'IET RIJKSWEGENPLAN EN DE
ALBLASSERWAARD
Wetenschap.
Techniek.
Vraag en Antwoord.
DINSDAG 15 APRIL 1930
Dl ARCHITECTUUR DER NIEUWE
BRUGGEN
HOE HET MOET EN HOE NIET
Ir. Arie Visser te Papendrecht schrijft ons:
Bij de op 10 Maart j.l. gehouden vergade
ring te Kinderdijk, belegd door de commis
sie tot verkrijging van een weg Botterdam
Eist zijn uitvoerig besproken de grootc
belangen, die de Alblasserwaard, de vijf Hee-
realanden en de Betuwe bij de totstandko
ming van dezen weg hebben.
Een vijftal plannen
bcstuan voor het tracé: een weg van
Botterdam naar het Zuiden, over Zwiju-
drccht, en over Baanhoek naar het Oos
ten. 2e. een weg over Botterdam—Zwijn-
drechtDordrecht naar het Zuiden en
over Hendrik Ido Ambacht en Papendrecht
naar het Oosten, 3e. over Botterdam—Bidder-
kerk—Zwijndrecht—Dordrecht, naar het Zui
den en Botterdam—Krimpen—Papendrecht
naar het Oosten, 4e. Botterdam—Bidderkerk
Hendrik Ido Ambacht—Papendrecht. waai
de weg zich splitst in een tak over Huis te
McrwedeDordrecht, naar Willemsdorp cn
een tak naar het Oosten, 5c Botterdam-
KrimpenPapendrecht. waar de weg zie!
splitst in een tak over Huis te Merwedc—
Dordrecht naar het Zuiden en een tweede
tak naar het Oosten. Bovengenoemde ver
gadering constateerde, dat de weg naar liet
Oosten, naar Eist er moest komen, maar
heeft zich niet uitgesproken voor een lv
paald tracé uit vrees, dat de Minister hier
van „een kapstok zou kunnen malton, waar
aan de geheele weg werd opgehangen".
Is die vrees gerechtvaardigd?
Het komt ons vonr dat dit niet het geval
is en dat de bevordering van een bepaald
plan de voorkeur- zou hebben verdiend. Ook
uit genoemde vergadering zijn stemmen op
gegaan, die een bepaald plan en wel plan
IV als het meest geschikte hebben genoemd
en met krachtige argumenten verdedigd.
Volgens dit plan is dus het tracé van den
weg, van Botterdam naar Hendrik Ido Am
bacht, daar een brug over de Noord, vervol
gens naar Papendrecht, waar de weg zich
splitst in een tak naar Dordrecht—Willcmc-
dorp, met een brug over dc Merwedc ter
hoogte van de ruïne „liet Huis tc Merwedc"
cn een tweede tak langs Gorkum naar hel
Oosten.
De
voordeelen van dit plan
zijn, dat het Industriegebied aan dc Noord en
de Mcrwede onmiddellijk langs den korsten
weg wordt verbonden met Botterdam en
Dordrecht,
Voor de groote scheepswerven langs de
Noord cn de Mcrwede, de I Jzerconstructie-
fnbrieken, de Vliegtuigfabriek te Papen
drecht e. a. is dit van het allergrootst be
lang, terwijl een betere communicatie wordt
verkregen tusschcn de beide oevers van de
Noord met de belangrijke industrieën aari
dc Nieuwe Maas. Met een brug over de
Noord cn een weg naar Botterdam zou er
voor de bewoners van Noord en Menvede
een einde komen aan het getob om Botter
dam tc bereiken.
Ook de tuinbouw, die nu in de Alblasser
waard slechts schuchter voor den dag komt.
zal erdoor tot grooteren bloei geraken, want
zij beeft dan de keur voor den verkoop harer
producten tusschen Dordrecht en Botter
dam. evenals de vruchtenteelt in de Betuwe.
Ook Dordrecht zou er mede gebaat zijn
want het zou belangrijke voordeelen trekken
uit den handel met de Alblasserwaard en
hel verdere Oostelijk gelegen gebied.
Dit tracé geeft met Botterdam een goede
aansluiting, want het geeft verbinding met
de linker Maasoever, waar het groote haven
complex is gelegen van Rijn, Maas- en Waal
haven, benevens de nog te graven petro
leumhaven in het Westen. De groote uit
breiding richt zich naar het Zuiden en
daarop zou dus deze weg eventueel met
verschillende aftakkingen kunnen aanslui
ten. Voorloopig zouden voor dit tracé noodig
zijn een brug over do Noord, een brug over
do Mcrwede. en een brug over de Nieuwe
Maas.
Bruggenbouw
Nog tc weinig is men in ons land ervan
doordrongen .dat het bouwen van de noodigc
bruggen voor het groote wegcnplan van veel
omvattend belang is, want bruggen vormen
een hoofdmotief in het landschap. In de laat
ste honderd jaren zijn er tal van groote
bruggen in ons iand gebouwd. Een ieder
wicn het landschaps- en stedenschoon lief
is, zal moeten erkennen, dat de ijzeren vak-
werkbruggen niet hebben bijgedragen tot de
schoonheid van stad en land, maar hierin
veel hebben bedorven. We denken bij hel
zien daarvan altijd weer met weemoed aan
do oude bruggen van vroegere tijden: aan
de Maashrug te Maastricht, de brug over de
Moldau tc Praag, do brug over de Lot de
Caliors .de 345 M. lange in drie verdiepin
gen gebouwde stecnen brug te Isfahan in
Pcrzië en de geweldige Romeinsche aqua
ducten als te Nimcs en Segovia, die alle een
verrijking vormen van het landschap, dooi
de eenvoud der constructie, de voortreffelij
ke materiaalkeuze en vooral de grootc rust
Ook onder de nieuwere bruggen zijn er ge
lukkig van groote schoonheid, we denken
aan de talrijke monumentale betonbruggon
in dc Zwitsersche stad Freiburg en de merk
waardige hangbrug eveneens daar ter plaat
se en aan verschil lende nieuwe bruggen in
Botterdam, Amsterdam en elders.
Do
met de bestaande oude steenen brug. Hier
vormen helaas nog de vakwerkbrug en de
oude monumentale steenen brug een dualis
me, dat bij uitvoering grootc teleurstelling
zal geven. Hier had men een betere oplos
sing verkregen, door een brug te ontwerpen
in gewapend beton, die door haar massa wel
harmonieert met de oude steenen brug
Waar men bruggen van grootere overspan
ning heeft te bouwen, zooals voor het we-
genplan ,wordt de beste oplossing met de
hangbrug
verkregen. Hierbij bestaat de mogelijk
heid geheel bij het landschap aan te sluiten.
„Eine Brücke musz flieszen" heeft eens
een Duitscher gezegd- Dit doet de hangbrug
op volmaakte wijze. Hier behoeft geen enkel
storend element te zijn. Men ziet hier de
schoono kettinglijn, de forsche poortgebou
wen, die in steen .eventueel in gewapend be
ton kunnen worden uitgevoerd, waarover de
ketting of kabel is gelegd, verder de lijnen
der achtenvaartsche ankerkabels, dan de
horizontale rijvloer en de verticale kabels
waarmede de rijvloer is opgehangen. De op
lossing, die de hangbrug van het bruggen-
vraagstuk geeft is eenvoudig, maar van een
verheven eenvoud en daardoor schoon, in
treffende harmonie met het landschap of
stadsbeeld, wat in Frankrijk, waar vele
hangbruggen zij., gebouwd, is te zien o.a. te
Maraiande over de Garonne, bekend uit de
jongste overstroomingen.
Hoe schoon en vreugdevol was niet dp
ouds hangbrug te Freiburg, die wc boven
reeds noemden; helaas heeft men bij een
vernieuwing eenige jaren geleden verande
ringen aangebracht
Een "bekende hangbrug is verder die te
Bangor in Wales, van het Engelsche vaste
land naar het eiland Anglesey. Zeer goed
sluit ook deze brug bij het landschap aan.
Hetzelfde kan men zeggen van de hang
brug over den Rijn te Keulen, door Peter
Bchrens ontworpen; alleen de ijzeren pilo-
nen zijn hier minder gelukkig, steenen pilo-
nen waren hier beter geweest. Nu is er te
veel geest en te weinig stof. In dit opzich
is de nu in aanbouw zijnde brug over de
Hudson bii New-York voortreffelijk. Deze
brug, die een overspanning van meer dan
duizend meter heeft, de grootste ter wereld,
zal technisch ongemeen belangrijk en archi
tectonisch van groote schoonheid zijn. Deze
brug is boven het schilderachtige verheven,
schooner dan de oude steenen bruggen,
.e zwaarmoedig zijn, nog teveel een wor
stelen met de materie toonen. deze hangbrug
daarentegen toont de meerderheid van den
geest boven de stof.
Bij de brug te Katerveer heeft men wel van
het vraagstuk ernstige studie gemaakt,
maar is er niet. in geslaagd een schoone op
lossing te vinden. De ijzeren vakwerkboog
en de steenen bogen, die bovendien nog on
gelijk van spanning zijn. vormen geen een
heid.
Ze staan los van elkander, afgezien van
het feit, zooals reeds is betoogd, dat de vak
werkbrug te onrustig is. Hetzelfde kan men
opmerken bij dc Rijnbruggen te Rüdesheim
en te Keulen en bij vele in Ned. Indië in
de laatste jaren gebouwde spoorbruggen,
die hetzelfde schema vertoonen: de lioogc
vakwerkboog en de dnaraan door verticalen
opgehangen rijvloer. Op zichzelf is deze op
lossing eleganter, dan de gewone, bekende
vakwerkbruggen met de lange kris-kras loo-
pende diaconalen cn verticalen, maar ze vol
doet toch niet in het landschap, wat helaas
ook te Katerveer het geval is. De hangbrug
doet dit wel, wat ook bij de eenvoudige ro
tanhangbruggen in Indië kan worden opge
merkt. Hopen we daarom, dat bij den brug
genbouw voor het groote wegenplan in ons
land mot dit eenig schoone en niet dure
type rekening zal worden gehouden en dat
men ook tot toepassing zal durven overgaan.
vakwerkbruggen in ijzer,
hoe vernuftig ook geconstrueerd sluiten niet
aan bij het landschaps- of stadsbeeld. Een
der geweldigste spoorbruggen is die over de
Firth of Forth in Schotland; Deze brug, hoe
wel op zichzelf merkwaardig om haar
originaliteit cn haar durf voor den ingenieur
is toch niet in harmonie met de romantische
schoonheid der Schotschc Hooglanden, zelfs
van deze brug zijn do hoofdlijnen, voor lan
delijke schoonheid te grillig en te verward.
Niet het materiaal, het ijzer, draagt hier
van dc schuld, want waarom zijn andcis
ijzeren zeil- of stoomschepen even schoon als
houten schepen, cn waarom harmonieert een
kruiser, torpedojager of onderzeeër
prachtig met dc zee?
Wat uati genoemde bruggen ontbreekt is
rust!
Hetzelfde kunnen wc zoggen van do be
kende Rijnbruggen o.a. dio to Rhdeshcim,
Hoewel met veel zorg ontworpen is ook do
indruk van die brug storend door de lijnen-
wirwar van liet vakwerk. Veel beter is de
vak werk h nu. m Heidelberg en de brug over
lie Eider I'M Friodrichstadt. Beide bruggen
bestaan uil "n pnrnholischc bovenrand, uit
vh 1 vloer en uit verticalen. Op een
afstand z'"l men dus slechts drie soorten
van uurn. Mier hecr9cht reeds een zekere
rist. die weldadig aandoet.
Èen zolfdo vakwerkbrug als tc Heidelberg
is to Maastricht ontworpen in aansluiting
EEN REVEIL-ARCHIEF
NAKOMELINGEN DER REVEIL-MANNEN
IN DEN RAAD VAN BIJSTAND.
Bij akte, 4 April 1930 voor notaris Mr. G.
Ruys te Amsterdam verleden, is een stich
ting in het leven geroepen, genaamd Réveil-
arohief.
Doel der stichting is het bijeenbrengen en
bewerken van besoheiden, geschriften en cu
riosa, van belang voor de kennis van het
Réveil in Nederland in de 19de eeuw. Het
bestuur bestaat uit mejuffrouw M. E. Kluit,
een achterkleindochter van Willem de
Olcrcq, en voorts uit de heeren Dr. J. Th. de
Visser, Prof. Dr. A. Goslinga, Dr. N. Ja-
Dikse. A. J. da Costa en Mr. B. de Gaav
Fortman.
Bij de stichtingsakte is bepaald, dat
raad van bijstand het bestuur van voor
ting dienen zal. Tot dezen raad worden door
het bestuur benoemd bij voor keur nakome
lingen van bekende figuren uit het réveil en
leden van met hen verwante geslachten, als
mede personen, die van het réveil bijzondere
studie maken.
Er zal ongetwijfeld nog gelegenheid zijn
op deze stichting terug te komen. Reeds nu
zij het „Réveil-archicf" aanbevolen aan al
len, die in de gelegenheid zijn de stichting
te steunen bij het bereiken van haar doel.
Inzonderheid kan dit gebeuren door liet af
staan va.n brieven, geschriften, portretten
enz. op hot réveil betrekking hebbende.
In afwachting van dc instelling van e
vast secretariaat, kan men zich tot het v
krijgen van inlichtingen wenden tot Mr. B.
de Gaay Fortman, Joh. Verhulststraat 77b.
Amsterdam.
NED. CHR. AM3TENAARSBOND
Het ledental van den Ned. Chr. Ambt*-
naarsbond steeg van 3313 op 1 Januari j.l.
tot 3-109 op 1 April. Een vooruitgang dus
98 leden in he{ eerste kwartaal van
dit jaar.
In Mei van dit jaar hoopt men de 3500 tc
halen. De mogelijkheid daartoe bestaat, mits
dink gewerkt wordt liet kan mooi zijn.
wanneer op de Algemeene Vergadering, die
deze Bond dit jaar 22 Mei te Amersfoort
houdt, kan worden medegedeeld, dat hel
ledental drie en een half maal duizend was
CHR. LANDARBEIDERSBOND
Ook met deze organisatie gaat het gero
geld vooruit. Van de oprichting van eer.
drietal nieuwe afdeelingen van den Clu
Landarbeidersbond, n.l. te Haafsen, Schier
monnikoog en Tijnje, wordt in het laatste
vakblad van genoemden bond, weer mel
ding gemaakt. Verder dat van 52 andere af
deelingen opgaven van nieuwe leden bin
nenkwamen.
Ook hier dus blijvende vooruitgang.
Na een red. van den heer R. Siemons,
voorzitter van den Chr. LanJarbeidersbond
is te Schildwolde eer afdeeling opgericht van
dezen bond, waartoe bereids 12 leden toetra
den.
Te Oude Pekela is na een rede van den
heer J. Siebesma een afdeeling opgericht van
den Chr. Handeldrijvender. en Industrieelen
Middenstand in Nederland. 24 leden gaven
zich bereids voor het lidmaatschap op. Een
voorloopig bestuur werd reeds gekozen.
In Valkenheide is, na een beknopte uit
eenzetting van het doel en het karakter der
Chr. Vakbeweging door den Bondssecrcta
ris een afdeeling van den Algem. Nederl.
Chr. Ambtenaarsbond opgericht, met aan
vankelijk zeven leden. Een voorloopig be
stuur werd gekozen, bestaande uit de hee
ren: J. Keyzer, voorzitter: C. II. W. Kuipéri,
secretaris; en M. T. v. Tiggclen, penning
meester.
De vergadering sprak den wensch uit. dat
door do oprichting der afdeeling een aango
name samenwerking zou ontstaan niet het
bestuur cn de directie, van Valkenheide, op
dat mede daardoor de belangen der stich
ting, van de opvoeding en van bet personeel
worden bevorderd.
GEW. ORG. ZUID-HOLLAND
VAN PATRIMONIUM
lid D. Snel dankt voor zijn werk in het
Gewestelijk bestuur.
Ds. Knoop sluit daarna de vergadering
met dankzegging.
DE WARMWATERVOORZIENING DOOR
MIDDEL VAN GAS
De propagandacommissic van dc vcrccni-
ging van gasfabrikantcn in Nederland heeft
een brochure in het licht gegeven over de
warmwatervoorziening door middel van gas.
Dit is een interessant en leerzaam boekje.
In vclo opzichten zou bet een uittreksel uit
oen --'uurkundewerk kunnen zijn, want de
verwerkte formules zijn niet gering. Wij
weten niet tot wie de brochure zich richt
maar voor vele gewone burgers lijkt ons
dc stof wel wat al to zwaar.
Het boekje bohandelt de verschillende in
etrumenton. zooala doorstroomapparaten.
voorrnndtooslellen, wandfluitketels, warm
watertoestellen in de arbeiderswoning etc.
Duidelijke illustraties verluchten den tekst.
„HET BEGINSEL GETROUW".
Ter gelegenheid van hc-t 25-jarig bestaan
van den Chr. Bond van belastingambtenaren
is een gedenkboek „Het beginsel getrouw"
verschenen.
In dit boek wordt beschreven' de oprichting
de ontwikkeling en de actie van den Bond, be
nevens tal van bijzonderheden, welke met het
doel van den Bond ten nauwste samenhan
gen. Bovendien zijn vele bijlagen opgenomen
«n is de tekst verlucht met een dertigtal
foto's van de eerste bestuursleden, van de al-
eemeene vergaderingen, van het tegenwoor
dige hoofdbestuur, enz.
De bandteekening, vervaardigd door Wubbe
de Jonge, zoon van wijlen den eersten Boncls-
secretaris, is wel geslaagd en doet duideijlk
den grondslag van den Bond tot uitdrukking
komen.
UIT DE TEXTIELINDUSTRIE
Het antwoord der werkgevers
Begin Januari j.l. werd geconfereerd
door de vertegenwoordigers der vier Twent
scho werkgeversveroenigingen in het tex
tielbedrijf en de besturen der arbeidersor
ganisaties over een program van wenschen.
door deze laatste tevoren ingediend. Over
eenstcming werd daar niet bereikt. Door de
werkgevers werd nog nadere overweging en
antwoord toegezegd.
Dezer dagen werd door de hoofdbesturen
van den Modernen, Katholieken en Christ*-
lijken Textielarbeidersbond bet antwoord
der werkgevers ontvangen. Daarin verkla
ren deze zich bereid, hun oorspronkelijke
voorstel van vier betaalde vacantiedagen te
handhaven, onder voorwaarde, dat de daar
door verlette 34 uren als overuren cn mot
betaling van het gewone uurloon worden
ingehaald.
Verder is men in beginsel bereid met do
arbeidersorganisaties een regeling te tref
fen voor dc betaling van ploegcnwerk, voor
productief overwerk en van wachtgeld voor
bet wachten op boomen. Over de andere
punten van het program zegt men niet in
onderhandeling te kunnen treden.
Opgemerkt wordt, dat men om derwille
van eerder gedane toezeggingen tot doze
concessies bereid is, maar dat overigens
de toestand der textielindustrie van dien
nnrd is, dat van nieuwe toezeggingen niet
de minste sprake kan zijn, wanneer zij tot
verzwaring van financieele lasten voor het
bedrijf zouden leiden.
UNITAS
Het ledental van den Chr. Textielarbei
dersbond „Unitas" steeg van 525S op 1 Jan
tot ruim 5500 op 1 April. Een vooruitgang in
dit kwartaal van pl.m. 250 leden.
De inzet bij de winterpropaganda was:
Naar de 5500 leden. Dat ideaal werd nog
binnen den gestelden tijd bereikt.
Met meer dan 6U0 leden is Unitas reeds
over zijn hoogtepunt heen. Dat is verblij
dend.
Terecht wordt in „Het Textielarbeiders-
blad", orgaan van Unitas, er op gewezen,
dat het dit jaar een heel eind in dc richting
van de 6000 gebracht kan worden, mits het
propagandawerk, zij het in wat minder snel
tempo, wordt doorgezet.
Tot dankbaarheid voor genoten zegen,
doch ook om puraat to blijven, wordt opge
wekt.
PROT. CHR. MIJNWERKERSBOND
Do Prot. Chr. Mijnwerkersbond houdt op
Maandag 21 April (Tweede Paaschdag) zijn
12e Algemeene Vergadering in het Prot.
Chr. Vcivcnigingsgcbouw tc Heerlen.
De agenda bevat voor het overgroote deel
punten van gewonen huishoudelijkcn aard.
o.a. de behandeling van een voorstel vel
de afdeeling Hoensbroek, die voorstelt d
oprichting van een steunfonds te vormei
loor vrijwillige bijdragen, teneinde leden,
-lie in moeilijke omstandigheden verkeeron.
te kunnen helpen.
De afdeeling Terwinselcn doet het voor
stel tot het vormen van een kas, tot steun
aan leden die langer dan 28 weken achter
een ziekengeld hebben ontvangeiv
Uit het jaarverslag van deze organisatie
blijkt, dat het ledental op 1 Januari 1929 wn>
437 cn op 31 December 401. liet verslag geeft
een goed overzicht van den toestand van
den bond en de verrichtte werkzaamheden
in hot afgeloopon jaar.
DE JAARVERGADERING
BEGINSEL EN BELANG
In gebouw „De Eendracht" te Botterdam
heeft Zaterdagmiddag de jaarvergadering
van de Gewestelijke Organisatie Zuid-Hol
land van Patrimonium plaats gevonden.
Na samenzang van Ps. 119 17 opent de
voorzitter, de heer J. Hollander uit den
Haag de vergadering met voorlezing van
een gedeelte uit Colossensen 3 en gebed.
In verband met de uitgebreide agenda
sprak de heer Hollander slechts een
kort cn bescheiden woord. Spr. verheugt
zich over de groote opkomst en wanneer
we, aldus spr., terugblikken past ons oen
toon van dankbare erkentenis. Er is in onze
provincie door onzo mannen veel gepres
teerd. We hopen dat dc groei die in de
laatste maanden geconstateerd werd, zal
voortduren. In vele zwakke plaatsen werd
door onzen broeder A. Vingerling een
opwekkend woord gesproken. Voorts wordt
Den Haag gelukgewenscht met haar 50-jarig
jubileum. Aan de afdeeling Kralingen wordt
volgens een besluit van de laatste geweste
lijke bestuursvergadering een gedenkboek
van Patrimonium geschonken, omdat deze
afdeeling eerder dan Delfshaven het 100ste
lid inschreef. De vcrbondssccrctaris uit Am
sterdam wordt door den voorzitter welkom
geheetcn en voorts wordt medegedeeld, dat
ds. H. Knoop van Delfshaven een opwek
kende rede zal houden.
De notulen van dc vergadering van 7 Sep
tember 1929 worden ongetwijfeld goedge
keurd, waarna het jaarverslag wordt uitge
bracht... Over de gohcele linie, aldus het jaar
verslag, was gedurende de afgeloopen peri
ode niet dat krachtig opleven, niet dat élan
om naar binnen en naai: builen te verster
ken en uit te breiden. Er moet meer prac-
tische uitvoering aan de propagandaplnn-
ncn in de kringen van het gewest gegeven
worden. In deze periode werd het bestuurs
lid Torn vervangen door den heer C. van
Dam.
Er werden 6 kringvergaderingen, waarop
30 afdeelingen vertegenwoordigd waren,
twee algemeene vergaderingen en 3 bestuurs
vergaderingen gehouden. Bij een enquête
bleek dat door propaganda, voor 24 afdeel in
een 149 nieuwe leden gewonnen waren
Voorts werd onderhandeld over het oprich
ten van nieuwe afdeelingen tc Overschie en
Oudewater. Tc Middelharnis en Pernis wer
den nieuwe afdeelingen gesticht. Het jaar
verslag wordt goedgekeurd.
Het jaarverslag van den penningmeester,
den heer C. van Dam, vermeldt aan ont
vangsten een bedrag van f. 725,03
uitgaven een bedrag van f. 547,14. Het pro-
pagandafonds bedraagt f. 57.73.
Ook dit verslag wordt goedgekeurd.
Op voorstel van den voorzitter worden een
lid uit de afdeeling Dordt en een uit de af-
I deeling Zwijndrecht aangewezen voor het
I nazien der financieele- bescheiden.
Bij de bestuursverkiezing worden dc af
tredende leden J. Ho llander, H. II. II o r-
dijk en II. Willi genburg bij accla
malie herkozen, terwijl in dc plaats van den
heer D. Snel, die zich niet herkiesbaar
stelde; gekozen wordt de heer E. J. Haas-
dijk tc Loosduinen. In de vacature-Snel
waren candidaat gesteld: J. J. Fraanje te
Ridderkerk, D. C. Haak te Berkei. E. J.
II a a s d ij k te Loosduincn, Ds. I-I. M ooi
huizen te Aarlanderveen cn Tj. v. d.
W o u d e te Delft.
Voorts waren er nog eenige voorstellen in
gekomen, die echter door het te laat indie
nen niet voldoende door het bestuur inge
leid konden worden. O.a. van Dordt
het Patrimoniumblad meer ruimte voor af-
deelingsnieuws beschikbaar te stelllen. Hier
over wordt eenige bespreking gevoerd.
Op een voorstel van Dordt om stappen te
doen voor oprichting van studiebibliotheken
voor kleinere afdeelingen op verafgelegen
plaatsen, deelt de voorzitter mede, dat het
gewestelijk bestuur reeds in beginsel beslo
ten heeft tot oprichting hiervan.
Een voorstel van Delft om bazars uit de
Christelijke kringen te bannen, gezien som
mige practijkcn, die hierbij uitgeoefend wor
den, vindt weinig instemming.
Do aftredende afgevaardigde in het Ver
bondsbestuur, de secretaris van de Geweste
lijke Organisatie, de heer H. Willigen
burg uit Lange Ruige "Weide, wordt bij
acclamatie herbenoemd.
Bij de rondvraag worden door enkele af
declingcn bezwaren geopperd tegen het
vroege aanvangsuur van de gewestelijke al
gemeene vergaderingen, in verband met de
rcisgclcgcnhedcn der afgevaardigden. Na
bespreking blijft echter het aanvangsuur, 3
uur, gehandhaafd.
Op de vragen of Patrimonium ook een
taak heeft ten opzichte van de Chr. Patroon?
vakorganisaties en hoe het met de oprich
ting der studiecommissies staat, kan de voor
zitter geen vast-omlijnd antwoord geven
aangezien deze zaken nog niet door het
bestuur zijn voorbereid.
Op een vraag, gesteld door de afd. Berkel.
of dc jaarvergadering der Gewestelijke niet
in Februari gehouden kan worden, ant
woordt de voorzitter, dat dc werkzaamheden
voor dc jaarvergadering op dat tijdstip nop
niet klaar zijn. Don Haag stelt voor aan den
Minister van Justitie, voor diens optreden
tegen de vuilschrijverij dank te brengen.
Vervolgens spreekt ds. Knoop over: I
ginsel en Belang. Hierbij denkt spr. aan de
versregels: Houden wij, waar we ons bcwc
gen, steeds het beginsel hoog. Hiermede valt
niet te marchandeercn. Het beginsel is in
den Chr. soc. strijd primair. Vanirlt het be
ginsel wordt alle belang gezien, beoordeeld
en beheerschL In dezen tijd schuilt voor
hen. die een taak hebben in de Chr. Soc
beweging een groot gevaar voor verstoffeüj
king. Hot beginsel houdt ons tegen op den
weg van ontwikkeling. Men tracht het dan.
ook in onze kringen, met het beginsel op
een accoordje to gooien en het belang tol
hoofdzaak tc maken. Doch door belang voor
op te stellen, wordt, alle beginsel gedood. De
Godloozc arbeidersbeweging gebruikt wel
den term beginsel, doch is in wezen begin
selloos, omdat alle beginselen uit don leven
den God spruiten.
Men tracht ook wel beginsel cn belang van
elkaar te scheidon, ieder een eigen plaats
aan tc wijzen. Men wil beiden niet toonen.
Zulks komt voor bij de niet- of neutraal-
•nrganiscerde Chr. arbeiders en patroons.
Zonder het beginsel wordt het geweten
elastisch. Men vraagt, wat is beginsel? Re
ginsel is daar, waar Jezus Christus in het
centrum van den arbeid en dc actie staat en
niet een, maar d c plaats heeft, welke Hem
toekomt. Want wat baat het den mcnsch.
als hij de wereld gewint en als daarbij zijn
ziel verloren gaat? En niet alleen voor het
toekomende, ook voor dit loven houdt het
be ,1nscl een belofte in.
De voorzitter dankt ds. "'noop voor zijn
woorden. Do heer Ha as dijk deelt mede,
dat hij zijn benoeming voorloopig aanvaardt,
terwijl dc voorzitter het afgetreden bestuurs
CHR. SOCIALE CONFERENTIE
IN FRIESLAND.
In het najaar wenscht het gewest Fries
land van „Patrimonium" zoo mogelijk in
nwerking met den Chr. Nat. Werkmans
bond, den Chr. Boeren- en Tuindersbond, prov.
comité van Chr. Besturenbonden en Chr. Mid-
denstandsvereeniging een Friesche Chr. 60-
ciale conferentie te houden, waar onderwer
pen aan de orde komen, welke leven in het
hart van het Friesche volk.
VAN VERSCHILLEND KARAKTER
Dat het socialisme in Engeland van ge
heel ander en beter karakter is, dan b.v. de
S.D.A.P. in ons land, bleek wel zeer -duide
lijk uit de rede van den Engelschen „partij
genoot" Brailsford
Niet alleen in ons blad, doch ook van ande
re zijde, o.a. „Het Handelsblad", werd hier
op zeer nadrukkelijk gewezen.
Het Volk schijnt hiermede al zeer slecht
te zijn ingenomen. In genoemd blad van
Donderdag 10 April wordt nu beweerd, dat
zulks gebeurt om het socialisme hier te
hinderen. Het moet echter het verschil er
kennen, doch verklaart dit als een gevolg
van andere wording en ontwikkeling.
Om te bewijzen dat de Ilollandsche socia
listen ook wel over gezond vorstand be
schikken, wordt inzake liet koloniale vraag
stuk gezegd, dat ook het Nederlandsche.
socialisme zoomin „pardoes volledige onaf
hankelijkheid" voor Indië meent te kunnen
aanhangen als het Engelsche socialisme.
Een uitspraak om te onthouden. Temeer
omdat wc aan dien kant ook wel eens
andere voorstelling van zaken meenen ge
lezen te hebben.
Volgens „Het Volk" is echter Brailsford
in zijn eigen land (je vurigste pleitbezorger
van het „socialisme nu", van onmiddellijke
en snelle invoering van socialistische maat
regelen.
Daaruit blijkt o.i. nog duidelijker, dat met
socialisme cn socialistische maatregelen,
daar héél wat anders bedoeld wordt dan
hier. Het gezond verstand geeft daar meer
leiding.
Immers Brailsford sprak voor de Haag-
sche afdeeling van' de S.D.A.P. Voor partij-
genootcn dus. Volgens Het Volk is hij Je
vurigste pleitbezorger voor het socialisme
in zijn eigen land. Voor „partijgenooten"
hier, zal hij dus zeker den inhoud van zijn
rede niet hebben gematigd. Niettemin,
moest zelfs bij dezen vurigsten partijgenoot,
een verschil met de S.D.A.P. worden gecon
stateerd, dat Het Volk al het mogelijko dcet
om te bewijzen, dat de Hollandsche socialis
ten, evengoed als de F.ngelschcn, over ge
zond verstand beschikken.
De Christelijke arbeiders, die men van
socialistischen kant zoo graag wijst op En
geland, waar geen gedeelde vakbeweging is,
zien ook hier weer uit. dat Je eucialistec
daar ouk heel anders zijn dan hier. Marx,
met zijn klassenstrijdtheorie, heeft op hei
Engelsche socialisme niet zijn stempel ge
zet, doch Aubert Owen, die samenwerking
aanprees.
CONFLICT IN DE ENGELSCHE
WOLINDUSTRIE
Tn de Engelsche wolindustrie dreigt een
zeer omvangrijk conflict
Door de werkgevers werd een loonsver
laging^ van 93 pet. voor de stukloon- en
van S.5 pet voor de uurloon-arbeiders aan
gekondigd.
De arbeiders gingen hienqede niet ac-
e.onrd. Men was volgens de berichten bereid
een verlaging van 5 tot 6 pet. te aanvaarden
en op dien basis een algemeen accoonl to
sluiten. De werkgevers bleven echter bij hun
eisch.
Een poging daarna door den Algemeenen
P.aad van het Vakverbond ondernomen, om
tusschcubcide te treden, had geen resultaat,
wijl zij niet door de werkgevers ontvangen
werden.
Het uitbreken van dc staking einde dezer
weck, schijnt dus onvermijdelijk. Volgens de
laatste berichten is in eenige fabrieken de
staking reeds bcgonn'en.
Zij schijnt echter niet algemeen te zullen
worden. Volgens een bericht van 9 April
zouden in de wolindustrie van Yorkshire
447 firma's aanzegging hebben gedaan, dat
zij dc verlaging zouden invoeren, terwijl dit
met 173 nog niet het geval zou zijn.
Komt er op het allerlaatste oogenblik
geen verandering dan is echter wel zeker
dat een zeer omvangrijk conflict onvermij
delijk is.
pen zijn vrijwel gelijk met dien verstande
wel dat de compagnieën II. S. bestemd
zijn voor dienst te velde. In den rang van
korporaal zijn nog vele vacatures, vooral bij
5 en 4e Cie. te Breda. Sergeants-vacatu
res zijn pas allen aangevuld cn voorloopig
geen nieuwe te wachten.
Aanmelding bij een der Commandanten
bovengenoemd of aan het garnizoensbureau
in een garnizoensplaats.
684. G. v. A. te S. De door u genoemde in
stelling staat onder toezicht van de Verzeke
ringskamer, een rijksinstelling, die bij le
vensverzekeringsmaatschappijen en spaarkas
sen waakt voor de belangen van het publiek.
Iets ongunstigs kwam ons nimmer ter oorc.
Wij meenen dat de bank pl.m. 10 jaar be
staat.
665. W. S. te R. Omdat u met ingang van
1 Nov. 1928 een andere betrekking hebt aan
vaard in een andere gemeente, mocht men
niet het door u in 1928 genoten inkomen tol
grondslag nemen voor uw aanslag over 1929-
1930, maar moest volgens dc wet uw inko
men worden begroot naar den toestand op
1 Mei 1929. Dus 12 X 130 is 1560.—. En
omdat u gedurende het belastingjaar 1929-
1930 (1 Mei 192930 April 1930) meer dan
90 dagen in 's Gr. hebt gewerkt moet u daar
als forens worden aangeslagen. (2/3 van een
vollen gemeentelijken aanslag). In R. is deze
aanslag Va lager. Dc bedragen zijn dus goed.
Dat u uw salaris thuis afdraagt heeft geen
invloed op den aanslag, tenz-j uw oudei's
steun noodig hebben, waartoe de wet u zou
kunnen verplichten. In dat geval mag een
bedrag van uw inkomen worden afgetrokken
Is dit zoo, dan moet u spoedig reclameeren
bij den inspecteur.
666. J. B. te H. Probeert u eens het vol
gende: u houdt een doek in petroleum i
drenkt, onder die muggen, deze vallen d
vanzelf naar beneden. Voor een raam dat u
dag en nacht open hebt, zou dan een soort
gaas gespijkerd kunnen worden, daar u er
anders dagwerk van zoudt krijgen.
667. H. V. te R. Uw vierde vraag betreft de
lichtjaren, waarover onlangs iets in
ons Zondagsblad tc lezen stond. U maakt
een vergelijking met een gewoon jaar,
zooal? wc dat in onze tijdrekenkunde heb
ben. Naturlijk klopt dat niet met elkaar,
want ziet 't laatste op den t ij d, 't eerste
geeft den afstand weer. In de sten'
kunde noemt men een lichtjaar den a stand,
dien het licht in één jaar doorloopt, d.i.
300.000 X 365 25 X 24 X 60 X 60 of 9103 mil
liard K.M. Heeft een ster eon parallax van
1 boogseconde, dan heeft 't licht van die ster
3.25 jaar noodig om tot ons te komen. U be
grijpt wel, dat we dit hier niet breeder kun
nen uitwerken, Om er meer van te weten
zult u een of ander werk over Sterrenkunde
moeten raadplegen.
Op uw andere vragen komen wij nog na
der terug.
Vragen moeten vergezeld gaan van 20
ts. aan postzegels, zullen zij voor Dcnnt
joidlng in aanmerking komen.
roeds
663. Een onzer abonné's, een deskundige op
dat gcblod, geeft naar aanleiding van ons
antwoord no. 641 nog de volgende aanvul
ling, waarvoor vriendelijk dank.
Ten le. Het vaste personeel der Militaire
Zickeninrichtingen. Hierbij kan men, indien
er een vacature is zich verbinden als hospi-
taalbcdiende. Salaris 900 tot 1400. Na 6
jaren dienst bevordering tot korporaal-hos-
pitaalbediende. Salaris 900 tot 1800. Kans
op bevordering als Sergeant-portier, kok of
Tisanier. Indien men geschikt bevonden
wordt om opgeleid te worden tot verpleger
wordt men tot een 3-jarige cursus toegelaten
tot het behalen van diploma. Na dit diploma
behaald te hebben staat dc weg tot bevorde
ring open tot den rang van Sergt.-verpleger,
Scrgt.-majoor en Adj. hoofdverpleger. Dit is
echter toekomstmuziek, aangezien de bevor
dering hopeloos is. Ten 2e zijn er vele candi-
daten, cn moet men zijn eerste oefening vol
bracht hebben. In den laatsten tijd worden
er velen geplaatst van de Politietroepen.
Men kan echter ook gehuwd wezen. Krui
wagens zijn zeer aan to bevelen. Verzoek
richten aan den Inspecteur Geneesk. Dienst
Landmacht to Den Haag. Indien echter
eenigszins mogelijk zou ik beslist ontraden
plaatsing bij het Militair Hospitaal te Den
Haag te vragen.
Ten 2e. De compagnieën Hospitaalsoldaten
le en 2a te Utrecht. 3e en 4c te Breda in
garnizoen.
Bij deze compagnieën is de werving mo
menteel nog open. Men kan zich daar ver
binden voor 6 jaar met 1 jaar proeftijd. Men
kan niet gehuwd zijn en behoeft niet in
dienst te zijn geweest Indien men aan
daarvoor gestelde eischen voldoet kan n
na 5 maanden bevorderd worden tot kor
raai en na 1 jaar als korporaal dienst
hebben gedaan hij het aanwezig zijn van co.,
vacature bevorderd worden tot sergeant Sa- er _otulIJ VI1I1
laris 1100 tot ,f 2200. Als soldaat en korpo- moede dan van bozuun
raai geniet men een soldij van 0.35 en Het is goed. dat Pi
0.70 per dag. De diensten van beide Broe-l^^voo^poBtGn^cona
Boeken en Geschriften.
V. C. L. Bibllothc.
N.V. J. H. Kok
Is. dat de T.'U
bock. getiteld: Tic
Oorlog al zlin
it. Ook Helnrlch Aul.
sell rik kii'
gerankt i
schlpbreu
- >rro V'
Als V
V.C.L. ..De
door Rcglna.
Ook dit b
lezen. Het v
heilloozen In
nard en Mlei
en Christel li'
an Dekam
ek hebben
en enko
Md Will
lot. gezellig e
mnal
i klel-
'Jand.
ge-
het boek
mi here.
egd, dat ook do Hervormde ICcrk, wellco
ern was. in dnt dorp vacant was. Daaruit
en wil uf. dat Mek bü de Gei
en was. Evenwel, nergens w_
leiding gemaakt, dat Kiek bU de Gerof. kei
ehoordc.
Overigens heeft dit boek op ons een goeder
ïdmk ernmnnkt.
i woord prettig gcschrevon ei
een Chrlstolllk gezin toet
minst stiif en ongezellig behoeft te zijn.
V.C'.D ontvangen nog twee ver-
Christelijk Jeugd.
Het 1s
Do leden
irbcl
rodru
2 Ridder c
loots.
jekhnndelaar hot 1
Prof. Ubblnk hioli
toen hll te Groninge
vaar.lde. VVo hobbct
stolling, gelezen.
Do hooggeleerde s
lileralr-historiRche c
Is trouwens onhoudt
critlok.
IntusBche.
ro hoogte
irüvers.
:en. Stichteöke loc'
•n catalogus tc kui
rs aan. bü Ultgeve
■ede op 1 Maart j.l..
51-klnart Dr Ubblnk 1
ir-Udlg. Do Ber-
■rdleplng brengei
Historie en theoloi
Wo krilgen dus uan dt
telt cn hoogleernnr. dlo
Dultscho t
schatten rr
Barth ztln
mi «oeaieitlke
s.-lianpelUkcn
nk do Barthluan*
[ichtorwaartsché
