EERSTE KAMER
DONDERDAG 27 FEBRUARI 1930 TWEEDE BLAD PAG. 3
RIJKSBEGROTING 1930
Redevoeringen
van de heeren v. Lanschot,
Kranenburg, Lohman en Wibaut
Vergadering van 26 Februari 1030.
De Senaat is thans begonnen met het al
gemeen debat over de Rijksbegrooting 1930.
liet was de eerste ontmoeting met het Ka-
binet-Ruys na de stembus van 1929.
De voorzitter drong aan op beperking
in het debat Vooral herbaalde behandeling
van onderwerpen achtte hij ongewenscht.
Hij hoopte, dat de Kamer uiterlijk a.s. Vrij
dagmiddag met haar beschouwingen gereed
zou zijn; de minister-president kon dan
Dinsdagmiddag a.s. aan het woord komen.
Groote verschillen met het debat in de
Tweede Kamer traden niet naar voren, zoo
dat we ons van beschouwingen meenen te
mogen onthouden.
Ook in de Eerste Kamer viel te constatee-
ren, dat de rechtsche groepen welwillend te
genover het Kabinet staan, maar er geener
lei politieke verantwoordelijkheid voor aan
vaarden.
Prof. Kranenburg deed een poging om
de verantwoordelijkheid als staatsrechtelijk
onafwijsbaar te construeeren. Met alle respect
voor 's hooglecraars helder betoog, moeten
we toch zeggen, dat het onweerlegbaar werd
afgewezen in dc rede van Prof. de Savornin
Lohman, die een voortreffelijk debuut maak
te als leider der rhr.-hist. fractie. Nu de heer
de Vos van Steenwijk op den presidentszétel
troont en we zijn begrootingsspeeches moe
ten missen, achten we het gelukkig, dat zijn
opvolger zich een waardig plaatsvervanger
toont.
De heer Lohman deed een principieel ge
luid hooren, waarmee we gaarne instemmen.
Reeds bij voorbaat ook meende hij aan het
Kabinet enkele beleefde waarschuwingen te
moeten geven, welke vooral den Minister
van Arbeid golden.
De heer VVibaut sloot den middag met
economische en andere beschouwingen. Ze
maakten den indruk van onsamenhangend
te zijn. Er bestond dan ook niet veel aan
dacht voor.
Het debat werd geopend met een
rede van Mr. v. Lanschot
(r.k.). Deze begon met een korte beschou
wing over den afloop der verkiezingen. Hij
concludeerde, dat zijn partij over den afloop
er van tevreden kon zijn.
Over het karakter van het Kabinet wilde
de heer v. Lanschot weinig zeggen. Want
over het begrip „parlementair" bestaat net
zoo weinig eenheid van opvatting als over
„democratie". De heer Ruys is thans extra
parlementair „ondanks zich zelf", maar
mocht, na afloop van het intermezzo, zijn
rechtsche beginselen niet prijs geven en zijn
collega's evenmin. Want vast stond, dat
weer politieke vraagstukken aan de orde
zouden komen. Met een nationaal Kabinet
ware de daarbij noodige homogeniteit niet
bereikbaar geweest. Een zakenkabinet was
al evenzeer uitgesloten. Dit Kabinet is, in de
gegeven omstandigheden, het beste wat be
reikbaar was, zij het dan zuiver parlemen
tair gezien, het „next best", het naast-beste.
Steun „con amore" werd toegezegd wat de
beginselen betreft In de neutrale zóne werd
echter alle vrijheid voorbehouden, daarbij
rekening houdende met het feit, dat politiek
de kunst van het bereikbare is.
Voor het volle regeeringsbeleld kan de
Kath. partij zich niet verantwoordelijk stel
len. De heer v. Lanschot vindt dat jammer
Maar de zaak is nu eenmaal, dat het Kabi
net is tot stand gekomen zonder overleg met
de partijen en zonder overleg geen ver
antwoordelijkheid. Men wil aan rechts die
verantwoordelijkheid opdringen, maar zij
moet ten volle worden afgewezen.
Met humoristische ironie kwam de heer
v. Lanschot vervolgens op tegen de poging
van liberalen, vrijz.-dem. en soc.-dcm. om
zich, ieder op hun beurt, de verdienste toe
te kennen voor alles wat op verschillend ge
bied in de laatste jaren aan goeds is tot
stand gebracht. Het ontbreekt er nog maar
aan, dat ze vertellen, dat b.v. de ontdekking
van Amerika ook aan hen te danken is.
Feit is echter, dat wat tot stand kwam.
tot stand kwam buiten verantwoordelijkheid
der linksche politieke zedemcesters. Meer en
meer blijkt, dat zij aan de rechtsche beginse
len meer bindkracht toekennen, dan vroe
ger wel eens is voorgegeven.
Is dit Kabinet een sterk Kabinet?
Het is bij uitstek sterk: zakelijk en per
soonlijk, meende de heer v. Lanschot. Voor
het voorgewende linksche pessimisme be
staat geen grond.
Maar er is meer. De perzik van 1925
smaakt niet naar moer. Kamerontbinding is
practisch vrijwel uitgesloten als middel om
een andere samenstelling der partijen te ver
krijgen. Het eerste optreden van het Kabinet
was gelukkig en van de critiek op personen
in het Verslag der Tweede Kamer is niets
overgebleven.
De taak van het Kabinet besprekende,
kreeg de minister van Arbeid met zijn om
vangrijk program het eerst de beurt Hij
werd vermaand evenwicht te bewaren tus-
schen werkgever en werknemer in het be
lang van een normale ontwikkeling van ons
bedrijfsleven.
Ook het evenwicht tusschen financiën er>
sociale en cultureele uitgaven moet bewaard
Toch is de toestand zoo, dat de vleugelen
wel iets breeder kunnen worden uitgesla
gen. Gepleit wordt voor de kinderrijke ge
zinnen bij belastingwetgeving. Ook bij wo
ninebouw moet er mee gerekend worden.
Aandacht werd ten slotte gevraagd voor
het rentevraagstuk en de kapitaalvorming.
Het rentecijfer daalt en met de kapitaalvor
ming is het niet zoo schitterend gesteld, blij
kens een rapport van de sub-commissie uit
de Commissie voor de Economische politiek.
Er is allerlei, dat wijst op een komende pe
riode van verminderde welvaart.
De heer v. Lanschot besloot zijn rede met
bespreking van de vraag of onze wegenver-
be* ring niet al te degelijk geschiedt en of
ook bij de uitvoering van de Zuiderzeewer
ken niet besparingen mogelijk zijn. We zou
den, indien zulks het geval zou zijn, mil
liocncn kunnen besparen. Onze rijkswegen
zijn per K M. te duur en het Zuiderzeewerk
goat over honderden millioenen. En daarop
moeten we letten bij onze algemeene finan-
cieHe politiek. Voorzichtigheid is noodig om
het werk op den duur niet te doen misluk
ken.
Na de pauze kwam
i de Kabine'sformatie van den staatsrech
telijken kant hesprak. Zijn groot bezwaar
was, dat het Kabinet zich extra-parlementair
BINNENLAND.
noemde. Hij zag daarin een aantasting van
ons constitutioneel staatsbestel, dat een on
geschreven staatsrechtelijk gewoonterecht is.
Daardoor ontstaat verwarring.
Extra-parlementair is als kwalificatie aan
vaard, omdat overleg ontbrak met de parle
mentaire partijen, waarop het Kabinet steu
nen moest. Maar als „parlementair' is sten-
op het vertrouwen van het parlement,
is het Kabinet-Ruys niet extra-parle
mentair, maar parlementair. Vooral ook om
dat het Kabinet het parlementair systeem
als grondslag voor ons staatsrechtelijk bestel
aanvaardt. Daarom wilde Prof. Kranenburg
spreken van een „extra-pariementair parle?
mentair" Kabinet.
Prof. Kranenburg greep deze gelegenheid
aan om zijn partij te verdedigen tegen het
verwijt, dat in 1913 niet reëel zou zijn ge
handeld bij de aanbieding van portefeuilles
aan de soc.-dem.
Tot het Kabinet terugkeerende, betoogde
hij, dat de wijze van formatie niet beslissend
is voor het wezen van het Kabinet, Het stelt
zich op de basis van het parlementaire stel
sel, zegt te leven uit dezelfde staatkundige
beginselen als de meerderheid in het parle
ment en daarom, concludeerde Prof. Kra
nenburg, is het parlementair, al is de me
tbode van vorming eenigszins buitenissig.
Op deze wijze had hij natuurlijk geen
moei,to om de verantwoordelijkheid voor hot
partijkabinet-Ruys te leggen op de partijen
der rechterzijde. Daar was het politiek om
te doen. Op deze wijze werden de rechtsche
partijen dus verantwoordelijk voor hetgeen
geheel buiten haar om is tot stand gekomen
Prof. de Savornin Lohman (c.h.)
begon met zijn groote teleurstelling uit te
spreken over het mislukken van de eerste
poging tot Kabinets
formatie. Voor hef
politiek verantwoor
delijkheidsbesef ware
een zuiver rechtsch
parlementair Kabi
net veel beter ge
weest.
Een democratisch
Kabinet zou veel
zwakker gestaan heb
ben dan dat wat we
iu hebben. Het is
moeilijk om te defi-
nieeren wat demo-
Pror. Lohuiao cratisch is. Met hei
staatspensioen en de
ontwapening zijn de democraten niet for
tuinlijk geweest Gehoopt werd op R.-K.
steun. Maar dat is een ongefundeerde ver
wachting.
De uitslag der verkiezingen wees niet in
democratische richting, maar wees naar dc
partijen, die in het geestelijk moment het
springende punt zien in het staatkundig le-
Formatie van een .op de rechterzijde steu
nend Kabinet is echter mislukt. Prof. Loh
man was van oordeel, dat bij de eerste po
gingen gegaan is in de richting van een
door de chr.-hist. niet te aanvaarden bin
ding. Tegen overleg heeft deze partij geer;
bezwaar, maar wel tegen een zich vastleg
gen op een bepaald program. Intusschen
heeft dat „binden",.na het debat in de Twee
de Kamer, een minder stringente beteekenis
gekregen. Ware de eerste opzet wat meer
soepel geweest, dan ware het resultaat al
licht gunstiger gebleken.
De heer Lobman meende, dat na de eerste
mislukking-Ruys niet alle mogelijkheden
waren uitgeput. Er was een ervaren staats
man, wiens naam op aller lippen was; deze
had nog wel eens een poging kunnen doen.
Intusschen het is anders geloopen en
nu moet men maar liefhebben wat men
heeft. De heer Lohman verheelde niet, dat
het wel eenigszins verwonderlijk was, dat
na de eerste mislukking de prominente
staatsman Ruys met snelheid het extra-par
lementair Kabinet formeerde. Dat is eenigs
zins koren dragen op den molen van men-
schen als Prof. Kranenbürg.
Uitvoerig werd daarna betoogd, dat de
drie rechtsche partijen vereenigd worden
door het aanvaarden van beginselen van
godsdienstigen aard, die een absoluut ka
rakter dragen. Ze zijn in het hoogste een.
Het normatief karakter der chr. beginse
len aanvaardt men links niet en daarom
stelt men daar telkens weer als probleem
wat naar christelijken maatstaf buiten dis
cussie moest zijn. Men erkent de beteekenis
der zonde niet en zoo stelt zich levensbe
schouwing tegenover levensbeschouwing.
Zoolang, wat de erkenning van de Chr.
grondslagen voor ons volksleven betreft, dc
linkerzijde niet homogeen wordt met de
rechterzijde, zullen de partijen van rechts
elkaar steeds meer vinden.
De overheid heeft een eigen recht om de
onderdanen te binden aan absolute normen.
Zij mag, als het om de hoogste beginselen
gaat, zelfs voor de meerderheid niet wijken.
Ook de overheid heeft zich nederig te bui
gen voor de diepe, in de Heilige Schrift ver
borgen wijsheid. In 'n relativistische levens
beschouwing is dat echter onmogelijk.
Onderwerping aan. Gods wil biedt ook de
beste waarborgen voor de vrijheden des
volks.
Of het Kabinet parlementair heet dan wel
extra-parlementair, maakte voor den heer
Lohman weinig uit. Nu er niet is gepraat
met de rechtsche fracties,, gaat het niet aan
Hp nnrtijon van rechts als zoodanig voor het
Kabinet aansprakelijk te stellen, al gaat het
Kabinet van dezelfde beginselen uit, welke
de rechterzijde belijdt. O. i. afdoende be
streed de heer Lohman op dit punt de luch
tige, oppervlakkige redeneering van Prof.
Kranenburg. Hij wees er in dit verband op,
dat Mr. Marchant in 1925 toonde van de be
teekenis van beginselen geen begrip te heb
ben,, toen hij een program-ministerie poog
de te maken en daarbij zekere zuiver Room-
sche desiderata als lokspijs gebruikte.
Tegenover dit ministerie staan de rech-
tergrocpen volmaakt vrij.
Gewezen werd verder op het ontbreken
van moreele verantwoordelijkheid bij de par
tijen, die wel eens teveel denken aan zich
zelf bij het bepalen van den politieken koers
haar politieke houding. Het Staatsbe
stuur moet niet ontaarden tot iets, waarover
in den boezem van partijbesturen wordt be
slist In de Regeering behoort het autocra
tisch element riet te ontbreken.
Gewezen werd verder op de wenschelijk-
heid om het mechanische, mathematische
evenredigheidsstelsel te mitigeerer. De in
vloed van den kiezer moet grooter en de lo
cale invloed moet ruimer worden. Wordt
dan de mathematische zuiverheid iets ge
schaad, dan is dat met zoo erg.
Ten slotte kwam het program der Regee
ring aan het woord.
Financieele voorzichtigheid werd wensche
lijk geoordeeld. Enkele sociale voorzieningen
zullen noodig zijn eer opnieuw aan belas
tmeverlng'ng ken worden gederht. Verschui
ving van lasten moet dan echter niet een
De bindendverklaring der C. A. O. werd
afgewezen. De minister van Arbeid ga niei
ANTWOORDEN VAN MINISTERS
Op vragen van den heer Van den Heu
vel betreffende uitbetaling door de Brit-
sche Regeering van schadevergoeding aan
Nederlandsche haringvisschers. heeft de
Ministers van Buitenlandsche Zaken geant
woord
De schadevergoeding voor Nederlandsche
visschers is thans bijna geheel uitbetaald
Wat de reeders betreft, had deze uitbetaling
reeds in September 1.1. plaats. Met betrek
king tot de bemanning moesten, alvorens
tot uitbetaling, waarmede de vereeniging
„Zce-risico" zich on verzoek der Regeering
heeft belast, kon worden overgegaan, veelal
nadere inlichtingen worden ingewonnen om
trent het aantal leden der bemannimr van
bepaalde schenen en de door hen bekleede
functies en hun adressen. Thans is dat on
derzoek slechts nog voor de be/manning van
vier schepen niet afgeloopcn. Het aan de le
den der bemanning der overige schepen
toekomende is te hunner beschikking ge
steld-
DE VREDES- EN VOLKENBONDS
TENTOONSTELLING
PROPAGANDA VOOR EENZIJDIGE
ONTWAPENING.
Het Centraal Comité tot waarschuwing
tegen eenzijdige ontwapening heeft een
brief aan den Minister van Binneniandscho
Zaken gezonden, waarin cr op gewezen
wordt, dat de tentoonstelling van Volk.»
bond en Vrede misbruikt wordt cum propa
ganda voor eenzijdige ontwapening en
dienstweigering te maken. Zoo worden ver
schillende exemnlaren van het orgaan Kerk
en Vrede, waarin dienstweigering wordt ge
propageerd en gesteund en strooibiljetten
onderteckend door Ds. H u g e n h o 1 z,op
wekkend tot dienstweigering, uitgereikt
DE NEDERLAND-INDIE VLUCHTEN
De faciliteiten-kwestie.
In een Reuter-telegram uit Londen wordt
gemeld: dat in verband met eenige door
Ken worthy in het Lagerhuis gestelde
ragen, de onder secretaris van het lucht
vaart-ministerie Montagne heeft meece
deeld, dat de kwestie betreffende het nog
niet verleenen van faciliteiten aan Nedpr
land voor de vluchten naar Ned. Indië een
aangelegenheid is, welke aan de jurisdictie
van het Engelseh-Tndiseh gouvernement
onderworpen. Vergunningen worden
eerder verleend, vooraleer de draadlooze
meteorologische dienst als de organisatie
van de landingsterreinen voor de vluchten
geheel gereed is.
ARBITRAGE RECHTSGESCHILLEN
EEN NIEUW VERDRAG MET AMERIKA.
Ingediend is een wetsontwerp tot goeo-
keuring van het op 13 Januari 1930 te
Washington tusschen Nederland en de Ver-
eenigde Staten van Amerika gesloten arbi
trage-verdrag.
De grondslag van het nieuwe verdrag
is. dat rechtsgeschillen aan arbitrage zul
len worden onderworpen. Een belangrijke
vooruitgang vormt het nieuwe verdrag ech
ter in zoover, dat de uitzonderingen op dat
beginsel meer gepreciseerd en daardi
minder ruim zijn.
GOUDEN AMBTSJUBILEUM
i. II. II. BARGER, Ned. Herv. predikant te
Utrecht, hoopt morgen te herdenken dat hij
voor vijftig jaar de Evangelie-bediening in
de Ned. Herv. Kerk aanvaardde. Vooral voor
het Diaconessenhuis te Utrecht heeft Ds.
Barger zich bijzonder verdienstelijk gemaakt
Sedert 1907 is hij voorzitter van het bestuur.
Gedurende vele jaren is de jubilaris praeses
n het Classicaal Bestuur van Utrecht
in de richting van „verstaatlichung" onzer
staatsinstellingen. Het zij den minister niet
onverschillig van welke zijde het Kabinet
oppositie ondervindt, maande de heer Loh
man.
De minister van Onderwijs werd welkom
vaste hand aan Koloniën wa
hoefte. Daarover beschikt de tegenwoordige
bewindsman.
Rede-Wibaut.
De heer Wibaut (s.d.) verwachtte dat
de Regeering niet zal regeeren; ze zal niet
veel meer doen dan voorzichtig administree-
ren. Deze meening trachtte hij met voor
beelden te staven.
Geklaagd werd, dat de S. D. A. P. te wei
nig van de „baantjes" krijgt.
Ten aanzien van het vrijhandelsbeginsel
wenschte de heer Wibaut der Regeering
meer vastheid toe.
Het portefeuilleaanbod in 1913 is afgewe
zen, omdat men toon de S. D. A. P. nog niet
invloedrijk genoeg achtte om verantwoorde
lijkheid te aanvaarden. Bij do S. D. A. P
gaat het partijbelang boven constitiltioneele
opvattingen.
De heer Wibaut kon verder niet inzien
dat het meer christelijk is de gehuwde moe
der te steunen dan de ongehuwde. Er zijn
omstandigheden, dat hij de ongehuwde
der hoogstelt.
Ton slotte betuigde de heer Wibaut nog
maals, dat zijn verwachtingen van deze
geering buitengewoon matig zijn. Dat kan
eerst beter worden, wanneer geregeerd za!
worden op den grondslag eener andere pa:
tij groepeering.
De heer Rink moest daarna spreken
maar vroeg verlof dat vandaag te mogen
doen. Schoorvoetend stond de voorzitter
•it verzoek toe.
De vergadering werd verdaagd.
BOND VAN CHR. (M.)U.L.O.-SCHOLEN
Onder presidium van Ds. M. van Grieken van Rotterdam hield gisteren te Utrecht de Bond van Chr. (M.)U.L.O.-Scholan zijn
jaarlijksche algemeene vergadering. Op onze foto ziet men vele bekende figuren op 't terrein van ons Christelijk Onderwijs.
Kerknieuws.
NED. HER7. KERK
edankt: Voor Elbung (2de pred.pl.),,
J. H. Gunning E.B.zn. te Schoonhoven
Voor Woudirichem, W. L. Mulder te Voort-
buizen.
GEREF. KERK
Beroepen: Te Vianen, caind. D. Zemel
te Haarlem.
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE
D s. J. H. H u y g e n s nam, wegens vertrek
lar Heerjansdam, Zondag jl. afscheid
de Ned. Hervormde Gemeente te Heusden met
predikatie over Efeze 3 20 en 21. Aan
het einde werd hij toegesproken door ouderl.
Zonneveld namens de Kerkeraden van Heus
den, Oudh-jusden en Herpt; door Ds. Mr. E.
D. G. van der Horst, van Gcnderen, namens
het Class Bestuur van Heusden; door Ds. J.
J. Kuyper, van Dussen, namens den Ring
Heusden; en door Ds. A P. van der Vlugt,
Drunen, als consulent en namens het Ned.
Jongelingsverbond (ring Heusden), de Ver
eeniging tot Evangelisatie buiten de Classis
Den Bosch en de Vereen, tot Bijbelversprei
ding.
KERKELIJK LEVEN TE EINDHOVEN.
Men schrijft ons uit Eindhoven;
-Hoezeer de geestelijke actie hier zooveel
mogelijk gelijken tred houdt met de on
geëvenaarde uitbreiding dezer gemeente,
blijkt thans opnieuw.
Zaterdag a.s. hoopt de Geref. Kerk van
Eindhoven weer een nieuwe Evangelisatie-
post te stichten in een nieuw gebouw, ge-
'-gen in de voorstad Stratum.
En 19 Maart hoopt de tweede dienaar des
Woords, Ds. A. J. Fanoy, van Ferwerd, zijn
intrede te doen, na op denzelfden avond
bevestigd te zijn door Ds. K. Sietsma, zijn
toekomstigen ambtsbroeder.
Een ruime houten hulpkerk Is reeds in
gebruik genomen, zoodat de Gemeente in
twee gebouwen kan samenkomen.
Hoe groot de zegen is, blijkt wel uit het
feit, dat nog geen 20 jaar geleden voor het
eerst een predikant aan de Gemeente verbon-
werd en nog wel voor rekening der De-
putaten voor de Evangelisatie in Noord-
Brabant en met opdracht om twee Zondagen
per maand elders te preeken. Eindhoven
was toen dus slechts een Evangelisatiepost.
En thanstwee ruime kerkgebouwen
met twee predikanten en in meer dan één
buitenwijk een Evangelisatielokaai; onge
acht den veelvuldigen arbeid op Schoolge-
KERK EN ZUIDERZEEGEBIED
Te Alkmaar heeft de installatie
een Hoofdcomité in de Classis Alkmaar voor
de Inzameling van gelden voor het Zuiderzee-
fonds ten behoeve van de Ned. Herv. Kerk
plaats gehad.
Het doel van het Hoofdcomité is in de eerste
plaats het vormen van sub-comité's in elke
Gemeente van de classis Alkmaar.
PREDIKANTSWONINGEN.
Te Zoeterwoude bestaan plannen bij
de Ned. Herv. Gemeente tot het bouwen
van een nieuwe pastorie.
KERKORGELS.
Te Winterswijk is voor de in aan
bouw zijnde Ned. Hervormde .Tcugdkerk, de
tweede speciale kerk voor dat doel, de bouw
en de plaatsing van een nieuw orgel opge
dragen aan de Electr. Orgelfabriek M. Spie
ring te Dordrecht.
LEGER DES HEILS.
Kolonel Th. Westergaard, chef-secretaris
van het Leger des Heils in Nederland, is met
Ingang van 10 Maart benoemd tot comman
dant van het Leger des Heils in Finland.
EVANGELISATIE
Tot Voorzitter der Vereeniging voor In
wendige Zending in Noord-Holland is thans
opgetreden Ds. W. S. van Leeuwen te Vel-
sen. Hij is die opvolger van Ds. II. J. Hak
te Alkmaar.
Te Emmen (Dr.) hoopt de heer M. N.
W. Smit, candidaat tot den H. Dienst en be
roepen predikant bij de Ned Herv. Gemeente
Rottum en Stitswerd, op Zondagmiddag
6 April (te half 3) afscheid te nemen als
tijdelijik voorganger van de Ned. Herv. Evan-
GIFTEN EN LEGATEN.
Te H i 11 e g o m is door de Ned. Herv.
Gemeente een gift van f200 ontvangen voor
een bijbeldrager. Voorts werden ten behoe
ve van de consistoriekamer een inktstel
met vloeidrukker en vloeiblad, een ets en
een rookstel geschonken.
ZILVEREN AMBTSJUBILEUM
Ds. W. DE LANGE, Ned. Herv. predikant te
Woerden, hoopt 26 Maart a.s. zijn 25-jarig
ambtsjubileum te herdenken
Leger en Vloot.
LEGER DES HEILS
DE ZELFVERLOOCHENINGS-AANVRAGE
Stond de groote massa vroeger vreemd en
onverschillig tegenover het werk en het
doel van het Leger des Heils, thams nu het
veertig jaren met zegen heeft gearbeid, be
zit het in alle kringen van ons Nederland
sche volk vele vrienden.
Naarmate men het Leger des Heils beter
leerde kennen, verdwenen evenredig ook
misverstand en vooroordeel en naar die
zelfde rnate namen de aanvragen om hulp
in aantal en versohekleahead toi.
Dank zij toenemende waardeering en
hulp heeft het Leger zijn werk kunnen uit
breiden.
In Nederland heeft het Leger des Heils
ongeveer 150 afdeelingen en inrichtingen,
waaronder Tehuizen voor mannen, voor
vrouwen, voor kinderen, voor ontslagen ge
vangenen, afdeelingen voor goedkoop voed
sel, nacht-asylen, achterbuurts-posten, enz.
Zijn zendingsarbedd in onze koloniën kan
moeilijk in enkele regels genoemd worden
Om dit alles echter te kunnen voor. itten
is finantieele steun noodig. Zonder dien
steun kan men het niet voortzetten en uit
breiden.
Kommandant B. Vlas, Prins Hendrikkade
49, Amsterdam, doet daarom een beroep on
«.lien, die, overtuigd van de zegenrijke ge
"olgen van den socialen en geestel.'ken ar
beid, het Leger te willen steunen.
Inlichtingen omtrent het Leger des Heil-
zal verder gaarne door den Kommandant
worden verstrekt.
ONTSLAG ONDEROFFICIEREN.
De mededeeling in enkele dagbladen, dat de
minister van Defensie voornemens zou zijn om
de onderofficieren met 30 dienstjaren te ont-
is van allen grond ontbloot.
WAT EENS OP
27 Februari
GEBEURDE:
Op <tm z7sten Februari 1861 werd im de
telegrafie, het Morsesijsteem, voor de eerste
maal ter beschikking gesteld van 't publiek
Reeds de oude volkeren, Grieken, Romei
nen en de Germanen, maakten, om spoedig
berichten over te kunnen brengen, gebruik
van een soort telegrafie.
In '69. kwam Guillaume Amontons, een
Franschman, op het idee, om van afstand
tot afstand mannen te pos te 'ren, gewapend
met een telescope, om signalen van verschil
lende posten op te vangen, signalen, waar
van men de beteekenis kende.
In 1791 kwam men op het idee alarmsig
nalen te maken, welke inrichting in 179-4
in gebruik werden genomen, bot 1844, toen
het electrische telegraaftoestel in dienst
werd gesteld, spoedig geperfectioneerd door
Charies Wheatstone, een Engelsch natuur
kundige en door Morse.
Op reis naar Amerika, in 1832, ontwierp
hij een plan, voor een nieuw systeem voor
het verzenden van telegrammen en hij
maakte tevens een stelsel van teekens, wel
ke uit saamgevoegde streepen en punten
bestond. Morse gaf aan zijn toestel en aan
zijn methode van overbrenging zulk een
graad van volmaaktheid, dat er in tachtig
jaar niets, of bijna niets behoefde te worden
veranderd.
Sinds 1861 is de Morsetelegraaf algemeen
in gebruik en wordt nog veel gebruikt.
Morse viel de eer te beurt, dat hem door
een tiental staten in Europa een dotatie
van 400.000 francs werd aangeboden. Ilij
overleed 12 April 1872.
GENERAAL VAN DAALE^S
VERASSCHING.
Onder zeer groote belangstelling vond gis
teren op Westerveld de vcrassching plaats
van het stoffelijk overschot van luit.-gene-
raal G. C. E. van D a a 1 e n, oud-comman
dant van het N.-I. leger.
Vele ridders in de Militaire Willemsorde,
zoowel van het leger hier te lande als iu
Ned.-Indië woonden de plechtigheid bij. Ou
der de aanwezigen merkten wij o.a, op da
generaals Snijders. Siwart, Gerth van Wijk,
Kruisheer, Boetje, Doorman, Drijber, Maris,
Blokhuis, Rietschoten, Koolhoven. Sachse.
Voorts tal van hoofdofficieren. Verder wa
ren aanwezig een deputatie van de Hoogere
Krijgsschool, het bestuur van de afdeeling
Nederland van 't Indo-Europeesch Verbonü.
secretaris en penningmeester van den Bond
van Ridders in de M. W. O. beneden deu
rang van' officier», politie-autoriteiten en hoo-
ge ambtenaren enz.
Bij de plechtigheid werd niet gesproken.
VAN ONZE ADVERTEERDERS
DE NIEUWE. VERBETERDE CHEVROLET 1930
DOET HAAR INTREDE
Binnen enkele dagen zullen de Chevrolet-De tandwielen der achteras ziin eeiiigszlns
ealers in de treleeenheid wnrdon rrocioM „a
oealers in de gelegenheid worden gesteld
om in een intieme bijeenkomst te Antwer
pen kennis te maken met de nieuwe Che-
vrolet-modellcn voor het jaar 1930.
Op het eerste gezicht lijkt er weinig ver
anderd, daar de carosserie Vrijwel gelijk is
gebleven aan die van het zoo populaire mo
del 1929, waarvan niet minder dan 1.350.000
stuks werden gefabriceerd en verkocht.
Nog meer geperfectioneerde arbeidsmetho-
den stellen de Chevrolet Motor Car Com
pany in staat in dit jaar een dag-productie
van 6000 personenwagens cn trucks te be
reiken.
De zes en zeventig verbeteringen aan het
nieuwe model aangebracht, zijn even zoo
veel waarborgen te meer dat de kooper een
representatieven en economischen wagen
ontvangt, dien hij met rechtmatigen trots
aan zijn vrienden kan toonen.
Het vermogen van den krachtigen en soe-
pelen zescylinder kopkleppen-motor is met
10 pet. opgevoerd zonder vergrooting noch
tans van den cilinderinhoud.
Een der voornaamste verbeteringen betreft
wel de remmen, die nu vóór en achter van
het inwendig-uitzettend type zijn en boven
dien volkomen tegen het binnendringen van
\ocht en stof van buiten af zijn beschermd.
'aard.
veerschommels van het chassis zijn.
zelf-instellend d. w. z. dat eventueele speling,
hoe klein ook, onmiddellijk automatisch
wordt opgenomen. Wij wijzen voorts op do
armen der Lovejoy hydraulische schokbre-
kers, die thans met stangen aan de veeren
zijn verbonden, waardoor hun werking nog
doeltreffender is geworden. De scharnierpun
ten zijn voorzien van rubber bussen, welke
uitteraard geruischloos blijven en geen sme
ring behoeven.
Evenals dit bij hooger geprijsde wagens
van General Motors het geval is, is in do
nieuwe Chcvrolet-carrosserieën de voorruit
iets schuins geplaatst, waardoor hinderlijke
lichtreflexen worden voorkomen.
En zoo zouden wij ad infinitum kunnen
voortgaan, ware het niet, dat de beschikbare
ruimte ons op deze plaats ontbreekt.
Wij vermelden ten slotte, dat aan het
gamma van Chevrolet-productcn enkele
nieuwe modellen zijn toegevoegd, o. a. de
v.erdeurs Club Sedan, die voor velen een
begeerlijk object zal zijn.
De Sedan vormt dit jaar een bijzondere
attractie, daar dit model in standaard-uit
rusting voorzien is van bumpers vóór cn
achter, terwijl een kofferrek met koffer
eveneens zijn inbegrepen.
