BUITENLAND.
Kerknieuws.
Uit Oost-Indië
MAANDAG 25 AUGUSTUS 1930
DE HONGAARSCHE
KONINGSKWESTIE
GERUCHTEN OMTRENT DEN TERUG
KEER VAN EX-AARTSHERTOG OTTO
Het blad „Nemzeti Ujsag" pubiceert een
dacorder, die Vrijdag jl. aan het politiccorps
werd gegeven, waaruit wordt afgeleid, dat
de politie berichten had ontvangen, waar
door zij den terugkeer verwachtte van aarts
hertog Otto en zijn moeder, ex-keizerin Zita.
In de dagorder werd opdracht gegeven le
letten op een auto, waarin zouden zitten
een 18-jarige jongeman en een zwaar ge
sluierde dame in rouwkleeding. Wanneer
zulk een auto van buiten de stad zou nade
ren, -zou de wagen aangehouden moeten wor
den en de inzittenden naar de eerstvolgende
wachtpost moeten worden gebracht, waar
men dan onmiddellijk de hooger geplaatste
politie-autcriteiten zou moeten waarschuwen
en nadere instructies afwachten.
Het gevolg was, dat verscheidene auto's
zijn aangehouden doch bij nader onderzoek
konden de aangehoudenen steeds hun weg
weer vervolgen.
HET VOEDINGSPLAN
IN RUSLAND
SLECHTS EEN DERDE VAN KET
NOODIGE GRAAN INGELEVERD
Naar thans in een bericht uit Moskou ge
meld wordt, is de stand der uitvoering van
het algemeen voedingsplan op 20 Augustus
ougeveer 33.9 geweest van het eigenlijke
plan, zoodat, terwijl 2/3 van de maand ver-
loopen zijn, nog niet veel meer dan 1/3 van
het noodige graan is binnengekomen.
Er wordt de nadruk op gelegd, dat dit ge
tal volkomen ontoereikend is en dat het ge
vaar voor een catastrophe in liet voedings
plan blijft bestaan. Ook het verloop van den
herfstuitzaai geeft aanleiding tot ernstige
klachten. Het commissariaat van landbouw
heeft een verordening uitgevaardigd waarin
de dorpsautoriteiten met de strengste maat
regelen bedreigd worden, wanneer deze uit
zaai niet het-gewenschtc resultaat heeft. Een
groot aantal dezer autoriteien is van zijn
functie ontheven.
REGEERINGSCRISIS IN POLEN
Minister-oresident Slawek heeft bij den
president der republiek zijn ontslag inge
diend. Hij wil zich uitsluitend wijden aan
de leiding van de regeer ine spart ij, waartoe
hij als premier niet in staat is.
In gezaghebl)cnde politieke kringen is men
de meening toegedaan, dat de presidem-
marschalk Pilsoedski zich mot de vorming
van een nieuw kabinet zal belasten.
TURKIJE EN PERZIE.
Gcbiedsruil voorgesteld.
Een nieuwe Turksche nota aan Perzie
stelt voor het Araratgel ied te ruilen voor
een even uitgestrekt Turksch gebied, zulks
om hef Turksche grensgebied grooter veilig
heid tegen de Koerden te waarborgen,
VERKIEZINGSRELLETJES TE BERLIJN.
Zondag is het op tal van punten van
Groot-Berlijn tot politieke Incidenten geko
men, met name tusschen communisten en
nationaal-socialisten. De politie moest voorts
herhaaldelijk ingrijpen in verband met het
dragen van verboden uniform, het meevoe
ren van verboden transparanten en het zin
gen van verboden liederen.
Vooral in Schöneberg kwam liet tot een
ernstige botsing, toen de agenten vanuit een
communistisch verenigingslokaal werden
bestookt.
In totaal werden 40 nationaal-socialisten
en 99 communisten, onder wie drie vrouwen,
gearresteerd.
DE AMERIKA-VLUCHT VAN VON GRONAU
Reeds op N. Schotland.
De Duitsche vlieger Von Gronau, die via
IJsland en Groenland naar Amerika vliegt,1
was Zondag reeds gevorderd via Labrador
en New Foundland tot Queensport, oen
plaatsje 340 K.M. ten Oosten van Halifax,
welke stad hij vandaag hoopte te bereiken
om een tusschcnlanding te doen. Te New-
York treft men reeds maatregelen om hem
do gebruikelijke geestdriftige ontvangst te
bereiden.
Uit Reykjavik wordt gemeld, dat bij aan
komst op IJsland van den Duitschen vlieger
Von Gronau zcide, dat liet zijn plan was zijn
vlucht naar Groenland voort te zetten, doch
weldra werd bekend, dat het slechts een
oefenvluóht was en dat de Duitscher naar
Duitschland zou terugkeeren. Gronau ver
klaarde, dat hij Vrijdag naar de Taröcr-
eilanden terug wilde «vliegen. Toen hij
echter nog Donderdagavond laat om 11 uur
zijn hotelrekening betaalde, vermoedde men,
dat hij iets bijzonders rvan zins was. Rij het
afscheid had Gronau nog gezegd: „Vrijdag
avond zijn we weer lekker thuis in Duitsch
land". Men begrijpt dus do algemecne ver
rassing, toen de directeur van den IJsland-
schen vliegdienst een radiogram van Von
Gronau ontving, waarin deze hem voor de
verleende hulp bedankte en mededeelde,
dat hij op weg was naar Groenland, waar,
evenals in Canada, alle voorbereidingen
voor een landing waren getroffen.
NEW YORK, 25 Aug. Het vliegtuig van
Von Gronau is naar gemeld wordt te Queens
port op Nieuw Schotland aangekomen, waar
hot in de haven te midden van andere sche
pen, w.o. vele kleine visscherssrhepen, ligt.
Het toestel trekt groote belangstelling bij de
aanwezige zeelieden. Von Gronau neemt te
Queensport de noodige voo.raden benzine
en olie in en ondervindt de grootst moge
lijke medewerking aan de plaatselijke auto
riteiten.
EEN AUTOWEG
CALAIS—CONSTANTINOPEL
Een Engclsche automobielclub wil oen
internationalen autoweg van Calais naar
Constantinopel aanleggen. Deze weg zal
loopen over Frankfort a. d. Main, Neuren
berg, Weenen en Boedapest. De lengte zal
ongeveer 3000 K.M. bedragen,
GROOTE DORPSBRAND IN AMERIKA
De Itoomsohe kerk, twaalf huizen en negen
opslagplaatsen in hot dorp Cliermont-le-
Crouse, nabij Watertown, zijn Vrijdag door
brand vernield: de schade wordt op 100.000
dollar geraamd. Toen de eigenaar van een
der huizen zag, dat zijn huis in brand
vloog, viel hij dood neer.
HET LIJK VAN ANDREE
HET DRAMA VAN DE ANDREE-
EXPEDITIE.
Begrafenis op staatskosten.
Volgens de mededeelingeri, welke de ka
pitein van de zeilboot „Terningen" beeft
gedaan over het vinden van het lijk van
den Poolreiziger Andrée, staat het vrijwel
vast, dat de expeditie niet met den ballon
is verongelukt. Alles wijst er op, dat men
te doen heeft met de resten van een goed
opgezet kamp. Andrée on zijn metgezellen
moeien de plaats, hetzij te voet hetzij in hun
zeildoekboot bereikt hebben. Op een langen
tocht te voet wijst o.m., dat de moccassins
on andere uitrustingstukken sterk gebruikt
en versleten zijn. Zooals reeds gemeld, heefr
Andrée, wiens lijk buitengewoon goed bi-
waard gebleven is, het langst geleefd. Hij
is het ook, die de laatste notities in het log
hoek heeft gemaakt. Een van zijn metgezel
len is door hem in een heuvel bijgezet, ten
einde het lijk tegen ijs én sneeuw te be
schutten.
Uit Oslo wordt nog aan het N. v. d. D.
gemeld:
In het kamp van Andrée werden, gevon
den twee sleden, een harpoen, drie geweren,
primus-kookgerei en twee kisten met instru
menten, doch geen tent of ballonomhulsel.
Re laatste pagina van het logboek is ge
dateerd 18 Juli 1897 en geeft als positie aan
83 gr. N.B. en 32 gr. O.L. Waarschijnlijk zijn
de Poolreizigers daar geland; vermoedelijk
ziin zij een eindweegs door het ijs meege
voord en hebben zij een grooten afstand tc
voet afgelegd, zoodat zij ten slotte 300 K M
zuidelijker op Gilles-land aankwamen, waar
zij tot den winter zijn gebleven en zijn ge
storven. Dat er gedoode beren in de omge
ving zijn gevonden, bewijst dat zij gejaagd
hebben, ten einde aan voedsel te komen.
De lijken waren diep in het ijs verborgen,
doch door het ongewoon zachte jaargetij is
het ijsdek gesmolten.
Het lijk van Andrée zal door 'n Zweedsch
oorlogsschip van Tromsoe worden gehaald.
De Poolreiziger Otto Sverdrup, die een
onderhoud had met Andrée, voor deze in
1897 vertrok, zeide dat deze niet geloofde te
zullen slagen. Hij moest evenwel vertrekken,
zoo zeide hij, daar Zweden hem anders voor
een lafaard zou houden.
Begrafenis op staatskosten.
Volgens een bericht van Berlijnsche bla
den uit Stockholm heeft de Zwecdsche re
geering besloten een oorlogsschip naar liet
Noorden te zenden. Het schip zal de „Bralt
vaag", waarop de stoffelijke overschotten
van Dr. Horn en zijn begeleiders terugge
bracht worden, tegemoet réizen. De lijken
zullen dan overgebracht worden op het oor
logsschip. dat ze naar Stockholm zal bren
gen. waar een begrafenis op staatskosten
zal plaats vinden.
AANVARING BIJ BINGEN
EEN PANIEK MET MOEITE BEDWONGEN
In de nabijheid van Bingen is het Zater
dagavond op den Rijn tot een ernstige bot
sing tusschen twee stoomschepen gekomen.
Door een defect aan de stuurinrichting liep
het s.s. „Schuermann" met volle vaart op het
dichtbezette passagierschip „Glück Auf",
welks scheepswand Verbrijzeld werd, waar
na de keuken totaal werd vernield.
Onder de 600 passagiers van de Glück Auf
ontstond een paniek. Vier personen werden
zwaar gewond, 30 liepen lichte verwondin
gen op. Tal van opvarenden kregen een ner-
veuzen schok en men kon hun slechts met
moeite beletten in het water te springen. Ge
lukkig slaagde men er in de Glück Auf naar
den kant te sturen. Tal van booten kwamen
toen te httlp en brachten de pasrrr'.iers aan
land.
POLITIEKE HERRIE IN BERLIJN
188 PERSONEN GEARRESTEERD.
In dpn loop van Zondag is het te Berlijn
tot talrijke vechtpartijen gekomen tusschen
communisten en nationaal-socialisten, even
als tusschen de extremistische partijganger^
en de politic. In totaal werden tijdens dezo
herrietjes 188 personen, waaronder 5 vrou
wen gearresteerd.
UIT HET NOORD-FRANSCHE
STAKINGSGEBIED
Hoewel Vrijdag te Rijsscl het werk in de
textielfabrieken is hervat, hehbeny de com
munisten zich niet gestoord aan de tot stand
gekomen overeenkomst tussahen werkgevers
en werknemers en hobbcn zij de staking
voortgezet. Het waren de communisten, die
Zaterdag een vergadering uitschreven van
staken?, om over het al of niet hervatten
van liet werk te laten stemmen. Het resul
taat was. dat bij meerderheid van stemmen
besloten werd Maandag het werk te her
vatten.
Te Tourcoing en te Roubaix is Zaterdag
ochtend slechts een klein aantal stakers
weer aan 'het work gegaan. De door den Mi-1
nister van arbeid, Pierre Laval, gevoerde
onderhandelingen met werkgevers en werk
nemers hebben nog niet tot eenig resultaat
geleid. Men hoopt echter nog in don loop
Van deze week tot overeenstemming te ko
men. Alleen te Armcntières werd besloten
de siaking voort te zetten.
Naar nog uit Rijssel gemeld wordt, bedroeg
Zaterdag hot aantal stakers in het industrie
gebied van Rou-baix-Tourcoing 60.938.
STIJGENDE WERKLOOSHEID
OOK IN ZWITSERLAND
Ook in Zwitserland neemt de werkloosheid
toe en al is bet Zwitsersche werkloosheids
cijfer op zichzelf niet ontstellend, de voort
durende stijging verwekt ook in Zwitsensclic
kringen ongerustheid.
Op 1 Augustus bedroeg bet aantal wore
loozen 10.161. In de maand Juli .was bet
aantal werkloozen met duizend toegenomen,
terwijl gewoonlijk inrlezc maand de werk
loosheid altijd vermindert. Het vorige jaar
jaar bedroeg bet aantal werkloozen op 1
Augustus slechts 4801, zoodat de werkloos
heid in een jaar tij da meer dan verdubbeld
is Vooral in de chemische en in de maohine-
industrio, die tot nog toe van de depressie,
die in de textiel- en horloge-nijverheid
heerechte, weinig te lijden hadden, neemt de
werkloosheid thans toe.
HET AANTAL WERKLOOZEN IN
DUITSCHLAND
Het aantal der hij de arbeidsbeurzen in
geschreven werkloozen bedraagt in Duitsch
land thans circa 2.340.000.
DE TOESTAND IN CHINA
DE SUCCESSEN VAN NANKING.
Han Foe algemeen opperbevelhebber.
De herovering van Tsinanfoe door de Nan-
kingtroepen wordt algemeen toegeschreven
aan de buitengewoon succesrijke activiteit
van generaal Han Foe, die een aanval heeft
doorgezet, aldus berichten uit Sjanghai.
Tsjang Kai Sjek heeft generaal Han Foe als
erkenning van zijn verdiensten benoemd tot
opperbevelhebber van alle nationale troepen
in Sjantoeng.
Han Foe heeft opdracht gekregen de Noor
delijke troepen niet alleen uit de provincie
Sjantoeng tc verdrijven, doch tevens om de
provincie Tsjile te bezetten. v
De nationale troepen hebben reeds voeling
gekregen met de ten Noorden van de Gele
rivier gelegenie Noordelijke troepen. Men
neemt aan, dat meeningsvenschillen onder de
Noordelijke bevelvoerders de eigenlijke oor
zaak zijn van liet succes der Zuidelijken.
Omtrent de communistische troepen wordt
nog gomcld, dat in de provincie Hoenan op
het oogenblik uitgebreide verkenningsvluch
ten worden ondernomen, doch dat men tot
dusverre nog geen enkel spoor heeft kunnen
ontdekken van de communistische legerof-
deelingen, die voor twee weken de stad
Tsjangsja hebben geplunderd. Men neemt
aan, dat de communisten zich naar alle mo
gelijke richtingen verspreid hebben en
slechts voor een gemeenschappelijken aanval
weer bijeen komen.
Het handelsverkeer op den middenloop
van de Yangtse is intusschen weer begonnen,
hoewel men nog vreest voor nieuwe onder
brekingen door opdringen der communisti
sche legerafdeelingen.
Het opleggen van een regeeringsleening
ter grootte van 50 millioen dollars heeft in
Qhineesche economische kringen hevige onte
vredenheid gewekt, daar deze leening op min
of meer gedwongen wijze bijeengebracht is.
Het aanzien der Nanking-regeering in Chi-
neeseh-economische kringen heeft hierdoor
gevoelig geleden.
KONING CAROL'S KRONING
Geen invloed van de familie-aangelegenheid?
De gastheer van koning Carol van Roe
menie die hem 2 ajar geleden tijdens z'n ver
blijf als vluchteling te Londen gastvrijheid
heeft verleend. Jonescu .heeft Zaterdag de
vertegenwoordigers der Brtische pers ontvan
gen om hen in opdracht van koning Carol
medcdeelingen over het ongedaan maken
van de echtscheiding tusschen den koning en
koningin Helena te doen.. Jonescu was na
drukkelijk gemachtigd om alle geruchten
over eenigen invloed van de koninklijke fa
milie-aangelegenheden op den politieken toe
stand tegen te spreken. Er bestaan geenerlei
plannen, om het Roemeensche parlement uit
tc schakelen of een dictatuur in te voeren.
Madame Lupescu bevindt zich in Zwitser
land en is niet voornemens naar Roemenie
terug te keeren.
Koningin Helena vertoeft momenteel aan
de Zwarte Zee om daar de zomermaanden
door te brengen. Met het oog op den slechten
eeonomischcn toestand heeft Carol de kro-
nin,rsplec'litiglïeden uitgesteld tot 't voorjaar
van 1931.
ZWENDELZAAK TE KEULEN
ONTDEKT
De Keu'.sche recherche is een groote zwen-
delaffaire op het spoor gekomen. Naar na
melijk gebleken is, slaagde een zekere me
vrouw Fleschner, die z.g. bankzaken deed,
erin haar clientèle ongeveer eer. millocn
Mark af te troggelen. Haar klanten spiegel
de zij namelijk voor, dat zij hun bij storting
van ten som van 6000 Marl: binnen twee
maanden een bedrag van S000 zou kunnen
uitbetalen. Ruim twintig beker.de Keulscho
zakenlieden gingen hierop in. Twee maan
den na dato kregen zij inderdaad hun wir.s*
uitbetaald, echter steeds uit oen storting v£ft»'
een nieuwen klant. Tiet restaerende geld bc-;
waarde mevrouw Fleschner netje? gebun
deld in haar schrijfbureau. Daar vond de
politie nog 70.000 mark in contanten.
De zwendelaarsters liep in dc val als ge
volg van een liefdesverhouding met een 2-8-
j i/g jongmenscb. Laatstgenoemde klopte
baar 100.000 Mark uit don zak, verloor .alles
doorspel en weddenschappen en pleegde vu'
volgens zelfmoord. Toevallig was zijn vrien
din juist bij hem op bezoek, toen hij zich
doodschoot. De politiebeambten, die de wo
ning binnendrongen, verdachten haar van
moord en arresteerden haar. Tijdens de voor
loopige hechtenis liepen haar „zaken" na
tuurlijk spaak en dc zwendel kwam aan
het licht.
DOODELIJK MIJNONGEVAL
VIER MIJNWERKERS OM HET LEVEN
v GEKOMEN
In een mijn te Wittersbaoh stortten plot
seling ecnige rotsblokken van de zoldering
van een schacht naar beneden waardoor
vier mijnwerkers gedood werden.
HET AANTAL INWONERS
DER VEREEN. STATEN
STERKE TOENAME IN TIEN JAAR
Thans wordt het resultaat bekend van de
volkstelling, die in Mei Ij. in de Vereenigde
Staten heeft plaats gehad. Uit deze volks
telling is komen vast te staan, dat de Ver
een. Staten 122.098.190 inwoners heeft. Dit
is vergeleken met de vorige volkstelling, die
tien jaar geleden werd gehouden, een ver
meerdering van 1G.9S7.00O. Het sterkst is de
bevolking toegenomen in Californië nl. 65
VERKIEZINGSSTRIJD IN FINLAND
EN DE ANTI-COMMUNISTISCHE WETTEN
Uit Hclsingsfors wordt gemeld, dat de
pogingen der burgerlijke partijen in Finland
tot samenwerking te komen voor de aan
staande verkiezingen, als mislukt kunnen
worden beschouwd.
De vertegenwoordigers der Agrarische par
tij en der concentratiepartij eiscliten van de
leden der andere burgerlijke, partijen, dat dc
eandidaten voor den Rijksdag zich moesten
verplichten te stemmen voor de bijzondere
anti communistische wetten die door den opt
bonden Rijskdae nog niet waren afgedaan.
De Zweedsche volkspartij en de Wolvaarts-
partij hebben ev.-nwel geweigerd dezen eisch
in tc willigen.
HET VLAAMSCHE MONUMENT
AAN DE YSER ONTHULD
ERNSTIGE INCIDENTEN
Belgische vlaggen vernield
Duizenden Vlaamsche nationalisten zijn
Zondag ter bedevaart gegaan naar Dixmui-
den, aan dc Yser, waar een 50 meter hoogc
toren is gewijd als monument voor de tij
dens den oorlog gesneuvelde Vlamingen.
Bij de plechtigheid, die met een mis in
de openlucht op de markt begon, word door
verscheidene Vlaamsche sprekers het woord
gevoerd. De Nederlander Simons en de Zuid
Afrikaan Bosman zouden ook gesproken bpb
ben maarhun was door de regeering te
Brussel de toegang tot het Belgische grond
gebied ontzegd.
De tegenstanders van de Vlaamsche na
tionalisten maakten het evenwel in den
loop van den dag nog erger, door nl. uit een
vliegtuig Belgische vlaggen en gedrukte, bil
jetten over de menigte te laten uitstrooien,
in welke tegen de verleiding rloor slechte
leiders werd gewaarschuwd. Hierdoor werd
de woede van de bedevaartgangers naar de
groeven der voor Vlaanderen gesneuvelden
ontketend. De Belgische vlaggen werden
verscheurd, andere Belgische vlatrgen wer
den van de nabijgelegen oude loopgraven
weggehaald en overal werd „De Vlaamsche
Leeuw" aangeheven. Op de Groote Markt
teruggekomen eischte het volk, dat de bur
gemeester do Belgische vlag, die op het stad
huis naast de Leeuwenvlag woei, zou laten
weghalen en toen deze dit weigerde .tracht
te men het zelf te doen, wat echter door
marechaussée's met kracht verhinderd werd.
De betoogers wierpen toen met allerlei voor
werpen naar de marechaussée's dit een
charge uitvoerden, waarbij twee hunner van
hun paarden werden afgetrokken. Een ge
regeld gevecht dreigde te ojitstaan, dat even
wel door de leiders der Vlamingen werd
verhinderd. Deze wisten gedaan te krijgen,
dat de charges niet herhaald werden.
Het bleef nog geruimen tijd rumoerig.
Verscheidene personen werden bij de bot
singen zwaar gewond.
WARD HERMANS EN KARDINAAL
VAN ROEY
Het conflict bijgelegd
Het conflict tusschen Kardinaal van Roev,
Aartsbisschop van Mechelen, en den
Vlaamsch-nationalistischen afgevaardigde
Ward Hermans, is thans door een schrifte
lijke verklaring van den Fronter bijgelegd.
De aartsbisschop heeft hiermee genoegen
genomen en de excommunicatie ingetrokken
Zooals men zich zal herinneren, heeft
Ward Hermans, een herderlijk schrijven,
waarin de bisschoppen verklaarden dat al
leen België het ware Vaderland der Vlaam
sche Katholieken is, "scherp gecritiseerd.
FILMATELIER DOOR VUUR VERWOEST.
Een lievige brand heeft de ateliers van de
Éclair-filmmaatschappij te Epinay ver
woest. De brand ontstond door het springen
van een electrische lamp en vond rijkelijk
voedsel in de voor handen rollen celluloid
en films. Eerst na uren van ingespannen
moeite gelukte het dc brandweer hot vuur
te blusschen.
Twee brandweerlieden, een filmoperatrice
en een bediende hebben brandwonden opge-
loopcn. De schade wordt op 6 millioen
francs geraamd.
OPSTANr IN PERU.
In Peru is een militair oproer uitgebro
ken tegen het bewind van president Le-
guia's regeering. Dc opstand is begonnen
in de havenstad Arequipa en uitgebreid in
Callao, waar de zeecadeiten, gesteund door
de studenten, in opstand kwamen. De op
standelingen verspreiden het bericht, dat de
president reeds gevlucht is.
Een officieel communiqué wijt den op
stand te Arequipa aan liet verspreiden van
een vervalsclic legerorder, waarin gezegd
wordt, dut de regeering de bedoeling hal
een aantal officieren te ontslaan en de trac-
tcmenten van anderen te verlagen.
JODEN EN ARABIEREN IN PALESTINA.
Het Arabische uitvoerende comité in
Palestina heeft besloten staking uit
te roepen om te protesteeren tegen de
wijziging van de aan een Jood opgelegde
doodstraf en omdat het morgen de verjaar
dag is van de onlusten tegen de Joden.
MILLIOENEN OPLICHTING TE BRESLAU.
Twee gezusters Weigmann, te Breslau,
beide geseheiden vrouwen, hebben een reeks
zakpnliedpn aldaar voor meer dan een mil
lioen mark opgelicht door middel van val-
sche documenten, •waarmee zij geloofwaai
die wisten te maken, dat ze een erfenis van
200 millioen, afkomstig van hun grootvader,
pen scheepskapitein, zouden weten los te
krijgen.
IN DE ALPEN VERONGELUKT
Uit Sitten (Wallis) wordt gemeld: Een
groep van acht Engelschen uit Arolla onder
nam een bestijging van de Bischofspitzc, aan
de Italiaansch-Zwitserschc grens. Toen zij
den top naderden brak hot touw en twee
toeristen, een heer en een dame, stortten
van een hoogte aan 409—500 M. hoogte en
I verdwenen in een gletsjerspleet. Reddings
pogingen bleven zonder resultaat.
DOOR ELECTRICITEIT GEDOOD
Een jong beambte van den New Yorkschcn
telefoondienst werd in de Brooklynstraat
geëlectrocuteerd, zonder dat de circa drie
duizend mensehen, die van het ongeluk ge
tuige waren, iets konden doen om den jonge-
man te redden. De beambte was in aanra
king gekomen met een hoogspanningsdraad,
waaraan hij bleef hangen, terwijl zijn klce-
ren vlam vatten. Korten tijd, nadat men hem
eindelijk had bevrijd, is hij overleden.
HONDSDOLHEID-TRAGEDIE TE GALATZ
Naar de „Pester Lloyd" uit Galatz ver
neemt-, heeft zich aldaar gisteravond een ver
schrikkelijke gebeurtenis afgespeeld. Een
dolle hond beet een jonge dame zóó ernstig
dat binnen een verloop van twee uur ook bij
haar hondsdolheid optrad. Zij rende door de
straten der stad en bracht vijftien personen
ernstige beten en krabben toe. Kort daarop
bezweek zij onder ontzettende pijnen. Van
twee door haar gebeten slachtoffers is de
toestand zóó bedenkelijk, dat zij op last der
geneeshecren werden geisolccrd.
HERTOG VAN NORTHUMBERLAND t
De hertog van Northumberland, een der
felste conservatieve politici en eigenaar van
de „Morning Post", is overleden.
Daar hij een groot deel van zijn enorm
fortuin aan „royalties" ontleende, was hij een
der voornaamste tegonstandors van de lei
ders der mijnwerkers, met wie hij tal van
hevige polemieken heeft gehad.
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Noordwyk-Binnen (toez),
W. W. Siddré te Zevenbergen. Te Colyns-
plaat, J. F. Lr A. de Jagher te Delden.
Te Genemuiden, G. J. Koolhaas te Charlois
(Rotterdam). Te Hellendoorn (als hulp-
pred.), I. Tammeüng, godsdienstonderwijzer
te Kollumerzwaag.
Bedankt: Voor Den Bommel (Flakkee),
K van As te Rouveen.
Ds C. DENSEL
In „Het Oosten'', een blad dat te Paterson
(New-Jersey, Noord-Amerika) verschijnt,
komt een correspondentie voor uit Passaic,
waar Ds. C. Densel tot dusver predikant bij
de „Free Reformed Church." (Vrije Geref.
Gemeente) was. Daarin wondt meegedeeld,
welk een bijna ongelooflijke ontvangst men
hem te Vlanrdingen, waar hij tegenwoordig
weer vertoeft, bereid heeft, en dat bij zijn
eerste optreden hier de zaal met 700 zitplaat
sen, meer dan vol was en honderden buiten
het gebouw naar zyn preek stonden te luiste
ren Ds. Densel heeft, zoo wordt verder ge
meld, ook nog preekverzoeken uit Delft, Lei
den, Maassluis en Utrecht aangenomen. In dc
volgende maand wordt hy in Passaic weer
terugverwacht.
VEREENIGDE KERKDIENSTEN.
In „The Presbyterian" treffen we een ar
tikel aan, waarin een eigenaardig licht
geworpen wordt op de motieven, die
er in Amerika soms bestaan voor gemeen
schappelijke kerkdiensten en vereeniging
van Kerkgemeenschappen.
Er wordt op gewezen, dat Protestantsche
Kei-ken van onderscheiden richting gunsti
ger over vereeniging van Kerken of Kerken
groepen denken dan een vorig geslacht. Zij
houden gemeenschappelijke kerkdiensten,
verrichten gezamenlijk allerlei werk en ko
men dan al spoedig tot algeheele vcrceni-
ging.
1-Iebt ge echter wel vaak hooren spreken
over plannen tot vereeniging van Kerken,
wanneer alles er goed gaat, wanneer zij
b(oeien en wanneer de godsdienstoefenin
gen trouw bezocht worden? vraagt, het blad.
't Is nu dikwijls zóó, dat een predikant ont
moedigd is door slecht bezochte avond
diensten en dan komt hij met het plan om
met een of meer andere Kerken eenmaal
per maand of in de veertien dagen of zelf*
per week samen te vergaderen. Er wordt
dan op gewezen, dat er gcenerlei animosi
teit tusschen die Kerken bestaat.
Maar die vriendschappelijke gezindheid is
niet de hoofdzaak. De vereeniging is in
negen van de tien gevallen een gevolg er
van. dat de predikanten van de verschillen
de Kerken en soms ook wel de Gemeente
leden zelf zitten te tobben met den tweeden
„dienst" op Zondag cn toch gaarne een be
ter figuur willen maken,
De redacteur van „The Presbyterian"
meent uit ervaring te moeten zeggen, dat
er geen slechter middel bestaat dan de ver
eeniging van Kerken. Want op den duur
zal het vereenigd gehoor al kleiner worden,
zelfs kleiner dan voorheen elk der afzonder
lijke Kerken. Niets vermindert meer dc be
langstelling voor eigen Kerkelijk leven dan
het saamvergaderen met andere Kerken. En
dar. volgt, voorts het verlies van sympathie
voor de saamgekomen Kerken beide. Een
winkelier, wien bet in zijn zaak niet te best
gaat, zal niet zoo nu en dan zijn wirtkel
sluiten', mrfar liever trachten "door goede
waar de aandacht op zicih te vestigen. Zoo
ook in de kerk. Dc gemakkelijkste manier
van godsdienstoefening houden is in den
regel nog niet de beste weg voor het wel
zijn der Kerk of Kerkgemeenschap.
Het blad wekt op tot een krachtig zelf
standig Kerkelijk leven.
KERKGEBOUWEN
Té Drimmelen zal de nieuwe Geref.
kerk 30 Augustus a.s. in gebruik genomen
worden, bij welke gelegenheid Ds. F. de Vries,
uit Raamsdonksveer, zal voorgaan-
Uit Goes schrijft men ons:
Zondagavond vergaderden voor de laatste
maal de lidmaten der Geref. Kerk in het
oude kerkgebouw, in welke dienst, de pas
tor loci Ds. R. J. van der Veen het woord
bediende. Het was voor de talrijke opgeko
men schare een weemoedige, maar tevens
toch ook weer een blijde ure. Weemoedig
omdat thans afscheid moest worden geno
men van een gebouw waarin zooveel zegen
is genoten en waaraan zooveel herinnerin
gen verhonden zijn. Het kerkgebouw werd
den 29sien October 1871 „ingewijd" door
wijlen Ds. de Pree met een preek over
Hand. 15 10—17, terwijl het orgel in 1877
werd geplaatst.
A.s. Vrijdagavond hoopt de Gemeente haar
nieuw kerkgebouw plechtig in gebruik te
nemen, dat thans gereed is. Het werd op
een der mooiste standen van Goes ge-
bouwd naar het ontwerp ivan het architecten
bureau Rothuizen tc Goes.
Hoewel natuurlijk smaken verschillen, wat
het uitwendig cachet betreft, hierin is dc
Gemeente het wel in haar geheel eens, dat
het een prachtige kerk is, die geheel aan de
eischen des tijds beantwoordt én een behoor
lijken indruk maakt. De omverwetsche
„preekstoel" waarom de Gemeente nu ruim
60 jaar vergaderd was in het oude gebouw,
is vervangen door een fraaien, in modernen
stijl opgevatten kansel (platvorm), waarbo
ven het nieuwe orgel product van dc kerk
orgelfabriok der fa. A. S. J. Dekker te Goes
prachtig harmonieert De eikenhouten ban
ken maken een soberen doch deftigen indruk
terwijl het licht, dat door vele langwerpige
glas in lood gevatte kleurramen een stem
mingsvolle sfeer schept.
Na de gebruikelijke opening en Psalmge
zang zullen dc bouw- en orgelcommissie
Kerk en Orgel aan den Kerkeraad overdra
gen, waarna Ds. R. J. van der Veen een toe
passelijke rede zal houden. De orgelist M.
Jclgersma, van Loosduinen, zal de eerste
orgelbespeling in dezen dienst uitvoeren,
waarvoor ook eenigc stukken van Handel op
het programma staan.
Voorts besloot de Kerkeraad, nu er een
geheel nieuwe periode voor de Gemeente aan
breekt, een li-daagsch Gemeenteblaadje uit
te geven, waardoor dc tot nu toe gevolgde
afkondigingen van den kansel vervallen.
Ook besloot de kerkeraad, dc collecte bij het
uitgaan te doen vervallen, maar de Gemeente
zelve met doorgcefbuiltjes te doen collectce-
ren.
A.s. Zondag hoopt Ds. van der Veen af
scheid van dc Gemeente te nemen, die hij
van 1897 tot lieden onafgebroken met eere
heeft gediend. Z. Eerw. hoopt zich als eme
ritus-predikant te Bussum te vestigen en des
Zondags dc Geref. Kerken in Nederland te
dienen. Dc Classis wees Ds. A. Scheele, van
Kapclle, tot consulent voor Goes aan.
EVANGELISATIE
De Classis Heerenveen van Geref. Ker
ken heeft besloten den heer H. R e t e 1,
voorganger der Geref. Kerk te Hoomster-
zwaag, die voor eenige weken door die
Classis beroepbaar is verklaard volgens
Art. 8 der Kerkenorde, te beroepen als
evangelisatie-predikant in de Classis Hee
renveen.
Weerbericht.
BAROMETERSTAND
Hoogste stand 771.7 te Frankfort.
Laagste stand 752.5 te Nordójan.
VERWACHTING
Zwakke tot matige Oostelijke tot Zuide
lijke wind, aanvankelijk licht tot half be
wolkt, later toenemende bewolking, aanvan
kelijk droog, later toenemende kans op on
weer.
STORMSEIN:
Ontvangen 24 Aug. 11.30 v.m. Attenitiesein
O., dat is Woest op Uw hoede.
Ontvangen 24 Aug. 11.30 nam. Attentieseia
■neerhalen.
FIETSERS LICHT OP.
Van 26—27 Aug. van 8-32 nam. tot 5.33 vm.
KERK EN HUWELIJK
Te Groningen zullen vanwege de Ned.
Ilerv. Gemeente in den komenden winter
een 6-tal voordrachten worden georgani
seerd in de Martinikerk. Dit jaar onder
liet motto: De strijd om het huwelyk". Dr.
.T. C. Roose, Ned. Herv. predikant te
Groningen zal den eersten avond spreken
over: „Een gave Gods". Dr. A. Hijmans,
arts te Rotterdam, spreekt den tweeden
avond over „De eischen der natuur". Mr.
dr. A. A. van Rijn, van den Haag be
handelt den derden avond het onderwerp:
„De verwikkeling der samenleving''. De
secretaris van den Centraal-Bond voor
Inwendige Zending Mr. A. de Graaf, spreekt
den vierden avond over: „Gevaarlijke op
lossingen". Dr. J. Lammerts van Bueren
van Zétten, zal daarna spreken over: „De
opvoeding, de leiding, de correctie van de
jonge mensehen in verband met het sexueele
leven". Terwijl Ds. C. W. Coolsima, Ned
Hervormd predikant te Groningen, tenslotte
behandelt: „Het geheim van de overwinning
ZENDING
Twee nieuwe Zendingsfilms. Het
Zendingsbureau te Oegstgeest beijvert zich
de laatste jaren om door middel van
films Indië dichtby te brengen en daardoor
de belangstelling van vele Nederlanders te
vestigen op de terreinen die door de Pro
testantsche Zending bewerkt worden. Een
paar jaar geleden werd de eerste proef ge
nomen met de overal geprezen Warta-Sari-
film, die kort daarop gevolgd werd door een
tweede film, de Melawan-Gelapfilm („Strijd
tegen de duisternis").
Men verzoekt ons mede te deelen dat
thans twee geheel nieuwe films zyn saam-
gesteld van geheel ander genre.
De een ervan draagt tot titel „Borneo-
film". Aan deze film is onafscheidelijk
verbonden de naam van den alom bekenden
heer H. F. Tillema. Uit zijn schat van op
namen fotographieën enz. heeft het Zen
dingsbureau een keus mogen doen en daar
uit mogen samenstellen een film die ten
doel heeft Borneo te laten zien voor wat
betreft land en volk. het doordringen van
de Westersche beschaving en daar tegenover
het heidendom in al zjjn donkerheid. Ver
schillende tafereelen heeft de heer Tillema
weten vast te leggen. De Borneo-film geeft
natuur, volkstypen, het werk der Prot. Zen
ding, de oude hanengevechten, en ook byv.
een echt heidensch doodenfeest.
Behalve deze film werd door het Zendings
bureau overgenomen een geheel nieuwe film
van de Rijnsche Zending met betrekking tot
den arbeid door de Duitschers op de Menta-
wei-eilanden ten Z.W- van Sumatra. Dit is
wat men zou kunnen noemen een „mooie
film", tot in ajle onderdeelen verzorgd. De
opnamen zijn buitengewoon goed geslaagd,
terwijl door de film een zekere lyn loopt,
waardoor een climax ontstaat en men met
zekere spanning het einde van de film tege
moet ziet.
Het gaat er voor het Zendingsbureau nu
om, dat deze films onder de aandacht ge
bracht worden van het groote publiek- WjJ
twijfelen er niet aan of als de films eenmaal
gaan draaien, van alle zyden de aanvragen
om vertooningen bij het Zendingsbureau te
Opgstgeest zullen binnenkomen.
Op Soemba. Ds. P. J. Lambooy, Geref.
miss- predikant te Pajeti, deelt in een brief
mee, (Kt. te i^nent tegenwoordig begonnen ia
met prediking in het Soembaneesch, terwijl
tot dusver alleen in het Maleisch gepreekt
werd. Er zyn nu voortdurend veel meer kerk
gangers. Meermalen is het kerkgebouw nu
veel te klein. Thans is men bezig de Psal
men in het Soembaneesch te vertalen en ook
gedeelten uit de H. Schrift, die voorgelezen
worden. De inlandscbe onderwijzers helpen
hieraan mee. En in de Savoeneesche Gemeen
ten Kambaniroe, Melolo en Petwang wordt
nu ook niet meer in het Maleisch maar in
het Savocneesch gepreekt.
GIFTEN EN LEGATEN
Te Ouderkerk a. d. IJ s se 1 heerft wy-
len rnej. G. Markus by testament een bedrag
van f '2.090 vrij van successierechten, aan
de Diaconie der Ned. Hervormde Gemeente
vermaakt.
BEHANDELING VAN DE BEGROOTINGS*
AFDEELINGEN.
BATAVIA, 22 Aug. (Aneta). Nadat de re-
geering heeeft geantwoord op dc debatten
over de begrootingsafdeeling Gouvts-Bedrij-
von in tweeden termijn is dc afdeeling z.h&
aangenomen.
Dc Volksraad gaat dan over tot de verdere
debatten over de begrootingsafdeeling Bin-
nenlandsch Bestuur, waarbij de motie Soe-
tadi, betreffende de uitgifte van crfpachts-
perceelen, in behandeling komt. De motie
werd aangenomen met 35 tegen 14 stemmen.
Daarop gaat de Regeering bij monde van
haar gemachtigde vice-admiraal A. ten
Broeckc Hoekstra, commandant der Zee
macht in Ned. Indië, ener tot de beant
woording van de debatten over de begroo
tingsafdeeling Marine.
De Gemachtigde dankt voor de woorden
van waardeering jegens de bemanning van
den kruiser „Sumatra" en deelt mede, dat
verdere bezuiniging niet verantwoord zou
zijn. De Regeering wijst dan ook de desbe
treffende amendementen af.
De Gemachtigde deelt voorts mede, dat de
herstellingen aan de „Zeven Provinciën"
geen omhouw, doch een groote herstellings-
heurt betreffen, welke 5 ton zal kosten. Het
schip is geheel voor rekening van Nederlajid
gebouwd, zoodat alleen dc herstelling ten
koste van de Ned. Indische begrooting komt
De reparatiekosten voor de „Sumatra"
worden globaal geraamd op niet meer dan
3 ton. Dc herstelling zal te Soerabaja ge
schieden. Het schip zal in Januari c.k. weer
voor gebruik gereed zijn.
De gemachtigde geeft venvolgens een uit
eenzetting van het ontstaan en verloop van
den brand aan boord van eerdergenoemd en
bodem. De herstellingskosten, aldus de ge
machtigde, komen ten laste van de Rijks-
beg rooting.
