V/FOM
H.BÖIH
PR
Over opvoeding
HANDWERKEN
Zuinige verwarming
VITRAGES
E T ONNES
in groote verscheidenheid
Ziet onze etalages
PASSAGE NOORDBLAAK, ROTTFRDAM
vnn-R or vrouw, Ko 6
VRTJ0 40 7 FKHRUART fP30
Onl\
colle
Onlvangen een schiffciende
collectie nieuwe desfins
Ziet onze etalage
PASSAGE NOORDBLAAK, ROTTERDAM
!ii»>«l!IIiïElM5ia:
Vrijheid of dwang,
Sommige menschen laten hun kinderen vreden leven dankte aan het feit, dat hij
opgroeien zoo vrij en eigenwijs, alsof zij in zijn jeugd maar alles had mogen doen
rced6 volwassenen waren die alles „zelf maar, wat hij wilde.
weten moeten". „Wat een schat van een jongen noott
Anderen dwingen en sturen en jagen het hebben ze daar thuis last mee" hoorde ik
grut-, of het 6tukken vee zijn, die, zonder eens iemand na een vluchtig bezoek zeggen
eenlg verstand en eigen inzicht, zich maar| van een oenlgst kind, een werkelijk aardige
hebben te laten lelden aan een liefst zoo- jongen maar die buitenshuis door bijna
kort mogelijk -r- halstouw. niemand vertrouwd werd.
Ook in dezen zijn uitersten gevaarlijk, en O zeker, zei toen een ander heel ver
ligt de juiste weg in het midden. Kinderen! standig: als een kind in alles zijn zin krijgt
lijn kinderen, ze weten nog niet wat hun! en vader en moeder samen zijn slaven zijn,
eigen best' is. hebben leiding dus even
noodig als ticht en voedsel.
Kinderen, die men toestond, al heel vroeg
op zichzelf te staan, kunnen daardoor, name
lijk als zij bijzonder wilskrachtige naturen
rijn. wel eens een buitengewone kracht gaan
ontwikkelen. Vele levensbeschrijvingen van
groote mannon geven daar voorbeelden van.
Maar heel dikwijls, en dóór worden dan
geen levensbeschrijvingen van gegeven, zien
we, hoe zulke kinderen, die al heel vroeg
alleen In een vreemde stad, of zelfs in het
buitenland op zichzelf kwamen te staan,
daardoor totaal mislukten.' Er waren krach
ten overschat en daardoor: gebroken.
Aan den anderen kant kan men. door een
te straffe leiding de zwakke naturen
raak slapper en laffer maken dan ze al zijn
maar do wilskrachtigen tot een uiterst
verzet prikkelen, waardoor zij tenslotte
eens totaal onhandelbaar worden. Hierdoor
komt het dat. da menschen zoo vaak elkan-
dpr verkeerde opvoeding verwijten en aan
den anderen kant zoo vaak aan elkander
slechte voorbeelden nemen: Immers: bij de
een is de te strenge opvoeding noodlottig ge
bleken, en dat beweegt een ander o:
maar het vrije systeem toe te passen e
dan blijkt bij dézen juist het lAétste falikont
uit te komen- Wat is dan de fout in dezen?
elnig heeft gerekend met de
verschillen in natuur cn aanleg, met het feit
dat ieder kind een eigen type (laten we toch
asjeblieft niet zoo dadelijk zeggen: persoon
lijkheid) vertegenwoordigt Wie scherp weet
te merken, zal dan ook altijd zien, dat
vaak in een en hetzelfde hu's de verschil
lende kinderen verschillende leiding blij
ken te behoeven.
Hoe noodzakelijk blijkt hir dan, dat men
den kindergeest kenne en versta, niet den
kindergeest in het algemeen alleen, maar
juist die van ieder der kinderen in het b
ion der.
Heel vaak immers wordt Juist door de
*gen ouders, die graag alles op z'n mooist
tón en verklaren, voor een wilskrachtig
larakter (och wist men toch maar hoe zeid-
laarn deze Inderdaad zijn) gehouden, wat in
erkelïjkheid alleen maar stug of koppig
dus dom is.
Ik heb slappe, laffe naturen gekend, die
kropen en bogen voor overmacht maar.
vaar zij de kans ertoe kregen en dat was
lan in eerste instantie meestal hij de eigen
moeder geweest. zóó halsstarrig eigen z"-
wisten door to drijven, en zóó stug waren in
het, gehoorzamen, dat de moeders oprecht
gingen gelooven: „ik kan dat kind niet aan
de wil is to sterk". Het later leven leerde
dan echter meestal wel, hoe weinig sterk die
il in werkelijkheid maar was. En de o,
>o goedbedoelende maar slappe en .kort
zichtige moeder, had niets gedaan, om de
natuur van het kind te sterken. Integendeel;
door het aanhoudend toegeven, zoodat het
zelfde kind, dat zich bij vreemden als een
lammetje gedroeg, haiir steeds de haas
Hoe noodzakelijk blijkt hier dan, dat men
Niets ls er. dat zulk een wannen gloed
spreidt over 't menschelijk leven als bei
koesteren van een ideaal.
Hugenholtz.
Ge kunt iemands Intelligentie en goed
heid afmeten nnar de mate van aandacht
waarvoor hij vatbaar is.
PANTOFFELTJES MAKEN
Hebben we *n restje van stevig fluweel
of pluche, dat voor stoel bek 1 eed ing gediend
heeft, dan kunnen we daar 'n paar nette
hulspantoffols van maken. Kerst zetten we
den voet op papier, (rekken Je omtrek
van de zool, leggen dit patroon op de stuf
,oodnt slechts het absoluut onvermijdelijke: ron^°m ^hler
waar oude,, aan
We leggen 'n reep krantenpapier
het kind kan tegenloopen, ja, dan kan men
wel conflicten vermijden.
Moer eenmaal zal het opbreken.
Voor dat laatste hield ook ik mijn
hart vast.
In den laatsten tijd schrijven me de moe
ders van opgroeiende kinderen nog al eens
over haar opvoedingsproblemen. We heb
ben tot dusver meestal in het algemeen be
oet en you wen die zoo, hier en daar in
plooitjes, dat ze er netjes om past; dan
knippen we ze van» slof na, aan één zijde
weer een halve centimeter langer dan de
zoom. Zool en rand worden dan op de ma
chine aan elkaar gestikt en over de n%<ien
zetten we 'n zwart bandje, waarmee we
eveneens den bovenrand oniboren. Opdat
de pantoffels niet ui(6lippcn, zetten
schouwingen gegeven, maar vinden er niets aan beide zijden eveneens 'n'eindje
tegen, om eens bepaalde gevallen waarover
ons geschreven wordt, meer in het bijzonder
te behandelen, natuurlijk altijd zoo, dat
niemand er erg in hebben kan, over wie het
gaat.
band. Deze eindjes worden kruiselings
over den voet met drukkertjes vastge
maakt. Vooral voor kinderen en jongens
zijn zulke pantoffels keurig netjes en heel
t te vie.
THEEMUTS
Nog niet lang geleden, werd ons door
lezeressen gevraagd hier eens hei maken
van ecu thecuiuts in popmodel te behan
delen.
Hoewel lk voor mij nooit zoo bepaald hel
kunnen dwoepeu met deze mode en zo me
nu ook al wal afgezaagd lijkt, zoo weet ik toch
dat i
nog 1
1 Zij II
zeer bewonderen en zullen ook weilicht ver
scheiden .ezeressen (buiten de twee vraag
sters) eens haar krachten eraan willen be
proeven. JJuurww, nu ik eai zeer uitvoerige
ueschrijviiig vond in „Opgang' reeds vroeger
geplaatst, zal ik die gaarne hier eens over
nemen. T. D. schreef dan:
Dikwijls misschien hebben we in de win
kels zoon mooio tiacosy bewonderd: een pop
Je gekleed in een japon met wijd-ui tsfcüarb 1 éii
hoepelrok. Boe.dig staat ze soms op een then
tafel met t^cr, uitgezocht porcclein. Vaal,
staat 't Fran scha dametje daar alleen muai
voor pronk, waarvoor sommigen baar dan
ook in de vitrine met porcelein zetten,.w
ze buitengewoon voldoet. Hoe we ons zc
fijn exemplaartje uit vorige eeuwen maken
kunnen?
Eerst moeten we er ons 'n paar dingen
voor aanschaffen: do vorm en het poppekojvje
D« vorm is een geraamte van ijzerdraad, die
dient om de cosy het hoepelrok-mode. t
geven. De poppekopojs kan men krijgen in
biscuit, gips of ook als gewone wassen kopjse
ander kan inen in hanuwerkenzuken
bp kom n.
De vorm nemen we iets hooger en breedei
dan 't theepotje, waarvoor deze cosy bestemd
"PUIL opdat het potje er makkelijk onder ge
staan, die niemand, én de persoon-zelf al- j schoven kan word n.
lerminst, begreep of wist te leiden. Een- j Het poppelijfje heeft aan den onderkajit
maal mensch geworden, bleek het kind van vier ijzerdraadjes, die op den vorm worden
vroeger een won ierlijk mensch van stugge geknoopt. Hier beginnen we mee en dan
of slappe onwil, die zich noo'.t eens krach-1 iwinen we 'n paar plakken watten, waarmee
tig tot iets aanzetten kon, meestal negatief we den vorm van binnen en van buiten he
werkend als rem, maar niet positief: tot kleedci): van binnen om de warmte van 'I
daden leidende, met aan den anderen kanttheepotjo te bewaren; van buiten om als
meegaandheid die soms ten onrchte j ondergrond te dienen voor het poppetoilet
voor goedigheid doorging, maar vaak tot
groot nadeel werd.
Want in de meeste gevallen zien we, hoe
;t bij zulke naturen later bijna geheel van
tun omgeving afhangt, de menschen met
wie zij omgaan, wat er van hen worden
tal. Zijn dat sterke, verstandige karakters,1
weten te leiden in de goede richting, dan
j we vaak van de slappe naturen, die in
den grond niet kwaad zijn. nog heel veel
«rechtkomen; maar veel meerdere malen
jlijkcn het de slechtere en lagere elementen
:e zijn, die zich met de meegaande naturen
inlaten en hen tenslotto geheel bcder-
ïen.
Het „ken uw kind" is daarom bij alle op-
lerding eerste eisch
Let er ten allen tijde op, niet alleen hoe
iv kind tegen uzelf is, maar ook, hoe het
tir.h tegenover vreemden gedraagt- Anders
tuit ge nooit achter ziin natuur komen.
Blijkt niet bijna altijd, wanneer we ln
het leven maatschappeliiko mislukkingen
ontmoeten, (hooger en dieper dan maat
schappelijk kunnen wij als menschen
eigenlijk maar zelden oordoelen) dat in
laatste instantie hun opvoeding, en dan
meestal juist de opvoeding der moeder
daaraan schuldig is.
En dan was liet toch Juist altijd allemaal
>o goed bedoeld.
Zeker, ook het omgekeerde komt veel
voor: dat grodte. mannen later verklaren:
oudcrgruni
Die watten naaieu we met groote steken jp
het genvimte vast. Nu kunnen we 't popje
verder gaan aank.eeden.
Wat h:t costuumpje van ons dametje he
treft, hebben we zeer groote keuze. We kun
nen haar in een fijn, tecrgeklcurd of ge
bloomd japonnetje steken, met tal van strook
Jes van d zelfde stof opgewerkt of met klelm
kanten ruches voorzien, waardoor 't net eei.
Saksisch porcelein beeldje wordt Bedoelen
wo de cosy bes.1st als gebruiksartikel, dan
nemen we de bekleeding iets eenvoudiger
zorgen dat het rokje iets wijder en ongeveei
5 c.M. langer is dan de vorm. De onderkan!
wordt dan naar binnen omgeslagen, alwaat
pen eenvoudig wit katoenen voerinkje in de
cosy wordt bevestigd. Dit is er dan mak kei ijk
weer uit te nemen en door 'n schoon te ver
vangen. wanneer 't door 't gebruik wat min
der frisch geworden is. Is dc cosv meer als
luxe' bedoeld, dan doen we goed een van rib
mooie Fransche stijlcdstuumpjcs te lm 1 tee
ren en dan kunnen we den vorm natuurlijk
ook nemen in elke gew.nschte grootte. Wc
naaien dan aan den binnenkant zoowel als
buiten om do watten een fijne zijden voeritif
cn zijn dan vrij om de coupe en lengte var.
het toiletje te nemen precies zooals wi
wil c
Bij de keuze van ons costuumpje, móeten
we er echter wel aan denken, dat we rnet de
omgeving, wiu-irin de tcacosy komt te staan
uul ïooïc uiuuiiuii laecï HKHHSP re^enbtg houden. In sommige kamers en op
«cc was in hoofdzaak mijn moeder aan wie i eomm:ge theetafels staat juist mooi n popjr
Ik naast God, alles heb te danken wat lk 'n n tecre> lichte kleur, t geen in een ander.'
ben geworden. omgeving soms zeer misstaan kan. We lcun-
Maar laten we ook dit luist trachten I "mi hrt P°Pi« ech,or z00r KOcA in een ge
Juist te zien, dan is het zelden pf nooit«lcmpter, donker tint kleeden. Laatst zag ik
dat we er achter hooren volgen: doordat j tcacosv zeer geschikt voor een kamer me!
zij eiken dag het huis met bezemen keerde, i mooio, donkere tinten. Het blousegedeelte, er.
doordat zij na een veel te vermocienden «"neur uitgesneden en met halve mouwtjes
dagtaak, nog halve nachten opzat om onzejWflR van sterk-groene zijde, aan den hals met
kloeren te verstellen, en dan 's morgens,[een zeer smal gotidtresje afgewerkt. Boven
maar half uitgerust tobbend en zorgend den Óen elleboog was om het mouwtje ook een
dag weer begon neen, dan zijn hetjMuk'e goudtres gfihond~n. waardoor 't aan
moeders wijs inzicht, moeders levens- en deed als 'n gepofte mouw. Om 't zeer hooge
nenschenkennis, moeders verstandige les- J middeltje 'n klein keursje van goudstof
sen en raadgevingen, die haar kind denen vlak daaronder begon de hoepelrok. Deze
v.eg door het leven leerden; moeders vast was bleek nrt tamelijk donkere warrnkb
en geduldig en krachtig geloof, dat hin
derpalen opzij schoof en dat haar kindoren
al vroeg leerde, wéér kracht en wijsheid te
vinden, moeders plichtsbesef dat haar
dwong ,de taak waar zii voor stond, niet al
leen zoo goed mogelijk, maar ook zoo blij-
loedig mogeli'k te verrichten.
Maar nog nooit ter wereld is daar een
m&Q geweest, die later zijn kracht, zijn sue
i v^miipi"!, of rijn erinkV'g en to
terracotta zijde. Deze kleur was echt'
nog gedempt door vier of vijf strookies van
korenhlauwe voile, die men dubbel had eo
nomen, waardoor ze ze~r wijd uitstonden ei
de tprre<-ottn kleur beo' wazig lieten door
schijnen. Elk strookje was met 'n hoofdje on
den rok gezet on even onder dat hoofd;e
eveneens op d*n rok genaaid, liep 'n srnn'
eottdtrosje. Een miniatuurbouqueMe ?an 'f
corse ere voltooide dit smaakvol geheel.
Een allerfijnste cosy is te maken, wanneer
men 't geheel in zwart en wit houdt; eei.
wit zijd n onderrok, waarover strooken van
zwarte kant. Het corsage gedeelte, dat over
gaat in den bij dezen stijl behoorende in
draperieën en pouffes gelegden o verrok, is
dan van zwart satijn. Op het grijze pruikje
'n tuithordjo van wit gaas met zwarte kan'
overtrokken, waarvan 'n paar zeer smalle
fluweeltjes afhangen. De oenigo k'eur brengt
hier en daar een allersnoezlgst klein roze
roosje.
Voor gewoon gebruik zag ik 'n cosy van
matblauwe shantung, rok en strookjes von
dezelfde stof. Een smal gekleurd rozen-guir-
landetje was langs strookjes, hals en mouwen
gezet, terwijl een klein stukje ook in 't haar
was bevestigd.
Zoo kunnen we ons popje aankleeden ip
teer zilde en gras, of eenvoudiger in 'n ge
hlo^md vollestofje, wat ook heel aardig staat
maar in elk geval hoort er wel goede smaak
cn oenigo bedrevenheid toe. om een mooi
geheel van dit alles te krijgen.
DAMESSPORTMUTS
Wel is waar wordt ons
meest gevraagd naar baby-kleedang (ook
zij die niet zelf kinderen hebben werken
zoo graag aan dat aardige en vlug-opschie
tende gedoe) maar toch zouden we niet
graag de jonge meisjes vergeten, die ook
met zooveel genoegen eens een nieuw een
voudig modesnufje volgen of praktische
aardige sportkleedlng maken.
Aan de vraag eon enkele maal ge
daan, om bier eens duidelijk het maken
van hoeden ie beschrijven, hebben we niet
kunnen voldoen, het zou veel te omslach
tig zijn voor de groote massa, die er niets
mee doen zou. We moeten bij de keus van
onze handwerken er steeds aan denken dat
Werk als volgt:
Begin met de lichtste kleur (heel aardig
is bijv om twee kleuren blauw Ie gebrui
ken, ook twee kleuren bruin (beige en
bruin) voor ijssport neemt men wit en
eon afstekende kleur.
Zet twee k. steken op, werk zes vaste als
eerete toer, en verder:
toer twee: 2 vasten in elke lus va-n den
eersten toer.
toer drié: een meerdering om den an
deren; dua twee steken in elke twe9de lus.
toer drie: een meerdering in elke derde
steek
toer vier: een meerdering in elke vierde
stèek
toer vijf: meerderen in elke vijfde (dus
om de vier steken).
Zoo gaai men door meerdert ln de zesde
toer om de vijf stoken enz. enz., lotdat de
cirkel ongeveer 9 cM. meet van het mid
delpunt af (18 cM. In middellijn).
Nu gaat men ln de volgende toer min
deren, door elke tiende steek over te
slaan en werkt daarop weer vijf toeren
gewoon. Vouw de bol precies doormidden,
zoodat de buitenrand in twee gelijke helf
ten veideeld wordt, en ga dan op de helft,
die achterkant zal worden,vijf toeren vas
ten haken met de wol van donkerder kleur
Aan Iedere zijkant van die band wordt nu
een lus bijgehaakt op de volgende manier:
Na bet beëindigen van den vijfdon toer:
haak vijf k. steken, hecht dan een halve
vaste vijf toeren lager, dus in de lus van
de eerete randtoer, keer nu. cn werk zes
vasten op de \ijf k. steken, hierna afhech
ten. Nu kan men op dezelfde manier aar
don anderen zijkant door even aan te
hechten ook zoo'n lus maken. Dit wan
neer men de oorbedekking aan beide zij
den wU hebben zooals op het model ge
daan was, en voor sportdoeleinden ook
verkieselijk zal zijn. Wie het echter gcklee-
der en flatteerender vindt, kan met
enkele slip, alleen links volstaan.
Nu de voorkant
Zet 15 (vij'f'en) k. steken op, werk dan
langs den voorrand van de muts een toei
vasten van de donkerder wol, daarna vijf
tien k steken lopzet voor de tweede zij
klep) waarna men keert en weer een toer
vasten werkt, te beginnen op Je vijftien k.
steken. Werk vasten toeren heen cn weer,
tot een hoogte van a 8 c.M. cn hecht dan
af. Trek de losse slippen door de lussen,
die aan de zijkanton gemaakt zijn.
Nu wordt de heele muls terdege gebor
steld met een stalen borstel, waardoor dat
ruigwollige ontslaat, dat het cachet
„eigengemaaktheid" er beelema.nl afneemt.
Het verdient, aanbeveling, zoo'n muts te
voeren met zijde, niet alleen om het m
del beter te behouden, maar ook om te
voorkómen dat bij op- cn afzetten het kap
sel tezeer in de war raakt, wat met eer
wollen binnenkant zoo licht gebeuren zou.
Voor de voering knipt men eerst
cirkel van ongeveer 15 cM. als bol. D;
•na een rechte reep, lang genoeg, om ruim
langs dqn Cirkel rand te zetten en zoo breed,
dat ze niet een flinke inslag-tegen den on
derrand van de mut6 gezoomd worden
kan. Naai dan met groote steek langs den
bovenkant van die zijreep, dus lan,
voeringnaad, deze vast op de muts, zood-t
de cirkel op de plaats blijft.
Wil men de muts wnsschen, dan moet
de voering worden losgemaakt. Sla de
muts wat heen en weer in een zeer lauw
sopje van zachte vlokkcnzeep. Spoel na in
warm, en dan nog eens in koud water.
Knijp het water wat uit met behulp van
handdoeken, maa.r wring of trek vooral
niet. Hang dan de muts om te drogen op
iets bolvormigs liefst, en naai er
drogen weer de afzonderlijk gewasschen
voering ln. Borstel de muts dan weer wat
ruig.
Zoo behandeld zal ze heel wat wasscher
kunnep doorstaan, ronder er onder te lij
den.
F.en gek. indien hij zwijgen kan.
Gaat door voor een verstandig man.
Huvgens
Als de afgoden van hunne altaren stor
ten verbrijzelen zij ons hart.
Bosboom-Toussaint
HUISHOUDING EN KEUKEN.
TER VERVANGING VAN VLEESCH
Nootrecepten.
Zooals we al meer dan eens hebben kunnen
lezen tn de stukjes door Mnrtlno Wittop-Koning
dlo hun
?en stevige
in het btizc
Men komt
ooi vleesch ti
voedsel willende srev
n gebruiken. In d-'n la
1 >*6 dokters zich daar
geen groote ruimten kunnen laten be
slaan door werkjes, welke maar zeer en
kelen te pae komen terwijl dan vele an-
ze vervelend vinden om te lezen.
Want inderdaad zijn er werkjes, die, ook
voor degenen die ze niet uitvoeren toch
aardig zijn, om zoo eens te zien ver
klaard en uitgeteokend. Ik hoop dat. onze
ezeressen aan deze dingen willen denken
b:j hun aanvragen, en vooral wanneer een
door hen gevraagd handwerk eens niel zoo
gauw komt als zij wel graag zouden heb
ben gezien.
Deze keer vond ik ln een F.ngelscb blad
van Februari een alleraardigste moderne
sport- of ijsmuts (ook heel geschikt voor
op d'e fiets) waar onze vlugge haakstere
wel plezier aan beleven zullen.
Ook schoolkinderen, maar dan toch wel
ran den bakvisschen-leeftijd, zal dit model i
goed fe pas komen.
"'e beelden de muts hier af en laten de
beschriving volgen. Men heeft volgons op I
gaven in het b'ud er voor noodig: twee
hallen van Baldwin Walkers „Ladyship" I
Bunny wol, van elke kleur één. en een
stalen haaknaald van No. 3, verder nog
een staaldraad-hoedenborsteL I
vleoschlooze
mden of die r
wat aan wil
resehikt vera
In het maandblad der huisvrouwen vereen
wordt van deskundige hand een eenvoudige
duidelijke vorklariDg gegeven over deze
kwestie, dié in elke huishouding een min
of meer lastig probleem oplevert. Daarom
zullen ook onze lezeressen haar voordeel
kunnen doen met de daar gegeven uiteen
zetting, waarom wo zc hier graag eens over
nemen.
Waarop moet nten bij hot koopen van
een kachel of haard letten? vraagt de
schrijver, cn vervolgt dan: Om met kennis
van zaken ccn kachel of haard te koopen,
is het absoluut noodzakelijk dat men ccnigs
zins op de hoogte is van do speciale clachen
welke aan een deugdelijke kachel of haard
gesteld mogen worden. Want helaas zien
we tot nu too degenen, die ecu nieuwe ka
chel of haard moeten aanschaffen, eenvou
dig naar een winkel of smid gaan, die een
geheel willekeurige kachel of haard uil-
zoekt, precies zooals men dit doet met boter
suiker, koffie of thee, dus zonder er naar
to infi'nneeren of de uitgekozen kachel ot
haard nu inderdaad alle voordeeion biedt,
wolko men van een moderne verwarming*
inrichting kan eischen. De verkooper zal in
het algemeen speciaal die kachel of haard
verkoopen. waaraan hij het hoogste jiercen
tage verdient, dit brengt de commcrciecle
opzet van zijn zaak mede. Trouwens, de
afnemer, die een winkel binnengaat om
een kachel of haard te koopen, kan zelf
direct constateeren of hij „commercieel" of
„technisch" geholpen wordt De verkooper
toch d!e zijn kachels en haarden uitsluitend
op commcrciecle basis verkoopt, zal nimmer
in formeer en naar de groote van het ver
trek ter controle van de capaciteit. Hij wijst
zijn klant, die den wensch te kennen geeft
om nen kachel of haard te koopen nr een
willekeurig aan bv. met toelichting. deze
er zoo aardig uitziet, zoo sierlijk is. zoo
mooi past hij een modern milieu, e.d. en
verkoopt zulk een uit aèsthetischo overvvegir
gen aangeprezen kachel of haard zonder
dat er ook maar een woord gerept wordt
over de kul), inhoud van het vertrek, dat
ermede verwarmd moet worden of over de
stooktechnischc bijzonderheden van de ka
chel of haard. Dit is uit den boozo. F.en vei
kooper, die den verkoop van kachels ol
baarden werkelijk „technisch" juist opvat,
vraagt zoodra ccn klant zijn winkel binnen
komt om een kachel of baard te koopen in
de allereerste plaats: hoeveel geld wilt li
ongeveer besteden, m.a.w. kunt U een vol
doende bedrag uitleggen voor een dure
haard of staat Uw beurs slechts een good-
koopcre kachel toe En beeft de kooper dpze
keuze gemaakt, dan informeert hij ernaar,
welke de kub. inhoud in van het vertrek,
dat met de kachel of haard moet verwarmd
worden, omdat hiervan de grootte respec
tievelijk capaciteit afhankelijk is.
De keuze tusschen een kachel of haard
is uitsluitend een lcwestio van geld. Een
haard, die het voordeel biedt, dat hij geheel
wegvalt in de schoorsteenmantel holte, is bi
langrijk duurder dan een kachel. Maar wij
willen ernstig waarschuwen tegen het kno
pen van goedkoope haarden, omdat dit
eigenlijk geen haarden zijn, doch zp. baard
kachels, rhvz. kachels in den vorm van een
haard, die wat hun werking betreft vol
maakt gelijk zijn aan de eerste de beste
potkachel. Wie dus voor f-10— of (50zulk
een haardkachel koopt, rnet zich geenszins
verheelden, dat hij hiermede een even zui
nig brandstofverbruik haalt als met een
haard met dubbele circulatie. Het rende
ment van de haardkachel is ongeveer ge
lijk aan dat van de potkachel en salaman
der. Mitsdien moet men overwegen of het
niet veel verstandiger is om voor het be
drag dat een haardkachel kost een duur
dere kachel te koopen, welke ook de voor
deelcn van een hooger rendement door rook
gascirculatie biedt En wil men nu eenmaal
beslist een liaard hebben, dan zelfs nog moet
men er ernstig over nadenken of de kosten
van de grootere uitgave voor eon duurden-
haard (met dubbele rookgaseircuatie) niel
op een of andere manier te vindon ziin.
Want weliswaar moet bij het aanschaffen
van zoo'n duurdere haard een aanzienlijk
bedrag neergeteld worden, doch hier staat
tegenover, dat door het zeer lage brandstof-
erbruik van de moderne haarden, elk jaar
een aanzienlijko besparing op de brandstof-
rekening verkregen wordt
Is de keuze tusschen een kachel of haard
bepaald, dan mag men zeker niet in de eer
ste plaats naar het uiterlijk kijken, doch
dient men allereerst te letten op hetgoen
hieronder uiteengezet is. De inrichting van
een gewone kachel (potkachel of salaman
der) is bijzonder eenvoudig.
Zij bestaat uit een afgesloten ruimte, van
onderen voorzien van een rooster on van
boven vla de pijp niet den schoorsteen ver
bonden. Hierbij doet zich dus feitelijk niets
bijzonders voor. Alleen zijn de salamanders
an binnen bekleed met vuurvasten steen
n do kwaliteit van dezen vuurvasten steen
speelt een voorname rol, omdat de steen
indien hij niet houdbaar is, spoedig verslijt,
vaardoor het plaatijzeren omhulsel van een
salamander Veel te veel to lijden beeft van
de felle hitte, welke in het vuur wordt ge
produceerd.
I-Iet zeer lage rendement vindt hoofd
zakelijk zijn oorzaak in het groote warmte
verlies dóór den schoorsteen, zooals een
ieder kan controlceren door met zijn hand
do pijp te komen. De rookgassen cn
on geregeld e
i niét licht te overrch
>ok. dr,t de Ptudle dor
mnder dot het giu
rchntten voordeel 1
voertlngskweat
•In gedaan, on
n. dnt ook not
'en n-11 dit llrttj.
gram eiwit en 6
fleescli li gr. eiwit
:«p. Bfl vleeech verso
na rundvlr
sr. vet, e
verbrandingsproducten verwijnen zeer warm
in den schoorsteen, zelfs kan, indien men
de kachels forceert, de pijp gloeiend worden,
wat dus wijst op een bijzonder hooge rook-
gastemperntuur. Zoodoende heeft men ge
tracht dit warmteverlies door den schoor
steen te verkleinen door de rookgassen, al
vorens ze via de pijp in den schoorsteen
verdwijnen, eerst nog te laten passeeren
door eon rookgascirculatie, waarin zo go-,
logenheid vinclen een aanzienlijk deel van
de erin opgehoopte warmte, welke dus an
dere verloren gaat, alsnog te benutten. Eu
hierin is men geslaagd door achter de
kachel of haard een rookgascirculatie te
maken.
In een deugdelijke rcokgascirculatie lukt
het om ca. 15—20 procent van de in de ver
stookte brandstof opgehoopte warmte, welke
anders verloren gaat, alsnog te benutten,'
zoodat de jaarlijksche brandstofrekening bij
gebruik van een kachel of haard met een
deugdelijke rookgascirculatie met eenzelfde
percentage afneemt
Bij kachels, welke een flink eind ln het
vertrek staan, wordt de in het vuur gepro
duceerde warmte meestal vlot aan de lucht
in het vertrek afgestaan, omdat de kachel
rondom gelegenheid vindt warmte af t.o
geven. Maar bij een haard, welke in de
schoorsteenmantclhnlte verscholen zit is de
afgifte van de in het vuur geproduceerde
warmte veel ongunstiger, zoodat men hier
een hulpmiddel te baat moet nemen, om de
warmte zoo snel mogelijk in het vertrek to
verspreiden. Hiertoe dient de luchtcirculatie.
In den laatsten tijd is men er ook toe over
gegaan de kachels te voorzien van een lucht
circulatie. bestaande uit ribben, welke ten
doel hebben de in het vuur geproduceerde
warmte zoo snel mcgelijk naar buiten tc
brengen. Ook een deugdelijke luchtcirculaire
verhoogt het rendement van een kachel of
haard.
De rookgascirculatie en de Iuchtgaseircu-
latie vormen te samen de z.g.n. dubbele cir
culatie, welke een aanzienlijke besparing op
de jaarlijksche brandstofrekening oplevert.
Bovendien is men er in den laatsten tijd
toe overgegaan om in sommige haarden
vnorgewarmdö secundaire- of bovenlucht
toe te voeren, waardoor onvol ledige ver
branding wordt voorkomen. Ook dit hulp
middel geeft een verbetering van het ren
dement.
In de derde plaats moet men bij het koo
pen van een kachel of haard aandacht be
steden aan de capaciteit," d.i. het aantal
kub. meter lucht, dat de kachel of haard
kan verwarmen; Dit moet in overeenstem
ming zijn met den kub. inhoud van hot ver
trek, waarvoor men de kachel of haard wil-
gebruiken. Is de capaciteit te klein, dan
moet men, om bij felle koude toch voldoen
de warmte te próduceeren, het vuur zoo fel
stoken, dat iheu slakken produceert, terwijl
bovendien door dit buitensporig forceeren
de kachel of haard veel te veel lijdt. Men
kieze dus bij voorkeur de capaciteit, altijd
aan den ruimen kant, d.w.z. de capaciteit
van een kachel of haard moot minstens 50
kub. meter grooter zijn dan de kub. inhoud
van het vertrek, dat men er mede wil ver
warmen. Heeft een kamer, lang 5 meter,
broed 5 meter en hoop 4 meter, dus een in
houd van 100 kub. meter, dan kiest men
een kachel ol haard met een capaciteit van
minstens 150 kub. meter, omdat men alleen
dan zeker is, dat men hoo hard het ook
vriest, nimmer kou behoeft te lijden of zoo
bard moet stoken, dat men slakken op den
rooster krijgt.
Misschien zal menigeerf dit. laatste met
ecnige verwondering lezen, omdat in den
volksmond nog altijd een kachel of haard
van te groote capaciteit onzuinig heet Dit
is echter beslist niet waar. Integendeel, het
foreëeren van een vuur kost meestal extra
brandstof. Met een te groote capaciteit kan
men, mits de kachel of haard aan de hier
boven genoemde eischen voldoet, altijd hot
allemuinigst stoken. Want wij moeten er
goed op letten, dat een kachel of haard heel
heel zachtjes kan branden. Immers, hoewel
wij hier te lande zes maanden per jaar sto
ken, is het lang niet eiken dag buiten even
koud. Er zijn dus dagen waarop we hard
stoken, maar er zijn ook veel dagen in den
winter, dat men weinig warmte noodig
heeft. Wil een kachel of haard nu niet vol
doende zachtjes branden, dan is men bij
lauw weer genoodzaakt te spuien door ra
men en deuren open te zetten, wat brund-
stofverspilling beteekent, omdat men indien
hef vuur zuinig wilde branden, deze over
tollige warmte niet geproduceerd zou heb
ben, resp. de hiervoor gebruikte brandstof
bespaard zou zijn. Zoodoende moet een
kachel of haard dus. voldoen aan den eisch,
dat hij bij een hooge buitentemperatuur een
minimale hoeveelheid warmte kan pródu
ceeren. En dat de kachel- en haardenfahri-
kantcn erin geslaagd zijn ook aan dezen
eisch te voldoen, blijkt wel hieruit, dat men
tegenwoordig kachels en haarden fabri
ceert, die meerdere dagen op één vulling
anthraciet blijven branden. Bij een mini
maal brandstofverbruik staat zulk ecu
kachel of haard dus slechts een heel klein
beetje warmte af.
En wanneer men nu met al het boxen-
staande rekeniniz beeft gehouden bij het
koopen van een kachel of haard, dan ma?
in de allereerste plaats een meer of mini ar
fraai uiterlijk een rol spelen, doch dit is een
keuzo, die valt buiten ons gebied, zoo be
sluit de hèer G de Clerco zijn duidelijk en
praktisch betoog.
'at koolhydrs
poosje geled
in. die ln vïee
i tn „Opirans"
elnlp jjeld le koop 1
landeimolen, die
smakelijk* «ehotls. hertl- j film
An de manltllden kunnen bestedon. dm
it te pain om wat ta gann halen, kur
e recepten een uitkomst zUn Wr
er. voedingsmiddel, dat men eerr
nltlld ii
e hebben Keus en smaskve.-
•el: hazelnoten, okkernoten. 1
elen. pinda's, wnlnoten en de c
m&ndelen i groene amnn-*elo.n
ls vereieri-g kunnen dienen
akes. Het lUnmalea ls niet
kkeiuk kan
orrarrd In hul?
ihll Is er altHd
reelheld broodkruimels, een el.
i de ill In de boter en voegen d
mels toe en bljjven roeren tot d(
Inhoud van het panne
ii de andere Ingrediënten. We
door elkaar en voor het noodle
dat we eerst o\en h.-bbon g
beetje melk b« gieten. We mak'
of enkélo kleinere ballen en
bruin bakken. Gestoofde tomatei.
heerlijk bö- Maar die zfln In dezen tijd helaas
