Jliruair ^riltsrtjr QTmmnt
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
EERSTE BLAD.
str ,ak van tons'-
BINNENLAND.
te
1-ONNEMEMTi
Per kwartaal 3-25
(Beschikklngskosten 0.15)
)er week 1 3.25
Voor het Buitenland bij Wek»-
lijksche tending
Bij dagelijksche tending „7.—
Allea bij vooruitbetaling
Losse nummert 5 cent
met Zondagsblad 7 h cent
londagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar
No 3113
i
Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 Postbox 20 Postgiro 58936
DONDERDAG 31 JULI 1930
ADVEBTENTlfiN:
«an-l-tot 5 regels f t17V*
Like regel aieer 0-22Vi
Inger iede-dec lingei. t
van 1—5 regels Z3Ê
Elke regel meer O.iS
Bij contract belangrijke korting.
Voor het bevragen «an het bureau
wordt berekendf 0.11
10e Jaargang
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
VAGANTIE-ADRESSEN -
Met het oog op de groote drukte bij
onze administratie, nu zoo velen onzei
lezers met vacantie gaan, wordt men
vriendelijk verzocht, deze tijdelijke
adresveranderingen zoo spoedig mo
gelijk op te geven, liefst enkele dagen
van te voren. Komen zulke aanvragen
op het laatste oogenblik, dan is het
niet zeker, dat men aan z'n nieuwe
adres direct den eersten dag de krant
al ontvangt en hierop stellen de lezers
zelf toch zeker even grooten prijs
als wij.
Want die denken ten opzichte van hun sa
laris nog al eens erg kapitalistisch
Trouwens, kool en geit worden gespaard.
Met het argument, dat in ons rijke land elke
verhooging mogelijk is, kan men alles ver
dedigen.
De wijze echter, waarop men met dit on
derwerp in de roodc pers tobt, bewijst vol
doende dat men „er mee zit".
ZE ZITTEN ER MEE.
Onlangs bevatte „Het Volk" een ingezon
den stuk van een partijgenoot, die zich maar
niet kon voorstellen hoe „uit socialistisch
oogpunt bezien'" toch wel te verdedigen was,
dat een professor beter betaald werd dan een
putjesschepper. De man vroeg of dat in „on-
toekomstmaatschappij" ook zoo tou gaan.
Voor wij het salaris van den professor
gaan herzien, dienen'wij eerst het vraagstuk
van het arbeidsloos inkomen en van de on
dernemerswinsten behoorlijk onder deoogen
te zien De rest is van later zorg"; antwoord
de de roode redactie.
Die uitvlucht is niet noodig, merkte zeer
slagvaardig direct „de Tijd" op: sla het So
cialisatie-rapport maar op; dat is duidelijk
genoeg.
Vermoedelijk vindt „Het Volk" dit rapport
èl te duidelijk voor ordinaire partijleden;
want het blad zwijgt er veelzeggend over.
Maar de eenvoudige lezers, die de kapita
listische allures van de groote voormannen
nog maar niet begrijpen kunnen; zouden er
nu reeds wel iets van willen weten. Al zijn
er óok onder hen, die meonèli, dat Andere
westics thans voorgaan.
Zoo schrijft een inzender in „Het Volk":
Ook ik ben van meëning, dat b.v. een
mijnwerker, een zeeman, een leidekker, e.
d., menschén, die voortdurend een vrij
MOSKOU STELT VRAGEN.
Het is toch eigenlijk een rare democratie,
dat twee Sovjetvertegenwoordigers, die zich
1 met lijf en ziel aan Stalin en Litwinof ver
kocht hebben, een plaats bezetten in het N e-
d e r 1 a n d s c h e parlement om daar de be
langen van hun lastgevers te dienen.
Op de communisten kan men niet eens de
historische partementaire geestigheid toepas
sen: „Voor Nederland twee keer hellen";
•ant ze nemen alleen en uitsluitend bood
schappen voor Moskou aan.
Ze zitten in het'Nederlandsche parlement,
alleen en uitsluitend om de Nederlandsche
belangen met alle macht te schaden en die
van de Sovjet met alle middelen voor te
staan.
Niet L. de Visser en niet D. Wijnkoop, die olscne regeering om den heer Middendorp
als een bange of geslagen hond opzien naar i wiens „weinig gouvememeuteele" politieke ge-
hun meester in 't Oosten, stellen vragen; «indheid bekend is tot afdelingschef te be-
Moskou doet hef. de maehthebbem I"™"*,
daar willen iets ian onze regeering weten j Middendorp in actieven dienst, welgekozen
t> looclanrlntn n)ag herten. I
Zoo neen, is de minister dan bereid, den
Gouverneur-Generaal tijdig van zijn gevoelen
De consul der Nederlanden te Essen, da
heer Chr. Schmiel is met ingang van 4 Aug,
a.s. gedurende 3 weken met verlof van
post afwezig.
De heer W. Johanknecht is belast met de
waarneming van den consulaire» post.
BESMETTELIJKE ZIEKTEN.
In de week van 20 tot en met 20 Juli kwa
men voor 208 roodvonkgevallen, 90 diphterie-
gevallen, 29 gevallen van kinderverlamming.
Pr ™erden geen gevallen van encephalitis
i inenting geconstateerd. Door de koepok
lenting werd voor 1574 personen entstof
DIPLOMATIE
DE ZWEEDSCHE GEZANT.
De Zweedsche gezant, de heer Adlercrcutz,
s van verlof in de residentie teruggekeerd.
VRAGEN VAN KAMERLEDEN
EEN EVENTUEELE BENOEMING VAN
DEN HEER MIDDENDORP.
De heer De Savornin Lohman heeft
en Minister van Koloniën gevraagd of deze,
aar aanleiding van het voornemen der In
dische regeering om den heer Middendorp
EERSTE KAMER
HET SUIKERWETJE
VERSCHILLENDE 11'. O.
a., menschén, aie voonaureau een vn.
groot persoonlijk risico loopen, beter be
loond dienen te worden dan b.v. een be
drijfsleider, procuratiehouder enz., die lang
niet aan de gevaren blootstaan en boven
dien onder heel wat prettiger omstandig
heden hun arbeid verrichten, maar ik ben
eveneens van meening, dat dergelijke
kwesties nog lang niet aan de orde zijn,
en het behandelen daarvan volkomen nut
teloos en overbodig is.
Dit echter vindt de redactie weer al te lij
delijk want hoe zal dan de propaganda ge
voerd worden en dus krijgt deze inzender
een heel ander onderschrift dan de vorige
en hij moet weten:
Te veel aan onze kleinkinderen overla
ten, schijnt ons niet aanbevelenswaardig.
Maar wat bij vraagstukken als dit het
eerst noodig is, is het vinden van de juis
te methode voor de oplossing.
Een goed begin, voorwaar. Want nog pas
vroeg een partijgenoot, wat het toch betee-
kent om te zingen: „En de Internationale
zal morgen heerschen op aard", als e
b.v. in Engeland een heel andere sociaal-de
mocratie iè dan in Nederland.
Dus verzocht de redactie een medewerker
om over deze dinger* nog eens een artiketje
le schrijven.
Dit artikel verscheen, heet van de naald,
in het laatste „Populair wetenschappelijk
Bijvoegsel"'. We kunnen er niets anders in
lezen dan dit, dat het arbeidslooze inkomen
verdwijnen moet; doch wat de andere vra
gen betreftja, „dat moeten we op den
duur helder weten te zeggen"; het onder
zoek hoe groot het verschil tusschen het sa
laris van een professor en een landarbeider
zijn zal, kan zeker interessant zijn; voorts
zal er ten deze een nieuwe, socialistische ze-
deleer moeten komen en dan dienen de so
ciaal-democraten zich daarbij aan te passen.
Bijzonder resoluut is dezë uiteenzetting
niet En, waar de schrijver een veronder
stelling waagt, daar wagen wij het grooten
twijfel uit te spreken.
Een partijgenoot vroeg, wat te denken van
het verzoek der roode onderwijzers aan de
geheele roode vakbeweging om hun eisch
van salari6verhooging te steunen.
Daarop antwoordt de schrijver:
de toestandetn in ons Oost-Indië, om
daarmee bij dc propaganda rekening te kun
nen houden.
Zóó is de ware stand van zaken en men
mag slechts hopen, dat onze bewindslieden
genoeg diplomatieke tact bezitten om het
antwoord te geven, waarop zulke vracers
recht hebben.
Van den behoedzamen minister van Ko
loniën, wien de vragen vaak gelden, kan
men het wel venvachten. Hij kent Indië en
de communistische actie, welke daar woelt,
te goed, om niet te weten, wat de achter
grond is der vragen, welke thans over het
kamp aan den Boven-Digocl door het „Ka
merlid" L. de Visser zijn gesteld.
Dat zij, die daar geïnterneerd zijn, zonder
gewetenswroeging een onschuldige bevol
king zoudën opofferen om.de Nederlandsche
oppermacht in Indië om te werpen en een
'erschrikkelijke revolutie te ontketenen;
daarover spreekt de afgezant wan Moskou
niét; de ecnigè vraag is fnaar, dat zijn
misleide en misleidende volgelingen zoo
spoedig mogelijk in vrijheid worden ge-
gesteld om hun opruiend werk voort te zet
ten.
Ook steekt L. de Visser het niet onder
stoelen of banken, dat hij de mond is van
een vreemde mogendheid en de satire van
den „Oproerigen Krabbelaar" in „Het Volk"
is ten volle verdiend. De vrager wilde infor-
meeren of „de minister niet het inzicht juist
acht van hen, die oordeelen, dat het exor
bitante recht in flagranten strijd is met de
allereerste beginselen van het recht?"
Maar toen hij deze vraag opgeschreven
had, dacht hij:
Dat is mis; want in mijn eigen vaderland
gaat het nog een beetje anders toe dan in
Boven-Digoel. Dc Gpoe brengt procesloos
mingewenschte elementen om hals, zonder
dat er een haan naar kraait.
„Hier was, aldus schrijft „Het Volk" te
recht, goede raad duur en het zwaard van
Damocles—Stalin hangt aan - een zijden
draad.
r zake in kennis te stellen?
HET ITALIAANSCHE AVONTUUR VAN
TWEE NEDERLANDERS.
De heer Mendel s heeft de„ Minister!
•an Buitenlandsche Zaken gevraagd of dezë
een onderzoek heeft ingesteld naar hetgeen
den Nederlandchen Staatsburgers Joh.
Schmidt en diens echtgenoote op een reis in
Italië is wedervaren van de zijde der staats
politie aldaar.
Gevraagd wordt of de minister bereid is
stappen te doen, opdat dergelijke behande
ling van Ned. onderdanen voortaan in Italië
worde bespaard en of van de zyde van het
Nederlandsche consulaat en het gezantschap
te Rome, hoezeer die van het gebeurde op de
hoogte waren gesteld, geenerlei bulp of
tusscher,komst is verleend.
STEEKPENNINGEN
EEN WAARSCHUWING VAN DEN
MINISTER.
De minister van arbeid heeft een brief ge
zonden aan alle in eenigen onder zijn depar
tement ressorteerenden tak van rijksdienst
werkzamo ambtenaren en beambten, waarin
met nadruk wordt herinnerd aan het verbod
tot net aannemen van geschenken of z.g.
steekpenningen, in weiken vorm ook. welke
Vergadering van 3D Juli 1930.
Met liet z.g. 'Suikerwetjë heeft onze Se
naat voor de varan tie nog enkele andere
Wetsontwerpen willen afdoen.
Bovenaan de agenda stond de stemming
- ver de Wegenwet en de goedkeuring van 't
protocol nopens den chemische» en bactci io-
iogischcn oorlog.
De toezegging door den Minister van Wa
terstaat in de vorige vergadering gedaan,
scheen van dien aard geweest te zijn, dat bij
de WegenWCt verder verzet thans achterwe
ge bleef en hei wetsontwerp, met algeniecne
stemmen bleek to zijn aangenomen. r,
Met 39 tegen 3 stemmen hechtte de Kamer (]at |1(
daarna haar goedkeuring aan het protocol.
Zelfs de soc.dem. stemden er voor na een
verklaring van Mevr. Pothuis-Smit. Als
goede geloovigen in de uiteindelijke ontwa
pening zouden ze voor de in hun oogen
eenjgszins tweeslachtige overeenkomst stem
men. Met 39 tegen 3 onverzoenlijke vrijz.-
de:n. stemmen ging 't wetsontwerp er door.
Z.h.s- passeerden vervolgens den hamer de
wetsontwerpen:
Wijziging van hoofdstuk V der Rijkshe-
grooting voor 1930 (Steun deelneming van
den landbouw- aan de in 1930 te Antwerpen
te houden Wereldtentoonstelling; subsidie
Baconcontrolevereeniging: kosten proefne
ming met het gezinspersoonskanrtenstelscl
voor de^bevolkingsboekhotiding der gemeen
ten; overneming van landgoederen, enz.)
Onteigening van eigendommen, erfdienst
baarheden of andere zakelijke-rechten, noo
dig voor het aanleggen van een gedeelte van
den ontworpen verkeersweg tusschen den
Koningsweg bij Lunet I en den Maliesingel
te Utrecht.
Maatregelen tot het verkrijgen van een
juiste bedrijfsstatistiek.
Toelating van bezitters van liet diploma,
bedoeld in het Koninklijk besluit van 21 De
cember 1923, no. 16, tot de examens in de
vereenigde faculteiten der rechtsgeleerdheid
en .der letteren en wijsbegeerte.
Toekenning van een renteloos voorschot
uit s' Rijks schatkist ten behoeve van de in
richting van de tramwegen van Amsterdam
naar Edam en van Schouw naar Purmcrcnd
oor electrische beweegkracht.
Nader bevordering van liet onderhouden
van luchtdiensten tusschen Nederland rerier-
zijds en Nederlandsch-Indië en het buiten
land"; anderzijds, door de Kon. Luchtvaart-
Maatschappij voor Nederland en Koloniën.
Definitieve vaststelling van het slot der
rekening van uitgaven en ontvangsten van
Nederlandsch-Indië over 1925.
Bij het tweede wetsontwerp brachten de
heeren MoltmakerenOudegcest, bei
den soc.-detn., en bij het zesde do heer
Oudegeest allerlei ter sprake, dat met
de ontwerpen van wet slechts in verwijderd
verband stond. Bij de Utrechtsche onteige
ning werden de verkecrstocstandcn in en om
Utrecht in het algemeen te berde gebracht
Minister Ru vs had daarmede niets te
Abnormale, zoowel als eenzijdige protectie
is den heer v. d. Lande steeds een ergernis
geweest. Sterke, bescherming genieten b.v. de
spiritus, het bier en het zout. Dat is onge
past. En nu krijgt ook nog de suikerindus
trie Weer een extra-buitenkansje.
Wordt door liet wetsontwerp hulp ver
leend aan den landbouw? De heer v. d. Lan
de ducht er vermindering van den bieten
teelt van, onnlat het voordceliger zal worden
ruwe suiker in te voeren en die tc raffince-
EEN SOBER UITSTAPJE
d"n°Uairnao?iVngXdïï ïed.iT'H 'H HT "elijl°P™rkte on rou 1- i,**i
i» ttW met dl. verbod ra, ^s'wS/TS
'nistratie van de K .L .M. besproken in ver-
Dus nani de heer L. de Visser de pen
weer op, en achter de schoone tirade „in
flagranten strijd met de allereerste begin
selen van liet recht" voegde hij de heer
lijke. de kostelijke, de onbetaalbare woor
den „van den b ur g e r 1 i jk e'n st a 'at'.
De heer L. de Visser eischt de eerbiedi
ging van „de allereerste beginselen van
het recht" (geen strafvonnis zonder rechts
pleging) alléén op „van den burgerlijken
h^h0njnjdde,lijk on,s,ag kunnen borden
beschouwd, onverminderd eventueelo toepas
sing van de strafwet.
npnn;n^btenai1.1'Cn cen Beschenk of steek
penning wordt aangeboden, is gehouden
hïtrÏÏMnVerW2U mededeeling te doen aan'
JAPANSCH BEZOEK
I'RINS NO BU HIT O EN ZIJN GEMILIN
NAAR ONS LAND.
k„DwfJ""'S!;bt dt heer OhU-
a, heeft mededelingen aan de pers verstrekt
i reisplan van Prins Nobuhito
laKamatsu, den Jnpanschen prins, die binnca-
Tv?i?.'.WftVerrZf VaV t zijn, pf,maIin Prinses
Kikuko, ons land zal bezoeken.
De Prins en de Prinses zulieD Maandag 4
Augustus te 6.05 uur nam. aan het Hollann-
sche Spoorstation te 's-Gravenhage aankomen
«m hun intrek nemen in Hotel des Indes.
Den volgenden dag bezichtigen de hooge
gisten het Mauritshuis, de Ridderzaal, het
Deze spot, met een ondergrond van veront
waardiging, is raak en juist!
a.iccu UIJ „van uen DurgernjKe
staat Van den Nederlandschen Leeuw I het Mauritshuis, de Ridti
verwacht hij een fatsoen dat je nu eeh-1 Vredespaleis, het Huis ten Bosch en makoa
gg--' gg - I daarna een toer door 't villapark Wassenaar.
Woensdag wordt ten pabize Soestdjjk de
lunch gebruikt en vervolgens een bezoek a.m
den consul-honorair te Amsterdam gebracht.
Op 7 Augustus worden te Delft de kerk'n
en De Porcelyne Fles" bezichtigd, waarra
mer te Rotterdam een bezoek brengt aan hit
raadhuis, de havens en den consul-honorair.
Voor Vrijdag staan Haarlem, Alkmaar. d*,i
Helder met hot marine-etablissement, verder
de Zuiderzee, Volendam en Monnikendam ;p
htt program, terwij] Zaterdag de Leidscl.e
universiteit, Noordwijk en de sluizen te
IJmuiden een beurt krijgen-
Zondag bezoekt men de Japansche legatie
e 's-Gravenhage.
Maandag bezichtigt men te Amsterdam het
^log vele behoeften blijven bij de mees
te onderwijzers-gezinnen waarschijnlijk
wel onbevredigd. Zooveel echter als bij een
landarbeidersgezin vast niet Wanneer
men een socialisties onderwijzer zou vra
gen: indien uw verhoging die der landar
beiders zou beletten, wat zoudt ge dan kie
zen? Dan zal hij zeker de verhoging der i
landarbeidersionen kiezen. I CONSULAATWEZEN
In de tegenwoordige maatschappij ech- r.
tre is het nog vaak (soms echter slechts', 'lCer. t-maris, consul der Nederlander
schijnbaar) zó dat dit nauwe verband niet*?°lDa,ls ee" vcr'°' v>n 2 maanden vpr
bestaat. Dan kunnen de salarissen der on- j er P.ranc®sco Soegliati is belast
derwijzers verhoogd worden zonder dat de i m« waarneming,
landarbeiders daarom minder kans maken. p0"",, d^r Nederlanden te Algiers
OFFICIEELE BERICHTEN
ONDERSCHEIDINGEN.
Benoemd tot ridder in de orde van den
Nederlandschen Leeuw de adjudant in bui
tengewonen dienst van H. M. de Koningin,
gep. luitenant-generaal titulair P. W. Weber
JUSTITIE.
Op verzoek is eervol ontslagen mr. P. C.
Klaasensz, raadsheer in het gerechtshof te
Arnhem en is hij benoemd tot ridder in de
Orde van den Nederlandschen Leeuw.
Bij beschikking van den minister van
justitie is op verzoek eervol ontslagen dr. H
R. Qfferhaus, ambtenaar bij de reclasseeriog
ter standplaats Groningen.
De schrijver kon zich in de mentaliteit
der bondsonderwijzers wel eens vergissen.
w i'ïuriiauueii ie Algiers re
heer G. J. M. A. Raadshuvzen. is tot 1 Octo
ber met verlof van zijn post afwezig.
De heer de Zeeuw is belast met de waar-
i neming van den consulairen post.
Rijksmuseum, het Koloir'aal Instituut, de dia
nmr.tslüperijen, de vliegtuigfabriek en Artis
dinsdag met een bezoek aan d«.
Philipsfabneken te Eindhoven de tournee
wordt gesloten.
Woensdag 13 Augustus zal het prinselijk
p&ar den Haag verlaten.
H. FEDDEMA t
Op 61-jarigen leeftijd is gisteravond t*
Leeuwarden overleden de heer H. Feddema Az
1U tvan den gemeenteraad voor de Clir. HM.
De heer Feddema is lange jaren architect
geweest en nam op het publieke terrein d-^
levens een vooraanstaande plaat3 in. Vele
jaren diende hy de Ned. Hero. Kerk als ouder-
Opvolger op de C.-H. lyst is de heer K. van
der Schoot.
.c«. .a .L- ...i. iicspmKei
band niet haar tekorten. Dc Mini
Waterstaat verzekerde, dat een behoor
lijke controle plaats heeft.
Zooals gezegd de wetsontwerpen wer
den z.h.s. goedgekeurd.
Het
Suikerwetje
nam het verdere deel van den dog in besla?.
Nieuwe argumenten vernamen we niet.
Enkele verstokte z.c. vrijhandelaars hieven
zich tegen dit simpele wetsontwerp je, dat op
hoogst bescheiden wijze tegemoet komt aan
nooden van den landbouw, verzetten. Heel
sterk scheen ons het betoog van den heer
Wibaut niet En of de heer v. Emhden het
vandaacr beter zal .maken, is weinig waar-'
schijnlijk. De redevoeringen van do heeren
v. Lanschot en Diepenhorst vormden een
sterke verdediging tegenover de argumenten
van Dr. Wibaut, wien bovendien de profe
tenmantel van de schouders werd genomen
door den Amsterdamschen hoogleeraar. Deze
ontkleeding strekte er niet toe om het geloof
in de redevoeringen en beschouwingen van
den heer Wibaut te versterken.
Rechts was er één twijfelaar, de R K. heer
v. d. Lande. Gij leeft bij misverstanden
brachten anderen hem onder het oog. Ook
links deed de vrijz.-dem. Westerdijk zich j
voor als hinkende op twee gedachten. Indien
de. minister echter maar verklaart, dat de
voorgestelde maatregel niet protectionistisch
is, zal zijn boerengezind vrijhandelnarshnrt
gerust zijn gesteld en is zijn stem voor den
maatregel wel verzekerd. Want. zeide dc
heer Westerdijk. de toestand der hoeren is
zoo erg, dat de stedelingen zich dien op geen
stukken na goed voorstellen. Hen te helpen
is 'n nationaal en geen groepsbelang. Dat
was de reden, dat hij tot voorstemmen
neigde.
Het debat liep nog niet af. Gisteravond
zouden de senatoren gezamenlijk maaltijden
als gasten van hun voorzitter. Gesterkt zal
dan vandaag do laatste hand aan het wets
ontwerp worden gelegd. Dc aanneming er
van lijdt geen twijfel.
Noodig is de ruwe suiker te heiasten met
f 2.20 en 20 cent terug te betalen aan de fa
hrieken als compensatie voor den accijns
Dat is de oplossing welke dc heer v. d. Lan
de de juiste zou achten.
Na de pauze heson de heer v. d. Be
(Lib.) met een klacht over gecondenseerde
melk en terugbetaling van accijns het \e;
band met het wetsontwerp was niet erg du
te eindigen met de vcrklarin
dat hij zonder veel enthousiasme
stemmen.
De heer Dobbelman (R.K.) was >o«i
het wetsontwerp, ook al blijft de suikerprij
gelijk, en verder omdat hij den maatregel
rechtvaardig acht met het oog op.de accijns
heffing.
De invoer van geraffineerde buitenland
sche suiker zal worden belcmmcid, wat be-
tcekent een betere situatie voor de binnen-
landsche producenten.
Na een betoog, dat wc in ons land geen
vrijhandel hebben, maar eenzijdig vrijen
voer. werd uiteengezet, dat we, tegen,
landen met steeds hooger wordende tar.
muren, niet weerloos behoeven te blij
staan. We kunnen het zelfs niet bij dezen
eenen nu voorgestelden maatregel later
naar meerdere zullen moeten volgen om on
;olk niet het slachtoffer te laten worden va;
buitenlandsche dumping, die voor ons mee
•erkloosheid beteekent
Dr. Wibaut (s.d.) had geen sympathie
oor het wetsontwerp, dat z. i. een protectio-
islisch karakter heeft
Is het \oorgestelde invoerrecht een pijn
stillend middel? Neen. antwoordde de heer
Wibaut: de suiker zal duurder worden en
de bietenbouwers zullen anderen om gelijk
soortige hulp komen vragen. Dan is het geen
crisismaatregel meer, maar wordt dc z.iak
iets blijvends, dat beschermend werken zal.
De heer v. Lanschot (R.K.) informeerde
eens wat de Regeering verder voornemens :i
to doen met het oog op de landbouwcrisis.
Geconstateerdwerd, dat ditmaal vole vrij
handelaars wel voor het wetsontwerp zullen
stemmen met een vrij vrijhando.'aarsgowo-
ten.
Dr. W i b a u t: Dat geweten is zeer rek
baar.
Mr. v. Lanschot merkte verder op, dat
de vroegere beschouwingen van den heer
Wibaut volkomen onjuist zijn gebleken. De
■mikerprij's daalde tot f S.50, hoewel de heer
Wibaut indertijd' vprroVorHo lo»
Wibaut indertijd verzekerde. Jat hij
den f 14 wel niet zou komen, r.r is indordna.
eon noodtoestand ontstaan. En -- als nl«ijc
zijn er weer, die wel steunen willen, maar
juist niet met het voorgestelde middel.
Wat de Regeering nu wil doen, zal'aller
minst van grooten invloed op de wereldpro
ductie zijn. Daarom beteekenen onze 2W)Uf>0
ton productie te weinig tegenover de 28 inll-
lioen ton van de wereldproductie. Wat wij
daarvan nog zouden kunnen opeten, betee
kent niets.
Ons invoerrecht van f 2.40 beteekent ook
niets tegenover de buitenlandsche heffingen.
Wat zal men ons doen? Wie gevaren schil
dert, werkt met spoken.
De vrees, dat meer bieten zullen worden
uitgezaaid ter wille van de f 2.40 Is al eren
zeer ongegrond. Want de bietenprijs is f 8.50
en met de f 2.40 komt men nog lang niet op
de f 14.50 van verleden jaar. Bovendien
de suikerfabrieken zullen zelf wel waken te
gen onnoodig grooten uitzaai.
Het oprichten van een speciale raffinade-
rij voor buitenlandsche ruwe suiker door
de Centrale Suiker Mij. is ook niet vnar-
schijnlijk, omdat daardoor het leverings
recht van de boeren zou worden aangetast.
Ook een nieuwe raffinaderij kan geen voor-
deelen bieden.
Aon de Regeering werd gevraagd om na
der uitsluitsel over de cijfers van den heer
d. Lande. Deze verloor ook uit het oog dat
e accijns de consumptie sterk belemmert.
De heer Wibaut wil niets doen; daarmee
'ord hij tot diehard van het laissez faire.
De consumenten hebben op ongedachte
ijze geprofiteerd van den lagen suikerprijs.
Maar wat we nu gaan doen zal van bctee-
kenis zijn voor het heele Nederlandsche volk
ter voorkoming van groote werkloosheid.
Prof. Diepenhorst' (a.r.) merkte op,
dat de bespreking den eenvoud van het ont
werp op een achtergrond dreigt te dringen.
Men heeft er van alles bijgesleept, van de
meest ingewikkelde vraagstukken af tot 't
meest eenvoudige: de binnenschipperij toe.
De maatregel is zuiver incidenteel. H;:
brengt geen omkeering in onze handelspol
PROEFNEMINGEN MET HOUWITSERS.
In 1926 is bij beschikking van den Minister
van hoiuiuen ecu Cuuyntssie ingesteld \oor
de voorbereiding van de uan.-cuatling van
houwitsers voot het Ned. Indië leger.
Die voorbereiding van de aanschaffing
heeft in totaal f 128.UUU gekost, „voor zoo-
veel afthaiiS is na te gaan zegt de Reken
kamer.
rtat lijkt me een ccnigszins stekelige op
merking van uit lioog-ernstige college. Voor
zoo\eel is na te gaan, zegt de Rekenkamer,
alsof er ook uitgaven zijn, welke zij met
kan nagaan.
Do rekening schijnt haar dus niet heel
duidelijk en liet verwondert dus niet als
„Het Wik" en andere bladen entiek oefenen
up deze uitgaven.
Ik denk maar zoo, als de Rekenkamer ar
niet goed bij kan, dan is het voor mij zeker
le moeilijk en ik zeg er dus niets van.
Maar het genoemde roode dagblad heeft
zelfs geinformeerd, uit welke leden de com
missie bestond en minister de Graaft heeft
dat zoo maar meeggdceld.
Voorzitter, tevens lid is ge wee-1 ue trien
nial ige uiajo. r der artillerie J. K. W. Box
man en leden dc gejiensionnccrd luitenant-
kolonel R. A. J. Savalle en de kapitein dei
artillerie J. L. Gudc, allen \an het Noder-
landsch-lndischft leger; ad\iseerend lid 16
geweest de directeur van het Staatsbedrijf
der Artillerie-Inrichtingen G. T. san Dam.
Nu blijkt verder, dat aan deze commissie
\erblijtkosten. plus toelagen is
uitbetaald een bedrag van f 28.000. En nu
nieencn „Het Volk" e.a. dat dit een schreeu
wend hooge rekening is.
Over de kosten der schietprocscn kan ik
niet oordeelen; maar wat die f 28.000 betreft,
dat lijkt me heelemaal niet erg. In 't alge
meen is het waar, dat wie voor de Regee
ring op reis gaat, daar geen strop aan be
hoeft te hebben. Want liet papier is ge
duldig en met een beetje verbeeldingskracht
kan men wel cijfers produceeren. En Bui-
tenlandscho Zaken is niet krenterig \oor
regceringsvertegenwoordigers in den
vreemde.
Maar afgezien daarvan, lijkt me f28.000
voor vier heeren die toch zeker eon ige
weken uit geweest zijn, een sober sommetje.
Dc rekening is spoedig gemaakt
Laat ons eens uitgaan van de veronder
stelling, dat de heeren 100 dagen uit geweest
zijn. Ge weet, dat Oudegecst verklaard*
moeilijk van f 20 daags in den Haag te
kunnen leven; ik weet, dat in 't buitenland
de verblijfkosten vaak op f 30 per dag be
rekend wordenvoor vier personen wordt
dat reeds f 12.000.— Voeg daarbij f 3000 voor
reiskosten; eon f 2000 voor auto's cm een
f 12.000 voor toelagen: dan ben ik al aan de
f 29 000 en komen de heeren samen al f 1000
te korL
Ik; begrijp dus niet. waarom zooveel critiek
op dit cijfers geoefend wordt; het spijt me
Alleen, dat ik niet precies weet, hoeveel
dagen dc beéren op stap zijn geweest en
hoeveel dagen' bovendien noodig waren voor
de schietproeven in ons land.
Ais men aires weet, zal men ongetwijfeld
zeggen: het is'een sober uitstapje geweest en
•r zal nog een' supplet >ire begrootmg noodig
ijn om peledén schade te vergoeden.
endien zal liet gezond verstand der be
trokkenen wel waken legen onredelijke
uitbreiding der productie.
Zal het raffineeren toenemen als voor-
•eligor dan suiker ma ken?
Dc Rotterdamsche Kamer van Koophan
del scheen deze monstrueuse dwaling aan
tc hangen. Dc Coop, fabrieken raffinccren
allien en do Centrale Suiker Mij. raffineert
ook. Ze zullen dus geen ons- raffineerde
suiker afleveren aan anderen. Ze zouden
daarmee hun ei?»n suiker bederven.
Voor dit jaar zal het ontwerp geheel ten
goede komen aan de leveranciers van de
Coop. Maatschappij en hot volgend jaar
zal dat het geval zijn voor hen, die aan
de Centrale Suiker Mij. leveren.
In het najaar van 1929 profeteerden Dr.
Wibaut en niet lmm ..Het Volk", dat de
suikerprijs zou stijgen. Deze profetie is
een blamage geworden. Zij hebben zich nu
nu dc suikerprijs zoo sterk gedaald is, te
haasten om steun te bieden.
De geheele georeaniseerde landbouw
steunt dit wetsontwerp.
Een ramp ware het. indien men de sui
kerbietencultuur liet ondergaan Handha
ving dier cultuur is een primordianl belang
De voorgestelde daad verdient, zij hot
van beperkte strekking, daarom aller steun
De heer Westerdijk (VJ7.) iotl op
prnctischo gronden zijn steun aan het wets
ontwerp willen geven, hoezeer ook een
groot beginsel (vrijhandel) hem het be
palen van zijn stem moeilijk maakte; de
crisis van nu is zoo erg, dat ze een gevaar
VERSLAG
De heer v. d. Lande (R.K opende het
dehat over het Suikerwetje. Hij was het er
volkomen mee eens. dat de landbouw gehol
pen wordt door het wetsontwerp, maar de
suikerindustrie heeft deze bescherming niet
noodig.
De regeling van de accijnsbetaling door d"
fabrikanten is zoodanig, dat ze er aan ver
dienen. nu voor de betaling door de klanlen
het contante systeem is Ingevoerd. Het voor
deel is wel 3 k 4 ton voor de industrie De
voorgestelde bescherming is naar dc nie«-
•ïing van den heer v. d. Lande daarom geens
zins noodig. Hij plaatste zich dus vierkant
tegenover 's ministers voorstel, dat aan de
suikerindustrie elf maal zooveel terugzeefi
Is de arch o - 'asten bedragen
Waarom naast die „compensatie" er n
ook eene b.v. voor de veel zwaardere sociale
luteal
v„,nKV,,„ 1U f°or heel ons
tlek, gelijk werd aangetoond in een brecd'e A'? minis,ri' nu verzekert, dat de
verhandeling over fiscale en beschermende pncn ?rr,|?c,'° beteekent. ne.gt
I Ju| ertoe, in afwiiking van de nnde^
gan zijn fractie, voor te «temmen.
rechten.
In de voorgestelde heffing zit ongetwijfeld
een aanmerkelijk stuk bescherming, naast
vergoeding van accijnlastcn en kosten. Het
conVpenseerend invoerrecht bestaat reeds bij
verschillende artikelen en de delicate vrij-
hnndelanrs-constilutic is er gezond bij ge
bleven. Daarom moeten zij zich over dit
invoerrecht niet ongerust maken.
In het kort werd vervolgens betoogd, dat
het wetsontwerp niet in strijd is met Geneve.
Wie zou ons moeten beschuldigen in dit op
zicht onder degenen, die de Geneefsche con
ventie kras overtreden hebben?
Ten slotte werd uiteengezet, dat de voor
gestelde maatregel steun biedt aan een nan
merkelijk deel van de boerenbevolking in
het belang van het Nederlandsche volk
ils geheel.
De maatregel is ongetwijfeld onvolkomen
maar welke maatregel is dat niet?
Wie hang is voor de Java-suiker bedenke
dat Nederland en Indië volkomen zelfstan
dige economische eenheden zijn. De in-
\oer van ruwe suiker is rij en daaraan
verandert niets. De Java-witsuiker (bruine)
speelde voor de consumptie in ons land
rol. Voor fahricage-doeleinden is ook
n^v.. nadeel te vreezen.
De suikerproductie zal door dit wetje
niet abnormaal stijgen. Het bedrag en de
suikerprijs zijn te laag. evenals de prijs
van de bijproducten pulp en melass.e. Bo-
I leden ¥W(J lB .Imi
(Heden voortzetting' van het debat)
Uit Oost-Indië
KE.V DEC.IUDATIB
Mfe
l»|l dienen te -
Jat ali reku
-yanrlnr ran aan i
r- leid. «~rrr.„ „,a hao h.bbao op-
db«>M«ln*b*UUrs 41» d* ato4!«
a«r JOQfelul voor het grootau de«I bot**I4v&
