KUNST EN LETTEREN
REMBRANDT-TENTOONSTELLING
VELE ARTIKELEN
'OVER REMBRANDT VAN RIJN
hE NEDERLANDSCHE GROOTMEESTER
t (Van onzen Bcrlijnschen correspondent)
In de Akademie aan den Pariser Platz,
Vlak tegenover het Fransche Gezantschap,
werd een tentoonstelling geopend, welke
naar aanleiding van het 100-jarig bestaan
van het Pruisische museum georganiseerd
werd. Bij de offieieele opening voerden Max
Liebermann, Duitschlands beste portret
schilder, dr. Grimme, de nieuwe (sociaal
democratische) Kultusminister en Geheim-
rat dr. Waetzold het woord. Onder de vele
Nederlandsc-he gasten zag ik H. M- ge
zant, graaf van Limburg Stirum. Ook van
Duitsche zijde is de belangstelling enonn.
Men schijnt het in Berlijn als een buiten
gewoon voorrecht te beschouwen, thans ein
delijk weer eens een expositie te hebben,
welke het werk van
een der grootste wsreldtalenten
laat zien. Do roem van deze tentoonstelling
zetelt in een vrij volledige collectie etse-n,
afkomstig uit het Kupferstich-Kabinett. Daar
bij komen dan een 250 teekeningen uit een
Nederlandsche collectie, welke haast een
zesde deel omvat van Rembrandt's teeke
ningen- Jammer genoeg ontbreekt het aller
belangrijkste: zijn volledige schilderkunst.
Daar doeken van onzen grootmeester ovei
de gansche wereld verspreid zijn en het
transport met de enorm liooge verzekering
hooge kosten zou eischen, kon men
slechts enkele schilderijen plaatsen. Naast
de fraaiste doeken uit Duitsche musea ziet
men hier „Jacob's zegen'' uit de Kasseier
Galerie. De garantie van dit eene doek be
draagt 5 millioen mark! Daarnaast ontdekt
men een familie-portret uit Rembrandt"
laatsten tijd, afgestaan door het inuseur
van Brunswiik. Uit Cassel zag ik voorts het
merkwaardige landschap met de ruïne. Uit
een Berlijnsche collectie kwamen enkele
portretten binnen en het fraaie doek „De
roof van Europa".
Voor gansch Duitschland schijnt deze ten
toonstelling stof tot gesprek te zijn. Kran
ten uit alle deelen van het Duitsche Rijk
brengen artikelen over Rembrandt Harmensz
van Rijn. Het merkwaardige, deels tragische
leven van den kunstenaar wordt uitvoerig
beschreven, zijn on vergelijke kunst door al
len zonder uitzondering geloofd. Ik citeer:
Er zijn werken, hoewel door menschen ge
schapen, die niets menschelijk-onvolkomens
meer hebben, veeleer deel uitmaken van een
tweede, geestelijke natuur geschapen als
bergen en zeeën en de dingen der natuur
De gestalten van groote dichters, de visioe
nen van groote schilders, de klanken van
groote componisten hebben opgehouden, al
leen maar „kunst" te zijn, ze zijn even wer
kelijk als wijzelf, van generatie tot genera
tie staan ze vóór ons, aantrekkelijke weer
gaven van het leven, van ons, menschen en
wij kunn ener ons niet aan onttrekken, wo
moeten er ons telkens opnieuw over uit
spreken en we komen door zulk een ge
dachtenwisseling een stap verder op onzen
levensweg.
Dat Rembrandt een van deze allergroot
sten is, werd door geen enkel tijdperk
behoudens dan door zijn eigen betwijfeld.
HUGO DE GROOTRAAM.
Bij de Rijkscommissie voor de Monumen
tenzorg is thans in behandeling het ontwerp
van een glas-in-loodraam voor de Nieuwe
Kerk te Delft (Hugo de Grootraam, aange
boden door Amerikaansche rechtsgeleerden,
ontworpen door don heer J. Nicolai).
Het raam zal verschillende episoden uit
het leven van Hugo de Groot voorstellen.
NIEUW KUNSTTIJDSCHRIFT.
Naar wij vernemen zal door de N. V. Stan
daard-Boekhandel te Brussel en de N. V. Uit
gevers-Maatschappij „Kosmos" te Amster
dam een tijdschrift worden uitgegeven,
hoofdzakelijk gewijd aan de Kunst der Ne
derlanden. Naast dezen hoofdinhoud zullen
artikelen worden opgenomen over belang
rijke kunstuitingen in het buitenland, mede-
deelingen over tentoonstellingen, musea,
congressen, kunstveilingen enz.
Het tijdschrift zal verschijnen in twaalf
maandelijksche afleveringen van ongeveer
-10 bladzijden.
Het ligt in het voornemen van redactie en
uitgevers het eerste nummer in Mei a.s. het
licht te doen zien.
Rechtzaken.
DUBBEL HUWELIJK.
F. J. de W., congierge te Tilburg, was door
de rechtbank te Breda veroordeeld tot zes
maanden gevangenisstraf wegens dubbel
huwelijk.
Het O.M. had 2 jaar en 6 maanden ge-
eischt Verdachte was in 1901 gehuwd. Zijn
vrouw verliet hem en hij hertrouwde zonder
van zijn eerste vrouw gescheiden te zijn.
Hij sloot voor de derde maal een huwelijk,
toen de tweede vrouw, overleden was, n
de eerste nog leefde.
De man beweerde in onwetendheid ge
handeld te hebben.
De advocaat-generaal bij het gerechtshof
te 's-Hertogenbosch eischte een jaar gevan
genisstraf.
Uil HET SOCIALE LEVEN
DE ARBEIDSGESCHILLEN IN 1929.
Het Centr. bureau voor de statistiek pu
bliceert een voorloopig overzicht van de
werkstakingen en uitsluitingen in 1929. Het
geeft cijfers omtrent alle in het laatste ka
lenderjaar en de voorafgaande jaren too-
pendo conflicten (dus ook die, welke in
een vroeger jaar uitgebroken, doch in het
verslagjaar nog voortduurden), mits om
trent de aantallen plaatsen van werknemers
welke als gevolg van die conflicten bij de
betrokken ondernemingen open stonden.
Dr totale omvang der stakingsbeweging
in 192.9 wijkt slechts weinig af van dien in
het voorafgaande jaar. Het aantal loopende
conflicten, en het aantal daarbij betrokken
werknemers is in 1929 wat grooter; daaren
tegen schijnt het aantal verloren arbeids
dagen wat kleiner te zijn geweest.
Het volgend staatje geeft de totaalcijfers
voor alle in 1929, 192S en 1927 voorgekomen
arbeidsgeschillen
Aant verl.
arbeidsd.
Aant.stak. Aant. betr. Aant. betr. binnen
Jaren en uisl. ondernem. werkn. 't verslagj-
1929 217 1200 15700 612000
1928 202 1322 13636 635055
1927 228 718 12190 201522
Anders dan in de meeste voorafgaande
jaren was in 1929 de verdeeling van den ver
loren werktijd over de verschillende bedrijfs
groepen. In de nijverheid gingen 320000 ar
beidsdagen verloren (in 192S 604000). De
sterkst getroffen groepen hiervan waren, de
„houtbewerking", „aardewerk, glas, kalk
en slecnen", „oer, steenkolen, turf", „bouw
bedrijven" en de „chemische nijverheid" met
resp. 99000, 50600, 46000, 35600 en 33300 ver
loren arbeidsdagen degen resp. 11400, 74500,
9900. 50300 en 5600 in 1928).
Voorts bedroeg bet verlies aan werkijd in
den landbouw 260000 arbeidsdagen (3400 in
1928), in het vissche rij bedrijf 20500 (1010), in
den handel 2200 (1820), in het verkeerswe
zen SS00 (24500) en in de vrije beroepen 110
(in 1928 waren voor dezp groep geen verlo
ren arbeidsdagen te boeken).
De belangrijkste conflicten uit deze groe
pen zijn de staking en uitsluiting in bet
Groninger Oldambt en de stakingen in het
houtbedrijf te Zaandam; de turfgraverijen
te Valthermond; de Scheveningsche haring-
visscherij; de kalkzandsteenindustrie aan 'n
drietal fabrieken te Gorinchem, Vuren er
Spijk; de zi-nkwitmaatschappij te Maastricht
de stijfsel- en glucosefabriek te Sas van
Gent en de cokesfabriek te Sluiskil.
De eischen bij de in 1929 voorgekomen
geschilen gesteld, betreffen weer voor een
zeer groot deel (52%) bet loon (im 1928
1927 telkens 49%).
Voor zoover reeds bekend, werd in 1929
27% der geschillen door de betrokken
beiders gewonnen, 24% verloren en 47% ge
schikt, (in 1928 resp. 24, 28 en 47%).
Neemt men echter in aanmerking de aan
tallen werknemers bij elk dezer groepen
betrokken, dan schijnt de totaJe uitslag der
stakingsbeweging in 1929 niet veel af te
wijken van dien in het voorafgaande jaar;
was een iets grooter deel der werkne
mers betrokken bij arbeidsconflicten, welke
door een schikking eindigden en een klei
ner deel bij de eeheel gewonnen geschillen.
Bij wijze van proef en voorloopig op be
scheiden schaal worden de uniformen van
rijkspersoneel, welke moeten worden gerei
nigd en hersteld, naar de centrale magazij
nen van militaire kleeding en uitrusting te
Woerden gezonden, waar de uniformen che
misch worden gewasschen en hersteld en
daarna aan de vroegere dragers uitgereikt
Zijn de kleeren het herstellen niet meer
waard, dan worden ze aan de rechthebben
den zoo teruggegeven.
De bestellers van de posterijen hebben in
Januari j.l. nieuwe kleeding ontvangen. Hun
oude plunje ondergaat thans te Woerden de
eerste proef. Slaagt deze, dan volgt de klee-
ding van andere groepen Rijkspersoneel. De
kasten zijn begrepen in den kleedingaftrek.
Onder dezen titel is als uitgave van der
Alg. Ned- Chr. Ambtenaarsbond, Rijswijk-
scheweg 242, Den Haag, een brochure ver
schenen. Ze is van de hand van den heer
D. Horst voorzitter van den groepsraad
Rijkstucht- en opvoedingswezen van den
A.N.C.A.B.
In deze brochure wordt aangetoond, hoe
noodzakelijk in dc gestichtsopvoeding een
heid en eensgezindheid, coöperatie noodig is.
De schrijver wijst vervolgens op enkele 5
ken, die zoowel persoonlijke raoeilijkhed>
als het welzijn der inrichtingen veroorzakc
Daarvan noemt hij in de eerste plaats het
verbod om te huwen, dat uit geestelijk-zede
lijk en uit practisch oogpunt te veroordee-
len is-
De schrijver zet verder de kwestie der ar
beidsvoorwaarden en de finaruueele zijdi
van de positie van het personeel uiteen, on
ten slotte aan te toonen, dat overleg slechts
denkbaar is in georganiseerd verband t
voor het Chr. personeel in den A.N.C.A.B.
Gemengd Nieuws.
KINDERBOEKEN.
De uitgevers G. B. v. Goor Zonen. D^-n
Haag, zonden ons een viertal aardige kin
derboekjes, vorr gezellige uurtjes. „Wat de
zon vertelde"; „In 't wonderbosoh"„Kam-
meke, AIcse en Vike"; „Bij de kabouters
het bosch". Van kindertjes, bloemen, dieren,
zon, kaboutertjes en mooie plaatjes. De keu
rig gebonden deeltjes kosten slechts 95 ets.
BRANDSTICHTING.
De 40-jarlge W. M. en de 28-jarige J. L.,
arbeiders te Stadskanaal zijn wegens mede
HET DRAMA BIJ BENNEKOM
De begrafenis van het slachtoffer. I
Ds Drost, die aan de groeve op de begraaf
plaats te Arnhem bij het I..,, van mej.
Koperberg het woord voerdd, las Ps. 130 vooi
en daarna Rom. 8 vs- 31 tot 39. Vervolgens
werd gesproken door een vertegenwoordiger
van het gemeentebestuur van Ede. nispec j
teur Hulsman.
Een zwager van de overledene dankte voor
de bewezen eer.
Een dag na den moord werd een politie
agent te Wageningen aangesproken dooi
den chauffeur Karei Robbertsen, wonende
te Wageningen dip hem mededeelde dat hij
een tweetal personen kende, wier signale
ment vrijwel geheel overeen kwam met dat
van den gezochten moordenaar Deze perso
nen waren een zekere Jan Hoek te Ede en
een halve broeder van dezen. Jan Hoek was
reeds eerder voor een zedenmisdrijf veroor
rieeld en volgens hem tot de misdaad in
staat. De politiebeambte venvees hem daar-
aar zijn chef, den commissaris van poli
tie te Wapeningen, die hem hoorde en daar
deze mededeelingen hem van zeer veel be
lang toeschenen, werd terstond van deze ver
klaringen procesverbaal opgemaakt, waarop
het afschrift daarvan per politiemotor 's
middags 4 uur naar de politie te Ede is ge
zonden ter afwikkeling. Pertinent verklaar
de Robbertsen, dat hij den aangeduide tot
het gepleegde misdrijf volkomen in staat
achtte, er bij voegende te weten, dat Jan
Hoek in het bezit is van een dolkmes.
Door deze aanwijzingen is de aandacht
van de Edesche politie op Jan Hoek ge
vestigd en naar aanleiding hiervan is eerst
toen tot zijn arrestatie overgegaan.
Zeer zeker zal Robbertsen, die werkeloos
is .aanspraak mogen maken op de geheele
of een gedeelte van de uitgeloofde bclooning.
maurlce on v. Hühnefeld
variuat In Europa Ook zal
on hooren In eon redevoer
kaunsche volk en de Italian
Staten. Een redevoering
Duitschon Minister van Bu
Stresemann. Blaat eveneens
Tenslot
elschei
Premiei
MaeDunald over „Rober
an onder mannen'- hooren en Thomas Mam
i een toespraak tot de Jeugd.
SCHOOLRADIO OP GROOTE SCHAAL.
1.500.000 leerlingen van 20.000 scholen
dager
DOODELIJKE VAL.
Te Geertruidenberg (N.-Br.) is nan de
Centrale der Prov. Noord-Brabantsche Elet-
triciteits Mij. een 40-jarige gehuwde Duitsche
monteur op groote hoogte van een steiger
gevallen. De man was op slag dood
EEN WARMWATERBRON.
Te Maastricht is een warmwaterbron aan
geboord die 30 kubieke meter water per uur
oplevert.
Radio Nieuws.
DE STEM VAN BEKENDE MANNEN.
Op Zaterdag 8 Maart as. zal onder den titel
Documenten" door do BerlUnscho Omroep-
laatschappö een gramofoonplatcnprogramma
■orden ten hooro gebracht. waarbij toespraken
an bekendo persoonlijkheden uit do laatste
u-en worden weergegeven. Zoo geeft een plaat
luisteren.
de Vereenlgde Stal
f the Air" met uit:
oorzltter van de „F
Ira E. Robinson, hl
UT8ch!ttfadateor me
n J0.000 scholen na
i Broadcastin;
vüf-
ichledc-
nlge gebieden
telofonlsche en telegrafische verbindingen vc
broken waren Zoo waren b(Jv. de electricltelt
werken b|j de Niagara Watervallen geheel vi
de buitenwereld afgesloten. De amateur
wist echter In verbinding to komen met
W80A
irlchten uit t
i Lockport,
vermeden Bovendien heb»
Ich nuttig gemaakt, .r
»n voor het spoorwegver-
ranna Railroad"; een ge-
n- en telegraafverbindin
gen vari deze spoom-g
i storm ver-
rlteer ernstige vertraging I
Een ander amateur, die genoemd moet wor
den is W8PQP. te Glen Falls .die gedurende
twec-en-zeventig uur In verbinding wist te bit),
von met Schenactady. met slechts een rustpoos
van vier uur. Het werk van W8DQP moet bo
vendien zeer geapprecieerd worden, daar hU
met battcr(ien moet werken, omdat het plaatso-
lUke electrlciteitsnct stroomloos was en hij bo
vendien verscheidene malen zIId antenne od-
nleuw moest oprichten, da:
ijs en sneeuw op de
haaldelijk deed brek<
RADIO-LUCHTVAARTLESSEN VOOR DE
AUSTRALISCHE JEUGD.
Elko week wordt er over de omroepstatlons
uten uitga-
om de be
lucht vaart
indlge leert
ongeiui merDU, noe zo mociei-vliegtulgen
en contrueeren. De leider van dezen lucht-
tcursus heeft in verband met zijn lessep
vereeniging opgericht van Jongens, die zicfi
ggen op hot bouwen van model-vliegtuigen
relke reeds 6000 leden tolt. die over heel
rallë verspreid zijn. De voreenlging Is on-
srdeold in 500 kleinere clubs Deze radio-
:eniging van Jeugdige
Club officieel
wordt er voor
Ie vereentglng.
VOOR HET STEDELIJK MUSEUM TE AM
STERDAM is door de gemeente aangekocht een
bronzen beeld van den beeldhouwer Mendes Da
Costa, voorstellende den schilder Vincent Tan
Gogb,
SAMEN DERTIEN POND. Ln de Un
drieling geboren, Johanna, Helena en Willem v. Eysden wegen resp 2300,
reeds de veertiende bevalling van de moeder.
