KOFFIE.SOORTEN
DINSDAG 27 MEI 1930
DE AUGSBURGSCHE CONFESSIE
Land- en Tuinbouw.
grondwaarheden van het
christelijk geloof
WAT ROOMSCHEN EN
PROTESTANTEN GEMEEN IS...
EN WAT HEN SCHEIDT!
I IT
Er is maar één Verlosser en Middelaar
gesteld tusschen God en den mensch, Jezus
Christus, die de eenige"Heiland, de eenige
Hoogepriester, Verzoener en Voorspreker bij
God is.
Mogen wij dan de gestorven vromen niet
eeren? Zeker, wij zullen hen dankbaar ge
denken. opdat wij ons geloof sterken, wan
neer wij zien, hoe hun genade bewezen is
en het geloof hun kracht is geweest; wij
moeten ook hun goede werken navolgen.
Het eerste artikel belijdt, dat er een eenlg
goddelijk wezen is God genoemd, terwijl er
toch drie Personen in dat goddelijk Wezen
zijn, even machtig, even eeuwig: God de
Vader, God de Zoon, God de Heilige Geest,
alle drie een goddelijk Wezen, eeuwig, on
gedeeld, oneindig, almachtig, wijs en goed,
een Schepper en Onderhouder van alle zicht
bare en onzichtbare dingen.
Na dit artikel, dat ook «ie Roomschen
geheel beamen, volgt in het tweede de be
lijdenis van de erfzonde: na Adam's val
worden alle menschen in zonden ontvangen
en geboren, zoodat ze van moeders lijf af
vol booze lust cn begeerte zijn en geen ware
godsvrucht, geen waar geloof in God van
nature hebben.. Die aangeboren boosheid is
inderdaad zonde en maakt allen Gods
eeuwigen toorn waardig. In dit artikel treedt
reeds eenigermate het verschil met Rome
aan het licht. In de Roomsche kerk was
toch de erfzonde hoe langer hoe meer ver
zwakt; zij bestond volgens haar alleen in
het verlies van een bovennatuurlijke gave
en kon bij de gedoopten eigenlijk niet
„zonde" genoemd worden.
Over het derde artikel, dat over God den
Zoon spreekt, bestond met Rome geen mee-
ningsverschil. Beleden wordt, dat God de
Zoon mensch geworden is, geboren uit de
reine maagd Maria, en dat de twee naturen
goddelijke en menschelijke in één per
soon onscheidbaar vereenigd, één Christus
zijn.
Daarna volgt dan een korte beschrijving
van wat wij gewoon zijn te noemen: den
staat van vernedering en £en staat van ver
hooging.
Een zeer belangrijk artikel is het vierde.
Niet alleen omdat hier de grondwaarheden
van het Christelijk geloof ter sprake komen,
maar ook omdat wezenlijke verschilpunten
tusschen het Roomsch en het Protestantsch
geloof aangeroerd worden. Het onderwerp
is immers: „Van de rechtvaardigmaking."
Laat ik dit artikel letterlijk voor u aan
halen: „Verder wordt geleerd, dat wij ver
geving van zonden en gerechtigheid voor
God niet verkrijgen kunnen door onze ver-
rf/enste, werk en genoegdoening, maar dat
wij vergeving van zonden ontvangen en
voor God gerechtvaardigd worden uit ge
nade om Christus' wil door het geloof, indien
wij gelooven, dat Christus voor ons geleden
heeft en dat ons om Zijnentwil de zonden
vergeven, gerechtigheid en eeuwig leven ge
schonken wordt. Want dit geloof wil God
als gerechtigheid voor Hem beschouwen en
toerekenen, zooals de heilige Paulus zegt in
Romeinen 3 cn 4."
Heerlijke reformatorische taal!
Van „verdienen der goddelijke genade"
geen sprake. Zonder verdienste, om niet ge
rechtvaardigd.
En die leer maakt geen zorgelooze en god-
delooze menschen! Artikel zes, dat over de
nieuwe gehoorzaamheid spreekt, zegt 'tu
wel anders: „Ook wordt geleerd, dat zulk
een geloof goede vruchten en goede werken
voortbrengen zal en dat men allerlei goede
werken doen moet om Gods wil en naar
Gods gebod". Men moet echter nimmer
meenen, dat daardoor genade voor God
wordt verdiend en men moet op zulke wer
ken niet vertrouwen.
Tevens wordt in de opmerking, dat de
goede werken door God geboden moeten
zijn, zijdelings veroordeeld de door de Room
sche kerk aanbevolen goede werken als: ver
plicht vasten, bedevaarten, heiligenver-
eering, enz.
In artikel twintig, waar op het onderwerp:
„gploof en goede werken" wordt teruggeko
men (de belijdenis is niet systematisch op
gebouwd!), worden deze laatste werken met
name genoemd en met de woorden, „kinder
lijk" en „onnoodig" afgewezen.
Dit twintigste artikel acht ik een van de
Het eerste artikel stond in ons blad
yan 24$~ Mei,
schoonste en rijkste uit de geheele be
lijdenis.
Met blijdschap wordt geconstateerd, dat
in den laatsten tijd de tegenpartij zulke on-
noodige werken niet meer zóó hoog schat
als vroeger en niet meer geleerd wordt:
„wij worden alleen uit de werken voor God
gerechtvaardigd", maar: „geloof en werken
maken ons rechtvaardig voor God."
Evenwel ook deze leer brengt geen ge
noegzame troost en zekerheid. Onze werken
kunnen ons niet met God verzoenen en ge
nade verwerven; dit geschiedt alleen door
het geloof; indien men gelooft, dat ons om
Christus' wil de zonden vergeven worden,
die alleen de Middelaar is. Wie echter
meent, dat hij uit de werken gerechtvaar
digd wordt, veracht Christus en zoekt een
ei^en weg tot God tegen het Evangelie.
LUTHBÏÏ
Het „door ïïet geloof gerechtvaardigd"
wordt duidelijk door Paulus geleerd en ook
de kerkvader Augustinus was van die ge
voelen.
Deze leer is zeer troostvol en Jieilzaam
voor het angstig en vreesachtig geweten:
„Want het geweten kan niet tot rust en
vrede komen door werken (hoe hadden de
reformatoren dit persoonlijk ondervonden!
K.) maar
alleen door geloof.
Wanneer wij door het geloof gerechtvaar
digd worden, hebben wij rust en vrede met
God."
Maar dit geloof is dan ook niet alleen „de
historiën weten", maar vertrouwen hebben
op God, zijn beloftep aanvaarden.
„En omdat door het geloof de Heilige
Geest gegeven wordt, wordt ook het hart
bereid om goede werken te doen." Zonder
waar geloof kan een mensch onmogelijk tot
het doen van goede werken komen, want
Christus zelf heeft gesproken: „Zonder Mij
kunt gij niets doen."
We gaan nu weer even terug naar art.
zeven cn acht, waarin „van de kerk" ge
leerd wordt, dat er ten allen tijde een
heilige Christelijke kerk zal zijn en blijven,
die de vergadering van alle geloovigen is,
waar het Evangelie zuiver gepredikt en de
heilige Sacramenten naar het bevel des
Evajigelie's uitgereikt worden.
Met zorg zijn de woorden van art. tien
gekozen, waarin over het Heilig Avondmaal
wordt gehandeld. Dit artikel luidt aldus:
„Van het Avondmaal des Heeren wordt ge
leerd, dat het ware lichaam en bloed van
Christus waarachtig onder de gestalte van
brood en wijn in het Avondmaal tegenwoor
dig is en daar uitgereikt en genomen wordt."
Zooals bekend is, heeft Melanchton in la
tere uitgaven van de Augeburgsche Confes
sie de uitdrukkingen van dit artikel eenigs-
zins veranderd, omdat hij het stanrpunt van
Luther ten opzichte van den aard en de
wijze, waarop Christus in het Avondmaal
tegenwoordig is, niet meer deelde.
De biecht blijft in art. elf gehandhaafd.
Evenwel is 't niet noodig alle misdaad en
zonden te vertellen. Trouwens: dit zou niet
mogelijk zijn. Van de bekeering wordt d e
omschrijving gegeven (art. twaalf): „De
echte, ware bekeering (boete) is berouw en
leed of angst hebben over de zonde, en
daarnaast gelooven in het Evangelie en
kwijtschelding, dat de zonden vergeven
door Christus genade verworven is, welk
geloof wederom het hart troost en tevreden
maakt. Daarna moet ook verbetering volgen
en de zonde worden nagelaten."
Dat een verzoeningsgesohrift bedoeld is,
zoodat
de verschillen zoo klein mogelijk
worden gemaakt, blijkt uit art vijftién,
waar toegestaan wordt, dat de kerkelijke
bepalingen, door menschen gemaakt, gehoor
zaamd zullen worden, indien dit zonder zon
de mogelijk is. Als men het geweten daarmee
maar niet bezwaart, alsof die dingen tot
zaligheid noodig waren.
Meai weet, dat in die dagen de Wederdoo-
De Alg. Vereeniging voor Bloembollencul
tuur hield in het Krclagehuis te Haarlem
haar 164ste algemeene vergadering onder
jorzitterschap van den heer Ernst Krelage
Het bleek, dat 38 afdcelingcn vertegenwoor
digd waren.
Aan de orde kwam een nader voorstel van
het hoofdbestuur om het handelsreglement
oor den hloembollenhandel aan te vullen
en te wijzigen.
De voorzitter deelde naar aanleiding van
een vraag uit de vergadering mede, dat bin
nen afzienbaren tijd het handelsreglement
in zijn geheel zal worden herzien om beter
te voldoen aan den eisch des tijds.
Alle aanvullingen en wijzigingen, voorge
steld door het hoofdbestuur, werden door cle
vergadering overgenomen.
Bij de rondvraag vestigde de afd. Lisse de
aandacht op een leemte in de faillissement-
wet, waardoor iemand die in het buitenland
vertoeft failliet kan worden verklaard op
een vordering.
De voorzitter wees er op, dat een wijziging
in de faillissementswet niet zoo eenvoudig
is. De kwestie zal nader onder het oog wor
den gezien.
Hedenmorgen halftien had in de groote
feesttent op het terrein van wijlen den heer
B. Eleveld de opening plaats van de af-
deelingstentoonstelling in kieskring IV door
den heer J. T j a 1 m a, burgemeester van
Hoogeveen, miaarbij deze er o.m. zijn vol
doening over uitdrukte, dat deze tentoon
stelling in Hoogeveen gehouden wordt, in
welk verband Spr. er op wees, dat ter plaat
se reeds alleen door den aanvoer van het
Haagsche vuil jaarlijks 75 H.A. productief
gemaakt zullen kunnen worden.
De melkproductie is zoodanig gestegen,
dat de alhier gevestigde zuivelfabriek een
omzet van 20 millioen K.G. melk per jaar
benaderd heeft, waardoor ze een der groot
ste coöperatieve industrieele instellingen in
haar soort is. Onze in omvang en beteekenis
toenemende veemarkt handhaaft gemakke
lijk haar reputatie als de grootste week
markt van Drenthe, waar steeds vee-auto's
uit vijf provincies in toenemend aantal ver
schijnen; de pluimvee- en eiermarkt is een
der grootste van ons land. Voor deze mark
ten zal zoo spoedig mogelijk een terrein er
een hal met al hetgeen daarbij beh<x>rt,
worden ingericht op een wijize, z«x>als onze
•markten dat waard zijn.
De tuinbouw is in een luttel aantal jaren
dermate toegenomen, dat verleden jaar door
de Tuinbouw en Veilingvereniging Hooge
veen en Omstreken voor f 200.000 aan pit
ducten verkocht werd, terwijl verwacht mag
worden, dat bij een normale oogst dit jaar
de opbrengst der op contract verbouwde ge
wassen niet beneden f 250.000 zal blijven,
ongeacht de omzet op de groetenveiling.
De hier gevesctigde Chr. Land- en Tuin
bouwschool zorgt voor een uitstekende op
leiding der toekomstige akkerbouwers en de
verleden jaar opgerichte conservenfabriek
verwerkt een niet onbelangrijk deel der in
onze gemeente en hare omgeving gekweek
te groenten.
Uit dit alles volgt, aldus Spr., dat
landbouwtentoonstelling hier alleszins op
haar plaats is.
Doch niet alleen voor den landbouw, ook
voor den tuinbouw zijn de vooruitzichten
minder moedgevend, terwijl ook de pluim
veeteelt voorloopig den besten tijd achter
den rug schijnt te hebben.
Het is te hopen, dat het laagste punt
thans bereikt is en dat God Zijn onmisba-
ren zegen doe rusten op onze nijvere land
bouwers en hun arbeid.
Hierna werd een rondgang gemaakt
het tentoonstellingsterrein. Het bestuur was
met de verschillende inzendingen tevreden.
Het concours hippique houdt des namid
dags op hetzelfde terrein de jaarlijksche
uitvoering; de vereeniging voor Volksver
maken laat Kees Pruis en zijn gezelschap
optreden en geeft concert en bal.
We komen op een en ander nader terug.
pers het wereldlijk gezag verwierpen en
dat velen geen onderscheid maakten tus
schen hen en de Protestanten. Daarom was
't noodig, dat duidelijk uitgesproken werd
(in art. zestien): Alle Overheid in de we
reld, wetten en goede ordeningen zijn door
God ingezet Christenen mogen het ambt van
Overheid, vorst en rechter uitoefenen, over
treders met het zwaaard straffen, rechtvaar
digen oorlog voeren, koopen en verkoopen,
den eed afleggen enz.
Van belang is ook het het achttiende arti
kel, dat over den vrijen wil leert: de mensch
hec.. tot op zekere hoogte een vrijen wil n.l.
om uiterlijk eerbaar te leven en met verstand
een keuze te doen uit verschillende dingen.
Maar zonder genade, hulp en werking des
Heiligen Goestes kan de mensch niet Gode
welgevallig worden, God van harte vreezen
en in Hem gelooven, of den aangeboren boo-
zen lust uit het hart werpen.
In artikel één en twintig \w>rdt met be
slistheid als tegen de H. Schrift ingaan
de het aanroepen van de heiligen veroor
deeld en het zoeken van hulp bij hen.
MOND- EN KLAUWZEER.
Te Ouder-Amstel breidt het mond- en
klauwzeer zich hoe langer hoe meer uiL
Van 15 April af tot heden zijn reeds 17 vee
tapete aangetast. Het vee, dat zich bevindt
n de weiden, grenzende aan weiland waar
besmet vee is, wordt verdacht verklaard en
mag evenmin worden vervoerd.
Te Ransdorp is onder het rundvee van den
eehouder J. B. mond- en klauwzeer gecon
stateerd.
MIDDELEN TEGEN PLANTENZIEKTEN.
Bij den Plantenziektenkundigen Dienst te
Wageningen is te verkrijgen de tweede ver
meerderde druk van Mededeeling No. 43
„Middelen tegen Plantenziekten cn Schade
lijke dieren in Land- en Tuinbouw" en het
verslag van het Ornithologisch Onderzoek
over 1929.
Techniek.
Ter gelegenheid van het derde Internati
onale Congres van Juweliers te Londen werd
in het Laboratorium van de Diamond, Pearl
and Precious Stone Trade Section van de
Londensche Kamer van Koophandel het
nieuwste toestel voor het onderzoek van
parels, het Philips „Metalix" Röntgentoestel
gedemonstreerd. Dit toestel, waarmede iedere
juwelier in erkele minuten echte parels van
gecultiveerde kan onderscheiden, zonder dat
daarvoor het collier behoeft te worden ver
broken, werd toegelicht door den heer Jac.
Vos, firmant van de Kon. Nederlandsche
Edelmetaalbedrijven, Begeer, van Kempen en
Vos te Den Haag, die met zijn vakkundig
advies een werkzaam aandeel in de ontwik
keling van dit toestel heeft gehad.
UIT DE INDISCHE BLADEN
EEN GROVE UITVAL.
ials wijlen K. -
Wat deze beide Journalisten, die hier oi
een stroowis kwamen aandrijven, met slechti
een g o e 1 i n g, een gescheurde slng le
b a d J o e kous en dan later als eer
„echte mijnheer" terug gingen naar hur
vaderland, als zoovelen van hun landge-
nooten. eigenlijk vertellen, loopt paralle*
aan elkaard.w.z. na te zUn in Europi
teruggekeerd. krUgen ze weer sterk „hoim
wee" naar het land van den eenvoudiger
leefden "te 'midden"dier menschen6..schelde!
opinio, ln dit
menschen dan
Indonesia
optreden van don Ja'
Maar is zo onwaai
.Arrogante manierei
prikkelen de Inlands!
„BINTANG TIMOER" EN „FADJAR ASIA"
Het Is ln den loop der ja
nalis Indoi
tij Sarckal
De „Bim
poedig zou sterven en
irv&l van de Partal Na:
eer het woord aan do P
i dcrzelver orgaan.
rdedlgd werd.
*oer ruzie tusschen do
ileidlng van het felt, i
om hadji Agoes Snllm
afdeeling Pa
1 1000 schonk in contanten.
De „B. T." legt aanstoot-gevendi
aan den dag over deze kapltaj
afdeeling cn zegt, dat al de afdei
de P.S I. op Java het bedrag ln n
jaar bij elkaar zouden kunnen krUgmhet
geen de „F.A" verbolgen een lijstje d(
de afdecllngen
Is ln het belang
van geboorto, de
>olcmlseeren sullen wU bulten
i uit reeds vroeger geslgni
?rrle van ..de waarheid spn
rs" (deze benaming moge
rc-tltel, welke ln
beschuldigd de tactiek
ouders word'
De heer Sallm'moet wel glimlachen, als hU
deze polemiek volgt, besluit het „A I-P '- 1000
guldens ztJn 1000 guldens, hebben la hebben en
krijgen Is de kunst!
DE TOELATINGSBEPALINGEN.
an de bepalingen.
ïsluit.
mdelln-
e oorzaak hier
tit worden in
schillende deelen van onzen ArchlDel
norzankt door hinnenkomende vreer
-ensehte elt
kwaad is d
ichied. en de bedoeling
- toezicht het bin
lulke lieden ln Ncderlandsch
doch 1
geschi
scherpt t
In die moeilijkei
bepalingen van
Toelatings-
aanlel
ng om
wUzl.
issehen hopen wö, dat de Nederlander.
1927 ook het slachtoffer zijn geworde
en wensch om alle Immigranten over ee
Vraag en Antwoord.
Vragen moeten vergezeld gaan van 20 cis.
aan postzegels, zullen zij voor beantwoording
in aanmerking komen.
"31 J. K. te R. Om deel tc nemen aan
den cursus ter verkrijging van het drogis
ten-diploma moet men den leeftijd van 18
jaar bereikt hebben en eenige jaren prac-
tisch werkzaam geweest zijn. De cursus
wordt 's avonds gehouden en duurt 2 jaar.
Gewoon Lager Onderwijs is voldoende. Voor
deelname moet u zich vervoegen bij het
Secretariaat van den Algem. Drogistenbond
te Amsterdam, postbox 400.
732 Het secretariaat van den Chr. Bond
voor Zaterdagvliegers van duiven, is tc
Zwijndrecht. Wanneer u daarheen adres
seert, komt het wel terecht*
733 A. v. d. K. te A. Die navordering
van den R. v. A. is in orde. De door u be
doelde arbeider wordt niet beschouwd als
aannemer in den gewonen zin, doch bijv.
zooals een timmerman bij zijn baas wel
eens een karweitje aanneemt. U bent dus
wettelijk verplicht rentezegete te plakken
alsook zicktepremie te betalen. Bij de nieu
we Ziektewet moet u nu ook gedurende
ziekte blijven plakken, echter ontvangt u
deze zegels later weer terug. Het schrijven
van den R. v. A. zonden wij u retour.
734. P. Z. te N. Waar Uw zoontje op 1
Maart 1930 nog geen 13 jaar was, mag hij
de school nog niet verlaten. Niets aan te
doen.
735 J. H. te R. Adressen van pensions
kunnen we in deze rubriek moeilijk geven.
Door de een wel te noemen en de ander
misschien te vergeten, maken we schele
oogen. Het beste is dat u hiervoor een ad
vertentie plaatst, u krijgt dan adressen te
kust en te keur.
736 S. K. te B. Wanneer we niet we
ten in welke richting uw dochtertje zich
verder ontwikkelen wil. kunnen we n
lijk een adres noemen. Wanneer u ons dat
even wilt meededen, dan komen we er nog
gaarne op terug.
737 J. K. te L. Wij kunnen zoo moeilijk
beoordeelen met welk geval wij hier te doen
hebben. Maar schrijft u eens een Ds. Ge-
leynse, directeur van de Rudolphstichting te
Achterveld (U.) en legt u hem de zaak eens
precies uit Misschien kan de jongen in die
inrichting opgenomen worden, waardoor er
onder Gods zegen nog wel wat van terecht
kan komen voor de maatschappij.
738 MeJ. A. K. te L. Hiervoor moet u
zich vervoegen bij Maatschappelijk Hulp
betoon. De kinderen worden dan gedwon
gen, voor zoover zij hiertoe in staat zijn,
om bij te dragen.
739 P. K. te K. U moogt op de dubieuse
vordering zooveel afschrijven als u denkt
dat noodig is. De rest moet voorloopig als
inkomen worden beschouwd. Blijkt later,
dat u te weinig hebt afgeschreven, dan
kunt u dit een volgend jaar alsnog doen.
De dubieuse vordering van het vorig jaar
had uiteraard het vorig jaar.geheel of ge
deeltelijk moeten zijn afgeschreven. Hebt
u het bedrag het vorig jaar in het geheel
710 A. te G. Uw vragen kunnen wij
zonder nadere gegevens niet beantwoorden.
Om de Vermogensbelasting-aanslag te con
troleeren hebben wij alleen maar noodig to
weten hoe groot het vermogen is. U moot
ons dan de waarde van het geheele bezit
opgeven en niet de huuruitkomsten, renten
enz. Ook is het dan wel gewenscht, dat u
niet alleen opgeeft hoeveel u in totaal moet
bedragen, maar hoeveel u in hoofdsom enz.
volgens uw biljet verschuldigd zijt. Voor de
personeele belasting is meer noodig. In de
WAT EENS OP
27 Mei
GEBEURDE
Na den dood van den protector Olivier
Cromwell had zijn zoon, Richard, hem. als
hoofd van de Engelsche regeering opgevolgd
Hij was lang niet zulk een krachtig figuur
als zijn vader en het duurde dan ook met
lang of Richard was gedwongen (25 Me»
1695), ten gevolge van den strijd tusschen
parlement en het leger, af te treden.
Het leger was overwinnaar gebleven,
aar wist eigenlijk met die overwinniug
geen raad, want er ontbrak een hoofd om
leiding te geven. Al spoedig zien wij de ko-
ningsgerinden, die na den dood, op liet srha
vot van Karei I, wat achteraf waren geble-
?n, weer optreden en niet lang na liet af-
eden van Richard, besloot het parlement
Karei, den Tweede, die in Frankrijk vertoef
de, uit te noodigen naar Engeland terug te
keeren en den zetel van zijn voorvaderen
te nemen. En koning Karei kwaiu.
Met de beste verwachtingen had men Ka-
rel teruggeroepen, doch de- vrede tusschen
Karei en het parlement duurde, alweer, met
te lang.
Om niet te uitvoerig te worden zullen wij
de geschiedenis van den strijd tusschen
koning en volksvertegenwoordiging niet vol
gen, we constateeren slechts, dat het parle
ment overwinnaar bleef.
Zoo werd op den 27sten Mei 1679 door het
parlement de beroemde Habeas Corpus-act
aangenomen, het vaste bolwerk voor de per
soonlijke vrijheid en zekerheid van iederen
Engelschman, welke tegenwoordig nog be
taal cn voor een groot deel de bewoners
an het eilandenrijk den trots«3ien onafhan
kelijkheidszin heeft gegeven.
eerste plaats de huurwaarde van het per
ceel dat door u bewoond wordt. Voorts het
aantal inwonende kinderen benedjm de 20
jaar. aantal dienstboden met de leeftijd een
eventueel ook een opgave van een motor
rijtuig of motorrijwiel. Voorts is het ook
noodig de aanslag gesplitst op te geven. Dus
hoofdsom zooveel, meubilair zooveel, enz.
alles vol sens het biljet. Eerst dan is liet
ons wellicht mogelijk te zeggen of uw aan
slag ten naaste bij goed is.
741 Wed. M. te R. Indien de vader is
overleden, wordt de moeder van rechtswe
ge voogdes over de kinderen. De wet
eischt echter ook een toezienden voogd.
Wend u daarvoor tot de Griffie van het
Kantongerecht waar zij u wel zullen helpen.
742. A. G. te W. Van de door u be
doelde schenkingen aan de kinderen moet
aangifte worden gedaan bij afzonderlijke
memorie vóór 1 Maart van het daarop vol
gend jaar. Indien zulks niet is geschied,
moet na overlijden in de memorie van aan
gifte hiervan melding worden gemaakt. In
ieder geval zal er dus recht moeten worden
betaald, hetzij schenkings-, hetzij successie
recht.
743 J. B. te R. De vader en moeder
ontvangen in het door u genoemde geval
ieder '4 van het nagelaten vermogen van
den zoon, indien de overledene meerdere
broers of zusters had. De andere helft is
dan voor de broers of zusters. Er zal een
memorie van aangifte moeten worden in
gediend. Voor de ouders is een bedrag van
f 1000 vrij van successierecht, voor do broers
en zusters f 500. Waarschijnlijk zal dus geen
successierecht, althans niet noemenswaard,
verschuldigd zijn.
744 J. H. te S. Uw vraag is zonder mee*
niet te beantwoorden. De vraagd. of de door
u bedoelde vordering verjaard is, hangt af
van den aard der vordering. Wij raden u
dus aan, om een advocaat te raadplegen, in
dien u aangesproken wordt.
745 H. K. te R. Indien de zoon weigert
rente te betalen, kan die rente bij over
lijden der moeder in rekening worden ge
bracht. Indien de zoon zegt te hebben be
taald, zal hij zulks moeten bewijzen, het
geen hij niet zal kunnen. De kinderen, die
aan de moeder hun rente afstaan van do
som, die ze geërfd hebben, kunnen bij la
tere verdeeling deze rente niet in rekening
brengen.
INGEZONDEN MEDEDEELING.
DE MEEST GANGBARE v.
bij Uw kruidenier zijn:
V. ROSSEM s
STER zacht, geurig, krachtig 65 cL
No. t geurig, zwaar
No. 3 geurig, zuiver
No. 4 goed, zuiver
per half pond.
55 cl
45 et
40 cl
VOOR HONDERD JAAR
DOOR S. VAN WOUDEN
(12
Ik heb dit feit nadrukkelijk willen con
stateeren, omdat men in België hoewel
eerst nó 1840 de meening heeft verkon-
diged, dat twee leden van de Commissie, nl
Dus Bois cn de Merode, een protest tégen
het ontwerp-Grondwet hebben ingediend.
Tegen deze voorstelling van zaken kun
nen tal van bewijzen worden aangevoerd.
Enkele wil ik hier memoreeren.
Waarom zoo kan gevraagd worden
heeft de felle hater van Noord-Nederland
en bestrijder van Koning Willem I, J. B.
van der Meulen, die iédere, „vaderlands
lievende" daad van zijn landgenooton uit
voerig vermeldt, gezwegen van dit protest?
En waarom laat de eigen zoon van graaf
De Merode, die wel over de commissoriale
werkzaamheden van zijn vader schrijft
men zie zijn Memoires ait zg. protest
onvermeld? En waarom rept de Observa-
teur Beige, een liberaal, maar toch zeer
pro-Belgisoh blad uit dien tijd, met geen
woord, van de daad der heeren Du Bois en
De Merode?
Er is méér.
Minister van Maanen, die uitgebreide aan
teekeningen beeft nagelaten, heeft nooit
met één enkel woord iets meegedeeld, dat
heenwijst naar dit protest En in de notu
len. die de secretaris der Commissie nauw
keurig heeft bijgehouden de officiëelc
notulen! wordt al evenmin van een pro
test gewag gemaakt! Terwijl het wel zeer
opmerkelijk is, dat A. R. Falck in één van
tijn brieven aan D. J. van Lennep nadruk
kelijk verklaart, dat „de 12 Belgen* die in
de commissie geweest zijn, eenstemmig het
ontwerp onderteekend hadden"!
OnpartijdigheidsihaJve moet evenwel wor
den medegedeeld, dat Falck zich hier wel
licht heeft vergist. Een der leden toch van
den Raad van State, die zijn meening heeft
te kennen gegeven over de organisatie van
de Hervormde en Evangelisch Luthersc-he
Kerk, schreef in 1817 in een uitvoerige Me
morie ojn. ook deze uitlating neer:
Het is bekend, dat verscheidene Room
sche Notabelen tegen de eerste Grondwet
gestemd hebben, alleen om dat naar hun
inzien, het Art. over de Godsdienst zoo
gestelt was, dat de Koning zich eenmagt
in het kerkelijke zoude kunnen aanmati
gen, dewelke met de Leer van hunne
Kerk zoude strijdig zijn.
Bij de herziening der constitutie was
dit het gevoelen van alle Roomsche leden
der Commissie; men heeft veel moeite
gehad, 't eindelijk zoo te maken, dat die
leden er genoegen in namen, en zoo als
het dan nu gestelt is; twee leden echter
vonden de zwarigheid ook nu nog niet
genoegzaam voorgekomen en hebben uit
dien hoofde geweigert, het project van
constitutie te onderteekenen
Maar zelfs, indien dit lid van don Raad
van Staten Oueijsen is hier bedoeld
met zijn uitlating gelijk heeft en Du Bois
en De Merode het Ontwerp-Grondwet niet
hebben onderteekend, dan kan nóg niet
een protest hunnerzijds worden gespro
ken, zooals ook de Belgische schrijver Hy
mans in zijn „Histoire politique et parle
mentaire de la Belgique de 1S141830 toe
geeft.
Dit vaderlandslievend protest van Du
Bois en De Merode is een legende.
Hoe die legende kon ontstaan!
Raepsaet, het Zuid-Nedcrlandsche Com-
nissie-lid, die de eerste Belg was, die over
deze legende sprak, moet zioh hebben ver
gist In een brief va-n Du Bois, waarin deze
schreef, dat hij door zijn tegenstem tegen
sommige artikelen had geprotesteerd, las
Raepsaet de verklaring, dat Du Bois en ook
De Merode him protest tégen het Ontwerp
hadden doen hooren. Raepsaet was v&igens
Thorbecke een eenzijdig maar oprecht
mensch.
Uit zijn Journal, dat in 1840, acht jaren
na zijn overlijden, werd uitgegeven, blijkt
echter, dat hij verre van accuraat cn nauw
keurig was. Zoo werden tal van zeer be
kende namen onjuist door hem weer
gegeven. En Thorbecke deelt van dezen
Zuid-Nederlandschen rechtsgeleerde mee,
dat hij, „het gebrek had van enkele geleer
den, om telkens hun geschrijf te revideren"
Waar zelfs zijn landgenoot Hymans hem
in dezen ontrouw wordt, meen ik wel het
recht te hebben, Raepsaet van een haastig
neergeschreven onjuistheid te mogen be
schuldigen.
En ik herhaal: het ontwerp voor de
Grondwetsherziening is zonder protest door
de Commissie aangenomen, al laat ik in 't
midden, of de twee Belgen, Du Bois en De
Mei-ode het Ontwerp misschien niet hebben
onderteekend.
Waarom ik zoo uitvoerig bij deze toch
schijnbaar onbelangrijke zaak heb stil ge
staan?
Omdat daardoor te scherper licht vallen
moet op de houding der Belgische geeste
lijkheid!
Want het zonder-protest-goedkeuren door
de Commissie van het Grondwets Ontwerp
en de geestdrift, die zich in Belgie open
baarde voor don Prins van Oranje, en de
echting cn de liefde, die de Koning tijdens
,zija provinsioneel bestuur ia bet Zuiden
had verworven wat bij tal van officiëele
ontmoetingen bleek deden in het Noor
den de hoop koesteren, dat het Vereenigd
Koninkrijk een groote toekomst tegemoet
zou gaan. Hadden niet Belgen tegelijk met
de bewoners \>m hot Noorden bij Qua-tro
bras en Watenoo hun bloed vergoten voor
de gemeenschappelijke zaak der vrijheid?
En waar het Noorden zoo inschikkelijk zich
toonde, als maar eenigszins mogelijk was
mocht dan niet met het volste recht van het
Zuiden worden verwacht, dat het de schou
ders zou zetten onder do taak, die het al
gemeen Europeesah belang aan de Vereenig
de Nederlanden had opgedragen?
Het kwam anders uit; geheel anders. En
!het was de Belgische geestelijkheid, de Bis
schop van Gent, de hertog De Broglie
voorop, die zich openlijk tegen «len Koning
en de door hem bevolen maatregelen keerde
Er was bepaald, dat gelijk het enkele
maanden te voren ook in liet Noorden ge
beurd was de Notabelen in het Zuiden
zich over de gewijzigde Grondwet zouden
uitspreken. Voor den uitslag der stemming
was men niet beducht Had niet Dotrenge
verklaard, dat nitïn van aanneming verze
kerd kon zijn? En had niet De Thicnnes
bijna geestdriftig uitgeroepen, dat „voor hel
Zuiden de nieuwe Grondwet slecihts een ge
deeltelijke wijziging was van hetgeen in
België bestond: La constitution nous rend
nos usages, nos habitudes, nos libertés
de Grondwet geeft ons onze gebruiken, on
ze gewoonten, onze vrijheden terug!".
Doch nu begon de Roomsch-Katholieke
tegenwerking!
De aanval werd ingezet met anonieme ge
schriften.
Aan elk van de 1573 volgens Belgische
schrijvers 1603 gekozen Notabelen werd
een advies gezonden, Avis aux Notables de
Ba Belgique, dioisi§ por Sa Majesté pour vo-
tor le rcjet, ou l'acceptation deo la nouvelle
constitution. Waarschuwing aan de door
Zijne Majesteit gekozen Belgische Notabe
len voor de verwerping of aanneming van
de nieuwe Grondwet (Later is gebleken, dat
dit naamloos geschrift afkomstig was van
Lesure, vicares-generaal van de diocese van
Gent). Maar dit was nog niet genoeg: een
tweede anoniem geschrift verscheen; zoowel
n het Fransoh als in het Vlaamsch werden
do Belgische burgers opgeroepen, om zich
als het ware te mobiliseeren voorde hand
having van de rechten en vrijheden der
Roomsche Kerk.
Vervolgens het verzet was meesterlijk
georganiseerd: de genoemde anonieme ge
schriften waren slechts voorpost-schermut
selingen! zonden al de Belgische Bis
schoppen 28 Juli 1815 een brief aan den Ko
ning, waarin zij hun bezwaren tegen het
Grondwets-Ontwerp neerschreven. De gelij
ke bescherming van alle godsdiensten was
in strijd met het Concilie van Trente; voor
de rust in het land was het gevaarlijk, dat
de geestelijkheid geen zitting meer verkreeg
m de Staten; de Roomsch Katholieke g.«Js
dienst was zonder de rechtens verkregen
waarborgen. En de Bisschoppen l»eriepen
zich op het Vermaard Besluit ik herin
ner nog even aan do zonderlinge manier,
waarop dit Besluit van 7 Maart 1814 tot
stand is gekomen! opdat Koning Willem
I niet zou \ergeten, dat de Belgische geeste
lijkheid vast hield aan „de kanoniake wet
ten van de Kerk en aan de oude constitu
tioneele wetten van het land!".
Het laatste schot, dat werkelijk een vol
treiter bedoelde te zijn, en het ook werd
was de Instruction posb«-ale. de her
derlijke onderwijzing, die de Bisschop van
Gent op 2 Augustus 1S13 het licht d««ed zien
ln deze Onderwijzing werd eenvoudig weg
ooft de .Notabelen fcgt Verbod opgelegd, bun i
toestemming aan het Ontwerp te geven.
Ik schrijf niet den heclen brief over.
Sleahts een gedeelte. Men kan dan zien, hoe
buitengewoon meesterlijk de GenLsche Ris-
schop op de gemoederen van de Notabelen
en op die van alle ware Rootnsohe BeJgen
wist in te werken.
Wij zijn verzekerddat die arti
kels, verre van aen de katholyke
kerk voordeelig tozvn, strekken om hner
onder deslavernyta brengen, en
vroeg of laet haeren ondergang te voltrek
kenOvertuygd zynde dat het ontwerp
der nieuwe constitutie versclreyde arti
kels inhoud, die kiaerblykelyk tegenstry-
dig zyn aen de onveranderlyke wetten van
Uc katholyke kerk; na rypelyk overwogen
le hebben de ontnogelykheyd van «le plin
ten van haere waere kinderen te doen
overeenkomen met de vrye aenayimg
van die artikelswy, uyt kriqflEvan
bet gezag dat de heytige kerk onjKebe-
trouwd hoeft otn de kerk van God te be
stieren (Iland. 20, 28), na den naem \nn
den Allerhoogaten nonroepen te hebben,
wij pne te toren plegüglyk tegen de aen-
nomtng en invoeging der gezegde arti
kelsals ook togen alle arnlere. die
op eeniger wyze zouden kunnen w-gen-
s try dig zyn aen de katholyke, apewtolyka
en room9<jhe religie, aen de rijrlnmmM
der kerk, vastgesteld d«»r de koncilien
en door de leerende bcsluvten dor pau
zen; en wij verbieden allen de nolabelen,
die in ons bisdom gekozen zijn. van op
ecniger wijze en onder ecnig hoedanig
oorwcndsel daemon i e te stemman.
