeid in
Zijn Koninkrijk voort te zetten.
Daarna werd achtereenvolgens het woord
gevoerd door den beer J, de Lange, die vroe
ger zeer veel voor de school heeft gedaan,
tzoowel als bestuurslid als in den gemeente
raad .door Ds. H. Thomas, die de gelukwen-
schen van den kerkeraad der Geref. Kerk
overbracht; door den heer T. L. Goslinga, als
voorzitter van de Vcreeniging voor Chr. Frö
belscholen en namens het college van Bur
gemeester en Wethouders; dóór den heer dn
Rooij, namens de Commissie van Beheer van
de Geref, Kerk, door den heer Reijneveld, na
mens de Bouwcommissie van deze leerk en
tenslotte door den heer Van Wijngaarden,
die namens dc ouders een enkel woord in
het midden bracht.
Ds. Kouwenhoven ging daarna voor in
dankgebed.
plioMiige van do lichting '31 uit de gemot
Leiden;
Hermanns Krekelaar, dienstplichtige va
de lichting 1931 uit de gemeente Leiden;
Johannes Cornells IJsbrand Nieuwenhuy
dienstplichtige van de lichting 1921 uit de
gc-mecnte 's-Graventiage; c
Crnelis Johannes de Leede. dienstplichtige
van de lichling 1927 uit de gemeente 's-Gni-
venhage; cn ij
Derk Tenvindt, dienstplichtige van di
lichting 1927 uit de gemeente Auister lam.
Leiden, 30 Augustus 1930.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN
Burgemoeter.
HINDERWET.
B. en W. van Leiden; gezien het verzoek
va n:
a. M. A. M. van Noorl oni vergunning tot
het opriohten van een banketbakkerij
perceel Doezastmat No. 19, kadastraal be
kend Gemeente Leiden, Sectie E No 1667;
b. A. van Hulsteijn om vergunning 'tot hot
oprioh'ksi van een zetterij, drukkerij en bin
derij in de perceelen Morechsingel Nó. li er
15, kadastraal bekend -Gemeente Lei ten
Sectie L. No. 1220.
Gele top de artikelen 6 cn 7 der Hinder
wet;
Geven kennis aan hel publiek, dut ge
noemde verzo 1. m ruot de bijlagen op de
Secretarie dezer gemeente ter visie gelegd
zijn; alsmede dat op Zaterdag, den 13 Sep
tember e.k. dis voormiddag* half elf uren
in hot perceel B ree; tra at 125 (Bureau van
Gemeentewerken) gelegenheid zal worden
gegeven om bezwaren tegen deze verzoeken
in te brengen, terwijl z;j «r de aandacht op
vestigen, dat niet ot beroep gerechtigd zijn
*.j. die niet overeenkomst ar t 7 der Hin
d»r u i \oor het getneehtebvtuur of een
zijner leden zijn verschenen, ten einde hun
bezwaren mondeling 4oe te lichten.
Leiden, 30 Augustus 1930.
A. VAN' DE SANDE BAKHUYZEN. Burg.
'i VAN STRIJEN, Secretaris.
REGELING VOOR HET VERKEER
De Commissaris van politie brengt ter
kennis, dat Mapodag 1 Sjjpb&jxjhèr ,a.s. van
pl.m. 5.'iO en 10.30 v.m„ isrgelegenheid van
de kinderaubade, het 'Rapenburg Westzijde
tusschen Noord einde cn de Kaiseietraat
voor hot verkeer zal worden afgesloten.
Zij. die naar de aubade luisteren,
kunnen zich het best opstellen op het Rapen
burg Oostzijde, waar zoo noodig even
min rij verkeer zal worden toegelaten.
KONINGINNEDAG EN DE POST
De Directeur van 't postkantoor te Leiden
maaki heken I. dat op 1 September a.«. bij
gelegenheid in de herdenking van den
jaardag van II. M. de Koningin, het pc«tkan
toor en het bijkantoor aan de Ileercngraaht
te li uur zullen worden gesloten. Voorts
worden dien dag de navolgende diensten
niet uigteocfen i: postwissel* (met uitzonde
ring in •telegrafische), postbewijzen, kwi
.ta.ntiiin, giro (me uiiltzonderu g van vpoedJie-
han deling, pasmunloirculaiitie en belasting
betaling.
•Er zullen worden uitgevoerl:
Twee briefposl bestellingen, n.l. te 7.15 cn
te IS uur; één pxkektpostbestelling te 9.30
uur: vier buslichtingcn, n.l. te 7.50, 11.30,
AFSCHEID BIJ DE FOLITIE
Giste-rmidilflig heeft de agent van politie
le klaree W. Pest, die ongeveer dertig jaar
bij het korps heeft gediend, don dienst met
pensioen verlaten. Verschil!lende superieu
ren cn zeer vele collega's hebben door hun
aanwezigheid in de theoriezaal bewezen,
welk een goed hart zij Poet toedragen. De
eerste, die va nzijn gevoelens van waardej-
ling blijk gaf, mms de agent Zwart, die in
een vlot tof.-praakje den scheidenden colle
ga dank bracht voor de steeds van hem on
30-ja:
Dat gij, aldrjii spr., in
kring bij de Lektedhe politie, u veie vrwn
den Qicbt verworven, és ons gebleken, toen
hot donkbeeld naar voren word gebracht u
Juj uw afscheid een stoffelijk aandenken me
de le geven. Met don wensch dat Pest nog
vele jaren van zijn welverdiend pensioen
zou mogen genieten, bood spr. hem een
ameublement voor de huiiskamer van zijn
nieuwe woning aan.
De voorzitter van het poHlieinuziekgezei-
schap, de hoofdagent Drogt dankte Poot voor
alles wat ilij voor dit corps heeft gedaan,
niet alleen als ijverig voorzitter cn bestuurs
lid, nioarool; als trouw lu-d, dat vrijwel nooit
op dc repetities heeft ontbroken. Al* blijk
van erkentelijkheid bood spr, een fraaie
hanglamp aan.
Namens rie afdeeling Leiden van den Neu
tralen Bond sprak de voorzitter, agent
Bruinsnn, -u vertrek kenden bondsmakker
e<1 I
>ekcr bood
t 1
i sprak de inspec
roote tevredenheid
ies van Post, hem
i*t loewenactoende
DE RADIO-DISTRIBUTIE
Door den heer C. ter Meer is liet volgend
adres gericht aan den Raad dezer gerente:
Geeft met verschuldigden eerbied te ken
nen, ondergeteekende, Cornells Ter Meer,
domicilie houdende tc zijnen huize, Bornao-
straat 2 a, alhier.
dat hij uit de pers heeft kennis genomen
van het prae-advies van B. en W. en het
daaraan verbonden voorstel van dit geacht
College betreffende Radio-Distributie hier
ter stede;
dat hem uit dit prac-advies is gebleken,
dat B. en W. niet in het. minst rekenmg
houden met zijn belangen;
dat hem voorts uit dit prae-advies n ge
bleken, dat het College van B. cn W. alleen
spreken van na taxatie overnemen van de
bestaande netten, terwijl over bedrijfsschad
en vergoeding wordt gezwegen;
fit. mo-» t dit voorstel werkelijkheid wor
den. hij niet alleen broodeloos wordt ge
maakt, doch daarnaast met een groote schul
denlast blijft staan, daar hem door dezen
maatregel alle inkomsten worden ontnomen.
dringt er bij Uwen raad met klem op
dit voorstel van het College van B. er
niet aan te nemen.
Uwen Raad eerbiedig verwijzende naar de
hierbij gaande Memorie van Verweer, toeken
ik met de meest verschuldigde Hoogachting,
Uw dw. dnr.,
(w.g.) C. TER MEER.
INGEZONDEN MEDEDEELING
DE LEIDSCHE STADHUISBOUW
EN DE SANEERING
VAN TOEGANGSWEGEN
NAAR DE KERN DER STAD
HET STADHUIS
OP EEN ANDERE PLAATS
WATERTEMPERATUREN
Iiooge Rijndijk 9 u. 24 gr. C.; 12 u. 24 gr.
Dc Zijl, 9 u. 2iy2 gr.; 12 u. 22% gr. C.
PARADE
Maandag a.s. zal ter gelegenheid van den
verjaardag van H. M. de Koningin op het
Schuttersveld door de troepen van het plaat
selijk garnizoen een parade worden gehou
den die tc 10.30 uur aanvangt.
ZONDAGSDIENST DER HUISARTSEN
Dc Zondagsdienst der huisartsen zal mor
gen worden waargenomen door dc doctoren
Bruining. Nicmcr, Sr.hreuder en de Graaf.
De geneeskundige Zondagsdienst tc Oogst
geest wordt waargenomen door Dr. Hugen-
holtz, tclef. 390.
DE DIENST DER APOTHEKEN
De avond- nacht- en Zondagsdienst der
m- apotheken wordt van Maandag 1 tot en met
door Zondag 7 September a.«. waargenomen door
i il'ii do apotheek: P. du Croisc, Rapenburg 9,
igcn. telef. 807.
INGEZONDEN MEDEDEELING
Wij vragen
flinke eerste verkoopsters
cn aankomende verkoopsters
M.V. v.h. A. WAALS - Haarlemmsrstraat 130/136.
Naai- aanleiding van het gepubliceerd ont
werp van het stadhuis, uitgevoerd door den
bekwamen architect W. Dudok, is het me
een genoegen in de gelegenheid te zijn mijn
gedachten daaromtrent kenbaar te maken
tevens langs dezen weg onze ingezetenen te
wijzen op andere en m.i. betere mogelijkhe
den voor den stadhuisbouw met daaraan
verbonden een gezondmaken van de
gangswegen vanuit het Noorden tot de k
van onze stad.
Voor en aleer iets af te doen aan de juiste
keuze van onze vroede vaderen om Architect
W. Dudok, een beroemd bouwmeester te be
noemen, moet ook ik mij aansluiten bij deze
keuze. Het werk dat onder zijn kundigheid
tot stand komt, is af en geeft het hoogste
peil van onze aesthetische mogelijkheden in
dezen tijd weer.
Echter zooals altijd, is het ook hier weer
de machtige en alles behcerschende financi-
cele factor die zijn stempel op de keuze van
dc voor den bouw bestemde grond gedrukt
heeft.
En ditmaal is deze zelfs nog hand aan
hand gegaan met de ten top gedreven piëteit
om eoüte que coüte de oude gevel aan de
Brccstraat dezelfde functie te laten vervullen
als voorheen.
Wat zijn dc gevolgen van een en ander?
Afgezien van de bewondering welke ik koe
ster voor de uitnemende plattegrondsindee-
ling van 't plan Dudok, zie ik toch in het
compromis tussohen oude gevel en daarach
ter geprojecteerd modern, zelfs zeer modern,
stadhuis, een valschheid die door ons logi
scher denkend nageslacht gelaakt en veraf
schuwd zal worden ondanks de haar dan
bekend zijnde misplaatste piëteitsgevoelens.
Vragen wij voor een modern ingerichte fa*
briek met de nieuwste technische eischen
ook niet een modern leider met alle moge
lijke moderne uitingen of vragen wij daar
voor ecu afgeleefde cn verschrompelde per
soonlijkheid? Laten wij ook voor ons stad
huis alles eischen wat het ons in dezen tijd
geven kan en geven moet. In het plan Du
dok blijft dc oude gevel aangeleund door be
staande bebouwingen en wordt vergeten dat
roeg cf laat de eisch gesteld kan worden
dat Koombrngsteeg en Maarsmansteeg ver
breed worden (nu reeds is dit noodzakelijk)
en dat deze verbreedingen ten koste van de
ze genoemde belendingen zullen komen.
Bij deze verb reeding wordt dan het stad
huis ontmanteld en komt de scherpe schei
ding plomp en onaesthetisch voor den dag.
Wee dabouwmeester die opdracht krijgen
zal dit bij te spijkeren. Wat zal hot product
worden?
Wellicht zult gij denken dat ik den ouden
geve! zou willen vernietigen en opruimen.
Geenszins, ook ik wensch hem te behouden
maar niet ton koste van ons nieuwe stad
Geef den ouden gevel op dezelfde
plaats, doch zoo noodig ten behoeve van het
verkeer eenigszins achteruit geplaatst, een
functie als gevel van een museumgebouw.
Ook op deze manier don ouden gevel te be
houden duidt voldoende op piëteit voor het
oude en schoone, doch liet geeft tevens blijk
van gezond verstand. Bij achteruitplaatsing
van den ouden gevel is het noodig dc be
staande belendingen in dezelfde rooilijn te
rug te brengen c.q. tc doen verdwijnen waar
bij dan ook de zijgevels in overcenkomstigen
stijl opgelost zullen moeten worden.
Hoewel de platte grond van bet plan-
Dudok geniaa.1 is ingedeeld, betreur ik het
tevens dat een stuk van de Vischmarkt opge-
offerd is, maar deze pleinvormige verbree
ding voor de toekomst nog vele perspectie
ven bevat. Om tegemoet te komen aan de
avondverlichting ter plaatse cn daarmede
verhoogde gezelligheid van het straataspect,
•heeft de architect een groep winkels aan de
Vischmarkt geprojecteerd. Daarmede heeft
hij zeer zeker economische factoren gediend
want zij zullen tegemoetkomen aan de ex
ploitatiekosten van het stadhuis. Maar, en
dat is m.i. een groote „maar", is daarmede
dc waardigheid van ons stadhuis niet een
beetje tc veel aangetast? Efi, zooals terecht
"er reeds verschenen waardeerende
artikelen over het stadhuis opgemerkt werd,
wordt, die gez.elligheid niet alleen in den
tot 6 uur, «hoogstens tot 8 uur ver
kregen.'
Plan Dudok behoudt den ouden gevel,
maar waar is de vermaarde toren die
steeds zijn fijne carillonklanken over de
oude veste uitsprcnkeldc? Hij kan niet meer
uit dc assche herrijzen, hij is totaal ver
nield. Velen hebben dit in het plan Dudok
gemist en kunnen niet tevreden gesteld
worden met den nieuwen toren die organisch
bij het moderne stadhuis noodzakelijk is en
tevens als surrogaat voor den ouden toren
gelden moet. Bij uitvoering van dit plan zal
•ker, zooals ook reeds geuit, een meer ver
fijnde detailleering in „Dudok-stijl" aange
bracht moeten worden waarin de heer Du
dok met zijn gaven het beste zal geven en
is niet zal teleurstellen.
Zoo zijn we in groote lijnen gekomen tot
■•t eind van onze beschouwingen over het
plan-Dudok cn moet ik erkennen dat, ge
ile gegevpns van historischcn aard,
piëtei Is verlangen en aanwijzingen onzet
vroede vaderen eenerzij da en de moderne
doolniatigheidsverlangens anderzijds, onze
bouwmeester Dudock uitmuntend geslaagd,
doch dat hij teveel dit compromis op den
>rgrond gezet heeft en daardoor een valsch
beid opgebouwd die bij verbreeding der zij
egen stork in het licht zal treden.
Nreuj wij jongeren, met onxa visie op
de toekomst en hare mogelijkheden in do
ontplooiing van ons sociaal bestol
daarmede verzwaarde taak en samengesteld
hcid van het gemeentebestuur met zijn tak
ken van dienst, wij wensohen een gemeente
huis, waarin, als in het hart van den mensch
waar al het bloed van het lichaam geregeld
doorstroomt, alle functies tot uiting kunnen
komen.
Vóór alles, moet het geheel, als een zelf
standig organisme, vrij staan met
heen alleen hoofd verkeersaders.
Vooral met het oog op brandgevaar is dit
noodzakelijk. Hebben wij dat nog niet vol
doende ondervonden? Bij het plan Dudok is
dat niet voldoende geschied al zal alles zoo
veel mogelijk van gewapend beton
worden.
Tevens moet m.i. voor de toekomst het ge
meentehuis zoo groot zijn of gemaakt kun
nen worden dat de voornoemde sociale tak
ken van dienst, w.o. arbeidsbeurs en raden
van arbeid in hun hoofdfuncties niet te
geten, benevens de centrale bureaux var
diensten die zullen ontstaan bij mogelijke
economische socialiseering of dergelijke
erin ondergebracht kunnen worden. Nog
maals, met de mogelijke ontplooiing
functies van het stadsbestuur moet rekening
gehouden worden.
Hoewel de verbranding van het stadhuis
onze stad voor een zeer moeilijke situatie
stelde, meen ik toch, dat deze gcbeurtcni
hoewel duur betaald, vele leeringen geeft
en ons momenteel dwingt een oplossing te
zoeken die op het peil moet staan van onze
hedendaagsche inzichten en verkeersbehoef-
ten. Laten we niet langer ons blind staren
op de plaats waar steeds ons stadhuis, dat
lief en leed beeft medegemaakt, stond en die
werkelijk historische grond is geworden.
Laten we steeds als we onzen blik op de ge
vel van een eventueel daar oo te richten mu
seum, waarin alles wat met die plek ver
band hield en houdt geborgen worden kan
richten, met weemoed en trots aan haar ver
leden denken, maar laten we heden opzc
Wikken richten op andere plaatsen ii
stad en zien of er zijn die uit economische
overweging in de toekomst (niet heden ah
leen), verkeerseconomie, waardigheid en
stadsverfraaiing niet grootere en schoonere
mogelijkheden bieden.
Bekijken we onze stadsplattegrond dan
en wc tusschen dc N.' Beestenmarkt
Steenstraat d e groote mogelijkheid. Onze
stad is de sl e u t e 1 tot het welvarende Rijn
land. De toegangen tot Rijnland zijn de Haar
lemmerstraat (beter steeg te noemen) cn dc
Breestraat (Breede straat beteekent dit).
dt hot geen tijd dat wij onze waardig
heid bewust worden en er naar streven met
tijd mede te gaan en te zorgen voor
en goede toegangswegen tot en in
onze stad die de sleutel was en blijven moet
voor het Rijnland. Eisch van uw stadsbe
stuur dat het zijn aandacht in den .viim-
sten zin laat gaan over alle mogelijkheden
die onze stad met haar industrie cn welvaart
in de harteklop van het Nederlandsche volk
kunnen voeren. Laat niet een grootere
gave voor dergelijke werken U afschrikken.
Waardigheid kost geld, maar kweekt fijne
burgerzin en bevordert zelfvertrouwen.
Leiden bezit van Kort Rapenburg tot aan
de spoorbaan bij het station volop gelegen
heid om zijn toekomstplannen voor het ver
keer en verfraaiing van zijn stad tot werke
lijkheid te doen uitgroeien.
Daar tussohen een herboren 20 M. breedo
Steenstraat cn dito N. Beestenmarkt (straat)
daar is d c plaats voor ons gemeentehuis. De
zoolang reeds geuite klacht dat Leiden geen
centraal plein heeft, kan ook hier verholpen
worden.
Waartoe steeds de scheepvaart van zand
bakken, turfschippers en dgl. door onze
stad?
Waarom deze niet geleid om onze stad
door Rijn en Schiekonaal enz? De fabrieken
aan de Oude Vest zullen geen groote nadee
len ondervinden wanneer hun aan- en afvoe
ren welke over water gaan, een weinig om
moeten varen. Dit euvel is te gering om als
overwegend geldig te zijn. Wel is overwe
gend alle opstopping, verlegging en hinde
ring van het verkeer op de wegen. Laat ons
de oude vestgracht en Galgewater afsluiten
en daartussclien een riant plein met plant-
soenindeeling, levendig tramverkeer e. a.
scheppen.
Ge begrijpt echter wel, dat hij deze be
schouwingen de veemarkt verplaatst moet
zijn naar haar toekomstige plaats aan dc
H aa rl em m e r tr e k va art
Volgen we, vóór het toekomstig stad
huis staande, den rechterwcg, dan blijkt
dat de aldaar staande molen „dc Valk"
midden op den weg komt te staan en
noodzakelijk zal moeten verdwijnen
plaats te maken voor oen broeden verkeers
weg met dito brug over de Rijnsburger sir
gelgrachV waarbij de gracht ter plaats
eenigszins teruggelegd wordt, waarna d
verkeersweg zich voortzet tpt onder een te
maken viaduct onder de spoorbaan Haag-
Haarlem. Eveneens is gerekend op
duet voor den Stationsweg-Rijnsburgerweg
•aarbij gedacht is dat de spoorlaan van
Voorschoten uf tot Warmond algeheel ver
hoogd is en bet Station ter plaatse van de
ijsbaan is geprojecteerd. (Deze plannen be
staan reeds meerdere jaren en zullen wel
licht binnen niet te langen tijd verwezenlijkt
•orden, hopen we.)
Voor liet station is een ruim plein ont-
orpen met gelegenheid voor tramverkeer,
verkeers- en vluohthcuveltjes, autostand
plaatsen en dgl. meer.
eneens is tc lood op d-n hoofdingang
het nieuwe station een korte boulevard
ontwerpen mot een drietal rijen boomen in
het midden waaronder wandelpaden. Ann
beide zijden van dezen middelwandolweg
kunnen trams en ander rijverkcer loopcn
terwijl 6 k 7 M. breede trottoirs aan beide
zijden dc noodige voetgangers kunnen bergen
cn winkels met huil etalages deze voetgan
gers kunnen boeien. Aan het stationsplein
zijn hotels en café's met breede vont-terrassen
gedacht; de trottoirs zijn aldaar 10 M. breed
ontworpen.
Het bestaande schoolg- h uw aan het Schut
tersveld ligt aan den nieuwen verkeersweg
doch heeft zijn front schuin achter den Rijns-
burgersingel staan. Een daar langs geprojec
teerde 1215 M. breede straat doet dit front
beter tot zijn recht komen en biedt gelegen
heid om van den Rijnsburgersingel direct op
den Stationswe uit te komen.
Met de aldus geprojecteerde bebouwing
met straten en plantsoenen is de groote toe
gang tot de stad vanuit het noorden voorgoed
verzekerd en kunnen aesthetisch zeer mooie
bebouwingen verkregen worden waarmede
de stad zich tevens plaatst op de rij der ste
den die het noodzakelijk achten hun stad
plan zoodanig te herzien dat het tot in af-
zienbaren tijd zal voldoen aan de behoeften
van haar ontwikkeling cn doorgaand ver
keer. Met het uitvoeren van een dergelijk
plan gaan jaren gemoeid en 't vraagt millioe
nen aan kosten, temeer daar alle straten ge
asfalteerd gedacht zijn. Doch zouden die
millioenen over een behoorlijk aantal, jaren
verdeeld ons af moeten schrikken? Neen,
het opkomend geslacht zal zijn voorvaderen
immer dankbaar blijven voor goede oplos
singen in hot stadsplan. Nog vele eeuwen
zullen de vruchten ervan door onze nazaten
geplukt kunnen worden.
Om nader op het voor stadhuis aldaar be
stemde terrein met voorplein terug te komen,
deze oppervlakte is ruimschoots voldoen
de om liet stadhuis met al zijn tegen
woordige en toekomstige behoeften te
herbergen. Zoowel aan de Noord -als Zuid
zijde kunnen machtige gevels het gebouw af
sluiten. Deze gevels vragen een geconcen
treerde rangschikkig in de verdeeling der
raampartijen en toegangen. Aan de Zuidzijde
is aldaar een monumentale toren, zoo noodig
met carillon, gedacht Deze toren moet ten
o.v. den voorgevel eenige meters terugsprin
gen terwijl een monumentale toegangstrap
met bovengelegen ruim balkon eenige meters
>ren moet komen. De Noordgcvel is.
gebroken gedacht met in het midden toe
gang tot Binnenhof en aangesloten ruime zij-
tgangen voor politie- en brandweerpost.
In de zijgevels komen kleine toegangs
poorten tot den Binnenhof. Deze Binnenhof
intiem mogelijk met waterpartiji
gangen onder te verdeelen.
De aan de Noordzijde gelegen plantsoenen
bezetten met laag struikgewas, veel gras cn
•der rustieke aanleg in rots en bloempar-
tijen aansluitend aan de gracht welke meer
de functie van vijver ter plaatse zal moeten
vervullen.
Het plein aan de Zuidzijde zoodanig on
derverdeelen, dat voor het stadhuis een vla-k
bestraat plein van voldoende breedte komt
met vluchtheuvel in het midden waarop
beide uiteinden een monumentale lantaarn
geplaatst wordt
aan dit plein gelegen plantsoen met
af te sluiten door monument aan de
satdhuiskant en tramhuisje aan de Haar
lemmerstraattoegang. Een paar bescheiden
fonteinen dn dezen vijver kunnen een fraai
effect bewerkstelligen.
Bij het kleine en zuidelijker plantsoen is
elegenheid voor tramhuisje, kiosk en onder-
grondsche toiletten met bescheiden toegan
gen.
Voor de goede overgang van de trams is
het noodzakelijk dat de kop bebouwing aan
Kort-Rapenhurg tusschen Boommarkt en
Breestraat gesloopt wordt en opnieuw be
bouwd tot nieuw te maken, doch achteruit-
gelegen, rooilijn. Het geheel weglaten \;an
gebouwen ter plaatse zou de situatie nog
meer ten goede komen.
De aanleg van de noodige plaatselijke en
doorgaande interlocale tramlijnen wordt
met dit plan ten zeerste gediend, terwijl door
de ruimere en meer doelmatige ligging van
de rails in het straat profiel, de veiligheid
het publiek beter gewaarborgd ie.
sWe dit project zoo overzien komen we
tot de conclusie, dat dit zeer veel geld zal
kosten en dat er ook zeer veel bezwaren zul
len komen. Doch ondanks dat alles blijkt te
vens. dat Leiden daarmede aan stadever-
fraaiingr veel gewonnen heeft en een waar
dig, zelfs een monumentaal stadhuis en een
grootsteedse',! stadsgedeelte zou kunnen
schepDen. Men zal mij wellicht z.g. groote
stad6aJlures verwijten en beschuldigen van
ruirn omspringen met de openbare middelen
tar daartegen wil ik aanvoeren dat wij on
stad niet als een geheel opzichzelf moeten
beschouwen, doch als een onderdeel van een
groot gewestelijk plan, waarin Rotterdam,
Delf, Den Haag, Leiden en Haarlem met
Amsterdam de centrale punten dn de toe
komst zullen vormen. De verbetering van
één dezer centrale punten zal ook de andere
ten voorde el e zijn. Wijst niet reeds de nieu
we belastingwet op een centralisatie van di
opbrengsten en mag daaruit niet de conclu
sie getrokken worden, dat straks vanuit
Den Haag aan elke gemeente die gelden zul
len toebedeeld worden welke zij noodig
heef? Otok Leiden zal dan haar portie krij
gen voor de werken welke nood'ig zijn om
haar vitale belangen, dne ook de belani
n anderen zijn, te dienen. Daaraan
geen verzwaarde belasitngdruk gepaard
gaan. doch de kosten zullen pondsgewijze
over 't land verdeeld worden. Zoo zie ik onze
financieele belasting- cn geldijii6rtibutiie-toe-
komst tegemoet. Nadere gedetailleerde tech
nische en financieele beschouwingen zullen
de juiste kosten van dit plan vast kunnen
stellen, deze laat ik momenteel in het mid
den daar de tijd te kort is en te veel facto
ren mij daarvoor ontbreken.
Velen zullen zich afvragen waarom dit
plan door mij gepubliceerd is, welke motie
mi mij er toe dreven.
Nadat ons architecten en bouwkundigen
de gelegenheid gegeven was om inzage van
n i ge etadhuisplan te nemen viel het
mij ten zeerste op dat een „plan Beesten-
markt" reeds in de toelichting van het stad
huisplan als te duur op zijde gezet werd en
de z.g. nog aanwezige kwaliteiten van den
ouden stadhuiegrond sterk naar voren ge
bracht. Al de door mij dn het plan-Beesten
markt naar voren gebrachte voordeelen sche
nen niet voldoende bekeken of ten onrechte
•zwegen 'te1 zijn. Deze onbillijkheid noopt
naar pen cn papier te grijpen
om zoo goed en zoo kwaad als het gaat U
toch een inzage van een project-Beesten
markt te verechaftfen al zal di project
tuurlijk niet vrij van fouten en gebreken zijn
Echter zijt gij in grove trekken met dit
plan. toegelicht in dit artikel, voldoend be
kend geworden en met de hooge eischen aan
ons nieuwe stadhuis te stellen. Aan den ge
meenteraad en aan den volkswil staat de be
slissing waar het nieuwe stadhuis gesticht
moet worden. Vergeet niet de verantwoorde
lijkheid van Uw antwoord, Uw nazaten zul
len U ter verantwoording roepen. „Leiden,
Iet op Uw zaak".
Gaarne worden kritieken en bijvalsbetui
gingen bij mij ingewacht om zoo noodig ver
eend aan onze vroede vaderen te verzoeken
zich niet alleen bij het plan aan de Bree
straat te houden, doch ook hun blikken op
plan-Beestenmarkt te richten en dit voldoen
de voor het Leidsche publiek te belichten.
De bijzondere kwaliteiten zullen dan ze
ker naar voren komen.
Voornaamste Nieuws.
BINNENLAND
De Koninklijke Onderscheidingen.
Slotartikel over de Zuiderzee.
Overleden is de heer E. van den Brink,
directeur van de Mr. J. P. Adolfstichting.
De staking van de piloten bij de K. L. M.
Het afscheid van den heer H. J. van Wijlen
als directeur van de Kweekschool met den
Bijbel te Rotterdam.
Vervolg zitting Gen. Synode der Geref.
Kerken.
Het antwoord van Ministér Deckers op de
vraag, waarom bij een lijkverbranding geen
militair eerbetoon plaats vond en zelf niet
tegenwoodig was.
Groote brand te Wczep, waar drie boer
derijen in de asch werden gelegd.
Zware brand te Spijk bij Gorinchem, waar
een houtzagerij in vlammen opging.
BUITENLAND
(blz. 9).
De hitte breidt zich verder in Zuid-Europa
uit Tal van slachtoffers in Engeland.
Onrust in Zuid-Amerika. Vrees voor revo
lutie ook in Brazilië.
De staking in Noord-Frankrijk verscherpt
EEN KUIKENDIEF
Ten nadecle van H. P. wonende op den
SCHAPEN GESCHUT
Bij Dilken is een \ijftal schapen geschut,
SLAGJES- OF BLOEMPJESDAGI
Nog eenmaal een herinnering aan de Ne
derlandsche vlagjesdag. 't Gaat uit van de
mildatiren en H komt aan de militairen. In
Augustus is het de maand daarvoor. U hebt
in enkele stukjes, reeds vroeger gesteld, de
beteekej_ii6 er van gelezen. Nog ééns her
haald. Koopt allen een vlagje of bloempje,
't 16 ten bate van de Chr. MiJ. Tehuizen die
alles doen en tijd en geld over hebben voor
de jonge militairen. In het Tehuis: vriend
schap, etudie. leestafel, geestelijke band,
enz. enz. en dat alles voor niet6.
Laat nu de-handen gesterkt worden van
degenen die zich daarvoor geven en opoffe
ren. Groote en kleine giften, alles is welkom
Er moet vuur in de Christelijke gelederen
komen. De revolutie dreigt niet alleen,
maar werkt onder de jongelui met pamflet-,
ten die hc.\ van 't goede spoor brengen.
Wij binden den strijd daartegen aan en
illen Uwe kinderen. Uwe zonen daartegen
aarschuwen en daarom is hun plaats fc» de
Christelijke Mil. Tehuizen.
Maar helpt ons dan die inrichtingen te"
onderhouden.
Wij rekenen op alle lezere cn lezeressen
van dit blad om zich zelf cn anderen op te
ekken en ons finantieel te steunen.
PARKCONCERT.
Het Programma voor het concert op 1
eptember as. te 8 uur op de Korenbeurs, te
geven door de Harmonie-Kapel „Werkmans
Wilskracht", luidt als volgt:
Wilhelmus. 1. Sang Gaulus, Marseh, G. Al-
lief. 2. Lustpiel Ouverture, Kei er Bela, 3. La
Gran Via, Wals, Jul. Fuckie.
Solo voor Alt-Saxophone. 5. Jubileummarech
4. Grande Fantasie, „Pastorale", Sineelie.
(met tamboure en Bezuinblazres) G. Dik. 6.
„Egmont" Ouverture. Beethoven, 7. Herein-
spaziert, Wals, Zierher. 8. Gra.nde Fanta
sie sur les motifs de l Opéra, „Zauberfiote"
Mozart. 9. Manoeuvremarsch, G. Stcr.z.
VEERTIGJARIG JUBILEUM.
Gisteren herdacht de heer L. Boom den
ig, waarop hij voor 40 jaren in betrekking
kwarn bij de fa. J. C. Zaalberg en Zn. alhier
De jubilaris werd des morgens door zijn
patroon den heer J. Zaalberg ontvangen en
op hartelijke wijze toegesproken, terwijl hem
als huldeblijk de gebruikelijke enveloppe
me-t inhoud werd aangeboden.
irna werd de heer Boom door collega's
•erig personeel gecomplimenteerd dat
hem als stoffelijk aandenken een rookstqel
en bloemstuk aanbood.
OPENLUCHT-MEETING OP
OUD-POELGEEST.
Vanwege de samenwerkende ringen van
jongelingövereenigmgen en den kring van
Meisjesvereoniging uit de wijde omgeving
van Leiden zal op Zaterdag 10 September op
het landgoed „Oud-Poelgeest" te Oegstgeest
des namiddags half drie uur weer een open
luchtmeeting worden gehouden, evenals ver
leden jaar. Deze bijeenkomst zal staan onder
leiding van Ds. H. Meyering van Katwijk a.
d. Rijn. Als sprekers zullen optreden Ds H.
Knoop van Rotterdam met het onderwerp
„Verwerkelijking van het ideaal". Dr. J.
Hoek van 's-Gravenhage met het onderwerp:
„In evenwicht" en Ds. P. C. H. v. d. Vliet
van Utrecht, die zal spreken over „Willen,
durven kunnen," Het Christelijk Fanfare
corps „Cresendo' uit Sa6senheim zal den
middag met muziek opluisteren. Bij ongun
stig weer zal de bijeenkomst in de Rehoboth-
kapel plaats hebben.
OP HOL
Op de Breestraat is gistermorgen een paard
op hol geslagen dat gespannen was voor een
wagen van don groentenkoopman C. B.. wel
ke wagon met kisten was geladen.
Het lemoen van de wagen brak cn de kis
ten rolden over de straat. Gelukkig kon liet
paard eenige tientallen meters verder tol
stand worde ngebracht.
TOONKUNST
De lessen aan de Muziekschool der Maat
schappij voor Toonkunst zullen Dinsdag 2
September worden hervat, die der Directrice
echter eerst Dinsdag 9 September. Van 2—9
September is zij echter dagelijks van 1l
uur aan de Muziekschool te spreken voor
alle zaken de School betreffende, alsmede
voor het inschrijven van nieuwe leerlingen.
Zie verder advertentie.
KAMER VAN KOOPHANDEL
HANDELSREGISTER.
Opheffing:
29 Aug. P. J. Eman Jr. Leiden, Hoogland-
sche Kerk,gracht 23, handel in radiotoeetcl-
-n. Vereff.: P. J. Eman Jr., Leiden.
Wijziging:
29 Aug. Effecten- en Inca«sobank. Alphen
.d. Rijn, Juliana&traat 65. De .itatuten zijn
gewijzigd.
29 Aug. P. Wey, Leiden. .Tanvo**cr»*teeg 75
Volkswarenhuis. Wijz. uitgeoef, bedr. thans
winkel in geregelde cn ongeregelde goede
ren*
