Uit het volle leven
DONDERDAG 3 APRIL 1930
PROTESTVERGADERING TEGEN DE
GODSDIENSTVERVOLGINGEN IN RUSLAND
EEN MASSALE BIJEENKOMST
indrukwekkende redevoeringen
COMMUNISTEN MAKEN HERRIE
Het wereldgeweten spreekt
Op vele plaat6on zijn reeds protestvergado-
rimgen gehouden tegen de godsddonstvervo.-
gingon in Rusland. Gisteravond heeft ook da
Residentie geprotesteerd in een bijeenkomst
in het Gebouw voor Kunsten en Weten
schappen.
Deze vergadering was georganiseerd door
een comité, bestaande uit vertegenwoordi
gers van verschiMende gezindten.
Het woord werd gevoerd door een Protes
tant, een Roomeoh-Kaitholick, een Jood en
den Rnssdsdhen metropoliet.
Reeds een half uur voor den aanvang had
üic'a een lange file opgesteld, die geleidelijk
toegelaten werd.
Politie hield een wakond oog Er werden
op straat alleen wat pamfletjes uitgedeeld.
Overigens gebeurde er niets.
Om 8 uur was het gebouw vrijwel goheel
bezet.
Omstreeks kwart over achten schreed de
Russische metropoliet in ambtsgewaad bin
nen, het gouden krul® op de borst en op het
witte hoofddeksel een in goud gevat kruis
van flonkerende diamantjes.
Nadat ook het voorbereidend comité zich
gezet had, nam Ir. L. H. Grondijs het
woord, om met een enkel woord de verga
dering te openen.
Daarna zong het koor der Russische ka
thedraal in Parijs, het lied: Sta op, mijn
tlell
Rede Dr. do Visser.
Vervolgens kreeg oud-minister Dr. J. Th.
de Visser het woord.
Deze wees op de groote ontsteltenis en
verontwaardiging in Nederland over wat in
Rusland geschiedt. Dat is een gevolg van
onzen godsdienst- en vrijheidszin. Neder
land was 9teeds een toevluchtsoord voor
vervolgden om den wille van de religie en
voor de vrijheid heeft ons Oranjehuis goed
en Woed geofferd.
Wat m Rusland geschiedt kwam in de
wereldgeschiedenis nog niert voor. Het is
een strijd tegen den godsdienst zelf. Het
„verbond der godd-eloozen" heeft met alle
middelen den strijd tegen den Heiligen God
aangebonden. Spr. somt die op. ReedB aan
kinderen wordt minachting tegen den gods
dienst ingeprent
Rusland® ellende hoopt men bovendien
uit te storten over do geheele wereld.
Heilige verontwaardiging wordt bn heel
de wereld openbaar.
Diep medelijden vervult tevens ons hart
bij dat alles; immers het ds een onmogelijk
pogm om den godsdienstzin uit te roeien
Het hart der monschheid zal altijd weer
blijven dorsten naar den levenden God. De
bron van den godsdienst zal nimmer opdro
gen. Als aan de Russische revolutionairen
niet moer gedacht zal worden, zal nog de
godsdienst in stand zijn. Het bloed der
martelaren wos steeds het zaad der Kerk
Toen spr. vertelde van een mlsdadigon
aanval ln een bijeenkomst van Russische
Christenen, begon op de gaanderijen
tnmnlt
te ontstaan.
Geroep van „leugenaar" weerklonk en een
roode vlag werd ontplooid.
In een oogenblbik waren echter de herrie
makers weggewerkt door in de zaal aan
wezige politiemannen. Het waren er in to
taal 5 6. Verder is het den geheelen avond
rustig gebleven.
Da recatie.
Toen Dr. d e V i s s e r zijn rede vervolgde,
barstte al spoedig een geweldig applaus los
Dat was de reactie, het antwoord op de po
ging tot orde-verstoring.
In het vervolg van zijn rede wees spr. er
Z, dat de Kerk gesmaad wordt door veien,
3 haar niet kennen Bestreden werden al
lerlei valsche aantijgingen tegen de Ker
ken. De Kerk maakt wel onderscheid tus-
schen echte en valsche wetenschap. Ook
verzet zij zich tegen de leer van deu
klassenstrijd in Christus' Naam.
Ten slotte had spr. een gevoel van bescha
ming. Indien heel de Christenheid zich had
gereguleerd naar Wet on Evangelie, indwn
de onderlinge strijd der groepen, ook de
strijd in eigen boezem eens was geekm*!,
zou dan gebeurd zijn wat nu gebeurd is?
De geschiedenis staat onder Gods leiding.
Zij houdt gericht over alle ongerechtigheid,
ook over die van onzen tijd. Soms reeds als
wij hot nog niet zien. Zal de reformatie
kunnen komen, dan hebben we beter Jool
beter Christen en trouweb lid ieder van zijri
Kerk te zijn, om, door de edelste hartstoch
ten bezield, een blijvend werk te doen in het
hart ook van ons Nederlandsche volk
(Langdurig applaus).
Rede Deken v. Dam.
Tweede spreker was de Deken van 's Gra-
venhage, kanunnik H. A. Th. v. Dam.
Deze wees cr op, dat de geloofsvervolgin
gen m Rusland niet een uitsluitend binnen-
landsche aangelegenheid zijii.
Het geldt hier hooge geestelijke belangen,
die heel de mcnsc-hheid raken. Elk welden
kend mensch heeft den plicht zioh tegen
die onrechtvaardigheid te verzetten.
De dienst van God is eerste en hoogste
olicht en onze hoogste levensvreugd, Nie
mand heeft het recht dat aan anderen te
ontnemen. En toch geschiedt dat in Rus
land. Dat is onrecht en daartegen gaat ons
protest
God beware ons vaderland voor de com
munistische gruwelen.
Laten we niet klein van God denken. Hij
is de Almachtige en sterker dan alle sterken
onder de mcnschen. Het gebed is de macht
van den mensch op de Almacht van God.
Laten wij doen wat we kunnen en dan
doet God het overige. (Langdurig applaus.)
Rede opperrabbijn Maarssen.
Opperrabbijn I. Maarssen was de derde
die het woord voerde.
Als geloovige Jood etond spr. naast bedij
ders van andere godsdiensten om het recht
om God te dienen zonder gewetensdwang op
te eischen.
In een tijd van opbloeiend geestelijk leven
staan wc voor meedoogenlooze vervolgingen
en wordt de godsdienst im principe vervolgd.
Van dat lijden daarginds hebben wij in
ons land van godsdienstvrijheid geen begrip
Wij Joden, wij wisten er van en wij zwijgen
thans niet langer.
Bedehuizen worden verwoest., gesloten of
vernietigd. Maar menschenzielen kan men
niet vernielen en God kan men niet van
den troon stooten.
Om den weg naar God te vinden zijn geen
openbare bijeenkomsten nocdig. Waar twee
samen vroom peinzen, daar rust de Godde
lijke majesteit op hen. De Eeuwige luistert
toe en hoort hen.
Dat is het motto uit de Russische geschie
denis van deze eeuw.
De eeuwige, onvergankelijke geest zal nim
mer kunnen worden vernietigd door het
woeden der God-hater®.
De karavaan der smarten trekt voort, niaar
tvordt geleid door de vuurzuil des geloofs.
Het wereldgeweten heeft thans gesproken.
Wat zal men in Rusland doen? We weten
het niet. Men moge er verstaan, dat een
volk, dat zijn religie ontnomen is, zijn adem
ontnomen is. Zonder goedsdienst leven kan
het niet.
Deze groote ure ie het brandglas, dat alle
stralen verzamelt. Deze avond rende met de
kracht van het brandglas ons vereenigd pro
test voorwaarts. Moge Gods zegen onze beden
verhooren.
Overweldigend applaus volgde ook op dit
welsprekend woord, vol klour en warmte.
Rede metropoliet Eologius.
Laatste spreker was de Russische metro
poliet E u 1 o g i u s uit Parijs. Zijn Russische
rede werd door Ir, Grondijs vertaald. De Rus
sische priester werd, terwijl allen oprezen,
met warm applaus begnrst
Hij dankte voor de sympathie met zijn
volk, dat reeds 12 jaar lang in een ontzet
tende tragedie voortleeft. Wat nu gebeurt is
erger dan hongersnood.
Op geen enkel terrein moet de vrijheid met
grooter zorgvuldigheid bewaard worden dan
op dat van den godsdienst.
In Rusland heet iedere godsdienst een gif
en daarom worden alle middelen tot uitroei
ing toelaatbaar geacht Spr. somt die op.
Vanaf de prille jeugd wordt de kinderziel
met haat tegen deil godsdienst gevoed.
De wet verbiedt, zelfs in het huisgezin,
het dienen van God.
Alle godsdienstige boeken worden vernie
tigd. Prachtuitgaven van bijbeis worden uit
gereikt aan winkeliers om zakjes te plakken
Alle kloosters en kerken zijn gesloten. His
torische kerkgebouwen zijn vaak volkomen
j vernietigd. Het Russische volk moet stil dit
lot van eeuwenoude hciSgdommcn aanzien.
Van bescherming der wet zijn allen uitge-
t sloten, die hun geloof niet willen loslaten,
i De martelaren kan men bij duizenden tel
Ion onder de godsdienstleeraren. Zij zuchten
in kerkers of zijn naar de Siberische ijswoes
tijnen verbannen.
De diepste wortelen van den godsdienst
zijn onverbrekelijk met de Russische volks-
I ziel samengewGven.
I Tegen wat het wedervaart heeft de stom
van de gansche wereld weerklonken. Voor
yrijheid van geloof en geweten heeft zij mot
één woord en één hart gesproken,
i ln het koor van wcreldharmonio en broe
derlijke liefde heeft ook deze vergadering
haar stem gevoegd.
Spr. zegt daarvoor oprecht dank. (Gewel
dig applaus).
Do redevoeringen waren met Russische
kerkliederen door het koor (3 dames en 4
hoeren) met prachtstemmen afgewisseld.
Na de rede van den metropoliet werd nog
het Credo gezongen, waarbij Mej. G. Pavlen-
ko soliste was.
Een groot enthousiasme volgde daarop.
Motie.
Onder daverend handgeklap en terwijl de
vergadering oprijst werd ten slotte de vol
gende motie aangenomen:
Spr. vraagt eerbiedige hulde en bewonde
ring voor de duizenden die daar lijden en
met standvastigheid den dood ingaan voor
hun godsdienst.
Alle godsdienstige richtingen lijden in
Rusland on we hopen, dat spoodig redding
kome voor de groote christelijke gemeen
schap die daar vervolgd wordt
Er is ook wel heftig gestreden tusschen
christelijke religievormen. Maar dat go
sohiedde uit misschien te ver gedreven, on
beredeneerden ijver voor den godsdienst.
Men meende te staan voor het volle ge
loofsbezit. Maar in Rusland is de haat aan
het woord tegen allen godsdionst.
Het verschrikkelijke daarbij is, dat God
zelf als een kwaad wordt gehaat.
Wie God liefheeft en zegt, dat hij zijn
broeder haat, is een leugenaar. Maar wat te
zeggen van menschcn, die hun Schepper
vervolgen en haten? Dat grieft en pijnt ons
We vragen niet wat ons protest baten zal.
Maar we zijn één in liefde tot onzen Gorl.
dat willen we uitspreken. En we willen ook
bidden voor de vervolgden en niet minder
voor de vervolgers.
Zullen die hun misvatting inzien, als blijkt
dat de godsdienst geen politieko opvatting,
maar een onuitroeibare zedelijke overtuiging
is? God geve het.
Het vervult ons met vreugde, dat zoo ve
len, ook onder do jeugd standvastig blijven
en hun God durven blijven belijden.
Voor die vervolgers zullen we ook hidden
tot God. Laat ons ook ons zelf niet vergeten
Wat zouden we zelf doen, indien we go
plaatst werden voor de vraag: God of do
dood?
De vergadering, gehoord de vertegen
woordigers der voornaamste gezindten in
's-Gravenhago en van het Russische Chris
tendom in West-Europa, verklaart, dat zij
met diepe ontroering kennis genomen
heeft van de godsdienstvervolgingen on
der het huidig bewind in Rusland;
dat zij met den schrijnenden nood der
vervolgden mede-lijdt:
dat zij voor God en menschen protes
teert tegen deze onduldbare gruwelen;
Zij noodigt het Comité van organisatie
dezer vergadering uit er bij de Regeering
op aan te dringen, dat deze liètzij in over
leg met andere regeeringen, hètzij zelf
standig, stappen doe of maatregelen nemo
welke de beëindiging dezer geloofsvervol
gingen in Rusland ten gevolgen hebben,
van ons Wilhelmus.
Ir. Grondijs sprak een slotwoord, waarin
hij allen dank bracht, ook de Haagsche po
litie en de vrijwilligers voor de verleende
hulp.
De vergadering werd bijgewoond o. a. door
de ministers Ruys de Beerenbrouck, Terp
stra, de Geer, Dr. Deckers, door Baron dc
Vos van Steenwijk, voorzitter der Eerste Ka
mer en door Staatsraad Idcnburg.
UIT HET SOCIALE LEVEN.
GEORGANISEERD OVERLEG
AMBTENAREN.
In de vergadering der centrale commissie
voor georganiseerd overleg in ambtenaren
zaken werd meegedeeld, dat de bespreking
over het alg. ambtenarenreglement zal ge
schieden aan do hand van een door de re-
geering bij de commissie aanhangig te ma
ken ontwerp reglement, dat tegen 1 Juni a.s.
zal worden toegezonden. Vóór de toezending
en behandeling van genoemd ontwerp-regle-
ment worden geen wijzigingen van bestaan
de regelingen, als verplaatsingskosten-be
sluit, jaarlijksche verlovenregeling, reisbe
sluit e.a. in beschouwing genomen.
De commissie vereenigde zich met prae
adviezen inzake wachtgeldenbesluit en af-
vloeiïngsregelen. Do wachtgeldregeling zal
op de ambtenaren in tijdelijken dienst reeds
ra een onafgebroken diensttijd van 5 inste-
de van 10 jaren van toepassing zijn. Voor de
z.g. korte wachtgelders zal voorts de duur
van het wachtgeld met 50 pet worden ver
lengd. Bij het overlijden van den wachtgel
der zal verder het wachtgeld nog 6 weken
kunnen worden uitbetaald. Beide laatste
wijzigingen gelden voor hen, die bij de af
kondiging van het wijzigingsbesluit nog
wachtgelder zijn.
Een individueel plaatselijk onderzoek zal
worden ingesteld betreffende alle amanuen
ses in 's Rijksdienst en gesubsidieerde on
derwijsinrichtingen.
De minister van Financiën is genegen het
nadeel, ontstaan door verschuiving van den
invoeringsdatum van 1 Januari naar 1 Mei
voor de in dienst zijnde commiezen le klas
se, die reeds op hun maximum staan, te on
dervangen door den maximum diensttijd, in
den nieuwen assistentenrang mede te ge
ven, van 6 jaren te brengen op 6 jaar en 4
maanden.
CONFLICT IN DE MANDENNIJVERHEID.
De nfdeeling Kerkdriel van den R. K. Hout
bewerkersbond heeft de voorstellen van de
mandenmakerspatroons verworpen. Deze
hielden in een loonsverhooging van 1 cent
per stuk en doorbetaling der 4 Christelijke
feestdagen. De staking is reeds ingegaan.
Het woord is niet van ons, doch van
Shaw in het Labourkabinet, minister van
oorlog.
Enkele onafhankelijke Lagerhuisleden
hadden n.l. een motie ingediend, ooi de
sterkte van het Engelsche leger met
100.OO0 te verminderen.
De minister meende zich daartegen te
moeten verzetten.
- Daarbij sprak hij verstandige woorden,
die waard zijn om door de socialisten in ons
land goed ter harte te worden genomen.
De politiek van de Arbeidersregeering,
aldus minister Shaw, volgens Het Volk van
25 Maart j.l., is op ontwapening door i n-
ternationaal overleg en door in-
ternationale overeenkomsten
gericht. De regeering is bereid de lei-.,
ding op zich te nemen en in dien zin naar
ontwapening te streven. Aan den ande
ren kant is zij echter niet bereid
filosofeerende theoretici en
d roomers te volgen. Shaw verzocht
den onderteekenaars n.l. Fenner Brockway,
Maxton, dr. Sorgan, Buchanan, Sanclham
en mej. Lee wel te willen overwegen, of zij
niet leden aan een verkeerd nationalisme;
het was immers niet mogelijk voor een groot
land iets te doen op het gebied van de ont
wapening zonder rekening te houden met
wat andere landen deden.
Dat wat voor een groote mogendheid
geldt, voor ons land zeker in niet mlndeic
mate waar is, werd reeds herhaaldelijk in
ons blad aangetoond.
Wij onderstreepten hier enkele woorden.
Daaruit blijkt wel, hoe door Engelsche soci
alisten over eenzijdige nationale ontwape
ning wordt gedacht.
De onware leuze waarmee S.D.A.P. en
N. V. V. ook straks met 1 Mei weer indruk
hopen te maken. Die dienen moet als lok
middel om ook de christelijke arbeiders
voor hun idiaal te winnen.
Zij kunnen ziel» hier die weelde veroor
loven, omdat zij in ons land geen regee-
ringsverantwoordelijkheid dragen. Waar
dat wel het geval is, zooals in Engeland,
daar noemt men het een leuze voor filoso
feerende theoretici en droomers.
De christelijke arbeiders bezitten te veel
gezond verstand en werkelijkheidszin om
zich daaraan over te geven.
Gemengd Nieuws.
DE PRUIMENBOOM BLOEIT.
DE EERSTE POSTELEIN.
Te Hontelersdijk is do eerste postelein ter
veiling aangevoerd. Het product bracht 23
cent per pond op.
DE EERSTE SNIJBOONEN.
Te Ter Aar werden aan de veiling de eer
ste snijboonen aangevoerd.
KIND LEVEND VERBRAND.
Te Vieriingsbeek (N.-Br.) viel een kind
van den landbouwer S. in een pot met ko
kend water. Het is aan de bekomen brand
wonden overleden.
ONDER EEN LOCOMOTIEF GEDOOD.
De rangeerder ten Haaf, die Maandag op
bet rangeerterrein van de zinkwitfabriek te
Eysden onder een locomotief geraakte, is in
bet hospitaal te Maastricht overleden.
EEN BOTSING.
Bij Kethel is een auto van ir. Visser uit
Geldermalsen, toen hij een voor hem uitrij
dende auto wilde passeeren, in volle vaart
gereden tegen een autobus van de Z.H.M.
Ir. V. werd aan beide beenen niet ernstig
gewond. Zijn auto zoowel als de bus werden
zwaar beschadigd.
HEIDEBRANDEN.
Op de Veluwe brak de laatste weken
weer gedurig brand uit in bosch en heide.
Is soms een achteloos weggeworpen sigaar
of lucifer de oorzaak, soms wordt ook aan
moedwil gedacht. Tengevolge van de groote
droogte staat alles onmiddellijk in lichter
Rechtzaken.
HAAGSCH GERECHTSHOF
INBRAAK VAN HOGENHOUCKLAAN
Het Hof heeft in hooger beroep behandeld
de zaak tegen den expcditieknecht W. H. A.
T. en den monteur W. M. F., beiden uit Den
Ha.ag, recidivisten en gedetineerd, die in
eerste instantie door de Haagsche Rechtbank
wegens diefstal met braak en inklimming,
resp. medeplicntigheid daaraan, gepleegd op
12 October van het vorige jaar, in een per
ceel aan de Van Hogenhoucklaan in Den
Haag 7,jn vei'oordeeld tot resp. 5 jaren en
i jaren en G maanden gevangenisstraf. Het
O. M. was \an dit vonnis ten aanzien van
Icidc verdachten in hooger beroep gegaan.
Van de \rrdachten had alleen F. appèl aan-
getcckencl
Vi-or de Rechtbank hebben beide verdach
ten he: bun VJestegelegde ontkend. Thans
voor het Hof legoe verdachte T. een beken
tenis af; volgens hem zou F. echter niet in
de zaak KMr-iUkm zijn geweest. F. zelf ont
kende dit ook thi.ns ten stelligste.
Als getuig' n weiden nu nogmaals gehoord,
de ook reeds in eerste instantie gehoor
de inspecteur \ar pol tie De Jong, recher
cheur van politie Engel en de politie-deskun-
dige Nogarede, die in deze zaak het onder
zoek hebben ingesteld.
Op nader vragen van den president, Mr.
von Weiier. zeide verdachte T., dat hij het
misdrijf alleen heeft gepleegd en dat er ook
niemand anders dan F. bij betrokken zijn
geweest.
De advocaat-generaal, Mr. Royer, requisi
toir nemende, achtte niet aannemelijk de
verklaring, welke T. thans aflegt, dat F. niet
in de zaak betrokken zou zijn geweest. Het
staat vast, dat de schroevendraaier, welke bij
het misdrijf is gebruikt, door F. aan T. is
verstrekt en ook zijn er verschillende aan
wijzingen, dat F. op het tijdstip van het mis
drijf in do buurt van het perceel aan de Van
J Hogenhoucklaan moet zijn geweest Spreker
wees er nog op, dat men hier met een paar
inbrekers van professie te doen heeft.
Mr. Royer kon zich volkomen vereenigen
met het vonnis van de Rechtbank en vroeg
dan ook bevestiging daarvan.
De raadsman van verdachte T., Mr. Plemp
van Duiveland, meende, dat er ondanks het
lange strafregister van T., ef toch nog wel
verschillende verzachtende omstandigheden
ten zijnen aanzien zijn aan te wijzen. Zoo
wijst zijn bekentenis op een gevoel van bil
lijkheid en kameraadschap, van moraliteit.
Ook meerdere andere feiten wijzen op dit
laatste. Spr. deed in verband met een en an
der dan ook een beroep op de clementie van
het Hof voor zijn cliënt.
Mr. Mobach, verdachte F. verdedigende,
uitte zijn verwondering over het doorzetten
in hooger beroep van de vervolging ten aan
zien van verdachte T. Daarvoor was toch
geen enkele reden meer.
Mr. Royer: Om de zaak in haar geheel te
kunnen bezien.
Mr. Mobach betwijfelde dit. Hij is tenslotte
tot de conclusie gekomen en hij is daarin
nog weer versterkt, nu de advocaat-generaal
bevestiging van' het vonnis der Rechtbank
vraagt dat het alleen gebeurd is om aan
hem pleiter de mogelijkheid te ontne
men van T. als getuige te dagvaarden, waar
toe het nieuwe Wetboek van Strafverorde
ning hem alle vrijheid geeft. Niettemin ver
zocht pl. het Hof, toch wel terdege rekening
met de verklaring van T. te willen houden.
Uitvoerig betoogde pl. vervolgens, dat het
bewijs ten aanzien van F. geenszins gelevercP
is. Alleen uit het verstrekken van een schroe
vendraaier mag toch geen medeplichtigheid
aan een inbraak worden geconcludeerd? Op
die manier zou men huiverig worden om ook
maar iets uit te leenen.
Pl. concludeerde tot vrijspraak en voegde
daaraan een verzoek tot onmiddellijke invrij
heidstelling van F. toe.
Mr. Royor zeide in zijn repliek, dat naar
zijn meening voor dit laatste geen enkele
reden aanwezig is en dat het Hof goed zal
doen eerst de stukken eens goed te bestu-
dceren.
Na raadkamer deelde dc president mede,
dat het Hof geen termen .aanwezig achtte om
thans verdachte's F.'s invrijheidstelling te
gelasten.
ARRESTEN.
Het Haagsche Gerechtshof heeft de volgen
de arresten gewezen.
Bevestigd werden de vonnissen van de
Haagsche Rechtbank, waarbij H. M. de B.,
koopman aldaar, wegens mishandeling
zwaar lichamelijk letsel tengevolge hebbende,
is veroordeeld tot 6 weken gevangenisstraf;
den politierechter te Rotterdam, waarbij J.
J. W. P., los werkman aldaar, is veroordeeld
'tot 2 maanden gevangenisstraf wegens ver
duistering, gepleegd bij herhaling, en tot 3
maanden gevangenisstraf wegens diefstal,
gepleegd bij herhaling;
de rechtbank te Rotterdam, waarbij J- H.,
steenhouwer aldaar, wegens verduistering is
veroordeeld tot 2 maanden gevangenisstraf.
Het Hof heeft met vernietiging van een
vonnis der rechtbank te Rotterdam, waarbij
W. J. de R., kruidenier te Oude Tonge. is
veroordeeld tot 3 weken gevangenisstraf we-
wegens diefstal, thans aan verdachte deze
straf voorwaardelijk opgelegd.
DE ARBEID VAN FILIAALHOUDERS.
De Amsterdamsche kantonrechter heeft
uitspraak gedaan in een zaak betreffend©
overtreding der Arbeidswet, welke van prin
cipieel belang is voor filiaalhouders. Ter
herinnering diene dat bij een controle der
Arbeidsinspectie, in eehigë filialen van de
onderneming van kruidenierswinkels JVa-
na" bleek, dat er voor de filiaalhouders geen
arbeidslijst was opgehangen, terwijl in een
filiaal werd geconstateerd, dat de filiaalhou
der wérkte op een tijd, dat hij volgens hot
nieuwe Winkelwerktijdenbesluit vrij moest
zijn. Tegen den procuratiehouder en bednjfs
leider der „Vana" werd wegens overtreding
der arbeidswet proces-verbaal opgemaakt
De kantonrechter concludeerde, dat de ar
beidswet wel degelijk toepasselijk op den ar
beid van den filiaalhouder is; in den win
kel van den filiaalhouder moet dus een ar
beidslijst met opgave van arbeidstijden op
gehangen zijn. Het door verd. gepleegde kwa
lificeerde de kantonrechter als één voortge
zette strafbare handeling.
De kantonrechter veroordeelde verd. tot
één gulden boete subs, één dag hechtenis.
DE MOORDENAAR VAN ZIJN VROUW.
De Officier van Justitie bij de Rechtbank
te Leeuwarden eischte tegen den 2-9-jarigen
S. K., die op 26 Februari zijn vrouw na eon
huiselijken twist met messteken om het
leven bracht, tien jaar gevangenisstraf.
Uitspraak 16 April.
EEN KWART EEUW RINGERS
UIT ALKMAAR KWAM KAAS,
MAAR OOK FIJNE OHOOOLA
Hit devlts: LIEVER NIET WERKEN DAN
SLECHT WERKENI
Vandaag bestaat „Ringers* 25 jaar.
Dit zegt U niet véél toegegeven! maar
als ge U even wilt realiseeren dat er ook op
zaken gebied iets moois in zit, wanneer
rweet en vernuft samenwerken om Holland
een goeden naam te doen veroveren op de
wereldmarkt, dan moet ge het stukje ge
schiedenis, dat in den naam „Ringers" valt
saam te vatten niet overslaan.
Een wijdloopige beschouwing om aan te
dienen, welke firma wij op het oog hebben
Is niet noodig: wanneer we „Ringers" zeg
gen, dan is elk misverstand uitgesloten, dan
bedoelen we do fabriek van de Ringers'
bonbons.
Leg dit even in uw gedachten vast en go
zult er U aanstonds over verbazen, dat een
bepaald product na 25 jaar toch heusch
niet zoo lang zulk een naam heeft gekre
gen, dat ieder het kent. Er zijn artikelen, die
het zoover brengen, dat ze na een geweldige
reclamecampagne een jaar lang op aller lip
pen zweven, maar zoodra wordt niet het re
clamebudget ingetrokken, of men ziet do
verworven roem alras weer verbleken en als
er geen nieuwe injecties worden toegediend
dan is bet met hun bekendheid een snelle
alfoop als der waterenze raken in het
vergoetboek.
Ringers heeft het bestaan met weinig op
hef en met een bescheiden, zij het volhar
dende publiciteit, zich een naam te verwer
ver, die klinkt als een klok en dat, terwijl
bij den aanvang het buitenland op dit ge
bied absoluut de macht in handen had.
Dit ls toch wel een merkwaardigheid, daar
moet méér achter zitten en wij meenden niet
beter te doen om er achter te komen, door
eens te gaan praten met een der firmanten,
den heer H. Ringers.
Zoo'n interview heeft eigenlijk al z'n om
lijsting gekregen, nog vóór er een woord ge
sproken is, wanneer men maar even om zich
heen ziet
„Wat voor sfeer hangt hier?" vraag ik me
altijd het eerst af, wanneer ik met iemand
ga praten, en dat klopt altijd met de rest.
Hier: een privé-kantoor met zware mas
sieve meubelen, een Perzisch kleed hier en
daar, maar vooral niet opzichtig, papieren,
papieren, tegen de wand een tafel met aller
lei chocolade-voorwerpen in zilverpapier
niet de minste pretentie, niet de minste op
schik; werken en nog eens werken!
De directeur past in dit kader; rijzige ge
slalte, bijna jeugdig, nog, gehaast maar toch
beheerscht, man, die gewend is den tijd uil
te. koopen, type van een correct zakenman
van den ouden stempel, een van die men
schen, die in staat zijn een traditie te gaan
vormen en toch met den gang in zich van
den nieuwen tijd.
We beginnen:
„U jubileert met de. fabriek méé?"
„Dat wil zeggen: ik ben er al die jaren
wel bij geweest."
„Was U vóór dien eigenlijk al in het
chocolade vak?"
„Drie jaar in Zwitserland ja; goed be
schouwd ben ik op de bonnefooi naar Ge-
nève gegaan; 'k was na de school in het
banketbakkersvak gekomen en meende het
verderop te moeten probeeren. Zoodoende
ben ik als jongmaatje hij Cailler gekomeft
en heb daar m'n vak geleerd."
„Maar U kwam weer naar Holland!"
„Dat was dan in 1905. 'k Was drie jaar
in Zwitserland geweest en had m'n oogen
den kost gegeven. De fabrikanten zeiden,
dat ze in Holland meer aan reclame uitga
ven, dan er voor terug kwam, maar tjonge,
wanneer ik zoo m'n rekening eens opmaakte
en zag de kwantiteiten, die naar Holland
werden verzonden, dan dacht ik, dat het
nogal mee zou vallen. Ik schreef mijn vader
en die kwam 's zomers over naar Zwitser
land; hij werd voor mijn plannen om een
fabriek in Holland te beginnen, gewonnen
en toen ik in December in Alkmaar aan
kwam, stond het kleine fabriekje, klein na
tuurlijk naar onze tegenwoordige schatting,
al onder den kap.
We begonnen dan op 3 April
„U had nog geen afzetgebied?"
„Neen, niets, absoluut niets. Er waren
dan ook in het begin weken, dat er meer ar
beidsloon moest worden uitbetaald, dan cr
zelfs verkocht werd. En dan de tegen
stand. „Uit -Alkmaar komt kaas, maar geen
fijne chocola" zei men in vakkringen en het
was trouwens nooit vertoond, dat er werke
lijk fijne luxe chocola in Holland zelf werd
gemaakt."
„Zwitserland beheerschte alles?"
„Frankrijk vooral en de laatste jaren
ook Zwitserland en Weenen. Toen m'n broer
er later in kwam heeft hij wel eens gezegd:
,,'t Is gèk, maar je moest eigenlijk direct al
léén vechten tegen wereldfabriekcn met een
universeel product, met een renommée
Even een pauze met een glimlach van ver
diende voldoening over bereikt succes, een
terug-denken aan het verleden: „We begon
nen met een gasmotor van 6 P.K. en met 5?
man personeel, n.l. twee mannen, twee meis
jes en een jongen, 'k Keek nooit naar min
dere kwaliteit om en ik heb jarenlang er
onder geleden dit principieel vol te houden
'k Heb er nu geen spijt van, want dat we
't gewonnen hebben is juist déér aan te
danken."
,.U is verhuisd-van Alkmaar naar Rot
terdam?"
„Ja, maar we zitten nu ook weer in
Alkmaar. In Rotterdam zijn we in 1911 ge
komen. Deze fabriek hier aan de Baan stond
leeg en te koop en daar hebben we Leslag op
gelegd, omdat we meer ruimte noodig had
den.
De oorlogstijd dat waren moe'lijko
jaren. Grondstoffen waren bijna niet te krij
gen en de goede kwaliteiten vaak heelemaill
nietOch neen, die verhalen van gema
len dakpannen, die voor chocola verkocht
zouden zijn, moet U niet allemaal gelooven.
dat wordt vaak zoo overdréven, maar er wa
ren er toch wèl, die van 50 balen 100 balen
maakten en dan inferieure kwaliteit natuur
lijk.
We hebben toen gezegd en zijn daarbij ge
bleven: „Liever niet werken dan slecht wer
ken", ze wisten, wat ze aan ons hadden en
na den den oorlog
toen kwam het succes?"
een reuzen-opbloei. We konden al
gauw geen ként meer heen en het is hier
toch 3500 vierkante Meter oppervlakte. We
zijn toen weer naar Alkmaar gegaan. Eigen
lijk nog het meest om ideëele redenen. Wo
hadden hier geleerd de woningtoestanden
van de arbeiders; die nare étagewoningen eri
al dat gedoe. Wij zijn toch eigenlijk provin
cialen, wilden lievor naar Gelderland, waar
we den mcnschen iets beters zouden kunnen
bieden, maar daar was niets te krijgen en
toen kwam er een mooi stuk grond in Alk
maar bij het Noord-Hollandsch kanaal, een
stuk van 1700 Meter, maar we hebben het
zoo moeten vergrooten, dat we op het oogen
blik 7000 Meter oppervlakte hebben, dus twee
maal zooveel als in Rotterdam."
Er wordt gesnuffeld in papieren, dan:
„We hebben nu in totaal 800 P.K. in
plaats van 6 en het personeel steeg van 5
tot 496, we hebben het juist gister eens pre
cies opgeteld.
Toen we weer naar Alkmaar gingen wil
den we ook in de practijk wat doen voni
goede woningen, er zijn er tegelijk met de
fabriek een 10-tal gezet, maar de menschen
bleken dit toch niet te willen; het is hier nu
eenmaal: „vrijheid-blijheid", ze wilden liever
niet bot op elkaar zitten en bij elkander op
de tafel kijken, het is óók al weer te begrij
pen, kortom, we hebben ze weer van de
hand gedaan."
„En hoe is het verder met den afzei
van Uw producten gegaan?"
„Holland is nummer één, maar we
doen ook in het buitenland veel. Voor ve.él
exportlanden is echter ons product te fijn
In Amerika b.v. kunnen we maar 6 maanden
zaken doen; 's zomers is het daar veel to
heet, het goed houdt het daar niet uit in
dien tijd. Met andere dingen ben je ook af
hankelijk. In Egypte b.v. hebben we eens
een poosje veel gedaan, maar dan zakte de
koers van de franc b v. van 14 op 7 cent éh
dan was het een-twee-drie afgeloopen. in no
time finished
België is altijd goed voor ons geweest, we
hebben daar een speciale vertegenwoordiger
zitten; in Amerika gaat heel wat om en nil
laatst kregen we b.v. weer een groote bestel
ling uit Polen, op recommandatie van een
Fransche firma, die had gezegd: „Daar in
Holland moet je eens rondkijken, ze hebben
daar wat bijzonders
„U hebt dus veel aan recommandatie
te danken?"
„Bijna alles."
„En hoe komt U nu tot die bijna onuit
puttelijke uitbreiding van het assortiment
van uw bonbons?"
„Ja, dat moet uitgevonden, nietwaar. Ik
ben hier zelf in bezig, m'n broer, T. A. Rin
gers, een gedegen koopman, hoor! die eerst
in het machinevak gezeten heeft, zorgt meer
voor den verkoop, terwijl ik me op de fabri
cage toeleg."
„Ten slotte: hebt U goede verwachtin
gen voor de toekomst van Uw product?"
Even een verbaasde blik, een gebaar van
Ja, waarom niet?" om dan in te vallen:
„Holland hebben we veroverd, het bui-
tenlandsche goed heeft niet zoovce! mopr te
beteekenen en wat het afzetgebied buiten de
grenzen betreft: de tariefmnren zitten ons
wei dwars; Amerika heft b.v. 40 pet. maar
toch doen we er véél zaken. Kwaliteit zal er
ons moeten brengen
We namen afscheid met dit woord nog in
onze ooren en we dachten: „Als allo IIol-
landsche fabrikanten dfit eens ter Hrte na
men: „kwaliteit zal er ons moeten brengen",
zou er dan nog wel een speciale propaganda
voor Nederlandse!) frhrikaat noodig zijn?
Voor een chauvinisme zonder vasten bo
dem voelt een nuchtere Hollander niets,
maar éls het product werkelijk goed is,'men
ziet het weer hij Ringers, wel, dan koopt zelfs
een Hollander het graag.
