EHCI CEMENT
HEERENHUiS
27°.
TE KOOP
AANBESTEDINGEN
|~j[oe maakt men hout onbrandbaar?
een perceel Weiland
N.V. „PADOX" - WARMOND
BOUWBLAD Xo 40. PAG. 2
MMXPiG 10 MAWT 930
Onder architecaiur gebouwde H EREWUIZEfC
aan de Sc.'.ellinglaan, hoek van Deventerlaan
te Voorburg. Te bevragen op het werk en bij
G B BEN GU EN, Prios Keedrihlaa Oejslgesst. el 41
Tr |/A#..n -7->cn - KLEINE HEERENHUIZENa.d.
TE I i>)U. Aardbeistraai te Den Haag,
bev. 5 Kamers, Uadk.,2 W.Cs. Keuken ruime Zolder. Hypotheek
aanwezig. Inlichtingen bij
NI Boa* en rip oitatu Mij. ..GtRJOH' fliiec'?'ji 6. VERSCHUT
ZUIDERPMï .LAAN 192 DEN HAAG. TELErOON 30460
Replanting van onze straten, pleinen
en moderne woonwijken
Ieder dje dezen zomer de wereld-tentoon
stelling in Spanje bezocht, in de stad Bar
celona, beeft gewandeld op de Place Royale,
onder de statige palmboomen, de Phoenix
Bactylifera en de ■wuivende Chamaerops
Humulus.
Heeft daar gezien een stuk van de straat-
beplantingen der oude cultuur van 'tMoo-
1'onlon.d. Daar volgen de wijzigingen zich
niet zoo snel op, in ds opbouw van het eco
nomische leven, het gaat er meer in kalm
Zuidelijk beweeg. Maar in de laatste 25
jaren hebben in de westelijke groote steden
veranderingen plaats gehad. Een geheele
omkecring is er in de bouwbedrijven geko
men. Dit is een gevolg van de geheel gewij
zigde architectuur en door de vele nieuwe
materialen die den bouwer ten dienste
staan, welke voor een kwarteeuw zoo goed
als onbekend waren. De bebouwing van toen
vooral van de burgerwoonwijken, de straten,
waar de arbeider zijn woning betrok, maakte
een naargeestige, iroostcloozc indruk.
De ééntonige, schier eindelooze straat had
altijd maar dezelfde verf, dezelfde deur, het
zelfde raam, dezelfde geveltop, of dezelfde
dalei ijst Naargeestig waren de arbeiders
wijken. vooral in de groote steden, de num
mers der woningen vormden het eenige mid
del cm zich te oiiënteeren.
Voor beplanting was geheel geen plaats,
het werd een strijd die gewoonlijk voor den
boom eindigde met rooien, en zijn jeugdig
bout werd omgezet in kachelblokjes. Nu zou
men kunnen denken, dc woning is hoofd
zaak zoowel voor den arbeider als den mid
denstander; eenige kamers voor huiselijk
gebruik en een keuken voor klaarmaken van
bet eten, een schuurtje of zolder voor ber
ging van de brandstof en er ontbreekt niets,
boomen en bloemen als sieraad buiten onze
woning is maar overbodig, ze behooren niet
tot de directe levensbehoeften.
Toch is deze gedachte niet in overeenstem
ming met den historischcn opbouw van het
raenschelijk samenleven, in onze steden en
dorpen.
Bezien we oude penteekeningen, oxide
gravures van henderden jaren terug, dan
valt in het oog, hij een gebouw een boom,
op dc boerenhofstede een boom. In steden
cu dorpen boomen waaronder geslachten
gerust hebben van den dagelijkschen arbeid.
Langs de Rotterdamsche havens en de Am-
sterdamsdhe grachten boomen, en deze ma
ken die grachten zoo onvergelijkelijk schoon
Inwoners en vreemdelingen, roemen ze te
recht.
De conferentielcden, van de gehouden eon-
oren (ie in Den Haag gedurende dezen zo
mer, mannen uit verschillende landen, heli-
ben Den Haag geroemd als de groenende
tuinstad, waar men leeft en woont als te
midden van tuinen.
Rome en Napels hebben liun sierlijke
palmboomen, en sombergroenende Cypres-
Ben van jaren hér, onder welles schaduw dc
F.omeinsche cultuur gebloeid heeft, aan
welks voet rusten de brokstukken, bouw
vallen van de verouderde en vervallen, kei
zerlijke glorie.
Cothische
Bouwkunst,
die ons sterk
doet denken
aan de boomen
tan het bosch.
Londen heeft zijn parken, met statige boo-
mengroepen, en grootschs grasvelden temid
den van de stad, waar het machtige gedreun
van handel en verkeer als- 't ware weg-
ruischt tusschen de boomen, ze zijn a's een
Oase, die ontspanning biedt aan de zenuwen
en een rustplaats aan den overvennoeiden
mensch, die rust behoeft.
Onze plattelandsche dorpen hebben hun
kerk, omringd door een statigs booniengroep
hun havenkom, waar de oude kastanjes of
een paar oude sterke iepen, het geluid der
stemmen vol nieuwtjes dagelijks opvangen.
Dc Germanen hielden hun volksvergade
ringen, en hun rechtspraak, op een heuvel
of noschvlakte aan den voet, van een knoes
tige zware jarentellenden woudreus. De
Christelijke bisschoppen brachten het Evan
gelie, en bouwden hun altaar, met het krius,
dn do bcsschen van midden on West Europa
.voorlichtende de nieuwe dageraad.
De Hagenprediker uit de dagen der her
vorming, nam zijn standplaats onder de
(boomen, en zijn stem klonk, en vond zijn
hoorders onder de boomen, als in een kapel
van ongekorven hout. Zelfs de oude Kathe
dralen on kerken, herinneren ons sterk met
hun zware pilaren 'hun dakspantingen en
gewelven aan de boomen van 't woud, die
met hun mapbMge stammen en hoofdtakken
het bladeren-gewelf dragen, als waren het
tempels in de vrije natuur.
In de dagen van Karei den Groote vereer
den de Saksers het bosch, met zijn woud-
geesten.
Da Indiër verheerlijkte in stil gepeins,
zijn Goddelijke v/aringinboomen, die hij als
hoogstaande Godheid eere brengt
De Christelijke wereldhistorie begint, in
een hof beplant met boomen, en eindigt in
heerlijke symboliek over de stad, die uit
den hemel nederdaalde; en dn die stad een
rivier, als van kristal aan welks oevers ge
plant zijn de boomen des Levens.
Heel de gewijde historie ,is saamgeweven
met het leven van planten en bcomen, in
hun greei, hun vruchtbaarheid, hun ziekten
en kwalen, afbeeldend wat zij desrel' '-'-s
schuilplaats b j sta? gens en s.ormrct j. op
dm landweg geeft zij een natuurlijke be
schutting, ze maakt de kale mistroostige
weg, tot een natuurmonument, tot een pad,
waar wij met meer blijmoedigheid wandelen
I Ook heden ten d ige spreekt nog de on
weerstaanbare sympathie van den mensch,
voor de groep der Arborca's (hoornachtige
vertegenwoordigers van het plantenrijk), j
De Arabier mag zich thuis voelen, in de
golvende kale woes lijn, bij en zijn kameel
richten zich toch altijd weer naai- de groe
nende oase, zonder die zou de moeilijke lan
ge tocht niet zijn te volbrengen.
Nu moge het moderne verkeer, zijn eischen
stellen in onze woonwijken, en de bijl moge
de laatste jaren wat lichtelijk gehanteerd
worden, onze nieuwe woonwijken worden
nog steeds beplant, men tracht nog steeds
dc groeiende natuur een plaats tc geven te
midden van onze samenleving.
Ik zag dezer dagen in enze geïllustreerde
•bladen, een afbeelding van een wolkenkrab
ber te New-York, de foto was zoo genomen,
dat de afteekening zichtbaar was, geflaneerd
door de geweldige staan en takken van een
zware boom. Dus de ultra moderne cultuur,
van de nieuwe wereld, gevoelt ook behoefte
aan combinatie van boomen en gebouwen.
Trouwens a an de oevers van de Hudson-
rivier, aan den voet van de geweldige sky-
crapers te New-York vindt men ook uitge
strekte parken.
Gelukkig beweegt de uitbreiding van onze
Hollandsche steden en dorpen, niet voorna
melijk in de richting dor massale opstape
ling van verdiepingen. Wij zoeken naar
ruimte, 011 breedte voor onze nieuwe woon
wijken, onze beplantingen kunnen meer in
overeenstemming zijn met onze gebouwen,
de beplantingen kunnen als het ware met
de bebouwingen samengroeien.
MAASTRICHT
yjSTSLi© ©EU
NEDERLANDSCH FABRIKAAT
Vertegenwoordigers voor A MB3VC Jfc AELBRECHTSKADE 147b
ROTTENDAM en OMSTREKEN: M. IVfcUlO 01 UU. TELEFOON 30404-30233
A. VAN WIJNGAARDEN ZONEN ™gS8f$&ES£l
Voor gewone algemeene beplantingen
zijn verschillende mogelijkheden:
le. Een rij boomen op de trottoirs, aan
beide zijden der straat, rijweg in het mid
den, voor vrij onbelemmerd verkeer.
2e. Twee rijen boomen in den rijweg, op
ongeveer 75 c.M. van den trottoirband, al
leen uit te voeren in rustige straten met
beperkt verkeer.
Se. In het midden één rij boomen, vrije
trottoirs, links en rechts van de boomen een
rijwielpad, links of rechts daarvan flinke
verkeersweg, voor automobielen e.a. ver
voermiddelen, de rij boomen komt dan mid-
iensuaats op plm. 1/3 der volle breedte,
uitvoerbaar in straten-breedte van 18 of 20
meter.
Hoeft men deze straatbreedte ,dan is het
itellig aan te bevelen, geeft vrije trottoirs,
vrije onbelemmerde rijweg, beschaduwde
rijwielpaden, laat vrij uitzicht op de gevels,
hindert de bcbcuwajig en het uitzicht, niet
in het minst, de boomen kunnen hun volle
Wasdom bereiken.
4e. Straten met drie trottoirs, twee rij
wegen, waarvan alleen het midden-trottoir
beplant wordt, welke aanleg wij nader be
handelen.
Dc oudere beplantingen waren te massaal
ze maakten de straat, den verkeersweg tot
een allee, de vele stammen gaven den in
druk, dat de woningen als in een kooi wa
ren opgesloten.
Maar om nu de kooivormige beplantingen
in de straten tc handhaven, daarvoor is de
tijd te veel veranderd, die rijen boomen op
i a fï meter afstand geplant, sluiten de straat
af. zoowel wat licht, lucht, en uitzicht be
treft, ze maskeeren de gevellijn, de architec
tuur der woningen.
Deze beplanting is alleen te handhaven
voor dun bebouw de buitenwegen, waar des
noods op 4 a 5 meter afstand beplant kan
worden, en waar men later bij drukkere be
bouwing om de helft de boomen uitrooit en
verplant, daardoor heeft men altijd sterk
plantenmateriaal in res ene ,die bij toene
mende uitbreidingen zeker goed van pas zal
komen.
Open wegen eischen dichte beplanting een
aansluitende rij groeit beter dan alleen
staande boomen.
Maar in onze drukbevconde straten, met
dagelijks toenemend verkeer, zijn deze kooij
vormige beplantingen niet meer op hun
plaats, hoewel deze beplantingen wel be
schermend zijn voor voetgangers, doordat
zij het trottoir beveiligt. Maar worden dejde
boomen zwaar en daardoor de schaduw don
kerder, dan worden de lichteffecten belem
merd, en dus het uitzicht over den weg min
der gunstig.
Bij zulke straten zou het gewenscht zijn
de beplanting meer lichter aan te leggen,
bv. met groepen van 3 of 5 bnomen in ver
band met de tegenoverliggende straatzijde.
Zulke beplantingen zijn goed te handha
ven, waardoor men tegelijk meer plaats
krijgt voor dc verlichtingspalen.
Men krijgt daardoor 15 of 25 meter be
plant en 15 of 25 meter verlicht, dus bij
dag en avond een goed verlicht overzicht,
noodig bij het oversteken van den rijweg.
vluchtheuvels. Nu zijn we vanzelf gekomen
bij het middenstraatstrottoir, zooals wij dat
vooral vinden in onze groote steden. Deze
zijn in clen regel ontstaan door 't dempen
van binnenstadsgrachten en ouderwetsche
binnenhavens die niet meer voldeden aan
den eisch, die de scheepvaart stelde, of wier
wateren een minder aangename geur ver
spreidden. Zij geven een belangrijke verbe
tering voor het verkeer, prachtige markl-
ruimten, een veilige wandelplaats en een
prettige ruimte binnenstads alsook een speel
plaats voor de jeugd.
Zulke trottoirs kunnen cn moeten beplant
worden, zij bieden daarvoor een geschikte
ruimte. Zij kunnen tamelijk zwaar beplant
worden, want dat belemmert het verkeer, cn
ook de gebouwen niet, de boomen kunnen
zich vrij ontwikkelen. Deze beplantingen zijn
prettig te midden van de benauwde dompige
stad.
Er is nog veel te schrijven over het onder
werp straatbeplantingen en beplantingen on
zer woonwijken, over het onderwerp in al
zijn vormen. Van boomsoorten, de planting,
der boom, over ziekten en insecten, verzor
ging, over de verschillende bouwplannen
waar beplanting wordt toegepast, het zou ze
ker een boekdeel vullen.
Onze tegenwoordige woning-tuin en villa
dorpen die heel dikwijls ontworpen worden
met een veel te bekrompen opvatting van do
breedte der straten welke beplant worden
met boomen die de bebouwing overschadu
wen.
Zulke woondorpen kunnen met 't oog op
de architectuur niet anders dan dun beplant
worden, de voortuintjes die men er gewoon
lijk vindt, moet men vereenigen met do be
planting, zoodat boom, tuin en woning, zich
een aangename indruk maakt: bier en daar
bij inspringende gevellijnen en bochten een
boom die de strakheid breekt, en het geheel
ccn mooi beeld van architectuur geeft.
Bij deze wijze van beplanting kan men
den indruk krijgen, welke den heer Ir. van
der Steur, bij het bezien van één onzer be
kendste woningdorpen kreeg, wanneer hij
zegt: „Hier is een sfeer van gevoelige archi
tectuur, van mooio groepeering, van fijne
doorkijkjes, aardige kleurschakeeringcn. van
geestig spel van muur en dak. De fijne
teren, waar dc iisch geel opblinkt tegen het
frissche groen der boorden.
De treurwilg, die zoo gracieus zijn takjes
wuift over den waterkant in fijne nuances
van geel en groen. De bloemen in de tuinen,
de bloemen langs de gevels. Alles in onmid
dellijke omgeving der groote stad, scheppend
een gevoel, ccn sfeer van vrede cn rust"
Hier spreekt cn schrijft ccn bouwkundige
van de nieuwe cultuur die aanvoelt, dat de
bebouwing en beplanting bij elkander be
hooren.
Dit blijft zeker waar, dat bij de oude an
tieke, waardevolle gevel behoort, een zware
statige boom die het historische bouwwerk
flankeert.
Bij de moderne woningdorpen, onze nieuwe
woonwijken en straten, kunnen wij de be
planting niet missen, om de fijnheid der ar
chitectuur van onze tijd te doen spreken.
C. BAKKER Czn.
Zwijndrecht. Maart 1030
verecnigen tot een éénheid die als geheellijk voor elke beplanting afzonderlijk.
APELDOORN. De i
Ijk f 7336.
DOETINCHEM. Het Oem -best'
tn van intotaal 316 M. helc-
mgrs „De Bleek-': 11. J. A. Kanl
De Rtjksgeboi
eenige Rijksgebouwen te
j 1030: C. Thiel te Sclievcni
's-GRAVENHAGE. Het Pro
:n van boordvooi
Beid: LoosdrechtA. Dubben
esse- f 8575.
VI AN EN. Do Ops. Fla
wing het bouwen von een b
1 tc U. Speyer Jr. te Leerda
VLAARDJNGKN. Do
d.cr.v!ls: h,;'t kouven vi
1 WASSENAAR. Het Architect
int- ourburoau JL Th. Wouters, name
erk rochlnal Armbestuur^ van^de^Pa
'°r° nol" voor Ouden"van D.;gen:
Evers te Heemstede f 3430-16.
gen 'ZUID-BEIJERLAND. Het Be:
Everdingen (Z.-H.)
Lands C .1
r.IJde der Gou'
i OotelIJken Gouwet
Rijkst
Jouwsluls mo
il-1 afsnijding
Mij.
-adljs f 5948:
der boorden van hot Noord-Hollajfdech
ml bestek no. 90; raming perceel 1 f 6S50,
perc. 2 f 200Ó, perc. 3 f -1000; massa. 1, 2 cn J:
C. Kllnkert to Oud-Karspel t 11190.
HILLEGERSBERG. Het Gem.-bestuur: het
aanleggen van een oprijlaan, bestrating, n en
rloeeringcn: M. Landbergen te Overschie f 19136.
LOCHEM. Het Gem.-best.: het leggen van
S-sbuisleidlngen ten behoeve der rloleering:
assa H. J. Hofland f 2648, gegund. I
LOCHEM. De verbouwing Nijverheidsschool
aan de Nleuwstad: perceel A. til
sclwerk: Rhebergen en
Perceel B. echtdorwci
Ampsen t 1490.
NAALDWIJK. Het Gem.-Best.: het bouwen
van een transformntorenhuisje aan den Mariön-
kijd te Honselersdljk: E. Tersmette en Co. to.
Den Haag f 2960. De gunning ls aangehouden. j
NAALDWIJK. De arch. W. H. J. Jollnk: do
verbouwing van ..Maria's Oord" tot WIJkge- j
bouw van het „Groene Kruis": Bouw. en Aan- j
nemersbedrijf Hugo de Groot en van Velzcn te i
Den Haag f 7174. Gunning aangehouden.
OLDENZAAL. De arch. J. L. Koekenberg: hot
bouwen en schilderen van een woonhuis voor
rekening van den heer L C. Kroon, alhier. B. J.
Tljdhof te Do Lutte f 6893. Schilderwerk: G. A.
tol don Numanspolderschei
lencto van 8160 meter.
Perceel 1: Cornells Zancn te Ammerst.
f 'perceel 9: J. Flohll te Rotterdam f 23288.
Perceel 3: Cornelia Zancn te Ammerst.
f 12925.
OLDENZAAL. De arch. J. L. Koekenberg voc
rclc. van den heer L. C. Kroon: a. he houwen va
<vii woonhuis aan de Sparstr.; b. het glas-, ver:
on behangwork:
a.: B. J. Tijdhof te de Lutte f «39;
b.: G. A. Slcrs f 585.
ROTTERDAM. De arch. Corn. Hoogeveen: h<
i Tiljlnck alhier,
■nburg te AI
ROTTERDAM. DDc arch. Corn. Eiffel
louwen van een dubbel landhuis: Gebr.
nans f 24990.
SLIEDRECHT. 26 Febr.
het wagenveer VeerkadeKater.drecht:
Smculen's Aann. bedrijf la f 12580.
f 28580.
SCHOONHOVEN. Dc arch. D. Vis
van een landhuis voor notaris T
Laagste Inschr.: pmsn: C. M. Deel
phen ad. Rijn f 26547.
SCHOONHOVEN. Het Gem.-best.: het verbou
wen van de oude tokerlj der gasfabriek tot di
recteurewoning enz.: Laas'ste Inschr.: C. M. Dee-
renberg te Alphen a. d. Rijn f 9550.
SLIEDRECHT. Het Gem.-Best.: het verbouwen
van een wcmlng van het Waterbedrijf: In 4 perc.
n b c en in massa: Laasse Inschr.: B. Hofman
- "it massa
I\ Do Dir
i bij KM.'Ïó2,260 van""den
«eu war den: Laagste inschr.
toestellengebouw e
werken, ten behoe
Dijk e
Dik- j
em.-bestuur: hot
fundeering met
met bijkomende
UTRECHT. De Dir. der
tck no. 1556 SS: het ui
ng f 30.000: Laagste in-
chljvcr: C. Schaufele te Apeldoorn f 215S0.
UTRECHT. De Dir. der Ned. Spoorwegen: best.
o. 1555 S.S.: het maken
onder profiel bruggln:
100 M. lang met bijl
j hulpbruggen
aijzer voor de over-
-kannal bij Zutnhen
mlng f 32100: Laag-
De Steeg f 28800.
HET BOUWEN IN DEN
WINTER
In de Duitsche vakbladen
vooral, wordt in den laatsten
tijd veel propaganda gemaakt
voor het bouwen in den win
ter om daarmede de werk
loosheid onder de bouwvak
arbeiders gedurende vorstpe
rioden te bestrijden m. a. w.
de seizoenwisselingen op te
heffen. Men haalt daarbij ver
schillende Amerikaansche
voorbeelden aan en ook van
in Europa gedurende vorst
perioden gemaalde werken
verschijnen mededcelingen en
verslagen. Een interessant ge-
al daaronder is het maken
Hout, dat gedurende langeren tijd aan Qm voor hout bruikbaar te zijn, moet een
hitte van 100 C.is blootgesteld, om bran U dxcnkingsmjddei het hout niet wateropzui-
zeer licht cn verliet» t ook zijn draagvermo- gen<j maken en bij het verbranden geen
gen. Harsnouwcnd neut onlbrandt veel eer g2SQcn ontwikkelen. dto het blusscb.cn voor! bouwwerk fp Berliin
der dan aradar, zacht hout sneller dan hard. V b d eevaarlttk maken d- k'our e k°uw7, te n,1J
Eikenhout bic-hit dus veel groot er veiligheid nfet iSSei^ mSiaien SS nl °°n «keet-keuken in het
den vuren of grenen. De geraarhjkste eigen- Sikevan" lrt Imutniot notAugusta-hospitaal bij een
schap van het hout id dal liet snal het vuur TO^rSwaarj Vemü^d^n ïn hït hout ÏSt teml'era,uur van 30 0 ön(|cr
voortplant en nieuw vcedsed daaraan biedt. r f eeieedsdhan moeailiik te nuL Het gebouw moest onder
Zware stutten budcn echter lang weerstand ge-reedectnap moeod.jk te c,ke omstandigheid op 1 Mei
aan het vuur en in veel gevailen zullen deze 1929 worden opgeleverd. Be-
vooral in harde houtsoorten de voorkeur' De voornaamste stoffen bij dc vervaardi- gjn December 1928 kon eerst
verdienen boven ijzer. liet gebeurt dan ook guns yan tegen bramd besclicrmende midde- inet de ontgraving wordon be
zeilden dat houten stutten geheel doorbran j 'L'n zijn waterglas, borax, aluin, fosforzure gonnen, doch reeds in het
den. De vlam beweegt zich in normale ge j ammoaiaik, zwavelzure ammoniak en gips. midden van deze maand
vafilen steels in opwaartsche richting. In Het drenken zelf geschiedt of door bestrij- maakte de vorst het werken
een door brand aangetast gebouw neemt de king of door onderdompeling (impregnee- in de open lucht onmogelijk,
stut feitelijk niet meer ruimte in dan zijn ren). Het bestrijken blijft bij een udtwendi- Daar omslaan van het weer
(horizontale doorsnede bedraagt, terwijl ho j se oppervlaiktebeihandeling en men mag niet te verwachten was moest
ouzontaad liggende houtdeelen over nun ge- daiarvan dus geen eigenlijke onbrandbaar- trots alle bedenkingen, met
iheele lengte met het vuur in aanraking zijn. .heid, doch eerder een vertraging in de ver- den bouw worden voort ge-
Hout is in het adeem een alleen dan zeer branding verwachten. Zoodra da vergassing gaan. Het geheele werk werd
brandbaar, wanneer het aan de onderzijde Ult ,de onder het gedrenkte oppeavlai lig- omhuld met een schotwerk
door het vuur wordt aangetast en ook slechts 'aaen mti-eoat, kan 'het hout verder Van geploede delen. Voor de
dan, wanneer de vlam zich ongestoord naast 'branden. verwarming van de ruimte
in opwaartsche richting kan bewe- R(x^(rii,T-.-T10. 7o,i iin vete oevuPon hv die aldus ontstond werd war
sen. BLi-w. er trek heeracht m d,e Avaar h(.t om bosuaTOie hoïlen gebau- '"cht S*™'" Ij"
richting. Dc brar.dbanincid van hout vvordt Kniee toe le m..iM zijn. ccn droogmachine (Dculia-
vermm-Jerd door toepnssmg.van aucaai- cn De b^trijkinpsmKldclen worden methode) onder druk werd n.
asbestvervcn, .i.^rne ie uoor impregneeren of M q, Beaume) tweemaal geblazen. Daardoor ontstond
drenken daarvan mot zekere vloets olten bestPeken. Fanvls vloeistol (.AmciTikaansch).een inwendige temperatuur
Met „brimdvrij melken streelt men naar «n G. Boaiima. waaraan eewt d'e b'l een buitentcmpe-
zoodanwe bgiandelmg.dat de s^of metfineer (kellkmzolIt en natronloog ia toeg». ratuur van 32» beneden nul
de neiging bezit het vuur \oort te planten, -gd); asbes-todiiebestrij-kaing, dirdemaal uit permanent eenige graden bo-
Wanneer men een organische stof aan- te voeren; Vlanamendood ran dr. Zeiitler udit ven het nulpunt kon worden
steekt, d.w.z. aan te groote warmte bloot-Neurenberg. I gehouden,
stelt, dan ontwikkelt zij brandbare gassen, n« ïan» -De ^eilbarnethode tverkte
idiie in brand gei-aken wanneer zij met de' Bij het doordrenken ran hout treden in de niet alleen als verwarming
zuurstof van de loioht in aanraking komen, verschillende door patent bescheam.de me- doch ook als bouwelement,
iDe hierbij ontwikkelde warmte bevordert *'hodc'n geregeld dezelfde sloffen op; fosfor- (L w. z. het in de ingeblazen
een voortgezette vergassing en de stof zu'*e ammoaiMk cn zwavelzuro klei als iucht aanwezige koolzuur lie
brandt onder warmte en gasontwikkeliing hoofabest.anddeel'C'n met bijvoeging van vorderde ook het binden der
verder. Het oppervlak van de stof verkoolt sloffen, dae ertoe moeten dienen ooi onigun- bouwst0ffen en het drogen
met iiet voorteohirljden ran het brandings-byverachijnseilen op te heffen, b.v. vnn bet ebouw op dusdanige
proces en deze verkooiiing vormt een korst, aantiiekJkimg ran vocht, neiging tot zwatn- wyze 00^ ]iet aftimmeren
die de onderste nog niet aangetaste lagen "vormrng enz. De bahandelliaig van het hout afwerken bij ccn a an ge
beschermt omvat in den regel dne bewerkingen van tpmnpratuur kon ge
bet direnktingsmiddel tot op zekere diepte en
hJrt drcn'kin«- Later werd de centrale ver
deze dronk'ingsmethcden wordt hout warming in bedrijf gesteld
Het trottoir moet flink zijn, niet te smal
5 of 6 meter; de bcomen moeten minstens
1 meter van den trottoirband afstaan, waar
door 't mogelijk bliift langs den band te Onder stijgende warmfe-ontwikkeling ver- tenslotte het drogen
loopen en men niet onmiddellijk van onder I (frpaindt dSit verkoolde lot asch cn de verbran
de schaduw der boomen op den rijweg komt, irjijn^g der stof schrijdt snol voorwaarts. Bij de -
JKeuzo van drenkranrsmiididtóen gaven deze mot stoom behnndeid, dan wonen m cn verwannde de vertrekken
waarnemingen de rich tóng nan waarin moest yen Inchtfedige ruimte sappen en lucht uit voor het verrichten
Op heel breede wegen zou men de boomen
van het trottoir af kunnen houden, men legt
tegenwoordig wegen aan. waarvan de breed
te 60 meter tusschen de gevellijnen van de
bebouwing is, waardoor men ruimte genoeg
heeft om achter de boomen een rijwielpad
en wandeltrottoir aan te leggen, en in t mid
den een breede weg voor het Verkeer. Maar
regel is voorhands, d?t wegen en straten deze
genoemde breedte niet bezitten. Trouwens,
hoe broeder de rijweg, toe rnckeïcoz-r er
''■ordt «wreden. mro""k*r bet wordt om
r, 4 rv„r t„ rt nocdig is zoo-
-g cr rrr. wand:laars zijn.
tin brand geraken vertragen, doch een krach
tige weerstand kan wiet worden verwacht.
Andere middelen, b.v. ammoniumverbindin-
gen, streven ernaar een gasvormige stof te
ontwikkelen, die zich met het door de stof
ontwikkelde gns vea*mengt en de verbivin-
d'ing verYintort, het vuur verst:ikt. Ten slotte
pist men n<y een dcr 'e roort drenk'wr-mfd-
dtsl toe. b.v. borax, dat bii de e^ro-e wo-nntc-
on: - Vï):: '/ng 9*nn!.t en een gl-zuur vormt,
d-t de toetreding van de (uc'rt verib/nc-ert
De wegenbouwers In de groote steden heb |«n on de v«-gnssing remmend w erkt. De
ben wei ingezien, dat de breede drukke ver- j drenkmgsmiddelcn waarmede men 't meest
keerswegen niet te handhaven z'jn dan door! succes he?-ft, bezitten de eigenschap stiikgas-
het maken van de noodige vluchttrottoirs ofl9ea en fflazuxen te vormen.
■worden gezocht. Men heeft b.v. door middel het hout verwijderd cn da vloeistof oudi
van asbest.verven getracht een laag te vor- 'Pink ingeperst, waarna het^ drogen p.oats
imen. die het proces der vergassing moest t heeft
•erhimderen. Men kaai op deze wijze wed het1
i.arlc: a. volger
d. Werff f 135900, b. f 100
AMERSFOORT. (Onderh.). Het Bouwkundig
3 ure au Joh. H. Blom: het verbouwen vnn per-
:oc-l Krankeledenstraat 2G: J. van Keulen f 3995.
AMSTERDAM. De Dir.
i daa
:lit i.d. Marumstraat: S. Komin t 11643. al.
laatste werkzaamheden. Ten
slotte werd het gebouw met
de droogmachine twee dagen
lang nagedroogd. Het werk
werd, dank zij dc genomen
maatregelen, op tijd opgele
verd en schade van welken
u aard ook heeft zich tot heden
Ö.3Ö niet vertoond. Het betrof hier
bouwwerk van ongeveer
ïtael- 1 24 000 waardoor de hoogcre
kosten voor het winterwerk
relatief honger waren dan
voor grooteic gebouwen. Bo
vendien had men hier nog
geen ervaring op dat gebied
cn toch waren de extra kost?n
niet hooger dan 8 pcu van de
bouwsom. l—j—
RUSTIG WONEN aan de grens van Rotterdam
Te koop gezellige en geriefelijke Landhuisjes
aan de nieuw aan te leggen laan, uitkomende
aan den Dordtschen Straatweg te IJsselmonde. Koop
som vanat tl. 8000.-
'nlichtingen bij Fa. H. VAN VELZEN
Grondheerenstraat 4 Rotterdam - Tel. 12278
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van IJSSEL
MONDE zijn voornemens te verpachten
gelegen in den Polder Ooa-ljsselmonde, groot ongeveer 2 H. A
Voorts aan te besteden, het ophalen van huisvuil, asch e d*
inschrijvingsbiljetten worden ingewacht vóór 13 Maart e.k.
De voorwaarden liggen ter secretarie ter inzage.
Afdeelina HOUTBOUW
levert SPOED G en BILLIJK:
Verplaatsbare Landhuizen,
Transportabele Directiekeeien,
Hulpscholen,
Barakken en Hu'pziekenltuizen,
Opslagloodsen.
VERLAGING
INKOMSTENBELASTING METi
LAAT UW WONING BOUWEN
TE APELDOORN AAN DE
Van Haersma de Wittlaan -
laan en Prinscnlaan
met het prachtig uitzicht in het Pi
Mr. Van Hasselt*
Bouwterrein te koop van 300
tot 1000 M!, Meerdere terreinen
tegelijk tegen zeer billijken prijs.
Te bevragen bij den eigenaar P. VL1ETSTRA, Teunisbloemlaan I
te 's-Gravenhage en bij den architect G. W. v. D. BELD,
Van Swietenlaan 6 te Apeldoorn.
Laan v. Meerciervocrf (e Den Haa9
TE KOOP een prachtig Heerenhuis
met hall, ruime kamers, tuin op het
Zuiden, mooi uitzicht. Koopprijs billijk.
Inlichting:
LAAN VAN MEERDERVOOKT 864
Den Haag van 2 tot 4 uur en DUIN
LAAN 137 Kijkduin, telefoon 39078.
iM!!3r!!lllIL'Kiiij|lii!iJlii^
