DONDERDAG 22 MEI 1930
TWEEDE BLAD PAG R
INGEZONDEN MEDEDEELING.
Kreymborg-coupe
houdt model!
STADSNIEUWS
VAN HET STADHUIS
AFSLUITING PASSAGE MARESINGEL.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
brengen ter algemeene kennis, dat het ge
deelte van den Maresingel, gelegen
tusschen Prins-Hendrikplein en Prins-Fre-
derikstraat, in verband met de uitvoering
van heiwerken voor den walmuur, met in
gang van heden tot nadere aankondiging
voor het rij verkeer in beide richtingen
zal zijn afgesloten, en dat dit verkeer
zal worden geleid langs Prins-Hendrik
straat, Koningsstraat en Prins-Frederik-
straat.
'A. VAN DE SANDE BAKHUIJZEN,
Burgemeester.
VAN STRIJEN,
Secretaris.
LEIDEN, 22 Mei 1036.
Het was Dinsdagavond vol in de Anna-
Kliniek. In de groote gipszaa.l hadden zich
ongeveer zeventig personen verzameld om
bijzonderheden te hooren over de aanstaande
telling.
Studenten, onderwijzers .wijkverpleegsters,
beambten der gemeenten enz. enz., kortom
(enthousiasten van allerlei slag bleken tot
medewerking bereid.
Dokter Murk Jansen legde hun uitvoe
rig uit hoe de telling zal geschieden. Zij
moet binnen tien dagen zijn afgeloopen. Men
gaat huis aan huis, ieder in de hem of haar
en doktoren worden overgeslagen, omdat
men de gegevens van dezen langs anderen
weg kan krijgen.
Verder herinnerde hii aan resultaten
van de tellingen in Duitschland door Bie-
salski in 1906 en 1925, die tot een zoo uitne
mende verzorging der gebrekkigen hebben
geleid, dat alleen in de Rijnprovincie, zoo
groot als ons land, 4000 bedden beschikbaar
zijn. Laat u niet ontmoedigen zoo sprak hij
als men u niet dadelijk overal even behulp
zaam tegemoet treedt. Denkt aan het groote
doel waarnaar wij streven, goede beliafde
ling voor alle Nederlandsche gebrekkigen.
De telling is de eerste stap om tot verbete
ring van het lot dezer misdeelden te komen.
Vervolgens werden de telkaart'en uitge
reikt in keurige portefeuilles, voorzien van
gedrukte aanwijzingen, waarvan als belang
rijkste volgende kan gelden:
Aanwijzing bij vraag 21.
Als lichamelijk gebrekkigen gelden perso
nen wier vermogen zich te bewogen blijvend
belangrijk geringer is dan normaal of wier
lichaamsbouw sterk van de norm afwijkt
1. Door ontbreken of sterke verminkingen
(van ledematen (armen of beenen) of deelen
Idaarvan.
2. door verstijvingen, ontwrichtingen of
feanzienlijke slapheid van gewrichten.
3. door opvallende verkortingen der lede
maten.
4. door opvallende verkrommingen van de
5vervelkolom of van de ledematen.
5. door slappe of stijve verlammingen van
Öcn romp of de ledematen.
6. door soortgelijke verlammingen die het
fieele lichaam betreffen.
Bij L Verminkingen der hand, gelden
fel echts als gebreken, wanneer daardoor het
gebruik der hand duidelijk bemoeilijkt is.
Bij 2. Daarbij behooren volledige verstij-
Vingen en die bewegingsbeperkingen welke
met een verstijving practisch overeenkomen.
Verstijvingen van vingers gelden slechts dan
als gebreken, wanneer daardoor het gebruik
ider hand duidelijk bemoeilijkt is.
Bij 3. a. Wanneer door verkorting van één
been een zware stoornis in den gang wordt
.Veroorzaakt
b. Wanneer door verkorting van
beide armen de geschiktheid voor het ge
bruik belangrijk verminderd is.
c. Wanneer door sterke dubbelzijdige ver
korting der ledematen de persoon duidelijk
een dwerggestalte heeft
Bij 4. Wanneer de persoon ook In geklee-
0on toestand reeds duidelijk opvalt
Bij 6. B.v. bevende krachteloosheid en St
JVitisdans.
Niet als lichamelijk gebrekkigen gelden
Jjersonen met verlies van teenen, verlies of
verminking van den neus, oorschelpen, een
borst (bij vrouwen); nieit als lichaamsgebre
ken gelden voorts onbeduidende aandoenin
gen zooals schrijfkramp of toestanden
.welke slechts nu cn dan optreden".
De referendaris ter secretarie, de heer
Rosier, had de wijkverdeeling gemaakt en
wees ieder een stadsgedeelte aan, terwijl dr.
Fransen en dr. Horst nog enkele aamvijzigin
gen gaven.
Inwoncnden van Leiden werkt mu allen
mede; hier valt wat goeds te doen.
NAT. JONGERENVERBOND
De strategische positie van Ned. Indië.
In het klein-auditorium der Universiteit
hield Luitenant L. Doorman gisteravond
een lezing voor de afdeeling Leiden
het nationaal verbond van jongeren
De strategische positie van Nederlandse!»
Indië. De voorzitter, de heer W. de Vries,
opende m-• een woord van welkom, spe
ciaal tot den garnizoenscommandant
Poole en de bestuursleden van de vcreeni-
ging tot waarschuwing tot eenzijdige ont
wapening, en herinnerde aam de overval
op Curarao, voor 'n herhaling waarvan wat
Ned. Indië betreft de lezing van Luitenant
Doorman ons zou behoeden, door ons ten
aanzien daarvan op onze plicht te wijzen.
Lt Doorman begon met te wijzen op he#
verschil tusschen een landoorlog en een
zeeoorlog, welke laatste eventueel ten op
ziohte van Nederl. Indië noodig zou zijn
De weg over zee is voor ieder land de
aangewezen weg voor massaal vervoer en
dit economische en finamcieele feit
verbindingen over zee, speelt ook bij een
oorlog een groote rol.
In de zeeoorlog kan de tegenstander zich
terugtrekken in een versterkte basis. Terwij'
in den landoorlog de vernietiging van hel
vijandige leger op den voorgrond treedt, i&
in den zeeoorlog het eerste doel onderhou
ding van de verbindingslijnen.
De belangrijkheid van Indië nu ligt voof
is in de productiviteit en de gcographi
sche gesteldheid.
Die producten zijn petroleum, steenkolen,
metalen en verdere voedselproducten en
groote mogendheid in oorlog, bijv. in
een Aziatisch conflict, zou zich geen scru
pules maken, zich die producten toeeigenen
De gesteldheid en de geo" japhische posi
tie van Ned. Indië is zoo, dat Nederlandsch
Indië o.a. het eenige grensgebied is, dat niet
in Britsche handen is, terwijl het een ver
bindingslijn vormt tusschen tw
een schakel tussahen Engelech Indië
Australië.
Door de opening van het Panama kanaal
is er op de Stille Oceaan wereldverkeer ge
komen, maar ook door de verarming var
Europa en door het verwijden van zijn af
zetgebied door Amerika in de landen om de
Stille Oceaan en ten slotte door de ontwik
keling van Japan tot grootmacht.
De grootste belangen bij de Stille Oceaan
hebben Amerika, Engeland en Japan, wat
de vlootbouw en de uitbreiding der basis er
van in en bij de Stille Oceaan, door deze
landen bewijzen.
1921'22 heeft de conferentie t
Washington het oorlogsgevaar bezworen
een neutrale basis geschapen in den Stillen
Oceaan.
Alle handelsverbindingen gaan door Ne
derlandsch Indië. Het aantasten van het
handelsverkeer in geval van oorlog in volle
zee levert weinig resultaat op. In geval van
een handelsoorlog zijn hoofdzakelijk de ha-
de nauwe doorgangen de gevaar
lijke punten. Vooral in die nauwere door
gangen zal de oorlog worden gevoerd en
van die doorgangen heeft Nederlandsch In
dië er verschillende. Daar de weg door Ne
derlandsch Indië de routes aanmerkelijk
bekort zijn ze zeer belangrijk.
Bovendien bestaat Indië uit tallooze
eilandjes met beschutte inhammen en goed
geoutilleerde havens. Als conclusie gaf spr.
dat dus de strategische positie van Ned.-
Indië zeer belangrijk is.
De conferentie varn Washington heeft wel
het oorlogsgevaar verminderd, maar ook de
belangrijkheid van Ned.-Indië bij 'n ge
wapend conflict vergroot door het verbieden
van versterkingen o.a. op Manilla en Hon-
kong. Een conflict in den Stillen Oceaan
zou nu uitloopen op een uitputtingsoorlog.
Een groote zeeoorlog is daarom miet te
verwanten, wel een handelsoorlog, die al
leen in Nederlandsch-Indië kan worden ge
voerd.
Voor ons Is daardoor de consequentie, een
weermacht in Ned. Indië te onderhouden
met preventieve werking.
Wanneer wij ons weerloos maakten in
Ned. Indië zou men van alle kanten trach
ten zich bij een oorlog in Indië te neste
len en Indië zou geheel im het centrum van
den strijd komen. Als eisch moet dus gesteld
worden, dat wij onze bezetting kunnen hand
haven tot de tegenstander van den aanvaller
ons te hulp kan komen bij een oorlog, die,
aldus spr., alleen een ver-doorgevoerde han
delsoorlog kan zijn.
Deze eisch gaat niet boven onze krachten
PROF. Dr. DUYVENDAK
Naar wij vernemen, zal prof. dr. J.
Duyvendak, hoogleeraar in het Chineesch al
hier, binnenkort opnieuw voor eenige maan-
tien naar Amerika vertrekken, teneinde daar
aan een der Universiteiten Colleges te geven.
PROF. Dr. VON WETTSTEIN.
Prof. Dr. von Wettstein uit Gbttlngen zal
voor de philosophische faculteit der Leid-
sche studenten op 27 dezer een lezing hou
den over het onderwerp: „Gen-und plasma-
.Wirkung.
EINDEXAMENS KWEEKSCHOOL
Tot gecommitteerden bij de eind-examens
tier rijks- gemeentelijke en bijzondere kweek
6Cholen voor onderwijzers en onderwijzeres
sen in de derde hoofdinspectie zijn o.m. be
noemd in groep 21: als gecommitteerden:
J. Baak Jzn. te Leiden (voorzitter); G. Bul
ten te Voorhout; voor de Rijkskweekschool
te 's-Gravenhage en de bijz. kweekschool te
Rotterdam Haringvliet 84.
Groep 25: als gecommitteerden: mej. A.
F. Houba te 's-Gravenhage (voorzitster); mr
J. A. de Visser te Rotterdam; P. E. Keuche-
nius te 's-Gravenhage; als plaatsv. gecomit-
teerden J. Groenema te Rijswijk; mevr. mr.
G. J. Brevet—Hootink te Rotterdam: voor
de gemeonteliiKe kweekschool te Leiden.
Voorts is nog benoemd tot plaatsverv. ge
committeerde in .groep 31 mevr. L. van
Kampen—Zernike alhier, en tot gecommit
teerde in groep 33 de heer M. J. v. Doom.
Ie Oegstgeest.
GOUDEN JUBILEUM
Op Maandag 26 Me! a.s. zal het 50 jaar
geleden zijn dat de heer L. Zitman als
steendrukker in dienst trad bij de fa. P. J.
Mulder cn Zoon alhier.
DE A. S. LUSTRUMFEESTEN.
In een gisteravond gehouden ve
ring van de buurtcommissie Breestraat,
heeft Dr. J .G. van Es de plannen die ont
worpen zijn twee van inwoners van Lei
den en twee van personen buiten de stad
toegelicht en zijn deze uitvoerig bespro
ken. Er is nog geen definitieve keuze
daan maar waarschijnlijk zal deze wel val
len op het ontwerp van een der Leidenaars.
De beslissing is aan het bestuur overgela
ten.
HOOFDBENOEMING.
Tot hoofd der Chr. School te Tubbergen
is benoemd de heer G. R. E. Steutel, onder
wijzer aan de Chr. Opleidingsschool
Gymn., H. B. S. enz., Noordeinde 40, alhier,
hoofd de heer A. L. L. Gathier.
AANHOUDING.
Aangehouden is J. K. alhier, die nog zes
maanden gevangenisstraf te goed had.
K. VAN K. RIJNLAND
HANDELSREGISTER.
Wijziging:
21 Mei. Protestantsche Vereenlging voor
Ziekenhuisverplcging en Ziekenzorg. Zoeter-
woude, Miening E. 51. Uittr. 2e Voorz.: G.
Goedhart, Zoeterwoude, d.d. 1 Mei 1930.
Uittr. Alg. Adjunct: F. J. Parlevliet, Zoeter-
woude, d.d. 1 Mei 1930. N. 2e Voorz.:
van Vliet, Zoeterwoude. N. Adj.: L. West
huis, Zoeterwoude.
21 Mei. Wed. H. L. Lancel-de Haas.
Leiden, Langebrug hoek Ketelboetersteeg
Papier- en kantoorboekhandel. Uittr.
Wed. C. J Lancel-de Haas, Leiden, d.d. 17
Mei 1930. Wijz. handelsn. thans: G. Wolf
slag v.h. fa. Lancel.
21 Mei. S. Bennink. Leiden, Hooge Rijn
dijk 278. Handel in bouwmaterialen. Overl.
E.: S. Bennink, Leiden, d.d. 10 Mei 1{
Wijz. handelsn. thans: WecL S. Bennink.
BURGERLIJKE STAND
GEHUWD: H Korstens en L Ke» FA
G den Hollander G
Th de Tombi
Montam
Schalk en W H Wi
D Rulgendijk A Cl
Steen j
r Delft
W
Bak...1
C Boom J v Egmond en A Gijsma
en M Kromhout
H C Uljee en l l.
Poelge.
en M W F Lotte
M Hoogkamer J v Vliet en A A Dobbe
W J M Zandvliet en M A E Mandl.
OVERLEDEN: J C Mensc jd 13 mnd. J H(
Jrvorst man 59 J J v d EJjk jd. 8 mnd. 1
in d. Polder man 50 j. H B Wijling jm. 2 J.
G M Clements man 74 J A Mark—Bender v
87 JJ W v d Staajj vrouw 61 j. - J P i
nd. C v d Heijden wednr. 78 J.
L J P v d Drift man 55 J. B v Absv
A C Galle Jd. 88 J. L Sjardii
J. J do Vink Jm 16 j. W van Bij
56 J.
Uit den Omtrek.
BOSKOOP
HARMONIE „EXCELSIOR".
Tot voorzitter van de harmonie „Excelsior'
is gekozen de heer J. v. L o m w e 1.
VERKEERDE ZUINIGHEID
Een schipper van een motorvaartuig, die
de Gouwebrug moest passeeren, veronderstel
de, dat zulks wel kon zonder de brug te ope
nen. Hy had echter misgerekend, want het
stuur kwam in aanraking met de brug, zoo
danig, dat het geheel werd verbogen. De
schipper kon zijn reis niet vervolgen en moest
wachten tot den volgenden morgen eer
en ander weer hersteld was.
KATWIJK AAN DEN RUN
als wij alle voordeelen, die Ned. Indië biedt
ten voordeele van een der partijen kunnen
aanwenden. Hierdoor werkt onze weermacht
zeer goed preventief en geeft daardoor een
groote mate van zekerheid.
Daar de vloot, die wij in Indië hebben
tevens ligt in een terrein, waar wij alles
tot onze beschikking hebben, zal dit dan
ook bij een oorlog, vooral bij een handels
oorlog, het grootste gewicht in de schaal
leffierna werd een oogenblik gepauzeerd,
wparna gelegenheid gegeven werd tot het
stellen van vragen.
Met een dankwoord door den voorzitter
werd de goed bezochte bijeenkomst gesloten.
DE LEIDSCHE WINKELSTAND.
Fruithandel W. Neuteboom.
De heer W. Neuteboom, die in Leiden als
fruithandelaar ongetwijfeld aan zeer velen
bekend zal zijn, heeft dn het perceel St Jo-
riseteeg 16 een nieuwe fmitzaak geopend.
Het is een keurige ruime winkel, die men
in een dergelijk milieu misschien niet zoe
ken zou. Het perceel heeft in- en uitwendig
een grondige restauratie ondergaan, die ge-
ruimen tijd in beslag heeft genomen, maar
an het resultaat dan ook ruimschoots
tegen de moeite en de kosten opweegt Do
winkelruimte bergt een zeer groote sortee
ring fruit, binnenlandsch en huitenlandsch,
en andere lekkernijen, die in al hun aan
lokkelijkheid voor de beide ibreede winkel
ramen liggen uitgestald. We twijfelen er
niet aan of deze nieuwe zaak zal er spoedig
genoeg bij het publiek inkomen. De naam
van den exploitant as daarvoor genoegzaam
waarborg.
VEREENIGING „REUVENS-FONDS".
In de hier ter stede gehouden jaarverga
dering van de vereeniging „Reuvens-Fonds"
erd het bestuur als volgt samengesteld:
Mr. A. van de Sande Bakhuizen, voorzit
ter, te Leiden, Jhr. Dr. W. A. Beelaerts van
Blokland te Den Haag, Dr. W. Goosaens,
archivaris van Limburg te Maastricht. A.
Krantz, penningmeester. Oude Singel 118, al
hier. Prof. Dr. G. A. S. Snijder, Amster
dam, M. M. J. Stephenson—Hagen, Oegst
geest, M. M. de Vries-Vogel, secretaresse.
Haagweg 22, alhier.
Met bevrediging kon er op gewezen wor
den, dat het ledental voortdurend stijgt. De
aankoop der zeldzame kostbare Romeinsche
oudheden uit Limburg, welke onlangs aan
den minister konden worden overgedragen,
heeft getoond hoe vruchtdragend de bemoei
ingen van deze vereeniging zijn.
ARBEIDSBEURS.
Op 21 Mei 1930 stonden 471 werkzoekenden
Ingeschreven tegen 288 op 21 Mei 1920.
EIEREN-ONGELUK.
De chauffeur van een vrachtwagen met
eieren van de firma W. te Leiden kwam
met zijn auto de Voorstraat uitrijden. Juist
bij den gevaarlijken hoek bij „De Roskam"
ontmoette hij de electrische tram. Door de
beperkte ruimte aldaar nam de bestuurder
de bocht wat kort, met het gevolg echter,
dat de kisten, die iets buiten den wagen
uitstaken in aanraking kwamen met den
muur van „De Roskam". Een drietal kisten
met eieren tuimelden naar beneden. Het
vervolg laat zich denken. Een gedeelte ging
geheel verloren; een ander gedeelte werd
door de omwonenden voor een zaoht prijsje
overgenomen, terwijl gemeentewerklieden
„den vullen boel" voor hun rekening moes
ten nemen. Voor de fiitna W- een flinke
schadepost
KATWIJK AAN ZEE
BADSEIZOEN GEOPEND.
Met ingang van heden is door B. en W.
het (badseizoen voor geopend verklaard.
KAMPEERTERREIN.
Voorloopig is er een stiuk grond (beschik
baar in de Zuidduinen achter het Zeehos-
pitium voor kampeerterrein. Degenen, die
daar wallen 'kampeeren, moeten zich ver
voegen op bet bureau van politie alhier.
AANBESTEDING.
Bij de gehouden aanbesteding van een
woonhuis en garage aan de Seor. Varke-
vissersfcraat voor den heer W. v. d. Plas
zijn de volgende (biljetten ingekomen: Gebr.
Verloop f 13.300, T. Meijvogel f 12.625, Vam
Rhijn f 12.050, A. de Best f 11.960.
LEIDERDORP.
AANVARING
Gistermiddag had op do Zijl 'n aanvaring
plaats tusschen een motorboot en de bag-
gerschuit van de J. uit Hoogmade. Door de
schok viel de J. te Water, doch was met
hulp spoedig aan wal. Zijn baggerschuit
werd echter totaal vernield en is gezonken.
MOND- EN KLAUWZEER
Nog steeds worden gevallen van mond- en
klauwzeer geconstateerd. Reeds hebben een
16-tal landbouwers de gevreesde veeziekte
aangegeven.
LÏSSE
HOLLAND'S BLOEMBOLLENHUIS LISSE.
Op Vrijdag 23 Mei te St. Maarten, des vm.
10 uur precies, voor de heeren K. Frans en
anderen, te beginnen op den tuin genaama
.Wijzend", gelegen aan den Wijzenerweg.
Ten overstaan van notaris S. W. Wegener-
Sleeswjjk.
Op Vrijdag 23 Mei te Anna Paulowi
des nam. 2 uur precies, voor den heer
Krouwel, staafde op den tuin aan de Mo
lenvaart Noordzijde tusschen Driebergen
Spoor. Ten overstaan van deurwaarder
Jongbloed.
COOP. VEILING H.B.G. LISSE
Groene Veiling
Op Vrijdag 23 Mei te Voorburg en Sassen
heim. Voor wijlen J. van der Meij Azn.
Sassenlieim (in liquidatie).
ROODVONK
In deze gemeente is in de afgeloopen week
weer een geval van roodvonk geconstateerd
OEGSTGEEST
MEMENTO MORI.
Gister is na korte ongesteldheid overleden
de heer W. J. Oudshoorn in den ouderdom
van 37 jaren. Is dit voor zijn vrouw en nog
jeugdige kinderen een zware slag, waarbij
menschel ij ke troost te kort schiet, ook
voor de gemeente en speciaal voor het ge
deelte Dorpsstraat, meer bekend onder de
benaming „Oude Dorp" is dit een groot
verlies.
Br kon niets te doen zijn of de heer Ouds
hoorn was een der eersten, die z ij n dorps-
gedeelte vertegenwoordigde op een wij
welke steeds weer bewondering afdwong.
Naast de andera functies welke hij vervul
de noemen we toch speciaal zijn verdienste
tijdens de Wiweto in 192S en zijn steun bij
autorit ouden van dagen. Wanneer hij zich
ergens voor gaf wist men vooruit 'n krach
tige steim in hem te hebben gevonden.
De heer Oudshoorn had altijd een speciale
voorliefde voor zijn dorpsgedeelte. Hier
toch vindt men het begin der historie
gemeente. Zoo was het hem een trots
eenige weken zijn nieuwe zaak geheel ge
restaureerd in gebruik te kunnen n
Een plan, waarmede hij al jaren rand liep.
rie kort na de vervulling het ein
de. Zoo gaat het den menseh. Men maakt
plannen-berekeningen, totdat men meent
tot uitvoering te kunnen overgaan. Dan
denkt men een periode af te sluiten
een nieuwe in te zetten. En dan kamt de
verbiddelijke dood. Die voorbeelden zien
we telkens weer. We zagen het in onze ge
meente rn korten tijd tot driemaal toe. Eerst
Overvliet, toen Kuipers, nu weer Ouds
hoorn.
Dat de weduwe kracht moge vinden. De
heer Oudshoorn zal steeds in onze gedaoh
te voortleven.
BEVORDERD.
Kommies G. J. Hoitink is bevorderd tot
assistent bij de dir. belastingen. Wij felici-
teeren den heer Iloitink. Gelukkig blijft
zijn standplaats alhier. In den heer Hoitink
hebben we een belasting-ambtenaar van den
eersten rang en daarom zullen velen zich
in dit bericht verheugen.
ONBEZOLDIGD BUITENGEWOON GEM.
VELDWACHTER.
De heer W. Broeksema is benoemd tot
onbezoldigd buitengewoon gemeente-veld
wachter. Hij doet dienst bij den heer G. J.
Lub be, waar hij waakt over de kostbare
narcissen enz..
RIJNSBURG
BLOEMENHANDEL
Door hot koele weer is de aanvoer niet
overstelpend groot en daardoor blijven de
prijzen redelijk. Betaald yerd voor Campa
nulata f 3.90-4.80, Lathyrus 50—85 c„ Muur
bloemen f3—5.30, Papavers groot f4.90—6.20.
id. kl. f2.10—2.40, Blauwe Asters 40—50 c.,
Tris wit f3.30—4.30, idi\ blauw f2.20—3.10:
Trolium f0.601.30, Margrieten geel 50—65
c.. Anemonen f0.651.05, Pyrethrum Mont
blanc f3.10—3.60, id. Marie f2.50—3.10, id.
PnVPIlV f 1 9111 70 Tloriirinnfti, ,.nn .17
SASSENHEIM
ZENDING
Het voor eenigen tijd gevormde dames
comité voor de Zending in Suriname slaag
de er in a»an jaarlijksche vaste bijdragen
bedrag van f288.50 bijeen te brengen.
VORDERING EX ART. 104 DER LAGER
ONDERWIJSWET
De gemeente Sassenheim stelde tegen die
van Voorhout een vordering in tot vergoe
ding voor het gebruik van scholen in haar
gemeente door kinderen uit de gedaagde ge
meente.
Zij werd door de rechtbank te 's-Graven-
ige evenwel niet-ontvankelijk verklaard,
op grond dat die vordering krachtens art.
Ill bis der Wet van 24 Juni 1929 S. 336 niet
meer kan worden ingesteld ten aanzien van
gemeenten, welker rekening vóór 1 Jan. '28
voorloopig is vastgesteld. De eiscliende ge
meente had zich erop beroepen, dat zij haar
vordering reeds had ingesteld vóór dat de
wetsbepaling in werking was getreden, doch
de rechtbank besliste, dat hierdoor niet al
leen het instellen ,doch ook het voortzetten
an dergelijke vorderingen wordt verboden.
HOLL. MIJ. VAN LANDBOUW.
In het hotel „Het Bruine Paard" verga
derde de afd. vam de HoM. Maatschappij
van Landbouw onder voorzitterschap van
den heer J. W. Martous.
De notulen werden onveranderd vastge
steld. De ingekomen stukken leverden geen
stof tot bespreking.
Het rapport over de nieuwe Pachtwet gaf
aanleiding tot veel discussie.
Bij de behandeling van den beschrijvings
brief voor de a.s. algemeene vergadering
ter bespreking van den slechten toestand in
den landbouw, werd niet belangstelling
kennis genomen vam de conclusies van (hel
hoofdbestuur.
Tot afgevaardigde naar de alg. vergade
ring werd benoemd de heer J. W. Marbus
De rondvraag leverde niets bijzonders,
een 5-tal prijzen werden verloot.
HAVENGELD.
Bij Kon. Besluit is goedgekeurd en geldig
verklaard tot 1 Jan. 1935 het Raadsbesluil
17 Dec. 1929, waarbij een gewijzigde
Verordening inzake heffing van kade
havengeld voor onze gemeente was
gesteld.
x norjc«TlUke Stand.
BEVALLENC J Homan—v der Veer z D
Pb BaartseOudshoorn z.
OVERLEDEN: Johxn van Leeuwen 78 J. wedn
C. C. van Coeverden.
GEHUWD: H J A van der Met) 26 J en M
vorst 20 J. A van Vliet 28 j en A lv
26 j.
Loop der bevolking.
GEVESTIGD: mej. E. van den Ouweelen. Zul
at 28. van Leiden: A. C. Diepenveen—
WADDINXVEEN
UITBREIDING CHRISTEL. SCHOOL.
Door het Bestuur der Christelijke school
Oranjelaan (hoofd de heer Hoek) is aan den
Gemeenteraad het verzoek gericht,
band met het toenemend aantal leerlingen,
een zevende lokaal aan die school te bouw
B. en W. adviseeren den Raad de noodigc
medewerking te verleencn.
MOND- EN KLAUWZEER.
Het mond- en klauwzeer breidt zich nogal
uit. In den polder Bloemcndaal doet deze
gevreesde ziekte zich reeds voor onder den
veestapel van 4 boerderijen.
BIJNA VERDRONKEN.
Een kleine cano, waarin 3 personen, va
rende op de Gouwe sloeg om.
Twee der inzittenden konden gelukkig
zwemmen; de derde kon slechts met moeite
door zekeren C. de M. gered worden.
UTRECHT.
SOCIAAL-ECONOMISCHE
VRAAGSTUKKEN
OORZAKEN AFNEMENDE BEVOLKINGS
TOENAME.
of. D r. W. R p k e uit Marburg aan
de Lahn sprak in het Klein Auditorium der
Rijksuniversiteit voor de Juridische Facul-
er het onderwerp: „Sociaal-economi
sche problemen, die zich voordoen bij de
tegenwoordige afnemende bevolkingstoe-
i, aldus spr., niets nieuws onder de
dit geldt ook in 't bijzonder het
bevolkingsvraagstuk.
De laatste honderd jaren stond het i:
middelpunt van do belangstelling in het
economische leven der volken.
De industrieele revolutie ging gepaard met
een groote toename der bevolking.
moeilijk als deze irrationeele voor
uitgang in do bevolking te verklaren
moeilijk is het ook de oorzaken op
sporen, die de thans waarneembare afname
der bevolkingstoeneming gebracht hebben.
Bijna alle statistieken in de Europeeschi
landen en vooral in Duitschland, Frankrijk
en Zweden wijzen uit een sterke daling
de geboortecijfers. Men kan dus van een
groot internationaal proces spreken.
Het proces der „afnemende bevolkings
toename" stoort zich schijnbaar nergens aan
en de pogingen van enkele geleerden
proces volgens „vaste wetten" cn „regels'
te laten geschieden zijn dan ook gefaald.
In 20 jaren is het geboortecijfer in Duitsch
land van 35.8 op 17.8 teruggeloopen.
Was de huwelijksvruchtbaarheid in 1907
kinderen per echtpaar, in 1924 was dit nog
slechts 2.
Het geboorteoverschot, dat in Duitschland
in 1913 833.000 bedroeg was in 1929 tot
350.000 gedaald.
Verondersteld wordt, dat er nog
dere daling plaats vinden zal, hoe lang het
echter nog duren zal tot de toestand statio-
kan niet met zekerheid gezegd
worden.
Spr. behandelde voorts, welke beteekenis
het bovenstaande voor het socdaal-r 5
sche leven heeft.
sociaal-economische bevolkingsleer
tracht, volgens spr., de verschijnselen
„Wirtschaft" (de volkshuishoudkunde) en
den toestand van de maatschappij, van de
bevolking te onderzoeken.
Twee vragen doen zich hier voor. Ie. Hoe
werkt de volkshuishoudkunde, het econo
misch leven, op de bevolking en andersom:
Hoe de toestand van de bevolking op het
economisch leven?
Spr. beantwoordde uitvoerig de tweede
vraag.
Wat Robert Mal thus antwoordt op
de vraag hoe de werking van de bevolkings
kwantiteit en de bevolkingskwaliteit op het
volkshuishoudkundige of economische leven
beduidend weinig en geen verdere
bespreking waard.
Spr. ging uitvoerig op dit laatste In en
zette in hoofdzaak uiteen welke invloed de
bevolkingsomvang op de economische ver
houdingen heeft.
De stijging van den bevolkingsomvang
heeft tot gevolg: meer verbruik, er komen
meer monden. Tevens stelt zij meerdere
arbeidskrachten beschikbaar.
Daarmede moet verhoogde productie sa
mengaan, wil geen catastrophe ontstaan.
Wanneer het tempo van de bevolkings
toename gepaard gaat met een gelijk tempo
de productieverhooging blijft het even
wicht
Wanneer productiestijging noodzakelijk
wordt, ziet men uit naar technisch-organi-
satorische productie-verbeteringen, waardoor
het deficit in de totale productie gecompen
seerd wordt
Sommigen meenen, dat de druk die door
bevolkingsvermeerdering ontstaat technisch-
organisatorische-productieverbeteringen ten
gevolge heeft en daarmee kan gedaoht wor
den aan het Duitsche spreekwoord: „Die
"ot is die Mutter der Erfindung".
Verlangzaming van het tempo van bevol
kingstoename zou als men van het boven
staande uitgaat, een ongunstige invloed op
de stijging van het productietempo hebben.
De verhouding tusschen bevolking en pro
ductie bepaalt de volkswelvaart.
Het stijgen van de bevolking ia in het ééne
land gunstig en in het andere ongunstig,
het kan brengen ellende of welvaart,
In het ééne land zal bevolkingstoeneming
strenger doorgevoerde arbeidsverdeeling
de marktgrootte beïnvloeden.
In het andere land zal zij den band tus
schen mensch en land slechter maken, zoo
landverhuizing plaats vindt, enz.
Wanneer er een periode is, dat het bevol
kingsgetal vermeerdert en daardoor de pro
ductie stijgt, kunnen we niet gerust zijn,
ant het kan gebeuren, dat de bevolkings
toeneming zoo groot wordt, dat het productie-
tempo daarmee geen gelijken tred houdt,
hetwelk niet anders dan ellende kan brengen
De laatste 100 jaren hebben een gewel
dige stijging in de productie gebracht
Toch is de wereld, naar men wel verwach
ten zou, er niet op vooruitgegaan.
Hoe komt dat?
Marx beantwoordt deze vraag met te zeg
gen, dat de kapitalisten allen zegen die hier
te wachten was, opgeslokt heeft De rijken
hebben alles in hun zak gestopt. Spr. vond
it een primitieve opvatting, die gemakke-
jk te weerleggen is. Marx heeft uit het oog
erloren, dat de ontzaglijke toename der be
volking de vruchten van deze productiever
meerdering geabsorbeerd heeft
Niet alleen de bevolkingsvermeerdering
bepaalt de welvaart van de bevolking, doch
voornamelijk het tempo er van.
Frankrijk en Zweden zijn dc landen, waar
een groote afnemende bevolkingstoename te
constateeren is, maar de welvaart van het
volk is beter dan in de andere landen.
De beperkte immigratiepolitiek van de
Ver. Staten verlangzaamt het tempo van dc
bevolkingtoeneming en brengt het land in
el vaart
Het Amerikaanschc bovolkingsproblecm is
Voornaamste Nieuws.
BINNENLAND
(bit. t.)
Het koninklijk bezoek aan de hoofdst,
De Tweede Kamer heeft gister de hi
ziening der Gemeentewet voortgezet
De ltadioraad heeft voorloopig advies
gebracht over de verdeeling van den ItidJ
schen zendtijd.
(blz. 2.)
De Bond van Schoolbesturen, onderivijzeiL]
en voorstanders van Chr. Scholen in deji
(Bil 5.)
Te Scheveningen vergadert heden de
hr. Vrouwenbond.
Heden wordt te Amersfoort de algemeen!
vergadering van den Ned. Chr. Ambtenaar»*
bond gehouden.
Te Amsterdam is de tweede Central»
Conferentie van Ouderlingen der Gerjivc
Kerken gehouden.
(Blz. 7.)
Voor de Haagsche Rechtbank is gister d.
behandeling van de moordzaak aan het Bige
zuidenhout te Den Haag voortgezet. wi
De Chr. Boeren- en Tuindersbond heeft 'jhe
Gouda de jaarvergadering gehouden.
De Hallandsche Mij. van Landbouw heeft!!
-j Den Haag de algemeene vergadering w
houden. 1
BUITENLAND
(blz. 2). -i
ti<
Crisis in de Engelsche Labourpartij. Kjva
het heengaan van Mosley als minister. Ma»®'
Donald dreigt met parlementsontbindingTl
De toestand in Britsch-Indië. MevrouJ
Naidoe gearresteerd. Bloedige botsing bj
het zoutdepot te Dharasana. De Swarajists™
*n de Engelsch-Indische Conferentie.
De „Graf Zeppelin" naderde gisternamld
ag de Braziliaansche kust.
door deze beperkte immigratie-politiek zej
rationeel opgelost, het wereldbevolking
probleem echter niet.
De bevolking is niet gelijk over de geheel*
wereld verdeeld en Amerika werkt niet me2
om hiertoe te geraken.
Als econoom verdedigt spr. deze Ameij
koansche politiek. Spr. gelooft, dat in Ami
rika de bedoeling om de bevolking te bepei
ken primair is en niet de rasmotieven allet
eerst voorgezeten hebben.
Daarna zette spr. uiteen de theorie van
„grensproductiviteit", die de drie productis
factoren: kapitaal, bodem en arbeid bepaal
en die de welvaartsverhoudingen tusschej 7
Amerika en Europa kan verklaren. t
In de Amerikaansche volkshuishouding
0ebrok aan arbeidskrachten en daarot
wordt uitgezien naar grootere machinal 1,
productie.
In Amerika heeft men op elk gebied oto) 01
vloed aan materiaal en zijn de loonen vé
hooger dan in Europa. j,,
In Europa daarentegen is overvloed vs,
menschen en moet met het materiaal zea
spaarzaam omgegaan worden.
De verhouding tusschen kapitaal, bod«
en arbeid is dus zeer verschillend.
De afnemende bevolking is volgens sw
daarom een voordeel en zal Europa onm
twijfeld ten goede komen.
De afname van de bevolking is wel geei
punt om ons vreugdevol te stemmen, maa
toch heeft ze het groote voordeel, dat er v«
zal komen in het leven der volken
FLORALIAFEESTEN TE ZEIST.
Vaai 26 tot en met 29 Augustus zal eea
groot bloemen feest gehouden worden, te
gelegenheid van het 25-jarig bestaan deze
Floraliavereeoiiging. De buitenplaats „Pas*
dena" wordt hiervoor welwillend ter beschil
king gesteld.
Woensdagmiddag had de uitreiking plaat
van de floraliaplantjes, in totaal 2-130 plantja
(v.j. 1000 minder). Er waren voor de grot-
pen A. B. en C. 550 deelnemers, voor
gr^ep D. (dames) 93 inschrijvingen. Aan
iederen inschrijver werd in dit jubileumjaai
bovendien uitgereikt een dahlia en een vet
plant (Echeveria). Ook deze planten zullen
worden beoordeeld, terwijl afzonderlijk!
prijzen worden beschikbaar gesteld.
Wat de tentoonstelling zelf betreft deelea
wij nog mede, dat op het terrein een groot
consumptie-tent zal komen (voor 500 per.
sonen).
Op Dinsdag 26 Aug om 2 uur des mid
dags zal de ope-ning plaats hebben, 's avondi
zal er geconcerteerd worden door de
Zeaster Harmonie.
Woensdag 27 Aug. wordt een concert gei
geven door het Fanfarecorps „Erica", ter
wijl Donderdagsavonds de bekende Arkea
dammers, in hun typische kleederdracht,
zangnummers zullen uitvoeren, onder leidinj
vam den heer Goosen van Utrecht Op Vrij-
--o 29 Auff. geeft de R.K. Muziekvereeniging
„St Caecilia" een concert, terwijl op dezen
1 aa/tston avond tevens een mooi tuinvuur
werk zal worden afgestoken.
KERKNIEUWS.
GEREF. KERKEN
roepen: Te Amsterdam-Noord (2d«
pred.pl.), W. H. den Houting te Huizum (Fr.),
NED. HERV. KERK
e P e n: Te Hyktersmilde, H. B,
Spykerboer te Gaast,
VISSCHERIJ
IJMriDEN. .2 Met Aan de rtfksafslag- wares
«inomtr»wior. 7 loggers. 2 kotters.
- -ijzen: tarbot f 1.201; ton«
iJ 5: PT kBerlet '55—30: middel schol
31: zetschoi f40— 31kleine schol f31—8;
schar f 11.5010; tongschar f42; ploterm. poon.
,-h-i !T.lddel schPlv- '36: kl. middel
Jchelvisch f 30—26; kleine schelv. f22—10; gr.
^1%° kIelne Kallen f9.50—9; wUtln*
8.503.60 makreel f8.50C per 50 kg-.: rog f 12
-26 per 20 stuks; vleet f3.15—1.10; leng f lj
.eur f 1.52 por stuk; kabeljauw f 45—35 per
125 kg.
.-•tooratrawlers besomden: JJM 79 Emerald
nanden) 2100. IJM 132 Noordpool (14o man*
ub.i# ƒ3157. IJM 40 Hoop 3 (120 manden) 20Jf«
IJM 482 Schledök (275 manden) 3200
*"•- motorlogrgers besomden SCH 242 ƒ96»,
112 574. SCH 123 1057. SCH 368 ƒ557
ko113 L626-
2626a
II. IV» <JJ j oI, öCxi 82 626.
besomden; O .7* 679, F. N 6i
