llirnwr jCri&srtjr (Hmnuit
3Ê
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
EERSTE BLAD.
Par kwartaal
Beschik kingskostpn 10.15)
Voor hel Buitenland bit Weke
lijkache tending
Bil dagelijksche tending
Alles bil vooruitbetalinp
Losse nummers 5 cent
met Zondagsblad 7 fa cent
Zondagsblad niet afzonderlijk *.--«•
No 3109
Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 Postbox 20 Postgiro 58936
ZATERDAG 26 JULI 1930
A DVERÏENTIÊN:
Van t tol 5 regels
tlke regeJ meer 0.22^
Inge*. ilededeclincei. t
van 1—6 regels 230
Elke regel meer .0.45
Bij contract belangrijke korting.
Voor het bevragen aan bet bureau
wordt berekend ƒ0.10
10e Jaargang
Dit nummer bestaat uit ViER blader
DE ZUIDERZEE
VERLEDEN - HEDEN - TOEKOMST
PLANNEN
III.
In de veelheid van plannen
teekent zich af de belavn-
rijkheid van een zaak.
Een der vrienden van Huët, Mr. P. J.
Amersfoordt, burgemeester van d<>
Haarlemmermeer, en zoowel in inge
nieurs- als landbouwkringen een goede
bekende, heeft veel studie gemaakt van
de Zuiderzee en door hem vervaardigde
kaarten over de grondgesteldheid en de
diepte van de Zuiderzee op vergaderin
gen van het Koninklijk Instituut van
Ingenieurs, waar hij lid van was, laten
zien.
Zelfs werd hem verzocht één dezer
kaarten op de Internationale Nijver
heidstentoonstelling te Philadelphia in
1875 in te zenden, waaraan hij voldeed.
Op de kaart, die hij inzond, was naast
het opschrift het volgende rijmpje in
het Hollandsch, Engelsch en Fransch
Haarlems meer is drooggemaakt,
Drooggemaakt het IJ almê;
Als 't land niet in oorlog raakt,
Maakt men droog de Zuiderzee.
Maar zoover was het nog niet.
Er zou eerst nog heel wat gesproken,
geschreven, geteekend en onderzocht
moeten worden. Er moesten nog meer
dere plannen aan de critiek or.denvor-
worden voor het tot uitvoering
n.
Maar er kwamen hoe langer hoe meer
enthousiaste voorstanders.
Jer. Wenmaekers was in 1863 al mot
een plan gekomen en had toen reeds bij
Regeering concessie aangevraagd
voor geheele droogmaking, dus de Wad
den inbegrepen. In 1883 kwam hij zelfs
op de Internationale tentoonstelling te
Amsterdam met een stand van de nieu
we Zuiderzeeprovincie, die hy de Neder-
landsche goudmijn noemde en waar hij
deze nieuwe provincie al liet zien be
zaaid met granen en omgeven door
stroomend water.
Hy wilde de Zuiderzee in 16 afdee-
ling-en verdeelen (zie k: VIII) en
deze achtereenvolgens d ïr.ken.
Plan-W enmakers
Voor de 1000 K.M. dijken had hy eer
toestel uitgedacht, dat hij waterbouw-
toestel noemde en waarvan hij de bij
zonderheden geheim hield. Met dit toe
stel kon hy naar zyn zeggen per dag
100 M. dyk maken onafhankelijk van
welke weersinvloeden ook.
Hij had een bedrijfskapitaal van 6
millioen gulden noodig, terwyl het heel
karwei ongeveer 120.000.000 gulden
zou kosten, waarvoor 553.300 H.A. land
zou verkregen worden. De H.A. zou dus
op 217 gld. komen. Wel een koopje! Een
latere berekening van hem kwam op
400 gld. per H.A., wat nog zeer goed
koop was. Als tijd van volvoering noem
de hy 16 a 20 jaar. Veel aandacht werd
niet besteed aan dit plan. hoeveel moe
te de ontwerper ook deed.
Het plan van den landmeter J. W.
Steenbergen, waarmede deze tusschen
1860 en 1880 herhaaldelijk kwam by
lands- zoowel als provinciale regeering
en dat veel op dat van Henric Steven
leek, werd weinig beter ontvangen.
Het lid der Tweede Kamer A. Buma
te Hindeloopen kwam in 1876 met een
plan, dat hij beter achtte dan het reeds
aanhangige plan, het zuidelijk deel al
leen droog te maken. (Zie beneden.)
Hij ijverde b.v. zéér voor een onder
zoek in te stellen naar de mogelijkheid
van insluiting der geheele Zuiderzee,
't Zy met de geheele Wadden, dus door
de zeegaten te dempen, 't zy door een
dijk van N.-Holland naar Friesland te
leggen.
Hoewel zijn voorstel in de Prov. Sta
ten van Friesland verworpen werd,
bleef hy voor zijn idee y veren.
Als lid der Tweede Kamer diende hy
zelfs in 1882 een wetsvoorstel in met
maar één artikel, waarin een onderzoek
gelast werd naar „de uitvoerbaarheid
en de wijze van uitvoering betrekkelijk
een afsluiting en drooglegging der Zui
derzee en van de Lauwerszee.
In de Memorie van Toelichting gaf hy
echter wel degelijk zijn plannen weer.
Het waren er twee verschillende.
1°. De zeegaten van den Helder tot
Ameland dichten en van hier een dijk
leggen naar Friesland waardoor een
zoetwatermeer zou ontstaan.
2°. Het droogleggen en kanaliseeren
van dit meer, 't zij van Staatswege, 't
zij door particulieren.
Indien het mogelijk was wilde hij de
zeegaten dichten tusschen de eilanden.
De dijk by Texel zou niet rechtstreeks
door het Marsdiep gaan, doch half on
het eiland, waarin dan zivare sluizen
voor afwatering zouden komen.
Was dit plan niet uitvoerbaar dan
wilde hij dijken leggen op eenige af
stand van de eilanden (zie het kaartje)
De dijk moest voorloopig tegenover de
zeegaten open blijven, en dan later ge
dicht worden. (Zie kaartje IX).
De beide plannen-Buma
Zoowel by het Kon. Instituut van In
genieurs als in de Tweede Kamer vond
Buma veel bestrijding. Men oordeelde
het onmogelijk er riyken te leggen als
de heer Buma had voorgesteld. Ook
was de IJseluitstrooming een groot be
zwaar.
Hy trok het Wetsontwerp in evenals
een motie van dezelfde strekking, ir
1883 ingediend en eveneens bestreden,
zoowel door Regeering als door Kamer
leden.
Nu was, zooals we boven reeds mede
deelden. in 1877 reeds een wetsontwerp
ingediend tot droogmaking van het
Zuidelijk bekken.
Er was al in 1865 opgericht een ,Ne-
deriandsche Maatschappij voor Grond-
krediet' en de Minister van Staat, J. J.
Rochussen had zich met deze Maat
schappij in verbinding gesteld over di
mogelijkheid de Zuiderzee 't zij geheel,
"t zij ten deële droog te maken. Z.Exe.
vroeg de technische voorlichting vai
heeren ingenieurs J. A. Beyerinck en
T. J. Stieltjes. De eerste was wel zeer
deskundig op dit gebied. De Zuidpias
en Prins Alexanderpolder waren onder
zyn leiding drooggemaakt en bij de
Haarlemmermeer had hy een belang
rijke rol gespeeld.
Volgens deze bekwame deskundigen
was het plan-v. Diggelen niet uitvoer
baar. Een plan waarby de IJsel inge
sloten werd moest tot de practische on
mogelijkheden behooren.
Ze berekenden dat volgens het plan
van Diggelen de IJsel by Katerveer een
geir.Mdelde rivierstand van 1.71 M. hoo
ger dan toen zou vertoonen. liet was
natuurlijk niet mogelijk zooiets toe te
laten.
Hierop vroeg de heer Rochussen of
dan een droogmaking waarbij de IJsel-
mond vrij zou blyven niet mogeiyk was
Men besloot een voorontwerp te ma
ken dat door den heer Beyerinck opge
maakt zou worden. Na enkele wijzigin
gen op voorstel van Stieltjes verscheen
het in 1866 in druk en genoot zeer veel
belangstelling.
Een afsluitdijk van Enkhuizen, over
Urk naar ICeteldiep werd geprojecteerd
Langs deze dijk zou een kanaal komen
evenals langs de Zuidelijke kust van de
Zuiderzee van Keteldiep tot Amsterdam
(Zie kaartje X).
Men wilde 63 stoomgemalen van to
taal 9400 P.K. bouwen. Er zou 195000
H.A. land droog worden, terwyl de kos
ten op 84 millioen of met renteverlies
cp 106 mihoen gulden zouden komen.
De duur schatte men op 12 jaren.
De bovengenoemde Maatschappij voor
Grondkrediet vroeg concessies aan by
de Kroon. Allerwege trok dit plan be
langstelling, natuurlijk zich uitend zoo
wel in aanprijzing als bestrijding.
De Regeering benoemde een commis
sie om een en ander te onderzoeken.
Er bleken bezwaren, die of de heer
Beyerinck zelf al vond of waar anderen
op wezen, o.a. te weinig kanaalopper
vlakte voor waterafvoer.
Ook rees vrees voor de bestaande
Friesehe zeedijken, die nu meer zouden
hebben te verduren.
De bovengenoemde commissie of, zoo
als ze heette „Raad van Waterstaat"
gaf unaniem een afkeurend advies.
Een hernieuwd onderzoek kwam tot
een ander advies, n.l. laten de heeren
met een plan komen waarin de be
zwaren ondervangen zyn, dan is geen
bezwaar tegen concessie.
De concessie-aanvragers, kort daar
op door wijziging de „Maatschappij tot
Droogmaking van het Zuidelijk deel
der Zuiderzee", beloofden nieuwe plan
nen en de Minister van Binn. Zaken,
Mr. C. Fock, zou een commissie van
onderzoek benoemen. Vijf dagen na be
noeming dezer commissie kwam het
nieuwe plan, door Stieltjes bewerkt. Na
veel geconfereer en gecorrespondeer en
verdediging van het plan, rapporteerde
de commissie gunstig voor de concessie
aanvraag.
Een minderheid wilde geen particu
liere onderneming, doch alleen den
Staat het werk opdragen, doch die kon
volgens deze minderheid wel op andere
wyze tot vermeerdering van cultuurge
bied komen. Dat was April 1873.
Maar twee jaar later antwoordde de
Minister, Mr. J. Heemskerk Az., nadat
in dien tusschentijd veel over deze zaak
gesproken en gecorrespondeerd was, dat
het verzoek niet ingewilligd zou worden
omdat het beter geacht werd het werk
van Staatswege te laten doen.
Een nieuw onderzoek werd gelast,
dat geleid werd door W. F. Leeman?
die rekening had te houden met enkele
gegronde opmerkingen o. a. van Jhr. J.
R. T. Ortt en Prof. P. Harting.
Stieltjes had reeds ten Zuiden de'cr
dyk groote boezemmeren geprojecteerd
Leemans liet op advies van bovenge
noemde heeren de dijk veel zuidelijker
loopen zoodat Urk geheel in zee bleef
en projecteerde by Elburg, Harderwijk
en Muiden ook nog boezemmeren.
Zie kaartje X.
Zoo werd dit plan 1877 by wetsont
werp aan de Tweede Kamer aangebo
den.
Er zou 137.280 H.A. bouwgrond
blootkomen. 't Werk zou 116 millioen
kosten. Hierby inbegrepen was een be
drag van 4.4 millioen gulden voor een
dyk door het Eierlandsche gat, waar
door men hoopte, dat het bezwaar, als
zouden de Friesehe zeedijken veel meer
te lijden krijgen, ondervangen, althans
ten deele ondervangen zou worden.
De val van het Ministerie Heemskerl
in November 1877 sleurde ook dit wets
ontwerp mee. Het ministerie Kappeynt
van de Copello met Mi-. Tak van Poort
vliet als minister van het nieuw inge
stelde departement van Waterstaat enz
trok het Wetsontwerp in.
DE AARDBEVING ÏN ITALIË
ging 500 leder, en besloot men dadelijk
stappen te doen. Tot hoofdingenieur drx
vereeniging werd in '86 benoemd de
heer J. van den Toorn en tot Ingenieur
de later zoo bekende Ir. C. Lely. Spoe
dig keerde Ir. v. d. Toorn in Rijksdienst
terug en kreeg Ir. Lely de leiding.
Vele nota's verschenen van zijn
hand. Zeer belangrijke nota's Ze gaan
zeer diep op de zaak in en behandelden
alle bezwaren aan vorige ontwerpen
klevende.
't Was gedegen werk wat Ir. Lely
leverde.
De resultaten daarvan komen in on&
volgend artikel.
DE NOOD DER MENSCHHEID.
Morgen, in onze, in alle bedehuizen
reopen wij den Heero des.Hemels en de
aasde aan, voor allen nood der Christenheid.
Dat is, zal het wel zijn, bewijs en vrucht
van de 'gemeenschap der heiligen; dat is
geheel overeenkomstig de Apostolische ver
maning.
Wijder en breeder dan de Christenheid is
echter de levensgemeenschap van menschen
en volkeren; er is niet alleen gemeenschap
des gelools, er is ook gemeenschap des
lijdens. En ons geloof zou wel schrale vrucht
dragen, als wc den kring onzer belangstel
ling niet zoo ruim, maar zoo eng mogelijk
trekken.
Hoe zullen wij dan zwijgen in ons gebed
nu Gods oordeel en weer over de aarde gaart?
nu de rampen zich vermenigvuldigen; nu
de zee en de mijn en de bevende aarde
hun slachtoffers, niet bij tien- en honderd-,
maar tenslotte bij duizendtallen vragen.
Wij zuchten cn klagen op dit oogenblik in
ons land. De voorzomer was van ongewone
weldadigheid; doch nu ,ten tijde van den
oogst en der vacant ie, was de atmosfeer
van streek; ons genoegen wordt verstoord,
onze schade is wellicht niet gering en de
oogst kon wel eens worden, gelijk sommigen
in zondige ontevredenheid over lage prijzen
hebben gewenscht: Schraal en mager.
Voor groote catastrofen zijn wij echter tot
heden gespaard. Zelfs een ramp als voor
eenige jaren over don Achterhoek en door
Twente ging, overviel ons nog niet
We hooien do vreesclijke berichten alleen
uit 't buitenland.
Zullen ze ons dan koud laten? Zullen we
alleen op eigen schade en ongenoegen zien?
We zouden wel de ondankbaarste der
schepselen zijnt als we niet dankten voor
veel sparende genade; voor onverdiende
gunsten en als ons gebed niet in de eerste
plaats uitging voor allen nood der Christen
heid over de geheele aarde ,doch evenzeer
voor don nood van het pansohe mensche-
lijke geslacht; waarmee we één zijn naar
Gods wijze scheppingsorde.
Alle zelfgenoegzaamheid zij van ons ge
weerd; met ootmoed belijden wij, dat we
met heel de menschengemeenschap voor
God in de schuld liggen en ons één voelend
met gansch de wereld, inzonderheid met
wie lijden en in angst verkeeren, bidden
wij: Gedenk des ontfermens, o, onze Vader
in de hemelen!
ONDERSCHEIDINGEN.
Bij K. B. is toegekend de zilveren eerc-
niedaille, verbonden aan de orde van Oranje-
Nassau, aan M. van der Klooster, schipper
op het domeinvaartuig voor Zeeland, te
Middelburg;
is aan M. Lam Jr. te Amsterdam verlof
verleend tot het aannemen van zijn benoe
ming tot officier in de Orde van het Legioen
van Eer van Frankrijk:
is toegekend de aan de Orde van Oranje-
Nassati verbonden eeremedaille, in bron--,
aan mej. N. Wind. dienstbode bij de familie
van H:leringen, te Dedemsvaart;
is verlof verleend tot het aannemen van
de hieronder vermelde vreemde ordeteeke-
nen aan: Jhr. Mr. O. F. A. M. van Nispon
tot Sevenaer. buitengewoon gezant en ge
volmachtigd minister te Brussel, het groot
kruis der Orde van Adolf van Nassau van
Luxemburg; Jhr. A. E. F. J. Testa, vice-
consul der Nederlanden te Tanger, hel rid
derkruis der Orde van Burgerlijke Verdien
sten van Spanje; A. Schwarz te Bois-Goloin-
lies (Seine), het ridderkruis der orde van
het Legioen van Eer van Frankrijk
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN
ECHTE FRIESCHE
UMSheeren-bam
20-50ct per ons
BIJ ZIEKE VROUWEN bewerkt het
gebruik van het natuurlijke „Franz-Josef-
bitterwater een ongehinderde en gemakke
lijke lediging van den darm, waarmede
vaak een buitengewoon weldadige terug
werking op de zieke organen gepaard gaat.
DIPLOMATIE
BELGISCHE ONDERSCHEIDING.
Z. M. de Koning der Belgen heeft Z.E.
Dr. Adolf Duf fee, gezant van Oostenrijk ta
's-Gravcnhage, geaccrediteerd bij de Neder-
landsche en Belgische regeeringen, hot
grootkruis van de Belgische kroonorde ver
leend.
DE RAMPEN IN DUITSCHLAND
EN ITALIË
DEELNEMING VAN DE NED. REGEERINd
De Xedcrlandsche Regeering heeft door
tusschenkomst van onze gezanten te Ber
lijn cn te Rome aan de Duitsche en de Ita-
liaansche regeering haar deelneming ho-
tuigd met de rampen, welke in Duitsclt-
land en Italië heli-en plaats gehad.
VRAGEN VAN KAMERLEDEN
DUITSCHLAND EN ONZE LANDBOUW
Vragen van den heer Blorajons
Hot lid der Eerste Kamer, de heer B I om-
jou s, heeft den Minister van Binnoniand-
sehe Zaken gevraagd of er een overeen
komst tusschen Duiischland en Finland ze-
sloten is. waarbij Duitschiand zich zoude
verplichten jaarlijks 8 millioen KG. boter
en 3 millioen K.G. kaas van Finland af te
hemen, met de bepaling, dat voor elke 100
K G. boter, die minder dan deze hoeveelheid
door Duitschiand wordt afgenomen, f 18 en
voor elke 100 KG kans. die Duitschiand
van Finland minder koopt, f 3.00 door
Duitschiand aan Finland betaald wordt.
Gevraagd wordt of dit verdrag niet lijn
recht indruischt tegen geest, tegen bedoeling
,en zelfs tegen de letter van het door Neder
land met Duitschiand afgesloten Ir.ndels-
verdrag omdat daardoor de clausule der
ineesthegunstigyig niet de minste of ge
ringste beteekenis meer heeft.
Voorts wordt den Minister verzocht, om.
indien door Duitschiand aan Nederland niet
dezelfde faciliteiten als aan Finland ver
leend worden, met spoed wetgevende maat
regelen aan dn Volksvertegenwoordiging
voor te leggen, ten einde aan de Nederiiuid-
sche repeering voldoenden steun te bieden
om van de Duitsche regeer:nz wn redelijke
handelspolitiek tegenover Nederland te ver
zoeken.
BINNENLAND.
Negen jaar later in 1886 werd de
sedert bekende Zuiderzeevereeniging op
gericht, nadat reeds in 1885 enkele hee
ren onder leiding van de heeren A. Bit-
ma en Mr. P. J. G. van Diggelen, zoon
van den Ontwerper van het eerste plan
ever drooglegging der Zuiderzee had
den gesproken.
Al heel spoedig telde deze vereeni-
OFFICiEELE BERICHTEN
POSTERIJEN EN TELEGRATIE.
Bij K. B. i« aan don adjunct-refcrendaiis
der postr rij-u', tch'grrfic en telefoni" B. Na
than, op zijn verzoek, eervol ontslag ver
leend:
is aan den commies A. W. G. van Mens
cn aan den commies C. Mabesoone, op ver
zoek, eervol ontslag verleend.
DEPARTEMENTEN.
Bij K. B. is aan Dr. A. van Deth, op zijn
verzoek, eervol ontslag verleend als adjunct-
rr.mmie:, bij het Depart, van Waterstaat.
ANTWOORDEN VAN MINISTERS
Op.de vragen van het lid der Tweede
Kamer, den heer Van der W a er den,
betreffende den voorgenomen bouw von een
gaskamer te Utrecht, heeft de Minister van
Defensie geantwoord:
Het is aan ondergeteekende uit persbe
richten bekend, dat onder de omwonenden
van het z.g. suikerterrein te Utrecht eenige
onrust hcerscht op grond van den voorge
nomen bouw van een gaskamer op dat ter
rein.
Die onrust spruit, blijkens de berichten,
uitsluitend daaruit voort, dat men zich on
juiste voorstellingen omtrent de bestemming
van die gaskamer maaty
Dienaangaande kan ondergeteekende daar
in geen aanleiding vinden, om wijziging te
brengen in zijn plannen, omdat daarmede
dc belangen van den dien«t in ernstige
mate zouden worden geschaad.
ECONOMISCHE VOORLICHTINGS
DIENST.
Op een vraag van het lid der T wetde
Kamer, den lieer Van Rapp&rd. betref
fende hot inwinnen van het oordeel van
den georganiseerden landbouw over het
rapport van de commissie van voorberei
ding van een organisatie van den cronomi-
schen voorlichtingsdienst, heeft de Minister
van Binnenlandsche Zaken geantwoord, dat
hij op 22 dezer een exemplaar van het be
doelde rapport aan de centrale landbouw
organisaties heeft toegezonden, met verzoek
haar oordpel daaromtrent te willen mode
doelen.
DE MAHARADJA VAN TRIPURA
IN ONS LAND AANGEKOMEN.
P. T. T.
LUCHTPOST PER „GRAF ZEPPELIN*.
Het plan bestaat, liet luchtschip..,Graf Zep-
jielin" dc volgende bijzondere tochten te ia-
ten ondernemen:
12 t.m. 14 Augustus a.s. nnr.r de Oostzee;
in September naar Mos o i en
ui October naar de Balkanlandcn.
De preciest» data van deze tochten, evenals
die. van een nog op liet programma slaande
Middeliumlsrhe Zeetocht, zullen eventueel
nader worden bekend gemaakt
Met de zo tocht eu kunnen in Ne
derland ie, poVl bezorgde niet
a a ng e t ee k e n d e brieven en brief
kaarten voor elke gewenschte
bestemming worden eriondea
Waar de post zal worden afgeg>v<-n is nog.
nrdci
:endir
zijn:
ardcr dan 20 gram;
2. Volledig adres afzonder vermelden;
X Opschrift „Mit I.uftschiff Graff Zeppe
lin" cn luchtpostetiket aanbrengen;
4. Frankecron met het gewone port en bo
vendien met een luchtrecht van f 055 voor
briefkaarten on f 1.10 voor brieven. (Voor
het luchtrecht kunnen zoowel gewone als
luchtpostiogoi:, worden gebruikt).
BENOEMINGEN.
Bij beschikking van don directeur-gene
raal der posterijen, telegrafie cn telefonie
is aangewezen als directeur van het post-,
telegraaf- en telefoonkantoor te Den Burg
(Texel) do adjunct-referendaris I, Pais te
's-Gravenhage hoofdbestuur).
..HET HOOGELAND"
De kolonie „Het Hoogeland" (Ohr. Vereen,
tot stichting cn instandhouding van Ar-
beidskolonics te Beekbergen bij Apeldoorn,
werd W. «msdag bezocht don.- een groote
schare collectanten der verschillende ..Drie-
Cents Fonds-Afdeelingen".
In 'dc Herv. kerk vverd de morgen verga
dering gehouden, waar Ds. Joh. Meeu-
i be rg, predikant te Beekbergen cn be
stuurslid de; Vereen ging, na opening op
de gebruikelijke wij*. c n hartelijk wel
komstwoord sprak. Vervolgens werd het
oord gevoerd door den lieer A. II of sir-
d e, hoofdvertegenwoordiger der genoemde
Vereeniging. Besprekingen werden gehou
den betreffende kringvergadering. 't hou
den van eollecicn en hkicmpjosdugcn. het
werk van de prov. besturen en het oigani-
seoren van propaganda avonden in den ko
menden winter. Freule Hart son, wier
aanwezigheid ten zeerste werd op prijs ge
steld, sprak aan het eind der vergadering
bezielend woord, waarna Ds. Meeuwen-
berg niet dankgebed sloot.
middagvergadering werd geopend met
zingen van Pa 100 1 en 2 Na voor
lezing van Psalm 23 gr.f Ds. Meeuwenberg
uiteenzetting van dezen Psalm, er ten
slotte op wijzende, dat men hij al het liefde-
erk Christus den Herder steeds voor
vgen moet houden.
Vn-volgens werd een kort woord gespro
ken door nicj. Cl. Scheps, van Den Haag.
secretaresse van hot prov. bestuur van Zuid
Holland, alsook door den hasr J H. van
Batenburg, bestuurslid van de Haag-
he afdecling.
De heer Hofstede stelde daarna
a r n a a r. van Delft, com-sp»udci
de afdeeling aldaar en presidente vaa'H
prov. bestuur van Zuid-Holland, voor als «le
eerste vrouwelijke propagandiste voor «ie
»<*e Hollandschc provincies.
Mej. Witmaar nam de benoeming aan.
Ton slotte verleide dc directeur, «le heer
G Vee nat ra. e«n cn ander van den ar
beid onder do verpleegden.
HELPT ALLEN MEE
ONS BLAD
IN DE GEZINNEN TE BRENGEN.
WAAS HET BEHOOBT
