VRIJDAG 29 AUGUSTUS 1930
TWEEDE BLAD PAG. 5
DE GENERALE SYNODE DER
GEREF. KERKEN
ZITTING VAN DONDERDAG.
Geen eenheid van opleiding.
1 Zooals we gister nog met een enkele regel
hebben aangegeven, kwam in de vergade
ring van gistermorgen, toen het gebruike
lijke uur om te gaan pauzeeren reeds was
aangebroken, nog een rapport aan de orde
over voorstellen van den Kerkeraad van
Coevorden, gesteund door 4 leden van de
Particuliere Synode van Drente, adviseerend
dat de Generale. Synode inzake het pro-
motiereoht vooralsnog geen uitspraak doe,
van de classis 's-Gravenhage oin voorloopig
geen beslissing te nemen inzake het pro
motierecht vooralsnog geen uitspraak doe;
de eenheid van opleiding onder de oogen
te zien; en van de classis Leiden, er op aan
dringend zich over het promotierecht niet
uit te spreken alvorens een ernstige po
ging om te komen tot eenheid van oplei
ding is gedaan; alsmede van den Kerkeraad
van Westervoort, verzoekend meerderheid-
noch minderheidsrapport in behandeling te
nemen, maar Deputaten te benoemen om
met de directeuren der Vrije Universiteit
over de vereeniging van Theol. School cn
Xhjeol. Faculteit der Vrije Universiteit te
confereeren.
j In dit rapport merkt de Commissie op
geen heil te kunnen zien in den door den
Kerkeraad van Coevorden aangewezen weg,
integendeel, zij meent het inslaan van de
zen weg ten ernstigste te moi'"i ontraden.
Zij is van oordeel, zulks in tegenstelling
met den Coevorder Kerkeraad, dat in deze
Synode een beslissing over het vraagstuk
van het promotierecht moet genomen wor
den.
Dit vraagstuk heeft nu al geruimen tijd
de Kerken in spanning gebracht; het is
naar het gevoelen der Commissie beslist
noodzakelijk, dat aan deze spanning en be
roering en bestaande onzekerheid een ein
de kome door een definitieve uitspraak
deze Synode, waarover de Commissie later
een voorstel doen zal. De gronden door den
Kerkeraad van Coevorden voor uitstel aan
gevoerd, kan zij dan ook niet deelen.
Ten eerste is de vraag van het promotie
recht geen nieuwe; zij is ook reeds vroeger
door de Kerken en op onderscheidene Sy
noden behandeld, bovendien is zij in den
üaatsten tijd zoo van alle kanten en door
verschillende personen, curatoren en profes
soren en ook door de Kerken zelve be
zien, dat de Commissie niet de noodzake
lijkheid kan inzien deze materie nog eens
weer te onderwerpen aan het oordeel van
eventueel door de Synode te benoemen ex
perts op wetenschappelijk gebied, zooals
Coevorden wil.
Nog afgezien van de vraag of het op den
weg der Synode ligt om zulke zuiver we
tenschappelijke experts te benoemen, meent
de Commissie te kunnen en te mogen zeg
gen dat allen in de Gereformeerde Kerken,
die in staat mogen worden geacht de zaak
«m het promotierecht ook van wetenschap-1 cr facto„n-zijï, dle-Volle werking des Geestes
pelijke zijde te beoordeelcn, ruimschoots verhinderen
fijd en gelegenheid hebben gehad dit te Spr besch'uldigt gcra enkcle groePi Maagt
°^n' u i- ti 1-1 lallen aan, ook zichzelven, voor Gods heilig
Een behoefte om wetenschappelijke ev-We laven al te gemakkclijV; 0vc8r
perts te benoemen tot nadere beatudeenng onopgolo8te vraaKstukken Spr. wil er
.van deze vraag bestaat er met en van een in hct minJt nirt denken, de Synode te
advies van onpartijdige buitenlandsche ge- Udviseoren op de eenheid van opleiding in
leerden, die met de toestanden hier to lan- gaan, maar hij hcetl toch di])gm
de geheel onbekend zijn, verwacht de Com- Vvnil)en zorgen.
missie ook geen heil. De Commissie kaai j)s w."b ré ulceü a ar sluit zich bij Ds.
de hoop van Coevorden's Kerkeraad, datFernhout aan. Spr. heeft vanaf 1899 de be-
inric handeling dezer zaken op de Generale Sy-
INGEZONDEN MEDEDEELING
Huidverwondingen genezen
altijd het vlugst met PUROL
opleiding voorstaan, mogen toch wel be
denken, dat, indien de Synode eens op hun
wcnsch inging, en het zou dan weer gaan
gelijk vroeger, er van de eenheid niets ko
men zou en het op een nieuwe mislukking
zou uitloopen, waardoor het zoo vurig door
hen begeerde doel nog veel verder af zou
raken dan ooit.
Hoe ook beschouwd kan de Commissie
het niet anders dan ontijdig en niet zonder
gevaar vinden om de vraag van de
eenheid van opleiding thans op dc
Synodale tafel te brengen, reden, waarom
zij voorstelt op de voorstellen en wensohen
van de classes 's-Gravenhage en Leiden en
van den Kerkeraad der Gereformeeerde Kerk
van Westervoort, die met dat van Coevor
den de preable kwestie raken, niet in te
gaan.
Aan het eind van het rapport stelde de
rapporteur namens de Commissie voor:
le. de Synode besluite om op het advies
van den Kerkeraad der Geref. Kerk van
Coevorden, gesteund door 4 leden van de
Particuliere Synode van Drente, aandrin
gende op uitstel van beslissing over het
promotierecht der Theologische School met
het oog op een nader in te stellen onder
zoek door te benoemen experts op weten
schappelijk gebied niet in te gaan, en dat
op de gronden in het rapport genoemd;
2e. de Synode besluite om niet in te
slaan den weg door de classes 's-Graven
hage en Leiden en door den Kerkeraad der
Gereformeerde Kerk van Westervoort aan
gewezen bedoelende, dat, alvorens een be
slissing genomen worde over het promotie
recht der Theologische School, ja zoo mo
gelijk om zulk een beslissing te ondervan
gen, dc Synode aan de orde stelle het vraag
stuk van de eenheid van opleiding, en wel
op deze gronden dat onder de gegeven om
standigheden de behandeling van de een
heid van opleiding ontijdig en niet
zonder gevaar is.
De discussie.
Een 5-tal leden van de Synode gaf zich
voor de discussie op, nl. Ds. K. Fernhout,
Ds. W. Breukelaar, Dr. W. A. van Es, Ds.
W. W. Meijnen en Prof. Dr. V. Hepp.
Ds. Fernhout zeide de strekking van
het rapport niet te willen bestrijden. Hij
deelt de conclusie, die de Synode wel aanne
men zal. Spr. wil echter dat men elkander
wijzen zal op den misstand, dien men al te
gemakkelijk draagt, maar niet mocht g-evon
den worden. Het feit, dat we, aldus Spr.,
het over de eenheid van opleiding nog
steeds niet met elkaar eens zijn, hebben we
met schaamte te belijden. Het wijst cr op,
dat we Gods aangezicht in het gebed ter zake
niet ernstig genoeg gezocht hebben en dat
in den door 'hem gewezen weg de thans
ontbrekende eenstemmigheid mogelijk zou
worden verkregen, niet deelen, maar koes
tert veeleer de vrees, dat de bestaande ver
schillen daardoor vergroot kunnen worden.
De mogelijkheid dat onder zulke weten
schappelijke experts nog weer verschil van
gevoelen zou kunnen bestaan, is immers
lang niet uitgesloten en gesteld al eens, dat
zulke experts tot een gemeenschappelijk
oordeel zouden kunnen komen, dan is de
vrees -niet denkbeeldig dat de Kerken zou
den zeggen: ja, maar wij laten ons door de
wetenschap en door wetenschappelijke ex
perts de wet niet voorschrijven. Om al deze
redenen is de Commissie van oordeel, te
moeten adviseeren den door Coevorden ge-
jvezen weg niet op te gaan.
Ook een eventueel door de Regeering to
nemen besluit over het voorstel van den
Onderwijsraad kan en mag niet tot uitstel
dringen, omreden dat het niet op den weg
der Kerk ligt om achter de overheid aan te
komen, maar zij zelfstandig en onafhanke
lijk van een eventueel besluit der Overheid
(heeft te beoordeelcn of zij voor het nemen
van een beslissing over een onderwerp rijp
is. Mocht het later dan blijken, dat zij door
zulk een beslissing met de Overheid in con
flict komt, dan staat de weg om zich te be
raden wat ten dezen bij de Overheid moet
gedaan worden, nog altijd open.
Wat de voorstellen van de classis 's-Gra
venhage, de classis Leiden en den Kerke
raad der Geref. Kerk van Westervoort be
treft, deze komen daarin overeen met
elkander, dat zij evenals de Kerkeraad van
Coevorden aandringen bij deze Synode nog
geen beslissing te nemen inzake het promo
tierecht te Kampen. Zij echter schuiven er
een nieuw vraagstuk tussdhen in en verzoe
ken de Synode dit nieuwe vraagstuk aller
eerst aan de orde te stellen, het vraagstuk
nl. van de eenheid van opleiding, terwijl zij
van oordeel zijn, dat als deze eenheid van
opleiding zou kunnen gevonden worden, dit
Ihuns inziens als vanzelve de oplossing ge
ven zal van het vraagstuk van het pro
motierecht. Deze drie voorstellen komen
(hierin overeen, dat zij de vraag naar de een
Iheid van opleiding voor alle dingen aan
de orde gesteld willen zien. Hoe goed ook
(bedoeld en hoeveel misschien ook kan
aangevoerd tot het bepleiten van die een
heid, toch oordeelt de Commissie in den
door deze voorstellen gewezen weg niet te
moeten treden. Zij wil zich onthouden van
elke beschouwing van dit vraagstuk in
abstracte, maar er alleen op wijzen dat
naar haar gevoelen er de tijd niet naar is
thans dit vraagstuk werkelijk ter hand te
gaan nemen. Indien waar is wat in deze
drie voorstellen wordt ondersteld, of zelfs
uitgesproken dat er in deze dagen een aan
merkelijke toenadering valt te bespeuren
tusschen hen, die in vroeger jaren inzake
de opleiding tegenover elkander stonden,
dan zal de tijd gekomen kunnen zijn over
deze eenheid althans eens na te denken,
maar de Commissie kan dit aspect der broe
ders niet deelen en ziet de dingen geheel
anders. Immers de voorstanders van hot
promotierecht beroepen zich bij de verdedi
ging daarvan op het eigen en zelfstandig
leven van de School, waarbij zij in 't minst
niet getornd willen zien aan het volle zeg
genschap der Kerken over die School en de
daar gegeven opleiding; uitspraken van
Prof. Dr. T. Hoekstra in „De Wachter" en
van Prof. Dr. F. W. Grosheide in de „He
raut" wijzen erop, dat de meeningen hier
nog even als vroeger tegenover elkander
staan. De Commissie houdt zich overtuigd,
dat als de eenheid van opleiding weer aan
de orde wordt gesteld, oude verschillen
weer worden opgerakeld en de strijd ven
vroeger misschien wel feller dan te voren
Weer zal ontbranden De broeders In de
{lasses Den Haag en Leiden en de Kerk van
SVestervoort, die zoo vurig de eenheid van
noden meegemaakt en naar eenheid
opleiding als een schoon ideaal gestreefd.
Zijn geweten klaagt hem echter niet aan.
Toch kan spr. God danken, dat Hij de po
gingen tot eenheid mislukken deed, niet om
het ideaal, maar om de omstandigheden,
zooals die gegroeid zijn. Spr. verzet zich
thans tegen elke eenheidspoging om het
karakter der Theol. School als eigen inrich
ting der Kerken aan te randen.
D r. W. A. van Es, aan de ernst der
woorden van de vorige sprekers niets wil
lende afdoen, zeide iets te willen zeggen over
't rapjxvrt. Spr. wil wijzen op den principi-
eelen achtergrond, nl. de vraag of de theo
logie tot de Kerk behoort.
Dat is in de pers bij de bespreking van
het promotierecht niet steeds aan de orde
gekomen. Het wijst op een veranderde con
stellatie en daarom aan de stemmen
van hen, die om eenheid roepen wel meer
gehoor gegeven worden.
Spr. legt zich echter bij de conclusies neer,
wijl zij een praealabele zaak aan de orde
stellen.
Ds. W. W. Meynen wilde over de een
heid van opleiding een ernstig woord spre
ken, gelijk ook zijn Particuliere Synode zich
daarvoor uitsprak. Spr. onderstreept de
woorden van Ds. Fernhout, maar zn con
clusie deugt niet. Wie zijn zonden belijdt en
laat, zal barmhartigheid verkrijgen. Het rap
port van Ds. Bavinck heeft spr. ernstig te
leurgesteld. Er wordt niets gezegd vóór de
eenheid, waarvoor toch vele argumenten zijn
Hoe meer men moet erkennen, dat de ver
houdingen niet in orde zijn, des te meer
moet naar de eenheid gestreefd worden. God
gaf in 1892 een eenheid, waardoor men, Spr.
wil bij zijn eigen Kerk blijven, van A en B
niet meer weet.
Spr. brengt persoonlijk hulde aan de hoog
leeraren der Vrije Universiteit voor hun
houding in deze zaak.
Dit rapport gaat ernstig mank spr. her
innert aan wat Ds. Both en Dr. Dijk bij de
opening der Synode gezegd hebben over het
goede dat voor het Huis Gods gezocht moet
worden.
Een uitspraak over het promotierecht
'brengt aan de beroering geen einde.
Dan begint ze joas. De eenheid moet naar-
stiglijk gezocht en spr. gelooft niet, dat het
waar is wat Ds. Breukelaar zegt, dat hij
God dankt voor de mislukte eenlieidspogin-
gen.
Spr. kan, waar 't rapport spreekt van een
niet toenemend streven tot toenadering,niet
anders zeggen, dan dat zulks treurig is.
Wij moeten dc handen ineenslaan om de
dreigende breuk af te wenden.
Prof. D r. V. Hepp sloot zich ook aan
bij het woord van Ds. Fernhout.
Voor Spr. draait alles om de vraag of
het noodig is eerst over de eenheid te ban
delen en dan over het promotierecht.
Tactisch gaat Spr. dan met het rapport
mee, al gaat het naai- zijn oordeel te ver
Als over het promotierecht is gehandeld,
kan over de eenheid van opleiding worden
gesproken. Spr. wil over die eenheid geen
prcjudiccerende uitspraak doen.
Repliek Ds. Bavinck.
Ds. C. B. Bavinck, de sprekers beant
woordend, wees erop, dat het over de vraag
gaat, of het gewenscht is thans de vraag
naar eenheid, op de Synode ter tafel te
brengen.
Van beschouwingen over die eenheid ont
houdt dc Commissie zich. Zij wees een be
spreking van dat ideaal af en leverde dus
een negatief rapport. Het woord van Ds.
Fernhout onderstreept Spr., maar hij durft
nog niet te zeggen, dat wie de eenheid niet
voorstaat, zondigen zou tegen Gods wil. De
toenadering is niet werkelijk, maar denk
beeldig.
De Commissie is uitgegaan van de mee
ning, dat eerst de voorstellen, die een be
slissing willen aanhouden, afgedaan moes
ten worden, wijl een beslissing vallen moet.
Spr. eindigde met de verzekering dat de
tijden z.i. voor eenheid niet rijp zijn.
Deze slotopmerking werd door den P r a e-
s e s onderschreven. Men wilde in de Com
missie niet een zijweg inslaan.
Bij de replieken bepleitte Prof. Hepp
nog eens het promotierecht eerst te behan
delen.
D s. Meynen diende tegenover de con
clusies van 't rapport als zijn voorstel in,
dat van de Classis Den Haag om voorloo
pig geen beslissing te nemen, maar eerst de
mogelijkheid van eenheid onder oogen te
D r. K. D ij k wilde, nu er z. i. een onzui
ver element in het debat gebracht is, op
wekken tot een juist zien der dingen.
Dat er twee opleidingsscholen zijn is voor
Spr. geen zondige toestand. Het zondige zit
voor spr. in het feit, dat men over deze din
gen niet spreken kan zonder dat men ge
wantrouwd wordt. Daarover past verootmoe
diging.
Aan Prof. Hepp antwoordde Spr. dat die
commissie geen verwijt kan gemaakt wor
den, wijl hier meer aan de orde is dan een
zaak van orde.
Men moest eerst handelen over de voor
stellen betreffende de eenheid en de Synode
duidelijk maken 'waarom zij de eenheid niet
gewenscht acht in de huidige omstandighe-
den.
Prof. Lindeboom zeide nog eens met
grooten ernst op het woord van Ds. Fern
hout te willen wijzen. Maar toch voelt Spr.
zich niet schuldig voor God, dat er twee in
richtingen zijn.
De ellende is begonnen toen men twee in
richtingen wilde verecnigen. Men spreke
ook niet van twee inrichtingen der Kerken.
Dat is niet waar. De Kerken hebben er maar
éèn, nl. de Theologische School te Kampen.
Spr. heeft reeds in 1S70 zich uitgesproken
voor de Vrije Universiteit en die gesteund
waar hij kon.
Ten bewijze wees spr. op hetgeen hij aan
de Yaleriuskliniek heeft gedaan.
Maar deze twee inrichtingen zijn van ge
heel verschillend karakter. De Kerken heb
ben over de V. U. niets te zeggen.
Spr. besloot met een historische herinne
ring.
De stemming.
Het voorstel van Ds. Meijnen werd niet
gesteund, zoodat het verder niet in behan
deling kon komen.
De conclusies der commissie kwamen toen
aan dc orde. De eerste ging er zonder ver
dere discussie of stemming door.
Op de tweede diende Prof. Hepp een
amendement in, gesteund door Dr. H. A. van
Andel, bedoelende het slot der conclusie,
aanvangende bij de woorden: „en wil op
deze panden, enz"., te doen vervallen.
Dit amendement, in stemming gebracht,
verkreeg slechts 7 stemmen.
Ook de tweede conclusie werd toen z. h. s.
aangenomen.
Ds. Douma dankte, waarop de zitting ge
sloten werd.
(Zie vervolg blz. 2.)
HET GEÏLLUMINEERDE VREDESPALEIS
In verband met den 50sten verjaardag van H.M. de Koningin worden te Den Haag
verschillende openbare gebouwen feestelijk verlicht. Foto van het geïllumineerde
Vredespaleis.
Kerknieuws.
KONINKLIJK BEZOEK AAN ARNHEM
Gister werd te Arnhem een folkloristische optocht gehouden, waarbij H.M. de Koningin
cn 1I.M. de Koningin-Moeder aanwezig waren. Vanaf het bordes van het Palcis van den
Commissaris der Koningin sloegen de hooge gasten de optocht gade. Van links naar
rechts: mevr. Van Heemstra, H.M. de Koningin, H.M. de Koningin-Moeder, baron van
Heemstra, mevrvan Rappard, d
CHR. GEREF KERK
Tweetal: Te Apeldoorn, Joh. Jansen te
Leiden en L. H. van der Meiden te Den Haag.
GEREF. GEMEENTEN
Bedankt: Voor Ryssen, J. Fraanj'e te
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Drachten (als predikant
voorganger der Ned. Herv. Evanglisatie), A.
KeuzcVkamp te Uithuizermeeden. - Te Koe-
kange (Dr.j, cand. H- G. Mooi te Weerselo.
DOOPSGEZINDE GEMEENTEN
troepen: Te Ouddorp, J. Foppema te
Almelo.
CAN'DIDATEN TOT DEN H. DIENST
Door de Classis Sneek is praeparatoir ge
ëxamineerd en beroepbaar verklaard bij de
Geref. Kerken de heer S. W a g en a a i
Bozum (Fr.), die dadelyk een eventueel op
hem uitgebracht beroep in overweging
wenscht te nemen.
Voorts heeft dezelfde Classis peremptoir ge
ëxamineerd en toegelaten tot den dienst des
Woords en der Sacramenten de heer S- J. d
r, van Amstelveen, beroepen predikant
te Wijckel en Balk, die by de Geref. Kerk te
Wijckel intrede hoopt te doen op Zondag 7
September a.s., na des morgens te Balk be
vestigd te zijn door Ds. H. Bouwman, van
Amstelveen.
ZITPLAATSENREGELING.
Te Kampen zal door de Geref. Kerk
binnenkort de Westerkerk in gebruik geno
men worden. Omtrent de zitplaatsenrege
ling, die er gevolgd zal worden, lezen we
in de „Bazuin" het volgende:
Daar het stelsel van verloting in de Kerk
geen aanbevoling verdient, heeft de Com-
;ie besloten dat zij, die een plaats be-
geeren voor zich en hun gezinnen, deze kun-
kiezen en opdat ook deze keuze i
orde en regel zal gaan, zal zij geschieden
naar den leeftijd van de hoofden der ge
en, en wel zoo, dat de oudste de eerste
keuze heeft over alle plaatsen der kerk,
zoo vervolgens. Blijft nog over de plaats
gelden.
Gaarne had de Commissie de plaatsen
gratis toegewezen, maar gezien het groote
tekort, dat dreigt, kan dit niet. Men zal nu
twee niet te hooge uniforrnprijzen van alle
plaatsen aannemen, die door alle leden be
taald kunnen worden.
KERK EN SOCIAAL LEVEN.
De Ned. Geref. Gemeenten in Noord-Ame-
rika, in Synodale Vergadering bijeen, heb
ben op een vraag, hoe op te treden tegen
sommige Gemeenteleden die aan de Union
(de praktisch op socialistische basis ge
schoeide vakorganisatie) verhonden zijn, ge
wezen op een vroeger Synodebesluit en wil
len dat gehandhaafd zien, nl. dat men ver
manend tegen zulke leden zal optreden en
zij in geen geval een ambt in de Gemeente
zullen bedienen.
VRAAGBOEK HELLENBROEK.
De Synodale Vergadering der Ned. Geref.
Gemeenten in Noord-Amerika, te Grand Ra
pids gehouden, heeft een Commissie be
noemd om de onvolledige Engelsche uit
gave van het vraagboek van Hcllenbroek
door een betere te vervangen.
CONFESSIONEELE VEREENIGING
De Confessioneele Vereeniging in Friesland
houdt Woensdag 10 Sept. a.s. te Leeuwarden
een algemeene najaarsvergadering, die door
Ds. J. Hoekstra, van Ternaard, geopend zal
•worden. Ds- J. Nauta, van Sexbieruni, hoopt
een bidstond in te leiden. Referenten zyn Prof.
Dr. Th. L. Haitjcma, van Groningen,
„De verwerping der Reorganisatievoorstellen
en het Ned- Herv. Verbond", en Ds. T. Kloos
terman, van Leeuwarden, over: „Kerk en
Oorlog".
GEREF. GEMEENTEN.
Te Enkhuizen heeft dc ledenvergade
ring van de Geref. Gemeenten onder het
Kruis met groote meerderheid van stem
men besloten, om zich aan te sluiten bij de
Geref. Gemeenten in Nederland.
Schoolnieuws.
HOOGER ONDERWIJS
RIJKSUNIVERSITEIT TE LEIDEN
Naar verluidt is binnenkort te verwachten
de aanstelling van een assistent-hoogleeraar
in het Burgerlyk Recht aan de Leidsche Uni
versiteit.
Als zoodanig zal worden benoemd Mr. J.
L. L. Wery, te Den Haag, commies-griffier
by de Tweede Kamer-
GEM. UNIVERSITEIT TE AMSTERDAM
By Kon. Besluit is bekrachtigd het raadsbe
sluit van Amsterdam, houdende benoeming
van dr. J. S. Theissen tot buitengewoon
hoogleeraar aan de gemeentelyke Universiteit
te Amsterdam.
RIJKS-UNIVERSITEIT TE UTRECHT
Bij Kon. besluit is benoemd tot buitenge
woon hoogleeraar in de faculteit der veeartse
nijkunde te Utrecht voor het onderwijs in de
veeartsenijkundige politic in haar verband met
de daarvoor geldende wettelijke bepalingen,
dr- H. C. L. E. Berger, d i r. van den vee-
artsenij kundi gen dienst bij het departement
van Binnenlandselie Zaken en Landbouw;
THEOLOGISCHE SCHOOL TE APELDOORN
Aan de Theol. School der Chr. Geref. Kerk
te Apeldoorn zijn bij het gehouden admissie
examen aangenomen tot student in de Theo
logie de heeren D. Biesma, \an Groningen;
E. du Marchie van Voorthuisen, van Epe;
en J. G. van Minnen, van Vlaardingen.
GEREF. GYMNASIUM TE KAMPEN
Het Curatorium van het Gereformeerd
Gymnasium te Kampen brengt ter kennis
van belangstellenden, dat het een samen
komst belegd heeft D.V. op Woensdag 3
September des namiddags te 3 uur in het
Gymnastieklokaal in de Molendwarsstraat,
waarin Dr. J. J. Esser het Rectoraat
het Gymnasium zal ncderleggen en de heer
Docts. R. J. Dam tot zijn opvolger zal w
den geïnstalleerd. Tot bijwoning van dit
samenzijn noodigt het Curatorium alle be
langstellenden vriendelijk uit.
Deze samenkomst zal tevens dienen tot
opening van den nieuwen cursus.
MIDDELBAAR ONDERWIJS
CHR. H. B. SCHOOL TE
APELDOORN
OPENING NIEUW SCHOOLGEBOUW.
On-der zeer groote belangstelling van d
zijde van autoriteiten en afgevaardigden
van verschillende corporaties, had heden.
Vrijdagmiddag, de opening plaats van de
Chr. H. B. School te Apeldoorn.
De Voorzitter, De. C. M. Luteijn, hield
na opening met gebed en het lezen
Psalm 126 een rede, waarin hij de hi6torie
van den echoolbouw in 't kort naging.
Toen op 3 Sept. 1927 in „Irene" de plechti
ge opening van de Chr. H. B. School plaats
vond, moest er les gegeven worden in de
Openbare Lagere School aan de Mariastrant
Al epoeeliig rees de zekerheid, dat men hoog
stens drie jaar hier zou kunnen blijven.
Bij een normale toename van het aantal
leerlingen en bij gemis aan lokalen
Natuur- en Scheikunde cn Teekenen
men uit de school groeien.
Van het begin af stond het voor het Be
stuur vast een eigen gebouw te stichten
Eerst werd de aandacht gevestigd op „Maria
lust", wat door den Minister te duur werd
bevonden, waarna een terrein werd geko
zen in „Berg en Bosch", wat door den Mi
nister 4 Dec. 1928 definitief werd goedge
keurd.
In 1928 waren de gebroeders Mentink tol
architecten benoemd. 27 Dec. 1928 wei
de bouwplannen goedgekeurd en in den zo
mer van 1929 ging de eerste spade in den
grond. En nu mocht 29 Aug. 1930 de feeste
lijke opening plaats hebben.
Aan deze nuchtere feiten liggen vele zor
gen ten grondslag. Maar juist ómdat dit al
les is doorworsteld, i6 het ons wonderlijk to
moede, zei spr. Daarom gevoelen we oju
degene, die droomen droomen. De Ileere
heeft groote dingen bij ons gedaan, dies zijn
we verblijd.
De Ileere heeft het gedaan. Dit zeggen we.
aldus Spr., niet alleen omdat er geopend
wordt een Chr. II. B. School, waarin Gods
Woord richtsnoer is en de opgroeiende jeugd
opgeleid wordt voor de beginselen van het
Heilig Evangelie, wat een zegen Gods ie
als dit onderwijs gegeven kan wordoi
een uitnemend schoolgebouw met de beste
en nieuwste hulpmiddelen, zoodat het ook,
wat het wetenschappelijke gehalte betreft,
kan wedijveren met het beste, wat op neu
traal terrein geboden wordt, hoe zouden we
ook daarin niet zien cn dankbaar erkennen
de goede hand onzes Gods over ons. Maar
ook nog in anderen zin zijn er do genadeblij
kon Gods, die handen en harten geneigd
heeft.
Zoo is er het feit, dat we aanvankelijk
kregen de beschikking over de 6chool in ie
Mariastraat; reeds 10 Jan. 1928 werd offici
eel de Rijkssubsidie toegekend; 7 Febr. 1928
w erd door het Rijk een aanzienlijke som uit
gekeerd; de geldleening ft f 250.000 slaag Ie
boven verwachting spoedig en vlot; de jaar
lijk6che ui'tkeering der gemeente per leer
ling, het kostelijke weer cn zachte winter,
waardoor de voortbouw van de school niet
werd belemmerd; en bovenal dat Tod in l)r.
de Planque een directeur schonk, die bijge
staan door een eefhare volledig bevoegde leer
krachten, het verblijdend groot aantal leer
lingen oo voortreffelijke wijze voorbereidt
tot hun toekomstige plaats in de maatschap
pijdat alles doet ons heden
hoog zien. Het predikt de barmhartige lief
de van onzen God cn Zaligmaker on de
Psalm van lof en dank. die wij kunnen zin
gen klinkt in onze harion: „Juicht elk om
trijd met blijde galmen".
Na deze rede werd het woord gevoerd door
den Inspecteur van het M.O.. don heer G
"olkestein; den Burgemeester van
Apeldoorn, den heer Roosmale Nep-
e n; en tal van afgevaardigden, van veler
lei corporaties, die allen hun gelukwenschon
aanboden en op de school en het werk daar
in verricht, Gots zepen toebaden.
Nadat Ds. Luteyn allen dank gebracht
ld voor hun belangstelling en inzonder
heid architect, aannemer* en uitvoerders lof
had toegebracht voor het geleverde werk,
de plechtigheid gesloten cn vereeplgden
Radio Nieuws.
ZATERDAG 30 ArGCSTUS.
HOZEN. Y^or 12.15 uur ?5 M. (1007 Kilo
Cycles) Na 12715 uur 1071 M. (280 Kilo Cycle-)
1.00—2.
ten. 2.00—3.00 Herultzendi
l Tfldseln. 8.01—11.00 Popul
muziek. 6.55—7.15 Jou
7.157.30 Gramoroonm
8.00 TOQdsein. 8.0111.
Lnlr concert. 11.08
l Ó.OO—6.00 ris-
FnallsUek Weekoverzicht,
uziek. 7.308 00 Spreker.
00 Populair concert. 1100
iek. 12.00 Tijdsein. Slul-
mmuzlek. 12.00 Politieberichten,
ncert. 1.(5 VARA. liedjes voor
ren. 2.(5 Paedagogl.-ch concert.
teurfotografen. 4.(5 Ons huls
its. 5.30 Grt
werk. Muziek. 6.25 Kint
raxia. 7.35 Mededeellnger
wikkeling. 7.(5
p. Wekelijksch
S.15 Accordeon
zich het Bestuur en leeraren met enkele ge-
noodigden aan een maaltijd waar als
tafelpresident fungeerde Prof. van der
Schuit en waar nog vele goede woorden
werden gesproken.
De nieuwe school, gebouwd onder archi
tectuur van de heeren J. G. en P. K. Men-
sink, architecten te Apeldoorn, maakt een
monumentalen indruk. Het kenmerkende in
den gaheelen bouw is de soberheid in kleur
en lijn. waardoor de school volkomen in har
monie is met de rustige omgeving van
„Berg en Bosch", waarin 't ook in de tos-
komst het voornaamste bouwwerk zal biij-
vcn.
De school bestaat uit een hoofdgebouw,
waarin 10 leslokalen en de directeurs- en
leerarenkamer, benevens twee vleugels,
waarin de leslokalen voor Schei- en Natuur
kunde en Teekenen. Aansluitend aan het
hoofdgebouw is er een modern ingericht
gymnastieklokaal. Hoofdgebouw en vleugeia
omsluiten een groot gazon, waarin een vij
ver is aangebracht
Aan de overzijde van de Jachtlaan, waar
aan de school staat, ligt een bijzonder mooi
sportveld.
De bouw werd uitgevoerd door de firena
Reinders en Zoon, te Dieren.
De totale ko6ten waren, inclusief aankoop
van den grond, ongeveer f 270.000
LEERAREN M.O.
Heden is te Amsterdam de 64sta al
gemeene vergadering gehouden van de
Vereeniging van Leeraren bij het M.O. on
der leiding van den heer L. C. Buurpeld.
In zijn openingsrede wees hij erop, dat
de crisismaatregelen van 1923 die het mid
delbaar onderwijs in zoo hooge mate druk
ken, nog steeds zijn blijven voortbestaan.
In 't kort ging spr. dien toestand na en
vraagt zich af of de Nederlandsche regee
ring nog wel beseft, dat het middelbaar
onderwijs is een nationale zaak van de
eerste orde, waarmee de toekomst van ons
volk was gemoeid. In dit verband wierp spr.
een blik op de omstandigheden waaronder
het tegenwoordige geslacht reeds arbeidt,
en in de toekomstige jaren nog arbeiden
zal. Hierna constateert spr. met voldoening
dat een wet regelende den rechtstoestand
der ambtenaren dit jaar is tot stand geko
men. De toestand der Vereeniging zelf
geeft in verschillende opzichten reden tot
tevredenheid. De ledcndaling van de laatste
jaren kwam in 1927 tot staan en is daarna
weer vooruitgegaan. Het aantal leden be
draagt thans 1736. Spr. ziet in deze stijging
van het ledenaantal het groeiend besef dat
fn in hot belang van het Middelbaar on
derwijs, èn in dat van den leeruar, een
organisatie die alle leeraren omvat, een
gebiedende eisch is. De Voorzitter heette
o.m. welkom Dr. G. Bolkestein, inspecteur
M. O. als vertegenwoordiger van den Mi
nister van Onderwijs en Dr. YV. L. Hen
driks, directeur van de afdeeling Onder
wijs te Amsterdam als vertegenwoordiger
van het gemeentebestuur.
Hierna kwam aan de orde de verschil
lende verslagen. Zij werden goedgekeurd,
evenals de fcegrooting 1930—193L
LAGER ONDERWIJS
HOOFDBENOEMINGEN
ONLERWIJZERSBENOEMINQEN
Ou de-Wetering, G. Verweij te Rijp-
wetering.
Losser, II. van Woudenberg, aldaar, en
mej. G. Mather, van NijverdaL
SCHOOLTOEZICHT
By Kon. besluit is op zyn verzoek eervol
ontslagen met 1 November. P. J A. Mesker
als inspecteur van het lager onderwys in de
inspectie Maastricjit-
EXAMENS
EXAMENS NOTARIAAT
n Huis, 28 Aug. Geslaagd voor het
de heer J. Scheep te Arnhwn.
STAATS EX. TOELATING UNIVERSITEIT.
"recht, 28 Aug. Ne voortgezet examen
iVmündCTJV°Tleï,- noK *e«langd: F. C.
imnn. U J Engelenburg en m«J. M. S.
EXAMENS-HOOFDACTE
iagd do d
en. bef
orwük
A. M
'undid
L. J Nou we of de "he.
Cel
Ut. SC Mi<
ifgcw.
Utree
B M Keu-v v.
Utrecht; D L. W. Met
E. Th. W. Thlen en H.
"f Amersfoort.
Afgewezen 1 cendidat-
.r 5 1 vc" CM«"*d mej. A J. A. M
cn de hecrer, j. Mulder. Putten. C
Kampen en W. Snoek. Wezcp.
EXAHEXS-HANDE E
Berghuis,
BEID
n0^5U**d 1 Th. Werft
L w. d. wnd. z„i7k»rY:
n J. Dermal*. Zu-olle; 11. Jsnsen. Voort-
n H. de Boer, Hengelo. De exsmens «1-
afgeloope^
'■**d 27 en 2f Augusta*
H. Muld
EXAMENS-TUINBOUWKUNDE
ingd c
llnse; F.
UbragêtA IjMMij
'sAniis"- J' "veensndusl; FI
Wsrffenlus. Delft.
pgekoinea l. UWtrdfa- Af«*wa A alet
