DE VLOOTCONFERENTIE
Schoolnieuws.
Vraag en Antwoord.
DONDERDAG 23 JANUARI 1930
FFRSTE BLAD PAG.
NADERE UITWERKING VAN DE
BEGINSELEN DER CONFERENTIE
VAN WASHINGTON
PARITEIT EN VERSCHILLENDE
BEHOEFTE
Pas is de Haagsche Herstelconfexentio ge
sloten en onze aandacht wordt gevraagd voor
een andere hoogst belangrijke internationale
conferentie: de Vlootconferentie te Londen.
Dinsdag vond dc officieele opening plaats
vandaag nemen de eigenlijke werkzaam
begrijpelijk was. de Engelsclien, hun gealli
eerden tijdens den nog A«*rsch in het geheu
gen liggende» oorlog, prikkelde, omdat zij
heel goed snapten, dat een sterke duikboot-
vloot van Frankrijk alleen tegen hen gericht
kon zijn. Blijkbaar had Frankrijk ui dat op
zicht. iels geleerd van Duitsrilland, dat het
■duikbootwupeu met succes tegen de Britsehe
blokkade Jiod aangewend.
Alleen weixl te. Washington bepaald, dat
de lichte kruisers in ge<m geval grooter dan
10.000 ton mochten zijn. F.n in dat opzicht
heeft de conferentie van Washington eigen
lijk negatief gewerkt, want, .sindsdien zijn
alle drie do bij de overeenkomst van
Washington betrokken zeemogendheden ver
scheidene van die groote schepen gaan bou-
In 1927 heeft men dan ook getracht i
i de
heden in het St. James's Palace een aam am;. conferentie \an Geneve waarbij Frankrijk
Het zal er gaan over dc mogelijkheid van ,.n italic slechts als toehoorders aanwezig
beperking der bewapening ter zee bij alge-1-waren ton anrzicn van den kruiser-aan-
meene overeenkomst tusschcn de mogencllie-
den, ilie gerekend worden oen vloot te heb
ben Onder deze mogendheden nemen Enge
land en Amerika reeds lang de eerste plaats
in, verder komt dan Japan en ton slotte
komen Frankrijk en Italië in aanmerking
om 'hun stem te laten hooren en een zeker
gewicht in de schaal te leggen hij dc te ne
men beslissingen.
De voorbereidende werkzaamheden voor
de opening van de bank voor iuternatioualc
betalingen te Bazel zijn reeds begonnen.
Naar verluidt heeft de Zwitscrsche regec-
ng twee gebouwen te Bazel voorde \estt-
g;ng \®an t.e Bank aangeboden.
De houding van Schacht.
1. Indlpch Rocht; doet
e T>«?n Haag.
Indologie: econ. dort.
I In. I».
J. U. Kloi
Gelijk men weet, is men bij de herhaalde
•besprekingen te Genèvo over dc mogelijkheid
van beperking der algemeene bewapening,
steeds tot de conclusi'- gekomen, dat er in dit
opzicht geen spijkers met koppen geslagen
"kunnen worden alvorens er overeenstemming
is verkregen over de bewapening ter zee.
Immers niet alleen de landmacht van oen
staat bepaalt zijn weerkracht maar de zee
macht speelt daarbij een geduchte rol. Men
kan niet met vrucht over „ontwapening"
der landlegers debatteeren wanneer men
niet. eerst weet waaraan men toe is ten aan
zien van do weerkracht te water.
Nog duidelijker werd die voorwaarde in
gezien toen de vijf zeemogendheden in 1927
bijeen waren geweest en het onmogelijk
daarover eens hadden kunnen worden.
Een frlsch begin.
Verleden jaar zijn twee „nieuwe mannen'
op het internationaal tooncel verschenen: dc
niemve President der Ver. Staten Herbert
Hoover en de nieuwe F.ngelsche eerste Mi
nister Mac Donald.
Zij hebben het aangedurfd om een frisch
begin te maken. Resultaat van hun pogen
iis de Vlootconferentie, die thans in Londen
bijeen is gekomen en die het groote Voorêleel
heeft van althans degelijk te zijn voorbereid
door een reeks voorbesprekingen en zelfs
door wisselingen van memoranda.
Hoo staat de zaak er op liet oogenblik,
Wat de groote lijnen betreft, voor?
We zullen trachten dit in weinig woorden
even duidelijk te maken.
Voorgeschiedenis.
Tijdens den oorlog heeft Amerika inge
zien, dat het voor zijn handel afhankelijk
was van de Britsehe vloot eenerzijds en van
de Duitsche duikbooten aan den anderen
kant. Vandaar dat de Ver. Staten toon met
verwoeden ijver een vloot zijn gaan bouwen.
De tijdens den oorlog zeer geslonken Brit
sehe vloot was zoodoende na afloop van den
oorlog zelfs inferieur aan de Amerikaansche.
Dat mocht natuurlijk niet en dadelijk be
gon dan ook de concurrentie met het be
sluit van de Engolschc regeering om vier
nieuwe slagsohepeu op stapel te zetten.
Maar dat was den Amerikanen toch weer
al te gek. Dat was hun bedoeling niet ge
weest. En op initiatief van Washington had
>n 1921 de vlootconferentie te Washington
plaats.
Pariteitsbeginsel.
Volkomen gelijkheid tusschcn de vloten
van Eugeland en Amerika was daar het
parool, dat door den Amerikaanschen mi
nister Hughes werd uitgegeven. Allesbehal
ve naar den zin van den op zijn vloot trot-
schen Engelschman.
Toch aanvaardden de Britten, onder lei
ding van Balfour, dit beginsel.
Maai- een beginsel heeft een vorm van
uitvoering noodig wil het kracht uitoefenen
en juist daarop bleef tot dusver veel haken.
Voordeden bracht echter de conferentie
te Washington: de vier Engelsche monster
schepen werden niet op stapel gezet. Be
paald werd, dat geen grooter slagschepen
dan 35.000 ton zouden worden gebouwd en
geen zwaarder zoekanonnen dan die van
16 inch. En als grondslag voor de tonnonver-
boudingen tusschcn Amerika, Engeland. Ja
pan, Frankrijk en Italië werden dc cijfers
5: 5: 3: 1.75: 1.75 vastgesteld.
Dit betrof alleen het aantal groote schepen,
de slagseheoen en als cijfers daarvan werden
genoemd: tot 1931 zou Engeland er 20 heb
ben, de Ver. Staten 13, Japan 10, doch door
vervanging enz. zou in 1912 de verhouding
■wezen: 15: 15: 9.
De kwestie van de lichte kruisers.
Over dc kruisers, de kleinere schepen en
de duikbooten kon men het evenwel reeds te
Washington niet eens worden.
Men herinnert zich wellicht, dat Frankrijk
eraan vasthield, dat liet minstens 90.000 ton
aan duikbooten noodig had, hetgeen, zooals
bouw tot overeenstemming te komen. Zooals
nen weet, konden do gedelegeerden, die trou
vens meer vlootdeslcundigpn dan politici wa
rn, liet daar niet eens worden. Die confe
rentie werd een éehèc.
.-bereiding van de thans aangevan
gen Vlootconferentie van Londen begon, zoo
als men weet, in den zomer van het vorig
jaar.
Doel is liet aantal slagschepen nog ver
der te beperken en <le idee der vlootpariteit
nog verder uit te werken.
Als de Japanneezen willen meewerken, is
de kans niet klein, dat het getal van die
dure en toch niet in de eerste plaats bruik
bare dingen opnieuw kleiner zal gemaakt
worden.
De verschillende behoeften van En
geland en Amerika.
De grootste tegenstelling op de Vlootcon
ferentie. van Londen zal evenwel tot uiting
komen als het zal gaan over de kruisers.
Het. probleem is: hoe is het beginsel dei-
pariteit, der gelijkheid, in overeenstemming
te brengen met de geheel uiteen loopendc be
hoeften van Engeland en Amerika.
't Ligt voor dc hand, dat Engeland, met
zijn over heel de wereld verspreid liggend
rijk, meer behoefte heeft aan oen groot aan
tal kleine kruisers dan Amerika, dat een
aaneengesloten vasteland is. Waar nog bij
komt, dat de kern van het Britsehe rijk
zijn voedselvoorziening in tijd van oorlog
een groote beschermende vloot noodig heeft
en Amerika zichzelf volkomen met voedsel
voorziet en om die reden geen vlootbcscher-
ming behoeft.
Hoe wil men nu de verschillende behoeften
den wensch naar pariteit in overeenstem
ming brengen?
Daarop zal de Vlootconferentie to Londen
ui de allereerste plaats het antwoord moeten
geven. Zij zal naar de maaUcenheid, de olie
maat, moeten zoeken, waarmee dc pariteit
gemeten moet worden.
NlET-OmCIEELE GEDACHTEN-
WISSELING.
Uit Londen wordt dd. gister gemeld, dat
de particuliere besprekingen tusschen de
verschillende deleeaties zijn voortgezet. Ook
de deskundigen hielden besprekingen
Vandaag heeft de plenaire vergadering
plaats; dc particuliere besprekingen zullen
Vrijdag worden hervat opdat iedere delega
tie gelegenheid zal hebben, zich nauwkeurig
op dc hoogte te stellen van bet standpunt
der andere delegaties.
Omtrent de plenaire vergadering van van
daag wordt gemeld dat iedere delegatie
daarin-haar standpunt in algemeenen vorm
tot uitdrukking zal brengen, zonder eenige
cijfers te noemen of meer nauwkeurig om
schreven voorstellen te doen.
Do Fransche voorstellen.
De Fransche voorstellen, om de veiligheid
van Frankrijk te Aerzekeren door het slui
ten van een Middellandsche Zee-nact en uit
dit pact voor Engeland en eventueel ook
voor de Vereenigdc Staten aannemelijk te
maken door een soort garantie van het ka
naal en van het Noordelijk deel van den
Atlantische» Oceaan ondergaan in de par
ticuliere besprekingen nog steeds wijzigin
gen.
Sinds Maandag maakte men zich onge
rust over 'het lot. van een verkeersvliegtuig,
dat met vier passagiers aan boord Zondag
morgen van het vuegveld Bléville bij Havre
opsteeg, voor Ayiien>. Het vliegtuig vertrok
denzeliden middag van Amiens, doch was
niet te Havre aangekomen.
Gistermorgen oniuetito men do machine,
die totaal wrhrijzeld was, op een rots on
geveer 5 K.M. ten Noorden van Dieppe.
Dicht bij de overblijfselen van hei vlieg-
Dc brief, welken Dr. Schacht, de president jtuig Jagen de lijko.i van twee der inzitten-1
in «te Rijksbank, gedurende de riaagsche den. oei
Conferentie aan den heer Reynold?, den Men veronderstelt, dat het vliegtuig m bo.
corzitter van het organisatiecomité voor dc den mist eerst ■boven de zee heoit geviogen
Internationale Bank, hceit geschreven in- ,rn toen koers naar de kust heeft gezet, ten- i -
ke rie deelneming der Rijksbank aan de einde beter uitzicht te krijgen, doch dat -
het daarbij zoo laag heeft geviogen, dat het K r t n-»i
tegen de rotsen Stuk is geslagen. -sf<?leor<1hnid: lieenttaats. pator F. AYageman-
i>e lijken der drie overige inzittenden zijn Langendreer (Duitsciiiand)
waarschijnlijk door de branding wegge-
poeld.
Men neemt aan dat het ongeluk kort na
het invallen van de duisternis heeft plaats
gehad.
NA DE HAAGSCHE
CONFERENTIE
DE HERSTELBANK
ROEMENIE TEVREDEN
VLIEGRAMP IN FRANKRIJK
VERMIST VLIEGTUIG OP EEN ROTS
GEVONDEN
DE VIJF INZITTENDEN DOOD
EXAMENS.
ACADEMISCHE EXAMENS
Dr. M. Kanr
W. K. Ho-v,
1, MoJ bril
nun to den 1
O. it p. V'
F. Fra
tnoj. M.
Weerbericht-
Barotnetcrr.tand.
Hoogste Stand 771.7 te MemeL
Laagste Stand 738.9 tc Vestmanör.
Weerbericht
Zwakke tot matige later wellicht toenemen-
«le Zuidelijke tot Zuidoostelijke wind, n.vc ig
tot zwaar bewolkt, weinig of geen regen, wei
nig verandering in temperatuur.
FIETSERS licht «>P*
Van 2425 Jan. van 4.59 nam. tot 7.24 vm.
HOUTHANDEL v/h. VARSSEVELD.
In de gistermiddag te Rotterdam gehouden
buitengewone vergadering van aandee houders
in de N. V. Houthandel v/h Varssevcld Co.
zijn de voorgestelde statutenwijzigingen na
uitvoerige bespreking aangenomen. De fusie
van v. d. Bergh, v. d. Lugt en Varssevcld is
dus een feit geworden en is door alle deel
nemers bekracht'gd.
Het nieuwe plan, om den door Frankrijk üger fc voorschijn. Wederzijdsch vertrou
gewenschten politieke» waarborg tot stand js ]>l>c-jlinen te ontstaan en de oprechte «w
te brengen dooi- een aanhangsel bij het Kei- nade..in? (ler volken, die «le waarborg vormt
logg-pact, beeft zoowel \ooi Engeland als VQCr (]o gelukkige toekomst der mensch-
voor Amerika weinig aantrekkelijks.
Gemeld wordt, dat «le onderhandelingen
tijdens de komende dagen ook nog het op
treden van sovjet-Rusland met <le twee pant
serkruisers „Profintern" en „PariskajaKom-
muna" ter sprake zal komen, aangezien, zoo
als bekend is. de sovjetregeering het pcdeel-
liet verdrag van Lausanne, hetrek-
Lnternationale Bank,
zich herinnert, het incident-Schacht veroor-1
zaakte, is ook na het sluiten der Haagsche
Conferentie niet gepubliceerd. Het „Beniner
Tageblatt." vestigt er de aandacht op en
meent dat dit scnuilt. in het teit, dat de heer
Reynolds den Amerikaanschen bankier John
Pierpont Morgan zeer na staat en dat Mor
en vóór geheimhouding was. De brief he-
atte nl. niet slechts «le uitlatingen van Dr.
Schacht, doch ook de bevestiging van de
ontvangst van een brief van john Pierpont
Morgan, waarin deze zou hebben verklaard
dat hij niet als vertegenw«x>rdiger der Ver-
eenigde Staten tot de Internationale Bank
zou toetreden, indien uit de Tweede Haag-
sche Conferentie een verdere belasting van
Duitschland boven het plan-Young uit, zou
voortkomen.
De resultaten voor Roemenlö.
In een Roemeensch communiqué wordt
gezegd, dat het Oostelijke herstelvraagstuk
zijn oplossing slechts aan dc welwillendheid
an do groote crediteurs-mogcndheden heeft
e danken, vooral aan die van Frankrijk,
n aan de nauwe samenwerking der landen
an de Kleine Etente onderling.
Deze laatste heeft weder haar groote be-
toekonis als internationaal organisme en
haar doeltreffendheid voor de consolidatie
van den Europeesehen vrede bewezen
Roemenië, dat door dc toewijzing to Spa
er ocgunstig was afgekomen, mag 'n merk
bare verbetering van zijn positie boeken
door dc vermindering van zijn oorlogsschul-
den jegens Frankrijk on Italië en door eeni
ge andere verbeteringen. Roemenië zal zijn
oorlogsschulden kunnen betalen aan de ge
allieerden uit de verbeterde Duitsche her
stelbetalingen en zal een saldo van t\v
milliocn mark overhouden voor zijn oorlogs
slachtoffers.
Wat de Oostelijke herstelkwestie
heeft Roemenië aanvankelijk de annulee
ring van zijn schuld, voor dc afgestane goe
deren en van de bevrijdingsschuld verkre
gen, beide tezamen vertegenwoordigende 'n
bedrag van één milliard twee honderd mil
liocn francs.
Wat vervolgens Oostenrijk betreft is het
probleem, gezien zijn financieele positie,
opgelost door wederzijds alle aanspraken cn
vorderingen prijs te geven en door van de
herstelbetalingen afstand te doen (zooals
alle. crediteurstaten hebben gedaan).
Wat aangaat Bulgarije zal Roemenië op
de Bulgaarsohe herstelbetaling een annuï
teit en een millioen goud-francs verkrijgen
en is de kwestie der Ilongaarsche goederen,
aan likwidatie onderworpen, in dezen zin
opgelost, dat Roemenië van Bulgarijo 110
millioen lei zal ontvangen en 15Ö millioen
lei van «1e zijde der geallieerde mogendhe
den in den vorm van een klein aanvullend
percentage op de herstelbetalingen.
Met betrekking tot Hongarije moest Roe
menië in de eerste plaats zekere beginselen
door dat land doen eerbiedigen, welke het
steeds had gehandhaafd in het hinderlijke
geschil over de optanten. Het heeft te dien
aanzien volledige voldoening verkregen.
Roemenië, ofschoon afstand doende van
zijn vorderingen op Hongarije, behoudt de
hei-stel betalingen tot 1943 hetgeen ongeveer
een millioen goud kronen per jaar verte
genwoordigt
De vrede komt uit dezo conferentie krach-
•t rouwen
toe-
Gcsl. c
WERKLOOZEN-ONLUSTEN IN POLEN.
Botsingen met de politie.
In verschillende deelen van Polen hebben
werkloozen betoogingen gehouden, waarbij
het tot botsingen mei de politie is gekomen.
Op twee plaatsen in het district Bawa-
roeska kwam liet daarbij tot een schiet
partij. Een betooger werd gedood, terwijl
zes personen gewond werden. Vijf commu
nistische agitators werden gearresteerd.
Elders werden 2 personen gewond cn 12
gearresteerd.
Te Sosnowice werd een optocht van werk
loozen door de politie uiteengejaagd, waar
bij zeven personen gearresteerd werden.
Te Heilbron (Oranje Vrijstaat) zijn 33 ge
vallen vërmoodelijk van builenpest voorge
komen, waarvan de helft reeds een doode-
iijk verloop had.
Deze maand zijn, naar uit Rio de Janeiro
gemeld wordt, in Sao Paolo reeds
ECONOMIE EN FINANCIEN
In de te Groningen gehouden vergadering
van aandeelhouder.-, van de N.V. W. A. Schol-
ten's Aardappelmeelfabrieken, waarin
jaarverslag van den directeur werd uitge-
J. Dethmers bracht, werden de overgelccde balans en
lies- en winstrekening goedgekeurd en vast
gesteld, alsmede de voorgestelde winstver-
deel ing.
De winst- en verliesrekening sloot met een
voordeelig saldo van f 123.380.52, dat geheel
bestemd werd voor afschrijving en reserve;
ei-n bedrag van f 8680.58 werd als onverdeeld
I saldo op het nieuwe boekjaar overgebracht.
MEDAN, 21 Jan. (Aneta). De N.V. Cu!-| De aftredende commissarissen, O. L. Boe.
tuurmaatrchappij De Alaslanden is gefa'lleerd. jeria te Winschoten en W. Er.dte tc Hilversum
Het Ned.-Indisch Land syndicaat heeft de werden herkozen, terwijl met ingang van 1
perceeleu overgenomen voor duizend gulden, j Sept. a.s. tot commissaris werd benoemd de
I heer J. N. Voorsmit, wien op zijn verzoek om
MISLUKKING RIJSTOOGST IN NED.-INDIE gezondheidsredenen met ingang van denzelf-
MEDAN, 21 Jan. (Aneta). De rijstoosst in d?n .date? Mrv°' ""A!"'4 WWd* vcrlccnd
het T.o-bnek Pakamsche is voor een fcroot deel ül^c4ellr !'r vennootschap.
mislukt door de langdurig en onsewoon om- Tot directeuren wuden beurend l«r
stige droogte. De districtshoofden schatten Wddervanckni.procuratiehouder der N V.
het deel van den oogst dat als mislukt be- G. Kerrekamp. Veendam directeur dc
ix. V. Meihuizen Boon's fabrieken.
n.v. cultuur mij. de alaslanden.
sckouwd meet worden op ruim de helft
het totaal. Het bestuur treft maatregelen
«irirgt aan op het planten van katjang. De
bevolking voelt daarvoor in het algemeen
echter weinig, daar zij aangewezen ii
loerans, terwijl de verbouwing var
den grond zeer uitput.
TIN.
December heeft de productie van tin
Dja- <-467 picol bedragen tegen 4.113 picol in
katjang November. In het geheele jaar heeft de pro.
j ductie 54.263 picol bedragen.
eerste holl. levensverz. bank n.v.
De verzekerde bedragen zijn in 1929 toege
nomen met f 1.150.000 en beliepen op 31 Dec.
1929 ruim f 42.170.C0O.
De premiere serve is in 1929 gestegen met
•uilenpest overleden. De autori- f SC0.000 er. bedroeg op 81 Dec. '29 f 9.100.000.
an den gezondheidsdienst, zijn be-
- TIN- EN RUBBERRESTBICTTE IN
NED.-INDIE.
teilen
gonnen met een krachtige campagne ter be
strijding der ratten.
Hongarije minder voldaan.
De liberale oppositie in Hongarije critl-
seert de houding van Befchlcn op de Haag
sche conferentie.
Het blad van den liberalen oppositieleider
king hebbend op de sluiting der Dardanel- jBassav verklaart, dat men slechts met ont-
len. niet erkent en zonder daartoe verlof te isteltcnis kennis kan nemen van het feit,
deze beide schepen, oud doch niette-!dat Hongarije in weerwil van het oorspron-
sterk, -naar helieven door genoemde
engte van de Zwarte naar do Middelandsche
Zee zendt.
kclijk standpunt der regeering na 1943 geen
betalingen te doen, zich zware lasten na
1943 moest laten opleggen.
Men moet zich na deze volledige overwin
ning der Kleine Entente afvragen, waar
eigenlijk het succes van Bethlen is, waar
over de regeeringspei-s zqo druk schrijft
Bethlen's verantwoordelijkheid is te grooter,
wanneer men het resultaat van Den Haag
voor Hongarije vergelijkt met dat van Oos
tenrijk.
BOUVIë EN PARAGUAY.
De Volkenbond erin gemoeid.
De secretaris-generaal van den Volkenbond
heeft een mededeeling ontvangen van den
gezant van Paraguay te Parijs over 'n nieuw
incident, dat zich zou hebben voorgedaan
op dc grens van Paraguay cn Bolivë. De
secrelaris-generaal heeft deze mededeeling
van Paraguay onmiddellijk aan de regee-
ri*g van Bolivië toegezonden en zal de tekst-
van; de mededeeling ter kennis brengen van
den Volkenbondsraad, zoodra het antwoord
van de regeering van Bolivië op het volkcn-
bondssecretariaat zal zijn ontvangen.
AUTOBUS DOOR TREIN GEGREPEN.
Tien kinderen en de chauffeur gedood.
In de nabijheid van het stadje Bcrea. nabij
Cleveland in Ohio, werd op een onbewaakte»
overweg een autoomnibus met schoolkinde
ren door een personentrein van de New-
York Centralspoor gegrepen.
Tien kinderen en dc chauffeur werden gc
dood. In het geheel bevonden.zich 23 kinde
ren in de autobus.
DE ZUID-POOLEXPEDITIE VAN BYRD-
In moeilijke omstandigheden.
NEW-YORK 23 Januari. De Zuifl-poolexpe-
difie van Byrd bevindt zich, volgens hier
ontvangen bericht, in een moelij ke positie.
Het is niet uitgesloten dat do expeditie een
heel jaar Sn haar hoofdkwartier moot blij
ven. Het vlagges'chip „City of New York"
heeft den rand van het pakijs bereikt, doch
de toestand van het ijs verhindert een door
braak naar Klein-Amerika. Er worden thans
pogingen in het werk. gesteld om de regee
ring te bewegen te trachten in samenwer
king met de Noorsche regeering de geheele
expeditie terug te doen koeren.
TREIN DOOR CHINEESCHE BANDIETEN
OVERVALLEN.
Ben bende van ruim 200 Chineesdie roo-
vers heeft naar gemeld wordt een trein
va.» de Mackay—Joe Nan—Foe-lijn laten
dei-ailleeren en vervolgens getracht hem
te plunderen. De militaire begeleiders van
«len trein slaagden er evenwel in «le oi:
laten op de vlucht tc jagen. Tijdens de
schietpartij, die ontstond, werden verschei
dene soldaten gewond en een passagier ge
dood. Dezelfde bende had de vorige week
een goederentrein leeggeroofd.
Wat is het standpunt der regecrin;
BATAVIA, 22 Jan. (Aneta). In het afdoe-
Vragen moeten vergezeld gaan van 20 ets,
nan postzegels, zullen zij voor beantwoording
in aanmarking komen.
het 1
lingsverslag van «len Volksraad wordt ge- j ouderlijke macht is ontzei, moet worden uit
d hoe het standpunt van het gouvemt— gekeerd ten behoeve van het onderhoud ea
ment is niet betrekking tot de tinrestrictie in de opvoeding der aan zijn macht onttjxikkei
de Straits. Met aandrang wordt aangedrongen kinderen. De kinderrechter of de reohtban]
om dezclf«ie maatregelen te nemen met betrek- stelt, na verhoor of oproeping van den te
king tot Nee rrlar.dsch-Indië, waardoor de vrije uitkoering verplichte en van dc bloed verwan
Zondag in de f'nindustrie ook hier een feit ten der minderjarigen, on van degenen on
geworden zal z\jn. Verder wordt gevraagd naar der wier ouderlijke macht of voogdij c'
landpunt van de Regeering in zake de j kinderen zich bet inden, het bedrag vast, dl
rubfcerrestrictie. Da ledcu wrnschen te weten
of bet Gouvernement een werkzaam deel in
déze belangrijke kwestie heeft gehad en de
hoop wordt uitgesproken, dat eventueele Brit
sehe voorstellen gebaseerd zullen zijn op een
normale periode, zooals die in den afgeloopon
tjjd zijn meegemaakt.
BATAVIA, 21 Jan. (Aneta). Het Centraal
Kantoor voor de Statistiek deelt de volgende
voorloopi go cijfers mede met betrekking tot
«len uitvoer van rubber uit Ned.-Indië over de
r.iaand December 1929 en in tons van duizend
kilo netto:
Uit Java en Madoera 5.272 (in Dec. 1928
5.202).
Uit de buitengewesten 19.489 (in Dec. 1928
19.460).
De Rubbervereeniging deelt in haar week-
verslag mede, dat de Javamarkt, evenals de
buitcntendsche markten, kalm was. De prijzen
vertoonden een vrij beangrijke verbetering.
Contracten werden geregistreerd tot een totaal
van 405 tons.
NED. RÖNTGEN APFARATENFABKIKK.
Blijkens bijvoegsel no. 150 tot de Stct. van
22 Januari 1930 is Koninklijke bewilliging
vereend op da statutenwijziging der N. V.
Nederland sche Röntgen Apparatenl'abriek Rijs
wijk, waarbij o.a. het kapitaal der vennoot
schap op f 500.0C0 wordt vastgesteld, verdeeld
in 500 aandeden van f 1000, waarvan 100
asndeelen geplaatst en volgestort.
frank rijsdijk.
Voorstellen van aandeelhouders.
De Msb. verneemt, dat een groep aandeel
houders aan het bestuur der N. V. Frank
Rijsdijk's Industrieele Ondernemingen ver
zoeken een vergadering van aandeelhouders te
beleggen, om voor te stellen in verband met
de Stollberg-affaire en den peperaanslag in «le
jongste vergadering den directeur der N. V.
Simons' Metaalhandel onmiddellijk te ontslaan
en eventueel de N. V. Simons' Metaalhandel
te liquideeren.
l «len voogdijraad moet woi
ten behoeve
don uit gekeerd.
Het wordt bepaald naar de behoeften vai f'.
een minderjarige, het inkomen van den toi
onderhoud verplichte en het getal en d<
hoedanigheid dergenen wier onderhoud vol
gons het Burgerlijk Wetb. to zijnen laste
komt.
Do wet kent dus geen percentage van het ra:
loon dat mag worden betaald voor het on-£
derhoud.
424 H. B. H. te H. De inspecteur mag iro \I
aanslag vaststellen in afwijking van uw aan*
gifte. U hebt echter het recht tegen den aan
slag bezwaren in tc dienen (schriftelijk) bij
den inspecteur. U moet dan bewijzen dat de
aanslag tc hoog is. 'Hoe? U kunt toch wel
eenige papieren overleggen waaruit blijkt
hoe groot uw salaris is geweest en voorts
verdere stukken waaruit blijkt hoeveel rente
u hebt tc ontvangen, landhuur e.d. Natuur
lijk is niet alles tc bewijzen, maar dan is
het meestal wel mogelijk het een en ander
den inspecteur aannemelijk te maken, waar
mede veelal kan worden volstaan.
425 A. v. d. Z. te IJ. Ja, u bent inderdaat
verplicht om die retributie te betalen. Ook
al zoudt u in 50 jaar hiervan niets gehoon
hebben, dan neemt dit niet weg, dat de Ge
meente verordeningen kan uitvaardigen, die
wanneer zij niet in strijd zijn met wetten
van hoogere lichamen, wat hier toch niel
het geval is, moeten worden nagekomen,
426 A. v. D. to K. Het antwoord op
vraag hangt nog van allerlei omstandighedl
af, die u ons niet hebt medegedeeld. Zoo ii
het al dan niet gehuwd zijn en hot aanta
kinderen van invloed op de hoegrootheil
van den aanslag. Voorts wordt men voci
1929-30 meestal aangeslagen naar het inko
men genoten in 1928 cn voor 1930-31 nftnr dal
van 1929. Voorts is het nog mogelijk, dat dl
belastingtarieven veranderingen ondergaan
In het algemeen kunnen we wel zeggen, da
een gehuwde zender kinderen met een inko te
men van rond 3000 thans tc K. aan ge
meontelijke inkomstenbelasting; rijksin kon
st on belasting enz. tezamen hoeft te betalei
i pl. m. 207.
Uit het volle leven
HET NED. HERV. LIDMATENHUIS
TE ROTTERDAM
HOE HET WAS, IS EN WORDEN
MOET
Een beetje historie.
„Heden geen school, want de schoolmeester
Is dronken".
Dit hadden dc schoolknapen van het Ncd.
Geref. „Diakonyhuis" aan de Schiedamsrhr-
dijk te Rotterdam omstreeks 1700 op het
zwarte bord kunnen schrijven.
Want de schoolmeester was werkelijk en
Inderdaad „zat".
Niet maar eein enkele keer, doch vrij ge
regeld en daar hij bovendien nog suppoost
was ook, kon hij moeilijk in zijn functie ge
handhaafd blijven. Zelfs een commissie van
beroep had hem niet kunnen redden.
Hij raakte dus zijn haantje kwijt. En dat
was niet mis. Want zijn salaris bedroeg
f 300 per jaar. Nu, de oudere onderwijzers
van tegenwoordig kunnen zich nog heel goed
den tijd herinneren, dat ze 350 tot 500
verdienden (het laatste bedrag was om
streeks 1900 een -heel goed salaris!) en toen
was het leven toch heel wat duurder dan
twee eeuwen geleden.
Neen, de regenten betaalden niet slecht;
zooals de heer J. M. Bredee in zijn kroniek
Ln dc „Rotterdamsche Kerkbode" schreef en
welke artikelen hij ons welwillend ter le
zing afstond.
Want ook dp schoenmak er kreeg 300 sa
laris, echter met de uitdrukkelijke bepaling,
dat. hij niet in 't gebouw mocht wonen. Mis
schien Aalt daaruit af te leiden, dat de
schoolmeester wel inwonende was; in welk
geval hij in korten tijd kapitalist had kun
nen worden, badde hij den wijn niet liefge
had en het bier van d'Oranjoboom, dat
echter somwijle» „ondrinkbaar" was en dus
bij ordonnantie vervangen moest worden
door betere vaten.
De schoolmeester beschouwde zich dus
waarschijnlijk als keurmeester.
Zijn opvolger kreeg de kans niet, want
zijn salaris werd op 200 gebracht. En men
kon dus beter godsdienstonderwijzer zijn,
want. Jar «le Bruin kreeg voor drie uur per-
week 90 per jaar, plus nog
„een voet vlees"
van 15 pond. wat ongeveer neerkomt op
20 Nieuwjaarsfooi.
Een vijftig jaar later krepg de catechi
seermeester slechts 66 plus „een voet
vlees".
Ja. de levensmiddelen waren in dien tijd
niet duur. Een heele koe kostte 8.14 per
100 pond en de kaas f 17.
Die goede, oude tijd.
IlclaaS, ook hiervan geldt wat de Spreu-
klichter ons leert: Zeg niet, dat dc vorige
dage.» beter waren dan deze, want gij zoudt
naar zulks niet uit wijsheid vragen.
Niet alleen huiten, maar ook in de gods
huizen werd fraude gepleegd en had men
tc strijden tegen corruptie. Dc kroniek ver
haalt van suppoosten, die logen, stalen en
bedrogen. Van jongens, die zich ergerlijk
misdroegen. Van vrouwtjes, die nooit leerden
matig te zijn, zoodat ze met de „zotscap op
aan lafci te pronck moesten staen".
't Was waarlijk geen baantje om met het
groote gezin in het Diakonyhuis om te gaan:
in 177S werden er 573 personen verpleegd.
Een dorpsburgemeester heeft soms niet meer
gemeentenaren onder zijn, veel beperkter,
hoede.
De totale kosten bedroegen in 't begin van
1706 dan <x»k geregeld meer dan 20.000 per
jaar, waaruit gemakkelijk te berekenen
valt. dat men naowelijke f 50 per jaar en
per hoofd der bevolking uitgaf.
Waarschijnlijk was deze
coöperatieve bezuiniging
dan
wel
oorzaken geweest,
■aarom de Ned. Geref. Gemeente in 1684
overging tot de stichting van het Lidmaten-
huis. Vóór dien tijd werden behoeftige oud
jes uitbesteed bij Houwvrouwen en dat
kostte veel meer dan 24 stuivers per week,
waarvoor men het zelf kon; terwijl de dia
kenen veel minder invloed op de verzorging
hadden.
Het was een kloek besluit om het gemeen
telijk gebouw aan de Schiedamschedijk te
gaan ex plod toe ren en het direct in te rich
ten A-oor de opname van 247 personen; want
kort na de opening werden er verpleegd 105
vrouwen, 27 mannen en 115 kinderen.
Ook mag men niet zeggen, dat de bevolking
krenterig Avas: e.e.n bedrag Aan 9CÖ0 voor
meubilair Avord langs dé huizen gecollec
teerd en vele vrije giften kwamen bovendien
nog binnen.
Het is dan ook Avel zeker, dat het gebouw
g e li e e 1 naar do eischen van dien t ij d
ingericht werd en liet zou mij niets venvon-
deren als men Ln hot oude gedeelte van het
tegenwoordige gebouw aan do Botersloot nog
meubels uit dien tijd vond.
Men wist ook toén wel wat het was
barmhartigheid te oelenc:.-
<m ave mogen nooit vergeten, dat toen ieder
een, die gebrek leed, op de liefdadigheid was
aangewezen. Werkloozen, weduwen, weezen,
zieken, invaliden, ouden van dagenze
hebben tegenwoordig bijna allen oen bron
Aan inkomen buiten dc diaconie «n bet
burgerlijk armbestuur om; toen kwaaien ze
allemaal voor rekening Aan de particuliere,
kerkelijke of publieke liefdadigheid.
Waarlijk, als het toen eens zuinig was; als
A-ader van der Valk vaak mot dc handen in
't haar /.at, liet behoeft niet te venA'onderen.
Hoe blij AA-as inen niet met een legaat van
een burgemcesterswcduSve, groot 5000, met
de bepaling, dat hiervoor jaarlijks een maal
tijd van gebraden vleesch cn twee met visch
moest gegeven worden.
En dan het legaat van Doens in 17S5 groot
'f 50.000 met benaling, om ieder kind, dat met
goed rapport het huis verliet, een bedrag
A-an ."<0 mee te geven. Dat was een mooi
bedrijfskapitaal!
Jntusschen, niet lang na 1785 kwam de
„groote verdrukking der revolutie" en vooral
de godshuizen hebben daaronder geleden.
De zorgen namen steeds toe. Dc schulden
last werd ondragelijk.
Omstreeks 1803 was het één en al misère.
Er werden toen niet minder dan 700 per
sonen verpleegd cn de
financieele moeilijkheden
groeiden met den dag.
Eigen fondsen had het huis niet; men
naakte er zooveel mogelijk een Avcrkinrich-
ting A an om eenige inkomsten te vorkrijgen
de diaconale kas deed meer, dan mogelijk
was; de stadsmiddelen waren uitgeput.
Ten einde raad, juichten dc regenten het
toe, dat. de burgerlijke gemeente het huis
maar geheel zou OA-ernemcn cn beheeren,
want anders liep het toch spaak.
Maar het is merkwaardig, dat het ge
meentebestuur van meetaf aan het ver] e enen
A an subsidies allerlei voorwaarden had ver
bonden.
De gewone gang van zaken. Als de over
heid zic.li eigens mee bemoeit, dan komt dc
vrijheid in 't gedrang.
Het was op zich zelf niet kwaad, dat Bur-
gemocsteron suppoosten e.n zelfs regenten
verboden om fooien en „rctoureommissics"
(zouden wij nu zeggen) aan te nemen; maar
zij gingen verder.
Ze bemoeiden zich niet alleen met
financieele aangelegenheden cn vroegen op
gave van de schulden, maar verboden i
lipt overschrijven der predikbeurten door
alimenteerden; terwijl ze buiten weten c:
zonder goedkeuring van regenten een cat?
chiscermeester aanstelden.
Ook verhaalt de Kroniek van het v<
schrift, dat alleen psalmboeken, gedrukt
A. Losel te Rotterdam, gebruikt mochtfl
worden.
Enfin, het pleit ook niet voof een predi
kant, dat hij \-an „Heilenbroek" a-oor zie! rd
zelf geen notitie nam, en evenmin zijn le«
langen daarin onderwees: een geheel ja?
had hij zijn werk verzuimd.
Daar komt bij, dat ook de regenten
Burgemeestere-n „ootmoedigh" verzocht? w
om zich met interne aangelegenheden te bi
moeien.
Zoo beklaagden zij zich over de Diakene
wegens de „onvernjocytheit" om rogenten l
kwellen en over hen te heersohen.
Och ja, de d i e n e n d e liefde is vaak zoel ot,
ook bij hen, Avier ambt hen als 't ware, o[at
legt om ze te betrachten. Want gaven e sc
kwaliteiten komen niet met het ambt, \V
blijven altijd zondige menschen, die
veel werk bederven.
En die toch, Avant in die richting gaat di ril
artikel, zoo vaak door God verwaardigd avo lro
den, om, ondanks onze zonden en tekortkc1 d
mingen, Zijn medehelpers te zijn, Aooral o m
't terrein der christelijke liefdadigheid, waar
van het Lidmatenhuis der Ned. Horv. Ke.
te Rotterdam zoo schoon getuigenis aflest
lan
