DINSDAG 22 APRIL 1930 DERDE BLAD PAG. 10
Kerknieuws.
ZAAK-De. J. L. JASPERS.
De Classis Arnhem van Geref. Kerken heeft
aan den Kerkeraad van Lunteren geadviseerd
om Ds. J. L. Jaspers op zijn schrijven, dat
hem op medisch advies volstrekte rust is
toegeschreven, te antwoorden dat de Kerkeraad
hierin berusten zal tot tijd en wijle by Ds.
Jaspers beterschap is ingetreden.
GRAFSTEEN-Ds. J. SPOELSTRA
Kerkeraad en leden der Geref. Kerk te Sap-
pemcer, hebben op het graf van den 27sten
September 1,1. te Meeden overleden em.-pred.,
Ds. j. Spcelstra, een gedenksteen doen plaat
sen, welke gedenksteen dezer dagen, in een
korte plechtigheid op de algemeene begraaf
plaats te Meeden, aan de familie zal worden
overgedragen.
INLANBSCHE PREDIKANTEN.
Te Batavia zal door de Maleische Geref.
Kerk weldra een beroep worden uitgebracht
op Isaiik Siagian.
Van geboorte is hij een Batakker. Hi] ge
noot zijn opleiding aan de opleidingsschool te
Djogjakarta en doorliep aldaar den Hol-
landschcn cursus. Daarna heeft hij omstreeks
twee jaar in dienst van do Kerk te Batavia
als helper gearbeid in de Maleische Gemeente
voor den Zendingsarbeid onder de Inlandsche
bevolking. Gedurende drie maanden zal hij
onder leiding van Dr. F. L. Bakker zich voor
bereiden voor het classicaal examen.
Vrouwen kiesrecht De Kerkeraad
van Ijlst heelt een voorstel aangenomen,
strekkende bij de Generale Synode er op
aan te dringen over de kwestie van het
vrouwenkiesrecht definitief en in afwijzen-
den zin te beslissen, omdat: 1. de H. Schrift
geen duidelijk geluid laat hooren in zoo een
belangrijke en in het leven der Kerken zoo
ingrijpende zaak als het vrouwenkiesrecht;
2. de meeningen zóó zeer verdeeld zijn, dat
aannemen van dit vrouwenkiesrecht aan
leiding zou kunnen geven tot ernstige con
flicten in den boezem der Kerken; 3. bij
verreweg het grootste gedeelte der vrouwe
lijke lidmaten onzer Kerken de begeerte om
dit kiesrecht uit te oefenen, niet leeft en
invoering een zeer onrijpe daad zou bet.ee-
kenen; en 4. het raadzaam is ook allen
schijn van moderne emanciipatie-zucht of be
invloeding daarvan te vermijden, wat
invoering noodzakelijk met zich mee zou
brengen.
SYNODALE VERGADERINGEN.
De Part. ftynode der Geref. Kerken van
Zuid-Holland Zuidelyk gedeelte is bepaald op
18 Juni a.s. te Dordrecht.
OUDERLINGENCONFERENTIES.
Te Vlissingen wordt Woensdag 30
April a.s. de 11de Zeeuwscihe Ouderlingen-
conferentie in de Geref. Kerken gehouden.
Ouderling F. D. G. Prins, van Vlissingen, zal
refereeren over: „Gemengde huwelijken" en
Ds. P. N. Kruiswyk, van Hilversum, over:
„De Dogmatiek in de zielszorg".
DIACONIE.
Do Vereeniging van Diaconieën tot oprich
ting ou instandhouding van een weeshuis, v0or
de weezenverzorging der Ohr. Geref. Kerk in
Nederland houdt Woensdag 7 Mei a.s. in het
Weeshuis te Soestdijk een diaconale jaar
vergadering.
KERKGEBOUWEN.
'Te Eerbeek is van een ingezetene
voor het bouwen van het nieuwe kerkgebouw
der Ned. Herv. Gemeente een gift van dui
zend gulden ontvangen en van een vriend
van dezen een dergelijke gift.
GEMENGDE HUWELIJKEN.
Te S o e s t is de kerkeraad der Geref. Kerk
Voornemens by de classis Amersfoort een
voorstel aanhangig te maken om te komen tot
een voor alle kerken geldende regeling in
zake „gemengde huwelijken".
ZONDAGSSCHOOLONDERWIJS.
Te Ail p h e n a. d. R ij n hoopt de Zondags
school aan de Aarkade in September a.s
haar 40-jarig bestaan feestelijk te herdenken.
EVANGELISATIE.
Arnhem. Door de Arnhemscho Stadszen-
ding (directeur A. Bouwens) is aangekochl
het gebouw Tuinstraat 16 te Arnhem, hel
vroegere Wijkgebouw der Evang. Luthersche
Gemeente. In dit gebouw zullen worden ge-*
vestigd de Zendingskapel en het Stadszen-
dingsburcau.
De laatste samenkomsten in het oude ge
bouw aan den Velperwcg 3_.»=n gedurende
de Paaschdagen plaats hebben Do nieuwe
Zendingskapel wordt op een nog nader vast
te stellen dag in den loop van de volgende
week geopend.
S a 1 a t i g a-Z e n d i n g. De jaarvergade
ring der Salatiga-Zeniding is bepaald op 1 Mei
a.s. in „Bethel", Heerenstraat 32 te Utrecht.
By die gelegenheid zullen de gebroeders Frei-
tag en Tesche, alsmede Jkvr. Dr. Gabrielle
vo'n Horvath en zuster Liesbeth Rade voor
't eerst afscheid nemen van de Zendings
vrienden, en Dr. en Mevrouw van Leussen en
zuster EHse Kuckel voor den tweeden keer.
Over 1929 wijzen rekening en verantwoor
ding aan ontvangsten en uitgaven een bedrag
aan van f 28.372.98 met een batig saldo van
f 482.27. 1
Zending onder de Chineezen. By
de Geref. Kerken van Djogja en Soerabaja
blijken ernstige bezwaren te bestaan tegen het
voorstel van deputaten voor de Zending onder
de Chineezen.
Soemba-Zending. Bij de Medische
Commissie van Deputaten van de Geref. Zen
ding op Soemba kwam van Dr. J. Berg te
Waikaboebak bericht in, dat de officieele
opening van het nieuwe ziekenhuis D.V. is
gestold op Woensdag 23 April a.s.
N cd. Zendingsvereenlgimg.
Op Hemelvaartsdag houdt de Ncd. Zen-
dingsvereenigLng te Rotterdam haar Zen-
dingsdag. In de middagvergadering zal de
heer F. W. H. Hoppe, zemleling-leeraar te
Batavia, spreken over de Chlneezen-Zending
op Java.
In de avondsamenkomst in de Groote
Kerk zal als spreker optreden Ds. J. A. L
Hovv, prcdilmnt te Wilk nan Zeo en Duin
De Voiuv.il r. Ds. P. G. dft Vey/Mestdagh
zal afvaardigen do zendeling-artsen A. Bo
nebakker en J. Bremmer, belden bestemd
voor WestrJavo.
Den daarop volgenden dag wordt te Rot
terdam do Voorjaarsvergadering gehouden
met de afgevaardigden dor afdeelingen.
BRAND IN DE HELDRINGGESTICHTEN
Zooals gemeld, werd te Zetten het Magdalenahuis (een afdeeling van de bekende
Heldring-gestichten) door een feilen brand verwoest. De primitieve dorpsbrandweer
stond machteloos tegen de vuurzee. De met autospuiten aangerukte brandweren van
Eist en Nijmegen konden slechts het Kinderhuis voor vernietiging bewaren.
Chr. Nat Zendi n.g s f e e s L Op het
Chr. Nationaal Zendingsfeest op Woensdag
2 Juli op „Raaphorst" onder Wassenaar zal
de openingsrede worden gehouden door Dr
P. Stgenga, Luth. pred. te Amsterdam, en
de slotrede door Prof. Dr. J. R. Slotemakci
de Bruine, te Den Haag.
Schoolnieuws.
HOOGER ONDERWIJS.
RIJKSUNIVERSITEIT TE GRONINGEN.
De chef van de afdeeling Hooger Onderwijs
Mr. A. J. L. van Beeck Calkoen en de secre
tarissen der Colleges van Curatoren der Uni
versiteiten te Leiden, te Utrecht en te Delft,
Mr. P. J. Idonburg, Mr. B. J. baron de Geer
van Jutphaas, Jhr. Ir. H. Strick van Linscho-
ten hebben Donderdag een bezoek gebracht
aan het Universiteitsgebouw te Groningen
en werden daarbij rondgeleid door den secre
taris van het college van curatoren der Uni
versiteit te Groningen, Mr. B. ten Bruggen
Cate.
Gisteren werden zij in het ziekenhuis ont
vangen door den voorzitter van de commissie
van beheer over het ziekenhuis, Jhr. Mr. Dr.
L. H. N. Bosch, ridder van Rosenthal, en
den geneesheer-directeur Dr. W. H.. Mans-
holt.
DIETSCH STUDENTEN-VERBOND.
Het Hoofdbestuur van het Dietsch Stu
denten-verbond is in de zevende algemeene
ledenvergadering, Dinsdag te Gent gehouden
als volgt samengesteld: Dagelyksch Bestuur:
W. Goedhuys, voorzitter, p. D. de Vries
Reilingh, secretaris, Amsterdam G. U.; J. A.
Snyders, penningmeester, Amsterdam G. U.
J. D. Koster, le ondervoorzitter, Utrecht;
Fr. Wildiers, 2e ondervoorzitter, Leuven. Het
secretariaat wordt waargenomen door den
heer C. J. Haartsen en is gevestigd: Da Cos-
taplein 3, boven, Amsterdam-West. Leden zijn
mej. M. M. W. Droog, Amsterdam G. U., J.
H. Broekman, Amsterdam G. W J. Byleveld
Leiden, L. A. van Cant, Gent, Joz. Coene, Leu-
Vital Haesaert, Leiden, Joz. Hoedt, Gent,
C. J. Haartsen, Amsterdam V. U. J. Müller
Amsterdam V. U.f A. Murray, Oxford, W. P.
Reede van Oudtshoorn, Rotterdam, A. M
Söhngen, Wageningen, Ch. Thewissen, Nij
megen, A. Verknocke, Leuven en J. Ver-
sluys, Delft.
LAGER ONDERWIJS.
SCHOOLDAG
Vanwege de Chr. Scholen in Noord-Holland
benoorden het IJ zal D.V. Woensdag 14 Mei
een Schooldag gehouden worden te
Hoorn, in het Parkhotel. In de morgenver
gadering, die te 10.30 aanvangt, hoopt Ds. A.
G. Barkey Wolf, van Den Haag, te spreken
„De denkbeelden van den kinderrechter
Lindsey" en in de namiddagbij eenkomst te 2
ur Ds. L. D. Poot, van Haarlem, over: „By-
el en Jeugd''.
VACANTIE-CURSUSSEN
Evenals vorige jaren organiseert de Univer
siteit van Toulouse vacantiecursussen te Bag-
3-de-Bigorrc (Hauts-Syreneet). Prospec-
en inlichtingen verschaft de heer J. Vol-
lema, Joh. Geradtsweg 17, Hilversum.
DE PROPAGANDA VAN „VOLKS
ONDERWIJS".
Lasterpraat
Wy moeten nog even terugkomen op de
vergadering van „Volksonderwijs" te Middel-
harnis waarover we de vorige week geschre
ven hebben.
De heer Rienks had daar gesproken over:
„Den Mamonondienst" der Chr. Schoolbestu
ren en enkele treffende staaltjes van dien
mammondienst aangehaald. Hier onder bevond
zich ook het volgende:
Een schoolbestuur in Amsterdam bouwde
zyn school goedkooper dan de begrooting
maar weigerde het overschot terug te beta
len. En het meest ergerlijke? De Kroon
stelde het bestuur in heugelijk!".
Wanneer dit werkelijk gebeurd was zou dit
inderdaad de ergerlijkste wetsverkrachting
zijn, waartoe de Kroon komen kon! Want de
L. O. Wet zegt duidelijk (in art. 81, lid 5),
dat, wanneer de kosten minder beloopen dan
de raming, het Schoolbestuur het bedrag van
bpt verschil in de gemeentekas moet terug
storten binnen één maand, nadat de bouw
voltooid is.
Dat is duidelijk genoeg, niet waar? Iemand
die dan ook een beetje met do wet op de
hoogte is, begrijpt direct, dat hier laster
praatjes gelanceerd worden. Maar „Volkson
derwijs" op Flakkee gelooft het wel! Het gaat
tegen het Ohr. onderwijs en dan is ook hun
„niets te dol!" Veel bly'k van kennis der L.O.
Wet geven de heeren van „Volksonderwijs"
hiermee echter niet.
Gelukkig heeft het Chr. Schoolblad „Onze
Vacatures" de zaak even recht gezet. Het
praatje schijnt door Mr. Oud in de „Vrijz,
Democraat" gepubliceerd te zijn, natuurlijk
om als strijdmateriaal tegen de Ohr. school
dienst te doen. De zaak is evenwel heel an
ders. Het Gemeentebestuur van Amsterdam
had, tegen de voorschriften van de Wet in,
de geraamde bouwkosten in termijnen uitbe
taald, en daar zoo mee getreuzeld, dat het
Schoolbestuur geld had moeten opnemen tegen
rente. Deze rente bracht het Bestuur terecht
op rekening van de wanbetalende gemeente.
Die nam daar geen genoegen mee. maar
Ged. Staten hadden meer begrip van recht en
rechtvaardigheid.
Het blijkt dus met den „mammondienst"
der Chr Schoolbesturen wel weer los te loo-
„Volksonderwijs" heeft weer te vroeg
GEREF. ONDERWIJS TN NOORD-AMERIKA
In de Amerikaansche „Wachter'' lezen wé
van de hand van den medewerker B. J. Ben-
nink voor de rubriek „Opvoeding en Onder
wijs'' o.m. het volgende: „Jammer, dat we als
systeem geen Gereformeerd onderwijs heb
ben. Van Gereformeerd onderwijs kan on
der ons eigenlijk geen sprake zyn. O zeker,
we hebben hier en daar wel een schoolhoofd
of onderwijzer, die het kenmerkende van Gere
formeerd heeft gevat; uitnemende, beginsel
vaste en naar die beginselen webbende onder
wijzers. Ik ken onze mannen, die het hierin
met me eens zijn. Het meerendeel onzer onder
wijzers heeft er echter luttel begrip van.
Waarlijk, een Gereformeerd onderwijssysteem
hebben we niet. Ik meen het in goede trouw,
met huivering voor de toekomst, nu ik waag
te zeggen: Als we in alle nog maar waarlijk-
een positief Christelijk schoolsysteem hebben.
Schoolbesturen, ouders en onderwijzers,
draagt me, in wat ik in liefde moet opmerken,
want met het oog op de toekomst van ons on
derwijs ben ik niet zonder zorgen. Als we niet
biddend werken, is er groot gevaar dat we ten
slotte Amerikaansch Christelijk onder
wijs overhouden. Onderwijs, dat al de inspan
ning en al de opofferingen en al het geld niet
waard is. Hebben we dan geen Gereformeerd
schoolonderwijs, iaat ons toch de wacht betrek
ken by Christelyik, by positief Christelijk on
derwijs!
De tijden zyn ernstig en ze worden het al
meer en meer''.
„VACANTIE BUITEN"
Aan het 23ste Jaarverslag (over 1929)
de Vereeniging „Vacantie Buiten", die ge zond-
zwakke kinderen uitzendt naar buiten, is het
onderstaande ontleend:
Het aantal kinderen, in 1929 uitgezonden,
was 223, kleiner dan in 1928 (256). Menigeen
is door het „alastrim-spook" weerhouden, zijn
huis apen te zetten voor kinderen der ver
eeniging. Van de kinderen, voor wie een tijde
lijk tehuis werd gevonden, waren 119 uit Am
sterdam, 102 uit Rotterdam, 1 uit Gouda en
1 uit Voorburg. De Amsterdamsche kinderen
bleven gemiddeld 36 dagen uit, en namen gem>
2Vs K.G. in gewicht en bijna 2 c.M. in lengte
toe; de Rotterdammertjes waren gemiddeld 46
dagen uiit en namen ook over 't algemeen
flink in gewicht toe. Zooals steeds waren er
by, die langer mochten blijven dan de vier
weken, die voor hen gevraagd werden,
Dat de vereeniging geen geld aanbiedt voor
de opneming der „patiëntjes'1 vindt niet al
leen zijn oorzaak in de geringe geldmiddelen,
maar hoofdzakelijk in de overweging, dat wan
neer kinderen kosteloos opgenomen worden
als lid van 't gezin, elk eigenbelang Is uitge
sloten en de verzorging even goed zal zijn
als die van het kind des huizes. In die
wachting is het bestuur in de ruim 20 jaar
van het bestaan van „Vacantie Buiten" niet
teleurgesteld. Het aantal leden bedraagt thans
517, dat der contribuanten 16. De „luchtkaar-
ten" brachten f 775 op. De ouderbijdragen
(f1385) waren dit jaar minder dan in
UIT HET SOCIALE LEVEN
HET NIEUWE ZEERECHT.
De verbeterde arbeidsovereenkomst voor
kapiteins en schepelingen.
Nog steeds zijn de zeelieden gebonden
aan het Wetboek van Koophandel en de
Wet op Huishouding en Tucht aan b >ord.
Op die bepalingen rust do monsterrol
men overdrijft niet als men zegt. dat het
een met het ander van de zeelieden koelie
arbeiders gemaakt heeft, wat betreft hun
gebondenheid acn schip en reederij.
De oude en ?a.k hondsche bepalingen
waren echter dn meer dan een opzicht uit
gehold, al gebeurde het in onzen tijd ook
nog wel, dat zeelieden „met den sterken
naar boord gebracht werden; dat ze
een betere positie niet konden aanvaarden,
zelfs in gevallen, dat ze werkloos rond
liepen, omdat het schip, waarvoor ze ge
monsterd hadden, niet uitvoer.
Aan deze misstanden is thans door de
ieuwe arbeidsovereenkomst voor kapiteins
en schepelingen een einde gekomen: aan
deze belangrijke wet, waaraan Prof. Molen
graaf! zooveel arbeid heeft verricht, heeft
Minister Dornier de laatste hand gelegd.
Zij, die de zee bevaren, zullen den antirev.
Minister daarvoor altijd dankbaar blijven.
En we kunnen ons geheel aansluiten bij
het denkbeeld, dat de heer Brautigam, (soc-
dem. kamerlid, die zich bij deze aangelegen
heid zeer verdienstelijk heeft gemaakt),
heeft geopperd, om nl. op den dag als de
wet wordt uitgevoerd, op alle schepen de
vlag te hijsdien.
Terecht merkt de heer Brautigam in zijn
blad „De Uitkijk" op:
„Hoe groot en hoe mooi de materieele
voordeden, thans veroverd, ook mogen zijn,
de grootste voldoening vinden wij alleen
in het moreele feit, dat de arbeid od zee
vrij wordt. Dat geen extra knechtschap den
zeeman drukken zal, dat het stempel der
minderwaardigheid niet langer op hem ge
drukt kan worden.
Dit geldt voor allen, die de zee bevaren.
Van kapitein tot scheepsjongen toe. Het is
impiers de nieuwe arbeidsovereenkomst
in kapiteins en schepelingen.
Straks wordt deze arbeidsovereenkomst,
waarvoor zoo tal van jaren is gestreden en
-naar zoo lang vurig is verlangd, het
goede recht van den zeeman.
Een recht, zooals het nauwe
lijks in één zeevarend land naast
ns zal worden aangetroffen.
De datum, waarop de wet zal worden in
gevoerd, hij is nog onbekend. Maar, hij
zal wel eenige maanden tevoren bekend
zijn, zoodat alle zeelieden, waar zij ter we
reld vertoeven, hem van tevoren zullen
weten. Ook dat gebeurt niet dikwijls; maar
nu het gebéurt, en nu het zóó'n heugeliji
feit geldt, waarover allen, van den kapiteir
tot scheepsjongen zich kunnen verheugen
waarom zou men nu zijn vreugde over den
gewonnen strijd, op den heugelijken dag der
invoering der wet niet uiten. Wij doen he1
voorste] tot allen: Op dien dag op de zeeën
en in de havens, op alle schepen, zondei
uitzondering de vlag in top!"
We hebben in dit citaat een paar regelc
onderstreept. Ze zijn het onthouden waard
R. K. ALGEMEENE MIDDENSTANDS-
BEDRUFSRAAD.
Dezer dagen werd een algemeene verga
dering gehouden van den R. K. Algeru. Mid-
denstandsbedrijfsraad. Alle aangesloten be.
drijfsraden op één na hadden zich doen
vertegenwoordigen.
De bijeenkomst stond onder presidium
ran Dr. J. v. Beurden Ord. Pream., die er
in den aanvang der vergadering o.m. aan
herinnerde, dat sedert de vorige algemeene
vergadering een nieuwe bedrijfsraad go
installeerd werd. n.l. de bedrijfsraad voor
het electro-technisdh bedrijf, gervormd door
vertegenwoordigers van den Nationale:)
Rond van R. K. Electrotechnische Werkge
vers „St An toni us" en den Nederl. R. K
MetaaLbewerkersftxmd.
De penningmeester, de heer W. Boon (Den
Haag) bracht het financieel verslag over
1929 uit Het verslag van het secretariaat
hoopt het bestuur 'binnenkort te publiceëren
Het verdere gedeelte van de vergadering
zoowel in den voor- als in den namiddag,
was gewijd aan de behandeling van het
onderwerp: de komende wettelijke regeling
der bedrijfsorganisatie. Het onderwerp werd
aan de hand van een aantal vraagpunten
en stellingen, welke de afzonderlijke be
drijfsraden tevoren in eigen kring bespro
ken hadden, ingeleid door Mr. C. Goseling.
lid van de Tweede Kamer. Na de rede van
Mr. Goseling volgde een uitvoerige en he
langrijke discussie, waaraan door velen dei
aanwezigen werd deelgenomen en waarbij
verschillende nieuwe gezichtspunten ge
oD.end werden.
UIT HET CACAO- EN
CHOCOLADEBEDRIJF
De samenwerkende bonden van arbei
ders in dit bedrijf aldus rneldt ons hel
bestuur van den Chr. Bond in de voedings-
en genotmiddelenbedxijven hebben sinds
geruim en tijd een actie loopende tot verbe
tering van de arbeidsvoorwaarden voor do
narsoneelen der cacao- en chocoladefabrie
Jten.
Een overbodige weelde is dit geenszins
De algemeene bedrijfsverhoudingen laten
6inds een reeks van jaren veel te wensphen
over. Redenen daarvan zijn dat in ons land
een beduidend aantal groote cacao- en cho
coladefabrieken in bedrijf zijn. Vóór den
oorlog waren de export-mogelijkheden van
het Hollandsch fabrikaat zeer gunstig, daar
na km&m hierin de malaise. Buitenlandsche
ondernemingen hebben niet alleen hun fa
brikaten verbeterd, maar zich tevens op a-?
afzetgebieden der Nederlandsche fabriekeD
geworpen.
Voor de binnenlandsche consumptie is de
capaciteit onzer groote nationale fabrieken
(er dient ook nog rekening gehouden tp
worden met een zeer groot aantal kleinere
ondernemingen) veel te groot
Terwijl, om do moeilijkheden ,te vergroo-
ten, een buitengewoon scherpe concurrentie
wordt gevoerd, zoodat de prijzen beneden
het vóór-oorlogsche peil zijn teruggevoerd.
De scherpe doorgevoerde rationalisatie in
de bedrijven heeft or toe medegewerkt dat
de positie der arbeiders hoe langer hoo
slechter is geworden. Massa-productie in
machinale voortbrenging heeft veel vaklie
den werkloos gemaakt
Toch heeft de actio der arbeiders-organi
saties er sinds de laatste jaren toe mede
gewerkt dat in tal van ondernemingen niet
onbelangrijke verbeteringen konden bereikt
worden. Het tè laag gezakte loonpeil kon
in vele gevallen weer wat opgehaald wor
den.
De gunstige stand van de grondstoffen-
markt gedurende den laatsten tijd draagt
er gelukkig toe bij om de positie der in
dustrie veel gunstiger te maken.
Pazer dagen werd een bespreking Rehou-
den met de directie der Stoomcacao- en
chocoladefabriek „Kwatta" te Breda, heb
welk tot resultaat had, dat aap het geheele
mannelijk personeel een gulden loonsver-
hooging is toegekend. Voor de in premie
werkende chocoladebewerkers is de verhoo-
ging iets lager gesteld. Tevens is een gun
stige wijziging gebracht in do vacantie-
regeling, n.l. G dagen.
De nieuwe loonregeling geldt tot 15 Sen
tember 1931
Voor de honderden arbeiders, werkzaam
in deze onderneming, beteekent dit weder
om een bel ar/rijk. verbetering.
Te Amsterdam wen! ledeuvergade
ringen van de metaulbr erkersbonden be
sloten het resultaat van do onderhandelin
gen te aanvaarden. Er is dus overeenstem
ming bereikt voor het afsluiten van een col
lectieve arbeidsovereenkomst. De staking
gaat dus niet dooü.
HET VRAAGSTUK VAN DE
BEDRIJFSPENSIOENEERING
In de middagzitting van het congres van
den centralen (Neutralen"1 Bond van perso
neel in de voedingsbedrijven, Tweeden
Paaschdag te Rotterdam gehouden, werd na
de huishoudelijke zitting door de heeren A
Pruysen en B. Holtrop, hoofdbestuurders,
de ontwikkeling, de geschiedenis en de
perspectieven van den Bond in het licht ge
steld, terwijl de heer Jac. Bakker, voor
zitter vajt de Ned. Vakcentrale, een alge'
meene beschouwing hield over de wettelijke
arheidersbeseherming.
Spr. beperkt zijn onderwerp tot algemeene
beschouwingen van de wettelijke arbeiders
bescherming.
Deze bescherming is voetje voor voetje
vooruitgegaan en doorgevoerd. Ze is ook te
bezien uit het oogpunt van het belang va»
de werkgevers, wat Spr. n/der toelicht, daar
bij wijzend op de groote beteekenis van de
sociale wetgeving.
De arbeidersbescherming heeft ongeveer
eenzelfde strekking als opvoeding en onder
wijs, om namelijk zelfstandige mensehen tp
vormen. Zóó dient de wettelijke arbeiders
bescherming meer en meer ingericht te wor
den. Onderling overleg tusschen werkgevers
en werknemers zal hiertoe bijdragen, waar
van het collectief arbeidscontract een voor
beeld is. Een dergelijk contract is de grond
wet voor het bedrijfsleven.
Tenslotte leidde Mr. Dr. A. A. van R h ij n
referendaris aan het departement van Ar
beid, het vraagstuk van de bedrijfspensioe-
neering in.
Referaat Mr. Dr. A. A. van Rhijn.
In den tegenwoordigen tijd, aldus spr., ziet
men het streven ge-
omen om pensioen-
idsen niet aan een
bepaalde onderne
ming maar aan een
:eheel bedrijf te ver
linden. Naar Sprekers
ïeening zijn die be
drijfspensioenfondsen
e verkiezen boven de
on d ern emingspensioen-
indsen:
1o. omdat het bedrijfs
•nsi oenfonds een meer
gemeene voorziening
■rengt;
2o. omdat het d n arbeider de gelegen
heid geeft in het bedrijf van ondernemer te
veranderen zonder dat hij uit liet pensioen
fonds valt.
In verschillende bedrijven is het bedrijfs
pensioenfonds reeds verwezenlijkt, elders
wordt de mogelijkheid tot invoering te komen
onderzocht Een daartoe strekkende bepaling
komt ook voor in de nieuwe collectieve
arbeidsovereenkomst in het bakkersbedrijf.
De werkgevers gaan meer en meer inzien,
dat zij tegenover de oude arbeiders een zede
lijke verplichting hebben om in den ergsten
nood van den ouden dag te voorzien. De uit-
keeringen krachtens de Invaliditeitswet zijn
niet voldoende. Intusschen pleiten niet alleen
ethische, maar ook economische ar
gumenten ten gunste der pensioeneering.
Aaai oude arbeiders kan de werkgever veel
beter pensioen geven en hen vervangen
door productieve jongo krachten.
Bij de organisatie van de bedrijfspensioen
fondsen rijst de vraag, of ook de ongeorgani
seerde arbeiders aan het fonds moeten kun
nen deelnemen. Spreker beantwoordt die
vraag bevestigend. De vakvereenigingen der
arbeiders zullen moeten begrijpen, dat van
een werkgever niet kan worden verwacht,
dat hij een arbeider, alleen omdat deze niet
georganiseerd is, uitsluit. Wel zal men alleen
het vaste personeel in het fonds moeten* op
nemen, daar de werkgever alleen met dezen
een band heeft De arbeiders, die in de toe
komst op hoogeron leeftijd in het fonds
komen, zouden op 65-jarigen leeftijd een
lagere uitkeering moeten ontvangen. Zij
die vóór den 65-jarigen leeftijd het bedrijf
verlaten, zouden aanspraak moeten kunnen
maken op een premie vrije polis, welke hun
bij het bereiken van den 65-jarigen leeftijd
recht geeft op een bepaalde uitkeering.
De premie moet door de werk
gevers en arbeiders ieder voor de helft
worden gedragen lc. omdat dan een finan
cieel veel sterker fonds kan worden gevormd
zonder de werkgevers te zwaar te belasten.
2o. omdat daardoor de belangstelling en het
medeleven der arbeiders veel grooter wordt
Spreker meent, dat zooveel mogelijk naar
een eenheidspremie voor oudere cn jongere
arbeiders moet worden gestreefd.
De eenheids premie bevordert een eenvou
dige en goedkoope administratie. Weliswaar
betalen op deze wijze de jongere arbeiders
te veel, maar het is geen overspanning der
soldariteit, indien de jongeren aan de oude
ren een compensatie geven voor de groote
offers, welke die ouderen voor het opbouwen
der vakorganisatie hebben gebracht
De uitkeering zal uiteraard afhanke
lijk zijn van de premie, die men heft Aange
nomen mag worden, dat 'men met een pen
sioen van ongeveer f. 10.kan beginnen,
indien een wekelijksohe premie van onge
veer f. 1.60 per arbeider wordt betaald. Van
dit bedrag zal dan 80 cents moeiten worden
gestort door den patroon en 80 cents door
een arbeider. Hierbij dient evenwel in aan
merking te worden genomen, dat de premie
in de toekoipst telkens meer zal kunnen wor
den verlaagd, naarmate de oudere werkne
mers, voor wie maar zoo kort premie is
betaald, afvallen.
De administratie van het fonds zal
zoo eenvoudig mogelijk moeten zijn. Men
kan de geheele verzekering óf wel overdra
gen aan een particuliere levensverzekerings
maatschappij, óf daan-oor een eigen bureau
oprichten. Overdracht aan een maatschappij
heeft het voordeel, dat men de verzekering
toevertrouwt aan bij uitstek deskundigen,
die inzake de beleggingsmocilijkheden veel
•aring bezitten. Bovendien kan men op
deze wijze profiteeren van de bestaande ad
ministratie der maatschappij. De voordeelen
een eigen bureau zijn, dat men dan
geheel baas is in eigen huis, grootere belang
stelling van werkgevers cn arbeiders voor
het fonds wekt en de winst der maatschappij
kan uitsparen. Spr. geeft de voorkeur aan
eigen beheer, indien eon verzekeringsdeskun-
dige aan het fonds wordt verbonden en bij
de beleggingen met het advies van een des
kundige financieele commissie wordt reke
ning gehouden.
„SONNEVANCK".
Vijf en twintigste jaarverslag.
Verschenen is het 25e jaarverslag van de
Vereeniging tot Chr. Hulpbetoon aan Tuber
culoselijders, jvelke vereeniging haar sana
torium „Sonnevanck" bij Harderwijk heeft.
Aan het verslag ontlccnen we:
Twee feiten van diep ingrijpende betee
kenis in de geschiedenis van onze vereeni
ging en het van haar uitgaande Sanatorium
hebben we te boeken.
Het eerste feit is het heengaan van dr. H.
Blanken, die met ingang van 1 October
1929 zijn functie als geneesheer-directeur
neerlegde.
Het tweede feit is de benoeming van dr.
G. K. Schoe p, arts te Rotterdam, als op
volger van dr. Blanken.
Onder leiding van dr. G. J. Boon, ge
steund door dr. J. v a n d e r L e e en de
adjunct-directrice Zr. Jostmeyeris in het
afgeloopen jaar gezegend werk in ons Sana
torium „Sonnevanck" verricht.
In het bijzonder mag er hier wel met een
enkel woord melding van worden gemaakt,
dat wij télkens weer constateeren mogen,
hoe uitnemend de geestelijke verzorging aan
Ds. J. Hart wigs en is toevertrouwd. Bij
diens veertigjarig ambtsjubileum heeft het
Bestuur dan ook gemeend, hem, hoewel hij
het in stilte wenschte te vieren, toch nog
eens te moeten verzekeren, hoezeer het zijn
zoo belangrijken arbeid waardeert.
Het Algemeen Bestuur der Vereeniging
vergaderde in het afgeloopen jaar vier maal,
terwijl het Dagelijkseh Bestuur maandelijks
(behalve in Juli en Augustus) in het Sana
torium bijeenkwam.
In de laatstgehouden jaarvergadering
werden de aftredende Bestuursleden, do
heeren Ds. J. G os 1 in ga, J. P. Thierry,
Mr. P. S. G e r b r an d y en Dr. R ij k Kr a-
mer herkozen.
In het jaar 1929 werden behandeld 116
mannelijke en 130 vrouwelijke patiënten met
3SG15 verpleegdagen. Hieronder zijn begre
pen 13194 verpleegdagen van patiënten, door
de Raden van Arbeid uitgezonden.
Op 1 Jan. 1929 waren aanwezig 122 patiën
ten. In 1929 zijn aangekomen 124 patiënten.
In 1929 zijn vertrokken 147 patiënten en over
leden 8 patiënten. Op 1 Jan. 1930 waren aan-
wezi" 91 patiënten.
In het getal verpleegde patiënten zijn be
grepen 95 patiënten, uitgezonden door dé
Raden van Arbeid.
Van de afgeschreven patiënten waren 68
verpleegd voor rekening van de Raden vair
Arbeid.
De arbeidstherapie werd ook dit jaar zoo
veel mogelijk toegepast. De nieuwe werk
plaatsen voor rekening van de vereeniging
„Nieuwe Wegen" opgericht in samenwerking
met „Draagt Elkanders Lasten*, afdeeling
van het Christ. Nat. Vakverbond en „Sonne
vanck", werden clit jaar voltooid; wij hopen'
deze binnenkort in gebruik te nemen. i
Aan de hoofdverpleegster, Zr. J. v an D oh
deren, werd met 31 Dec. '29 eervol ontslag
verleend; nadat zij gedurende 10 jaren met
trouw en toewijding haar arbeid op Sonne
vanck vervuld had.
De gebouwen werden op de gewone wijze
onderhouden; belangrijke verbouwingen of
veranderingen kwamen niet voor. Door-het
beperkte aantal patiënten in het hoofdge
bouw en het nieuwe paviljoen onder te
brengen, Iconden de paviljoens 1 en 2 geslo
ten gehouden worden,.hetgeen in het belang
van een zuinige exploitatie gewenscht was.
Het bevloeiingsveld leverde ook dit jaar
vele groenten en vruchten; de varkensstal
enkele vette varkens, en de kippen leverden
in ruime mate de eieren voor gebruik in de
stichting.
Aan het finantieel jaarverslag ontleenen
we, dat de exploitatierekening over 1929 van
het Sanatorium „Sonnevanck" een verlies
van 15.06-4.27 aanwijst.
Het suppletiefonds blijkt een bron van
voortdurende zorg te zijn en ook nu is het
geheel uitgeput door het bijstorten in de
hooge kosten van de verpleging der vela
patiënten.
De rekening van het suppletiefonds eoont
een nihilsaldo aan, terwijl de Vereeniging
659.94 in het nadeelig saldo bijdraagt.
Verder vermeldt het verslag de giften;
welke in dit tijdsverloop binnenkwamen ea
bevat het een uitvoerige naamlijst van leden
en begunstigers der Vereeniging.
NED. VEREEN. VAN CHR. TECHNICI
Bovengenoemde vereeniging houdt haar
algemeene vergadering in het Gebouw voor
Ohr. Soc. Belangen te Utrecht op 3 Mei a.s.,
aanvangende 10 uur 's morgens.
Uit het jaarverslag van den secretaris
blijkt, dat het ledental gestadig toeneemt,
hoewel het metaal-technische gedeelte wel
wat sterker behoorde te groeien. Het jaar
verslag bevat bijzonderheden over de afdee
lingen, over de gevoerde acties en propa
ganda, over het orgaan enz.
De rekening over 1929 toont in ontvang
sten en uitgaven een bedrag von f 7972.7S.
De begrooting is samengesteld op f 9285.
Dc werkl oozen kas heeft een voordoe lig
saldo van f 5354.56.
Het jaarverslag geeft ten slotte een over-
- zicht van do werking van het bureau voor
arbeidsbemiddeling.
Propaganda Februari tot en met 15 !yiei1930
Het blad van de lezers voor de lezers
Ondergeteekende geeft op als abonné op dit blad de(n) volgende(n)
persoon(onen) voor minstens één jaar:
AANBRENGER:
(Namen sn adressen volledig Invullen).
Onderteekenine van .mbrengi' v
j
Op le zenden aan het bureau van c
•xcmplur hiorvin gezonden.
