EERSTE BLAD. CHRISTELIJKE STAATKUNDE BRIEVEN UIT DE HOOFDSTAD VASANTIE-ADR-SSEN ABONNEUCNI Per kwartaal 5.2" (Beschikkingskosten f 0 151 &er week I 3-25 Voor het Buitenland bij Woke lijksr.he lending 6.— Bij dageliiksche zending „7.— Alles bi) vouruithotalinc Losse nummers 5 cent met Zondagsblad 7 A cent Bondagsblad niet nfocipdoitijk verkrijgbaar No 3093 AnVEB ENTIEN; Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 Postbox 20 Postgiro 58936 DINSDAG 8 JULI 1930 Elk, meel mret Bij contract bplanerijke kryting 10e Jaargang EEN POLITIEKE REDE, WELKE STOF OPWERPT Hoewel aan alles, ook aan ons blad, wel te merken is, dat we reeds in den komkom mertijd zitten, mede tengevolge van den zeer wannen voorzomer; en de politieke belang stelling zich dus tot 't najaar te sluimeren legt, bleek een politieke rede van baron van Wijnbergen 'niettemin in staat aan alle zijden belangstelling te wekken. Een rode van dit roomsch-kath. kamerlid ondervindt altijd belangstelling, omdat Mr van Wijnbergen alleen spreekt en schrijft, wanneer hij wat te zeggen heeft; omdat hij bij voorkeur spreekt over een onderwerp, dat Immer weer de aandacht trekt, nl. de* Chris telijke staatkunde; en omdat hij steeds een principieel geluid laat hooren en rond en open voor zijn \yelgefundeerde overtuiging uitkomt. Het is om al die redenen, dat we beginnen inet een korte parafrase te geven van de rede. welke Mr. van Wijnbergen de vorige week hield op den Frieschen Landdag en zulks aan de hand van het bijna woordelijke ver slag,, gelijk we dat in de roomsch-kath. pers aantroffen. De spreker had zijn rede, als we het juist zien, tot titel kunnen geven: Christelijke re- geeringspolitiek; om dan achtereenvolgens te bespreken: de gewijzigde houding der roomsch-kath. partij tegenover een coalitie- regeering uit de rechterzijde; de verwadi tingen voor de toekomst en de noodzakelijk heid om vooral 'in dezen tijd christelijk prin- cipieele politiek te voeren. De heer Van Wijnbergen wijst er allereerst op, dat vele roomsch-katholieken in Duitsrh- land het betreuren, hoezeer de principieele scheidslijn wordt uitgewischt tengevolge van het samengaan met de socialisten. Ook hief te lande willen Velen nog gaarne dien weg op. Er komt bij velen, zelTs bij de geringste teleurstelling op sociaal gebied, zoo spoedig een hang naar samenwerking met de soc. democraten openbaar en de spre ker verklaart dan ook: „de geschiedschrijver zal met name kunnen te boek stellen, welke middelen zijn moeten aangewend, hoeveel moeite, hoeveel voortdurende inspanning liet gekost heeft teneinde een samengaan der katholieken met de S.D.A.P. hier te lande te voorkomen". Heeft men door het voorbeeld van Duitsch- land geleerd? Helaas neen. „Wie kennis neemt van hetgeen hier en daar gezegd en geschreven wordt, en dan bepaalde termen weet te verstaan, zal moe ten toegeven dat in katholieken kring nog steeds aan sommigen een andere partij gr ne.- peering voor oogen staat, waarvoor zeker ongemerkt en langs geleidelijken weg pro paganda wordt gemaakt." Doch niet alleen deze losloopcnde meenin gen stichten kwaad; er is, zei de spreker met onbarmhartige ojiienhartigheid, ook een welbewuste wijziging door de leiding der Katholieke partij aan gebracht „De dag van 6 October 1928 zal in de ge schiedenis der Katholieke Staatspartij blijven een dag van overgroote beteekenis. Toen werd vastgesteld de bekende eenstemmige verklaring van 't Partijbestuur betreffende 't naaste doelwit der partij betreffende de samenstelling van een het Katholieke volk bevredigend program en de verkiezing van tenminste 31 gekozenen op de lijsten der R K. Staatspartij, terwijl hetgeen na die verkie zingen diende te geschieden ter beslissing zou staan van de Tweede Kamerfractie, zijn de het daarvoor aangewezen orgaan der partij: Overduidelijk was de verklaring niet, en, ware ze niet al te ondeugend, de veronder stelling zoude kunnen worden gemaakt dat we te doen hadden met welbewuste gewilde onduidelijkheid, teneinde de mogelijkheid te openen, de verklaring door ieder naar eigen smaak te doen inlerpreteeren, waarvan dan opk 'ruimschoots is gebruik gemaakt Maar één ding stond toch wel vast: Er was een fundamenteete wijziging gebracht in de tot dusverre gevolgde richting. Niet meer werd bij den aanvang van den verkiezings strijd als doel voorgehouden het behalen van de meerderheid door de rechterzijde en liet steunend op die rechterzijde optreden van een pricipieel Rechtsch Kabinet r gestuurd ging worden op een program-mi nisterie, kon het zijn een rechtsch, zoo niet, dan een ander. Niet meer zouden allen ge zamenlijk zich aangetrokken voelen, begees terd worden door het in uitzicht gesteld prin cipieel Rechtsch Kabinet neen, waar program voor allen zonder uitzondering iets bevatte,, zou ieder zich getrokken gevoelen door het programpunt of d( programpun ten, die het meest belang inboezemden." is gew -I een extra-parlementair rechtsch kabinet, terwijl een rechtsch parlementair! Kabinet mogelijk zcu zijn geweest en zoo heeft de beslissing van 6 Oct. 1928 de recht-1 sche samenwerking beëindigd, waarover we rs gedurende 40 jaar verheugd hebben. j Daarom worde, „niet pas tegen de vol-1 gende verkiezingen, doch reeds nu, met ter-j ijdeslclling van allerlei kleinzielige overwe gingen, onomwonden en ronduit gezegd, dat wat ons katholieken betreft, we niet slechts protesteeren tegen Rusland, maar ook alles willen aanwenden wat strekken kan, dat in ons eigen land Christus ten volle worde ge- eerd, erkend en bemind, ook op openbaar en staatkundig terrein. Dar hebben wij onze plicht volbracht, eerder niet". Hoopvolle teekenen voor de christelijke samenwerking, zijn er volgens den spreker op den Frieschen land dag, maar ook andere. „Maar al moge de toekomst niet roosklou rig schijnen, dat mag allerminst de Katho lieke Partij weerhouden het zoo noodige be leid te bezitten, waardoor we In de zoovele omstandigheden, die zich telkens voördoen, niet afstootcn, maar zoeken de gewensclVte toenadering. Van zelf loopt de zaak niet. Alles wat kan voeren tot toenadering worde aangewend, alles wat zou kunnen afstooten nagelaten. Voor beschouwingen als deze, of het wel met de waardigheid van dezen of genen overeenkomt den eersten stap te doen, ge voel ik absoluut niets, waar de hoogste goe deren op het spel staan. Een ieder, die meent iets goeds te kunnen doen, zal het hebben te doen. Als A zil te wachten op B, en B op C gebeurt er niets' 't Gaat er om, of Europa voor het Christen dom zal kunnen behouden worden, ja dan De Regeering, die den rechtschen koers wil houden, verdient aller steun, doch zij zelve kan ook „veel bijdragen tot het ver krijgen van den gewenschten politieken toe stand, door te voeren krachtige, principieele politiek en gelet op het door haar gegeven antwoord bij de behandeling der Rijksbe- grooting, mogen we met vertrouwen de toe komst tegemoet zien." De materieele belangen behoeven daardoor niet in h gedrang te komen; wie moed heeft voor zijn overtuiging op te kómen, hoeft ook moed om het recht te verdedigen. Maar helaas leven we thans in een tijd van slapheid en halfheid, van soepelheid, om het in salontaai te zeggen. Er is zooveel wereldgelijkvormigheid. De christelijk^ grondslagen worden ondermijnd en menigeen merkt het niet eens op. „Of daartegen niets te doen is? Ongetwij feld. En op welke wijze? Och, de voorbeel den liggen voor het grijpen. We hebben onze wetten en maatregelen in het belang der gezondheid en der veiligheid We hebben onze arbeidswetgeving, onze Vei ligheidswet, onze Gezondheidswet, onze Wa renwet met haar vele uitvoeringsbesluiten. Welnu, mijr. ecnig verzoek aan de regcering is: grijp even krachtig, grijp even diep i op zedelijk terrein zorg dat er een staf van ambtenaren zij, even talrijk als elders en even belangstellend voor de zaak om de na leving der zcdelijkheidswetgeving na te gaan en bevorder, dat ook daarvan jaarlijks 'n be redeneerd verslag worde uitgebracht, en schenk al uw aandacht aan de uitspraken der rechterlijke macht." De Ministers van Justitie, van Arbeid en van Onderwijs vinden ieder op eigen terrein overvloedig gelegenheid om principieel werk te doen; o.m. zei de heer Van Wijnbergen. „Wat men den laatsten tijd hier te lande zich niet ontziet te zeggen, te schrijven, in beeld te brengen, wettigt den eisch, dat Godslastering strafbaar worde gesteld. Laat ons vertrouwen, dat ook de Regeering zal blijk geven daarvan overtuigd te zijn". Men behoeft, wat op den Frieschen. land dag werd gesproken, neg niet woord voor woord te onderschrijven, om toe te stemmen, dat de red-1 daar gehouden, de overweging dubbel en dwars waard is. •plbew ILLUSIEN Onlangs hadden wij het voorrecht iets te mogen zien van de oude Kcizcrsstad, bet schoone Weenen en ook een indruk te krijgen van het sociale werk, dat daar in de laatste jaren is verricht. Men doet volstrekt niet verkeerd daarover met lof te spreken. Onder veel bezwarende omstandigheden heeft men daar in vele op-, zichten uitmuntend werk geleverd. Een achterstand van jaren is om zoo te spreken in maanden ingehaald. Maar men heeft zich tot het dringend dige beperkt Men heeft ook gezocht naar het nieuwe, men heeft zich ook geworpen op de jeugd, men wilde voor het opgroeiend geslacht iets zijn en denkt juist door' db zorg voor de jeugd veel plezier te beleven. Op deze kosten zal men later die voor ge vangenissen en verbeterhuizen uitsparen De staatsopvoeding van de jeugd zal naar het oordeel van warme bewonderaars dei Wecnsche socialisten rijke vruchten dragen Men kan over het sociale werk in Wee nen ook geheel anders schrijven. Men kan zich ergeren aan het roode naamkaartje, flat door dc stadsregeeriug aan al deze bouw- fr-Un-M. Mnn kan ernst'g be-1 zwaar maken tegen de wijze waarop deze sociale bemoeiingen zijn gefinancierd. En zeker zouden er nog ernstiger klach ten geuit kunnen worden. Vertelt men niet in Weenen. dat niemand kans heeft op een woning in een dezer mo derne complexen, woningen door de ge meente van belastinggeld gebouwd, tenzij hij ook lid is van partij en vakbeweging, 'r welk overgezet zijnde beteekent sociaal-de mocraat? Vertelt men niet evenzeer, dat dc Kinder- Tehuizen en Bewaarplaatsen moeten dien''» om de kinderen te vervreemden van de re ligie? Dat alles is niet officieel natuurlijk Maar wij hebben, helaas geen aanleiding om de waarheid van wat men vertelt in twijfel te trekken, 't Past in het systeem, 't Past ook n de Weensche politiek. En natuurlijk moet dit weten ons ook in ons oordeel over iet sociale werk in Weenen verricht, hein loeden. Het krijgt dan een partijmerk. In t e.rliest liet sociale karakter. De hooggestemde verwachtingen van dr resultaten der Kinderbcwaarplantsen kun- lon ons anders wel bekoren. Niet dat het ..eluid geheel nieuw is. Bouwt scholen en ge kunt gevangenissen afbreken, zoo zei men het vroeger. Nu scholen hebben we gebouwd en hou wen wij dagelijks. Voorbereidende scholen, en L. en U.L.O. en- Middelbare srlinlcn en Nijverheidsscholen en wat al niet meer Neerlands weeke grond hijgt onder 't ge wicht van scholen. Wij maken daar ernst mee. wij hebben onze toelatings-, overgangs- en eindexamens, onze diploma's in oneindige variaties en onze examencommissies, die in totaal epn belangrijk aantal van de'bevolking van ons land uitmaken. Hier in Amsterdam bouwen wij soms a) scholen in de wildernis om torh maar tor- stond de kinderen der pioniers op te vangen wij maken geen bezwaar tegen den bouw van zes of acht openbare scholen tegelijk alleen sputtert men wel eens tegen een bij zondere school, ook dan als het er dik op, ligt, dat ze geheel bezet zal zijn. Maar al do enwij op dit stuk alles wat wij kunnen, van hot afbreken van gevangenis sen hooren wij nog niet veel. En zelfs nn gen wij er naar, aan te nemen, dat de tuch telonsheid grooter is dan vroeger toen de scholen er in kleiner aantal waren en diploma's en examens vrijwel ontbraken. Zullen nu do Kinderbewaarplaatsen het doen? Zullen die de solutie brengen? Och wij zijn er niet gerust op, of beter wij zijn van het tegendeij) overtuigd. Want wij doen aan de jeugd nog al wal behalve hetgeen dc school voor haar reke ning neemt! Wij hebben speeltui#.verk en Ons Huis-werk om nu maar een paar be langrijke takken te noemen. Tot Heil des Volks bemoeit zich met de jeugd uit de Jordaan, en bet Koning Willemsbuis heen hier eveneens zijn arbeidsveld. En gp'-n stadsdeel is ten deze opzichte onverzorgd. Wij hebben volkstuintjes en vacantiescha- len, en wij wandelen en kampeernn met de jongelui. Wij hebben patronaten en Jonge- iings-. Knapen- en Jongemannonvereenïgin- gen, om van velerlei Meisjesvcrecnigingen en kransen nog maar te zwijgen. En toch Wij moeten voor de bewaking van onze parken duizenden uitgeven. Want me. plukt niet eens een bloempje, men vergrijpt zich niet een enkele keer aan een bloeien de tot plukken noodigende roos. neen men trekt van de bloeiende heesters gehcclè tak ken af, om ze later neer te smijten,- mei- plukt niet om te genieten, maar om te ver nielen. Wij hebben aan de leuningen van onz-- grachtbruggen bamboestokken met haak om drenkelingen te kunnen helpen Och het is niet erg, dat een jongen de stok gebruikt om pet of bal op te visschen, zelfs dat mor een enkele maal vergeet de stok op de oud" plaats te brengen, willen wij niet te zwaa laten wegen. Maar wie de ripening ziet voor het on derhond dezer stokken, wie ziet hoeveion moedwillig worden vernield, in het water geworpen, stukgeslagen, terwijl dit vanda lisme het leven van een kind, van mensch kosten kan, die krijgt geen hoovm indruk van de vorderingen die wij maken Wij hebben onze nieuwe brandmelders Een voortreffelijk systeem. Maar ze staan op den publicken weg. En nu hoort men tol kens van onnoodige brandmelrlorij. Niet door een zenuwachtige dame, die door de rook van een paar sigaren werd misleid, niet enkel door„hecl of half aangeschoten individuen, maar door opgeschoten jongens, door vlegels van 19—20 jaar, die zoo lans zamerhand hun verstand moeten krijgen. 't Lijkt zoo aardig. De brandweer voor he lapje gehouden. Maar liet is zoo erg. Mei vermoeit het corps, terwijl dit onnoodig is Men verslapt den ijver door het herhaal-b lijk valsch alarm. Men stelt wanneer elfier een echte brand uitbreekt, menschenlevens in gevaar. Laat ons nog maar niet denken aan het afbreken van gevangenissen. Laat r trachten de tuchteloosheid van ons volk bestrijden. Ook door mee te werken aan bestraffing der tucbteloozen. En laat ons blijven strijden voo een school die in de opvoeding ook rekent met het Goddelijk gebod, die wil opvoeden tot me: schen Gods, tol alle goed werk volmaak' lijk toegerust. Ook daarin kunnen wij 3>' zegen blijven voor ons volk. AREND VAN AMSTEI» BINNENLAND. OFFICIEELE BERICHTEN POSTERIJEN EN TELEGRAFIE. Bij beschikking van den directeur-gpne- raai der P. T. T. is aangewezen als directeur van het P. T. T. kantoor te Rijssen de adj. ref. W. Smelt te Middelburg (inspectie). Voorts is tot directrice van het P. T. T. kantoor te Necde aangewezen de commic bij de P. T. T. dienst mcj. A. W. F. L. Aal tiers te Rijssen. Als directeur van het P. T. T. kantoor te Uuenmnd is aangewezen de referendaris der P. T. T., F. Scherpenliuyzen, thans directeur van het P. T. T. kantoor Ie Oss. ONDERSCHEIDINGEN. Bij K. B. is toegekend de bronzen eere- ledaille der Oranje Nassau orde aan J. H. Hansink, pakhuisknecht bij de firma Dover van Deventer te Zwolle. Bij K. B. is verleend de bronzen eere medaille der Oranje Nassau orde aan A. van den Oord, koster van Roomsch-Katholieke Kerk te Amsterdam. DIPLOMATIE W. RIDDER VAN HUYSSEN VAN KATTEN- DIJKE GEZANT TE LISSABON? Uit Brussel wordt gemeld- Naar verluidt is binnenkort de benoeming te verwachten van W. Ridder Huijssen van Kattendijke, gezantschapsraad te Brussel, tot buitengewoon gezant en gevolmachtigd mi nister der Nederlanden te Lissabon. VRAGEN VAN KAMERLEDEN He' Tweede Kan or!id Schaepn an he-ft órn r.irister van buitenlandsche zaken de volgende ragen gesteld: Heeft rle minister kc-nnis genomen var - publicatie door liet Fransche minister»» van Luiteiilandscho zaken van het antvvoerd ner NeJciland.-che regeering op het ?an-Europa- menmranduïn var. minister Briaiu' 2. Vindt Je minister het een juisten gang ;iti zaken dat de Nederlandsche j.ers er fins >ok let Nederlandsche volk, via bet Fransche r.iri&icrie van buitenlandsche zaken wordt ir- jphient ever daden van de eigen Teget-ring, te meer daar het niet is aan te nemen, dat het Fransche minLsterie tol publicatie i? overgo- zonder overleg te hebben peple. gd mat de Nederlandsche regeering en zonder van deze toestemming te hebben ontvangt-.' V 3. Es de minister bereid maatregelen te ne men opdat in gevallen, waarbij een vreemde regeering overgaat tot publicatie van een rota of'brief cler Nederlandsche regeer ng ton m'nste gelijktijdige publicatie in de Nedei- landsche pers verzekerd zij 1 RECHTERLIJKE MACHT Mr. DORBECK NAAR INDIE. Mr. H. J. J. M. Dorbeck te Voorburg, thans tijdelijk belast met de functie van ambte naar in algemeenen dienst der A. R. K. A., is door den minister van Koloniën aange wezen als ambtenaar ter beschikking van den Directeur van Justitie in Ned. Oost Indië, teneinde daar te lande geplaatst te worden in rechterlijke betrekkingen. VERBETERING WEG HILVERSUM--UTRECHT WATERSTAAT ONDERHANDELT. De Kamer van Koophandel en Fabrieken voor Utrecht heeft in antwoord op haar aan den minister van Defensie verzonden tele gram in zake verbetering van den weg door het fort Blauwkapel, van genoemden be windsman de mededeeling ontvangen, dat reeds gedurende eenige jaren door het De partement van Waterstaat onderhandelin gen worden gevoerd met liet gemeentehe stuur van Maartensdijk oveb de onilerwerpe- lijke aangelegenheid, welke onderhandelin gen nog niet tot overeenstemming hebben geleid en dat inmiddels deze aangelegenheid weder in een anderr stadium is gekomen, waardoor onderhandelingen tusschcn bet departement van Waterstaat en het provin ciaal bestuur van Utrecht noodig werden. Hangende deze onderhandelingen is het den minister niet mogelijk in te grijpen. ENGWIRDEN EN SCHOTERLAND De vereeniging der drie gemeenten van Heerenveen DE UITERSTE NOODZAAK NIET AANWEZIG Er ontwikkelt zich in de gemeente Eng wirden, een der drie, waarin I-Ieerenveen ligt, een groote actie tegen de inlijving van deze gemeente bij Schoterland Hoewel Ged. Staten een post van 300 voor advieskosten op de begrooting verwier- is toch het oordeel van Prof. van der Grinten over de annexatie gevraagd. Deze zet in den brcede uiteen, waarom hij tot de volgende voorloopige conclusie komt' 1. De inlijving van Engwirden wordt al leen voorgesteld om de opheffing der drie- deeligheid van Heerenvcen te verkrijgen. 2. De staatkundige eenheid van Hoeren veen moge een gewichtig plaatselijk belang zijn, de praktijk heeft geleerd, dat door sa menwerking een bevredigende oplossing van de bezwaren, welke de driedeeligheid dezei plaats oplevert, kon worden verkregen. 3. Terwijl tot dusverre deze samenwerking afhankelijk was van het inzicht der betrok ken gemeentebesturen, zal het thans bij de Eerste Kamer der Staten-Generaal aan hangige wetsontwerp tot herziening der Ge meentewet tengevolge hebben, dat een ver- verplichting tot samenwerking van hooger hand kan worden opgelegd. 4. Het belang van de staatkundige eenheid van Heerenveen is niet het offer waard van de opheffing eener bloeiende, levenskrachtige gemeente. 5. Tegen de inlijving van Engwirden hij Schoterland pleit bovendien nog het verschil in het economisch peil der bevolking, het verschil in financieole positie en tenslotte niet liet minst de omstandigheid, dat Eng wirden met zijn veel geringer bevolkings cijfer door een in hoofdzaak in Schoterland- sche richting georiënteerde vertegen woon li ging zal worden behecrscht, waardoor baar eigen locale belangen dreigen in het gedrang te zullen komen. De anti-rev. kiesvereeniging en de afd. van Patrimonium te Engwirden zijn scherp ge kant tegen de voorgenomen inlijving bil Schoterland en protesteerep tegen de benoe ming van den tijdelijken burgemeester. Ze zijn van oordeel, dat zoowel het een als het ander indruischt tegen alle recht en billijkheid en betreuren dat de Raad dor Ge meente Engwirden in zijn laatst gehouden vergadering geen protest tegen deze handel wijze heeft ingediend bij de hoogcre Over heid. Daarom werd met algcmcene instemming besloten: tegen de handelwijze krachtig te protesteeren en er met den meesten ernst op aan te dringen om een definiticven of vasten Burgemeester te benoemen, die in de eerste plaats opkomt voor de belangen van de Ge meente Engwirden en haar ingezetenen. PRINS DAMRONG VAN SIAM GISTEF. TE AMSTERDAM AANGEKOMEN Gisterenavond is te Amsterdam aange komen met de „F.toile du Nord" Prins Dan- rong van Siam in gezelschap van zijn beide dochters Poon Diskul en Pilai Diskul, den gezant van Siam te Parijs Phva Vijitavong: en den generaal-majoor Phya Rejintra. De Consul-Generaal van Siam te 's-Gra verohage, de heer G. A. Sardeman, was het hooge gezelschap tot de Nederlandsche gren: tegemoet gereisd. Aan het station alhie: waren ter ontvangst aanwezig de consu van Siam en de secretaris van do Vereeni ging Oost en West de heer L. D. Petit. Hel gezelschap nam in een aantal auto's plaats, die de Siameesehe vlaggen voerden, waarna gereden werd naar het Amstel-IIotel, ah het gezelschap logeert. DE CRISIS IN DE N. R. V. In de hoofdbestuursvergadering der Neder landsche Reisvereeniging, welke Zaterdag avond in Den Haag werd gehouden, is het iapport-De Visser uitvoerig besproken or slotte is, naar de „Tel." verneemt, besloten dat in de nlgcmecne vergadering der Neder landsche Reisvereeniging, die vermoedelijk in September zal worden gehouden, het hoofdbestuur zijn mandaat ter beschikking zal stellen der algcmecne vprgadering. over eonkomstig de conclusie van het rapport Dc: Visser. Het hoofdbestuur zal tot de beslis sing der Alg. Verg. in functie blijven. MEDEMBLIK GIDS VAN V.V.V. TE MEDEMBLIK. Wij ontvingen den gids der V. V. V. te Medemblik, een handig boekje, waarin yeel lezenswaardigs voorkomt ten aanzien van een der oudste plnntsen van West- Friesland. Aan de toekomst -an Medemhlik in ver band met de droogmaking der Zuiderzee wordt in dit boekje een belangrijk gedeelte Met het oog op de groote drukte bij onze administratie, nu zoo velen onzer lezers met vacantie gaan, wordt men vriendelijk verzocht, deze tijdelijke adresverandenngen zoo spoedig mo gelijk op te geven, liefst enkele dagen van te voren Komen zulke aanvragen op het laatste oogenblik, dan is het met zeker, dat men aan z'n nieuwe adres direct den eersten dag de krant al ontvangt en hierop stellen de lezers zelf toch zeker even grooten prija wij. NED. MIJ TOT BEVORDERING DER GENEESKUNST De openingsrede. Gisteren is te Leeuwarden de 81ste alge meene vergadering van de Nederlandscue maatschappij tot bevordering der genees kunst door den voorzitter, prof. dr. G. C. N ij h o f f uit Den Haag, geopend met ede c •Dei aar z ij r if ko waarin de aandacht gevestigd werd op som mige eigenaardigheden van den arts in di uitoefening van zijn beroep, grootcndeels lo- van zijn persoonlijkheid. Spr. beschreef in de eerste plaats het wezen en werken van den medicijnman der primitieve volken. S|; stond vervolgens uitvoerig stil bij de genee kunst der Egyptische en Grieksche priestei Wat betreft de scheiding van don doet cn den meesier, de doctor stamt af van Mi pocrates via Alexandria, Rome, de Araliien en de middeleeuwsche kloosters en univer: ceiten Spr. schetst dezen ontwikkelingsgang n der cn geeft een beeld van de kloof die nog tot lSC.r» gaapte tusschcn de wetensclui pelijke universitair geschoolde „medicim rlortores" en de .heelmeesters" die hun Ino baan als barbier begonnen. Thorbecke bracht eenheid van titulatuur (arts), eenheid van stand, eenheid van bevoegdheid cn eenheid van opleiding. Wij leven nu. aldus spr., Rö iaar onder d,> artsenwet en wij hebben niettegenstaande rien tot alles bevoegden arts. de specialisten in grooten getale zien opkomen. Hieruit volgt reeds feitelijk dat wij ze niet kunnen mi en evenzeer dat niemand in staat zou zijn om rlen wassenden stroom van specialisten te keeron. Voorts betoogde spr. dat het groote pro bloem der opleiding van den student in de geneeskunde- zóó dat hij na niet nl te lange studie, d. i. na niet al te langen tijd op kos ten der gemeenschap te hebben geleefd, kan beginnen met een nuttig lid der maatsr" pij te zijn, bijna onoploslianr is. Het i stelpende aantal docenten, die allen hun zoo buitengewoon belangrijk vinden cu i op zijn minst een tentamen willen afnemen, bevordert door te groote versnippering veel omvattende oppervlakkige kennis, n geen degelijkheid en inzicht. Het mankt het aflegeen van liet examen bijna ondoenlijk Wij hebben, donk zij onze afkomst uit grijze oudheid, twee gebreken, juist wege die geestelijke afkomst: internationaal. Wij acblen ons zelf verbazend hoog, wij den dat niemand huiten ons, verstand heeft wat on* maar eenieszins rankt, wij sprek-n van leeken alsof wij nog priesters waren in een Egvptischen lemppl. En wanneer wij. ahlus spr zonder krl tick nieuwe -noAsmidd. Ion voorschrijven waarvan wij meeval fs niet den naam be- dan hetgeen een fabrikant ons gelieft wijs te maken, zijn wij even hijgeloovig als de too- maars uit don oertijd. Van deze twee gebreken is de verwaand heid erger dan het bijgeloof. liet hijgeloovig aanvaarden van wat ons als nieuw wordt aangeboden is toch, in den grond, volmaakt n overeenstemming niet een onzer eronfs'e Ipugden. Het is een zijn het nok gebrek kige uiting van de behoefte om aan onze patiënten steeds het beste en het nieuwste te geven. Na de openingsrede verwelkomde de voorzitter de gasten: burgemeester van Leeu warden Jhr. v Beyma, het eerelid der maat schappij Prof. Mr. A al horse, den hoofd inspecteur van de Volksgezondheid Dr. Tcrhurgh, den voorzitter van den rand van beroep Dr. van Dam. den vertegenwoordiger van de artsen in Nederlandsch-Indic Dr. Kroon. Vervolgens deed de voorzitter eenige belangrijke medcdeelingcn. De eerste had betrekking op het bestuur der buitengewone nlgemccne vergadering om rle reorganisatie!onrslellen aan te hou den tot een in het najaar te houden buiten gewone nleemcenc vergadering. Het hoofd bestuur heeft besloten over deze reorgani satievoorstellen een conferentie te beleggen van het hoofdbestuur met c jdhoofdbestuurs leden, de commissies voor ,.e berocpsbelan gen en de cr^imissie-Buning. De tweede bad betrekking op de arbitrage met de R.V.B. cn is nfet voor publicatie vatbaar. Over deze laatste ontspon zich eenige gedachtenwisseling. Vervolgens werden de verslagen van de verschillende rommissips uitgebracht. Als lid van het hoofdbestuur werd ter ver- vanging van het aftredende lid Dr. Th Hammes uit Amsterdam benoemd Dr. J. G. A. Honig te Zfevenaar. Als leden van den Raad van Beroep wer den in de vacature Dr. Doelen (aftredend, niet herkiesbaar) cn Dr. Thomas (overle den) gekozen de hoeren Dr. L. F. Driesspn te Amsterdam cn Dr. M. Colenbrandcr te Heemstede. Tot lid in het bestuur van het Bureau voor waarneming cn vestiging (vacature- Dr. Thomas) werd aangewezen Dr. C. C. Dol prat (Amsterdam). Herkozen werden als lid van de Centrale Commissie voor do he- roepshelangen Dr. A. M Hartog (uit Manrs- sen). als leden van het bestuur van bet on dersteuningsfonds Dr. J. M. Dutilh (Rntlcr- dam)^ en Dr. L. C. van der Meulcn (Haar lem), als lid van de Commissie voor de geldmiddelen Dr. F. Tijdens (Groningen), als leden van de Commissie voor Voortge zet geneeskundig onderwijs Prof. I)r. A. A. Hvnians van don Bcrgh (Utrecht) cn Dr. G. J. v. Thicncn (Zwolle). Voorts werden benoemd tot leden van de Sociaal Hygiënische Commissie (periodiek aftreden Dr. K. J. Buning cn Dr. L. H. Heycrmans, die niet herkiesbaar waren), dc hoeren Dr. 1. H. J. Vos. 2c Kamerlid te Amsterdam en Dr. M. van der Hoeve to Amersfoort en tot lid van de Commissie in den Raad van Redacteuren van bet Neder- landsrh Tijdschrift voor Geneeskunde (va- caturc-Dr. Thomas), Dr. C F. Schreve te Amst Nadat de wijzigingen in het huishoude lijk reglement besproken waren, werden de deelnemers ten sladluiize officiéél ontvan gen, waarna een boottocht naar Sneck werd gemaakt. DE RAMP VAN DE SALENTO ITALIAANSCHE ONDERSCHEIDINGEN. N'a eenige woorden van dank nnmens de Italiaanschc regeering heeft gisterochtend de Italiaansche gezant, graaf Scnni, in tegen woordigheid van majoor .1. T. van Santen, commandant van de Luchtvaartafdeoling. dden marine-attaché, commandant Trehilinni den handcls-altaché, den heer N'otarangeli cn ander personeel der legatie de onder scheiding van ridder in de Kroonorde van Italië en dc bronzen medaille van verdien ste van de marine uitgereikt aan den knpl- tein-vlieger H van Weerden-Poolman en den kapitein vlieger P. F. van Dorst, cn de bron zen medaille van verdienste van de marine aan de onderofficieren-vliegers Boscli en V. <f Hoeck. Roze onderscheidingen werden hun toe gekend in verhand met hun pogingen om de bemanning te redden van het Italiaan sche schip Salcnto, dat in November 1928 bij 7.nntvoort was gestrand. Voorts heeft de gezant de onderscheiding van commnndeur in de Kroonorde vnn lla lië uitgereikt aan den kapitein luitenant ter zee J. T. A. J. Bruinsma, waarnemend chef van den marinestaf. De kapitein-luitenant ter zet Bruinsma bood des middags in restaurant Royal don nTeuwbcnoemdcn llnliannsrlien marine n'la- ché, commandant Trehilinni eerfl^mcb aan, waaraan mede aanzaten de luIrenanLs ter zee van den marinestaf Poolman en Bon nerman. UIT DE COMMUNISTISCHE PARTIJ DE WIJNMjOI'GROEP opgeheven. Zondag zijn, zoo meldt de Tribune, -'e vuja- demy cn <-'e leder van de WiirAooy/ro^t. in UioninTt-n cn Fries!«nd gehovden en ut -Ij •olit.t-le rero'cliv ock daar nangr-nnin- u. D-ar nrc is de ontbinding van de Wjj: kcopgroeu vol toid

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1930 | | pagina 1