WOENSDAG 5 MAART 1930 n
TWEEDE BLAD PAG. 7
Kerknieuws.
Dc Pruisische Generale Synode heeft dezer
dagen uit te maken, hoe zij denkt over de
verplaatsbaarheid van predikanten, omdat or
minder geweusehte locstanden kunnen ont
staan als predikant en Gemeente niet met
elkaar overweg kunnen. Het is te hopen,
aldus de „Kelormiter kirehen Zeitung dat
de oplossing nu niet zóó gezocht wordt, dat
ze ten koste gaat van de vrijheid der Ge
meenten.
SINGULIERE GAVEN.
De heer H. ketel te Hoornsterzwaag heeft
bij de Glassis Heerenveon der Gerei. Kor
leeu verzocht oui een attest, vereischt om
zich onuer overlegging daarvan, te kunnen
wenden tot de e.v. Particuliere Synode van
Friesland-Zuid, teneinde de toestemming te
ontvangen voor het examen naar art. 8
K. O. Als bijlage was toegevoegd een attes'
van den Kerkeraad van iioornstorzwaag,
waarin verklaard wordt dat z. i. de heet
Hotel in het bezit is van zoodanige gaven
als in art 8 worden geëischt. besloten werd
het gevraagde attest te verleenen.
De Kring Leeuwarden van Geref. Kerken
in Hersteld Verband besloot in zake „vrij
making der Kerken'" het volgende voorstel
bij de Classis in te dienen: „voortaan van
het Classisagendum af te voeren liet
punt „vrijmaking der Kerken" en alleen ddn
dit punt te bespreken wanneer er van een
aantal bezwaarde personen uit een bepaal
de plaats een verzoek komt tot hét instellen
van godsdiei i.toefeningen".
Het Kringverslag deelt hieromtrent nog
het volgende mee:
Het blijkt dat de vergadering ernstig be
zwaar heeft tegen de uitdrukking „vrijma
king dor Kerken" en 't zeer op prijs zou
stellen wanneer met betrekking tot de be
oogde zaak gesproken zou worden van ..het
instellen van godsdienstoefeningen in een
bepaalde plaats".
In zake het optreden in deze Kerken van
predikanten buiten het eigen Kerkverband,
word na breedvoerige bespreking uitgespro
ken, dat in het midden der vergaderinc
veel waardeering bestaat voor het streven
om de eenheid der Christusbeliiders te de-
rnonstreeren, maar dat geen volle eenstem
migheid bestaat over de vraag of de door
Hilversum gevolgde weg de juiste is.
Betreffende de kwestie van den naam der
Kerken werd besloten het volgende voorstel
ter Classisvergadering in te dienen: „De
Classis overwoge of niet de tijd is aange
broken dat onze Korken een definitieven
naam aannemen die het wezen onzer Ker^
ken, voorzoover dat mogelijk is, uitdrukt"
Daarbij spreekt de Kring uit dat in over
weging zou kunnen worden genomen de
naam „Evangelische Reformatorische Ker-
JAARBOEK GEREF. KERKEN H.V.
Bij Bosch en Keuning te Baarn is ver
schenen het Jaarboek voor de Geref. Kerken
in Nederland (Hersteld Verband.)
Na de naamlijsten der kerken, predikanten
cn candidaten tot den H. Dienst volgen meer
of minder breedvoerige mededeelingen van
de 25 kerken. Allerlei gegevens, soms ook
historische mededeelingen, vindt men hier
bijeen. Daarna volgen de Dcputaatschappen
cn alfabetisch gerangschikte besluiten der
Clossis, mededeelingen betreffende de Con
ferentie van Ouderlingen, Diakenen en den
Nat. Bond van Bezwaarden.
Ds. G. VV. van Deth geeft een Kerkelijk
overzicht over 1929, waarin hij wederom deu
groei der Kerken constateert en er tenslotte
op wijst, dat nu het leven der Gemeenten
zelf meer in het centrum van de belangstel
ling staat.
Vervolgens zijn opgenomen een preekfrag-
ment over Zondag 20 (het geloof in den H.
Geest) van Ds. J. J. Buskes Jr.; „Een Chaos-
god en de Logos", door Dr. N. D. v. Leeuwen;
„Onbevredigende oplossing van quaesties tus-
srhen Christenen", door Ds. E. L. Smelik:
„Kerk of Secte?" door Ds. C. Aalders; „D e
ware kerk en een ware kerk", door Ds.
II. C. v. d- Brink; en „Iets over Liturgiek'
door Ds. W. E. van Duin.
Het omvangrijke Jaarboek is voor leden
der Geref. Kerken in Hersteld Verband een
onmisbare uitgave. Ook in andere kringen
zal er belangstelling voor bestaan en hel
Jaarboek practische diensten kunnen bewij
zen.
KERKELIJKE JAARBOEKJES.
Het Jaarboekje van de Geref. Kerk to
Amsterdam-West (Sloterdijk)onder
redactie van de heeren J. J. Ilageman en
Ds. IJ. v. d. Zee, geeft 'n overzicht van laatst
genoemde betreffende het plaatselijk Ker
kelijk leven in 1929. Evenzoo vinden we
overzichten van de Diaconie, de Commissie
van Beheer, Evangelisatie. Zending, Jeugd
loven cn Mannenvereenigingen. Daarna
volgt het officieel gedeelte met alle ir
lijke gegevens. In dit boekje zijn foto's
genomen van de twee secties, waarin <ie
Kerkeraad vergadert, en de Commissie
Beheer.
Het Jaarboekje van de Geref. Kerk van
K a t e<n d r o c h t (Rotterdam) opent met
een inleidend woord van Ds. H. Popma, die
getrouw raadplegen van het jaarboekje
aanbeveelt, opdat men het Kerkelijk leven
te beter kan meeleven. Het zegt, wat er
liet plaatselijk Kerkelijk leven alzoo is
wat er aan georganiseerd Christelijk loven
bestaat op liet terrein dat de Kerk beslaat
Tusschen de zeer talrijke officieele gegevens,
die we in het hoekje aantreffen, vinden we
overzichten van de Diaconie (financieel) en
het ledental der Gemeente (8384), een be
schouwing der Commissie van Administra
tie over de Kerkelijke financiën en
bouw van een vierde kerk, terwijl aan bei
eind het vierde vervolgstuk over de geschie
denis dezer Kerk wordt gegeven (1883—18.87).
Een alfabetisch register van straatname
met wljkaanduiding besluit deze uitgave.
Eerstgenoemd Jaarboekje bevat als losse
biilaee een kleine envelopne. om daarin wn
gift voor 'iet ontvangen boekie te sluiten,
en te denoneeeren ii de collectozak: het
tweede heeft een geperforeerd pagina met
twee invulfoiTnulieren voor kennisgeving hij
e.v verhuizing. Beide uitgaven zijn voor c'
betrr.n<en Kerkleden bijzonder practisch i;
gericht.
GEEN VROUWEN IN DE KERKREGEERING
In de Svnode van de Staatskerk van Lippe
(Duifschl.j werd door eenige af<* ardigden
voorgesteld om in allp Gemeen ten, waar de
vrouw diaconalen arheid verricht en
soort vrouwenraad vormt, deze af te schaffen
en dp mogoliikheid tp schpnppn. dat ook de
vrouw in dc eigenliikp Kcrkregccring kan
optreden. Met groote meerderheid werd dit
voorstel verworpen cn een voorstel, om de
vrouw tot het predts ktca trram
KERKORGELS
Te Meppel had Donderdagavond in de Chr.
Geref. Kerk onder groote belangstelling de in
gebruikstelling van 't nieuwe kerkorgel plaats
Nadat de pastor loci Ds L. H. Beekamp op ge
bruikelyke wyze de samenkomst had geopend
werd door hem een korte toespraak gehouden
in verhand met Ps. 150 4, waai-bij eerst, in
korte trekken, de gschiedenis van het kerkorgel
werd toegelicht en vervolgens op de beteekenis
het kerkorgel in de godsdienstoefeningen
werd gewezen en eindelijk op liet doel van
muziek en zang, nl. de verheerlijIcing des Hee
'en.
Als tweede spreker trad op Ds A. Ponetein
an Steenwyk, die de gemeente in hartelijke
bewoordingen feliciteerde met zulk een schoon
strument.
Door den organist L. H. Beekamp Jr. werden
enkele muziekstukken ten gehoore gebracht,
waarbij de Gemeente gelegenheid vond den
ollcn klankrijkdom van het orgel te beluis-
ïat een aangename afwisseling gaf s hffu
teren. Tenslotte dankte ouderling C. Pothoven
de Gemeente voor haar belangstelling cn allen
die hadden medegewerkt tot de aanschaffing
het orgel en tot het welslagen van dezen
avond. Ook werden door het gemeentelijk zang
koor „Laus Deo" enkele liederen gezongen
wat een aangename afwisseling gaf. Gemeen
schappelijk werd gezongen Ps 150 1, 3 en
Ps. 108 1.
Na sluiting met dankgebed werd nog staan
de aangeheven Ps. 72 11.
KERK EN SOCIAAL LEVEN.
De Pruisische Generale Synode staat dozcr
dagen voor een moeilijke vraag, en wel ten
opzichte van dc verhouding tusschen Kerk
en sociaal leven, daar men in kerkelijk
sociale kringen de hoop koestert, dat van
wege dc Kerk „practische" personen, inzon
derheid uit den arbeidersstand, worden aan
gesteld die in het sociale leven den Chris-
telijken invloed hebben te versterken.
Men behoeft, aldus do „Ref. Kirchenzeit."
nog geen verouderd standpunt in te nemen
om in te zien, dat de Kerk een andere roe
ping heeft dan in te grijpen in den socialen
strijd. Betreedt de Kerk dien weg, dan is
het einde nog niet te zien.
KERK EN VREDESACTIE.
In de „Eisern Blattcrn" heeft Dr. Traug
en waardig antwoord gegeven op het boek
an de superintendent-generaal. Dr. Dibelius
ver „Vrede op aarde".
Tegenover de meening van Dr. Dibelius
dat het de taak van de Kerken is den vol-
n vrede te prediken, neemt Dr. Traub
de Heilige Schrift ter hand en houdt hol
Dr. Dibelins voor, dat als de kerken de
boodschap des vredes brengen, zij den vrede
Gods ten opzichte van zondaren verkondigen
En het maakt dc Christelijke prediking lc
dig als er over Volkenbond en volkerenvredc
gepredikt wordt inplaats van over den vrede
door vergeving der zonden. Het laatste i'
juist de roeping der Kerk, die zich niet
naast politiek en parlement stellen mag.
Kan een prediker zijn Gemeente niet meer
tot de hemelsche dingen opvoeren, dan kan
hij zijn ambt wel laten varen. Met nadruk
keert Dr. Traub zich tegen een zekere ver
weekeüjking in denken en ervaring en roept
hij op tot een terugkeer tot waarheid en
nuchterheid.
KERKEN EN ZEGELWET.
De vraag is gesteld, of afschriften van en
uittreksels uit uiterste wilsbeschikkingen
zoomede afschriften van schenkingsakten
te leggen bij verzoekschriften om de
Koninklijke machtiging tot aanvaarding van
makingen en schenkingen ingevolge de ar
tikelen 947 en 717 van het Burgerlijk Wet
boek, vrij zijn van zegelrecht.
De Minister van Financiën heeft beslist,
dat dc vrijstelling van artikel 32 onder 4e.
der Zegelwet voor deze gevallen toepasselijk
is. Bedoelde uittreksels of afschriften kun
nen dus op ongezegeld papier bij de betref
fende verzoekschriften worden overgelegd.
KERK EN ZUIDERZEEGEBIED.
Te A s s e n is een Commissie voor het Zui
derzee fonds in de Classis Assen der Ned.
Herv. Kerk geïnstalleerd. De praesis van de
Classis is ambtshalve voorzitter der Commis
si»1. terwijl als secretaris-penningmeester op
treedt Ds. W. E. P Germs, scriba van het
Class. Bestuur te Veenhuizen. Op 20 dezer
zal Ds. B. Klein Wassink te Bathem, lid van
het Hoofdbestuur der Zuiderzeecommissie, in
de Ned. Herv. Kerk te Assen het doel uiteen
zetten, waarna men een aanvang hoopt te
maken met het organiseeren van plaatselijke
commissies.
AUGSBURGSCHE CONFESSIE.
Te Augsburg (Duitschland) zal, naar de
„Wartburg" meldt, dit jaar van 22—25 Sept.
a.s. de herdenking plaats vinden van de
Augsburgsche Confessie door de Allg. E\.
Luth. Konferenz.
Onder de verschillende werkzaamheden,
referaten, samenkomsten treffen wij het vol
gende aan:
Maandag 22 Sept. Opening van de
Conferentie in een godsdienstoefening, onder
leiding van Dr. Veit te Miinchen. Voordracht
van Gen. Sup. intendent Dr. Zöllner te Miin
chen: „dc rechtvaardiging uit genade door
het geloof alleen, als ccntraalthema van de
Augustana en de Apologie".
Dinsdag 23 Sept.: „De oecumenische
beteekenis van do Augsburger geloofsbelijde
nis voor het Lutherdom der geheele wereld",
door bisschop Stadener. van Stragnas (Zwe
den). „Wat kunnen wij lecren uit de Augus
tana voor de organisatie der Kerk?" door
Prof. Dr. Oeschey te Leipzig.
Feestelijke samenkomst, aangeboden door
de gemeente te Augsburg: „Een gang door
Augsburgs Hervormingsgeschiedenis".
W o e n s d a g 24 Sept. Speciale conferen-
2s over Heidenzending, Zeemanszending en
Inw. Zending, Diaspora-Zending, Jodenzen-
ding enz. Des avonds groote demonstratie-
ergndering met sprekers uit verschillende
landen: Amerika, Finland, Hongarije, Tp
cho-Slowakije, Nederland (de heer Sep-
meijer).
Donderdag 25 Sept: „Het sociale
probleem in het licht van de Augsb. Con
fessie", door Di*. Schoffel te Hamburg. Spc-
eiaal-conferenlic voor schoolvragcn. Slotgods-
dienstoefening onder leiding vah Dr. Ihrnels.
GEREFORMEERDEN IN HONGARIJE.
Te Budapest werden in het vorig jaar in
de Geref. kerken gedoopt 2571 kinderen en
te Dcbreczin, het „Calvinistische Rome",
1741. Te Budapest kwamen 30.785 personen
ter avondmaal cn trouwden er kerkelijk 779
paren, waurvan er 002 gemengde huwelijken
n. Te Debreczin vonden 496 kerkelijke
huwelijkssluitingen plaats, waaronder 133
gemengde huwelijken.
GEREFORMEERDEN IN JOEGO-SLAVIE.
De Geref. Kerk in Joego-Slavië heeft wel
iswaar een zwaar kruis te dragen, doch zij
heeft juist daardoor gewonnen aan een rijk
innerlijk leven. Bovendien heeft de druk
d. Gereformeerden dichter bijeengebrachi
en is dc tucht in die kerk voorbeeldig.
Elk lid der Gemeente, een gemengd huwe
lijk met een Roomsche aangaande, dat vóór
het huwelijk zou beloven de kinderen, die
uit dit huwelijk geboren worden, naar de
Roomsche Kerk te voeren, wordt zonder
meer als buiten de gemeenschap der Kerk
beschouwd, leder uittreden uit de Gemeente
wordt publiekelijk bekend gemaakt. Te Ca-
cinci werd een lid der Geref. Kerk, dat na
herhaald vermanen doorging mot vloeken
cn lasteren, buiten de Gemeente gesloten.
„Wij hebben geen goddelooze belastingbeta
Iers noodig, doch menschcn die in God ge-
loovcn", aldus het besluit.
DE GELOOFSVERVOLGING IN RUSLAND
Een studiereis naar Rusland.
Tn verband met het overstelpend aantal
berichten betreffende godsdienstvervolging
in Sovjet-Rusland heeft 't hoofdbestuur van
de vrijdenkersvereeniging „De Dageraad'
te Amsterdam besloten, enkele vooraan
staande Nederlanders van verschillende
geestesrichting te verzoeken een studiereis
naar Sovjet-Rusland te ondernemen.
Dit verzoek werd gericht tot de heeren
Prof. Dr. A. I-I. do Hartog te Amsterdam,
Jac. Rustige, gemeenteraadslid te Amstc*
dam; Ds. A. R. dc Jong te Bussum; en J.
Hoving, voorzitter van „De Dageraad" te
Amsterdam.
Giften en collecten voor nood
lijdend Rasiand.
Giften en collecten voor noodlijdend Rus
land kunnen worden toegezonden aan Ds
S. II. N. Gorter, Doopsgezind predikant
te Rotterdam, Vijverweg 3, gironummer
47685.
DE PROFETEN
Naar wij vernemen, komt bij den uitgever
J H. Kok te Kampen van de pers het eerste
deel van een boekwerk dat zeker, de aandacht
trekken zal. Prof. Dr. J. Ridderbos zal
achtereenvolgens onder den titel „Het Gods
woord der Profeten" in een vijftal deelen alle
Profeten behandelen. Het eerste deel: „Van
Elia tot Micha" zal met enkele dagen het
licht zien. De andere vier deelen zullen ach
tereenvolgens verschijnen.
GEREFORMEERDEN IN ARGENTINIë
De Amerilcaansche „Wachter" bevat een
rapport van deputaten ter behartiging dei
geestelijke belangen onzer stamgenooten in
Zuid-Amerika, waaruit het volgende wordt
overgenomen:
„Het werk van Ds A. C. Sonnoveldt te
Buenos Ayres in de Gemeente en geregelde
vergaderplaatsen, uitvoerig gerapporteerd
aan de vorige Synode, gaat nog gezegend
voort, en werd gesteund als voorheen. De
statistiek berust bij Dr Bects en zal wel ge
publiceerd worden na zijn thuiskomst van
China.
Ook de voorbereidende stappen tot uitvoe
ring der gedane belofte (nl. van de Chr
Geref Kerk in Noord-Amerika aan de Ge
ref Kerken in Argentinië) werden gezegend
Geschikte medewerker voor Ds Sonne
veldt werd gevonden in student B Brux
voort. Deputaten kynnen hem en zijn aan
staande levensgezellin (een dochter van
zendeling Fryling) met vrijmoedigheid aan
bevelen. Na de verspreiding van een vrien
delijk en dringend verzoekschrift kwamen
en komen de uoodige middelen moedgevend
EVANGELISCHEN IN ESTLAND.
In Estland zijn slechts nog 20.000 Evange
lische Duitschers, die in groote armoede le
ven. Volgens een mededeeling op het Gustaaf
Adolffeest te Dusseldorf zouden hun Est-
Iandsche geloofsgenootcn hen het recht op
het gemeenschappelijk vaderland ontzeggen.
HET LUTHERJAAR TE KOBURG.
Ter gelegenheid van den vierhonderdsten
verjaardag van de „Confessio Augustan*"
ACHTER DE SCHRIJFMACHINE
le-erlingetje van een schrijfmachine-school wordt in de geheimen van haar
vak ingeleid door de Duitsche wereld-kampioene machine-schrijven Olga
Fischer. Een onderwijs, dat veel verwachten doet!
die te Augshurg met groote plechtigheid
zal worden gevierd, kondigt ook de stad
Roburg ter herinnering aan de hechte be
trekkingen, die tusschen Martin Luther en
het oude Koburg hebben bestaan, een Lu
ther-tentoonstelling aan, die op 15 April in
de Congreszaal van de vesting Koburg zal
worden geopend en waarop de rijke schat
ten van de Lutherbibliotheek der stad (on
geveer 300 eerste drukken en strijd-geschrit
ten van den Hervormer) alsook tal van her
inneringen aan het verblijf van Luther te
Koburg in het jaar 1530 zullen kunnen wc
den bewonderd.
BIDDEN EN ZAKEN DOEN.
In „Het Zoeklicht" deelt Johannes de Heer
het een en ander mede over zijn bezoek
aan Engeland, waar hij in het hartje van
Londen te midden van de geld- en zaken
wereld was en aldaar ook een bezoek bracht
aan een gebouw van de Y. M. C. A. waa»*
een bidstond gehouden werd voor „zaken
menschen". lederen dag tusschen 12 uur en
half één worden daar in het hartje van 'J*
zakenwereld een korte toespraak en bid
stond gehouden. Johannes de Heer zag daar
toen een kleine honderd, bijna uitsluiten»!
mannen, een uurtje van het drukke zaken
leven afzonderend, om in gemeenschap met
anderen te bedenken de dingen die Bove**
zijn.
Het is toch wel heerlijk, zoo schrijft Jo
hannes de Heer dan in „Het Zoeklicht" ver
der, dat er ook Christen-mannen in de za
kenwereld zijn. Er is ook nog een kleerma-
ker-Maranatha-prediker en een man als Ds
John Scroggie, die behalve een uitstekend
predikant, tevens directeur is van een bank
filiaal. Uit een gesprek, dat Johannes d^
Heer met dezen Ds. Scroggie had, bleek,
dat het zoo noodig was, ook in het bankiw
drijf, het licht van het Evangelie te late»1
schijnen. En de weerkaatsing van het za
kenleven vond Johannes de Heer weer in
dc prediking van dezen predikant-bankdi
recteur: geen mottopreek, klaargemaakt ir
do studeerkamer, doch gegroeid te midden
het volle leven.
JONGE KOLENVISSCHERS AAN DEN ARBEID
In een hoek van de geweldige Rotterdamsche Waalhaven oijn mannen en
jongens en meisjes telkens druk aan 't werk om uit 't snelvlietende water
visechen. Emmers er: vol worden bijeenstaand en op karretje:
Schoolnieuws.
LAGER ONDERWIJS.
PAEDAGOGISCH TIJDSCHRIFT.
In het Februari-nummer dezer periodisk
(uitg. „De Standaard", Amsterdam), geeft
Prof. Dr. J. Waterink een eerste stuk over
„Schoolhervorming of niet", waarin hij, op
later te geven breedere motiveering, zich
van hervorming niet afkeerig toont, wijl hii
o.m. door het klassikaal onderwijs critisch
tegenover de huidige school staat
De heer A. Janse schrijft over „Echte of
voorgewende belangstelling (vooral in
band met de examens)". Hij meent, dat er
nog zeer belangrijks en karaktcrvormei
te onderwijzen is buiten wat men nu
„algemeene ontwikkeling" noemt, die n
nu eenmaal, speciaal voor de examens
voor het onderwijs van volgende geslachten
weten „moet", maar waarmee men c
gens buiten de school slechts matig
rekent.
Dr. P. J. Waardenburg toont in een bij
drage over „Aanleg en milieu" de noodig»
wisselwerking tusschen beide aan.
De heer D. Wouters gaat in zijn „Criti-
sche revuo" in tegen de beschouwing van
Dr. Ph. I. Idenburg, die de klachten over de
slechte resultaten van ons onderwijs aller
minst uit de lucht gegrepen acht. De heer
Wouters daarentegen is van oordeel, dat dc
resultaten over 't geheel zóó zijn, dat de/e
20 30 jaar geleden niet bereikt werden
Als practicus stelt hij zich tegenover boven
aangeduide theoretische opinie.
GEEN WOORD FRANSCH BIJ
Het hoofd eener Openbare Bewaarschool
te Amsterdam had aan de moeder van een
der schoolkinderen een schriftelijk vertoog
eericht over den toestand van verwaarloozing
waarin dit kind op school pleegde te verschij
nen. In antwoord hierop mocht zij deir volgen
den ouderlijken brief ontvangen:
„Hoogachtent Schooljufvrou Met Deze
Iaat ik uw weten dat Zuster Groenpvelt Voor
zichtig moet wezen wat ze Zegd met ver-
waarloze dan zal haar ik Een Verwaarlooze
klap op haar Wang "geve Mijn Kinderen
zijn niet verwaarloos zoo Zal Menige Kind
nog lopen. Er zijn wel Erger die er vies
uitzienen dus Weps voorzichtig Wat je zegt
Anders kom ik zelf aan school.
Uw Hoog Achtent
Vader W. P. S
Het schoolhoofd behoefde geen Fransch te
kennen, om de strekking van het briefje te
verstaan.
„BRABANT IN T VERWEER"
Dr. Maürits Sabbe heeft een studie in
bewerking: Brabant in 't Verw
handelende over de Zuid-Nedcrlandsche
Strijdgedichten uit de 17e eeuw.
PRIJSVRAAG GEZELLE
De jury: C. Verschaeve, E. de Bom, Josef
Muls en II. Robbers, heeft de prijs vai
10.000 francs, uitgeloofd door N.V. „D
Noordstar" te Gent, toegekend aan het weri
van Bernard Verhoeven. Zij zegt: „Het is
hét Gezel le-boek, een voortreffelijk ge
schenk aan ons volk bij het eeuwfeest
den grooten dichter".
Rechtzaken.
Kunst en Letteren.
HENDRIK VAN VELDEKE
In hetzelfde Roeping -nummer beweert
Matth. Kemp: „Met Vcldeke begon in de
stad of de omgeving (van Maastricht) de
Ncderlandsche letterkunde, een begin, dat
zonder gevolg bleef". Hoo kan nu een
letterkunde een begin hebben zondei
vervolg? Dat Veldeke's optreden zonder
gevolg zou zijn gebleven, is zéér beslist on
juist. Maar misschien bedoelt de schrijver,
dat Heynryck van Veldeke te Maas-
V2.t geen volgelingen heeft gehad?
Prof. Jac. van Ginnekcn plaatst in D c
Maasbode van 28 Februari een artikel,
waarin hij voor breeder publiek zijn vroe-
;ere meening inzake de vereenvoudigd»
pelling terugneemt Meer dan eens had
hij „in het algemeen'adhacsie betuigd"
•klaard, dat hij „de Kollewijn-spelling van
wetenschappelijk oogpunt verkieslijk achtt»
n De Vries en te Winkel. En dat is nu
WERKEN VAN KICZIEL DS SW 'EN
De Sikkel, Kruishofatruat 223 Antwer-
pen, deed zoo juist verschijnen deel IV van
de volledige Werken van Mich iel
de S w a e n, n.l. Het Leven én de
dood va'n Jezus Christus II. begin
nende met Jezus in de hof van Oliveten.
JONGERE RELIGIEUSE POëZIB
Toen, indertijd, we meenen door Antho-
ie Donker, de opmerking werd gemaakt,
dat de moderne religieuse poëzie in de
grond der zaak van de moderne paganisti-
sehe dichtkunst heel weinig verschilt, wa
ren sommige jongeren daarover eeniger-
mate ontsticht
Henri Bruning komt nu deze meening
bevestigen als hij in „Roeping" schrijft:
„Maar het Katholicisme zelf, zijn schoon
heid en de schoonheid van Christus cn Zijn
Kerk heDben ons, dichtende, nnu nor i»
die mate bezield er verrukt, beziggehouden,
geketend en geti.kend als de jongere hei-
d"n&e .godsilien^-en" Henr:3tte Roland
Holst, Gorter, Van Collum.
De uren der kreatie ?ijn de meest gespan
nen en hevigste genoemd van een dichter
leven. Men kan dit ook omkeren: Slechts»
in de meest gespannen en hevigste ogec.
blikken begint een dichter te scheppen;
slechts over die dingen neemt hij, dichtend,
het woord welke zijn geest en zijn hart hei
hevigst bezighouden (al was het maar voor
het moment dat hij schreef). Welnu, op
99 pet. van die ogenblikken heeft als ons be
zield, behalve onze Christus, behalve ons
Geloof. F.n als wij, dichtend, over die din
gen, het woord namen, hadden wij zelden
iets bizonders te vertellen; Zelden méér
dan de zusjes Vos, de heren Jacobs. Van
Leeuwen, Last, Stuiveling, David de Jong
(en hoe ze nog meer mogen heten) van
hun geloof".
Bruning spreekt hier over zijn groep;
hoe staat het bij onze groep, de Christe
lijke religieuze dichters?
LAPLANDSCHE LETTERKUNDE
Een Laplandsche letterkunde aldus
F. W. Jersma in Hooger Leven be
staat er niet, er is wel eon Laplandsch
schrijver, doch ook maar één, n.l johan
Tuuri. 't Is geen romanschrijver en ook
geen dichter, en tot nu toe heeft hij ook
maar één boek geschreven, waarvan de
prachtige Laplandsche titel heel aange
naam klinkt voor het oor: "M u i 11 a I u s
samid b i r r a, wat vertaald, zooveel wil
zeggen als: „Een boek over het leven dei
Lappen". In dit boek zijn verzameld de oude
legenden, die Tuuri vernam uit de mond
zijner ouders en grootouders. Voorts ver
haalt de schrijver over levenswijze, zeden
cn gewoonten zijner volksgenooten en de
rendierteelt. Het rendier ter eere zingen de
Lappen liederen. Andere bezingen de
euveldaden van wolf c.s„ hun vijanden
Jersma vermeldt een liefdelied; de jongens
zingen:
waarop dc meisjes antwoorden:
Groot zijn ze en schoon, groot en sterk,
Void, void, nana, nana.
Zij loopen als vogels die vliegen,
Void, void, nana, nana.
En vangen het vluchtende rendier,
Void, void, nana, nana.
KANUNNIK LOOTEN.
In 1930 zal Kanunnik Looten zijn 7'
jaardag vieren. Het tijdschrift Le Lion
Flandre heeft een geheel nummer gewijd
aan de beteekenis van Looten voor do
handhaving en verbreiding der Dletsche
cultuur in Fransch-Vlaanderen. Dr. V
Celen noemt hem „den ontdekker van
Michiel de Swaen" cn brengt in herinne
ring, dat waar deze „vorst" der Vlaamsche
dichters van de 17e eeuw langzamerhand
in vergetelheid was geraakt, kanunnik
Looten in 1891 indeAnnalesdu Co
mité F1 am and 't kluchtspel „De ge
croonde 1 e e r s s e" liet verschijnen en
later „K e ij s e r K a r o 1" en 't treurspel
„M a u r i t i u s". Deze teksten, ruim toege
licht door aanteekeningen en documenten,
herstelden de Swaen in eere.
HAAGSCH GERECHTSHOF
HET DRAMA IN DE FABER VAN
RIEMSDIJKSTRAAT.
Behandeling in hooger beroep.
Het Hof heeft vandaag in hooger beroep be
handeld de zaak tegen den 43-jarigen koop
man M. B. uit Den Haag die door de Haag-
sche Rechtbank wegens het veroorzaken van
dood door schuld, i c. het door zijn roeke
loos en onvoorzichtig aftrekken van een re
volver veroorzaken van den dood van zijn
eohtgenoote, is veroordeeld tot 6 maanden
gevangenisstraf, zulks met vrijspraak van
den hein primair telastegelegde moord. subs,
doodslag op zijn echtgenoote. Het O. M. in
eerste instantie had 12 jaren gevangenis
straf terzake van doodslag tegen den ver
dachte geëischt.
Zoowel de verdachte als het O. M. waren
in het vonnis quo in hoogor beroep ge
gaan.
Het O. M. was als volgt samengesteld:
president Jihr. Mr. von Weiier, raadsheoren
Mrs. van Slooten en Cost Budde. Het O. M
'aargenomen door den advocaat-ge
neraal Mr. Royer, terwijl griffier was Mr.
Seret Opzoomer. Verdachte werd wederom
als raadsman bijgestaan door Mr. Bourlicr,
advocaat te 's-Gravenhagc.
Vanwege liet O. M. waren thans 7 gelui
gen en 2 deskundigen opgeroepen; van de
zijde der verdediging waren daarnaast nog
18 getuigen gedagvaard.
Het getuigentverhoor.
IM eerst wordt als getuige gehoord da
rechercheur van politie J. van Driel, die in
den avand van den 30en Mei van het vongo
jaar het aanvankelijk onderzoek heeft in
gesteld in het perceel aan de Faber van
Riemsdijkstraat, onmiddellijk nadat het dra
ma gebeurd was. Bij het verhoor, dat ge
tuige den verdachte toen heeft afgenoim-a,
heeft deze verdachte direct ontkend, dat hij
de bedoeling gehad zou hebben zijn vrouw
te dood en. Wel is er ruzie geweest en zou
verdachte, nadat zijn vrouw heim eenige
keeren gesard had een revolver te voor
schijn gehaald hebben, waarna ook 'n schot
is afgegaan. Hij zou echter niet op zijn.
vrouw gericht hebben, maar de bedoeling
gehad hebben zich zelf van het leven te
berooven.
Verdachte merkt op, dat hij indertijd te
gen den getuige gezegd heeft, dat de toe
stand onhoudbaar was geworden cn dat hij
zich daarom van het leven wilde berooven.
Getuige bevestigt dit cn vertelt' voorts nog
het een en ander omtrent de situatie, waar
in hij de woning, na het drama, heeft aan
getroffen. De revolver een browning
waarmede geschoten is, heeft getuige op aan
'ijzing van Andrics Swaan, een broer van
het slachtoffer, bij een familielid van ver
dachte in beslag genomen.
Getuige J. Mol, koopman in Den Haag,
kent. verdachte als een driftig man, die niet
goed voor zijn vrouw was. Het echtpaar had
herhaaldelijk ruzie, vaak slechts om kleinig
heden. Verdachte zou zijn vrouw meermalen
bedreigd hebben in dien zin: Kapot moet je
toch.
Verdachte zegt, dat zoowel het verleden
als het heden van dezen getuige van dien
aard is, dat aan zijn woorden' weinig waarde
mag worden gehecht. Verdachte bestrijdt op
verschillende punten de verklaringen van
den getuige.
Getuige beschrijft verdachte's vrouw als
een degelijke, nette en fatsoenlijke vrouw.
Mr. Bourlier verzoekt den griffier van deze
woorden van den getuige wel goed akte te
willen nemen.
Rechercheur van Driel, nogmaals voorge
roepen, verklaart nog uit het eerste verhoor
van verdachte den jndruk gekregen te heb
ben, dat verdachte zich in dien zin uitliet,
daarbij doelende op zijn vrouw: Zij heeft het
er naar gemaakt. De juiste woorden, welke
verdahtc gccbruikt heeft, kon getuige zich
echter niet herinneren. Verdachte's dochter
Hanna was daarbij tegenwoordig.
Getuige Swaan, broer van het slachtoffer,
deelt mede, dat hij van zijn zuster meerma
len gehoord heeft, dat haar man haar be
dreigde.
Laatste Nieuws.
HANDEL SBERICHTEN.
ROTTERDAM 5 MAART
MAIS. Maart 128%, Mei 126, Juli 127, Sep-
KATOEN iAmerik.) (Vereeniging vo
Kutoenhnndel). Loco middling universal
0.45>«(vor not. i 0.45%) per Kg.
MARKTBERICHTEN.
2e kw 0.90—1.06; 3e Kw 0.78—Ö.88 1
levend gcw.; 109 nuchtere kalveren j 1018 P
stuk; 560 varkens, Hollandsche vleesehvarken*
90—110 kg. le kw 0.90—0.91; zwaardeer 0 87
- 0.89: vette varkens 0.87—0.8S alles per kg.
sl^chtgewlcht.
AM.STUUD AM, 5 Maart. Aardappelen.
De prijzen waren heden onveranderd. Geen aan
13 S
del vlug.
WOEU1IEX, B Maart. Kaas. Aangevoerd
partijen. Prijzen; le srt f 44; mot rijksmerk
srt 47—49; 2e srt 4345; zwaardere t.
VISSCHERU
Trawlvisch. Prijzen:
132.10; heilbot 11.95
—34; groote schol f31—26; middel schol f35—25
zetsehol f 40—28; kleine achol f25—6.10; schar
f 123.60; bot f3.101.20; tongschar f60; pieter
man poontjes f 128grooto schelv. £57—45;
mldJel schelv. f 5544 kl. mldd. schelv. f49
31; kleine schelv. £27—8; gr. gullen j|26—16;
kleine gullen f2210, whtlng f 10—TÏO; per
Beugvlsch: Prijzen; lev. kabeljauw f7.603.5C
levor.de gullen f 2—3 per stuk; dcode guller
f 19 per 50 kg.; rog f3618 por 20 stuks; vleel
f 5.14—3.80 per stuk.
niandf-.n) 1293, IJM 55 Magpie (230 manden)
1449. IJM 18 Adriatic (260 manden) 3449, IJM
l'oolzee (110 manden ƒ2144, U)I 179 Holland
n) 1730. IJM 28 Walrus (300 man-
FC*H 333 630, SCH 7 990, SCH 2*36 ƒ418.
ƒ418. SCH 210 ƒ831. SCH 5 ƒ616. KW :9
ƒ750, KW 57 660, KT'/ 34 ƒ850. KW 130 bSS,
KW 110 702. KW 45 C2S, KW 14 650, KW 138
ij 700, KW 147 650, KW 47 600.
