DE FILMKEURING
Uit het volle leven
WOENSDAG 26 FEBRUARI 193QTWEEDE BLAD PAG. 5
VERGADERING CENTRALE
COMMISSIE
DE KEURING VAN HET GELUID
VERMINDERING VAN DE KWALITEIT
DER SPEELFILMS
Bdha.p van den heer D. van Staveren.
Naar aanU-ejoiing van het jaarverslag
maakte dir. Hartmann de opmerking
dat in het afgeloopen jaar 18 groote speel
films werden afgekeurd, tegen 5 in het jaar
te voren. Spreker kan niet aannemen, dat
de 85 leden der commissie zooveel strenger
zijn gaan keuren, te minder daar zij in den
regel sleohts in kleine groepjes bijeenkomen.
Veeleer gelooft hij, dat het tijgt aan de kwa
liteit van de films, die a oh ter uit is gegaan.
Integendeel er zou nog heel wat scherper
gekeurd kunnen worden, met name voor do
leeftijden 1-1 en 18 jaar. Spreker geeft den
Bioscoopbond An overweging, z'n smaak wat
te wijzigen, door betere films te doen toe
zenden.
De heer Romsvvinkel waarschuwt te
gen de strenge keuring.
Ds. van d'er Heyden is het met den
heer Hartmann ten deze niet eens. Hij
heeft niet zooveel vertrouwen in de mede
leden der commissie als dir- Hartmann
cn is van oordeel dat er wel te scherp wordt
gekeurd, alHhams in bepaalde gevallen. Spre
ker herinnert aa.n de afkeuring destijds van
da film Jeanne d'Arc.
Nadat nog enkele leden hun meening te
kennen hadden gegeven, gaf de voorzitter
als zijn meening te kénnen, dat er over het
algemeen uitmuntend wordt gekeurd. Wan
neer het vorig jaar zooveel meer films zijn
afgekeurd dan in 1928, dan komt dat door de
verminderde kwaliteit dier films en niet op
rekening van de Centrale Commissie. Hoe
langer noe moer komen er films den
laatoten tijd welhaast uitsluitend uit den
underground, het nachtleven en het sexueele
terrein. Indien dat zoo voortgaat, dan
spr., die altijd een vriend van de film is
geweest, hard op weg, daarvan een vijand
te worden.
Hef is niet juist, dat de Centrale Commis
sie zich zou laten leiden door eis oliën van
het Zuiden; zij keurt naai' eer cn geweten
voor het geheels land.
Vervolgens hield <le voorzitter, de hqer D
van Staveren, een voordracht over
de keuring van geluidsfilms.
Een juiste definitie van het begrip geluids
film is moeilijk te geven. Zoowel de junidi
sdhe ails do huishoudelijke commissies heb
hen er ©en geformuleerd, doch heide „clefini
■bes zijn nog voor verbetering vatbaar.
De Bioscoopwet geeft met opzet geen om
sobrijving van het begrip „fiiilm". De ge
lud'döfiiims vallen wel degelijk ook onder de
wet. De vraag is echter, of de Centrale Com
missie bij de keuring dier films ook op de
geluiden moet letton. Zij moet zich niet af-
vraggen welken indruk een film maakt op
de keurende sub-oommissie in een der loka
len van de Centrale Commissie, doch op het
doorsnee-publbiek in het bioscoop-theater.
Daarom moet zij de fi ims zooveel mogelijk
voor zich krijgen in denzelfden toestand,
waarin ze in de theaters aan het publiek
gebeden worden-
De wet spreekt in artikel 16 van liet ver
toon en van films. Hierbij uitsluitend te
denken aan visueel© waarnemingen is on
juist: een toon eetstuk wordt ook vertoond
en daarbij is het gesproken woord zelfs
hoofdzaak.
Wij moeten de films keuren met de gelui
den, mot de muziek, met de teksten.
Uitvoerig staat spr. stil bij de groote moei
lijkheden, die verbonden zijn aan het even
tueel coupeeren van geluidsfilms. Spreker
raadt aan ten deze nog geim vasten weg voor
te sebrijvm, doch deze aangelegenheid ter
observatie aan de huishoudelijke commis
sie over t j laten.
Nog ta.l van andere vragen verlangen een
j beantwoording. Mogen er van eenzelfde film
uiteen loopendie stomme- en geiuids-copieën
in omloop worden gebracht? Moeten clde af
zonderlijk worden gekeurd?
Deze eri dergelijke vragen zal de huishou
delijke commissie, na overleg met de juridi
sche commissie en met de belanghebbenden,
I nog verder onder het oog moeten zien om
na te gaan of verandering dier wettelijke
j voorschriften noodzakelijk is en zich in dat
e geval tot de regeering met voorstellen te
wenden. Zoolang de toestand op dit gebied
zioh echter nog niet geconsolideerd heeft, is
I een afwachtende houding nog aan te ne-
j velen.
j Nadat nog ©enige sprekers het woord had-
ERNSTIG SPOORWEGONGELUK IN SCHOTLAND
den gevoerd, betoogde de heer Van Stave
ren nogmaals dat het geihlM bij de keu
ring behoort te worden gereproduceerd. In
dien de Bioscoopbond meent, dat de C. C.
zicli er niet mee mag bemoeien zoolang er
geen bijzondere regelingsvoorschraften voor
zijn vastgesteld, dan zou spr. de geluidsfilms
maar liever zoolang willen laten liggen en
derhalve de goedkeuring ervan opschorten.
Hierna werd gepauzeerd.
DE MIDDAGVERGADERING-
Te half 3 werd de vergadering heropend.
Mr. dir. G. A. van Th iel, voorzitter van
id© Plaatselijke Commissie van toezicht op
•de bioscopen 'te Amsterdam, en liiid van de
Centrale Commissie voor de filmkeuring,
hield daarna een .inleiding over het in de
Bioscoopwet vastgelegde vergunningsstelsel,
d.vv.z. de bepalingen betreffende het onder
nemen van bioscoopvoorstellingen in het
openbaar, waarvoor nJ. een vergunning
van het college van B. en W. der betrokken
gemeenten vereischt wordt.
.Spr. wees op de gevaren van film ver too-
n.ingen: brand-, gezondheids-, zedelijkheids-
en moreel gevaar.
De wetgever heeft het bioscoopkwaad wil
len reglementeeren door H vergunningsstel
sel, dat aan B. en W, groote bevoegdheden
geeft.
Spr. gaat dan na de bezwaren, welke aan
het vergunningsstelsel kleven.
1. Dat naast het geven van bioscoop voor
stellingen door hen, die dit als bedrijf ex-
ploiteeren, ook openbare filmvoorstellingen
mogelijk zijn, die door niet-ondernemers
kunnen worden gegeven, is aan de aandacht
van den wetgever ontgaan.
2. Zeer kwestieus is het, of ook de niet-
ondernemers vallen onder de voorschriften
van art. 16 inzake de leeftijdsgrenzen en het
verbod van vertooning vani films, welke door
die Centrale Commissie ook voor volwasse
nen zijn verboden. Valt hij niet onder deze
voorschriften, dan is praotisoh gesproken
I het hek van den dam en de invloed van
het keuringswerk der Centrale Commissie
veel minder groot dan redelijkerwijze ver
wacht mocht worden.
Valt hij wel onder deze voorschriften, dan
is er nog niets gewonnen, wamt geeft de niet
ondernemen' een voorstelling, waarbij hij
zich niet houdt aan leeftijdsgrens of verbod,
dan ontbreekt elk middel om hem te straf-
ffen. Noch de administratieve sanctie, noch
eenige strafrechterlijke sanctie is op hem
van toepassing.
Aan d ezen toestand moet een einde komen.
3. liet iiooger beroep in de vergunnings
aangelegenheden is onvoldoende geregeld.
Spr. wal,, dat iemand, die een vergunning
krijgt, echter met elschen, die z.i. onredelijk
zijn, ook bij Ged. Staten in beroep kan ko
men. terwijl voorts in de wet moet worden
opgenomen een bepaling, dat bij vernieti
ging door Ged. Stalen van een weigenngs
besluit van B. en W. dit laatste college ver
plicht ia binnen een bepaalden tijd een ver
gunning uit te reiken met inachtneming
van de beslissing van Ged. Staten.
Voorts wens'cht spr. een beroep bij de
Kroon mogelijk te maken, terwijl ten slotte
naar zijn meenlng ten onrechte het zenden
van een waarschuwing imperatief aan B.
en W. is opgedragen. Het is noodig deze
waarschuwing facultatief te maken en
voorts dat èn de plaatselijke commissie van
Toezicht èn de betrokken vergunninghou
der moeten worden gehoord alvorens deze
schriftelijke waarschuwing wordt uitgereikt
Terwijl de express-trein Londen—Aberdeen in razende snelheid voortschoot, had een
ontsporing plaats, tengevolge waarvan de beide locomotieven en de eerste wagens tot
een ontzettende punihoop werden. Deze ramp eischte vier dooden en talrijke gewonden
Gedachtenwlsseling
De voorzitter zegt uit naam van de
huishoud©]ijke commissie, dat deze zich
zeer wel met het advies van mr Van Th.Mf
d.i. het advies van de reohtskunddj
si© kan vereenigen. Inderdaad i;
sohelijk, dat ook de niet-ond'
neer zij films willen vertoonen, aan de wet
worden onderworpen.
Intrekking vain vergunning mag niet plaats
hebben, tenzij de betrokkene absoluut on
verbeterlijk is gebleken. Schorsing der ver
gunning aoht spr. eveneons een zeer dras
tische maatregel, die slechts in uiterste ge
vallen doch zeker niet bij verschil van
inzicht mag worden toegepast.
De heer Van Duuren zou het minder
wenschlijk achten, dat cultureel© organisa
ties ten aanzien van het verkrijgen eener
vergunning op een lijn zouden worden ge
steld met ondernemers.
Mr. N o te b o o m acht de bestaande moge
lijkheid van beroep op Gedep. Staten bij de
BERNHARD SHAW OP DE
MORGENWANDELING
De 72-jarlge dramaturg heeft een hekel aan
zware Weeding en wil ook midden in den
winter geen overjas aantrekken!
vergunmimgskwestae voldoende; deze schept
reeds een bevoorrechte positie boven toonafel
en variété ten aanzien van art. 188, waarbij
dat hooger beroep is uitgesloten.
De beer Hamburger zegt, niet bepaal
delijk het gevoel te hebben, dat het bioscoop
bedrijf in een bevoorreohte positie verkeert.
Beroep op de Kroon moet, worden ingevoerd
teneinde te voorkomen, dat plaatselijke in
vloeden een beslissende rol in hoogste in
stantie «pelen.
Mr. Van Thiol acht het op grond van
de ervaring wel degelijk noodig dat de niet-
ondernemers worden onderworpen aan de
biosooopwet. Men kan niet blijven toelaten,
dat allerlei buurt- of speeltuin vereen, e.d
ongehinderd films laten afdraaien, die aan
een bioscoophouder, soms maar enkele hui
zen daarvandaan voor bepaalde leeftij '.en
zijn geweigerd.
De heer "an Duuren zegt nog, dat
zijn bezwaar tegen het onderwerpen van cul
tureele organisaties aan de bioscoopwet niet
de keuring op zichzelf geldt, doch den eraan
verbonden adm mistra li even omslag.
Mevr. Van .Eizenga diende een voor
stel in om erop aan te dringen, dat bij wets
wijziging de mogelijkheid wordt geschapen
films toelaatbaar te verklaren voor mannen
en vrouwen afzonderlijk. Zij heeft daarbij
het oog op films als „Die Ehe" („I-Iet vol
maakte huwelijk")
De voorzitter stelt voor, dit vraagstuk in
handen van de juridische commissie te
stellen.
Hiertoe wordt besloten, nadat m,r Van
Thiei] beeft gezegd, dat vermoedlijk art. 16
van de bioscoopwet de gevvenschte mogelijk
held reeds bevat, zoodat dan wetswijziging
niet noodig zou zijn.
Daarna wordt de vergadering gesloten.
AMSTERDAM
NOG EENS HET ROKIN.
Morgen, overmorgen wellicht begint de
Raad te behandelen de motie Boekman-
Baas, die een oplossing vraagt voor het Ro
kin-vraagstuk met behoud van het water.
Dempers en niet dempers spannen de
laatste krachten in, om nog door strooibil
jetten en meeting het oordeel van de Raads
leden te beïnvloeden.
De taxi-chauffeurs hebben een biljet in
vragen en antwoorden uitgegeven, waarin
voor de demping wordt gepleit en de i
stelling gewekt alsof deze groep van
burgers, de meest aangewezen beoordeelaars
van het vraagstuk der stadsschoonheid
den zijn.
Meer bevoegd lijkt ons Prof. Brugmans
die in een bezadigd artikel het advies der
commissie voor Monumentenzorg onder han
den neemt. Ook „Het Handelsblad" evenals
„De Tijd" voeren een krachtig pleidooi voor
het behoud van het water.
„De Standaard'" heeft zich zelf tot heden
nog op de vlakte gehouden, wat wij betreu-
al stemmen wij toe dat het hier geen
politieke kwestie geldt.
Dinsdagavond hebben „Amstelodamum",
,Hendrick de Keyser", „Heemschut", het Kon
Oudheidkundig Genootschap en Arti et Ami-
citiae, in de kleine zaal van het Concertge
bouw een protestvergadcring belegd.
Als sprekers zijn daar opgetreden de hei-
ren Jhr. Ir. G. C. S i x en Architect, A. A.
Kok benevens de bekende Heemschutter
Henri Polak.
De belangstelling was inrterftend niet ge
ring. Van den aanvang af toen de voo
ter, Prof. Brugman., z.jii „ounuddig,
aesthetisch en onhistorisch" deed hooren.
het einde toe als de heer Polak zijn ge
kruide rede uitsprak, die tegenover den
dienst van Publieke Werken zeker niet bil
lijk was, maar overigens fonkelend van hu
mor, laaiend van oprechte liefde voor zijne
voor „onze" stad, was er aandacht, belang
stelling, meeleven, stemming.
Een klein incidentje, een paar lachende,
niet toestemmende bezoekers, en de warmte
steeg en men had ze haast uit de zaal gezeb
Of dit om het Rokin zou gebeurd zijn of om
den heer Polak is moeilijk uit te maken,
maar het toont wel dat er „sfeer' was.
Aan het slot werd een motie aangenomen
waarin bij den Raad aangedrongen wordt
de motieBoekman—Baas niet te verwer
pen,
EEN VEERRASSING.
Thuis gekomen van de protestvergadering,
nog een beetje in de „stemming" genietend
van de sappige humor en de gewilde
drijving van Polaks rede, die ook in zij'
overdrijving interessant was en geestig, sla
ik het Gemeenteblad op om te zien, of
van het Stadhuis iets nieuws is.
Daar lees ik dat de heer Jan ter Haar
een voorstel heeft gedaan om het Rokin te
dempen. Hij heeft zelfs de protestvergade
ring niet afgewacht, de discussies in den
Raad nooit even laten beginnen. Hij weet dat
nu een principieele beslissing komt, mee
tlij wil blijkbaar de roem hebben, toch de
demper te worden van het Rokin.
Deze dapperheid komt wel wat laat. Zes
jaren lang heeft de heer ter Haar de lei
ding gehad van ,de Publieke Werken. Hij
heeft geen kans gezien de zaak in den Raa'"
te brengen, hoewel de gelegenheid daarvoor
er wel is geweest. Hij is mee verantwoorde
lijk voor de vcrwaarloozing van het Rokin.
Hij he.eft de kracht gemist er iets van te
maken. Ven 1926 ligt er nog eén laatste no
ta van P.W. maar in den Raad is de zaak
niet gekomen.
Nu doet deze voortvarendheid en d;
krachtgebaar toch wel een beetje vreemd
aan. Het ware beter achterwege gebleven
want het houdt een zelfbeschuldiging in. En
het is ook een beetje |j d el hp i ds vertoon.
Maar het spreekt vanzelf dit is do zaak
en het' recht van den heer ter Haar.
WAT EENS OP
26 Februari
GEBEURDE:
Terwijl het Weensche congres, na Napo
leon naar Elba te hebben verbannen, de
laatste hand legde aan de redactie van de
besluiten, op deze bijeenkomst genomen,
ontvingen de vorsten, die reeds gereed ston
den om te vertrekken, de schrikwekkende
mededeeling, dat Napoleon het eiland van
zijn verbanning had verlaten en weder in
Frankrijk vertoefde.
Op den 26sten Februari had Napoleon
zich te Porto Ferrajo ingescheept, met de
generaals Bert,rand en Drouot en 1100 sol
daten, van wie 700 tot de oude keizerlijke
garde behoorden. De overigen waren Polen,
Corsicanen en Italianen.
De flotilla bestond uit 7 schepen. Men wist
de Engel sohe en F ranse he kruisers, dde het
eiland Elba bewaakten, te ontkomen.
Van de Fransche marine was overigens
weinig gevaar te duchten, daar zij meer
aan de zijde van Napoleon dan van Lode-
vvijk den Achttiende stond, terwijl Napoleon
het geluk had, dat de commandant van den
Engelschen kruiser, kolonel Campbell, aan
wien de bewaking van Napoleon en Elba
was toevertrouwd, meer dacht aan pret
maken te Livorno of te Genua, dan aan het
bewaken van den hoogen gevangene.
En denzelfden avond, waarop de ex-keizer
der Franschen Elba verliet, werd te Porto
Ferrajo een bal gegeven en de inwoners en
de vreemdelingen, die het bal bijwoonden,
hadden geen vermoeden, dat het werd ge
arrangeerd om het vertrek van Napoleon cn
de anderen zooveel mogelijk te maskeeren.
Vijf dagen, na het vertrek, landden Napo
leon en zijn getrouwen onder de palmen,
welke de baai van Juan tusschen Cannes
en Anti bes omgeven en de driekleur
wapperde opnieuw van het Fransche grond
gebied.
Een „Waterloo" was noodig om voor goed
een einde te maken aan cle macht en het
drijven van den Corsicaansohen gewel
denaar.
Schoolnieuws.
SCHORSING.
Te Renkum is, naar de „N.R.Ct." mede
deelt, aan de Ned. Hervormde School een
der onderwijzers, de heer J., zonder opgave
van redenen (althans waren deze hem twee
dagen nadat hem de toegang tot de school
was ontzegd, nog niet meegedeeld) ge
sehorst. Een onderzoek wordt ingesteld door
het Hoofdbestuur van de Vcreeniging van
Christ. Onderwijzers en Onderwijzeressen
in Nederland,, terwijl ook de Commissie van
Beroep' er mee in kennis is gesteld.
HET TAALONDERWIJS.
De heer J. Lens schrijft in de „S.. m. d.
B.", naar aanleiding van de klachten der
Examencommissie over slordigen stijl en
grove spelfouten in het schriftelijk wc
van de candidaten voor de hoofdakte, 1
volgende, onder het opschrift: „Wat moet
van ons taalonderwijs terecht komen?"
„Zelfs al schrijft men een behoorlijk per
centage van deze examenfouten op rekening
van de .oerveusiteit, dan is de rest nog wel
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN.
Dr.H.NANNING's -
HAEMQFERRIN
Bloedvonmend versterkingsmiddel.
f 2.60 p.V\ flesch, 'ƒ1.60 p Vz flesch
genoeg om af te vragen: Wat moet er van
oris taalonderwijs terecht komen? Het zou
de moeite wel loon en, een onderzoek in te
stellen naar de oorzaken van dit verschijnsel
Wijst het op een gebrek aan intellect?
Arme school, die aan zulke leerkrachten
L overgeleverd. Wijst het op geringschat*
hup van dè spellingszuiverheid? Een gering
schatting. die niet het eerst en bet meest in
ut onderwijzerskringen is opgekomen, d oh
die desniettemin, en juist misschien te -dar
ker naar ze tot in minder wetenschappelijke
kringen doordringt, een fnuikendiea- invloed,
heeft
Hier rust zeker een belangrijke taak op de
opleiding. Die heeft toch mensohen te vort
men voor de practijk van het schoolleven»
En het schoolleven vraagt consekwente toe
passing van één spellingssysteem. Geen en
kel sp ngssysteem zal echter kunnen re
kenen met slordigheden enneem me niet
kwalijk.... stommiteiten, ails we in deze
bloemlezing vermeld vinden. Tegen derge
lijke fouten helpt slechts dril, d.vv.z. karak
tervorming door toepassing van de leerstof.
Van den onderwijzer laat staan vaai den
inan die naar de hoofdakte dingt mag
toch zeker gevraagd worden een zóó auto
matisch zuiver schrijven der w.w. vormen
b.v., dat fouten als hier gesignaleerd wor
den, niet meer kunnen voorkomen!
Het moet met óns taalonderwijs, ook wat
betreft het. „zuiver schrijven'' beter worden.
Op onze Lagere School, maar ook bij oplei
ding en hoofdaktestudie.
Ook uit het oogpunt van volksbelang is
een zuivere spelling geen te verwaarloozen
ding. Welke spelling men wenscht, laat ik
op 't oogenbük huiten geding. Maar een slor
dige, inconsekwente schrijf-maar-raak-me*
thode, kan zeker niet door den beugel!"
EEN RADIOREEKS
De Studio te Hilversum
ER KOMT EEN PAUZESEIN
SPREKERS, DIE ZICH NIET AAN DE
KLOK HOUDEN
De zendverdeeling en radio-centrales
V.*)
Hier, Huizen, Holland.
„Hier, Huiizen, Holland; Chr. Radio Ver-
eeniging" zegt de omroeper, die den zeer
tocpasselijken naam van Tolk draagt, of ook
zijn helper (want de heer Tolk kornt door
de uitbreiding van werkzaamheden er haast
niet meer toe); en, als de omroeper dat
zegt, dan staat hij inHilversum
voor de microfoon.
De zender staat in Huizen, maar de
studio, dc lokaliteiten, waar de uitzending
plaats heeft, zijn in Hilversum, niet ver van
hot omroepkantoor aan de Heuvellaan.
Een eigen studio
heeft de N.C.R.V. niet; maar ze heeft de
beschikking over de Luthersche kerk en
deze leent zich uitnemend voor het doel,
behoudens de al te kleine ruimte voor den
omroeper en zijn helpers, die den gang dei-
ui'zending moeten regelen.
Dit kerkgebouw is zoowel beschikbaar
voor de morgenwijding als voor zang, mu
ziek en Sprekers. Doch de vereeniging heeft
alles zoo ingericht, dat men noch in de
kerk, noch in de consistorie gedurende de
diensten van de kerk zelf, iets merkt van
cfe radio-beweging.
Zoo worden b.v. de muziektafeltjes en
stoelen van het orkest opgeborgen onder den
pv "kstoel; men ziet er niets van.
De mierofoonstroom wordt in het lokaal
ven den omroeper door twee versterkers A
en B versterkt; waarbij allerlei combinaties
mogelijk z in, terwijl de Feeding-lamp de
versterking regelt; iets, wat de beer Tolk
ook thuis kan doen, als daar gesproken
wordt.
Het vierde artikel stond in ons blad
yan Dinsdag 25 Februari.
Blijkt het, dat er iets aan de uitzending
ft apert, dan kan onmiddellijk geconstateerd
worden, wóar de fout zit.
In deze ruimte bevindt zich ook de tijd
sei n k 1 o k, doch die is, om zoo te zeggen,
in cle watten gelegd, zoodat de omroeper
er geen hinder va.n heeft.
Binnenkort., en clit is een nieuwtje, komt
er ook
een pauzesein.
Dit. zal bestaan uit de eerste strofe van
het „Wilhelmus" of van „Een vaste Burcht"
naar keuze.
Dan komt er de sprekers (de goeden,
wat dit. betreft, niet te na gesproken)
mogen zich sohamen,
een klok als zandlooper,
welke hen, die het woord voeren, zal waar
schuwen, dat de spreektijd bijna verstre
ken Is.
't Is een volkskwaal van ons: sprekers
weten wel te beginnen, doch niet te eindi
gen. Telkens overschrijden ze den spreektijd
en sturen daal het heele programma in cl©
Do nieuwe klok nu, begint twee minuten
voor liet einde van den spreektijd (voorloo-
pig niet hinderlijk) te flikkeren en beduidt
zoo den spreker, dat hij een slotzin moet
zoeken.
In deze ruimte vindt men voorts twee
grain a Toons en de telel'onnliinen. De omroep
dienst te Hilversum beschikt over 12 lijnen
In het catechisat.iplokaal hebben de uit
zendingen van Joh. de Heer plaats en 'ook
cle lessen. En in de kerk, zooals gezegd,
worden de concerten, muziek- en zanguit
voeringen gegeven.
Van den zender te Huizen maken gebruik:
de Ned. Herv. Kerk, de Geref. Kerken, de
Chr. Geref. Kerk, de Geref. Kerk (H. V.),
de Baptisten, de Vrij-Evang., de Evang.
Lutherschen, het Leger des Heils en de groep
Joh. de Hoer; enhelaas op Vrijdag
avond ook de V.P.R.O., de vrijzinnig-gods
dienstigen.
Dit is weer een van die wonderlijke be
slissingen van den minister, die de Vrijzin
nigen bij cle orthodox Christelijke groepen
indeelde; gelukkig nog niet voor de predik
diensten op Zondag, welke door Hilversum
uitgezonden worden waar ze thuis hooren.
Een andere beslissing van den minister
schrijft voor, dat voorloopig, zoo nu en dan.
van zender geruild moet worden. De AVRO
en de VARA c.s. zenden soms via den
Huizer zender uit, de NCRV en de KRO via
den Hilversumschen zender; zulks in ver
band met de lange golflengte, welke aan
Huizen is toegewezen en die veel beter is
dan de korte golf.
Een definitieve regeling wacht op de
definitieve verdeeling
van den zendtijd, waarover de Radio-raad
een advies aan den minister zou uitbren
gen, waartoe deze raad zich echter incom
petent moest verklaren.
Hiermee kom ik aan het politieke gedeelte
in deze reeks, en hoewel ons blad er onlangs
een duidelijke beschouwing over gegeven
heeft, mag ik er toch niet over zwijgen.
Tengevolge van het gelukkige optreden
van de heeren J. J. C. van Dijk, Mr. Heems
kerk en hun medestanders in de Tweede
Kaïner, is, tegen het. voorstel van minister
van der Vegte in, die blijkbaar liet advies
van het Hoofdbestuur der Posterijen volgde,
in cle Radio-wet opgenomen, dat cle zendtijd
naar billijkheid verdeeld zal worden.
De zendtijd, d.w.z. een volle week op cle
zender te Hilversum en een volle week te
Huizen.
Naar billijkheid, d.w.z. volgens de
groote vrijzinnige pers en de Vrijzinnig
democraten, een volle week on de beste
golflengte voor de AVRO en de andere week,
met de slechte golflengte, voor alle niet-
liberalen, die niet denken zooals zij. De
AVRO zorgt dan voor een nationaal, alge
meen programma en de andere omroep-
vereenigingen kunnen daarnaast, zoo nu en
c' .n, een preekje voor zich zelf en hun
naaste geestverwanten houden.
Deze idee ik zeg niet: deze oplossing
lijkt me heel goed. Wat denkt men b.v.
van deze regeling?
We zijn in de historie gevormd tot een
Christelijke natie en cle Gereformeerde
Kerk was zelfs staatskerk. De Chr. grond
slagen van ons volksleven zijn er gelukkig
nog, al wordt er, b.v. door de AVRO, aan
gewrikt en gemorreld.
Een nationaal programma
zou dus een positief Christelijk programma
kunnen zijn, zonder met onzen volksaard te
strijden en daarnaast zouden andersdenken
de groepen iets aparts kunnen geven.
Wat, lacht men om dit voorstel? Dat
begrijp ik niet. Waarom moet het nationale
programma op zijn best „neutraal" zijn,
terwijl het toch inderdaad de gevoelens van
positief geloovigen zal krenken?
De liberalen willen een politiek zonder
godsdienst, het is waar; maar ze erkennen
toch de waarde van den godsdienst voor het
persoonlijke leven? Waarom maken ze dan
bezwaar tegen een Christelijk-nationaal
programma?
En, indien zij al gegronde motieven heb
ben om mijn denkbeeld af te wijzen;
waarom moeten de Christelijke partijen, de
orthodox-protestanten en de roomsch-katho-
lieken, zioh dan schikken naar hun op
vatting?
Het advies van den Radio-raad.
Hoewel, dwaas genoeg, (of misschien was
•het slimheid) aan de leden van den Radio-
raad onder eede geheimhouding is opge
legd, is toch wel na te gaan, welke minder
heidsadviezen de Radio-raad over de verdee-
ling van den zendtijd aan den minister
heeft uitgebracht.
Een groep werd aangevoerd door den
voorzitter Dr. J. Th. de Visser, die helaas,
wat clit betreft, in het vrijzinnige schuitje
schijnt, te varen, en die adviseerde om cle
onbeschaamde wenschen van de AVRO In
te willigen.
Een ander groepje steunde het voorstel
van Mr. de Gaav Fortman om het Christelijk
volksdeel (KRO en NCRV) 35 pet. van den
zendtijd toe te staan; dat wil dus zeggen
vijf dagen per week op één zender.
De derde belangrijke groep in den Radio-
raad, waartoe Mr. Gerbrandy behoort, wil
als grondslag ongeveer nemen de politieke
verhoudingen. De rechterzijde beschikt over
ruim 50 pet. van de kiezers, voor haar wordt
dus een volle week op één zender gevraagd.
Kan het billijker?
In de N. R. C. las ik nog dezer dagen, dat
de AVRO meer. begunstigers heeft dan alle
andere omroeporganisaties te zamen en dat
hij dus alles moet hebben, -vat hij wenscht.
Ik geloof er geen steek van, met alle
respect overigens voor de kwaliteit der
AVRO-uitzendingen, dat deze bewering juist
is. En ik" zou mij, als ernstig blad, voor
zulke beweringen schamen, sinds de AVRO
een petitionnements-agitatie heeft gevoerd,
welke even opgeschroefd als misleidend
was,
Interieur der studio, de Lu
En voorts, de minister rit met die min
derheidsadviezen natuurlijk in zijn maag
en een beslissing is nog niet genomen. Maar
ik ben daarop tamelijk gerust. Minister
Reymer moet niets van
het onware neutraliteitsbeginsel
der liberalen hebben en een bevoorrechting
van de AVRO zou hem in de Tweede Kamer
hoogst kwalijk genomen worden. Daar is
beslist een meerderheid, bestaande uit
S.D.A.P., Rome, Anti-rev. en Chr. histori-
schen (geheel of gedeeltelijk), die de prin
cipieele omroepen recht zal willen doen.
De AVRO moge dan met groot lef optre
den, hij is niets meer en niets minder clan
een doodgewone liberale omroepvereeniging.
Het haat hem ook niet, of hij zich aan de
samenwerking, welke er tusschen de ver
schillende omroepen bestaat, onttrekt. Hij
zal in het wettelijk gareel moeten loopen
Inzake cle radio-distributie kan clit voor
loopig een beetje storend werken, doch dat
komt ook wel in orde.
Ge weet, dat er tegenwoordig
'hertche Kerk te Hilversum.
radio-centrales
bestaan, welk©, radio-uitzendingen voor een
bepaalde buurt distribueeren. Deze centrales
hebben daarvoor een vergunning van den
minister en berekenen aan de "aangeslote
nen b.v. 50 ets. per weoMkvoor aansluiting
en luidspreker.
De omroeporganisaties stellen zich op
het juiste standpunt, dat hierbij de rechten
van derden in 't gedrang komen. De centra
les handelen n.l. met het eigendom der
omroepvereenigingen. En het is billijk, dat
hiervoor wat betaald wordt.
Reeds schijnt beslist te zijn, dat de cen
trales voor dit jaar een som van f 100.000
zouden storten, maar dit bedrag kan niet
verdeeld worden, omdat cle AVRO liever
zelfs niets ontvangt, dan iets aan de VARA
te gunnen.
Doch ten slotte wordt dit zaakje ook wel
geregeld.
Het is. zooals Mr. van der Deure zeg-t: da
schoolstrijd is niet tevergeefs gestreden.
Ook op het terrein van de Radio zal het
recht zegevieren.
