INTERNATIONAAL RECHT ZATERDAG 7 JUNI 1930 TWEEDE BLAD PAG. 5 'JOURNALISTIEK NOENMAAL! ORGANISATIE VAN PROT. CHR. MIJNBEAMBTEN DE LAATSTE EEUW EN IN DE TOEKOMST REDE VAN Mr. B. C. J. LODER JN DEN NED. JOURNALISTENKRING Gistermiddag heeft in hotel Paulez te l-Graven-hage het noenmaal plaats gehad, dat de Nederlandsche Journalistenkring lanbood aan den heer mr. B. C. J. Loder, iud-president van en rechter in het Perma- icnte Hof van Int. Justitie, die zich bij de eerstvolgende benoeming niet meer her kiesbaar stelt Mr. Loder, werd in de vestibule van het lotel door het dagelij ksoh bestuur van den jring ontvangen, waarna de aanwezigen ian hem werden voorgesteld. Toespraak Kringvoorzitter De heer D. Hans, voorzitter Jv'ed. Journalistenkring, hield bij den aan- den maaltijd een toespraak tot iir."Loder, waarin hij uiting gaf aan aller lewondering en eerbied voor dezen groo- »h Nederlander, die zijn levenstaak vond n dienst van het recht en ten slotte op O-jarigen leeftijd president werd van het oogste rechtscollege ter wereld, aan de or- anisatie waarvan hij te voren zulk een rerkzaam aandeel genomen had. In den loop van het noenmaal hield mr. [ader zijn rede. REDE MR. LODER Na een geestige inleiding, wees hij er op lat er internationaal recht was, zoolang er taten waren. Er is over gestudeerd en «schreven, maar de toepassing eir van iwam eerst in de tweede helft der vorige euw. Aan de universiteiten werd het aan- ankelijk niet eens onderwezen. Asser schreef in 1S81 zijn eerste werkje irer: „Internationaal Privaatrecht". Het rok veel belangstelling en werd later in iet Duitsch en Fransch vertaald. Asser deed in 1875 nog iets anders, hij ichtte het Institut de Droit International ip, een gezelschap, dat tot doel had en heeft ragen van internationaal recht practisch behandelen, zoodat later de staten het rerk van het Instituut kunnen gebruiken lan dit Institut, dat zijn leden koos uit een uort adspiranten, waarvan men wat ver nachtte, voegde hij als tijdsdhrift, de Revue lè. droit international toe. Voorts wen- ichte hij, dat de Staten zelf in bijeenkom en zouden bijdragen aan de tot stand- het internationale recht een tiiKbeeld dat 20 jaar te voren gelanceerd fis door den Italiaanschen minister Man- ïlai, maar toen geen ingang vond. Tui het bespreken van beginselen van Internationaal kwam niets; wel werd het Merecht aangevat. Maar daarbij bot ten natuurlijk allerlei godsdienstige op- aöingon. Eet resultaat an d-eze Asser-conferenties was poover en en opgesteld tractaat verkreeg weinig on- erteekenaars. De conferenties van Asser aÖden plaats in 1S93, 1894, 1900 en 1904, tórna hoorde men er niet meer van. Eerst a den oorlog in 1925 cn 1928 werden ze en-at op een wijze, waarhij de eene con- irentie werk opgaf voor de volgende. Te behoefte aan internationaal publiek- privaatrecht groeide sterk bij de krach- toenemende intensiteit van het volke- mverkeer. was men al over aanvaringen gaan raten, maar het duurde tot 1905 eer de arste Zeerechtsconferentie te Brussel bij inkwam. Door de ondeskundigheid der di- tomaten mislukte zij. Het werk is toen i'ergenomen door de aanvankelijk gemin- Nchte experts op dit gebied en leidde er toe st in 1909 en 1910 de eerste twee Zeerecht- actaten tot stand kwamen. Ze waren van tnvoudigen aard, gevolg ook van de funda ïenteele verschillen, welke over belangrijke unten, zooals de aansprakelijkheid, tonden. 't Had lang geduurd. Maar dat ls regel het internationale. Spr. kent een geval voor het schrijven en verzenden eenvoudigen brief 13 maanden noodig aren! het naderen van do 20ste eeuw kwam de wereld pon der afgevaardigden geplaatst, kwam Jn 1899 om den oorlog te humaniseeren. Ook omtrent de arbitrale rechtspraak werd een en ander geregeld. Vooral arbitrage, want de souvereiniteit zoo was de leer mocht door rechtspraak niet worden aange tast, Er werd een permanent Hof gevormd. Een lijst met rechters werd gevormd, waar uit partijen zouden aunnen kiezen. Er war ren er 116, menschen die elkaar niet ken den en zelfs nu nog niet kennen. Want ze kwamen nooit bijeen en zullen nooit bij eenkomen. Voor de huisvesting van dit Hof schonk Carnegie zijn Vredespaleis. In 1907 heeft de tweede Vredesconferentie het werk der eerste vervolgd. Zij maakte het werk der eerste af en stelde de instel ling van een internationaal Hof van Jus titie aan de orde. Noodig was rechtspraak, vrij van de politiek, die de verklaarde vij and van het recht is. De groote mogendhe den wilden bij de benoeming der rechters den baas spelen, maar dat is door de klei nere staten onmogelijk gemaakt. Zij dank ten voor de heele zaak. Toen kwam zeven jaar later de oorlog, de groote collectieve misdaad tegenover de menschheid. Alle internatio naal recht uit 1899 en 1907 werd verbroken. Toen de welvaart vernietigd en Europa ver armd was, werd'het wereldgebeuren be sloten met een vredesverdrag, dat geen Vre desverdrag is, maar een monument van on kunde, onverstand en haat, onuitsprekelijk slecht en onuitvoerbaar. Particuliere eigen domraen werden afgenomen, waarvan voor al Duitschland met zijn vreedzame pene tratie van voor 1914 de dupe werd. Men noemt dit niet nemen maar „liquideeren"! Maar gelukkig het geweten dei menschheid was intusschen wakker gewor den. Men begreep, dat recht en souven teit niet bij elkaar pasten en dat slechts Hof, dat tusschen en boven de Staten stona recht kop doen. De Staten begrepen, dat zij in dit opzicht met een wensch van de ge- heele wereld hadden te doen. De Volkenbond riep daarom het Hol van internationale Jnstitle in het leven. Er zouden onafhankelijke rech ters komen. Tien juristen werden benoemd om een statuut te maken op de basis van de gelijk heid der staten. Echter was niet bepaald waar ze zouden samenkomen. In het begin van 1920 noodigde minister van Karnebeek de drie Scandinavische lan den en Zwitserland uit om gezamenlijk een plan op te maken. Dit gebeurde in een con ferentie, die door spr. werd geleid en waar men met het plan gereed kwam. Spr. ging met- het plan der neutralen op reis, eerst naar Londen, toen naar Parijs, waar hij Bourgeois wilde spreken. Dat ging niet zei men hem. „Dat is jammer, antwoord de spr., want ik ga niet weg voordat ik hem gesproken heb." ..Maar het proces-Cailleaux is aan den gang." „Het proces-Cailleaux zal wel ééns afloo- pen en zoo lang kan ik wel wachten." Na eenige dagen liep het proces af en spi kreeg vergunning om den volgenden dag Bourgeois te spreken. Deze verscheen op pan toffels, in chambercloack en zei: „ik ben zoo moe; ik heb gehoord dat jullie zoo'n plan netje hebt gemaakt, laat maar eens hooren." Spr. vertelde van het plan, het interesseer de Bourgeois en een uur lang werd spr. ge ëxamineerd. Toen vroeg spr. of Bourgeois zijn invloed wilde aanwenden om te bevor deren, dat de tien juristen in Den Haag bij een zouden komen. „Ik heb niets te zeggen", zei Bourgeois. „U hebt niets te zeggen, maar u hebt in vloed!" Spr. kreeg de toezegging en het gelakte. In Juli kwamen de tien jurjsten in Den I-Iaag bijeen. Het gelukte de politiek uit de benoeming verwijdend te houden. In Sept. a.s. heeft de tweede verkiezing plaats. O) het dan weer lukken zal Mr. Loder keek bedenkelijk. De kleine staten hebben ten slotte door hun eendrachtig verzet het beroep der groo te staten op de souvereiniteit gebroken. Dat is een in dezen tijd niet meer te handhaven absoluut begrip. Door dat optreden zijn we gekomen tot de wezenlijke rechtspraak. Het begin is klein. Maar het worde niet onderschat Want het recht blijft, het is eeuwig, omdat het een deel der wereld orde is. De internationale dingen de twijfelaars en mismoedigen mogen het bedenken gaan nu eenmaal langzaam. Maar ze gebeu ren en zelfs het negatieve behoort tot de bouwsteenen voor morgen. Met twijfelen komen we niet verder Evenmin als met onjuiste aanduidingen van den Volkenbond als een superstaat Het heeft er niets van. TOEKOMSTIG LUCHTVERKEER? id Amerikaansch uitvinder construeerde een vliegtoestel, dat men een overgangstype ci* llschen luchtschip en vliegmachine zou kunnen noemen, een oplossing van de oude Irijdvraag: lichter of zwaarder dan de lucht Of echter dit nieuwe model ook levensvatbaar is? Dit zal de tijd moeten lo«ieal Foto van de aanzittenden aan het noenmaal, door den Ned. Journalistenkring aangeboden aan Mr. B. C. J Loder In het midden van de tafel de heer Loder; rechts van her- J- n 77'— en Dr. J. Th. de Visser, gast. Mede was van Dr. de Visser, zittend. ,iuuii uuui ueft mu. tuu.1 luumiciiiidij/ uanifcvvutn aan Mr. ts. j. L>oaer. in het midden hem de heer D. Hans, voorzitter Kring; links de heer Henri Dekking, bestuurslid Kring als gast aanwezig namens de Dagbladdirecteurenvereeniging de lieer H. Diemcr links van Dr. de. Visser, zittend. De oude souvereiniteit bestaat niet meer en de souvereine staten wisten niet eens. dat de souvereiniteit al aan het afbrokkelen Ls. Denk maar eens aan de internationale rivieren. Waar de wereld nooit mee opschiet, dat is de twijfelzucht De traagheid verlamt Maai laat ons niet vergeten: alle negatieve dingen zijn van den duivel, de positieve zijn van God. Drie-en-tachtig jaar geleden werd da Costa geïnspireerd tot zijn bekende gedicht door het woord van Jesaja: „Wachter wat is er van den nacht?" Wanneer wij thans die vraag weer stellen, weten wij, dat wij niet zullen hooren: ..Nacht? Er is geen nacht! Het is morgen'' Maar evenmin zal het antwoord zijn: „Het is nacht. In nacht is de mensch geboren en fn nacht zal hij ondergaan." Neen, het antwoord zal zijn: „De morgen is gekomen, maar het is nog nacht". In de wereldgeschiedenis worden uren ge meten bij tientallen van jaren. We moeten niet versagen. Laat ons zorgen, dat de kinderen van onze kinderen zich zullen baden in het licht van den morgen. Met deze woorden besloot Mr. Loder zijn indrukwekkende rede. Er volgde een lang durig applaus. De heer Hans sprak ten slotte een woord van dank. Uw rede, zeide hij tot Mr. Loder, heeft op ons diepen indruk gemaakt, niet alleen om dat problemen en onderwerpen niet van een voudigen aard op aangename en bevattelijke wijze zijn behandeld, niet alleen omdat hier sprak een groot vaderlander en een groot geleerde, man van fijnen literairen smaak bovendien, maar bovenal omdat uit alles wal gij gezegd hebt sprak: de mensch, die be zield is door het recht en daardoor anderen weet te doen ontroeren. Deze rede was .eigen lijk waard geweest gehoord te worden door het geheele Nederlaïidsche volk. Onder langdurig applaus betuigden allen staande hun instemming met deze woorden We hebben hieraan niets toe te voegen Mr. Loder sprak zijn rede al improviseo- rend uit, zonder een enkele aanteekening. Het was buitengewoon knap en boeiend door vorm en inhoud. BINNENLAND. STAD EN LANDE VAN GOOILAND EEN MOOI AANBOD. De Commissaris der Koningin in Noord- Holland, Jhr. Mr. A. Roèll heeft namens de provincie, de stad Amsterdam en de Gooisehe gemeenten aan den Voorzitter van Stad en Lande van Gooiland de heer E. Luden, het volgend aanbod gedaan: De genoemde instanties koopen van Stad en Lande van Gooiland tegen een prijs van f 2 millioen, circa 1548 H.A. heideterreinen met de bedoeling deze in een stitihting te brengen en als natuunschoon te bewaren. Een commissie uit het bestuur van Stad en Lande heeft dit aanbod getoetst in verband met de Erfgooierskwestie, en in een voltal lige bestuursvergadering is dit aanbod uit voerig besproken. Over den koopprijs werd geen beslissing genomen. Men heeft besloten zioh te bera den over drie voorwaarden, waarvan één de meerderheid moet halen wil het plan kans van slagen hebben, nl. kapitaalsuitkeering aan de leden van Stad en Lande, wetswijzi ging waardoor winstuitkeering ad 20 pet. mogelijk is, of geheele ontbinding van Stad en Lande. Na ruggespraak met de leden zal men de volgende maand weer bijeenkomen. DE ZEVENMIJLS DE OPENING OP 19 JÜNL Naar wij vernemen heeft de Minister van Waterstaat zich bereid verklaard om op 19 Juni a.e. de „Zevenmijls" Electriclteits Ten toonstelling te Enschede te openen. Gemengd Nieuws. VERDRONKEN. Gisteravond verdronk te Noordwijkerihout de 16-jarige G. v. d. B., zoon van het hoofd der Chr. School te Voorhout, qgn leerling der Chr. Kweekschool te Leiden. Met zijn vriend was hij gaan zwemmen in de Vaart van Zonneveld. De ongelukkige was spoedig op het droge gebracht. Eenige padvinders en leden van de Noordwijksche Reddingsbri gade hebben gcruimen tijd al hun krachten ingespannen door kunstmatige ademhaling de levensgeesten op te wekken. Het mocht echter niet baten en de plaatselijke genees heer kon slechts den dood constateeren. BIJ HET ZWEMMEN VERDRONKEN. Vrijdagmiddag is de 19-jarige J. Messie, wonende Jonkenweg 5 te Hilijversum, die te Loosdrecht met een vriend in een bootje op de plassen voer, bij het zwemmen ver dronken. Het lijk is gevonden en in het lijkenhuis je te Loosdrecht geborgen. DE 50STE VERJAARDAG VAN H. M. DE KONINGIN GESCHIEDKUNDIGE ORANJE PENNINGEN Ter gelegenheid van de 50ste verjaardag van H. M. de Koningin, welk feit ongetwij feld met ongewonen luister zal worden ge vierd heeft de „Koninklijke Begeer" to Voorschoten besloten tot de uitgifte van een serie van 24 geschiedkundige Oranjepen ningen, geboetseerd door den bekenden kunstenaar J a c. J. van Goor. In huize „Berbice" te Voorschoten waren we in de afgeloopen week in de gelegen heid deze penningserie te bewonderen, daarbij voorgelicht door den directeur der Koninklijke Begeer, Jhr. Ir. A. C. van W e i 1 e r. In de merkwaardige omstandigheid, dai de 50ste verjaardag van onze Koningin sa menvalt met het feit dat voor 50 jaar door Anthoni Begeer te Utrecht de grondslag werd gelegd van de nieuwe opbloei der penningkunst, na de periode van verval, waarin de eertijds zoo bloeiende penning kunst 'in de 18e en de eerste helft der 19e eeuw was geraakt, heeft de Directie der ..Koninklijke Begeer" aanleiding gevonden de serie penningen uit te geven, waarvan de voorbereiding ongeveer 3 jaar heeft ge duurd. Tevens vond zij de firma Holkema en Warendorfs Uitgeversmaatschappij te Am sterdam bereid eon boek uit te geven over de Geschiedenis van het Huis van Oranje. Dit hoek, dat omstreeks 1 Augustus zal ver schijnen is geschreven door E. Molt. Ou tie tentoonstelling te Voorschoten was een 'zgn. dummie of reis-exemplaar aanwezig. Van dit boek zal ook een goedkoops school editie verschijnen. Met deze beide uitgaven hoopt de Direc tie te bereiken dat er in vele kringen in Nederland het verlangen wordt opgewekt naar meerdere kennis omtrent het Huis der Oranjes. Liefde tot ons Vorstenhuis aan te kweelcen bii oud en jong is in de eer ste plaats het doel. De directie heeft den Minister van Onder wijs Kunsten en Wetenschappen gevraagd te willen bevorderen, dat op de scholen in de eerste week na de groote vacantie voor drachten worden gehouden over de ge schiedenis van ons Vorstenhuis, eooals d.t ter gelegenheid van de Unie van Utrecht ook is geschied. Wat nu de penningserie zelf betreft, zij omvat beeltenissen van alle in de rechte lijn elkander opgevolgd zijnde Stadhouders en koningen met hunne gemalinnen, te be ginnen met den „Vader des Vaderlands", Willem van Oranje. De penningen zijn alle ter grootte van 60 m.m. en vertoonen op de voorzijde de beeldenaar omgeven van een naamrandschrift, terwijl op de keerzijde het wapen is afgebeeld met een kernspreuk tot randschrift. Deze kernspreuken hebben nog heel wat hoofdbrekens gekost, want lang niet alle leden van het Huis van Oranje, vooral mei hun gemalinnen, hadden zulk een spreuk- in hun wauen. Men is er evenwel uitnemón-J in geslaagd zulk een spreuk te vinden, dat daardoor het karakter van den betreffenden persoon en het kenmerkende van zijn (haar) leven werd getypeerd. Om een enkel voor beeld te noemen luidt de kernspreuk op de penning van stadhouder Willem II: „Osten dent terris hunc tantum fata", het is voor beschikt dat zijn verschijning op aarde slechts van korten duur zal zijn, ontleend aan Vergilius Aeneis 6e hoek. Voor Maria Stuart, de gemalin van stadhouder Willem III heeft men gevonden: „Sic vir muliens caput ut ecclesiae Christus", de man is het hoofd van de vrouw cn Christus het hoofd van de gemeente, woorden door Maria Stuart eesproken toen Haar door den uit Enge land uitgeweken Eneelsche dominé Burnet werd medegedeeld, dat Zij bij haar vaders dood volgens de Engelschc wet alléén Ko ningin van Engeland kon worden, maai haar echtgenoot géén Koning. De spreuk voor de penning van onze jontrste Oranje telg. Prinses Juliana luidt: „L'Oranje fleu rira". Deze spreuk is ontleend aan het on schrift op den oudst bekenden oranjepen ning, die gevonden werd bij Maartensdijk en zich thans bevindt in de verzameling van het Kon. Penningkabinet te Den Haas. Behalve dat de penningen verkrijgbaar zijn in de gewone groepeeringen in etui,, is ook nog ontworpen een stamboompaneel door den hekenden sierkunstenaar C. J. van der Hoef. Het stelt voor het stamslot dei- Oranjes, de Dillenburg, waaruit twee stam men oprijzen, de Hollandsche en de Friesche stsm. Aan de voet van beide stammen is het dubbel wapen aangebracht van de stam ouders van beide stammen: Willem de Rij ke en Juliana van Stolberg. Het paneel is vervaardigd als een inlegwerk van verschil lende fraaie houtsoorten. Releveerende mag wel vastgesteld worden dat de Koninklijke Begeer op het gebied van de penningkunst met deze serie iets zeer moois heeft bereikt, waardoor, naar we ho pen, de belangstelling voor de geschiedenis van het huis der Oranjes onder ons volk dieper en grooter zal worden. Radio Nieuws. RADIOMUZIEKUITVOERING DOOR BANDOENG. Op Dinsdag 0,9. zal om 15 uur (Amster- damsche zomertijd) door den kortegolfzen- der P L E op een golflengte van 15.93 Meter, weder een muziekprogramma worden uitce zonden. Medewerkenden zijn: Mevrouw R I-Iorstink, sopraan en Mevrouw M. A. Zaal berg, piano. liet slamboompaneel uitgegeven ter gelegenheid van den 50sten veriaardaa ran H V do Koningin door dt Koninkl\jk$ .rt EEN VERGADERING TE HEERLEN Principiëele en praktische reden om te komen tot oprichting Men seint ons uit Heerlen: In hotel „Neerlandia" alhier had Donder- dagavond een vergadering plaats, die tea doel had te komen tot oprichting van een organisatie van Prot. Chr. Mijnbeambten. De vergadering stond onder leiding van den heer W. PL o k, voorzitter van den Chr. Besturenbond te Heerlen en was uitgeschre ven door dien Besturenbond in overleg met het Bestuur van het Chr. Nat. Vakverbond. De heer Kek wees er in zijn openings woord op, dat reeds meerdere pogingen van dezen aard waren gedaan, maar tot dusver zonder resultaat. Waar de r.-kath. mijn- beambten thans een sterke organisatie heb. ben gevormd, is, naar Spreker meent, het oogenblik gunstig cm over te gaan tot d® oprichting van een organisatie van Prot. Chr. Mijnbeambten. Spr. leidde vervolgen» als spreker in den heer H. Amelink, secre» taris van het C. N. V. De heer Amelink wees er op, dat naast matcrieele overwegingen nog andere rede nen voor Prot. Chr. organisatie bestaan. Het gaat erom wie de ontwikkeling van het maatschappelijik leven zal leiden. Tegenover communisme en socialisme dient een sterke Christelijke organisatie te bestaan. Gelukkig oefenen de Chr. beginselen thans overal reeds een grooten invloed uit op de samen leving. In den grooten strijd is Chr. orga nisatie eisoh van beginsel. Een oprecht Christen kan geen genoegen nemen met socialistische en evenmin met neutrale vak organisatie. De Chr. beginselen willen geen strijd maar samenwerking tusschen alle productieve krachten. De mijnbeambten dienen zich eveneens te organiseeren, omdat ook zij dienen mede te werken aan de omvorming der maat schappij in Chr. geest. Zij hehooren daarbij in het Chr. Nat. Vakverbond, omdat daar naast de arbeiders ook de ambtenaren zijn ondergebracht Verder wees Spr. erop. dat ook bedacht dient te worden dat er een toekomstige in ternationale regeling van de positie der be ambten is en wij daarop eveneens invloed moeten uitoefenen. Voor protestanten is de Prot Chr. organisatie de aangewezene. Bo- vendien is hun aantal meer dan voldoende. Organisatie is noodig ter wille van het ba ginsel. Gestreefd moet naar de verwezenlij king van de Chr. levensgedachte. Daarna voerde het woord de heer L. Ver- me u 1 e n, secretaris van den Chr. Beambten- bond. te Den Haag. die het practisch nut van de organisatie van mijnbeambten uit eenzette. Hij wees op het vele bereikte door dien bond en op de goede samenwerking met de R.-Katholieken en hij legde er den nadruk op, dat onder art. 134 van de Mijn» bouwwet ook de mijnbeambten vallen, een artikel dat op 1 September 1931 van kracht wordt Indien de mijnbeambten zich orga niseeren kan ook in 't centraal overleg voor hün belangen worden gepleit. Nadat door verschillende aanwezigen nog vragen om inlichting waren gedaan, welke waren beantwoord, werd besloten een commissie te benoemen, die aan het ein de van deze maand een groote vergadering zal uitschrijven, waartoe alle protestant- sche beambten zullen wonden uitgenoodigd, zoowel de administratieve als de techni sche. In die commissie zijn benoemd <te heeren F, A. Kraayveld, c.li. lid van den gemeenteraad van Heerlen, L. A. Rijkhoek, J. van Donselaar, W. A. G. v. d. Kwast en J. R. Fij. De vergadering werd op de gebruikelijk® wijze gesloten.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1930 | | pagina 5