Die is
nog mooier
MCHAMELIJKE OEFENING
Gemengd Nieuws.
Uit het volle leven
MAANDAG 10 FEBRUARI 1930
INRBZOWnEN NIEDEDEFLING
Schrale Lippen pi|D/\|
Schrale Neus rURVL
un HET SOCIALE LEVEN.
UITSLUITING IN HET HEEREN-
KLEEDINGBEDRIJF.
Dezer dagen hebben volgens het Hbl. de
weiii>nemersbonden in het heerenkleedingbe-
drjjf, bij de onderhandelingen over een nieuwe
C. A. O. o.a. nieuwe voorttellen ingediend, ten
aanzien van een verhooging der uurloonen,
productie of vacantie-uitkeering aan huisar
beiders, de premie-betaling voor ziekte-verze-
ring.
De werkgevers bleven bij hun standpunt
geen verhooging der uurloonen, doch wei
vergoeding aan de atelierkleermakers va
cent per uur, voor het betalen van de helft
de ziektepremie. Daarby wilden z\j de regeling
betreffende de uitkeering van de productie
premie aan thuiswerkers iets gunstieer
ken.
De vertegenwoordigers van de vakbonden
konden hier niet mee accoord gaan. Deze woek
worden weer conferenties gehouden. Inmid
dels hebben de leden van de werkgeversbon
den alle kleermakers tegen 15 Februari a.s.
de uitsluiting aangezegd.
In de algemeene vergadering van de Am
sterdam sche grossiervereeniging voor den
Vleeschhandel werd het bemiddelingsvoorstel
van den Ryksbemiddelaar inzake het gerezen
conflict met de loonslachters op het abotto:r
te Amsterdam in den breede besproken. Er
werden maatregelen beraamd om by eventu-
eele weigering der slachters om de voorstel
len aan te nemen, het bedryf op normale wjjze
voort te zetten. By de gehouden stemming
hadden de leden verklaard, zich voor de pun
ten 1, 2, 3, 5 en 6 van het voorstel van
Ryksbemiddelaar. Evenwel punt 4 werd met
algemeene stemmen verworpen.
De afd. Amsterdam van den Ned. Bond van
arbeiders in het slagersbedryf en aanver
wante vakken, heeft een vergadering gehou
den met de arbeiders, die betrokken zyn by
dit conflict
Het voorstel van den Ryksbemiddelaar
werd met algemeene stemmen aangenomen.
Als gevolg van deze beide vergaderingen zal
de staking aan het abottoir worden voortge
zet.
KAARTSPELEN IN DE TREINEN.
Het verbondsbestuur van „Patrimonium'
verzoekt den Minister van Waterstaat drin
gend, om na te gaan of bij de wijzigingen
van het spoorwegreglement geen
schriften kunnen worden gegeven, die een
sterker optreden tegen het kaartspelen om
geld in de treinen mogelijk maken.
Dit kwaad heeft toch dikwijls jonge men-
schen en gezinnen in moeilijkheden go-
bracht, terwijl het voor medereizigers, die
zich niet met het kwaad inlaten, hoogst on
aangenaam en dikwijls aanstootelijk is.
De Bond van Chr. Fabrieks- en Transport
arbeiders telde op 1 Jan. U. 12.023 leden.
Met inbegrip van de fusie met den Ohr.
Zeeliedenbond klom de Bond van 8575 op
1 Januari 1929 tot 12,023 op 1 Januari 1930.
Een vooruitgang dus van 3448 leden. Zonder
de groep visschers, welke overgekomen zijn,
zou de winst ongeveer 2300 leden zijn ge
weest.
Tot lid van het hoofdbestuur van den Bond
in de vacature-A. Karsdorp werd benoemd
de heer C. van Baren Jr., tot dusver plaatse
lijk bestuurder te Amsterdam.
SLAGERSBEBDR1JF.
Te Sneek is opgericht een afdeeling slagers
gezellen van den Ned. Centr. Bond van Chr.
Arb. in de Bedrijven van Voedings- en Genot
middelen, met aanvankelijk 15 leden.
HET CONFLICT IN DEN SCHEEPSBOUW.
De houtbewerkers en meubelmakers, werk
zaam by de Ned. Scheepsbouw Maatschappij
te Amsterdam, hebben het advies der besturen
hunner vakbonden opgevolgd en besloten he
den niet in staking te gaan. Zy handhaven de
eischen in het ultimatum gesteld. Daarover
zal nader worden geconfereerd. Do eischen
betreffen de loonregeling.
DE ARBEIDSBEPERHING IN DE
DIAMANTNIJVERHEID.
Te Amsterdam heeft de algemeene leden
vergadering van de A. J. V. op voorstel van
het bestuur besloten de beperking der pro
ductie te bestendigen tot 16 Februari as.
met dien verstande, dat zoo noodig de zagers
en snijders het werk eerder mogen aan
vangen.
Dit beteekent dus, dat tot het einde der vol
gende week de regeling geldt, dat slechts
arie dagen per week door de diamanthewer
kers mag worden gewerkt ter beperking van
de productie.
Met ingang van 16 Februari krijgen de
werkgevers dus weer de vrijheid om de ge-
hoelc week te laten werken.
De zagers en snijders kunen met ingang
van heden weer onbeperkt werken, ten einde
den noodigen voorraad gereed te hebben,
wanneer de slijpers weer aan het werk gaan.
Het bestuur der A. J. V. deelde mede tot
zijn voorstel te zijn gekomen, doordat zii van
mecnimg is, dat de noodtoestanden die hun
tot beperking der productie noopten, niet
meer bestaan.
HET LEDENTAL VAN HET C. N. V.
Naar de heer H. Amellnk, secretaris van
het Chr. Nat Vakverbond, in „De Standaard"
meedeelt, was op 1 October 1929 het ledental
van het C N. V. weer gestegen tot 69.595.
Hot juiste aantal op 1 Januari 1930 is nog
niet bekend. Maar toch kan nu reeds worden
medegedeeld, dat dit aantal méér dan 72.600
zal bedragen.
Het hoogste ledental werd door het C. N.
V. bcriekt op 1 October 1921. Toen was het
gestegen tot 76.756.
CHR BOND VAN SCHOENMAKERS
PATROONS- EN WINKELIERS.
Genoemde Bond hoopt 26 Juni e.k. te Am
sterdam zyn jaarvergadering te houden.
De bestuursleden M. Vos, P. M. Rousseau,
G. Brobbel en C. M. van Esch treden als zooda
nig af, doch zyn herkiesbaar. De heer Van
Esch stelt zich echter niet meer beschikbaar
ook de voorzitter zag zich gaarne door
ander vervangen.
BRANDEN.
Te Hengelo (Ov.) ontstond brand in de
meubelmakerij en opslagplaats van de firma
Ebbekink en Ter Waarbeek, aan den Johan-
naweg- De meubelmakerij stond spoedig in
lichtelaaie. Men heeft den brand met behulp
van eigen middelen tot de meubelmakerij
kunnen beperken, zoodat de opslagplaats
gespaard bleef. Verzekering dekt de aanzien
lijke schade. De oorzaak was een gebrek
aan den schoorsteen.
Te Zaandam ontstond brand in een fou-
rageopslagplaats van H. Groen aan de Oost
zijde. Door het krachtdadig optreden van de
brandweer werd het vuur spoedig bedwon
gen en bepaalde de brand zich tot het hou-
te,n pakhuis, waarin een groote hoeveelheid
fourage verloren ging. Een tweetal auto's
waren nog met moeite in veiligheid ge
bracht
De schade wordt door verzekering gedekt.
Te Drunen (N.Br.) brak brand uit in het
huis van Cox. De brand nam zoodanig in
omvang toe dat men de brandweer uit Waal
wijk te hulp riep- De belendende woning
van De Leur vatte eveneens vlam. Beide
woningen zijn tot den grond toe
BESLAG GELEGD OP EEN SCHIP.
Namens de reederij „Zaanstroom"
IJrouiden is voor fl 95-000 beslag gelegd op
het Zweedsche stoomschip „Johann Sanne
dat naar zee zou vertrekken.
Genoemd stoomschip werd begin Januari
door een der trawlers van genoemde reederij
te IJmuiden binnengesleept Over de borg
tocht konden vertegenwoordigers van de
maatschappij en van assuradeuren van het
Zweedsche stoomschip het niet eens worden
met het gevolg, dat beslag is gelegd,
ZIGEUNERS LANGS DE GRENS.
Een troep van honderd zigeuners trok uit
België in do richting van de Hollandsche
grens. De veldwachters en ambtenaren der
omliggende Nederlandsche grensdorpen wer
den spoedig hiervan verwittigd en bewaken
than3 dag en nacht de grens, teneinde te
verhinderen, dat de ongewenschte gasten
hun tocht naar Nederland voortzetten.
De zigeuners hebben, toen zij bemerkten
dat «je grens overal streng bewaakt werd,
hun richting gewijzigd. Langs de Belgische
grens, gevormd door de Maas, trekken zij
voort in de richting Maastricht.
PAARDEN
HET CONCOURS HIPPIQUE TE BERLIJN.
Deze week is te Berlijn het jaarlijksche
paaixlensportfeest gevierd. Do belangstelling
was dit jaar bijzonder groot, omdat, in ver
bond met het 25-jarig bestaan der Verecni-
ging, weLko deze feesten organiseert, een
buitengewoon aantrekkelijk programma was
samengesteld.
Op Zaterdag 1 Februari werd een aan
vang gemaakt met bet grootsch festijn Ifet
was do z.g. „Dag dor Roodrokken". Deze
dag was (lus speciaal gewijd aan wedstrij-
stryden voor hen, die dc jachtsi>ort-te-paaid
beoefenen. Trakehnen en Oostpruisen be
haalden dezen dag de grootste successen,
's Avonds werd een spring-eoncours gehou
den, waarin Spanje overwinnaar werd.
Talrijke afwisselimr is er ook de volgende
diagen geweest en dikwijls waren er span
nende momenten. Aardig was b.v. de wed
strijd voor juniores, waarin kinderen gele
genheid kregen iets van hun kunnen te
laten zien.
Ook de wedstrijden voor seniores waren
belangrijk. Winnaar werd de krasse heer
Wolff, de vroegere eigenaar van het be
roemde Olympische dressuurpaard Gimpel
Ook stond een concours hoogtesprong op
het programma, doch het was niet mogelijk
het record, dat voor Puitschland op 2,07 M.
staat te verbeteren. Luit. Hasse werd win
naar. Toch kon hij, hoewel hij het bekende
paard Derby bereed, het niet verder bren
gen dan tot 1,90 AL hoogte.
De Duitsche deelnemers hebben Maandag
avond weer belangrijke successen behaald.
Het bekende Tersche paard, „Baron III",
van Hans Koerfer, was weer bijzonder op
dreef en sprong achter elkaar een 30-tal
hindemissen, zonder een fout te maken.
Tweede werd kapitein Ventura (Tsjecho-
Slo'.uakije) op Eiiot
Dinsdag was de belangstelling weer bui
tengewoon groot De goheele hal was uit
verkocht Het was de dag der rijksweer. Een
goed denkbeeld kan men zich vormen van
hetgeen tegenwoordig door het Duitsche le
ger op hippisch gebied wordt gepresteerd.
Een zware dressuurproef. waarin ook bui
tenlanders startten, werd een zegetocht voor
den heer Loerke, die stalmeester vos bij
den vroegeren keizer. De vijfde plaats werd
bezet door majoor Bürckner, die gewoon
was te winnen, doch den laatsten tyd gere
geld in Watjen en Lörke zijn meerderen
vindt
Op de attractienummers en de uitslagen
der andere dagen hopen we nog nader te
rug te komen.
OM DEN BEKFR VAN ZEIST.
De cross-country cm den Beker van Zeist
vond Zaterdagmiddag onder groote belang
stelling plaats. Aanvankelijk mocht de vrees
Otetaan, dat de vorst, die zich den afgeloopen
nacht terdege had doen gelden, al de plannen
zou verijdelen. Doch het geheel is meegevallen.
Een talrijk publiek heeft de wedsnfo'den met
groote belangstelling gevolgd.
Had men eerst het parcours op ongeveer 4
K.M. geschat, thans bleek, dat dit veel langer
was dan gedacht werd. Do gebede lengte bleek
ongeveer 5 K-M. te zijn.
ongeveer half drie vertrek de eerste
deelnemer. Spoedig volgden ook de an.lercn
in-regelmatige volgorde. Pc rit nam een aan
vang by de boerderij van Frans van Ek aan
d°n Tiendweg.
Vervolgens werd gereden naar de Wulpen-
hotst, waarna een stuk evenwijdig aan oo Koe
laan werd gereden. Dan werd deze overga "to
ken, waarna de rit, nadat door ecnige weilan-
aen was gereden, eindigde in de boerderij van
v Dyk.
Na afloop van den rit vereenigden zich de
deelnemers in hotel Hermitage, waar de Beker
van Zeist door den burgemeester van Zeist
Mr. C. J. Baron van Tuyll van Serooskerken,
zelf werd uitgereikt. Het bleek, dat deze ge-
raleji staf H. F. M. B(.ron van Voorst tot
Voorst met Marabou. Hij had het parcours
afgelegd in 9.25 minuten. Op hem volgde res.
luitenant huzaren J. \V. de Jong Schouwen
burg met Black Boy (9.26 min.). Na dc uit
reiking van den Beker van Zeist door den
burgemeester werden ook de overige prijzen
uitgereikt.
Dank werd gebracht aan den burgemeester
vau Zeist voor zijn medewerking en gastvrye
ontvangst in Zeist.
VOETBAL
UITSLAGEN VAN ZATERDAG.
Kott. Chr. Voetbalbond- Eerste kla
R.C.K.—Eendracht I: 10—L
K.D.O. IUnicum I: 32.
Pro PatriaZwart Wit: nog niet bekend.
Excelsior ID.V.V. I: 32»
Tweede klasse:
W.I.A. IStormers: 40.
H.B.S.—Odiveo: 6—1.
Stormvogels IGroen Wit: 31.
V.V.O. I—V.V.S. Ii 1—3.
Olympia IZwaluwen: 8L
ECONOMIE EN FINANCIEN
Eerste
kla
A.B.S.Excelsior II: 0—2.
Adalaais n—Velocitas II: nog niet bok.
D.V.V. II- -R.S.C. I: nog niet bekend.
Z.W.—V.V.S. II: 1—2.
Unicum IIStormvogels II: 31.
Tweede Reserve klasse:
R.S.C. II—V.V.O. II: niet doorgegaan.
Eendracht IIOlympia II: 16.
Chr. Ned. Voetbal Bond:
District Utrecht: Eerste klasse:
M.V.V. I-V.V.O. I: 7—2.
DestoV.V.B: 5—L
Tweede klasse:
Blauw Wit II—M.V.V. H: S—2.
District Zwolle: Frerste klasse:
Go AheadBe Quick: 30.
SpartaZwaluwennog niet bekend.
C.S.V.—H.V.V.: 4-0.
Tweede klasse:
Be QuickSparta: nog niet bekend.
Entre Nous—C.S.V.: 50.
Vriendschappelijk;
Rott. Chr. Voetbalbond:
D.V.V. II—R.S.C.: 2—2.
Een vyftal uitslagen waren hedenmorgen
nog niet in ans bezit. Wy verzoeken spoedige
toezending voor eventueele te laat komers
toezending. Voor eventueele telaatkomers
hopen wij voortaan steeds des Woensdag-
avonds de stand cler competitie cp te nemen,
JONGE SPORT-ENTHOUSIASTEN
LEENING ALKMAAR
By de toewijding op de aangeboden f 1.350.000
4 >4% obligaties ten bate der Gemeente
Alkmaar zal een aanzienlijke reductie moeten
worden toegepast op de vrije inschrijvingen.
MIJ. VOOR HYP. CREDIET.
Het afgeloopen Jaar.
Aan het jaarverslag der N. V. Maatschap
pij voor Hypothecair Crediet in Nederland
is het volgende ontleend:
Het afgeloopen boekjaar heeft zich geken
merkt door groote bedrijvigheid. In Septem
ber 1929 werd de inschrijvi .g opengesteld, op
250 aandeel en van f 1000 waarop te storten
20 pet, tegen den koers van 25 pet. uitslui
tend voor aandeelhouders.
In het afgeloopen jaar slaagden wy er in
met de Ver. Algemeen Nederlandscli Dia-
mantverhond te Amsterdam eene overeen
komst aan te gaan voor het sluiten van hy
pothecaire geldleeningen onder onze garantie,
gelijk aan de overeenkomst gesloten met de
Rijksverzekeringsbank. Hierdoor is het aantal
instellingen, waarvoor wij op deze wyze gel
den onder eerste hypothecair verband heb-
b n uitgezet, tot 4 gestegen, te weten: De
Rijksverzekeringsbank, Het Pensioenfonds van
het personeel der Staatsspoorwegen, Het Pen
sioenfonds van het Personeel in Vasten Dienst
bij de Ned. Tramweg Mij., De Algemeene
Nederlandsche Diamantbewerkersbond.
Per 31 December waren pandbrieven in om
loop tot een bedrag van f 37. 672.100. Ket
totaal der verplichtingen bedraagt f 51.353.970.
Cgeserveerd werd f 30.000. De winst be
draagt over 1S29 f 423.259. <v. j. f 443.604)
Een dividend zal worden uitgekeerd van 35%
als vorig jaar.
N. V. KODOWA.
Tot liquidatie besloten.
In de tweede buitengewone vergadering van
aandeelhouders, welke Zaterdagmorgen ge
houden werd te Amsterdam, onder presidium
van Mr. van Velzen, secretaris van het college
van commissarissen, werden de voorstellen tot
liquidatie der N.V. Kodowa uitvoerig be
sproken.
Vertegenwoordigd waren 186 aandeelen.
recht gevend op 180 stemmen.
Naar aanleiding van verschillende vragen,
welke werden gesteld, deelde de voorzitter
mede, dat getracht zal worden de liquidatie
op de meest eenvoudige en minst kostbare
wijze te doen geschieden, zoodat do aandeel
houders zullen ontvangen voor één aandeel
Kodowa één aandeel Enk es ex-dividend en
bovendien naar alle waarschijnlijkheid een
bedrag van f 180 A f 200.
Het bestuur is tot «le conclusie gekomen, dat
de overeenkomst met de Enkes het voordee-
ligit was, omdat deze vennootschap het meeste
kan geven voor de vooi raden en installaties
en omdat de machines door de Enkes zelf zijn
ge'.everd en ook omdat hangende de bepalin-
de service, de liquidatie op een andere
wyze zeer moeilijk kan geschieden.
De voorgestelde overeenkomst biedt alle
waarborgen aan de aandeelhouders der
Kodowa.
Na nog eenlge bespreking werd het bestuurs
voorstel tot liquidatie met 179 tegen 1 stem
aangenomen.
DE SUIKER INDUSTRIE IN WEST-INDIË.
Ernstige toestand.
LONDEN 6 Februari 1930 (V.D.) In het
Hoogerhuis vestigde Lord Elibank de aan
dacht op den ernstigen toestand, waarin de
West-Indische suikerindustrie zich bevindt,
terwjjl hy aandrong op een spoedige publica-
n het rapport der West-Indische Suiker-
issie, welek korten tijd geleden uit West-
Indië terugkwam. Elibank zeide, dat hot vol
komen begrijpelijk is, dat suiker thans niet
verkocht kan worden onder voorwaar
den van vrijhandel. De overproductie, welke
zwaar drukt op de wereldmarkt, was grooten-
deels, aldus spr. het gevolg van de hooge be
schermende rechten, subsidies en cartels.
Lord Olivier (Labour), voorzitter van de
West-Ind. Suiker-commissie ondersteunde het
voorstel van Elibank. De commissie was tot
de conclusie gekomen, dat onder de huidige
omstandigheden, zelfs met een begunstiging
van de W. I. suikerindustrie deze niet voort
kan gaan wegens het geschokte crediet en
wegens het feit, dat de verklaring van den
minister van Financiën de basis der markt
had aangetast Op het oogenblik produceeren
de W. I. suikerplanters met een verlies van
1. tot £1-, 5-. per ton. Wanneer er geen
voorkeur zou bestaan voor het W. I. product
voor de irdandsche consumptie, zouden de
planters werken met een verlies van 5.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN.
Zij bezoeken de mönsterzalen van
R. S. Stokvis en zijn opgetogen.
Zij waren juist bij de lampen, be
wonderen nu waschtafels en raken
niet uitgekeken. Complete bad
kamers zagen ze en blinkende
geysers, maar ook Inventa gas
fornuizen en haarden. Hij verloor
z'n hart aan de verzilverde nieuwer-
wetsche lampen en zij raakte in
extase voor een porseleinen bad. Er
staat nog meer op hun programma
drukautomaten, waschmachinef
stofzuigers en electr. kacheltje*
In R. S. Stokvis' monsterzalen
zijn alle belangstellenden den
ganschen dag welkom; nog nimraei
heeft iemand zich een bezoek aan
de.ze tentoonstelling beklaagd!
N.V. Handelmaatschappij
R. S. STOKVIS Zï
Rotterdam Westzeedijk 507
Amsterdam Keizersgracht "313
Den Haag Alexanderstraat 8
Groningen Hooro§ciiedijk 3
HET TIN-VRAAGSTUK.
BATAVIA, 8 Februari 1980. (Aneta) De
Regeering heeft naar aanleiding van de in den
Volksraad gestelde vragen verklaard, dat zij
met buitengewone aandacht afwacht de ont
wikkeling, die de restrictie van de tinpro
ductie in Maiakka en andere landen zal nemen
maar de tyd. sinds welke Maiakka aangevan
gen is met het stopzetten ran het werk op
bepaalde dagen, is nog te kort en het resul
taat van dezen maatregel nog- te klein om
zich een meening te vormen niet betrekking tot
den werkelijken invloed, die deze restrictie op
de productie zal hebben. Voorts wordt uit
eengezet, dat vijf-zesden van de tinproductie
op Banka verkregen wordt uit open groeven,
waarin ten hoogste wordt gewerkt gedurende
tien uren per dag, terwijl er voorts één rust
dag per week is, buiten en behalve de 15 gere
gelde jaarlyksche rustdagen. In verband daar
mede zijn op de Maiakka getroffen maatre
gelen niet zoo verreikend als de omstandig
heden die tegenwoordig op Banka bestaan.
HET NIEUWE LAND BIJ
MEDEMBLIK
ONTWOEKERD AAN DE BAREN
DE WIER1NGERMEERPOLDER
Hap, zei de waterwolf en een groote brok
land ten noorden van Medemblik en ten oos
ten van het oude Flevamcer verd vccn on
der het wateroppervlak. De Wieringermeer
was ontstaan, een inham in Westfrieslaul,
gelegen tusschen de lijn MedemblikWie-
ringen en de haaksche Oostgrens van
Noord-Noord Holland.
Eeuwen iag het Wieringermeer daar- de
gohen bolden zich en bulderden \aak: Me
demblik werd een doodsch stil stadje met
slechts een herinnering aan vroegere groot
heid in de aardige trapgevels, de vioro\ei
hangende muren, en het Rad boud ka steel
De toerist gaat naar Marken, Urk en Tea
sel: ook naar Stavoren; maar in MeJemblik
komt hij niet Stil en verlaten ligt het oude
stidje daar; droomerig en maatschappehjk
versuft.
Een armelijk, akelig haventje geeft kle.
ne scheepjes gelegenheid om binnengaats
te komen: doch de oude pekelharinghaven
is verzand en lijkt meer op een aschtual
dan op een plaats, waar vroeger le\en en
actie was.
De zee is rijk gestoffeerd met vissvhere-
scheepjes, blazers \an Tessel en Wieringen
en botters van Urk; maar Medemblik doet
daaram zelfs niet mee. Op de zeilen leest
men TX, WR en UK; maar geen initialen
van Medemblik. de doode stao.
Het is een troosteloos stadje geweest en
gebleven; nu ree.es een»ge eeuwen. Somber
en zonder perspectief. Wie van Bijbelsrhe
beeldspraak houdt zou zeggen: het is voor
Medemblik een afgesneden zaak.
Doch wonderl'jk is de gang der historie
Heden luiden de kerkklokken in het ver
met blijden klank
en vroolyk wapperen de vlaggen van ..to
rentrans en top". En, wie goed luistert, hoort
de ritseling van nieuw leven. Het lijkt wel
waarlijk in economisch opzicht een nieuwe
lente en een nieuw geluid.
Wie om het oude grachtje heenwandelt
en de nieuwbouw in oogenshouw noemt,
zriet daarin de bewijzen ran herleving,, wel
vaartsprofetie, economischen wederopbloei
levensactie.
Hap, zei de waterwolf en de wateren bruis
ten en bruisen nog aan den noordkant van
Medemblik; maar hij vergat, dat Holland i
vernuft
Zaterdagmorgen stonden we op
dit merkwaardige pant
•ran ons land.
Recht voor ons uit, Sn de richting van de
(voor den Waterstaat) hoogst belangrijke
toren van Medemblik (één de drie steun-
Iijk niet om water in en uit te malen. Het
water dat er uit is, blijft in het Fievo-meer.
Dit is thans nog open zee, doch op 14 Aug.
1932, zei één der ingenieurs gekscherend, is
de groote dijk van Wieringen naar Fries
land ook klaar en dam is or geen Zuidor
punten voor die driehoeksmeting) strekt dej Het is waar, or reeds
18 K.M. lange dijk naar den over op Wie-j
ringen zich uit; aan de linkerkant klotste)
het water van de Wieringermeer tegen dehij Andijk, doch zoon lapje grond
een kleine proefpolder
steenen glooiing; en ter rechterzijde golft de
Zuidefzee, het toekomstige IJselmeer.
Wel, mocht de hoofdingenieur J. F. Lig-
11,00.1 ,n vei o uot xi un un u c tonl>0rF zeggen, dat het een zeer merkwaar-
;oërtdurënd opuit is 'ÏÏTdin «f* °°eeuMik.waa. Want dB bemalmgsln-
H.A. telt niet mee. Het is maar een volks
tuintje, vergeleken bij de landouwen, welke
nu in varding zijn. De Wieringermeerpo)
der wordt 20.000 H.A. groot, en dat is nog
maar 9 van het groote geheel,
ouden erfvijand een deel van êijn ^buit te I'cuun''ca b)J MöQsnrblik en Den 0ever zÜn Dit proefpokiertje echter heeft overduide-
ontrooven. kamt en klaar, ja werken reeds. lijk geleerd, dat de weeke, brakke en 'zoute
En waar vindt men buitengaats zoo'nHct )vat^r in h6t. meer staaf reeds SO c.M. grond in een paar jaar tijds opdroogt tot
verleidelijke waterplas als de Wieringer 'a8er dan inde Zuiderzee. Een veer- goede bouwgrond, waarop beste gewassen
meer, welke om zoo te zeggen uitlokt om I ^45 c-M. heeit men bij laag water laten weg- groeien,
drooggelegd te worden? I vloeien cn 40 c.M. is reeds weggemalen. Een polder droogleggen is voor Neder-
Toen de plannen voor de drooglegging derBei<ie bemalingsinrichtlngen zuigen per landsche ingenieurs een kleine zaak. Doch
Zuiderzee flink doorgezet werden, was Wio j etmaal 2 c.M. weg; d. w. z. elk der vijf pom- dit, aldus Ir. Ligtenberg, was toch iets
ringen al spoedig met den vasten wal ver- P*211 ?50 M3. per minuut of 4% millioon M3. aparts. Het was hier drooglegging in o;
bonden en daardoor was de Wieringermeer irv0r etmaal te zamen. En waar er ongeveer izee en dat was een nieuwe opgave. Nog
aan drie zijden ingedijkt |800 millioen M3. weggemalen^wordt (op een J verzwaard door de eisch, dat het aangren
zende bewoonde gebied, wat havens, afwa
tering enz. niet geschaad, doch bevoordeeld
moest worden.
De deskundigen zijn het er over eens, dat
de moeilijkheden overwonnen zijn. Voor het
leegmalen is alles gereed en dat is, betrek
kelijk, nu slechts een kwestie van tijd.
Doch daarbij komt dan ook een hartelijk
woord van lof toe aan de Nederland
sche industrie. Het is alles
Wat lag meer voor de hand, dan dat nu emmers mag men niet kijken) zal het
ook de vierde zijde afgesloten werd orn j 7 8 maanden duren voor het land gezien
daarna de meer droog te malen tot de eer- j wordt.
ste polder van de Zuiderzeepolder? Natuurlijk kost het wegzuigen, hoe
Zoo beschouwde het ook de directie van'het waterniveau in het meer daalt, steeds
de Zuiderzeewerken. En in Juli 1927 werd
begonnen met den aanleg van de dijk, wel
ke thans Medemblik met Wieringen,
dwars door het bruisende en schuimende
water heen, verbindt
't Is nu echt, de Wieringermeer. want
de verbinding met de open zee is verbro
ken. Doch over een maand of zeven zal het.
moeite en energie: de laatste teiltjes
v» lor zuilen het zwaarste wegen.
Maar, wanneer straks zich het land ver
heft, dan is het reeds doorsneden met ka
nalen, welke nu al uitgebaggerd zijn.
Dit is een der vele
praktische vindingen,
als alles goed gaat, de Wieringer p o 1 d e r i
zijn. Want het Broote gebeuren vaSgt oan: ome ^pste ingenieurs toegepast
het Hollandsche wonder, dat het land niet l
rijst en de zee niet daalt en dat toch gol-1 "fls f™ks.de P°ld«r droog is. moeten e^
vende korenvelden ruischen, waar nogkanalen en tochtslooten zijn;
maar kort geleden de wind een spel metjjiaar deze graven, zou drie keer zoo
de watergolven speelde. duur zyn, als ze nu uit te baggeren en dus
Met andere woorden: heden beginnen, al- mafktc ze °nder water,
thans officieel de poldergemalen te werken;! N&tuurlyk. e-r zal wel v'at slib in loopen*
ze schoppen het water op en werpen hetmaar het voordeel blijft zeer groot
over den dijk en over een half jaar zal men I Met het leegmalen van de eerste der vier
wegen aanleggen, waar nu de n'sschersche-welke de nieuwe /t ;derzeeprovin-
pen varen. j cic zullen vormen, is men dus nu begonnen.
Dan herhaalt rich voor dit stukfe grond.' "eden begint men er officieel mee; doch
wat Noach meemaakte, toen de aarde na de officicnlc waarheid wijkt nog al eens var»
den zondvloed uit de golven herrees; dcjde werkelijkheid af, zoo men weet En dat
laatste plassen opdroogden en de planten 's b'er het geval.. Men heeft eenige da-
groei weer aanving. |g«n proefgemalen, doch dat diende natuur
Nederlandsch fabrikaat,
en van zoodanige kwaliteit, dat hier nu 'n
tweetal gemalen staan, van inrichting en
doelmatigheid voortreffelijker dan waar ter
wereld ook.
Als natie mogen wij daarop terecht trotsch
ziin; want oplossing en uitwerking zijn su
bliem.
Wij voelen ons dan ook zeer gelukkig, al
dus Ir. Ligtenberg, dat ons werk zoo vlot
van stapel liep; maar niet mindor. dat de
Nederlandsche industrie de uitwerking van
onze plannen op zóó'n wijze mogelijk'
naak'e.
Je vertelde Ir. J. H. Verhev ons, dat was
nog ns prettig werken. In Juli 1927 moest
pile? nog beginnen en nu, begin Februari
1930 Iraaien de machines em zuigen de nom
pen/ Ingenieurs, opzichters en arbeiders
werkten met plezier,, omdat ze zagen, hoe
de afbeid vorderde. Dat is zoo'n prettig idee!
Dit was een
heel apart werk.
Men werkte hier in zeer diep water en de
polderbodem is daarbij zeer ongelijk. Daarom
is een zeer verschillend polderpeil noodig en
een enkelvoudig gemaal, dat alles op gelijke
hoogte brengt, was daarom onmogelijk.
Dc nieuwe polders bestaan thans uit vier
verschillende deelcn en elk heeft zijn eigen
af voorgel egenl i eid.
Afdeèling I krijgt voorlooplg een polder-
peil van 4.60—N.A.P.; afdeeling II 5.30 M.
afd. III 6.00 M. en afd. IV 670 M.N.A.P.
De aid. I en III voeren het water af door
het dubbele gemaal te den Oever; II. III en
IV door het driedeelige gemaal bij Medem
blik.
Dit laatste namen we in oogenschouw.
Van beiden geldt echter, dat alles zoo
zeldzaam practisch
is. Met alle eventualiteiten is rekening ge
houden.
De beide inrichtingen hebben verschillende
krachtinstallaties. Het gemaal bij Modem
blik is op electriciteit aangewezen en betrekt
dit van de P. E. N.; bij den Oever zijn Diesel
motoren.
Zoodoende kunnen de gemalen als elkan
ders reserve optreden. En dit is, als de
polder leeggemalen is, meer dan voldoende
n overlast van water te keeren.
Doch ook de verschillende pompen in de
gema'en, de drie bij Medemblik cn de twee
bij den Oever, zijn elkanders reserve. Is één
pomp-installatie defect, dan kan de andere
dienst doen voor twee afdeclingen.
Eenzelfde systeem geldt weer voor de
electrische drijfkracht. De stroom wordt in
dubbele bovengronds^he leiding met 50000
volt aangevoerd, doch in het gebouw tot
3000 volt getransformeerd.
Beide leidingen zijn steeds in actie, doch
sn listig toestel schakelt de leiding, welke
defect is. onmiddellijk uit.
Bovendien is een noodinstallatie aange
bracht, welke in werking komt om in geval
groote storing althans voor verlichting
te zorgen.
Dit alles maakte Ir. L. Monhcmias ons
duidelijk; doch zoo iets gaat meestal over de
hoofden der hoorders heen. Het is al te
technisch.
Zooals gezegd,
het Dieselgemaal
aan den Oever wordt gestookt met ruwe olie
en dc drie tanks, elk met een inhoud van 200
M.3 kunnen brandstof voor een heel jaar
bergen.
Reserve-installaties worden door electri
citeit gedreven; bij storing werkt een twee-
cylinder ruwolie-motor met dynamo.
De centrifrigaalpompcn zijn van een zeer
bijzonder soort Ze hangen in een lager in
het bovenschild van den motor en worden
van onderen niet gesteund.
Do electromotoren zijn voorzien van een
regelmachine, waardoor het aantal omwen
telingen geregeld kan worden van 88 tot 120
per minuut. Eén man kan alles bedienen en
als hij zich mocht vergissen, stopt dc
machine van zelfl
Doch over technische bijzonderheden rwij-
gen we verder. Men ziet er trouwens weinig
van want wat men ziet is o zoo een
voudig.
Dat geldt trouwens ook van het gebouw,
dat uitgevoerd
in gewapend beton,
geheel wit is geverfd en een bijzonder aan-
genamen indruk maakt Ir. D. Roosonburg,
die de architectuur van gebouw cn dienst
woningen verzorgde, heeft eer van zijn werk.
Alle opschik is vermeden het is alles even
praktisch en doelmatig.
Dit werk mag in elk opzicM gezien
worden.
i een prachtstuk voor onze Neder
landsche ingenieurs en de namen van den
hoofdingenieur Ligtenberg en zijn medehel
pers, de lieeren Verhev, Monhemias, v. d.
Berg, Kok en Jager zullen met eere genoemd
worden.
De dag van heden is een schoone dag in
hun leven. De pompen werken, het water
bruist door de kolken en stort zich uit in dc
Nochtans wordt de zee niet vol, doch
de Wieringermeer zal welhaast in een polder
herschapen zijn en. naar wij hopen en ver
trouwen mogen, trekt over een paar jaar da
landman zijn ploegvoren waar thans nog
de scheepjes de golven klieven.
Voor het vertrek beklom de heer D. Kou
enaar, bestuurslid van den Ned. Journalis
tenkring, een der drie electromotoren <^ui
namens de aanwezigen den heer Ligtenberg
en zijn medehelpers dank te zéggen voor hun
vriendelijke begeleiding en hulde te brengen
aan hun schitterend werk.
