DINSDAG 21 JANUARI 1930
TWEEDE BLAD PAG.
GEMEENTERAAD VAN LEIDEN
DE BEHANDELING DER
BEGROOTING AANGEVANGEN
KEDE VAN DEN HEEK VAN ECK
De heer De Reede bespreekt den
financieelen toestand
Eenige maanden Ie laat. door de wanorde,
die de Stadhuisbrand heeft teweeggebracht,
is gistermiddag in# den Lcidschen I«aa<l een
aanvang gemaakt met de behandeling van
de begroeting. Do Raad verga de rtle thans in
de groote Nutszaal, waar zooals de Voorzit
ter opmerkte, liet oog van burgemeester Pie
ter Adriaansz. Tan «Ier Werf op dc vroede
vaderen was gericht.
Eerst werden nog «enkele andere zaken be
handeld. Voorzitter van dc vergadering was
de Burgemeester. Afwezig waren met ken
nisgeving de hoeren Vallentgoed en Romein.
Dc Voorzitter doet mededeoling van
eenige ingekomen stukken en van de voor
stellen, die in verband met dc behandeling
van de begrooting, door dc raadsleden ziju
ingediend.
Besloten worcl dezo hij de Alg. Beschouwin
gen of bij bet betref rende artikel aan dc
begrooting te behandelen.
Tot leden van de Plaatselijke Schoolcom
missie werden benoemd de hoeren -T. M. Ma-
zurel, 1'. Brouwer, dr. G- O. K. Lignaa en
Laurens Bosch en Mej. H. J. Doove.
Vervolgens had herstemming plaats over
het voorstel tot toekenning van een bijdrage
in de kosten van een aan dc Vereeniging
van Xedorlandscli Gemeenten aan te bieden
aanklceding van de bestuurskamer, ter ge
legenheid van de stichting van een eigen ge
bouw door die vereeniging, waaromtrent
dc vorige vergadering de stemmen hebben
gestaakt-
De Voorzitter deelt meae dat de aan
kleeding van de zaak zal omvatten larabri
zee ring, stoffagc, verlicht iif^r, mcubileering
enz. De kosten hieraan zijn geraamd op
f. 12.000.—
Het bedrag, dat men bijeen wil brengen
is iotusschen f. 15000, omdat er wel eenige
gemeenten niet zullen willen bijdragon. Spr.
wees er voorts op dat door zoo n betrekke
lijk klein bedrag toch wel de kunst mag
gesteund worden. Om Leiden een uitzonde
ring te laten maken in de lange rij van be
langrijke gemeenten die hun bijdrage scheu
ken, liikt Spr. niet gewenscht
De heer Van Eek (s.d.) is niet overtuigd
dat hier niet te veel met geld wordt ge
smeten. Spr. begrijpt wel, dat liet niet pret
tig voor den burgemeester is dat Leiden
spelbreker zou moeten zijn, maar ook zou de
houding van Leiden als een goed voorbeeld
kunnen worden beschouwd. Spr. blijft bij
zijn standpunt.
Het voorstel wordt dan opnieuw in stem
ming gebracht en aangenomen met 19 tegen
10 stemmen. Tegen stemden de s.d. en de
heeren Wilbrink cn Kuivenhoven.
Zonder hoofdelijke stemming werd daarna
aangenomen een voorstel tot verhuring van
verschillende perceelen wei- en teellaud en
goedgekeurd de rekening van dc ontvang
sten en uitgaven der gemeenten over het
jaar 1928, met inbegrip van die der Haar-
lcmmcrstrckvaart.
De begroeting 1930.
Tn behandeling komt dan de gemeentebe-
grooting dienst 1930. De Voorzitter gaf ge
legenheid tot algem. beschouwingen.
De lieer van Eek (s. d.) opende de rij
van sprekers. Spr. wees er op dat de ge
legenheid die de behandeling van de be
grooting biedt door de sociaal democraten
wordt aangegrepen om hun zienswijze uit
een te zetten. Menschenlicfde en rechtvaar
digheidszin gebieden dat elk mensch een be
hoorlijk bèstaan heeft dat aan minimum
eischeu voldoet.
Aan dit standpunt ligt in zeker opzicht
een anti-materialistisch streven ten grond
slag. De geestelijke ontwikkeling kan er
slechts wel bij varen- Men kan vragen: is
het noodig om verbetering van het lot van
den arbeider te propageeren? om er reeds
zooveel verbeteringen rnt stand zijn geko
men. Het antwoord luidt op deze vraag toe
stemmend. In dc kapitalistische maatschap
pij wordt alleen geproduceerd als er winst
is te maken. Daartegen dient opgetrokken.
In elk college moet de ontwikkeling aan
'de maatschappij in socialistische richting
worden nagestreefd.
Een van dc eerste middelen, die hiertoe
aangewend moeten worden, is
het overheidsbedrijf.
Het particulier bedrijf is kapitalistisch. D>
salarissen in het overheidsbedrijf moeten
billijk zijn. Te groot verschil in belooning
verbiedt het algemeen belang. Dit algemeen
belang vordert daarentegen de medezeggen
schap in het overheidsbedrijf. Deze dingen
en daarbij het ontbreken van parasiteeren de
aandeelhouders, maakt het overheidsbedrijf
tot een hoogstaand bedrijf. Het heeft zijn
voordeelen overal bewezen.
Een sociaal-economische maatregel der s.
d. is ook
werkverruiming.
de levensmiddel onvoorzien ing in Amsterdam
werkt uitstekend.
De heej- Bergers (r.k.): .le wil zeker do
Zuiderzee dempen met de middenstanders.
De heer van Eek wijst op ile gemeen
telijke Yisrhhal tc Amsterdam eo verder op
dc gemeentelijke vlceschvoorzicning, welk
laatste zcovccj voor de slagers als voor d<
particulieren voordeelig is. Hetzelfde geldt
voor de overige levensmiddelcnvoorzien
de hraudstoffenvoorziening, kleedingv
zien ing, voor gom. instellingen enz. enz.
Natuurlijk kan dit alles niet op Lei
toegepast worden, maar er is in deze rich
ting toch veel te do<
De prijzen van gas -n electrieiteit.. die tot
de eerste levensbehoeften behooren, kun
in Leiden verminderd worden. Daarom heelt
spr. een voorstel ingediend om de gasprij
met 1 cent te verlagen. De Wethouder zal
zoggen, dat het gold niet gemist kan w
den. Ook is het juist dat do prijzen n
hoogcr zijn dan in andere gemeenten.. En
toch kon de gasprijs lager gesteld worden
en is men ook verplicht tegenover de bevol
king van Leiden dit inderdaad te doen. De
bevolking heeft nog in 't minst niet geprofi
teerd van do vooruitgang der techniek. Do
winsten van de gasfabriek worden minder,
het is waar, uiaar daar tegenover .staat, dat
het Etectriciteilshedrijf oen ongeveer gelijk
bedrag aan w maermkenisat.eedyyK Tdzhpn
bedrag aan winst meer maakt.
Het oog moet voorts geslagen worden op
belastingverlaging.
Hierbij moet allereerst rekening gehouden
met de draagkracht der bevolking.
Do indirecte belastingen drukken veel te
zwaar op de gemeenten .waarmede ook
kening moot worden gehouden. De geme
lelijke inkomstenbelasting drukt te zwt
op de kleine inkomens. Hierin kan verbete
ring gebracht op velerlei wijze: hoogere op
centen op de vermogensbelasting, Zakenbe-
jastiug op de bedrijven enz. Het eerste vooral
is billijk omdat het betreft het vermogen,
«lat niet de minste inspanning heeft gekost.
De hoogere heffing van 50 opeenten zou
f.35000 in het laatje brengen.
R. cn \V. stellen in t' vooruitzicht om de
gem. ink. belasting te brengen "van 0.9 op
0-8. De sociaal democraten verheugen zich
daarover en, al doen zij 't niet van harte,
zullen ze ook stemmen voor een voorstel
tot nog verdere verlaging. Intusschen zou
het jammer zijn als dc gemeente zoo 1100-
dige inkomsten moest derven en daarom zou
de s.d. willen dat dc belastingdruk van de
niinstdraagkrachtigcn werd verminderd en
die voor de goed-sesitueerden werd verhoogd.
Een voorstel daartoe zal echter door spr.
niet gedaan worden.
Leiden heeft behoefte aan vrijheid van be
weging en daarom dienen de grenzen bree
der uitgezet tc worden. Een belangrijk ge
deelte van Oegstgoest bij Leiden trekken
zou een alleszins billijke maatregel zijn.
Spr. besprak voorts het overweg vraagstuk
Opheffing van dezo verkeersbelemmering is
van buitengewoon groot belang. Oegstgeest
dient in de kosten die dit eventueel mee zal
brengen een groot bedrag bij te dragen, om
dat deze gemeente er zoo mogelijk nog meer
belang bij beeft dan Leiden zelf.
In de tien jaar dat de s. d. in de Leidsche
Raad zitting heeft is misschien niet veel
np te noemen dat positief 1ot stand is ge
bracht te wijzen, maar negatief is, naar
spr.'s meening het beeld van den Raad be
langrijk veranderd. Er is een voortstuwen
de kracht van dc fractie uitgegaan.
Dc Christelijke arbeiders hebben niet de
s-d.a-p. bijgestaan. Men kan nooit op hen
rekenen. De gesloten rechterzijde voncl de
s. d. steeds tegenover zich.
In Amsterdam hebben r-k. cn a.r. wat be
treft een bepaald aantal punten aan het
s.d.-program medewerking toegezegd- Zaken
van dezelfde aard komen ook bij deze be
grooting in behandeling, zoodat en a.r. en
r.k. gelegenheid zullen hebben, hun houding
in deze tc bepalen.
Vooral op geleidelijke uitbreiding van de
medezeggenschap in dg gemeentebedrijven
dringt spr. aan.
Spr. verdedigt verder zijn voorstel cn toe
te laten dal op Zondagmiddag optochten
worden gehouden met muziek en banieren.
L>c- Zondagswet is niet te handhaven. De
vrijzinnigen, noch de sociaal-democraten,
noch dc roorosch-katholieken zijn tegen zul
ke optochten op Zondag. Alleen de orthodox-
protestanten zijn er tegen. De r.k. spelen in
den .Raad schuilevinkje. De stemming is ten
opzichte hiervan in den Raad niet zuiver.
De Voorzitter kan dus moeilijk zijn stand
punt bepalen naar de stemming in dm
Raad
Terugkomende op het Amsterdanuxhe wet
houdersprogram wijst spr. er op, dat du*
ten opzichte van die bepaalde programpun
ten. waartoe r.k. cn a_r. medewerking heb
ben toegezegd dcor deze partij lmi ook hier
jn Leiden prinripieeie bezwaien kunnen w r-
den ingebracht.
Spr. besloot met de woorden: Het socialis-
e is op komst en niemand kan deze
maclit tegenhouden.
De heer de Reede (c.h.) wilde hoofd
zakelijk eenige
financieele beschouwingen
houden. Na eenige woorden in 't algemeen
gezegd Ie hebben over het beleid van B. en
W., wees spr. er op dat het College wel
•n beetje raar omspringt met de Commis-
e van Financiën.
Spr. heeft reeds eenige malen uit zeer
opwekkende beschouwingen gehouden over
den financieelen toestand en tot die somber
heid was ook reden, zooals Spr. nog eens
aantoonde. De toestand heeft intusschen een
heel ander beeld gekregen. Er is een ge-
ilelijkc verbetering te constateeren en
gunstige ontwikkeling. Do ontvangsten zijn
totaal met f 50.000 meer gestegen dan de
uitgaven. Dat is een verblijdend teeken.
ontwikkelt overigens eenige bezwe
er de manier waarop de reserves
worden aangewend. Het totaal-cijfer van de
reserves was f 1.180.000. Zulk een stootblok
bewijst wel dat de toestand niet slecht is.
t op de financieele verhouding tus-
schcn het Rijk en de gemeenten zal voor
Leiden belangrijke voordeelen brengen We
door in een periode van onzekor-
Mni W. óp. HetttBBÉBl
De werkloosheid is nog niet. verdwenen-
De economische toestand blijft onzeker. "Wer
ken van algemeen nut dienen bevorderd te
worden. 13. en W. zien dit in, getuige de
commissic-Manders. In deze commissie is
echter het voordeel der arbeiders, blijkens
de samenstelling, niet op prijs gesteld. 13. en
W. hebben hiermede een verkeerd stand
punt ingenomen.
De werkverruiming zal de arbeiders-ellen
de verminderen. Zo zal de geldswaarde van
den arbeid langs natuurlijken weg doen
stijgen.
Het Rijk en dc provincie schieten hier te
kort-
Voor de gemeente ligt hier ook een taak.
Spr. wijst op de mogelijkheid tot uitbreiding kon
van de landbouw. De veeteelt maakt een zoerl hei'1. n
onproductief gebruik van den bodem, terwijl weinig ondankbaar om sléchts deze oproer
de tuinbouw ook veel meer handen aan het [king te maken en er verder niets van tc
werk zou stellen. Dc tuinbouw kan op aller- zeggen.
lei wijze bevorderd worden door de gemeen-j is bet gewenscht, de reserves van dc be
te. Het is nu geen gunstig tijdstip om een drijven maar te laten waar ze zijn, vraagt
voorstel in te dienen. Spr. wil echter well Spr. zich verder af. Het antwoord is Spr.
deze zaak warm houden. I geneigd ontkennend tc geven. Deze midde-
Er is weinig zekerheid in dit bedrijf, zal jen kunnen misschien 1 eel nuttiger op een
men zeggen, maar hetzelfde is hel geval met'andere wijze aangewend worden,
de nijverheid. Spr. behandelt verder dc belostingtarie-
Wot betreft dc ven. Moeten tot verlaging biervan dc be-
I drijfswlusten aangetast worden? Dc bedrij-
levensmiddelenvoorzieniiig vcn hebben ook sterk bet karakter van
Icommerc-ieelc bedrijven. Er wordt voor een
springt in het oog. dat het aantal personen ze<-i- groot gedeelte van de productie aan de
dat. door den tusschenhandcl het brood ver- buitengemeenten geleverd. Er is geen en-
dient te groot is. Er kunnen er veel van kele reden om de prijzen van gas en elec-
gemist worden. Eigen verkoop door dc ge- friciteit te verminderen, en er is ook niets
meente is daarom gewenscht. De dienst van tegen om uit dc bedrijven een behoorlijke
winst to maken
Na nog enkele technische opmerkingen
komt Sjn. tot de conclusie, dat de füuui-
r.iocle toestand der gemeente belangrijk ver
beterd is.
Het voorstel van B. en W. om den belus-
f.ingfactor te brengen van 0.9 op 0.8 vindt
Spr. nog niet ver genoeg gaan. En daarom
heeft hij onderteekend het voorstel om de.
factor te brengen op 0.7. Tot dezen maat
regel kan men met een gerust hart over
gaan. Dp financiën laten dit toe.
Mevr. Bruggaar de Does (s.d.) wil
de spreken over twee zaken, in tic eerste
plaats over liet Heilige Geest- of anno-,
wees- en kinderhuis. Voor- \eic kinderen i»
deze inrichting onbereikbaar en Spr. ver
zoekt 13. cn regenten er op opmerkzaam
te maken, dat deze inrichting beter aan zijn
doel moet voldoen.
In de tweede plaats verdedigde Spr. baar
voorstel om over te gaan tot de instelling
van een gemeentelijk Tehuis voor Ouden
van Dagen. Aan het bestaande Missiehuis
ontbreekt volgens Spr. zeer veel. Er is geen
gezelligheid, .dan on vrouw mogen niet bij
elKoar wonen. Er js geen goede badgelegen
heid. geen gelegenheid tot ontspanning.
Dc eenige ontspanning is een defecte ra
dio en gedwongen godsdienstoefening. Hier
in is geen verbetering te verwachten, om
dat de instelling niet uitgaat, van de ge
meente. Oin ol dezo redenen bepleit Spr.
een gemeentelijk Tehuis.
De heer Van Stralen (s.d.) besprak
do werkloosheidszorg. Al het mogelijke
dient voor deze bevolkingsgroep te worden
gedaan. Werkv erruimnng is hiertoe een
der beste middelen. Wel is dc werkloos
heid eenigszins afgenomen, dit mag niet
al te gerust maken. Door het gemeente
bestuur ia wel iets ge«Jaan in dit opzicht,
speciaal door wethouder Goslinga, maar
toch loopt dc gemeentelijke machine nog
maar al te langzaam en het is noodig dat
er eens wat meer verricht wordt in deze.
Spr. bespreekt dan de demping van het
lvevendaal en Mare. leder Lcidenaar ver
langt naar deze demping hartgrondig. Deze
zaak is mtusschen ook opgehangen aan (ie
enorme kapstok, die uitbreidingsplan heet
Komt dat plan nu eens in behandeling?
Kan er ook niet eens wat meer haast
gezet worden achter de rioleeringsplannen?
Er wordt wel aan gewerkt, maar het gaat
Spr. niet vlug genoeg. Men heeft zich niet
gehouden aan de opzet cn is een eind achter
De Leidsche Hout is een prachtgelegon-
hcid voor werkverruiming, een gelegenheid,
die veel meer uitgebuit zou kunnen vvor-
Weth. Goslinga: De architect kan
niet meer arbeiders gebruiken.
De heer v. Stralen had de indruk, dat
er geen geld was. Spr. geloot dat er voor
de aanleg van het sportpark nog heel wat
menschcn tc werk gesteld kunnen worden.
De Voorzitter verzoekt hier den lieer Van
Stralen ziju rede af tc breken.
Dc zitting werd verdacht tot 's avonds
kwart over acht.
AVONDZITTING.
In de avondzitting zette de heer Van
Stralen zijn redevoering voort Spr. heeft
met zijn voorstel om meer werkverruiming
uoor middel van de Leidsche Hout bedoeld
een uitspraak uit te lokken of ^le gemeente
zich ten opzichte van do werkverruiming
ook financieele offers zal willen getroosten.
Wat betreft de Veemarktplannen merkt
Spr. op, dat «Je Raad hier nog niets van af
weet B. en W. geven in het sectie-verslag
een zeer. vage toezegging, waaraan men al
zeer weinig houvast heeft Spr. ontving
graag stelliger mcdedeelingen.
Het schilderwerk dient in eigen beheef
te worden genomen. Het geschiedt thans
door kleine bazen, die haast geen gezellen
in dienst hebben.
De heer F arm en tier: Dio mogen toch
ook wel eten.
De heer Van Stralen: Het was toch
de bedoeling om dc gezellen in den winter
ook werk te geven.
De lieer \V 11 b r i n k: Is dat nu sociaal
gevoel? Geldt dit alleen voor georganiseer
de!!? De anderen kunnen wel crepeeren hè?
Dc lieer Van Stralen zegt verder, dat
de steunverleoning hier even goed is als in
andere plaatsen. Toch zijn, naar Spr.'s mee
ning de bedragen aan uitkeering nog te
laag. Er kunnen nog wel enkele verbeterin
gen worden aangebracht, met name voor de
landarbeiders. Kan voor hen niet een toe
slag gegeven worden van gemeentewege als
de kasuitkecringen laag zijn?
In den strengen winter van het vorig
jaar is dit toch ook wel gedaan. Andere
plaatsen zijn hierin voorgegaan. Gaarne ont
ving Spr. in deze een toezegging. Er zijn
nooit verslechteringen ingevoerd in de steun
verleening hebben B. en \Y. gezegd, alleen
maar verneteringen. Maar dat is toch niet
geheel juist Spr. noemt de wijziging in de
de regeling voor dc steunverleening aan uit
getrokken werkloozen. Men heeft toen ook
zelf ingezien, dat deze regeling onbillijk was
en venbeteringen aangebracht Ook thans
voldoet dezo regeling nog niet geheel.
Maatschappelijk Hulpbetoon dient zijn
uitkeenngen te geven in «Jen vonn van loon,
zooveel dit mogelijk is. Als de ondersteun
den arbeid kunnen verrichten voor hun uit-
keeringen, moet hun die arbeid worden ge
geven.
De Stedelijke Werkinrichting lijkt soms
meer op ecu gevangenis dan op een inrich
ting voor we rtc verscl i a f f ing. Ook wordt zij
soms als zweep gebruikt voor onwillige ar
beiders. Op zichzelf is het niet erg om zulke
monschen een aansporing te geven, maar
moet men ze dan in zulk een omgeving
brengen Het was misschien wel beter om
de inrichting op te heffen. Eerst kan men
echter beter pogen de inrichting te rcorga-
niseeren, waartoe Spr. een voorstel heeft
ingediend.
Er is voorts gebrek aan een Tehuis voor
ouden van dagen vanwege de gemeente. Er
zijn particuliere instellingen biervoor zeg
gen 13. cn \Y. Deze voldoen echter niet aan
redelijke eischcn. Spr. heeft een gemeente
lijk tehuis voor ouden van dagen in Den
Haag bezocht. Men zou dat eens moeten
zien. Misschien zou men tot de erkenning
komen dat bnen hier in Leiden zulk een
instelling noodig heeft.
De lieer Van Es (a.r.) heeft bij 't spre
ken van den heer Van Eek wel de indruk
gekregen, dat het socialisme alleen op het
nog heeft het materialisme, al zal de heer
Van Eek dit bestrijden.
Het angstdenkbeeld
van het socialisme is het kapitalisme. Dat
brengt dc ellende in dc wereld. Dc anti
revolutionairen redcnecren anders. Het is
de zondo die de ellende teweeg brengt. Een
ieder liecft van het beheer van zijn gold eu
gaven rekenschap tc geven aan God. Dc uit
drukking van den lieer Van Eek, dat de
loonen zoo hoog mogelijk moeten worden
opgevoerd is ook zuiver materialistisch.
Werkloosheid is gecstdoodcnd heeft de
lieer Van Eek gezegd. Itet is juist Zal ook
echler door de gemeentelijke levcnsmidde-
lenvoorziening de werkloosheid niet toene-
Tegenover de verdediging van het over
heidsbedrijf door den heer Van Eek betoogt
Spr. voorts dat het
particulier initiatie!
INGEZONDEN MEDEDEELING.
WEGENS VERBOUWING
GROOTE OPRUIMING
In het magazijn van C.R.E.S. en Leder Schoenwerk „DE VOORUITGANG"
Haarlemmerstraat 192 - LEIDEN
Door den gestadigen groei, vooral van den verkoop van C.R.E.S.-
Schoeisel, is het noodzakelijk geworden, de verkoopruimte uit te
breiden, reden waarom wij zijn overgegaan den winkel 30 Ms
vergrooten
zijn eigen terrein moet behouden en dat dc
gemeente niet elk terrein tot het hare mag
rekenen.
Spr. bespreekt verder nog enkele voor
stellen. Het voorstel tot verbooging van de
opcenten op de vermogensbelasting moet
van do hand gewezen wonion. Hot zal Lei
den als woonstad nog minder aantrekkelijk
maken. Eveneens is het onaanvaard ba at
om de belasting voor minder vermogenden
nog meer te verlagen en voor de beier ge-
siiueerdcu nog meer te varhoogen.
Zeer stellig verklaarde spr. zich tegen
hel voorstel om optochten met muziek loc
le laten- Kan men de Zondagsheiliging van
andoren niet eerbiedigen.
Het voorstel voor de instelling van bet
gemeentelijk tehuis voor ouden van dagen
is evenmin aanvaardbaar.
Er zal aan sommige instellingen wel iets
ontbraken, maar bier is toch ook weer eon
terrein van het particulier initiatief. Kan
de S.D.A.P. nu zelf niet eens geld bijeen
brengen voor zulk een tevbuis, zooals ook
van Christelijke zijde wordt gedaan. Als
uien een mooi tehuis wil zien, moot rne
ook eens gaan zien in het tehuis voor oude
van dagen op de Hooigracht.
Voor het
bewaarschoolonderwijs
dient ook dezelfde leus te pelden aJs voor
het gewoon lager onderwijs: de bijzondere
school regel en de openbare school uitzon
dering.
Met de school in bet Haaigvvegkvvartior
moet nog eenigen tijd gewacht worden tot
de verbinding Haagweg-kwartierMorsch-
weg-kwartier zaJ ziju tot stand gebracht.
De medezeggenschap in het gemeentebe
drijf kan spr. niet aanvaarden. Hoe deze
zou moeten worden ingevoerd, weet de heer
Van Eek ook niet W-el dient gestreefd te
worden naar eon harmonische samenwer
king in de gemeentebedrijven.
De heer W i 1 m e r (r.k.) bogint met te
zeggen, «lat de beer Van Eek royaal heeft
erkend, dat positief weinig door do S.D.A.P
is tot stand gebracht De rechterzijde kan
daartegenover stellen, dat door hoor zeer
veel is tot stand gebracht. lil de sociale toe
stand zijn aanmerkelijke verbeteringen tot
stand gebracht. De begin-'— i j der R.K. ka
men ui't in bestuursdaden, maar toch wil
spr. ed nog wel iets van zeggen en het een
en ander recht zetten.
De heer Van Eek beweert dat er nog veel
aan de maatschappij te verbeteren valt.
Maar daarvan is de gebeele rechterzijde
overtuigd. Alleen wil spr- tot verbetering
hiel de socialistische, maar de Christelijke
beginselen toepassen. Met enkele citaten
bewijst Spr. dat men |i R.K. kringen een
open oog heeft voor ue sociale nooden.
Spr. bestrijdt clan de uitlatingen van d -n
heer Van Eek omtrent het overheidsbedrijf
Het particulier bedrijL
Spr. zette voorts zijn standpunt uiteen ten
opzichte van bet particulier bedrijf. Zoolang
het niet in botsing komt met het algemeen
belang is spr. hiervan een voorstander. De
heer Yau Eek heeft gesproken van dogma
tisme, dat .door d.- rechterzijde zou gehuldigd
worden, maar dat is toch geheel ten onrech
te. Integendeel is voe.l eerder de s.d.a-p. tc
beschuldigen van dogmatisme in haar stand
punt ten opzichte van liet overheidsbedrijf.
Dc invoering van de medezeggenschap in
dc gemeentebedrijven is niet wel mogelijk.
Het spreekwoord geldt liier: zooveel hoofden
zooveel zinnen en de heer Van Eek heeft
dan ook nog nooit een weg aangegeven, die
practisch bevvandelhaar is.
Zonder reserve verklaart spr. zich voor hot
voorstel om «le belastingfactor tc brengen
van 0.9 op 0.7.
En thans gaat spr. weer schuilevinkje spe
len ten opzichte van de Zondagsrust, zooals
de heer Van Eek heeft gezegd, dat spr. steeds
doet. Spr. zal zijn standpunt duidelijk for-
m.ulecren: Het schijnt hem ongevvenscht bij
een gemengde bevolking als in Leiden, dat
optochten in het algemeen worden toege
staan, omdat hierdoor dc Zondagsheiliging,
waarop velen prijs stellen, wordt verstoord.
Alweer neemt spr. liier geen dogmatisch
standpunt in en dat kan de heer Van Eek
hem toch moeilijk kwalijk nemen.
Spr. zegt daarna nog liet een cnandcr over
dc steunverleening, waarbij het hem genoe
gen doet dat «le lieer Van Straly erkend
heeft, dat die loer even goed is als in andore
steden, terwijl hij tenslotte den Burgemeester
vraagt op Welke gronden hij het niet noodig
oordeelde een voorstelling van „Allerzielen",
die hier in dc Schouwburg eenigen tijrl ge
leden is gegeven en die zoor kwetsend was
voor het r.-k. deel der bevolking, door toe
passing van art. -188 der gemeentewet te
verbieden.
Personeelszaken.
De heer Ver way (s.d.) besprak eenige
personeelszaken. Po positie van liet gemeen-
tepersoneel is niet een groepsbelang, maar
een belang van algemeene strekking. Spr.
dringt er op aan, dat de nogen losse arbei
ders aan don plantsoendienst een vaste aan
stelling krijgen.
Het klassestelsel, dat in dc gemeentebedrij
ven gevonden wordt is niet bevorderlijk voor
den dienst.
Do herzien'ng van bet werklieden regle
ment is door den Stadhuisbrand vertraagd,
volgens B. en V. Itet zal wel zoo zijn. Spr.
hoopt intusschen, dat hij er het volgend jaar
niet meer naar zal behoeven te vragen,
•pr. zou het voorts gewenscht achten, dat
verbetering van den algenieonen toestand
Leiden onk wel voor een gedeelte teil
•de mocht komen aan de gemeentewerk
lieden, want Leiden behoort tot de gemeen
ten, die het slechtst betalen.
Voorts zag spr. gaarne tot stand gebracht
nivelleering van de pensioensbijdragen, ter
wij I hij verder aandringt op vacantictoeslag
voor hot geracentepcrsonecl.
Dc werksters en schoonmaakster in ge-
ni«vmtedi.\n«t dienen onder de pensioen rege
ling ie vallen.
Itet verplegend personeel in de gestichten
ordt buitengewoon slecht gesalarieerd.
Men zal zeggen dat de commissie ad hoe
deze zaken behandelt. Daarom heeft spr. ook
geen voorstellen ingediend.
Dat naast Georganiseerd Overleg een com
missie ad hoc is ingesteld, its een dwaze toe
stand. Spr. heeft daarom zijn voorstel inge
diend om ia het vervolg zoon' commissie niet
meer in te stellen.
De commissie voor Georganiseerd overleg,
zooals die bestaat heeft niets niet. medeze,
genschap te maken, georganiseerd overleg
ter bespreking van de arbeidsvoorwaarde:
De commissie heeft haar bestaanrocht bevv
zen. Uitvoerig zette Spr. haar taak uiteen. Er
bestaat dan ook, naar Spr. meent geen
zwaar om ziju voorstel betreffende de
missie ad hoc over tc nemen.
Diversen.
Tenslotte besprak spr. de kwestie van de
o. J. school llaagvv eg kwartier en verklaarile
zijn standpunt te dezen opzichte.
De heer Groen eve ld, na eenige alge
meene beschouwingen vóór zijn algemeene
beschouwingen, verdedigde zijn voorstel
om do raadsstukken tenminste één week
voor de raadszitting aan de raadsleden toe
te zenden. Daartegen kan volgens spr. geen
bezwaar bestaan. I)e lijst van zaken, die
hij 13 en \V. ooi prea-advies zijn. is niet vol
ledig. Alleen de voorstellen van raadsleden
staan er op. Uit een opmerking van een
ambtenaar ter secretarie heeft spr. opge
maakt, dat er zaken zijn, die al 10 of 20
jaar op prae-advies wachten. Spr. dringt
liians aan op een volledige lijst.
Spr. verdedigde dan zijn voorstel tot in
stelling van een centrale gemeentelijke
auto-garage. Zooals do toestand thans is
wordt alles maar overgelaten aan de direc
teuren van do verschillende diensten, waar
door het gevaar voor verspilling zeer
groot is.
Daarna besprak spr. zeer uitvoerig de in
richting van de Koninginnelaan. De rijwiel
paden zijn niet te berijden zonder met de
regelen van liet verkeer in botsing te ko
men. Hieraan dient iets gedaan le worden.
De autobusdienst voor Stadsverkeer dient
een meer uitgebreide dienst in te stellen.
Er moet verbinding zijn met de verschil
lende stadswijken. Hier mag de gemeente
zich wal eenige offers voor getroosten.
Spr. verdedigt dan zijn voorstel om een
o. 1. school te stichten in hot Haagweg-
kwartier. Als er voor een bijzondere school
zooveel handteekeningon vvfren bijeenge
bracht, dan was de school er ul geweest-
Als dat nu gelijkstelling is van het o. 1. en
bot bijzondre lager onderwijs, dan weet spr
niet wat gelijkstelling is.
Spr. zou voorts iti e«m ander stadsgedeel
te nog een tweede centrale school willen
stichten. Zulk een school heeft in de prac-
tijk haar bestaansrecht bewezen.
De commissie voor het onderw ijs is voor
B. en W. weinig meer dan lucht B. en W.
vragen trouwens überhaupt geen advies in
onderwijszaken. Met bewijzen tracht sor.
dit aan te toonen. In 1929 heeft genoemde
commissie één maal vergaderd-
De zaak van het bevvaai-sc.hoolonderwijs
is al twee en een half jaar bij den Wethou
der in studie. Daartegen protesteert spr.
Men had niet zulk een belangrijke zaak
wel wat vlugger kunnen zijn
De vergadering wordt daarna verdaagd
lot hedenmiddag 2 uur.
STADSNIEUWS
VAN HET STADHUIS
HINDERWET.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
brengen ter algeniepne kennis, dat door hen
vergunning is vertoond aan: a. E. Nozcman
en rechtverkrijgenden tot het uitbreiden van
de inrichting voor het bewerken van vieescn
•n het perce l Iloogevvocrd No. 71, seciic D.
No. 1-466; b. P. J. Jansen en reclitvcrkrijgcn
«in tot het uitbreiden van de drukkerij in
het perceel Aalmarkt No. 3, Sectio C. No. 62;
o. H. Gijsman Jr. cn rechtverkrijgenden tot.
het uitbreiden van de verffabriek in het
perceel Dwars Bolvverkstraat Nos. 13,
Sec tic D. Nos 235—236; d. C. P. J. Corba en
■eclitverkrijgenden tot het oprichten van een
brood -en banketbakkerij in het perceel
HoogewoerVl No. Cl. Sectie D. No. 924.
Leiden, 21 Januari 1930.
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester
VAN STRIJEN, Secretaris.
Burgemeester en Wethouders van Leiden
brengen ter algemeene keunis, dat d<x>r
Heeren Gedeputeerde Staten van Zuid-Hol
land, hij him besluiten van 7 Januari 1930-
C. S. No. 57 en van 7 Januari C. S. No. 65,
vergunning is verleend aan het Gemeente
bestuur van Leiden en zijne rechtverkrij
genden tot het uitbreiden van de Stedelijke
Elcclriciteitsfabriok op het perceel, kada
straal hekend Gemeente Leiden, Sectie B.
No. 2939
A. VAN DE SANDE BAKHUYZEN,
Burgemeester.
VAN STRIJEN, Secretaris.
Leiden, 21 Januari 1930.
Voornaamste Nieuws.
BINNENLAND
(blz. 1.)
't Tweede artikel over het Vlootvraagstuk
De Vereen, v. Chr. Kantoer- en Handels
bedienden heeft aan den minister een adres
gericht in verhand met het werktijdenbe
sluit voor winkels.
In den bond
zich een crisis
treden.
Er is een commissie benoemd om den mi
nister voor te lichten over hot meer aan
het doel doen beantwoorden van liet onder
wijs aan Land- en Tuinbouwwinterscholen.
(blz. 9.)
Op ITardenbroek is de Vierde Studenten
Zendings Conferentie gehouden.
BUITENLAND
De laatste voorbesprekingen te Londen
voor dc Vlootconferentie, die Donderdag a.s.
haar werkzaamheden begint.
De dertiende vergadering van de Perma
nente Opiumcommissie van den Volkenbond
geopend. Van Wctturu weer voorzitter. De
fabricage-beperking aan de orde.
Lloyd George geeft repliek aan Grey.
Opwinding in Griekenland over het onge-
waarschuwe! varen van Russische oorlogs
schepen door de Dardanelles
MEMORIE VAN TOELICHTING.
In ons blad van gister natoon we bet
adres op van «ten voorzitter en den secre
taris van de Federal ie van de te Leidon en
omstreken- gevestigde Woniugbouwvereeni-
gingen. betreffende de rentevvinst van de
geconverteerde 6 voorschotten, welke be
stemd zal worden tot verlaging van de bu
ien der duurste woningen.
Aan de memorie van toelichting, welke
dit adres vergezelt, antieenen we
lf eeds in het. jaar 1925 heeft de Federatie
in een adres aan den Gemeenteraad ver
zocht, maatregelen le treffen, om de rente
voet van 6 door conversie te verlagen
lot
I'e Gemeenteraad heeft in 1925, zie Raads-
verslag 21 December van dat jaar, de rente
voet van de Gemeentelijke voorschotten ver
laagd van 6 od 5
Noch liet college van B. en W., noch een
der Raadsleden, heeft er toen ook maar/j
een oogenblik aan gedacht, om de rente-
winst. hierdoor verkregen, ten bate te doen
komen aan die Vereenigingen, welke de
duurste woningen hebben.
Het gaat er namelijk om, op welke wijze I
do rentevvinst, verkregen uit de conversi#
van lcenineeu der 6 voorschotten, zal
besteed worden.
Blijkens de Memorie van Toelichting, zj«
kapitaaldienst, is reeds over 1928 eon rente.
inst van 6057-33 cn over 192.0 van 17.
gemaakt, terwijl voor 1930 een bedrag word!
geraamd gelijk aan dat van 1929.
Nu blijkt uit de Memorie van Toelichting t
op de begroot ing 1930 en uit een schrijven
aun diverse Woningbouwvweenigingen, dat
de rentew'Jist, verkregen door de conversii
van de 6 voorschotten, echter niet ter
goede komt aan de bouwplannen, welkt
met genoemde voorschotten zijngebo-u
De rentevoet van (le annuïteiten blijft op
6 gehandhaafd, niettegenstaande de Ge
meente zelf hot kapitaal heeft verkregen
tegen U/2
De betrokken Rouwvereenfgingen blijv
dus die voorschotten houden tegen eon re
to van 6
Op dezo wijze wordt een winst gemaakt
van 1%
Die winst wordt dan betaald «ioor de be
trokken bewoners en B. cn W. staan op
hei standpunt dat het aldus verkregen b'
drag moet worden aangewend tot verlaging
van do hoogste huren.
Is dat nu een juiste hurcnpiolitiek, die
voorgestaan wordt door B. en W.?
Do Gemeente behoeft er toch geen winst
gevend? zaak van te maken, om aldus tot
huurverlaging t.o kunnen overgaan.
Bovendien moet niet uit het. oog vv
verloren, dat het woningtype der bouwplan-
non, gebouwd met 6 voorschotten,
merkelijk in ongunstigen zin afwijkt
hot woningtype der duurdere bouwplannen
Immers het woningtype der 6
schotten is gedrukt door do beperkende be
palingen, w élke door do Landsrogeeritig ia
de jaren 1923, '2-1 en '25 vastgesteld werden
Niet het minst de prijzen van ƒ2500 en
ƒ2400 hebben hierop invloed gehad.
Gevolg is dus geweest, dat een minder-
waardig type van woning werd verkregen.
Tevens moet nog vermeld worden,
van do 626 woningen slechts gedeelti
bijdrage vraagt van de Gemeento van lUSj
zoodat 75 van deze woningen, geheel Ui
de huuropbrengst wordt geëxploiteerd-
Aangenomen werd in di«?n tijd, dat dcz<
woningen gebouwd zijn, dat de loestandei
weer normaal waren geworden, zoodat
bijdrage werd afgezien.
Echter bij woningen in een n9rmalcn tijd
gebouwd, behoort dan ook een normaal
rentetype.
En waar het mogelijk is, door de c
sie der voorschotten, hiertoe te komen, is
het onk niet meer dan rechtvaardig
lijk, dat de verkregen rentevvinst ten goeds
komt aan deze woningen.
Waar dit blijkbaar door het College van
B. en W. niet wordt ingezien, worden dooi
de gevolgde huurpolitiek, de huren va
minderwaardige woningen stelselroat
hooggehouden. Dit is niet in het belaiy
der Volkshuisvesting.
Waarom in deze anders gehandeld als in
1925 met de Gemeonteltke en Premiebouw
plannen?
Wil het Gemeentebestuur inderdaad tot
een goede normalisatie geyaken inzake d«
woningbuur, dan zal de rontewins-t
goede moeten komen aan die bouwplannen,
gebouwd met do 6 voorschotten.
NOG EEN if EG ROOTIN GS VOORSTEL.
De heeren Parmentier (a.-r.), de Reedt
(c.-h.) en Bergers (r.-k.) hebben een voorstd
bjj den raad ing^-diend, waarin B- en W. wor
de nuitgeri-xidiird de onderhandelingen
de verdere explo'tatie van liet vvaschbureac
gevoerd met een-ge waschindustrieelen. weet
op te vatten, ten einde te geraken tot de op
heffing van genoemd bureau als gemeentelijke
instelling.
ZILVEREN JUBILEUM.
Dinsdag 4 Februari a.s. hoopt de heer J.P
Ouwerkerk don dag tc herdenken, dat hij vool
25 jaar in dienst trad bü de Gebr. Straats
burg, automobielhandel alhier.
VAN EEN BORDES GEVALLEN.
Gistermida«r is de 17-jarige J. P S. va
twee en een hn'f meter hoo" bordes van
houtloods van de fa. K. en W aan de Mal]
naar h«neden o-evallen. De jongen heeft e«
sleuteteeen gebroken en is door (ten E. H.
naar het Acud. Ziekenhuis gebracht
