DONDERDAG 7 AUGUSTUS 1930
EERSTE BLAD. PAG. 3
WERELD-ESPERANTO
CONGRES
YORDT TE OXFORD GEHOUDEN
EN MIDDEL OM HET EVANGELIE
IE VERBREIDEN
Een Nederlandsch deelnemer aan het Con
res schrijft ons:
Do Esperantisten uit de geheéle wereld
jmen dit jaar samen te Oxford. En in deze
ide stad met haar wereldvermaarde uni-
•rsiteit, vergaderen nu bewoners van bijna
le landen van de wereld. En h e t groote
onder 'van deze geweldige bijeenkomst is,
at al deze bezoekers elkander verstaan. Er
ordt maar in één taal gesproken en gezon-
■n. Alle taalmoeilijkheden vallen weg; men
•rstaat elkaar en men begrijpt elkaar.
De tocht naar Oxford.
Hoe duidelijk was dit al merkbaar toen
njdagavond de Batavier III zich losmaak-
van haar ligplaats aan dc Boompjes. De
otterdamsche Esperantisten waren opge-
imen om de afvaart bij te wonen. Op de
oot een karavaan van congres-bezoekera
ider leiding van TIans Bakker uit Amstcr
im, Hollandei's, Duitschers, een Japannees
'Ifs.
Ka een voorspoedige zeereis ging het
morgens per trein van Gravescnd naar
Bilden. Overal reizigers met de groene vijf-
untige ster op dc borst.
Hoe dichter men bij Oxford kwam, des te
roer begonnen dc congres-bezoekers te ge
iden, dat ze met Esperanto alle gesprek
en kunnen volgen, onverschillig lot welke
atic de spreker behoort. Als men in Ne
land hoort, dat de groote jaarlijkschc bij
•nkomst wordt gehouden in het Stadhuis
an Oxford, is er yerbazing. Is dat Stad-
uis van een stad met 60.000 inwoners dan
ió groot, dat er 1200 menschen tegelijk
unnen vergaderen? Ja, do zaal biedt plaats
an meer dan 1200 bezoekers. En dan nog
genoeg ruimte voor een reusachtige
mversatic-zaal, waar men z'n brieven kan
brij ven, waar een afzonderlijk postkan-
tor tijdens het Congres werkt met ambte
aren, die Esperanto spreken; waar ook een
ank is gevestigd, speciaal voor de Espe-
uitisten. Verder blijft er nog genoeg ruim-
over voor boekuitstallingcn en een groo-
restauratie^ Het reusachtige orgel in de
oöte zaal begeleidt het gezang. Want hoe-
el de 1200 bezoekers uit '2.9 verschillende
nden bijeen zijn, is het toch mogelijk sa-
en tc zingen.
Do begroeting.
Voor de eerste maal had er een bijeen-
ernst plaats op Zaterdagavond, waar de
jzoekers worden begroet door den Burgc-
ieester van Oxford.
Zijn toespraak in 't Engelsch werd maar
Kir een gedeelte van de aanwezigen ver-
aan, maar het slot van zijn rede las hij
>or in Esperanto. Alle congres-bezoekers
oesten vóór bet binnenkomen een liand-
ruk van den Mayor en Mayores in ont-
ïngst nemen.
Wat oen schitterende aanblik bood de
I iadie versierd was met de vlaggen van
(e'JaiVdorv'd'ie- hun vertegehwoordigers 'heb
li ppdit 'wereld-congres.
Dc Zaterdagavond-begroeting was hoogst
izellig; het Engelsche volkslied was gezon-
m, door hen, die dit zingen konden. Maar
>en liet lied: La Espero werd aangeheven,
it. lied van Dr. Zamenihof, zongen weer
lp nationaliteiten mee.
Esperanto-kerkdienst.
Zondagmorgen was er een kerkdienst in
speranto voor de Protestanten. Al vroeg
ngen velen naar de Univensiteitskerk, wel
illend afgestaan door den bisschop van
xford voor dezen Esperanto-kerkdienst. Op
dere zitplaats was een liedertekst neerga-
Wat werd hier, zooals op alle congres-
[eenkonistcn, weer uitstekend gezorgd voor
blinde Esperantisten. Zij ontvingen de
Kleren in Braille-schrift. Aangrijpend
tgenblik, dat begin. Zweden en Amerika-
en, Finnen en Duitschers, Hongaren en
witsers, allemaal met hetzelfde lied op
lippen in het machtig sohoone bedehuis:
Ho Jcsuo, staru,
Meze inter ni
Kaj dum la kunveno
Apudrestu vi.
(Vertaling: O Jezus, sta Midden tussehen
ns En gedurende de bijeenkomst Blijf bij
is.)
Onder de predikatie.
ui den voorganger. Dr. T. Grahame
a i 1 e y was het ademloos Stil.
Ook eenige van de oudere leerlingen van
ïze Christelijke Blindensohool „Bartimeüs""
Zeist waren met hun geleiders in de
?rk. Ook zij konden den dienst volgen en
ft rijke Evangelie werd dien morgen in
speranto verkondigd aan een schare van
onderdon, die ver van hun eigen woonste
en hun eigen kerkdiensten niet konden bij
Wat een versterking van den broe
kband, één schare uit vele natiën en ton-
i, éénzelfde Evangelie, éénzelfde Verlos-
éénzelfde liecl tot Zijn verheerlijking,
én kudde en één Herder.
De Zondagmiddag.
De Zondagmiddag bood een geschikte gc-
igenheid om in het groote gebouw van
.M:C.A. eenige Esperantisten uit vcrschil-
inde landen bij elkander te brengen, die lid
jn van K.E.L.I. (Kristana Esperanta Ligo
iternacia) de Internationale Christen Es-
erantisten Verceniging. Door de vacantie
lar een klein aantal jongelingen uit
'xford aanwezig. Maar beide organisaties
inden hun arbeidsveld over de geheele we-
J, de eerste onder de jonge menschen, de
«jgelingen uit alle landen, de laatste onder
e Christen Esperantisten. Aan do jongclin-
eu, die aanwezig waren, werd do raad ge-
fven: leert Esperanto, 't is een middel, dat
ns is gegeven om het Evangelie te helpen
frhreidcn en Gods Naam te verheerlijken
ver dc gansche aarde. Ook Nederlanders,
an N. P. (Nederlanda Protostanto)
'aren tegenwoordig en één van hen, de
Oer C. W. Klomp uit Rijsenburg, heeft
e Engelsche jongelingen nog in Esperanto
«gesproken; het gesprokene werd in het
pgelsch vertaald door ee* Engelsch espc-
inlist. De voorzitter van de Chr. Esp. or-
anisatie over de geheele wereld (K.E.L.I.)
Paul Hübner Duitschland Quedlin-
urg.)
Dc frissche groene kleur, de kleur van de
sperantisten, is te zien in alle straten en
otels in Oxford. Overvol is de zaal als de
200 deelnemers aan het Congres bij elkaar
ijn. Op de begroetingssamenkomst spraken
ïficieel namens de regeeringen van hun
tod 12 vertegenwoordigers, waarvan slechts
twee in hun eigen taal (Duitschland en
Oostenrijk). Onmiddellijk werd de Dultsche
rede vertaald in Esperanto. Daarvoor zorgde
de heer R. Kreuz, die zelf de kleinste staat
(Lichtenstein) vertegenwoordigde, hoewel hij
zooals hij verklaarde, de dikste is van de
1200 congres-menschen. (Internationaal ge
lach
Namens de Nederlandsche regeering werd
het woord gevoerd in vloeiend Esperanto
door Ing. J. R. G. I s sbrc k er uit Den
Haag.
Hartelijke begroetingswoorden werden nog
gesproken door vertegenwoordigers van '23
verschillende landelijke Esperantistenver-
eenigingen. Mejuffr. Lydia Zamenhof
groette het Congres namens de Poolsehe
gesomideanoj. Zij is de dochter van den in
1917 overleden autoro de Esperanto. Dr. L.
L. Zamenhof. Dc groeten van de Nederland
sche Esperantisten werden overgebracht door
den heer Dc Jong. In alfabetische volg
orde naar dc namen van da landen werd
aan de sprekers het woord gegeven, doch dc
voorzitter moest de begroetingsspeeches tot
twee minuten inkorten. Namens de vrienden 1
uit al deze landon werd weer gesproken in
de taal van het Congres: Esperanto.
Hoe gemakkelijk is de omgang van de
deelnemers onder elkaar. Maar zij zijn niet
gekomen uit alle werolddeelen om met
elkaar tc spreken (interbabiladi); er moet
ook gewerkt wordenhet nuttige en aange
name gaan hier ook samen. Verschillende
vakbijeenkomsten hebben plaats tijdens of
tussohen de groote vergaderingen, D.v. Inter
nationale Politiebond, Stenografen en Blin
den.
Op do vergadering der blinden sprak de
blinde voorzitter goed Esperanto en het
langdurig handgeklap bewees telkens dat
de verschillende sprekers uit andere landen
elkander uitstekend begrepen. Het spreekt
vanzelf, dat er ook een Hollander aan het
woord kwam. Immers het is bekend, dat 4
van de oudere leerlingen van ons Chr. In
stituut voor Blinden to Zeist (Bartimeüs)
ook «lit wereldcongres bezoeken. Eén van
die leerlingen, Jan Wit uit Middelburg,
verklaarde, dat hij eigenlijk hier niet be
hoorde te sproken, want hij is nog tre juna
knabo. Maar hij bleek de wercldhulptaa!
reeds goed machtig tc zijn; hij belooft een
kranig spreker te worden, en langdurig was
het applaus toen hij den wensch uitsprak,
dat alle blinden over de heele wereld Espe
ranto zullen leeren en dat ze dan ook allen
de congressen zullen bezoeken. Het Espe-
ranto-ondcrwijs aan onze Chr. =r-'«ool voor
blinden blijkt in goede handen tc zijn. Op
alle terrein gaat de Esperanto-bcweging voor
uit, dat is dc totaal indruk van dit 23ste
wereldcongres.
Kerknieuws.
GEREF. KERKEN
Beroepen: Te Numansdorp-Klaas-
waal, cand. Sj. Hoekstra te Den Haag.
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Haarlem (toez.), O. S.
Cazemier te Stavoren.
CANDIDATEN TOT DEN H. DIENST.
De heer A. H. Oussoren, Theol. cand
aan de Theol. School te Kampen, verzoekt
ons mede te declcn, dat eijn adres nu we
der is; Geref, Pastorie, Broek bij Dokkuin
AFSCHEID BEVESTIGING, INTREDE
Ds. J. W. Geel s, overgekoen uit Apel
doorn, werd Zondag j.l. bij de Chr. Geref.
Gemeente van Hilversum bevestigd door zijn
voorganger, Ds. J. Jongeleen, thans te Gro
ningen, die een predikatie hieid over Zacharia
3 6 en 7. Hij zag daarin: le een krachtige
eisch, 2. een heerlijko belofte; en 8. een
stellige verzekering.
Gisteren, Woensdagavond, deed Ds. Geels
"ijn intrede met eon predikatie over Lucas
22:27b. „jMaar ik ben in het midden van U
nis een die dient In dit woord geeft Christus
Zijn dienen als het allervolmaakste voorbeeld
voor den: Dienaar des Woords. Spreker ont
wikkelde dit voorts uitvoerig in drie punten
1. een verhevene openbaring; 2. een onmis
baar beginsel; 8. een heilrijke vruchL Aan
het slot richtte Ds. Geels zich nog tot Kerke-
raad, Gemeente, catechisanten, bevestiger en
tot vertegenwoordigers van da Ned. Herv.
Gemeente, Evang. Luth. Gemeente, Geref.
Kerk in Hersteld Verband en Vrije Evange
lische Gemeente, benevens uit Apeldoorn aan
wezige vroegere Gemeenteleden. Toespra
ken volgden van den heer O. Xleyer namens
den Kerkeraad, den heer J. H. Smit Duyzent-
kunst namens de Evang. Luth. Gemeente;
Ds.. J. J. van Petegem namens de Vrije Evang
Gemeente en door Ds. J. Jongeleen. Psalm
134 8 werd toegezongen. I
Cand. A. M. Knottnerus Jr. hoopl
Zondagmiddag 14 September a.s. zijn in
trede te doen bij de Ned. Hervormde Ge
meente van Zuiderwoude (N.H.), na des
morgens door eijn vader, Ds. B. R. Knottne
rus, van Sebaldeburen, bevestigd te zijn.
Cand. G. Mei les, van Zwolle, hoopt
Znnda? 24 Augustus a.s. intrede to doen
bij de Geref. Kerk van Wartena, no beves
tiging door Ds. H. Hangelbroek, van Wir
dum, on Zondag 31 Augustus a.s. hij de
Geref. Korlc van Eemewoude, na bevesti
ging door Ds. H. R. Pel, van Suawoude.
Ds. H. ALTING
Ds. H. Alting, emoritus-preidkant der Geref
Kerk van Voorschoten, heeft gisteren zijn
SOsten verjaardag gevierd. Hij was predi
kant achtereenvolge-ns to Waardhuizen, St.
Anna Parochie, Emmen, Westbroek on Voor
schoten. In laatstgenoemde plaats verkreeg
hij 3 Juli 1921 na 47-jarigen dienst eervol
emeritaat.
Gisteren is Ds. Alting benoemd tot ridder
in do Orde van Oranjo-Nassau.
Dc bekende Zendingsman Prof. Dr. Jul
Richter uit Berlijn, die in verband met de
Zendingsconferenties te Lunteren op het
oogenblik in ons land vertoeft, zal naar wij
vernomen Donderdag 14 dezer des avonds
circa kwart over acht een rede houden voor
dc mirrofoon van de Nederl. Christelijke
Radio Vereen. (Huizen, golflengte 1071 M.)
Prof. Richter zal spreken over het onder
werp: „Vom Ringen um die WePgoltung
des Christentums" en daarbij behandelen: 1.
Im „christlichen" Abendlnnde; 2. In der
nichtchristll'chen Welt De rede zal worden
vertaald.
Prof. Richter werd in 1862 geboren In een
klein dorp van de Altmark, was van 1887
tot 1912 predikant in verschillende Branden-
burgsehe gemeenten, sedert 1913 ernst Pri
vaat-docent later Professor in de Zendi.urs-
wctonschap aan de Universiteit te Berlijn,
richtte in 1S95 het Zendingsblad ..Die evan
gelischen Missioncn" op en werd in 1912
redacteur van de „Allgemeine Missionszeit-
schrift.
ALGEMEENE SYNODE DER
NED. HERV. KERK
NEGENTIENDE ZITTING
Na opening met gebed en vaststelling
der notulen, brengt de vice-president ver
slag uit over het onderzoek der Registers
van den secretaris. Tijdens de zittingen zijn
ingekomen 54 en uitgegaan 548 stukken. Den
secretaris wordt dank gezegd.
Aan de kèrkeraden van Doetinchem en
De Bilt wordt toegestaan op hun verzoek
toepassing van art. 23 van het Reglement op
de Predikant, traktementen, na gunstig ad
vies van dea Rand van Beheer.
De heer A. G. Louwerenburg te Haarlem
heeft aangeboden eene nieuwe orgelbewer
king van de melodieën der Psalmen, dio
voor kennisgeving aangenomen wordt
Het Alg. College van Toezicht heeft een
verzoek ingediend inzake toepassing van
art. 43 Alg. Regl. (betreffende ..gemeen
overleg" met de colleges van Toezicht bij de
vestiging van nieuwe gemeenten). Dit schrij
ven wordt bij de Syn. Coommissie overge
bracht.
Van don praeses va nhet Class. Best. Van
Wijk is eon brief ingekomen over de kwes
tie te Lcersum inzake het beheer aldaar
over de vraag of ccn gemeentcverga-dering
het recht heeft een nieuw plaatselijk regle
ment op het beheer vast tc stellen. Deze
brief wordt gevoegd bij het dossier betref
fende Leersum.
Kerkvisitatoren in Overijsel zonden eene
waarschuwing in verband met een even-
tueelo grenswijziging der gemeente Ommen.
Deze brief wordt gesteld in handen van hel
Prov. Kerkbestuur van Overijsel om hierin
diligent te zijn.
Van de Evang. Gezangencompagnie is me-
dedeeling ontvangen cener nieuwe uitgavo
van psalm- en gezangen-verzen door de
Chr. scholen met de vraag of hiertegen be
zwaar bestaat. Dc vergadering heeft geen
bezwaar.
Het bestuur der Federatie van Diaconieën
heeft mededeeling gedaan over de 25-jarige
herdenking van do invoering der Kinder
wetten op 1 Dcc. om hierop de aandacht te
vestigen. Een bijzondere samenkomst bij ge
legenheid hiervan acht de Federatie ge-
wenscht, waarvoor het oordeel wordt ge
vraagd. De vergadering acht deze samen
komst niet gewenscht, hoe gewichtig de her
denking ook is.
Beëindigd wordt de behandeling der han
delingen van de Alg. Syn. Comm. Deze
wijst de Synode op (le voor de kerk schade
lijke gewoonte, om, buiten de Alg. Syn
Comm. en de Prov. Kerkbest. om, zich tot
de Rpgeering te wenden om Rijkstraktemen-
ten te verkrijgen of wijziging in de Rijks
traktementen. In het Kerk. orgaan zal dit
worden gepubliceerd, als zijnde onge-
wenscht
Blijkens het overzicht van den staat der
kerken werden «le gemeenten St. Jacobi-
parochie en Wier gecombineerd. Eenige
besluiten wegens grenswijziging werdén
genomen.
Prot. Kerken in Ned. O.- en W.-Indië.
Volgens de Medcdeelingcn omtrent don
toestand der Prot. Kerken in Ned. O.- en
W.-Indië door de Commissie hiertoe (opge
steld in Juni j.l.) werd sedert de vorige
Mededeelingcn een verslag ontvangen
de Vereenigde Prot. Gemeente van Cura
sao over 1928, waar een tweede predikant
kwam; er zijn 84 catechisanten; 17 werden
als lidmaat aangenomen; 45 kinderen ge
doopt; 26 ke.'knlijko huwelijken bevestigd.
Do Zondagsschool bloeide weer op: 59 leer
lingen.
Batavia kón in 1929 treen jaarverslag in
zenden. Wel zond hot Ressort <ic Molukken
een verslag van meer dan 100 bladzijden
druk over 1925, met telkens bemoedigende
berichten over uitbreiding en verdieping
van het werk er. trouw ook tegenover dc
roomsche „dubbele zending". De romrn'
hoopt, dat ook van andere ressorten ii
Oost en van andere gemeenten in de West
weer meer geregelde verslagen zullen bin
nenkomen.
Met de West had de commissie nogal
drukke correspondentie. Een herziening van
het Reglement door een kerkeraad op Cu
racao is bijna definitief in orde gekomen
Ook werd weer aangedrongen op gelijkstel
ling der positie van den predikant en den
bisschop ten aanzien van het Gouvernement
Zeer verblijdend was liet verzoek uit Cura
?ao of niet een afzonderlijke prerii kants-
plaats hier kon komen, voornamelijk ten
behoeve der vele employé's in „Emmastad"
wonende, die in grootcn getale het verzoek
schrift hadden geteekend. Deze zaak is
nog niet beslist
Evenzoo was veel te overleggen door i
ge moeilijkheden tussehen kerkeraad
voorganger op Aruba, waarvan de uitslag
nog niet geheel kan worden medegedeeld.
Wel is voor de vacature op Aruba een aan
bevel ing ingediend. Door deze vacature op
Aruba kwam do heer v. Essen vrij voor Bo
naire. Ook over St. Martin liep eenige eor
respondontie. Het behoud van het Protes
tantisme en mede van de Ilollandsche taal
op deze eilandjes is sterk afhankelijk var
de verzorging der gemeenteleden door eer
Hollandschen voorganger.
Midden 1929 kreeg de Commissie uit O.
Indië bericht, dat er 9 predikantsvacaturen
waren; dit bericht werd toegelicht door
twee leden van het kerkbestuur, die met
verlof in Holland waren. Vanwege dit kerk
bestuur is het werkje ,.IIet wondere Ambt"
ruim verspreid. Sinds Juli 1923 zijn zevei
predikanten benoemd, en twee zullen nog
dit jaar gereed zijn om uit te gaan. Niet
minder dan 12 predikanten konden niet
worden uitgezonden, omdat zij lichamelijk
ongeschikt waren of te ver over de leeftijds
grens van 40 jaar. Onder de uitgezondenen
waren 2 proponenten, die een tijdlang wer
den toegevoegd aan predikanten in Indië,
omdat zij de vóór-praktijk in Holland mis
ten. Indië berichtte, dat nog enkele propo
nenten mogen worden uitgezonden.
Al ls dus het tekort van Aug. 1929 prak
tisch ingehaald, toch hoopt de Commissie,
dat voortdurend, met name jonge gezinnen
zich bereid zullen verklaren om naar Indië
te gaan, daar cr jaarlijks bij een normalen
gang van zaken ongeveer 2 3 vacat
zijn.
To Oegstgcest zijn voor 1931 reeds een
viertal a.s. hulppredikers boven het gebrui
kelijke 2-tal in opleiding. In 1929 vertrokken
er 2. Sinds eind 1927 is bepaald, dat zij als
passagiers 2e klasse-boot reizen, 't Verslag
eindigt mot de woorden: „Er wordt groot en
goed werk i nIndie gedaan; moge het blij
ken, dat het zaad des Evangelies op dien
akker vele vruohtcn voortbrengt".
Dit verslag geeft aanleiding tot enkele
vragen en opmerkingen.
Waldenzlsche Kerken.
Aan het jaarverslag van hot Waalsch Co
mité over de Waldenzisohe Kerken ontlee-
nen Wij het volgende:
Aangaande het afgeloopen j'aar zijn geen
nieuwé feiten te vermelden. Toch was het
geen onbelangrijk jaar, omdat dit het eer
ste jaar is na liet aangaan der overeen
komst tussehen hot burgerlijke en het Vati-
caansche Rome. Dienaangaande kan men
voor het eerst van ondervinding spreken.
De \rces bestond, dat dit verdrag tussehen
de fascistische en de kerkelijke overheid
geen geloofsvrijheid tengevolge zou hebben
en dat in het bijzonder de Prot. religie in
haar uitoefening (scholen, Fransche taal.
evangelisatie-arbeid, godsdienstonderwijs)
zou worden beperkt en gehinderd. Een jaar
geleden verspreidden zich in de Waldenzi-
schc Kerken de meest pessimistische ge
ruchten. Op het oogenblik is men volkomen
gerustgesteld. De Waldenzen zijn erop voor
uitgegaan en genieten, naast meer zeker
heid, een betere regeling.
De R. K. godsdienst wondt els de offi-
cieele erkend en neemt als religie der meer
derheid een vooraanstaande plaats in. Maar
de andere religies, en in 't bijzonder die
der 200.000 Protestanten, worden ook er
kend. De R.K. kerk is niet vrij nog overheer-
schend in den staat, maar ook aan de over
heid onderworpen. De Italiaansche staat is
souverein op zijn grondgebied en erkent
slechts enkele rechten en voorrechten der
kerk uit hooide der overeenkomst. Naast die
kerk is plaats voor andere, die ook erkende
rechten- hebben. Dc wet van 24 Juni 1929
bevat de grondslagen dor uitoefening van
de toegelaten godsdiensten en is de werke
lijke grondwet van het Italiaansclie Pro
testantisme, dat niet meer, zoools vroeger,
geduld wordt, maar officieel toegelaten en
als bestaande godsdienst erkend.
Dit beginsel is van het hoogste belang.
Ten eerste in burgerlijke zaken. De pre
dikanten hebben er bij het sluiten van huwe
lijken dezelfde rechten als de R. K. pries
ters. Hierdoor blijken de predikanten in
aanzien te zijn toegenomen.
Door de officieele erkenning van liet Pro
testantisme is dc discussie op het gebied
van den godsdienst en ook de propaganda
volkomen vrij verklaard met inachtneming
echter van do openbare orde en do goede
zeden.
Indien ouders het wenschen, kunnen zij
dispensatie krijgen van het R. K. gods
dienstonderwijs op do openbare scholen voor
hun kinderen. Zelfs is liet mogelijk, dat de
kinderen Prot. godsdienstonderwijs ontvan
gen-
De Waldenzisohe Theol. Fac. te Rome is
ook officieel erkend en de theol. studenten
zijn van militairen dienst vrijgesteld. De
predikanten kunnen steeds ongehinderd in
ziekenhuizen en gevangenissen hun geloofs-
genootcn bezoeken.
Het Protestantisme neemt in Italië een
plaats in, zoonis het nog niet gokend heeft.
Bij het publiek vond doze wet geen gun
stig onthaal. Bij de R. K. wekte zij alge
meen# ontevredenheid. Van kerkelijke zijde
kwamen heel wat tegenwerpingen. Men had
van overheersching gedroomd en is teleur
gesteld. De horizon is echter helder.
Er is echter nog een andere kwestie, die
onrust wekt en nauw verband houdt met
den grondslag der Waldenzisohe kerken: de
opvoeding in de Waldenzisohe dalen, iets
wat nauw verband houdt met dc werkzaam
heden van hot Comité.
Drie maatregelen hadden de traditioneele
inrichting van het onderwijs in de dalen
verstoord: het verdwijnen der particuliere
scholen en het vervangen ervan door staats
scholen zonder kerkelijk verband; het op
heffen van een groot aantal scholen jnet
nig leerlingen uit het hooggebergte, die te
kostbaar waren, en ten slotte het afschaf
fen van het onderwijs in het Fransch op de
lagere scholen, wat gelijk was aan het af
schaffen van het Duitsch in de Oostenrijk-
sohf provincies, thans bij Italië gevoegd.
Bijna onoverkomelijk zijn do moeilijkhe
den, om het enderwijs te laten doordringen
in do heel kleine gehuchten van het hoog
gebergte, waar bonderden Waldenzisohe ge
zinnen wonen. Kerk en school zijn bij <Lit
oudfj Waldenzische volkje ten nauwste v er-
bon dett. De Frans.ehe taal neemt in hun ge
schiedenis eh in hun kerken zulk een
breede plaats in, dat deze maatregelen de
grootste bezorgdheid brachten.
Men beeft wel getracht, het gevaar schijn
baar af te wenden. Mot goedkeuring der re
geering onderhoudt men nog enkele kleine
scholen in het hooggebergte, die echter al
leen in stand gehouden kunnen worden met
hulp van vroegere onderwijzers en geldel ij
ken steun van de kerken en het Waalsch e
Comité. Ook heeft nten op de scholen van
den staat een maatregel genomen, eenigs-
z.ins gelijkende op wat men in ons land
heeft, om het onderwijs in het Fransch te
behouden. Buiten de gewone schooluren
wordt Frausche les en godsdienstonderwijs
gegeven.
De organisatie der scholen is nu klaar en
geeft op~ papier goedo resultaten, maar men
begrijpt, bij het lezeil van verschillende ar
tikelen. dat er ook Mnige ontmoediging en
twijfel is over de mogelijkheid, om
vroegere onderwijs in de dalen tc hand
haven.
Men vraagt zich af, of bet aantal c
letterden vermindert of toeneemt, of het
onderwijs op hooger of lager peil staat dan
vóór de nieuwe wetten en of het afschaffen
van het Fransch, het opheffen van c!e Nor
maalschool te La Tour. dc Latijnsche school
en het Gymnasium aldaar, dio met on do
gang bedreigd worden, niet tot algemeen
gevolg zullen he>bben. aan de kleine Wal
denzisohe bevolking tc ontnemen de mooi
ste erfgoederen, hun geestelijke bezittingen.
Talrijk zijn onder hen degenen, die hard
nekkig strijden voor het erfdeel der vade
ren, en het Comité, dat dit verslag geeft,
zal hen met alle krachten helpen en steu
nen.
Ook dit verslag wordt mot dank aan
vaard.
Bijzondere voorstollon der leden zijn ei
bij rondvraag niet.
Het beheer over verschillende fondsen
wordt aan do Alg. Syn. Commissie opgedra
gen.
De President spreekt een woord van dank
tot de professoren Knappert en Brouw
secretaris en vice-president; do loden, die
voor het laatst in de zitting zijn: den heer
Bloem, dio in de volgende maand zijn ambt
gaat ncderleggon, de heercn Van I.oo en
Sir. Tijssens, en van afscheid, en sluit na
een woord van dank van Prof. Knappert en
van den vice-president aan den President
voor diens leiding, en van de heengaande
leden Mr. Tijssens en tien lieer Bloem, do
laatste zitting der 115de gewone vergade
ring mot dankgebed.
DIACONIE.
„Dia-konia", het maandblad van de Fede
ratie van Diaconieën in de N»d. Herv. Kerk,
opent ditmaal met oen vervolgartikel over
„de arverzorging ln de Ommelanden in de
17c en 18e eeuw". Daarna volgen een histo
risch verhaal van het Tehuis voor Ouden
van Dagen te Zwolle; mededeelingcn om
trent de vorming van een Veitokcnngscom-
missie ten aanzien van stormschade aan
kerkgebouwen; een geïllustreerd verslag van
een Zuiderzee-excursie op 20 Juli j.l.; de
Diaconale Kroniek, handelend over de hou
ding der ln Juni gehouden Classicale Ver
gaderingen ten aanzien \an de Diaconién;
bestuursvergadering en jaarverslag van de
Federatie; verslag van de vergadering van
„Vredeheim": en een interessante verzame
ling Persbesehouwingen.
De Federatie van Diaconién in de Ned
Hen*. Kerk had vorig jaar 1 Januari fW*.
thans 472 leden. Op 31 December van het vo
rige jaar waren aangesloten 442, thana reeds
472 Diaconién.
BURGERWACHT IN DE KERK
In de „Toortsdrager" deelt de redacteur
Jac. Rustige mee, dat de Bijz. Kerkeraad
der Ned. Herv. Gemeente te A ni s t e r -
i, op het verzoek van den commandant
der Vrijwillige Burgewacht om de beschik
king over de Nieuwe Kerk ter beëediging
van de nieuwe officieren, afwijzend heeft be
schikt en voegt er aan toe: ,.Dc Kerk make
zich vrij van allerlei bij-inmengsels, hoe
goed te waardeeren deze soms zijn. om te
komen tot haar uitsluitend geesteliike
taak".
ZENDING.
Zomertijd bij de Zending. Van
wege het Zendingabureau te Oegötgeeet
zendt men ons het volgende bericht:
De zomermaanden zijn voor de Zending,
als gezien wordt op de financiën, in den re-
buitengewoon slecht. De inkomsten blij
ven dan verre benoden het per maand benoo-
digde. Zoools bekend is, waren de inkom
sten van de eerste maanden van dit jaar
veneens van dien aard, dat een belangrijke
achterstand ontstond.
Met groote dankbaarheid kan nu gemeld
worden, dat de maand Juli een gunstige
uitzondering gemaakt heeft en dat de ont
vangsten belangrijk hooger waren dan an
dere in die maand. Dit stemt tot groote er
kentelijkheid en geeft moed voor de toe
komst.
Hoe zal het nu evenwel in Augustus gaan?
Zullen de vrienden der Zending ook in die
maand het zóó maken, dat ook dan de
komsten de uitgaven zullen overtreffen? Met
klem dringen de Hoofdbesturen er op aan.
dat ook in deze maand getracht wordt iets
van den ontstanen achterstand in te halen
Dr. J. Stucki t. Overleden is Dr. Ja
cob Stuckie, geboren Zwitser, die bekend is
als veteraan onder de Zendelingen, die hun
arbeid verrichten onder de Roodhuiden
Amerika.
scht: L v«n den Houten. Amersfoort H J«n-
Rotterdam: H. J. van d.n Ber*. UUt: K.
Alkmaar: J. van Brummelen. Bar*«rcom-
cuumJ. J. d- Klerk. Ambt Hardenber*. K
PMn: A. T. T. D«e<
O. Friedli. Zetten: A. H.lbrand-, lvu
S. J. Polderman. Nieuwerkerk aan den IJ*»-
C. Vogelzang. Groningen.
Schoolnieuws.
HOOGER ONDERWIJS
CALVINISTISCH STUDENTENCONGRES
Aan het bericht in ons vorig nummer om
trent het van 8—12 September a.s. tc Lunte
ren te houden 13de Calvinistisch Studenten-
congres voegen we nog toe. dat dit ook voor
niet-C.S.B-leden toegankelijk is. Formulie
ren voor toetreding tot de C. S. B. zijn ver
krijgbaar bij den ab-actis, Vloeddijk 61 te
Kampen. Novieten, die het congres willen
bijwonen, kunnen zich opgeven bij den
kampcommandant L. J. Bernard, „Erica" tc
Balkbrug (O.), vóór 20 Aug. a.s.
Dr. C. J. VINKESTEYN.
Dr. C J. Vinkesteyn. Inspecteur der gym
nasia, voor het oogenblik te Utrecht vertoe
vend wegens de Staatsexamens, aldaar
naar de „Tijd" meldt, plotseling door een
zoodanige ongesteldheid getroflen, «lat zijn
onmiddellijke opneming in het St. Antonius
Ziekenhuis noodig was.
GEREF. GYMNASIUM TE KAMPEN.
Tot leeraar is benoemd in de plaats
Dr. J. F. Koksma, die tot hoogleeraar aan
Vrije Universiteit werd benoemd, de heer
P. Boekkooi te Oegstgecst, doctorandus in
de Wis- en Natuurkunde aan de Rijksuniver
siteit tc Leiden. De heer Boekkooi zal 1
September in functie treden.
MIDDELBAAR ONDERWIJS
VERVALSCHINO VAN DIPLOMA'S.
Wegens documentenvervalsching ln niet
minder dan 194 gevallen is tegen den direc
teur eener particuliere hoogere handels
school in Boedapest, Edvln Róser, en (Uens
plaatsvervanger, Mikea Bader, een
klacht ingediend. De beklaagden reikten, in
samenwerking met drie andere leeraren, die
mede aangeklaagd zijn, diplonva'e uit, waar
op zij de onderteekoning van den inspecteur
van het middelbaar onderwijs vervalachten.
Aangezien de vervaiachingcn van 1917—1928
duurden, is bovendien .egen een zeer groot
aantal beambten in staats-, gemeente- en
particulieren dienst, die zich tegen betaling
de valsche diploma's veiwchaften, op grond
waarvan zij hun tegenwoordige posities ver
kregen, een vervolging ingesteld.
LAGER ONDERWIJS
HOOFDBENOEMINGEN
O u d - V o s s e m e c r, A. Toornstra, ond.
te Vreeswijk.
ONDERWIJZERSBENOEMINOEN
Herkingen (Herv. School), mej. P. F.
den Boer. Vcor nult. handw.
Leeuwen (Herv. School), mej. W.
Kooi>mnns te Hilversum.
L. O. EN U. L. O.
Het Moderamen van den Schoolraad voor
de Scholen met den Bijbel to 's-Gravenhage
heeft den Minister van Onderwijs herinnerd
aan het feit, dat in verband met de wet van
30 Dec. 1929 (St.bl. no. 590) do overgangs
bepaling van art. 193, 5o lid der LO.-wet.
welke de moaelijkheid opent voor een com
binatie, in één gebouw- en onder een ge-
rnrenschapnelijk hoofd van een school voor
uitgebreid lager onderwijs, zoolang het totaal
aantal leerlingen niet stijgt hoven 500, haar
geldigheid verliest met 1 Januari 1901. Auto
matisch zou dan het tweede lid van art. 2 in
working treden, hetwelk deze combinatie al
leen toelaat bij scholen met eon gezamenlijk
aantal leerlingen van ten hoogste 350. Hoi
Moderamen \cstlgt evenwel de aandacht op
de belangrijke voordeden, welke voor vele
scholen aan <le bestaande overgangsbepaling
Verbonden zijn. o.m. ook in verhand met de
aanspraak op Rijksvorgoeding voor een sur
plus-leerkracht aan de school voor gewoon
lager onderwijs en met de mogelijkheid van
omwisseling van 6tMiirw||nn Md#
scholen. Op grond van een en ander var
zoekt het Moderamen den minister te willen
bevorderen, dat- de werking van art. 193, 5e
lid, der Lager Onderwijswet 1920, door wijzi
ging van dat artikel nogmaals worde ver
lengd.
cand, n!. mej. J. G. Lofemin tn L. J. C. Hage-
eljer. belden Rotterdam.
md-, nl. do heeren A. Roo;
i H. G. H. Tobben. Waalwijk.
Rooiend**!, AmeraZoort;
Amsterdam: M. C. Goudberf Scheven Ine
B. Rene-r. Moercanelle: A_ Stierman. V
n: M. Tulnstrs. BHJbam: S v. «1 Bar
le: en de dame.» J. P. W. G^oen. Leiden:
Masselink. 'a-Gravenhage:
d. Wal. Voorachc-ton D.
en M. Jansen. NIJverdal.
,ala: J. M. Zaal
EXAMENS-ENGELSCHE TAAL.
■echt. 9 Juli. Akte M.O A. Geal. de
ran der Stam. Heemstede en d. dame
Leiden; J. LooaJos. Bus
-M.1T
D. J.
A. van Buuren. Leiden; J.
E. Pijl, Den Haae; G. A. «le Vlieger, V«
- E. Vessels. Utrecht.
G Juli. Akte L.O. Ge8*. 37
:ho-
EXAMENS
EXAMENS-NOTARIAAT.
Den Hang. C Juli. Geal. >oor het late deel.
de heer J. A. Korff te Don Helder: voor het Ide
deel, de heer H. F. Keetel te Amerefoort.
STAATSEX.-TOELATING UNIVERSITEIT.
Utrecht, ff Juli. O-r*. IS cand voor «le
faculteit der GodffCleerdheld. en*., en li cand
voor de f*culteit der Geneeskunde, en*. Geel -
meJ. K. Z. Knhn, IJ H M NIJfh, mej. M E
Helden en T H. J. NIJIand voor dip! A. «n J L
M. J. B«r. mej. T. van Fm., kom. W. J. Br nes.
M H Oh. Dacelet. F. O Klomp, n-.-) A van
LonkhuIJsen. J. Peter» en J H. G. Zeelenherg
voor dtpl. B. Het «kamen wordt voortgexet met
13 cand K« voort«*«et e* le van de vorig* groef
nog geslaagd I. Schipper voor dlpl. A.
EXAMENS-FRANSCHE TAAL.
Utrecht. 6 Juli. Akte M O A. Geel. de heer
L K Linnertt Weert en de damei K t.-n «roe.
ke. Utrecht: J r. Jongbloed. Vleardi. g«n en A
P. Munk. OegetseSet.
Utrecht, fi Juli. Akte LO Geel. de heeren
H. M. van den Beng. Amsterdam; T. E. Bol, Vel»;
T, O. van Dltehulzen, Baarn; C. F. Frederlg,
agd de" heercn Z. H. Drewoe. Amsterdam;
n. Pilll, Katwijk aan Zee: A. Klnrenberg. Schi[>
luiden: W J^J M Krechtjes. Den Boech^W. C
Os. beiden Rotterdam: T van der Werf. Lonne-
ker: G. W. Wilschut, Schoondljke- J W. Sehit-
wirth, Maastricht F. A. H. Steune. Heerlen, M.
J. C. Plnxteren. Steenberg.-.,; R. van der Ploeg.
Rijswijk: en de dames T. Packter. Amsterdam;
EXAMENS-BOEKHOUDEN.
Den Haag. 6 Juli. Akte M.O. Gesl. de heo
ren M. A. J. de Bruyn. Delft: G. P.ar. Rotter
dam: J F. Koning. Amsterdam: J F. Poelen
Amsterdam: P H. Smldt. Grotflngen H. W. Ple
teiatna. Groningen. P. Slikker. Laren.
EXAMENS-NI JVERHEIDSONDERWIJS.
Den Haag. 9 Juli. Akte Xe. Ge«x. J. ges'
helde cand n l. de heeren Th. J. GroeneveK
Haarlem: en J. Kei
EXAMENS HOOFDAKTE
m. Geel. de heeren G W. van
.ehem en E. M. M. A. LQcker 1
J. H. H. M.
ergen op Zoon
Afgew. 2 m.
H Wltlemae. Den Haag.
Oronlngen. GeC*. 7.
her H. G. Dijkerman. X'l
der Meer. K J.
teer Ch. H M. Boost
J cand n
A. Vitn den
eer. AndIJk.
der MelJ te Apel-
EXAMENS-HANDTEEKINEN.
n Haag. G Juli. Akte LO. Geal. de i
SchortInehuls te Groningen en J.
n te Dldntn: en de heeren 11 Pun.l
F, Gramsma te Leeuwarden: K H
onlngen: H J. Kok te Kampen: M
ort to Oosterbeek: C. Kramer te M
enger te Schlldwolde: O. Landstra te
T. Menage In Den Hang; D. Oosterk*
relo. J. Pijpker tc Groningen: H. vn
EXAMENS-HANDEN ARBEID
enter. Juli. Gesl. de dames K H»u-
vin. a C. v. raluj -. v. lp 3 H v.-.\
O. C. van Velzol, belden tc Deventer
nlr.gs. Hnllc; M A. Bos. Zutph.
Pen-
A V Cljn'srn.
Lichtenvoorde,
Luchtvaart
MISS AMY JOHNSON
Ccestdriflige ontvangst tc Londen.
Reuter meldt uit Londen, dat miss Amy
Johnson bij haar aankomst een geestdrif
tige ontvangst is ten «loei gevallen. Zii werd
in triomf naar het Stfandhotet gebracht,
waar haar door de Dally Mail een rhéqua
van 10.000 Pond Sterling werd o\ crhandlg<!.
Alle straten, waar miss Johnson m«n
haar begeleider* doortrok, stonden nvart
van menschen die haar levendig toejuichten,
juichten.
DE „DO X" NAAR AMSTERDAM?
Nog niets met zekerheid bepaald
In tegenspraak met de loopende geruch
ten kan worden meegedeeld, dat het be
zoek \an het groote vliegtuig de Do X
aan Amsterdam, dat zou zijn bepaald op 15
Augustus, nog in het geheel niet i* vast
gesteld. Het is niet onwaar- hijnlijk dat
de Do X binnen afzienbaren tij«l v-n «roolo
vlucht over Europa zal maken, do- h wan
neer dit zal geschieden, is nog niet be
kend, noch of op deze vlucht Amsterdam
zal worden aangedaan.
Een spontane hulde
Gistermiddag brachten de vliegers Evert
van Dijk en de marconist SUinnage
Kingston! Smith was. zooals men weet,
door ziekte verhinderd een bezoek aa
do Philips' fahriekon te Eindhoven.
Op het hoofdkantoor «Ier Philips fabrie
ken werden de oceaan vliegers begroet door
den heer Ir. Ottcn-Phillp». onder directeur
der nuaniloozi^ vennootschap. Vervolgen.»
reed het gezelschap naar hotel „Royal",
dut voor deze gelegenheid met een nuttin-
tuur-vllegmarhine en Bral tonisch heide
kruid versierd was.
De heer Castend ijk van Philip'» tech
nische propaganda-afdeeling sprak «ie
vliegers in het Engelsch «oe en huldigde
hem namens de Philips-hevolking. welke
gevoelens door de Harmonie vertolkt wer
den. Dr. Halbertsma bood namens do ven
nootschap den occannv liegers oor Juxe-
combinatie" het nieuwste op hc^eMe I
van radiotoestellen aan.
Te twee uur vertrok het gezelschap, naar
«le Philips Fabrieken, waar speciaal «I»
nieuwe afdcelingcn Ra.in» en Zendlampeu
waaraan Kingsford Smith en zijn mn!.-
kers op hun tocht ccn niet gering deel
van hun succes te danken hadden, bezich
tigd werden.
STANNAOE GAAT WEER NAAR HUIS TOE
Stannage, dc marconist van de Southern
Cross zal morgenochtend te 9 uur per vlirg-
tuie van Schiphol naar Londen vertrekken,
vanwaar hij naar huis. naar Trorkton in
Leicestershire, waar zijn ouders wonen ril
terug koeren. In de plaats zijner inwoning
wordt den koenen marconist «loer de bevol
king een grootsche hulde bereid. Volgende
week zal hij naar ons land terugkeeren om
een bezoek le brengen aan Kingsford Smith.
