rQ*J
«.rs
0ROSre^
I»
Eigenlijk 'n overbodige vraag, wan
neer ge een attentie wilt bewijzen.
Onmiddellijk denkt men dan aan
Droste. Waarom? Omdat iedereen,
oud of jong, weet: Droste's Bonbons
en Pastilles nimmer afwijkend in
kwaliteit zijn „Altijd Welkom"
4
DONDERDAG 22 MEI 1930
TWEEDE B' AD PAG. 7
GEESTELIJKE EPIGRAPHIE
BOEKTITELS
IN OUDEN EN NIEUWEN TIJD
UITINGEN VAN LANGEN ADEM!
Toen wij dezer dagen, de keurig uitge-
wjzetyoerde Boekencatalogus der firma J. II. Kok
de^uit Kampen in handen kregen en deze aan
dldachtig doorlazen, dachten wij zoo bij ons
gelve, wat is er in eenige eeuwen toch een
Reformatie op de Boekenmarkt geschied.
Wij doelen hier niet op den inhoud der
Iweken, lezen laten wij geheel buiten be
N^chouwing. wij doelen alleen op de Epi-
•aphie of Opschriften en titels.
Hoe keurig hebben de verschillende Pro
cesoren, Predikanten en Litteratoren hun
boekentitels verzorgd en wij mogen gerust
ntraljverklaren, dat ook hier de vlag de lading
Gereivolkomen dekt
Naar aanleiding van dezen catalogus heb-
jn wij ook een3 de Epigraphie of
8»
ing.
Opschriftkunde van
1 Voorvaderen
itroleerd en dan mag met recht
jn geconstateerd, dat er op dit gebied
ook Reformatorisch is gewerkt.
Wij zullen deze bewering met een artikel
toelichten. En dan zal ieder zien, als men
iet volgende aandachtig leest en vergelijkt
net de aangehaalde Catalogus van den heer
Kok, dat wij dankbaar mogen zijn, dat de
Reformatie der Kerk in later tijden ook
aar goeden invloed deed gelden op de
oekenwereld.
Vooraf zij echter opgemerkt, dat het verre
in ons is, om te spotten met sommige ti
tels- Wij gelooven vast, dat men alles in de
verleden tijden met de beste bedoeling deea
en wij zullen ons dan ook onthouden cri-
tiek op die voorgangeren uit te oefenen.
Wij moeten ten slotte alles in het kader
ft van zijn tijd beschouwen en doen wij dit
Mj-niet, dan begaan wij onrecht.
Oude titels.
IMMANUELS ONDERTROUW
of eene ontdekking hoe het zich toedraagt
in en na de ondertrouw van dit wonder
lijk, groot, gewenscht huwelijk
tusschen
den allerheerlijksten, schoonsten en ge-
zegendsten koning Immanuel
en
de allerslechtste, mismaaktste, ver
achtste, overspeligste onder de wijven,
vervat in vijf brieven
door iemand
die liever wenschte nooit geboren,
dan aldus nooit ondertrouwd te zijn.
Van Melchior Leydekker, die later Pro
fessor in Groningen werd, tref ik aan „De
Zuchtende Kerk, haar onnoozelheit verde
digende" cn „L)e Ingebeelde Hemel op
nSaarde.".
aron Van Daniel de La Roy, de bekende Rot-
inai ierdamsche Prediker heb ik in bezit, „Het
mergb der gansche Godgeleerdheit" en „De
opvervalachte melk".
Vifn J. Willemsen „Verliefdheid op Gods
bespiegelingen" en „Sions Zielsbanketten
voor de Genooden des Heeren".
Van Isaak Abrahamsen uit Vlissingen
„Zions Hallelujah Uitgegalmd!"
Thomas Movras schreef een werkje „He-
melsche Spiegel toegeéigendt allen Kinde
ren Godts" en „Heiligdom der Benauwde
ziel."
Willem Teelinck die meer dan 40 werken
schreef, gaf ze allen mooie titels, maar toch
eenige zeer typische als: „De Geestelijke
Courant" en ook „Gezonde Bitterheid vooi
den weelderighen Christen die gaern Ker
mis houdt."
Hunnius gaf een zijner boeken den titel
van „De Geestelijke Verrekijker".
Gabriel Clauder. wist zich minder kiescb
uit te drukken en gaf een geschrift uil
onder den titel „Bijslaap des Duivels".
In de Remonstrantsche tijd, toen er heel
wat pennen in beweging waren, verschenen
n.a.: Het pistool van het Geloof; De slinger
Davids met vijf keistecnen; De tamboer van
het berouw; Krokedillentranen De oprechte
Schriftuurlijke mond6topper.
Dat ook
De strijd met Rome
verschillende vlugschriften deed ontstaan,
spreekt vanzelf. Ik noem slechts:
„Papekost, opgedischt in Geusche Scho
telen."
„Geusche Ko6t, opgedischt in Paapsche
Schotelen".
„De Helsche Put van den Paapschen af
grond gedempt".
Ook trekken de volgende titels mijn aan
dacht:
„Het A.B.C. des Geloofs" van Comrie.
„De donderslag der Goddeloozen."
„Alarm voor onbekeerde Zondaars".
„De Godvruchtige Verklikker".
„De Hemel stormenderhand ingenomen"
„Geestelijke Korstwijl."
„Geestelijke Klisteerspuit voor door dp
zonde verstopte zielen."
„Geestelijk Huwelijksleven van Vorst
Messias."
Doch genoeg. Hoeveel liefelijker klinken
ons de titels in de ooren als „In Jezus ont
slapen", „De offerande des Lofs", „De Goede
Belijdenis", enz.
Ik ken de inhoud van die verschillemlp
boekjes niet, die ik zoo even vermeldde,
slechts sommige.
Maar van één boek wil ik nog iets zeg
gen. Het draagt tot titel:
..Het bede. boet. lof en dankoffer ecner
eeloovige ziel".
of
12 Formuliergebeden
door
Michael Lubach.
Dit boek dat talrijke drukken beleefde,
bevat gebeden voor letterlijk alle ambach
ten en beroepen. Het bevat een gebed voor
iemand die kromme beenen heeft, een ge
bed als men zich uitkleedt, ja zelfs een ge
bed als men zich in bed omkeert, en als men
zichkamt enz.
Het is werkelijk een geluk dat zulke boe
ken niet meer verschijnen, want het Gebed
is veel te heilig, om dat bij alles maar tp
gebruiken.
Een volgende maal hoop ik D.V. wel eens
iets te publiceeren over wonderlijke graf
schriften, die een eigenaardigen blik wer
pen op de geestelijke gesteldheid der vorige
eeuwen.
A. M. WESSELS.
Leger en Vloot.
KOLONEL A. J. C. JONQUIèRE.
De Kolonel der Artillerie van het Ned.-
Indische Leger A. J. C. Jonquière, geplaatst
bij den Generalen Staf van datzelfde leger
cn gedetacheerd bij het Departement van
Koloniën te 's-C'.ravenliage, is op zijn verzoek
met ingang van 1 Juni 1930 eervol uit den
militairen dienst ontslagen.
Genoemde kolonel is benoemd tot Officier
in de Orde van Oranje Nassau en blijft na
zijn pensioenneering werkzaam gesteld bij
genoemd Departement
BEHANDELING ZIEKE MILITAIREN
DOOR BURGERGENEESHEEREN.
Een binnenkort te verwachten legerorder
zal een ministerieele beschikking bevatten
betreffende de behandeling van zieke mili
tairen door niet aan tien militairen genees
kundigen dienst der landmacht verbonden
burgergeneesheeren.
Land- cn Tuinbouw.
„ONZE TUIN"
Woensdag 11 Juni herdenkt de Vereeniging
„Onze Tuin'' haar 40-jarig bestaan in het
Brongebouw te Haailem. Des morgens zal een
huishoudelijke vergadering worden gehouden;
des middags om 2 uur zal de herdenkings--
bijeenkomst plaats hebben.
's Avonds om 8 uur zal over het Zendstation
Huizen door den Voorzitter, Ds. Meinen. van
Dordrecht, een causerie worden gehouden ovei
den arbeid der Kinderbescherming in het alge-
Economie en Financiën.
In het verslagjaar 1929 was de totale pro
ductie-opbrensrst der N.V. Gem. Mijnb. My.
Billiton f34.C75.048, (v.j. f31.865.990). De
gemiddelde opbrengst per picol daalde van
f 191.98 tot f 162.37. De winst bedraagt, blij
kens de verlies- en winstrekening f 12.541.769
(v.j. f6.5SS.988), welke byna voldoende is
om 75% dividend uit te keeren (als v.j.).
Er behoeft slechts f50000 aan de reserve te
werden onttrokken. Voor het werkjaar 1929,30
kan een bevredigende productie worden ver
wacht. Daar de tinprijzen zich in dalende
richting blijven bewegen, moet een lage op
brengst tegemoet worden gezien.
Het slotdividend bedraagt 15 j>Ct„ aange
zien reeds 60 pCt. interim dividend is uitge
keerd.
Laatste Nieuws.
M. L. Q. VAN LEDDEN HÜLSEBOSCH f.
Hedennacht is te Haarlem overleden de heer
M. L. Q. van Ledden Hulsebosch in den o
dom van 81 jaar.
Marius Lodewijk Quiryn van Ledden Hul
sebosch werd geboren 9 Febr. 1S49 te N-irg
(Dr.). In 1867 deed hy examen als leerling
apotheker, in 1872 verwierf hij het apothekers
diploma.
Per 1 Jan. 1876 vestigde hy zich in de apo
theek van H. Claus en Zn. aan den Nieuwen
dijk 17 te A'dam waaraan hy in 1883 een
enderzoekingsbureau verbond, dat thans als
laboratorium van Ledden Hulsebosch sedert
1902 onder leiding van zyn zoon de werkzaam
heden voortzet.
Hij was R'dder en later Officier in de Orde
m Oranje Nassau.
Keeds sedert 1S85 was hij herhaaldelijk be
last met justitieele onderzoekingen, welke na
zijn vertrek naar Den Haag in 1902, waar hij
benoemd was tot inspecteur voor de Volks
gezondheid, door zijn zoon werden en thans
rog worden voortgezet.
De begrafenis zal Maandag 26 Mei des
middags te half een plaats vinden op de be
graafplaats „Rustoord'' te Diemerbrug.
HANDEL SBFRICHTFN
•ROTTERDAM 22 MEI.
Vroëgkoersen van heden:
MAIS. Mel 119 ViJuli 121%; Scptomber 122%
VEEKOEKEN
Klewlt) LOnkot
10.05. stoorr.end
Sept.-Dec. iO.TC
loco 10.2G; stoor
0.20; Mel-Aug 10 50
10.40. Mel-Aug 10.65, Sept.
Dec 11; Duitsche loco 0.80. Junl-Aug 9.S5
Sept.-Dec 10.60. Bombay loco 10.15.
Grondnootkoeken. Inlandschc loco 7.75. Mel
Tuli 7.75. Duitsche Mel 7.10, Junl-Aug 7 35
Sep?.-Dec 9,2
Palmpitko,
ken: Inlandscho Mel f 6. Junl-Juli
:he: Mel 6, Junl-Aug t 6.50, Sept
Duitsche Mel 6.75. Junl-Jull
che Mel f 11.25. Mel
-Get S.
idschllf
1.50. Bi
Grondnootschllfeis: Right Mel 8.35. Junl-
Aug 890: extra light Mcl 9 25: Junl-Aug
9.4 5. Sept-Dec 9.75.
Sovaschroo» Inlandsch Mel 8. Duitsch Mel
7.70, Juni-Aug 8. Sept.-Dec 8.50.
LONDEN. 21 MEI.
EIEREN Holl. bruin 18 lbs 13/9 a 14/-, Idei
16-1614 12/- -
MARKTBERICHTEN.
uwen 2.50—3.20. bruvo's 1.60—1.80. Frle-
le redatur-s 1.60—1.60. ld. bonte rtara ƒ1.561
.60. alles per H.L Malta "prlntr '7'A— 1S>4 c
- kg. Aanvoer 1 lading Is 660 kg.
5.25: bruine 5.10—5.70 bel
Handel kalm.
DELFT. 22 Mol. V c o. Aanvoer en prflsen;
paarden 80—326: vetce koelen 180—435,
varekoeien 150—300: nuchtere kalveren 8
—24; magere varkens 18-68, biggen 12
24; schapenvieosch 50—80; lammeren 16—25
alles per stuk: rundvlcesch per kg slRchtgew.
1.201.05—0 90 per kg. slachtgew. Aanvoer:
676
6, grasknlvei
117
wegende 3420 kg.
GQUDA, 22 Mei.
viette 3238\£ ct„ Londensche 2832 ct„ zou
ters 33%-rr34%.ct.. alles per ij, kg., lovend met
korting; 1005 magere varken» 3560;
2148 biggen 20—30; il runderen 325—875-,
115 lammeren 20—25; 22 bokken
410 alle» per stuk. Handel ln
i matig.
s. Aangevoerd 434 partijen. PrtJzen:
?rk le kw. f 41—46: 2e kw. f36-
lere tot f48. Handel i
ipeleren f4—4.50; cc
DC stuks. Handel vluj
(Coop. Zuld-IIoll.)
45800 stuks kipclert
56-58 kg. 14.70—
58-60 kg. 't 4.90—5.10- 60-62 kg. f 5.10—5.50
62-64 kg f 5.50—570: bruine 60-65 kg 15.10—3.80
60 alles per 100 stuks.
LEIDEN. 21 Mi
(„Lelden en Omstreken")
bloemkool f 13—18; radtis
12- postelein f 1015;
SCHERPENZEEL. 21 Mei. Eie
voerd 340.000 stuks. Prözen. klpc'
5.50; eendeleren 4.40 beide per
'lOO stuks.
'V 26—3!
*2—6; raapstelen 0.601.70: radüi
0.602.40. wortels 6—16
kropsla 0.60
geel 10—23; g
1 60—5.60;
—17; bloemkoo
rsplnazio
rsplnazie 4—15; postelei
(Tomaten-Export veiling), rrözen: toma-
1 A 26—31; B 24—29; C 26—29 CC 19
es per 100 pond. Aanvoer 5900 pond.
VLAAl^DINGEN, 22 Mei. Var
isseherü: VL
14."J RogTvL 27 i van Zwieten. VL 56 Jb. Rog
VL 70. P eus en VL 206 D. de H<
10.90 per kantje.
kolrnaatje» f 12.20
Rivierberichten.
HANSWEERT. 21 MEI.
Gepasseerd en bestemd naar;
ROTTERDAM: Telegraaf 3. st: Johanna. De
laas; Frans. Savelkouls: Cl
idrlana. Konlngs; Helvetia.
AMSTERDAM; Amstel 5. s
GOI.TG ENS PLAAT; Risico,
LEIDEN: Navigator Hoek
DONGEN: Broedertrouw 9
KERKDRIEL: Victor, de
KERKDR1EL: LukUlens.
KATWIJK: Dirkje, v. d.
RENKUM: Poule d'eau Dc
BOMMEL: Augusta. Bu.vki
ZUIDLAND: Di
OUDE TON GE:
IJMU1DEN: Oi
larlna Ballei
it-Annul:
i 25. Bn
:us. van der Vliet
HEER-ARENDSKEKKE; Vriendschap. Wu-
DUITSCHLAND: Her
ina. Bevelander.
Sponeelee
Itensen; Vlctorlne
MHMNHJBHHHRBIHHBrhfcgle. Verbergh'
g.Noord. de Haan; Rosalie. Muyshoudt; Anna t
v. d. Busssche; Sanl 5. do Heel; Sant 13. Vermei
len: Mararctha. Merthens; Mannholm 185. Leut!
ner; Spes van DUk.
BELGIE; Assam 4. st: Era et; Hossuct. var
Aalst; Angorjo. Rosebrnndt: onderneming, d>
Waal; Neptimus. do Rondo Wutn, Ocrlan; l'ej-
TelrlinckStad Dtxmuidcn. Vervliet; Florentine
versüp; Nedpom, Huygens; Lliujuend.a, Bos; Uci
Nova. Stam; Helene. Kloesmi.n; Haja Hlool
Gr.lrla,, Roest: Irma. de Gruyter; Ooch: Peiro-
nella, Jolio: Zwerver. Hazewltidu-s; Gcnnto, Huy
ens: Excelsior, do Haas; Mannheim 204. Kuiler
Wledersehen. Fuhrmann; Oscar Pyvl
Schouwen, v. d. Doe: Johan. Magcrr;
rla, Verbruggen; Trio. Hooglander.
Bond'
>uw M .i
LOBITH. 21 Mei.
Gepasseerd voor 4 uur en bestemd voor:
HOLLAND: st. Ophir: Wlljo.
ROTTERDAM: st. Fiat 2: Wervlcq: Embla;
hr.a: Seine; Han iel 2; Progres- Goliath: Toll-
„ia: Rh in; Haniel 22; Leopard; Bragi: Harmo
nie; Alpha; Progressus: Fiat 11; Fiat 5: Haniel
Sophie; Fiat 1; Petronella; Lourdes, Jooe-
Vorwaarts, Bouman; Rhea. Rensen: Jahe-
anja» v. Zanten; Eltanin. de Munter; Windhorst
2. Bekker; W. v. Driel 62. de Jong; Pluto, Gut-
Wadsum 14. Oversteeg; Wisand. Janssen;
,yson. Meinen; Sigrune. Stolk; Ludeger,
Hovmayers; W. v. Drlel 59, v. Oosterom; Hen-
drika. Huisman; st. Emlra: Vertrouwen. Egas;
st. Rotterdam; Tlreur; Maria Christina, Wag-
st. Raab Karcher 9; Dwlna; Zeester; Raab
Karcher 9; Kara, Westfalla; Wolga- Munifi-
a. van Kessel; Francisca. Doodewaard;
Fide, Tammer!; Dortmund. Vosskuhl;
Maria, Huuskens: Fidélltas. Klink: Rünzeevaart
3, KoehnKatharina, Runkei; Luik 17. Ver-
meegen; Meadjo. Overeem: Heme. AbeL Karl».
ruho 8. Olbert; Harpen 10. Glesecke; Gassert.
Zeus; Regnler. Madort; Caub. Ritthof; Fried».
Fende!; Ella Hermann. Hermann; de Gruyter
26. Sell; Gelrla, den Brecjen; Wldar, Möllmann;
AMSTERDAM; Ary, Quack; WEESPERKAR-
SPEL: Alfra. de Reuver- KAMPERLAND: 5
Gebroeders. Verhey: TERNEUZEN: Mahana,
Kuykers; VREESWIJK: sL Harmonie 6; AM
STERDAM: Ambitie de Jonge; RAVENSWAAY:
Martha. Noul; KORTGENE: Jobina, Klop;
KOÜDE1KERKOranje Nassau. Snoey; TIL.
BURG: 6 Gebroeders, Norbart; DELFT: Zelden
van Pas. Pols; VREESWIJK: Rijn Lek 2.
v. d. Haar; NIEUWAAL: Anjo. Mookhoek:
NIEUW"ENDIJK: 2 Gebroeders. Baars: DE
STEEG: Animo, van Megen; OOLTGENS-
PLAAT: Gijja, van Horsen. HILLEGERSBERG
5 Ge-broeders, Bos; OPHÉUSDEN: St. Fran-
clscus. do Bakker; RAVENSWAAY: De Tüd k
leert alles. Furmt-n; AMSTERDAM: Betsy, van t
Wijk; NIJMEGEN: St. Petrus Canislu». van 5
Ste-er.; VREESWIJK: Hendriks. Bakker; OOS-
TENDAM: Nieuwe Zorg. van Lopik; HOOG«
VLIET: Avontuur. Blokland; ZWARTSLUIS:
Soli Deo Gloria, BrUJer: ZIJPE: Maasstad.
Derksen: LEEUWARDEN: Vertrouwen. Bra-
kel; HARDINGEN: Gcertruida. Roeberdlng;
GOUDA: Hendrika. Kregtir.g: ALMELO; Pro
et Contra. Wolters. PANHEEL: st. ^oo^waa^ts^
DEN HAAG: Fraiia. Neve: GOUDERAK: Maria
Hcr.drika. Huibers; UTRECHT: Cornelia. Snoekj
TILBURG: Broedertrouw. Tak: HAASTRECHT.
Elsa, Schippers: AMSTERDAM: R W. 3. Wlt-
zer; Groenendaal. Peters; MAASBRACHT: Vos-
ges. Engel; EE EK EN DONK: Berma. Boode;
LEIDEN: Wajang. Melsen; ZWOLLE: Marleit-
fels. Walter; Drentina. Mannak VLAARDIN-
GEN Karl Paul 3. Balck: UTRECHT: Jantlna,
Kruidhof. DE STEEG: Nenuphar, v. d. Kamp;
MAASBRACHT: Baden 53. Sander; OIRSCHOT:
Onderneming. Kattouw. ZWIJNDRECHT: Ott?.
Reichlin: FIJNAART: de Ondornemin?. v.
Toorn.
PARIJS: Carmen. Verschraegan.
LONDEN: Pattung. Boerma.
BREMEN: st. Rhea.
KOPENHAGEN; Marsaretha. Kajuiten
DUITSCHLAND: st. Willem 3.
BELG It*: Wivlr.a, v. d. Pluym: Odln. Scnmltt;
Hema. v. Duynen; Jophi. v. Duynen Leo Cadi.
SeydelAbberna. Swets; Victoria, Bal. Walvi».
v. d. Wever: Lelie. Engelen: Deux Fredee. de
HaeckMarie, v. Messam. Constance. S.erlln;
St. Antolne, Boey; St. Antonio. Sn(jders. Greuze.
de Lamper; Anna. de Groot; St. Gerard, v. d.
Abbecle; Paula Jean. Verbraecken: Antvcrpla.
Hopstaken; Junior 11. v. Hasselt; Nautilus 18,
VVlmmers; R.S.G. 19. Kessel; Thllla 3. v. d. W(J.
gerd; Rosalie. Oom; Gustaaf. v. Cauteren- Dro
mon 5. Overloop; Narwel. Maes; Eliw, Maes;
Antonla, PruynAc'.rl, den 3oer: Cclina. We*.
-.erllnck; Locarno, Schudding; Joseph. Marter.»;
Yvonne, Tulpinclc; Noordpool. Busscns; Fio
rina. Westerllnck; Evenaar. Verschuren. He-
.and. den Bulzor; Keo. Meckel; Egon, Klao»-
sen; st. R(jn Schelde 10.
5V.
v.;;:
