n ZATERDAG 26 JULI 1930 EERSTE BLAD PAG. 2
INGEZONDEN KEDEDEELING.
STADSNIEUWS
EEN TRANSACTIE MET DE
LEIDSCHE DUINWATERMIJ
HET BEDRIJF IN HANDEN
DER GEMEENTE
(Vervolg en slot.)
De vaststelling van de tarieven ei
voorwaarden, waarop water geleverd wordt,
geschiedt thans door de Maatschappij, zij
het dan ook na goedkeuring door Burgo-
meester en Wethouders. Veranderingen
daarin kunnen niet tegen den wil dei-
Maatschappij worden gebracht
Op de door de Leidsche Duinwater-Maat
schappij gevolgde fpolitiek ten aanzien van
de verzekering va nvoldoend water kan de
gemeente geen invloed uitoefenen
grondig onderzoek van geo-hydrologisclien
aard, dat aan die politiek ten grondslag
moet liggen, is door de Maatschappij nooit
ingesteld, noch kan zij daartoe gedwongen
Wanneer de directie eens mocht geraken
in niet bekwame handen, is het voor de ge
meente ni.et mogelijk tijdig in te grijpen en
eerst wanneer grove verwaarlozing geleid
lieeft tot een stopzetting van de levering
van water, kan de gemeente zich in het be
heer stellen van het bedrijf.
Na de bespreking van de bezwaren onder
meer die van sociaal-politieken aard, ko
men B. en W. thans tot de tweede groep
van bezwaren, die de tegenwoordige ver
houding tusschen Maatschappij en gemeen
te oplevert en die meer van financieclen
aard zijn.
Ilct voeren van een economisch juiste be
drijfspolitick is voor de Maatschaeppij niet
wel mogelijk. Een toenemende bloei van de
Maatschappij maakt het krachtens h;;t
nnastingsartikel der consessie in even ster
ke mate toenemend kostbaar, ja nagenoeg
onbetaalbaar, voor de gemeente, volledig
zeggenschap over de voorziening
stad met drinkwater te verkrijgen.
nl hoe sterker mate de gemeente haar
invloed aanwendt, om de haar toekomende
financieele voordeelen op te drijven,
tevens voor te waken, dat de prijs
naasting zoo laag mogelijk blijve (dit toch
kan samengaan), in des te .sterker mate
benadeelt zij het bedrijf en maakt zij het
der directie moeilijk een verstandige en
voorzichtige bedrijfspolitick te voen
Verstandige aandeelhouders zullen een
'directie niet in een goede, reserveering uit
de bruto winsten belemmeren noch aan
dringen op verdeeling jaarlijks van een zor
gunstig mogelijk samengestelde winst- er
vcrlicsrekening.
Het gemeentebestuur van Leiden is door
'de thans geldende regeling niet alleen in de
verleiding gebracht, doch zelfs gedwongen
zijn niet geringe macht te gebruiken,
juist zulk een "politiek te voeren, een poli
tiek, die het zelf moet afkeuren.
De punten van wrijving tusschen de ge
meonte en de Mnatschanpij .waarop hier
gedoeld wqrdt, zijn vooral de volgende:
le. Wat is de juiste beteekenis van do in
art. 22 gegeven basis voor de berekening
van den prijs der overname? Wat is te ver
staan onder „netto opbrengst"?
2e. Het kweeken van reserves.
:le. De samenstelling van de winst- en
verliesrekening in verhand met de vraag
wat onder uitbreiding wat onder exploi
tatie is te verstaan.
De bepaling van art. 92 van de consessie
zegt, dat aan liet einde der consessie de
meente de activa der Maatschappij kan
overnemen voor 20 maal de gemiddelde net-
to opbrengst over de laatste 4 jaren. Dn
gemeente vreest dus, dat de Maatschappii
er naar stroven zal, haar financieele poli
tiek zoodanig in te rienten, dat de netto
opbrengst in die critieke jaren zoo hoon
mogelijk zij, zoodat of de gemeente voor da
liooge kosten terugschrikt of wel een zeer
hoog bedrag aari de Maatschappij f'
uitgekeerd.
De gemeente beeft meerdere malen bi-
merkt, dat inderdaad de Maatschappij zi"n
in haar vooi-stellen ten aanzien van de sa
mcnstclling der winst- en verticalekenine
door deze overwegingen liet leiden. D.t b.
treft dan gevallen waar de Maalscnapr't
op exploitatie boekt wat uit kapitaal (leu
ning) belaald moest worden. Zoouocnd"
toch wordt weliswaar de v-inst over dal
jaar gedrukt, doch worden de winsten later
weer hooger, terwijl de renterekening lonz
blijft en in de critieke laren, d.w.z. de ja
ren, die voor de bepaling van de naasting
som meetellen, de onkosten voor onuTiioul
zeer laag kunnen worden gehouden. D
winst- en verliesrekening levert dan in die
Jaren een overdreven gunstig beeld
Hieruit ontstaat telkens een verschil vnr:
meening, dat reeds e'erder aanleid.ng gnf
tot ccn ongewenschte arbitrage er. ook nu
weer zijn er ecnige van die geschillen
hangende.
Uit vrees voor deze politiek' der Maat
schappij, teneinde vooral gesnerlei precen-
dent te. scheppen, verzet dus do Commissa
ris van do gemeente zicji tegen elk pogen
in de richting van een helasling van dn ex
ploitatierekening met alles wat maar Benigs
eins een kapitaalsuitgave genoemd kan
worden en drijft dus de Maatschappij er
toe zooveel mogelijk uit leeningen te beta
len. Daarbij gaat. de gemeente vet-1 vcrd.r
dan zij in haar eigen bedrijven oirbaar en
nuttig acht cn dan in het belang der Leid
sche Duinwater-Maatschappij geacht moet
worden.
Een ander belang der gemeente prikkelt
haar in diezelfde richting te gaan. De po-
mcente geniet n.l. volgens art. 13 der sta
tuten 50 pet. van de overwinst, d.w.z. de
winst nadat aan de aandeelhouders 5 pet.
over het kapitaal ad. 450.000 betaald is.
Het is dus voor de gemeente verleidelijk
om dit aandeel zoo hoog mogelijk op t"
voeren en alles wat de exploitatierekening
mofjjit bezwaren liever naar de kapitaals-
rekening te verwijzen.
Het belang der gemeente verzet zich dus
tegen het voeren van de meest gewenschto
bedrijfspolitick. Aan de inkomsten lier Loid-
eche Duinwater-Maatschappij wordt meer
onttrokken .dan voor een juist beleid po-
wenscht ware cn dat teveel wordt niet door
irle gemeente gereserveerd, doch onder de
inkomsten van den gewonen dienst opvo-
nnmen, terwijl hot verstandiger ware. dit
geld gedeeltelijk te bestemmen voor even
tueel noodige uitbreidingen van dc water-
winplnats, verbetering van het buizennet,
het bouwen van een extra watertoren, etc
Gesteld dat de gemeente nu reeds vol-
Bocndc zeggenschap had om maar steeds
het te verdeelen winstcijfer buiten alle ver
houding op te voeren, dan zou inderdaad
de netto opbrengst in de critieke jaren zeer
laag cn dus de naastingsprijs overeenkom
stig gering kunnen zijn, maar dan zou het
bedrijf in hoogst anaemischen toestand ver-
keeren en zou de gemeente genoodzaakt
zijn hoven en behalve den naastingsprijs
nog een aanzienlijk bedrag aan nieuw ka
pitaal in do zaak te steken om den achter
stand in te halen.
Zooals de toestand nu is. de verleiding
voor do gemeente te groot, om zooveel moge
lijk uit de zaak te trekken, omdat men
denkt dusdoende tevens het naastingsbe
drag laag te houden.
Thans dient de vraag onder de oogen te
worden gezien, of de prijs die voor de aan
deden gevraagd wordt, voor de gemeente
aanvaardbaar is.
Gesteld, dat alle aandeelen worden aan
geboden, dan moet betaaakl worden 450
maal f 3.000 is f 1.350.000 voor de aandee
len en f 175.000 voor de concessionaris-
rcehten.
Voor f 1.525.000 verwerft de gemeente
dus een bezit, dat jaarlijks oplevert een
winst van f 254.804.14 (inclusief de tan
tièmes der Directie en commissarissen).
Daarvan gaat af 5 pet. over het te leenen
bedrag voor den aankoop der aandeelen
of f 76.250 rest een netto rendement van
de belegging van f 178.554.14 of 11 pet. De
gemeente kreeg volgens de consessie in 1928
al een aandeel in de winst ad f 89.302.76 en
er blijft dus een voordeel van 89.251.38
per jaar uit de transactie boven hetgeen
de gemeente toch reeds genoot. Er is dus
een zeer ruirne reserve voor eventueelen
achteruitgang van de onderneming of voor
dc eventueele hoogere kosten, die de Maat
schappij zou hebben te maken om de stij
gende hoeveelheid water te produceeren en
te distrihueeren. alsmede om in den ver
volge een gezondere bedrijfspolitiek te voe
ren en juiste reserves te maken.
In vergelijking met naasting is de nu
voorgestelde transactie ook voordcelig. Door
aankoop der aandeelen verwerft de ge
meente thans voor f 1.525.000, hetzelfde wat
zij over 6 jaren bij naasting onder zeer
gunstige omstandigheden voor f 2.847.584.40
zou kunnen venverven doch waarvoor zij
eventueel ook f 6.409.891.80 zou kunnen
moet enbetalen op jroene van de consessie
voor 25 jaar verlengd te zien.
Overigens meenen B. en W. ook, dat een
prijs van 300 j>CL voor een volle zeggen
schap verzekerend aantal aandeelen van
een N'aaiolooze Vennootschap .wier aandee
len voor 275 pCt. verhandeld werden cn die
15 pCt. dividend geeft niet al te hoog is.
Toch zouden B. en W. den Raad nooit
kunnen aanraden op het voorstel in tc gaan.
tenzij zij zich ook overtuigd hadden, dat de
onderneming, niet alleen financiëeel en
technisch gezond is, doch ook de waarbor
gen biedt, dat zij in de komende jaren de
zelfde mogelijkheden van verdiensten zal
blijven bieden.
Ten einde een deskundig onderzoek hier
naar te kunnen instellen, hebben B. en W
behalve van de diensten van den rechts
kundig adviseur. Mr. Th. A. Fruin, die groo-
te ervaring van transacties als de thans
voorgeslnge.pe heeft,, zich ook verzekerd van
het advies van een' bij uitstek deskundige,
t.w. den directeur van het Rijksbureau voor
drinkwatervoorziening, den heer Ir. W. F. J.
M. Krul.
De. conclusies, waartoe zijn onderzoek
leidde, zijn:
„1. De werken en inrichtingen der L. D
M. verkeeren in een goeden staat van on
derhoud en voldoen in het algemeen en in
vergelijking met soortgelijke bedrijven al
leszins aan redelijke eischen van doelmatig
heid.
„2. Ten aanzien van dc doelmatigheid der
vvaterwinningsmiddelcn moet een reserve
worden gemaakt, aangezien voldoende ge
gevens betreffende de geo-hydrologische ge
steldheid der winplaats ontbreken. Het staat
vast. dat de hoeveelheid water, die aan
het ook in dc toekomst maximaal be
schikbare duint.errein kan worden ont
trokken, beperkt is.
,3. liet tnriefsvstecm werkt waterverspil
ling in de hand. Wanneer het systeem in
dit opzicht verbeterd wordt zal toch ver
moedelijk in niet zeer ver verwijderde toe
komst liet beschikbare duinterrein niet vol
doende zijn ter dekking van dc waterbe
hoefte.
„4. Wanneer de gemeente de aandeelen
der L. D. M. tegen 300 pCt. en de conces-
sionarisrechten tegen f175.000.overneemt,
zal zulks de sub 3 vermelde onzekerheid
buiten beschouwing latende aan de ge
meente belangrijk meer winst opleveren
dan de te verwachten jaarlijksche uitkee-
ringen op grond van de concessievoorw
den zullen bedragen.
Het verschil zal zeer waarschijnlijk meer
dan voldoende' zi jn om in de sub 3 vennel-
de moeilijkheid te voorzien.
„5. Naasting van het bedrijf in 1937 op
grond van de concessievoorwaarden zal
•or de gemeente onvoordeelig zijn."
De sul) 2 gemaakte reserve nl., dat vol
doende gegevens betreffende dc gco-hydro-
logische gesteldheid der winplaats ontbre
ken, weerhield hem echter geenszins de
transactie aun te bevelen. Het was niet mo
gelijk, het door hem wenschelijk geoor
deelde geo-hydrologisch onderzoek alsnog
tc doen instellen, nademaal daarmede ten
minste twee jaren gemoeid zouden zijn.
Resumcorende geven B. en W. den Raad
alsnu, onder verwijzing haar het hieropdcr
afgedrukt advies van de Commissie van
Financiën, in overweging:
a. over tc gaan tot den aankoop van 418
aandeelen Leidsche Duinwater Maatschap
pij tegen een prijs van f3.000.per aan
deel plus rente a 5 pCt. van af 1 Juli 1930,
alsmede van de concessionarisrechten, zoo
als die in do ontwerp-overeenkomst met
Jlir. .1. A. van Kretschmar van Veen om
schreven zijn tegen een prijs van f,175.000.
h. goed te keuren liet overgelegde concept
contract met Jlir. J. A. van Kretschmar vun
Veen te Hilversum;
c. Burgemeester en Wethouders te mach
tigen om desgcwenscht eventueel boven het
van 418 aangeboden aandeelen nog
aan te bieden aandeelen tegen den prijs
in f 3.000.— per stuk aan te koopen;
d. Burgemeester en Wethouders te machti
gen het noodige in verband met deze trans
actie te. verrichten, waaronder is begrepen
de uitoefening van de rechten, die der
gemeente als aandeelhoudster zullen toe
komen;
den desbetreffenden hierbij overgcleg-
den hegrootingsstaat dienst 1930, vast te
stellen.
Het oordeel van de Commissie
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
De beroemde Ladder-
vrije Zijden Kousen
van 1.35 voor 9® ets.
Meer dan 50 verschillende kleuren.
VAN HET STADHUIS
HINDERWET
Burgemeester en Wethouders van Leiden;
Gezien het verzoek van:
a. de Commanditaire Vennootschap „Eiga"
om vergunning tot het oprichten van een
instrumentmakerij in het perceel Hartesteeg
No. 5, kadastraal hekend Gemeente Leiden,
Sectie I. No. 1545.
b. A. Leuven en W. H. Waanders om
vergunning tot het oprichten van een meu
belfabriek in het perceel Nieuwe Rijn No.
158, kadastraal bekend Gemeente Leiden,
Sectie C. No. 612.
Gelet op de artikelen 6 en 7 der Hinder
wet;
Geven kennis aan het publiek, dat ge
noemde verzoeken met de bijlagen op de
Secretarie dezer gemeente ter visie gelegd
zijn;
alsmede dat op Zaterdag, den 9 Augustus
c.k. des voormiddags te half elf uren yi het
perceel Breestraat 125 (Bureau van Ge
meentewerken) gelegenheid zal worden ge
geven om bezwaren tegen deze verzoeken
in te brengen, terwijl zij er de aandacl.' op
vestigen, dat niet tot beroep gerechtigd zijn
zij, die niet overeenkomstig art. 7 der Hin
derwet voor het gemeentebestuur of een
zijner leden zijn verschenen, ten einde hun
bezwaren mondeling toe tc lichten.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN
Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, 26 Juli 1930.
RADIO-DISTRIBUTIE IN ONZE
STAD
ADRES AAN DEN RAAD
Aan den Raad dezer gemeente is het vol
gende adres verzonden:
Geeft met verschuldigde eerbied te kennen
ondergeteekende, Johannes Marinus Gerar-
dus Klein Nibbelink, wonende Nieuwe Rijn
No. 3, alhier,
dat het College van B. en W. hem op zijn
gedaan verzoek den 15den Januari 1927 ver
gunning verleende tot het spannen en heb
ben van antennedraden over gemeentegrond
en -water tot het in bedrijf stellen en hou
den van een radiodistributie,
dat bij missive van 12 December 1927 van
het College van B. en W. bovengenoemde
vergunning werd ingetrokken doordat bo
re ids door ondergeteekende geen aanvang
was gemaakt met het spannen van antenne
draden.
dat hem echter zulks onmogelijk was daar
de Rijksconcessic voor het exploiteeren van
een radio-distributie hier ter stede door den
Minister om bepaalde redenen niet werd ver
leend,
i dat hem bij missive van 7 Juni 1930 van
j het College van Burgemeester en Wethou
dors werd medegedeeld, dat nu het Konin
klijk besluit van 9 Mei 1930 St.bl. 159 hou
dende vaststelling van een radio-reglement
verschenen en in werking is getreden, het
College van Burgemeester en Wethouders
zoo spoedig mogelijk "en beslissing zal ne
men of de radio-distributie in deze gemeen
te zal worden toegelaten en, zoo ja, op wel
ke wijze daarin zal worden voorzien,
dat hem bij onderzoek is gebleken, dat
het College van Burgemeester en Wethou
ders, ondanks herhaalde dringende verzoe
ken van den Minister, nalalig is gebleven
een verdeeling der stad over te leggen,
dat echter ondergeteekende behoorde, als
eenig Leidsrh ingezetene, bij de vier ver
gunninghouders die herhaaldelijk in het be
gin van het jaar 1927 met den directeur van
Gemeentewerken confereerden ter verkrij
ging va.n een naar genoegen van partijen
juiste verdeeling der 6tad ten bdhoeve der
radio-distributie.
dat hem bij zijn onderzoek is gebleken,
(Jal, indien het College van Burgemeester
en Wethouders in 1927 deze vcrdecling aan
den Minister had overgelegd, hem toen
reeds een voorloopige machtiging voor radio
distributie hier ter stede was verleend.
dat hem aldus drie lange jaren een zekere
bron van inkomsten is onthouden,
dat hem bij rijn verder onderzoek is ge-
blaken, dat de mogelijkheid niet i6 uitge
sloten, dat het College van Burgemeester
en Wethouders Uwen Raad zal voorleggen
een voorstel om de radio-distributie hier ter
stede te gunnen aan een consortium hetwelk
bereids nog concessie cn vergunning voor
radio-distributie hier ter stede moet aan
vragen,
brengt Uwen Raad bovenomschreven uit
eenzetting onder Uwe aandacht en
verzoekt eerbiediglijk het daarheen te wil
len leiden, dat hem de vergunning voor
spannen en hebben van antenne draden
gemeentegrond cn -water hier ter stede niet
worde onthouden.
Naar aanleiding van het voorstel van
Burgemeester en Wethouders aan den Raad
te hesluiten tot den aankoop van 418
aandeelen I-eidsche Duinwater Maatschappij
,a.. geeft de Commissie van Financiën als
aar oordeel te kennen dat, waar ingeval
nn naasting de Gemeente, ook in het voor
aar gunstigste geval, toch nog een aanzien
lijk hooger bedrag zal moeten betalen dan
hij het totstandkomen der voorgestelde
transactie, hot aangaan van deze overeen
komst uit financieel oogpunt aanbevelens
waardig kan genoemd worden.
Of het voor de gemeente wenschelijk of
noodzakelijk is om volledige zeggenschap
,DE BLAUWE KLOK"
WAARSCHUWING.
Het Z.Hollandsche Effectenkantoor,
De Commissaris van Politie der Afdeeling
B. te 's-Gravenhage, geeft in overweging,
alvorens relaties nan te gaan met het Zuid-
Hollandsch Effectenkantoor Antonie Duyk-
strant No. 2 alhier, waarin o.a. werkzaam
zijn A. de la Vieter, Van Bloemen, Waan
ders en E. Hulsman, inlichtingen in te win-
te zijnen bureele, AlexanderpleLn No. 15b
's-Gravcnhage.
ZONDAGSDIENST DER HUISARTSEN.
A.s. Zondag 27 Juli 1930 zal de dienst
/orden waargenomen door de doctoren Tim
mermans, Schreuder en llovens fréve.
te verkrijgen in het bedrijf der Leidsche
Duinwater Maatschappij zou behalve uit
financieel oogpunt in vergelijking met een
eventueele naasting, ook nog beschouwd
kunnen worden uit een oogpunt van sociale
politiek. De Commissie is echter van oor
deel dat het niet tot haar taak behoort dit
rein te betreden, doch wil wel als hare
ening te kennen geven, dat de verschil
lende gronden waarop in het ingekomen
stuk de vorenbedoelde wcnschelijkheid of
noodzakelijkheid voor dc gemeente wordt
bepleit door haar niet of niet allen worden
edcelcL
125-JARIG BESTAANSFEEST
Op 5 Augustus a.s. zal een industrieelc
onderneming van groote beteekenis hier ter
stede, dc alom in den lande en ook buiten
de grenzen gunstig bekend staande wollen
dekenfabriek „De Blauwe Klok" van ae
firma Jan Zuurdeeg Zoon, haar 125-jarig
beslaan mogen herdenken.
Deze onderneming, de oudste dekenfa
briek in Nederland, is thans van vader op
zoon in het vierde geslacht.overgegaan..
De grondlegger dezer fabriek, wijlen de,
heer Jan Zuurdeeg, geboren 10 Juli 1783,
overleden 21 September 1857, had op zeer
jeugdigen leeftijd zijn vader verloren, dio
een laken- cn duffelfabriek had op het ter
rein aan de Oude Vest, waar thans de Ge
reformeerde Kerk van wijlen Ds. Rudolph
is opgetrokken.
Zijn moeder zette met behulp van haar
meesterknecht Picard, de fabriek voort- Na
dat den jeugdigen Jan Zuurdeeg ook zijn
moeder door den dood was ontvallen, ont
trok hij zich op 20-jarignn leeftijd aan de
voogdijschap van genoemden Picard, die
zich intusschen wederrechtelijk van de fa
briek had weten meester te maken cn kocht
bij akte verleden voor den toen hier residec-
renden notaris Abraham Zuurdeeg, van den
heer C. J. Leembruggen een gebouw, waar
in bierbrouwerij met annex woonhuis, tuin
en pakhuizen, genaamd „De Blauwe Klok"
staande op den Ouden Singel nabij dc Zout
keet.
Hij" begon op den 5den Augustus 1S05
daarin met behalve duffels ook dekens te
fabriceeren. Het was toen tijdens de Fran-
sche overhoersching, onder de regeering van
Koning Lodewijk Napoleon.
Deze vorst, hij de ingezetenen' dezer lan
den zeer bemind om zijn menschlievcndheid
en kunstzin, was daarenboven een groot be
schermer van Nederlandsche Nijverheid en
het was onder zijn regcering, dat de eerste
tentoonstelling van Nederlandsche Nijver
heid werd gehouden te Utrecht in 1808. Op
die tentoonstelling werd ook ingezonden
door den heer .Tan Zuurdeeg en dezen jeug
digen fabrikant mocht toen de onderschei
ding te beurt vallen met den hoogsten
eereprijs te worden bekroond, een bekroning
waarvan de tegenwoordige firma de eenig-
ste bezitster is hier te lande.
Op de daarop volgende tentoonstelling in
1820 te Gent gehouden, werd dc heer J. Z.
opnieuw voor zijn inzending bekroond,
waarna nog vele bekroningen volgden op tal
van tentoonstellingen zoo binnens- als bui
tenlands.
De laatste was die op de Eerste Nederland
sche Tentoonstelling te Pretoria in 1928,
waar een harer afnemers de Gouden Medail
le met de Blauwe Klok-dekcns verwierf.
De heer Jan Zuurdeeg had maar één
zoon, wijlen de heer Paulus Jacobus Zuur
deeg, geboren 15 Januari 1S10, overleden 3
Maart 1867. Deze zoon trok in 1S31 als vrij
williger met de Leidsche Schutterij naar
België en na zijn terugkeer in 1833 ging hij
met zijn vader een vennootschap aan onder
de firma Jan Zuurdeeg Zoon.
Toen nu op 2l September 1857 dc h'oer
Jan Zuurdeeg op 74-jarigen leeftijd was over
leden, zette de_Jieer P. J. Zuurdeeg de fa
briek voort, al spoedig daarin bijgestaan
door zijn beide zonen, de heeren W. C. en J.
B. Zuurdeeg.
De beer P. J. Zuurdeeg mocht echter niet
lang aan het hoofd der zaken staan, reeds
op 57-jarigen leeftijd overleed hij op 3 Maart
1867.
Toen kwam de leiding der zaken in han
den van bereids hierboven genoemde jeug
dige, vooruitstrevende krachten, die de fa
briek cn haar werkkringen spoedig aan de
eischen des tijds deden beantwoorden cn
daardoor dus alles aanvingen om beter re
kunnen voldoen om den steeds wnssenden
concurrentie geest het hoofd te kunnen bie
den.
Zij mochten zich dan ook in een spoedige
uitbreiding hunner zaken verheugen, tot
dat op den 20sten Juni van het jaar 1S77
begrafenisdag van wijlen H. M. Koningin
Sophie zij door brand al liun bezittingen
zoowel oud als nieuw, door dc vlammen
vernield zagen.
Het was voor deze nog jeugdige firman
ten hard zoo alles wat zij reeds door noes
ten vlijt en onverflauwden ijver hadden we
ten te venverven, te moeten verliezen. De
assurantie dekte nog niet ten volle de scha
de.
Ten einde dc arbeiders niet teleur te stel
len en aan levensongunst ton prooi te laten
en uiteraard clienteele niet tc verliezen, her
bouwden de energieke firmanten op hot erf
der vaderen niet, maar mankten gebruik
van een aanbieding alhier om te koopen do
dekenfabriek van dc firma J. J. Krantz
Zoon, ook op den Ouden Singel alhier.
In deze inrichting waren uitsluitend nog
maar verouderde maehinerien in gebruik,
welke opvolgend door verbeterde en
nieuwste systemen werden vervangen,
bouwvallige gedeelten werden afgebroken
en vernieuwd, kortom aan den geest van
den tijd ook in het machinewezen de noodi
ge offers gebracht en werd die fabriek
herdoopt in „De Blauwe Klok".
De Gebrs. W. C. en J. B. Zuurdeeg moch
ten door gemeenschappelijke samenwerkir
gedurende oen tijdvak van ruim 40 jaren
zich in den steeds toencmcndcn bloei hun
ner zaken verheugen, tot op den 31sten Juli
1903 de jongste der twee firmanten, de heei
J; B. Zuurdeeg na een zeer kortstondig!
ziekte te 's-Gravenhage overleed.
De heer W. C. Zuurdeeg, die door ziekte
en doorstane operation in de laatste jaren
in zijn krachten veel geleden had, besloot
zich toen mede uit dc zaken terug tc trek
ken en bij akte, verleden voor den notaris
Mr. J. A. F. Coebergh alhier, droeg hij de
firma met zijn lusten en lasten over aan zijn
zoon Paul Zuurdeeg cn aan den tweeden
zoon van zijn overleden compagnon
broeder, de heer F. C. Zuurdeeg.
Met volle kmcht werd nu doorgewerkt,
zoodat na enkele jaren dc fabriek reeds te
klein bleek te zijn.'
Door afbraak van eenigc pcrceelon aan
don Ouden Singel, kwam een flinke ruimte
vrij, waarop in 1910 een nieuw gebouw
werd gesticht, waardoor dc productie uit
het buitenland kon worden voldaan.
Intusschen werd het bedrijf langzamer
hand geheel geêlectricificeerd cn dit kwam
dc wijze van bewerking zeer ten goede.
Om gezondheidsredenen trad de heer P.
Zuurdeeg 1 April 1916 uit dc zaak cn is na
dien overleden, terwijl de heer F. C. Zuur-
leeg als eenig firmant de zaak bleef voort-
cettcn.
De vermoedelijke opvolger van het tegen
woordig hoofd, dc heer J. B. Zuurdeeg, zijn
de de vijfde generatie, is sedert een paar
jaren in het bedrijf werkzaam en moge het
hem gegeven worden hot werk zijner voor
vaderen met steeds toenemend succes voort
1" zetten.
Niettegenstaande de groote concurrentie
en de vele soorten dekens van andere vezel
stoffen dan wol, welke aan de markt ge
bracht worden, mag de onderneming zich
in een steeds toenemende bloei verheugen
wat. naar vertrouwd mag worden, ook in de
toekomst zoo zal blijven.
EEN STEREOSCOOP IN HET MlfjEUM
VAN OUDHEDEN
Ten gerieve van dc bezoekers heeft dc
directie van het Rijksmuseum van Oud
heden hier ter stede een stercosroop aan
geschaft. Voorloopig wordt een 50-tal door
prof. Capart van het Muséc du Cinquunte-
naire te Brussel genomen foto's vertoond,
afbeeldingen van ruïnes, tempels, land
schappen enz. in Egypte. Het ligt in dc be
doeling het volgend jaar een nieuwe serie
van vijftig foto's aan te schaffen.
Dank zij dezen stercoscoop, die voor eiken
museum-bezoeker gratis te gebruiken is,
krijgt men in beknopten vorm een duide
lijk beeld van de groote kunstschatten in
Egypte. Het toestel is in de Egyptische af
deeling van het museum geplaatst. Ilct is
geleverd door cle firma Capi cn afkomstig
uit Parijs.
De minister van onderwijs, kunsten en
wetenschappen brengt ter nlgemeene kennis
dat mevrouw de weduwe L. IlotzWoods,
wonende te Cologny bij Genève, aan den
Staat, ten behoeve van de universiteits
bibliotheek alhier geschonken heeft de door
haar overleden echtgenoot A. P. II. Hotz,
in leven consul-generaal der Nederlanden
nagelaten bibliotheek. Deze omvat naar
schatting 15.000 (leclen, in hoofdzaak betrek
king hebbende op de gesch'tdenis, de aard
rijkskunde en de kunstgeschiedenis van het
Oosten, zoowel de Levant, Turkije cn Per-
zië als het verre posten.
Aan de schenkster is dank der regecring
Aan de schenkster is de dank der re
geering gebracht voor deze waardevolle
schenking.
DE DIENST DER APOTHEKEN
De avond-, nacht- en Zondagdicnst dei-
apotheken wordt van Maandag 28 Juli
tot en met Zondag 3 Aug. a.s. waar
genomen door apotheek M. Boekwijt, Visch-
markt S, telefoon 552.
WATERTEMPERATUUR
Zweminrichting Hoogc Rijndijk
9 uur voorm. 18 gr. C., 12 uur 18 gr. C.
ONBEHEERD
In den afgeloopen nacht is door een der
wakers van de N.V. Leidsche Nachtvcilig-
hcidsdienst en Controle. Heerengracht 18,
een hit onbeheerd aangetroffen, welke door
hem bij de Fa. Dieben, le Binncnvestgracht
15, geschut is.
WANDE» SBPPICHTrfó
KAMER VAN KOOPHANDEL:
Nieuwe inschrijving. 25 Juli. Aannemero-
nemersbedrijf van C. J. van Dorth. Leiden,
Hooge Rijndijk 99. E.: C. J. van Dorth, Lei
den.
Uit den Omtrek.
ALPHEN AAN DEN RIJN.
CHR. ORANJE VEREENJGING
Het Bestuur van de Chr. O ran je-V e reen igin g
heeft reeds plannen beraamd om den verjaat-
öag van de Koningin op feestelijke wijze te
vieren. Deze feesten zullen dit jaar iets bijzon
ders zyn, niet alleen omdat de vijftigste ver
jaring van de Koningin herdacht wordt, maar
ook omdat deze vereeniging dit jaar haar 2de
lustrum hoopt te vieren. De Oranjevereen. be
staat dit jaar 10 jaar. 's Morgens van den lsten
September zal er in samenwerking met de Wil-
helmina-vereen. een optocht-worden gehouden
van alle in deze gemeente scho 1 gaande kinde
ren. Dit zijn er ongeveer 3090. Drie muziek
korpsen zullen hun medcr.orbing verleenen. Bij
den burgemeester zullen, als vertegenwoordi
gende het gezag, enkele liederen g:\onge.i
worden. Op het feestterrein heeft dan trac
tate der kinderen plaats.
Des namiddags hebben op het feestterrein
de volksspelen plaats.
Ter voorbereiding van deze spelen verga
derde Donderdag een commissie, die d't alles
•oorbereiding heeft genomen. Omtrent deze
spelen komen wij nog wel nader terug.
Op de terreinen van de Martha-Slichtir.g
hebben de avondfeesten plaats. Dit tem in zal
dit jaar niet-, zooals gewoon was. met vet
kaarsjes, maar tlians electrisch verlicht worde.
SURSUM CORDA.
Meldden wij deze week, dat het kinderkoor
van „Sursum Corda" een 1ste prijs behaalde,
ook groot „Sursum Corda". dat eon (lag later
het zangconcours te Soestdijk bezocht, behaalde
daar in de le afdeeling een 1ste prijs m:-t
30S punten.
BIOSCOOPCOMMISSIE.
Door Burgemeester en Wethouders zijn in
de plaatselijke bioscoopcommissie benoemd (ie
heeren J. H.. L. Boeren, voorzitter, M. Meije
G. den Uyl, P. Westerbrink en W. A. Lam,
VERDRONKEN.
Het 1%-jarig kind van v. d. Post uit, dorp
Aarlanderveen is in een onbewaakt oogenblik
te water geraakt en verdronken.
Voornaamste Nieuws.
BINNENLAND
(bU. I.)
Het lid der Eerste Kamer de heer Blom-
jous heeft vragen gesteld naar aanleiding
van de Duitsch-Finsche overeenkomst.
Gisteren is te Den Briel ter gelegenheid
van de herdenking van het 600-jarig bestaan
een openluchtspel opgevoerd.
(blz. 5.)
Een tocht met de nieuwe Cadillac.
(blz. 9.J
Heden is te Vlissingen de Dempo te wa
ter gelaten, een zusterschip van dc Baloeran
De negende zitting van de algemcena
Synode der Ned. I-Ierv. Kerk.
BUITENLAND
Blz. 2.
Een groote revolutionaire beweging staat
in Egypte voor de deur.
De godsdienstverdelgirig in Rusland gaat
voort.
De offficieele doodenlijst van de aard
bevingsramp in Italië is tot 1SS3 gestegen.
Kleinere aardbevingen in den Balkan, in
Mexico en Nieuw Zeeland.
Arrestatie van berucht juweelendief to
Karlsruhe.
LEIDSCHE PENKRASSEN
VACANTIE.
BOSKOOP
BRAND KWEEKERIJLOODS.
In den nacht van Donderdag op Vrijdag
brak in de kweekerijloods van d'cn hem- B
Bunschoten, staande in den Laag-Boskoou-
schenpolder brand uit.
De brandweer, die spoedig ter plaatse was.
moest werkloos blijven, aangezien door den
grooten afstand in de kweekerijen het hran-
IV--I r- Pt was te bereiken, waar
door dan ook de loods met tuinkouwgereed
schappen geheel verloren ging.
Door burgers werden met emmers water
de in de nabijheid gelegen broeibakken nar
gehouden, waardoor deze behouden hieven.
Omtrent cte oorzaak tast men in 't duister.
Naar wij vernemen wordt de schade door
assurantie gedekt.
KATWIJK AAN DEN RIJN
STROOPERIJ.
De boechwachter H. K. in „de Pan" ont
dekte op controle in de duinen e n drietal
«troopers. Toevallig waren ook hem zijn
broer D. IC, II. B. cn de IS-jar'.ui- L. u:i Kat
wijk aan Zee. Me-t z'n vieren t■>.-m-n er on
m de «troopers te bekeuren. H?ze zetten
het op een loopen doch werden na een korten
Het zou toch wel bijna onmogelijk zijn
voor een krantenschrijver, om veertien da
gen lang vacantie te genieten en daar" nu
eens heelemaal niets over te schrijven. In-
tegendeel is hij geneigd om het allemaal nog
eens in brokstukjes te herkauwen, om op
deze wijze des te intimer en te nauwkeuri
ger de napret te kunnen genieten.
Want dit is een van de grootste fouten
van den vacantieganger in 't algemeen, dat
hij niet met groote bedachtzaamheid en
nauwkeurigheid de dagen die hem toegeme
ten zijn en die altijd veel te gauw voorbij-I
gaan, stukje voor beetje geniet, zooals do
echte snoeper zijn zuurbal niet, groote be
dachtzaamheid zal opzuigen, om er daar
door alle genot van te ondervinden wat ec
bij mogelijkheid van te ondervinden valt.
Deze levensregel is intusschen aan velé
monschen bekend, maar vfordt slechts door
weinigen toegepast en ik moet eerlijk be-
kennen dat 't bij mij ook pas na de vacantia1]
te binnen geschoten is.
Met dat al heb ik toch echter mijn zuur
bal, op welk een manier dan ook, vcrorbörd,
om dit gastronomische beeld nog even ver<l|
der door te trekken, en ik heb niets meerB
overgehouden dan den aangenamere na
smaak.
Terwijl ik met mannenmoed duistere in
gekomen stukken doorworstel, gemengde
berichten doorgeef en triestige verslag»
schrijf, komen cle brokstukken vacantie-
ervaringen aan de oppervlakte van mijn
herinnering opduiken als goudvisschen
ecil aquarium.
Natuurlijk zijn deze herinneringen ïn de
oogen van allen die dit lezen buitengewoon
eenvoudig, want de toestand van mijn por-
temonnaie liet niet toe dat de bergen
Zwitserland of do fjorden van Noorwegen]
er een rol in zouden kunnen spelen, maar
boe eenvoudig dan ook, ze zijn voor
weinig verwende geest als Victoria-water
voor een dorstig mensch op een boeten dag.
Ik heb eenige kennissen dte een uur ov
dc grens zijn gegaan of gaan of zullen gaan
en dit maximum een week cn minimum
twee dagen kunnen volhouden, waarvoo
dan drie maanden moeten sparen van tc
voren en drie maanden op crediet 1
daarna.
Maar Iaat ik hierover zwijgen, want er is
geen sterveling die iets noodig heeft met hot
gehalte van mijn kennissen, omdat ze
licht iets omtrent mijzelf uit zouden kunnen
afleiden. Bovendien was ik met mijn herin
neringen bezig. U weet wel: die goudvis
schen cn dat Victoria-watcr.
Ik zal er niet aan beginnen om U met de
ze dingen te vervelen want gij zijt al zoo
goed geweest mij tot hiertoe te volgen en
dat is meer dan ik kon verlangen, maar
eens, zie eens:Daar staat de zon aaa
den hemel, onbeweeglijk, een stralende zon,
die met vreugde haar stralen geeft,
langs de blauwe lucht zeilen sneeuwwitte
wolken voorbij, statig cn stil. En als ze
voorbij de zon komen dan zijn ze blinkend
en licht en ze veranderen honderd fnaal hun
grillige vormen. Ze zeilen voorbij, naar de
oneindigheid, van\vaar ze nooit meer terug
zullen keeren.
Zie eens, zie toch eens: Daar is de verre,
rustige hei onder den hemel, waarover zich
de vrede gespreid heeft als ccn kleed. Daar
zijn de bosschen, cle geurige bosschen niet
hun immer wisselende aspecten, met, hun
(luizend verrassingen voor ho.t opmerk?, a
oog, met hun fluisterende geheimzinnig
den, mei hun waardeloozo stem. Daar zqm
de glanzende groene weiden, met hun glin
sterende slooten vol leven, de rijpende koren
velden, door den wind bewogen. Daar zijn
de matelooze verten, cle wijde horizonnen.
Daar is nog veel, oneindig veel mee.iv
En onder dien wijden, wijden hemêl, te
midden van den vloeibaren vrede dei-
tuur met al haar schatten, zie eens, daar
hen i k.
Met vacantie.
Rrrrrrring! Hallo! Met Sasscnheimï
Een ongeluk? Ja, ik noteer
jacht toch ingesloten. Bij een poging om te
ontkomen gooide een der «troopers, (het;
waren 3 bekende Hagenaars), E. Woudcn-1
berg de jongeheer L. met kracht een s-troo-
persschop naar het lichaam waardoor L.
ernstig werd verwond aan de heup. Hij had
niet alleen een vleeschwonde doch ook het
heupbeen was beschadigd. De otrooperfl]
waren intusschen gegrepen en tegen hen
werd proces-verbaal opgemaakt. E. VV. werd
vastgehouden en wegens verzot en toebren
gen van lichamelijk letsel naar hei geme
tehuis te Katwijk a. d. Rijn overgebracht
in de cel ingesloten. Later is hij vervoerd
naar het politiebureau te Katwijk aan 7.'
om Zaterdagmorgen naar Den Haag te wo
den overgebracht. I.. werd naar Katwijk
vervoerd waar Dr. Hueting hein verbond,
waarna hij per ziekenauto o-.ir het Aeade»
rnisch Ziekenhuis te Lei 1 ut werd overge«
bracht. W. is een goe ie bekejule bij Je
politie cn hoeft ook nog eenige maandcaj
afzondering te goed.
