rm
mÊÊW
mmm
WOENSDAG 11 JUNI 1930
TWEEDE BLAD PAG. 5
VEREENIGING VAN
CHR. ONDERWIJZERS ENZ.
DE 77»*° ALGEM. VERGADERING
openingsrede maakten wij reeds mei
wij voegener thans nog aan toe de
namen van hen, die in 't bizonder welkom
DE SCHOONE OMGEVING VAN
NIJMEGEN
VOORVERGADERING
Oe ..Groote" kwam, zocals wij re Mo meld
den, gist.-ren en neden, te Nijmegen m '-"it-te
a gen.cue vergadering bijeen. Daaraan was
voorafgegaan een bidstond op Maandag
avond, terwijl Dinsdagmorgen in den voor
middag uitstapjes naar de schoone omstre
ken van Nijmegen, o.a. naar „Neerbosch" en
„Heilige Landstichting" gemaakt waren.
Ook werden in den voormiddag de ge
wone voorvergadering gehouden van de
dochtervereenigingen der Groote „Jacobus",
„Bamabas", „Johannes" en „Lucas".
VER. „JACOBUS"
Algemeene vergadering.
De vereeniging „Jacobus" kwam des mor
eens om half 12 bijeen. Na opening gaf de
voorzitter enkele toelichtingen bij "t verslag
van den penningmeester.
De contributie wordt vastgesteld op f3.—
en 't bedrag per kind uit te keeren op foO
De heer Scholtz werd herkozen als be
stuurslid.
De voorzitter spoorde de aanwezigen
aan om elk in zijn eigen kring propaganda
te maken en allen, die in de Chr. school
arbeiden, op te wekken als lid toe te treden
De heer G. de Jong gaf zich op als cor
respondent voor Leiden en het bestuur
hoopt, dat dit voorbeeld navolging zal
vinden.
Daarna sluiting.
VER. „EARNABAS"
De jaarvergadering.
Het jaarverslag meldt het overlijden van
11 leden, zoodat het aantal volle leden 90
is. benevens 123 uitkeeringsleden.
De balans geeft blijk van een gunstige toe
stand. Het kapitaal der Ver. bedraagt ruim
f 126.°°0.
De uitkeering voor eens wordt voor 1930
vastgesteld op f330.—. De uitkeering aan de
weduwen wordt verhoogd tot f60.—.
De heer C. G. Wieg a n d werd herkozen
als bestuurslid. Baron D. G. J. van Heem
stelde zich beschikbaar de plaats als
commissaris te vervullen, die door het over
- - Eghen
VER. „JOHANNES".
Algemeene vergadering.
Om 12 uur kwam de Ver. „Johannes"
bijeen.
Na gebruikelijke opening door den voor
zifter werd het jaarverslag van den secre
taris, den heer C. Z ij d e r v e 1 d vastgesteld.
Daarin wordt een woord van dankbare her
innering gewijd aan het aftredend Bestuurs
lid, de heer E. J. Meer du ik, die wegens
gezondsheidsredenen heenging.
Besloten werd het jaarverslag, dat dit
maal. door de verplichtingen tegenover de
Verzekeringskans veel uitgebreider is dan
gewoonlijk, te laten -drukken.
Tot bestuurslid wordt gekozen de heer A.
J. Rietveld fe Nijmegen.
VEREENIGING LUCAS
Algemeene vergadering
De vereeniging „Lucas" vergaderde heden
(Woensdag)morgen. Aan het jaarverslag
van den secretaris, den heer D. Zijlstra,
antieenen wij bet volgende:
De vereeniging telde op 31 Dec. 1.1. 5773
loden.
Dit jaar overleden -er 25 leden. In 't bij
zonder herdenkt de secretaris wijlen den
heer W. A. van Dongen, sedert jaren een
trouw, meelevend lid van „Lucas".
De heer G. Verschoor, sedert een kwart
eeuw bestuurslid, moest wegens vertrek uit
Rotterdam als zoodanig bedanken; terwijl
de commissaris, de heer Tijo H. van Eeghen
overleed.
Dank wordt gebracht aan den heer J. Chr.
van Vessem, die financieel en aan dr. KI in
ker t, die medisch adviseur bleef; ook aan
dr. Blanken en dr. Boüll, directeuren van
„Sonnevanck" en „Zonnegloren".
De balans sluit met 55.393,14: de winst
en verliesrekening met 21.441.S5. Aan on
dersteuning werd 15000 uitgekeerd, terwijl
de contributie 17,372,— opbracht.
In de vergadering van heden werden de
verslagen goedgekeurd; de heer C. W. Berg
hout als bestuurslid herkozen en de heer T.
Bloos gekozen in de vacature-S. Stemer-
ding, die Rotterdam metterwoon verlaat.
De contributie werd vastgesteld op 3 per
lid.
geheeten 1
Welke gasten er 1
ZITTING VAN DINSDAGMIDDAG
Opening en toespraken.
Niet minder dan negen commissies waren
met de voorbereiding der algemeene verga
dering en wat daaraan vastzat, bezig ge
weest. En alles liep dus op rolletjes. Vooral
onder de elegante leiding van den voorzit
ter, den heer J. Th. R. Schreuder van
De voorzitter heette welkom de heeren J.
C. L i g t v o e t, chef van de afd. L. O. F. van
het departement van onderwijs, vertegen
woordiger van den Minister; voorts IJ. A.
A. H. Krootjes, wethouder van onderwijs
van Nijmegen; P. Wielinga, hoofdinspecteur
in de tweede inspectie; Mr. J. J. de Waal
Malefijt, a ertegenwoordiger van Chr. Nat.
Schoolonderwijs; Mr. J. J. Hangelbroek,
secretaris van Unie en Schoolraad; K
Brants, vertegenwoordiger van Chr. Volks
onderwijs; P. van Ne^, namens Gerei'
Schoolverband; Ds. E. Eykman van Antwer
pen, namens de Prot. Chr. Scholen in Vlaan
deron; A. E. Röttger, namens de vereen,
van Prot. Chr. KweekschoolpersoneelH. v
d. Tol voor M.U.L.O., A. J. Schreuder.
namens Chr. Buitengewoon Onderwijs, Koen
raads van de Klokkenberg en Gerritsen voor
Chr. Scholen in Nijmegen; alsmede demita-
ties van de Kerkeraden der Ev. Luth. ge
meente en de Ger. Kerk ter plaatse.
De heer Ligtvoet bracht de -groeten
over van den Minister van Onderwijs. Mr.
Terpstra, die gaarne de vergadering had
willen bijwonen, gelijk hij zoo dikwerf ge
daan heeft; ambtsbezigheden beletten hem
dit echter. Spr. wees er op, dat de Vereen!
ging, na het 75-jarig jubileum, het oude
maar niet platgetreden pad blijft begaan. Er
ligt een schaduw over deze vergadering, nu
de vereeniging een bijna onherstelbaar ver
lies leed door het overlijden van den cmi
nenten oud-voorzitter P. Oosterlee. Het leven
gaat echter voort en spr. wenscht namens
den Minister dat de vergadering wel moge
slagen en moge strekken' tot heil van '1
Christelijk onderwijs en van de vereeniging.
REKENONDERWIJS.
De nieuwe stroomingen in het
Rekenonderwijs.
Aan de orde kwam thans het onderwerp,
hierboven genoemd,van den heer J. B
Visser te Rotterdam.
Deze rede is opgenomen in No. 19 van het
Corr.blad van 7 Mei 1.1., terwijl in ons blad
van gisteren een kort excerpt verscheen.
Ter vergadering gaf de Inleider een korte
toelichting op zijn referaat, waarna de
itte
de discussie
opende met enkele opmerkingen over liet
formeele in de groepen. Hij is van meening,
dat de Inleider zijn verhandeling niet ge
heel juist heeft ingesteld op de drie facto
ren: de psychologic van het kind; het logi
sche in de stof, welke behandeld wordt en
het doel,dat men zich bij het rekenonder
wijs voorstelt
Voorts meent de heer Schreuder, dat
de relaties bij de grootheden voor de kin
deren grooter moeilijkheden opleveren dan
hei getal.
De heer Van der Valk van Frannekei
vraagt of de Chr. onderwijzer niet min ol
meer afwijzend moet staan tegenover de uit
komsten der experimenteele psychologie
Spr. wijst ook op 't gevaarlijke van de me
thode-van Zelm en Bouman, welke in den
grond steunt op de Hegelsohe filosofie.
De resultaten van het rekenonderwijs zijp
volgens spr. even gering als een eeuw gele
den; de school wordt opgescheept met aller
lei nieuwe snufjes, terwijl het eenvoudige
werk achterwege blijft. Hierbij echter leeren
de leerlingen zelfstandig denken.
De heer Bouman (van de methode
Bouman en Van Zelm) als gast tegenwoor
dig, wijst op de twee stroomingen bij het
ontstaan van het getalbegrip, welke eigen
lijk één zijn: tellen en aanschouwen gaap
samen. Het ranggetal maakt hot verband
van de rij en sluit tevens het getal af. Wan
neer het kind tolt, dan nummert het.
In Duitschland wist incn geen weg met
het ranggetal, omdat het verscholen op
treedt, zoolang het niet de noemer vormt
van een breuk. Eerst dan- als het kind
afziet van het rangnummer komt het tot
liet getal.
Alias is telbaar; de aanschouwing moet
zoolang gebruikt worden als het kind er be
hoefte aan heeft Ten slotte denken de leer
lingen niet meer aan voorwerpen, maar aan
het getalbeeld.
Plet begrip.getal is oen geheel ander dan
■n zaak'begrip: Met Plegel heeft de methode
an, spr. niets te maken.
De Inleider maakt nog enkele opmerkin
gen over de gpstelde vragen, waarna de
Voorzitter de behandeling van het on
derwerp sluit.
Toespraak Wielinga.
De heer Wielinga, hoofdinspecteur ln
deze (2de) inspectie; dankt voor de uitnoo
diging, en is er van overtuigd, dat het rijks
schooltoezicht ook op deze vergadering con
tact kan krijgen met het onderwijs.
Dit is een congres en men wil zoeken naar
de rechte weg, welke we eenigszins kwijt
zijn geraakt, sedert de „ouderwetsche som
metjes" in den ban werden gedaan. Reeds
dit zoeken alleen getuigt van den ernst van
deze vergadering.
Er is belangstelling voor het onderwijs;
getuige de vele klachten, waardoor men
zich echter miet van de wijs moet laten
brengen; hoewel zelfonderzoek noodig is
Doch het kunnen gaat niet boven het ken
non; geen practijk zonder een diep, heilig
levensbeginsel.
De heer Wielinga herdenkt dan. nog
wijlen Oosterlee met waardeering en sym-
oathie: en praktisch man, doch door hel
beginsel gedragen. Hij zag naast het kleine
werk van eiken dag, ook de groote proble
men van het leven.
Zooals Oosterlee het onderwijs diende, be
lmoren wij het allen te doen.
De Voorzitter dankte voor dit harte
lijke woord en sloot daarna de middagbijeen
komst.
Nadat een foto van de vergadering geno
men was, vereenigden velen zich aan een
gemeenschappelijk diner.
GEZELLIGE AVOND.
Muziek, zang, gymnastiek.
Des avonds om 8 uur kwamen vele bezoe
kers weer bijeen in „de Vereeniging" voor
een gezellig samenzijn, dat zeer goed ge
slaagd is, dank zij ook de medewerking van
de gymnastiek-vereeniging „De Hazen
kamp" en van het „Jong Leven Orkest"
directeur H. v. d. Blom. Een strijkje zorgde
voor de muzikale begeleiding. Begonnen en
geëindigd werd met gemeenschappelijk ge
zang, gespeeld werden o.m. „Vom Rhein zuj
Donau" en „Abschied der Gladiatoren"; de
dames werkten in de gymnastiek met de
knots en de heeren met de brug, terwijl
tijdens de pauze geserveerd en geconver
seerd werd; wat oorzaak van veel activiteit
Antwoord de Visser.
De referent moet zich beperken tot de
kwestie-Bonman. Niemand heeft de heer
Bouman begrepen. Het ging niet over de
a van zijn methode, maar over de filo-
van Balland-PIegel, welke aan die
„logica" ten grondslag ligt. De logica van
Bolland staat ambhetisch tegenover die van
Aristoteles waarop onze dogmatiek rust: ze
de slaug uit het Paradijs.
De denkleer en de leer vanhet zijn vallen
imen in de filosofie van Hegel-Bolland:
These, synthese, antithese; en dit door
Bouman aanvaarde standpunt had hij be-
hooren fe verdedigen.
De h^er Bouman erkent een leerling te
jn van Bolland, maar zijn rekenmethode
'heeft daar niets mee te maken.
LEERMIDDELENTENTOQNSTELLING.
Drie dagen geopend.
Dinsdagmiddag is de Leermiddelenten
toonstelling, welke als naar gewoonte, een
jaarvergadering vergezelt, officieel geopend
Niet minder dan 28 firma's hebben -het
nieuwste en modernste materiaal geëxpo
seerd.
o is te. Nijmegen het nuttige en leer
za-me met net aangename vereenigd.
DE DERDE DAG.
Woensdagmorgenuitstapje.
De Commissie voor de uitstapjes heeft
eer van haar werk.
Zoo iets valt overal, doch natuurlijk voor
al in Nijmegen, met zijn schoone omgeving,
in den smaak.
De morgen van heden was bestemd voor
een autotocht door de omstreken en natuur
lijk was het verrukkelijk.
Om 10 uur werd de algemeene vergade
ring voortgezet. Na gebruikelijke opening
werd meegedeeld de uitslag der verkiezing
TOor een lid van het hoofdbestuur.
Medegedeeld werd de uitslag van de ver
kiezing voor een lid van het hoofdbestuur,
terwijl de afd. 's-Grayenhage rapporteerde
dat het Graf van Groen van Prinsterer op
het kerkhof „Ter Navolging" te Scheve-
ningen in goeden tcoestand verkeert. Hierna
volgde behandeling van het onderwerp „Vrij
heid en gebondenheid van den klasseonder-
wijzer, ingeleid door den heer van der Ho
ven van Genderen, van Rotterdam, Spr. be
gon met de opmerking, dat hij den tegen-
woordigen toestand, waarin men op de scho
len klasseonderwijzers en hoofden vindt,
aanvaardde. Volgens het Christelijk prin
cipe is een republikeinsche school, dat, is
zoo eeno, waaraan geen hoofd verhanden
is, niet af te keuren; of zij echter in de prac
tijk ook bestaanbaar is, deze kwestie liet
de inleider thans liever buiten beschouwing.
Tegenwoordig bidt men voor allen, die het
Christelijk onderwijs dienen, vroeger was
-het voor den onderwijzer, en die hem hel
pen, met andere woorden werd de klasse-
onderwijzer min of meer als het knechtje
de assistent van het hoofd der school be
schouwd. Dat het zoo was is historisch zeer
wel te verklaren uit het feit, dat onze voor
vaderen iedereen geschikt achtten om bij
het' onderwijs te werken: koster, doodgraver
oud-koetsiers, deze allen kwamen in aan
merking.
Eerst waren de scholen éénmansscholen
toen kwam -de ondermeester, en deze naam
reeds duidt op de groote ondergeschiktheid
der betrekking. De ondermeester werkte in
den regel in hetzelfde lokaal als zijn baas
dus onder voortdurend toezicht. Ook later
toen de grootere scholen ontstonden, en de
ondermeester meer alleen kwam te staan,
bleef het toezicht op hem zeer groot, en was
heel vaak zelfs kleineerend.
Jn onze vereeniging werden klasseonder-
rijzers i-n, het begin ook niet als lid toege
laten. Later werden zij wel toegelaten, doch
ze mochten geen bestuursfuncties vervullen.
Toen in 1894 hiermede werd gebroken,
dreigde dit zelfs een scheuring in de vereeni
ging te doen ontstaan.
Ook nu nog noemt de wet den klasse-on
derwijzer slecht3 een „onderwijzer van bij-
JSSk BONDSDAG GEREF. MEISJESVEREENIGINGEN
Het Bondsbestuur 1
CHR. BEWAARSCHOOL-
ONDERWIJS
JAARVERGADERING VAN DE?T ~OND
TE UTRECHT
De rechtspositie van het personeel
der Chr. Bewaarscholen
Op Dinsdag 10 dezer werd te Utrecht in
het gebouw der Chr. Bewaarschool aan
den Springweg 93 de 9e algemeene jaarver
gadering van bovengenoemden Bond ge
houden.
De Bondsvoorzitter, de heer Joh. Z u id-
leer van Rotterdam, opende op de ge
bruikelijke wijze de Vergadering, waar
hij de afgevaardigden van aangesloten V
eenigingen en verdere belangstellenden een
welkom toeriep.
Jn. zijn openings woord wees de voorzitter
- op, dat er in het afgeloopen jaar op het
terrein van het bewaarschoolonderwijs geen
schokkende gebeurtenissen hadden plaats
gehad. Het voorbeeld van de gemeente
Utrecht, die in 1927 alle zorg voor v bewaar-
schoolonderwijs van zich had afgeschud,
heeft geen navolging gevonden. Hiertegen-
wordt de overtuiging steeds algemee-
dat er ook voor de overheid een taak
ligt op het terrein van de schoolopvoeding
van het kleuterkind. Onze schoolbesturen
hebben ieder in eigen gemeente den plicht
op te komen voor het goed recht der Chr.
bewaarschool, om, waar en voórzoover noo-
steun van de publieke kassen te vra
gen, omdat het opv,oiedcnd werk der bewaar
school ook van sociale beteekenis is.
Opmerkelijk acht spreker het, dat in den
laatsten tijd een krachtige propaganda
•ordt gevoerd, met opzettelijk voorbijgaan
an de schoolbesturen, om de bewaarschool
te brengen binnen de sfeer der praktische
landspolitiek. Het opmerkelijke is, dat die
'actie uitgaat van vereeriigde organisaties
ran onderwijzend personeel van lagere nij
verheids- en bewaarscholen, waaronder ook
enkele organisaties van personeel a in Chr.
scholen.
Het door deze organisaties a#n den Minis-
NEDERL'. LUTHERSCHE UONGELINGSBOND
IP®.
nn
spssx
jSSBB
li f9§ÉS|i
«i/ -Sri
t'
'JWJSI
ïiSl?
m
t §4
-J*,
fiRO
ISö!
tie Ncderl. Luthersche Jonqclingsbond hield zijn jaarlijkschen toogdag te Rotterdam. Dat ook hier de belangstelling groot u-as
toont bovenstaands foto u/el4
stand". Volgens deze betiteling is het 't hoofd
der school, die in de eerste klas de kinderen
lezen en schrijven leert, en de juffrouw
staat hierin met meer of minder succes bij.
Zulk een voorstelling van de verhoudingen
i de school moeten wij onvoorwaardelijk
afwijzen als in strijd met de werkelijkheid
cn van den aard van het onderwijzersschap
taak van den opvoeder brengt mee. dat luj
zijn werk verricht met volle, eigen verant
woordelijkheid.
Daartoe is vrijheid noodig.
Spr. ging vervolgens ha wat vrijheid is,
De klasseonderwijzer moet erkend word°n
als volwaardige persoonlijkheid. In sommige
aanstellingen wordt den klasseondcrwijzer
opgelegd zich te onderwerpen aan de bepa
lingen, die het hoofd meent te moeten ma
ken. Op die wijs is de deur voor willekeur
opengezet. Het is noodig, collegiaal overleg
voor te schrijven.
Vervolgens las Spr. gedeelten voor uit de
instructie, op 24 April door de afdeelingen
aangenomen. Spr. eindigde met een woord
van oude wijsheid: Door saam te overleg
gen, en 't goed woord te zeggen, vaart men
altijd wel. (Applaus).
Over de discussie hopen we morgen iets
te zeggen.
MIDDAGZITTING
Rede Dr. K. Dijk.
Nadat de middagzitting op gebruikelijke
wijze begonnen was, sprak Dr. K. Dijk, van
den Haag over: De Christelijke onderwijzer
en het maatschappelijk leven. Levensvreugde
aldus spr., bestaat niet in levensgelijkheid
maar in de harmonische verhoudingen in
het leven. In dit licht willen wij bezien het
vraagstuk, dat ons thans bezig houdt Het
gaat hier niet om een relatie van den on
derwijzer en zijn werk naar hinmen, maar
n een betrekking naar buiten.
Onder maatschappelijk leven verstaan wij
het geheel van fijnvertakte relaties tusschen
de menschcn, dat zijn beginpunt vindt in
het gezin.
Wij kunnen ook zeggen, het maatschap
pelijk leven is dat leven, waarvoor de school
opleidend en vormend arbeidt.
Dit contact tusschen school en maatschap
pij worde ook geoefend door den onder
ijzer persoonlijk, die mét hel volle leven in
actief contact moeten staan. Het kan worden
levendig gehouden door kennis van het mi
lieu der schooljeugd, door mee te leven met
gezinnen en door het streven van prac-
tische toepassing van het onderwijs op de
levenstaak, welke de kinderen later wacht.
In verband hiermee, kan ook worden be
schouwd liet maatschappelijk leven in de
sociale bonden. Voor een christelijk onder
wijzer komen alleen in aanmerking die
bonden, welke staan op de basis der II. S.
Aansluiting van de eigen organisatie aan
een Sociale Vakcentrale is niet gewenscht,
imdat de ideeële aard van het onderwijzers-
verk, niet overeenkomt met karakter van
den arbeid, w elke in den bond georganiseerd
s. Bovendien bestaan er geheel andere ar
beidsverhoudingen, en sluit het karakter
school arbeidsconflicten uit.
annecr aldus de verhoudingen, zuiver
gehouden worden en de onderwijzers streven
harmonische betrekkingen, ook met
het sociale leven, zal hun werk zijn vrucht
afwerpen, on onder den zogen Gods dienst
baar zijn aan een christelijke levcnsont-
plooïng. (Applaus),
ter van Onderwijs aangeboden concept-ont
werp tot regeling van het bewaarschoolon-
derwijs moet door ons als in strijd met onze
leginselen worden afgewezen. Gelukkig dat
de Chr. personeelsorganisatie van bewaar
schoolonderwijzeressen zich -niet geheel met
(lit concept kan vereenigen.
Ook in het maandblad „Antirev. Staat
kunde" is in een artikel van een oud-strij
der -het pleit gevoerd voor eene wettelijke
regeling van het bewaarschoolonderwïjs.
Hoe verblijdend spreker het ook acht, dat er
zooveel belangstelling is voor de bewaar
school, óók in de kringen, welke buiten het
bewaarschool leven staan, en waar men 2ë
jaar geleden haar met medelijdend schou
derophalen voorbijging, toch is het te hopen,
dat zal worden ingezien, dat de schoolbestu
ren, als de meest direct belanghebbenden
gelegenheid zuilen moeten hebben, inzake de
wettelijke regeling van het bewaarschool-
onderwijs een bescheiden woord mee te spre
ken. Het oogenblik daarvoor acht het Bonds
bestuur thans nog niet gekomen.
De Voorzitter wees vervolgens op de gere
gelde uitbreiding van het Christelijk bewaar-
schoolondrivijs in het afgeloopen jaar, al
kost het ook strijd en zorg in menige ge
meente, de school in -stand te houden.
Bestuursverkiezing.
Aam de beurt van aftreding waren de be-
tuursleden Joh. Zuidermeer te Rotterdam
en Freule Lewe van Aduard te Zetten.
De heer Zuidmeer werd op voorstel van
de vergadering bij acclamatie herkozen, ter
wijl in de plaats van Freule Lewe van
Aduard werd gekozen Ds. J. J. Verhoog te
Klazinaveen.
De vacature van den -heer Prins, die als
bestuurslid had bedankt, werd voorloopig
onvervuld gelaten.
Huishoudelijke zaken.
De jaarverslagen van den secretaris en
penningmeester werden uitgebracht.
De heeren Kortleve te Rotterdam en Engel
to Woerden werden aangewezen de finau-
rieele administratie van den penningmees
ter na te zien. Het Bondsbestuur werd ge
machtigd een overeenkomst aan te gaan met
de Directie van het maandblad „De Chris
telijke Bewaarschool", waarbij ten behoeve
in mede deel in gen van het Bondsbestuur
■ui de aangesloten vereenigingen, ruimte
i dit orgaan beschikbaar wordt gesteld.
Referaat van Mr. J. W. Noteboom.
Door Mr. ,T. W. Noteboom, adj.-Direc
teur der Dr. Abr. Kuvperstichting, werd ver
volgens ingeleid: „Is voor de schoolbesturen
de regeling der rechtspositie van het perso
neel onzer bewaarscholen een eisch des
tijds".
Spr. begon met de opmerking, dat een
-n de vele eischen van den tegenwoordigen
tijd zeker die is tot regeling van de rechts
positie. Als oorzaken van den drang naar
eling bij wet cn reglement noemde spr.
dc sociale strooming, die de belangen van al
degenen, die in eenigerlei dienstbetrekking
zijn geplaatst, in het centrum van de be
langstelling heeft gebracht: voorts dc rechts-
philosophische theorie van den rechtsstaat,
die ook thans nog op ons maatschappelijk
n staatkundig leven invloed oefent; en
vooral hot' veranderd karakter, dat de dienst
verhoudingen in hét algemeen hebben on
dergaan, doordat het patriarchale, liet ge
moedelijke, het soepele hebben plaats ge
maakt voor het ambtelijke, strakke cn ge
reglementeerde.
Moeilijker dan de vraag, of regeling van
de rechtspositie eisch des tijds is acht spr.
de vraag, hoe de rechtspositie geregeld be
hoort te worden.
Spr. geeft een overzicht van de huidige
rechtspositie van het bewaarschoolpersoneel
cn ging vervolgens na in welk opzicht na
dere regeling wenschelijk Ls.
In verband met het verschillend karakter
van het bewaarschool- en het lager onder
wijs zou yegcling op denzelfdcn voet niet
kunnen plaats hebben zonder doorvoering
van de fi.nancieele gelijkstelling t. a. v. het
bijzonder bewaarschoolonderwijs. En in ver
band met de enorme financicele lasten, die
thans reeds op het staatsbudget drukken,
acht spr. het uitzicht daarop niet zeer groot
Thans reeds kan regeling va» de r^its-
positie plaats vinden wat aangaat de ver*
plichtingen. Voorkeur verdient, dat dit a»
schiedt bij akte van aanstelling of instructie
en met eerbiediging van vrijheid en zelf
standigheid der onderwijzeressen bij het ver
vullen van haar taak. De regeling zou zich
tot enkele hoofdzaken kunnen beperken, zoo
als goedkeuring van leerplan cn lesrooster,
oudervergaderingen, het niet vervullen van
bij- of nevenbetrekkingen e. d.
Bij het regelen van de rechten van hot
personeel maakt spr. onderscheid tusschen
rechten, die niet, en andere, die wel ver.
band houden met de financiën.
Onder de eerste groep brengt spr. o. m. do
vaste en tijdelijke aanstelling en het instel
len van een commissie van beroep, waar
voor spr. een algemeene regeling en een be
perkte competentie bepleit. Het instellen
Mr. W. NOTEBOOM
van een onpartijdige Instantie ter beslissing
van geschillen is wenschelijk, wijl het wille
keur beperkt en een sfeer van vrijheid waar
borgt.
Wat aangaat de rechten, die verband hou
den met de financieels positie, wijst spr. op
de ongelijkheid en onzekerheid, waardoor de
positie van het bewaarschoolpersoneel zich
op het oogenblik kenmerkt. Uniformiteit en
uitsluiting van alle risico moet niet het doel
dat hij dc regeling van do rechtspositie
moet worden beoogd; doch de toestand, zoo
als die thans is, kan niet door den beugel.
Verbetering in dit opzicht verwacht spr.
ooral van een rijksregeling. Spr. memoreert
n dit verband de pogingen tot wettelijke re
geling van de ministers Heemskerk en do
Een wettelijke regeling, moet naar spr.'s
oordeel, uitgaan van tweeërlei beginsel: lo.
financiecle gelijkstelling van overheids-
(neutraal) onderwijs en hijzonder onderwijs
2e. handhaving van zoo groot mogelijke
ijheid van de bijzondere scholen.
Od politiekon grond moet tegen finan
ciecle achterstolling van «lo voorstajjders van
het christelijk bewaarschoolonderwijs wor
den opgekomen
Gelijkstelling betcekcnt volledige betaling
van het christelijk onderwijs uit de over
heidskas na aftrek der schoolgelden
Spr. meent dat ter wille \nn tie vrijheid
een offer moet worden gebracht. Gedeelte-
lijke financicele gelijkstelling eenerzijds.
doch anderzijds een medolvtalen dor inge
zetenen als waarborg voor «lo vrijheid
Ook t.'a. liet personeel acht spr. een
volledige gelijkstelling niet wensclieUik. Al
te groote afhankelijkheid van de besturen
acht spr. niet aanbevelenswaardig; doch hu
vreest nog meer voor een te los worden van
don band tusschen liet bestuur en het per
soneel. Daarom beveelt hij een middenweg
aan, waarbij het Rijk zekere niinimum-
eischen stelt betreffende salaris e. d. niet u-
lioud van de vrijheid der besturen, om bo
ven die minima uit te gaan. Voor de vrije
ontwikkeling van het onderwijs acht spr. di«
vrijheid onmisbaar.
Nadat de dehatters door den inleider wa-
rep beantwoord, werd <le vergadering na
gehouden rondvraag op de gebruikelijke
wijze gesloten.
VERBOND VAN CHR. LETTERKUNDIGE KRIJGEN
De deelnemers afin de Zomer conferentie van het Verbond
Kringen m Aederland. (Voor verslag zie men pag. tj.
