HV.C.W.PANNEVIS' Zaadteelt en Zaadhandel - DELFT
1 P.VfiH DER KGQIJ&ZeHEN
J-|oeveel fosforzuur
bevat de bouwvoor?
ALLERBESTE Vruchtboomcarbolineiim
Centrale Verwarming
ngen enz.
0. EIERVERZEKDERSÜ!
Qe voordeelen van Melk-contröle
Jjtieutoelldfctftfje Courant
LAND- EN TUINBOUW, Bijblad No. 18
DROEIRAAMLIJSTEN
GOED en GOEDKOOP
Viaagi prijs bij
m H. DE JONG
jg H.-I.-AMBACHT, Oostendam 52 m
L. DE JONG
RIDDERKERK, Lagendijk 43. m
iimiii!n!iii;iiii;:inini!iinQ!iiiiiiii:iuaiiniiiiimiiii[nnnimuiiiiiiiuuiiiinuiniD!immiiDin
DONDERADG 16 fANUARl 1930
Geuzenstraat, Telefoon 31418
ROTTERDAM
Handel in FOURAGE
en RUIGE PAARDENMEST m
Naast onderzoek op kalk, kan onderzoek op fosforzuur van
beteekenis zijn.
Medewerking der boeren gevraagd.
Hei is in het belang van de ontwikkeling van ons boerenbedrijf.
Wij hebben gewezen op de beteekenis
van kalk in den bodem en op het nut van
grond on derzo<ek op kalkgehalte.
Meermalen verwonderden wij ons er wel
óver, dat niet naar andere plantenvoedende
bestand<deelen van den grond een onderzoek
werd ingesteld.
Ken onderzoek niet naar werking, naar
beteekenis. naar de behoefte die de planten
er aan hebben, (hierover werd al gedurende
langen tijd licht verspreid), doch over het
gehalte van deze stoffen in de bouwvoor.
Prof. Ir. Hu dig, de directeur van het Be
drijf slaboratorium voor grondonderzoek pu
bliceert thans in een nog al uitvoerig arti
kel een en ander over de bepaling van de
fosforzuurvoorraad in den humus-, zand- en
veengrond.
Wij laten hier de voornaamste gedeelten
yolgcn.
Misschien geven ze ons aanleiding tot een
enkele opmerking.
In elk geval bevelen wy deze zaak zéér
aan Ln de aandacht van onze boeren.
We moeten onze grond leeren kennen. Al
leen dan zal men resultaten kunnen ver
wachten, die het meeste voordeel geven.
Er is nog veel te veel onoordeelkundig
werk in ons bedrijf. Sleurwerk, gewoonte-
werk. Dit kost vaak veel geld.
Dat kan niet gemist worden.
Vroeger mocht men niet veel aandacht
aan de kleintjes besteden en, zij het onwe
tend, veel geld verknoeien door verkeerd,
ondoelmatig handelen, thans kunnen wil
dat niet verdargen in ons bedrijfsleven
Het moet tot in de kleinste kleinigheden
zoo nauwkeurig mogelijk berekend worden.
Het is nipt meer met kunstmest: strooi
maar raak, zooveel ongeveer. Neen, 't is nu,
of liever, 't moet nu zóó zijn; hoeveel moet
ik op mijn grond geven om de grootst
gelijke zuivere winst te behalen.
Met grootst mogelijke zuivere winst wordt
niet bedoeld, wij hebben het al vaker ge
zegd, de grootste oogst, maar het grootste
voordeelig verschil tusschen uitgaven en in
komsten.
Prof. Ir. Hudig sohrijft dan onder meer:
Algemeen is een streven aanwezig om ten
Opzichte van de meststofbehoefte van den
grond bepalingen te verrichten, die aange
ven of een grond behoefte heeft aan een be
paald voedend bestanddeel en zoo ja, welke
hoeveelheid dan noodig is om den maxi
mum oogst te bereiken.
Mitschrellich in Koningsbergen meent, dat
te kunnen doen door een werkwijze met
potproeven, die helaas zeer bewerkelijk is.
De inzender krijgt ongeveer een jaar na
zijn inzending antwoord.
Een tweede methode volgt Neubauer, die
in de te onderzoeken grond roggckorrels
zaait en deze IS dagen laat groeien. De jon
ge plantjes hebben dan een zeker kwantum
kali en fosforzuur Uit den onbemesten
grond opgenomen en worden geanalyseerd.
De methode vergt jammer genoeg een
dure apparatuur, veel ervaring en vooral
veel personeel.
Ons laboratorium, dat feitelijk door de
boeren zelf betaald wordt, kan de practijk
zeker niet eert „dure" methode aanbie-
bieden. De boeren, die toch al woekeren
moeten met het beschikbare geld, zullen
dan iet overgaan tot een onderzoek
in het groot. En dit laatste is
beslist noodig om ervaring op te doen
de fouten der te gebruiken methoden weg
te werken en deze tot de zoo gewenschte
perfectie op te voeren. Derhalve, ook de me
thode Neubauer zullen wij niet toepassen.
Andere methoden, kunnen evenmin van
wege de kosten en ook wegens de onzeker
heid der verkregen uitkomsten toegepast
worden.
Gelukkig hebben nu twee onderzoekers,
één uit Duitschland, de ander uit Zweden,
een methode toegepast, die navolging gevon-
den heeft en waarmede een belangrijke
vooruitgang is verkregen. De methode is
voor landbouwkundige doeleinden toegepast
door Mej. Prof. Dr. von Wrangell, van het
proefstation in Hohenheim en later op grou-
te schaal door Dr. A. Arrhenius, eerst in
onze koloniën voor de suikerrietgronden
en later in Zweden voor de suikerbietenteelt.
Die methode berust op het extraheeren van
den grond met citroenzuur en de bepaling
van het oplosbare fosforzuur volgens
Briggs, Bell en Doisy, wat met groote nauw
keurigheid mogelijk is. Deze werkwijze is
goedkoop en vlug.
Wat is zij nu waard voor de practijk?
Volgens Mej. von Wrangell en volgens Arr
henius zeer veel.
Uit de resultaten die zij hadden, blijkt de
bruikbaarheid-der methode volkomen.
Bij het laatste bezoek van Arrhenius aan
ons laboratorium, kregen wij den indruk,
dat wij met het onderzoek van deze methode
voor onze toestanden niet mochten wachten.
Dr. Hettesohy, scheikundige aan de 2e #Vfd.
van het Rijkslandbouwproefstation te Gro
ningen heeft toen de methode toegepast en
zooals altijd bij nieuwe zaken blijkt, eenige
moeilijkheden ondervonden. O.a. bleek het
wenschelijk als extractiemiddel het citroen
■zuur door gedistilleerd water te vervangen
Na zoeken en tasten is hij erin geslaagd, om
deze geheel op te lossen, zoodat thans voor
de humuszandgronden de methode gereed is
en bewezen is, dat constante resultaten te
verkrijgen zijn. Da.t is dus af.
Maar nu: welke aanwijzingen geeft zij in
de practijk? Zijn er gevallen, waarvan wij
zeker weten, dat er fosforzuurarmoede aan
wezig is, en ook weten met met welke hoe
veelheid fosforzuur deze is op te heffen? Ge
lukkig beschikken wij over grondmonsters
van diverse proefvelden, waarbij perceeltjes
voorkomen zonder en met fosfaatbemesting
en wij zijn zoo gelukkig te kunnen mededee-
lcn, dat bij onderzoek van deze veldjes, de
uitkomsten volkomen duidelijk zijn; e r i s
niet één afwijking vastgesteld!
Aan de hand van vele onderzoekingen op
oude proefvelden worden de cijfers gegeven,
die Prof. Hudig „fosforzuurgetallen" noemt.
Ze duiden aan hoeveel duizendste procenten
in water oplosbaar fosforzuur is gevonden
Voor de mogelijk rijzende vraag: En wat
is nu de goede grens? geeft Prof. Hudig het
volgende antwoord:
Wanneer wij nu een grens wilden trek
ken, dan zou die ongeveer bij het getal 4 of
5 moeten liggen. Wij zullen echter thans
geen moeite doen om „grenzen" vast te stel
len, ook niet om op grond van deze en nog
andere cijfers, die verzameld zijn (door ons
en in het buitenland) bemestingshoveelhed-
den te gaan samenstellen, doch wel kunnen
wij met zekerheid vaststellen, dat er gron
den zijn, die zeer uiteenloopende cijfers te
zien geven, die kloppen met de ervariiif
der fosfaatbemesting. Naar aanleiding i
de ervaringen van Mej. von Wrangell,
Arrhenius, van een Tsjechisch onderzoeker
Nèmec, en van onszelf, kunnen wij de vol
gende schakeeringen aangeven:
1. zeer voldoende hoeveelheid; getallen bij
en boven de 10;
2. twijfelachtige hoeveelheid; getallen van
4—6;
3. onvoldoende hoeveelheid; getallen van
0-4.
Om nu verder te komen en om een inzicht
te verkrijgen in de grenswaarden meencn wij
precies hetzelfde te moeten doen als op Java
geschiedde en wel materiaal verzamelen in
het groot. Natuurlijk is het van belang, dat
men wetenschappelijke proeven aanzet,
deze gegevens te controleeren, maar on
weten wat de bepaling in de practijk waard
is, is er maar één manier en dat is om de
methode in de practijk toepassen. Dan
komt men veel sneller tot zijn doel en kan
ook de practijk veel eerder van het werk
profiteeren.
Na overleg met ons bestuur en adviseeren-
de ledon is het volgende besloten:
le. Om de bepaling voor de belanghebben
den open te stellen en wel tegen 75 cent per
monster.
2e. Om bij het aangeven van de uitkomst
drie graden van fosforzuurhoeveelhcid te
onderscheiden en wel:
a). vermoedelijk zeer voldoende aanwezig;
b). gevonden hoeveelheid twijfelachtig-vol-
doende;
c). vermoedelijk onvoldoende aanwezig.
Over de te gebruiken hoeveelheden fosfaat-
meststoffen laten wij ons bij b en c J
nïet liit-
3e. Om alle inzenders dringend de raad
te geven om zelf tastenderavijze de bruikbaar
held der uitkomsten op de volgende wijze te
onderzoeken.
Hoe do uitkomst ook uitvalt, men spaart
bij de voorgenomen fosfaatbemesting een
strook uit en wel een strook, die kleiner
wordt naarmate de uitkomst mee.r gaat wij
zen op een twijfelachtige voorraad of een te
kort. Deze strook zullen wij contrölestrook
noemen. Dan gaat men het komende gewas
op heide- strooken goed in het oog houden
en moet van beide stronken even groote stuk
ken oogsten en de opbrengst wegen. Wan
neer men nu twee achtereenvolgende jaren
geen opbrengstvermindering bespeurt, kan de
geheele fosfaatbemesting weggelaten worden
en dan gaat men elk jaar regelmatig de con
trölestrook die het groote perceel 2 jaar vóór
is, onderzoeken Gaat de uitkomst dalen, dan
kan ieder dus op tijd gewaarschuwd wezen.
Bij een gevonden tekort is de controle ge
makkelijker. Men gebruikt dan hét controle
perceel alleen om het tekort vast te stellen,
wat heel veel waard is, en dan moet het
groote perceel om de 2 jaar gecontroleerd
blijven. Er zal dan waarschijnlijk voortaan
met een hoeveelheid fosforzuur gemest moe
ten worden, die iets meer is, dan wat het
gewas er afhaalt.
4e. Behalve, dat wij de inzenders dezen raad
zullen geven, zullen wij de medewerking
verzoeken van alle voorlichters om het aan
leggen van deze, zeer eenvoudige proeven in
de hand te werken en vooral te zorgen dat de
opbrengstbepalingen nauwkeurig geschieden.
Tegelijk noodigen wij alle monsternemers,
die voor groote inzendingen zorgen dringend
uit, te zorgen dat in hun werkgebied min
stens 3 zulke proeven komen te liggen.
Wij roepen nu de medewerking der boeren
in, om op zoo ruim mogelijke schaal aan
ons verzoek te voldoen. De eenige wijze om
te onderzoeken of de methode bruikbaar
is om zooveel mogelijk gevallen te verzame
len. over een zoo uitgebreid mogelijk gebied.
Wij meenen geheel voldaan te hebben aan
de wensch van de velen die nieuwe wegen
met de noodige reserve bewandeld willen
zien. Men hegrijpe echter, dat wil een I
ratorium als het onze beantwoorden aan zijn
doel men naar nieuwe wegen zoeken moet,
en dat de bruikbaarheid daarvan alleen in
de practijk kan blijken.
Het directe doel van ons streven is de ratio
neele aanwending van de kunstmeststoffen,
wat betcekent ,niet te weinig te gebruiken,
maar ook niet te veel! En dat is een prac-
tijkbelang van de allereerste orde. Wat kun
nen wij beter doen dan de exploitatiekosten
van onze bedrijven op een zuiveren grond
slag trachten te plaatsen?
Wij bevelen onze boeren zéér aan zooveel
mogelijk mede te werken. Dit komt allen
ten goede, 't Is iets voor de plaatselijke ver-
eenigingen. Breng het maar ter sprake op
de vergadering. Aanvraagformulieren voor
onderzoek kosten 2 ct. of voor gemeenschap
pelijk werkenden f 1.50 per 100.
Velen moeten meedoen.
Die werkelijk niet alléén maar praten wil,
doch ook doen, dient mede te wërkenj
De werkelijke gevaren
van de
Aardappelwratziekte
Nu in den laatsten tijd heel veel geschre
ven en gesproken is ove'r de wratziekte der
aardappelen en ook wij reeds een tijdlang
geleden een en ander in dit verband op
merkten, meencn wij goed te doen, nog eens
iets onzen lezers hierover voor te houden.
Er moet n.l. niet gedacht worden, dat dezo
zaak van zoo geringe beteekenis is
Er zit veel meer aan vast, dan men zoo
oppervlakkig meent.
Zeker de ziekte op zichzelf is al leelijk
genoeg.
Het geheel voor aardappelcultuur waarde
loos worden der wratziektc perceelen, en dat
voor onbepaalden tijd, is al zeer erg.
Die ziekte zelf, die de knollen in den grond
doet verrotten, of als de kwaal minder erg is
toch een aardappeloogst geeft, die slechts
geschikt is voor bewaring en minder geschik'
voor de consumptie, de ziekte zelf maakt
dat men bang wordt voor deze kwaal, waar
nog bij komt, dat, zooals we reeds opmerkten
eenmaal besmet, altijd bcsnjet is
Maar nog ernstiger is het geval, dat niet
alleen de eigenaars of pachters der besmet
lelijke gronden gedupeerd worden, doch ook
de eigenaiars en pachters der omliggende
perceelen
En dat „omliggende" moet niet al te
worden opgevat. Verschillende landen hebben
nl. invoerverboden uitgevaardigd van alle
planten en bollen die van of uit defnabijheid
van wratzieke perceelen komen.
Sommigen noemen „nabij" als het hoog
stens 500 M. is, doch er zijn er ook die nog
van „nabij" spreken als het nog 50 K.M. i«
(b.v. Finland).
Wat dit laatste beteekent blijkt duidelijk
uit het volgende: als te Uitgeest een perceel
wratzick is, dan wil Finland geen planten
of knollen of bollen ontvangen uit heel het
gebied van den Helder tot Wassenaar, tot
Alphen, tot Breukelen, tot Baarn.
Denemarken heeft den afstand iets korter
gesteld, 30 K.M., doch het is licht in te zien,
dat deze landen, praktisch, de grenzen ge
sloten hebben.
De wratziekte is voor ons land dus een
gevaar van internationalen aard.
Men moet ook bedenken, dat het voorko
men van deze ziekte, ook een reden kan zijn
voor het buitenland om beschermende maat
regelen te treffen. Het kan gelden als een
regel voor invoerverboden.
Men weet dat men in dit verband voor niefs
slaat. Laatst werd in het Engelschc pari
ment nog door den minister het verbod va
invoer van versch varlcensvleesch uit or
land verdedigd op grond van gevaar voor
mond- en klauwzeer dat nota bene, niet in
ons land meer heerscht, en wel in Engeland
zelf.
Ons land moet 't van den export hebben.
En wanneer nu tientallen kweekers-hande
laars in hun levensbestaan bedreigd worden
door deze aardappelziekte is dat een
ernstige aangelegenheid.
Het werkelijk gevaar der wratziekte is dus
gelegen in het bedreigen van onzen uitvoer.
Nu is de Bravo juist de aardappel waar
de stadsconsumenten (en ook op het platte
land) bijzonder op verlekkerd zijn, ook de
aardappel, die het meest vathaar is voor de
I gevreesde ziekte. Was de Bravo niet zoo
gewild, dan was hij er al lang, ook zonder
teeltverhod .uitgeweest.
Men begrijpt hoe het gaat
Een algemeen, voor het heele land geldend
teeltverbod kan alleen goed werken. Ge
meentelijke verordeningen dienaangaande
zijn van weinig beteekenis, of wel ze geven
aanleiding tot zeer ongewenschte toestanden,
als de ccne gemeente het teeltverbod wel, de
andere het niet uitvaardigt.
Begrijpelijk is het, dat de groote belang
hebbende bij het teeltverbod: de Algemeene
Vereeniging voor Bloembollencultuur, een
actie op touw gezet heeft, door alle gemeen
tebesturen te verzoeken zulk een teeltverbod
uit te vaardigen. Maar heel jammer is het
dat ze dit deed zonder de direct-belangheb-
benden, de aardappelbouwers daarin te er
kennen.
Dit heeft verbittering gewekt en geen goed
gedaan aan de zaak. Maar nog eens: het te
verwachten van plaatselijke- verordeningen
il een desillusie blijken.
Een algemeen teeltverbod van voor wrat
ziekte vatbare soorten kan goed doen.
De Bravo verdwijnt dan, doch er zijn an-
Weet ge wel
dat de omzet van tuinbouwproducten in
De Sneek, in 1929, ongeveer millioen,
gulden lager was dan ün 192S;
dat ook in andere centra in het jaar 1929
een beduidende achteruitgang van de
omzetwaarde viel te constateeren, b.v. bij
de Westlandsche veilingen lJ/£ millioen
gulden?;
dat aan de Geldersche eierveiling te Arn
hem in 1929 93.763.000 eieren werden aan
gevoerd, die netto f. 6.253.000 opbrachten;
dat het gemeentebestuur van Rome te
Aalsmeer de mooiste cyclamen liet lcoopen
voor liet huwelijk van Kroonprins Üm-
berto met Prinses Marie José van België:
dat de Haagsche groente- en fruitmarkt
verplaatst zal worden naar het Laak-
kanaal en dat deze verplaatsing ongeveer
2 millioen gulden zal kosten?;
dat dezer dagen 10 H.A. bloombollengrond
voor 2Yz ton is verkocht;
dat men "het bijten der paarden op de
halstertouwen kan tegengaan door deze
touwen in de carbolineum te zetten;
dat er, natuurlijk in Amerika, een kip is
d-ie in 51 weken, 336 eieren lei, en dat er
meerdere kippen moeten zijn die in dien
tijd 237 eieren voortbrachten;
dat echter bij de legwedstrijd op het Rijks
instituut te Beekbergeh een witte leghorn
het tot 308 eieren bracht van gemiddeld
60 gram;
dat het thans de tijd is om voor Uw tuin
de zaden te bestellen die ge noodig
hebt;
dat ge U zelf bevoordeelt door bij de be
trouwbare handelaars die in ons blad
adverteeren te koopen, omdat zaad koo-
pen, een zaak van vertrouwen is;
dat men katten en honden, die zich op
door ons gebruikte gronden bevinden
wel mag dooden, doch hazen en konijnen
die vaak veel meer schade doen niet,
(zonder jachtakte althans);
dat wij binnenkort een rijksmerk op ho
ning hebben te wachten;
dat men op het departement plannen heeft
het fokken van trekhonden te bevoi-
deren;
dat de tomaten, die naar Engeland gaan,
na 17 Mei a.s. van oen merk van her
komst moeten worden voorzien,
dat de natuur zoo zacht is, dat de planten
van de wijs geraken, zoodat ik de vorige
week de Dophue al ^g bloeien;
dat men ijverig bezig is om z.g. bosch-
brandwezen op te richten, overal waar
maar bosschen zijn;
dat de Veenkoloniale Boerenbond premies
uitlooft voor houders van aardappelrooi-
machines, die met hun machines de-
monstreeren;
dat thans in Friesland reeds 20 H.A., eige
naars 80 kweekers, met tulpen beteelt
worden;
dat de uitvoer van eieren in 1929 steeg tot
pl.m. .70 millioen gulden en dus boter
met 88 en kaas met 80 millioen gulden,
dicht nadert en straks wellicht voorbij
streeft;
dat van zeer deskundige zijde ook in
Duitschland gewaarschuwd wordt tegen
de ongebreidelde uitbreiding van den tuin
bouw;
dat men in Duitschland stappen doet om
een nauwere samenwerking te krijgen
tusschen spoorwegen, handel en tuinbouw;
dat landkoopwoedebacil nog niet vernietigd
is, daar in Groningen dezer dage nog
een heel gewone boerderij van 18 H.A.
wei en 20 H.A. bouwland ging voor 91.000
gulden.
dere soorten die niet of weinig vatbaar zijn.
die zijn plaats kunnen innemen.
Met name mag op de Bevelander worden
gewezen.
Terwille van het groote belang van veel
kweekers, moet het genot, dat sommigen
meenen te vinden in het eten van Bravo's.
opgeofferd worden.
Niemand zal dit, goed bezien, durven ont
kennen.
Al loopt het water hun dan over de tanden
ais ze denken aan de Bravo.
alle inlichtingen
CANADIAN PACIFIC
Coolsingel 91 Rotterdam
Spuitseizoen is aangevangen!
Koopt de
ASEPT^" f 1
9 y [HandelsmerkJ
G0EDK00PER dan andere goede merken.
Zendt Uw order of aanvraag aan de
Fabriek van Chemische Producten
Firma GEBRs. MANGER
DELFT TELEF. 532 (2 lijnen).
Tuiniers en Villa-Eigenaars
beeldhouwer. Billijk en zuiver.
Aanbevelend,
CARL GRONAU
KUNSTBEELDHOUWER
Herderinnestraat 18, Tel. 13049, Den Haag.
BLOEMENVEILINGEN.
1. AALSMEER (Bloei
AMER6FOORT.
Vrijdag 3.30 u.; Potplan
ten Woensdag 2.30 u.
5. BOSKOOP. Bloemenveiling:
dagel. 8.30 u.
6. HONSELER3D1JK. Bloe
men: dagel. 3.30 u.
1. NIJMEGEN. Groenten en
dagel. 8.30 u.
9. ROTTERDAM (Pe
dam 16). Dinsdag e
Bloemen: Maandag Woens
dag en Vrijdag 3 uur.
1L UTRECHT. Bloemen: Maan
dag. Wiensdrj en Vrijdag
3 u.; Zaterdag 2 u.; Pot-
Eocd^ Maandag 2.30 u.;
12. BERK EI EN RODENRIJS.
Gelegen aan station Ro-
Geen kwaad meer
T. v. d. BEUKEL
Eeslrijdlngsmiddelen. MOHSTER. Iel. 22
Speciaal adies nor Tuinden in Blonislm
Aanbevelend,
een beteren prijs maken, dan U nu
voor Uw eieren krijgt? Vraagt dan
onverwijld Inlichtingen bij
De Rotterd. Veiling
Rotterdam
Tel. >3043 Waimoezierslraat L 37-39
Recht ven controle voor H.H. Zondert.
NEEMT HET ZEKERE r'JS SrSïl
UW GLAS in de betere kwaliteit
iiiiiiiiinniiiiiiiiiiniii
36 ruiten 59.6 x 48.7 c.ï» k t 10.30 pc* ';ist
(-4 ruiten 51'"- X 38 c.M k f 10.30 pe
47 ruiten 69% X 38 c.M. k f 10.30 pei
27 ruiten 61% X 38 c.M. k t 5.95 pei
75 ruiten 43 X 32 c.M. ét t 10.25 pei
100 ruiten 32% X 32% c.M. A f 9.45 pei
120 ruiten 32% X f
iniiiiiniiiiiiniiiuiniiiii
P. v. d.
P
RIMA
OOT AARDAPPELEN
van de beste gewassen, als: (vroege en late)
Eerstelingen, Schotsche Muizen, Geldersche Muizen,
Schoolmeesters, Eigenheimers, Roode Ster, Bravo,
Bevolandor, Bonte Ster, Industrie, Blauwe Eigen-
hel.-ners, Zeouwsohe Bonte en Blauwe, King Edward,
geteeld op zwaren kleigrond, vóór aflevering
zorgvuldig met de hand gesorteerd, te velde
gekeurd, en niet gekeurd, worden U voor directe
of voor voorjaarslevering tegen concurreerende
prijzen, op aanvraag, aangeboden door
N.V. J. VAN RIJN Mzn's
Cultuur-Maatsch. Handelsvereen.
Tel. 56 en 11 - 's-GRAVENZANDE
I
De Franschen hebben een spreekwoord, dat
in het Hollandsch vertaald luidt: Klopt altijd
door". (Frappcz, frappez toujours.)
Dat spreekwoord heb ik wel eens gemeend
in vervulling te moeten brengen ten op
zichte van de veefokkerij, en wat daar aan
annex is. Maar het valt zoo moeilijk om tel
kens weer iets te geven dat de mcnschen met
genoegen lezen.
Daarom ben ik cr wat mee opgehouden,
want tot de conclusie ter moeten komen dat
men wel schrijft, maar niemand het leest, is
nu juist niet bijzonder aangenaam.
Nog te meer doet 't onaangenaam aan, als
men bedenkt, dat wat geschreven wordt bijna
nimmer is een „preeken voor eigen Parochie"
maar bijna uitsluitend een wijzen ruan de vee
houders van de richting waarin yoor hun het
meeste voordeel is te behalen.
Nu kan dat, vooral in de op zeer ouderwet-
sche manier gedreven bedrijven, op verschil
lende manieren. Men kan door het toepassen
van goed berekende voederrantsoenen, zeer
op de veevoeding besparen, en toch hetzelfde
bereiken.
Men kan door een betere en doelmatige be
mesting, gesteund door hulpmeststoffen, mei
dezelfde kosten meer resultaat bereiken,
soms wel met minder kosten
Men kan door het verbeteren van den vee
stapel, en het zich toeleggen op het fokken
van meer productief vee, de melkopbrcngst
van zijn stal beduidend verhoogen.
Vooral voor dit laatste is het, dat onder-
geteekende al meermalen uwe aandacht
vroeg en ook ditmaal even uw gedachten in
die richting zou willen leiden.
Oorzaak hiervoor is, een schrijven dat ik
vond in het Groninger Landbouwblad, van
den heer J. J. Huisman, voorheen Rijkszui
velconsulent in die provincie en thans nog
belast met het narekenen van de melklijsten
van de stam boek koeien in die provincie.
Men is in die provincie begonnen in 1911,
en had toen nog maar 800 lijsten. Tans in
1928, zijn er 2310, dus bijna verdriedubbeld.
Graag zou ik de geheele lijst overnemen,
van 1911 tot en met 1928 maar zou een
zoo groote hoop cijfers worden, dat ik weer
mijn doel zou missen, n.l. dat die aanleiding
zouden zijn dat men voor de lezing ervan
terugschrok.
Daarom geef ik ze alleen maar van de
jaren 1911, 1915 of 1916, en 1928. Na 1916
kwam er een groote inzinking, door de voed-
selschaarschte, die de dieren niet meer to
boven zijn gekomen, wat valt op te maken
uit het feit, dat na die crisisjaren, de ge
middelden der jongere koeien zich veel vlug
ger herstelden dan die der ouderen.
Eerst de tweejarigen:
In 1911, in 288 dagen 2410 K.Gr.
melk 3.04 is 75,3 K.Gr. vet
In 1916, in 282 dagen 2848 K.Gr.
melk 3.31 is 94,1 K.Gr. vet
In 1928, in 294 dagen 3089 K.Gr.
melk 3.54 is 109,4 K.Gr. vet
Dan de driejarigen (schotten):
In 1911, in 284 dagen 3073 K.Gr.
melk 3.05 is 93.7 K.Gr. vet
In 1915, in 284 dagen 3693 K.Gr.
melk 3.27 is 120.7 K.Gr. vet
In 1928, in 293 dagen 3811 K.Gr.
melk 3.52 is 134.1 K.Gr. vet
De vierjarigen:
In 1911, in 290 dagen 3785 K.Gr.
melk 3.04 is 115. K.Gri vet
In 1916, in 279 dagen 4297 K.Gr.
melk 3.32% is 143.6 K.Gr. vet
In 1928, in 293 dagen 4386 K.Gr.
melk 3.51 is 153.9 K.Gr. vet
De Vijfjarigen en ouderen:
In 1911, in 292 dagen 4089 K.Gr.
melk 2.95% is 120.6 K.Gr. vet
In 1916, in 284 dagen 4934 K.Gr.
melk 3.27 is 161.3 K.Gr. vet
In 1928, in 2.92 dagen 4790 K.Gr.
melk 3.50% is 167.6 K.Gr. vet.
Zetten we nu de verschillen van 1911 en
1928 bij elkaar, dan wordt dit voor de:
tweejarigen 679 K.G. melk, driejarigen 738
K.G. melk vierjarigen 601 K.G. melk; oude
ren 701 KG. melk per jaar.
Door de sterke stijging van het veteehal'
te in die jaren bedroeg het verschil in vet
en boteropbrengst nog meer; het was als
volgt, voor de:
tweejarigen 34.1 K.G. vet of 39.8 K.G. boter
driejarigen 40.4 K.G. vet of 47.7 K.G. boter
vierjarigen 38.9 K.G. vet of 45.4 K.G. boter
ouderen 47.6 K.G. vet of 55.5 K.G. boter
Hoe groot nu de financieele voordeelen
van iedere soort zijn, kan ieder op zijn ma
nier uitrekenen.
Voor de provincie Groningen rekent de
heer Huisman de waarde van de Qndermclk
op IV" cent per K.G., wat dus voor de dieren
door elkaar om de 10 gulden loopt en voor
de boter op ƒ2 per kilo, wat ongeveer 100
per koe bedraagt
Dit wordt omgerekend over de 2310 stuks
gecontroleerde dieren een bedrag van ruim
een kwart millioen gulden, of 254.100.
Men zou de conclusie kunnen trekken, dat
dit vooral werd veroorzaakt door het be
zetten van vele boerderijen in die provincie,
door Friesche boeren, met Friesch vee, maar
juist een of twee jaar geleden gaf dezelfde
heer Huisman een publicatie in het licht
waaruit bleek, dat het verschil tusschen da
zwartbonten en de zwartblaarden zeer ge
ring was, en zelfs de laatste nog iets hoo-
ger in productie waren dan de eerste.
Wanneer men deze gegevens zou uitreke
nen met het oog op de Zuid-Hollandsche toe
standen, dan zou men meer uitgaan van het
verhoogde aantal kilogrammen melk, maar
die meerdere botervetopbrengst, heeft daar
toch ook waarde, in den vorm van boter-
vetgehalte van de kaas en van meerdere op
brengst aan weiboter.
De Leidsche kaasmakers zouden weer op
andere wijze, meer de Groninger-methode
benaderende, hun voordeel berekenen!
Slaat dit nu om over een bedrijf van 40
koeien, zooals hier vele worden gevonden,
dan is het voordeel van 1928 ten opzichte
van 1911, alleen wat meerdere opbrengst be
treft, in een ronde som te schatten op 4000
harde guldens.
Zou men met deze cijfers voor oogen er
maar niet eens sterk over denken ook eens
dat pad te gaan bewandelen?
Voorschoten J. W. BAKKER.
jRlJSCOURANT 1930
N.V. Zaadteelt en Zaadhandel
v.h. Fa. A. Zwaan Jr. - Enkhuizen.
Dit jaar geeft bovengenoemde ondernei
ming weder een kalender uit, die er zijn
mag.
Te Rotterdam heeft deze firma haar fill*
aal „De Enkhuizer Zaadwinkel" op het
Noordplein 35.
Op de smakelijk, mooi gekleurde omi
slag, prijken worteltjes, prij, roode kool,
bessen, radijs enz. Ln bonte verscheiden-»
heid.
De prijscourant, die 48 pagina's groot is,
begint met een voorwoord aan begunsti-»
gers en vrienden, waarin ze mededeelt,
dat de heer A. Zwaan, dezen zomer werd
benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje
Nassau.
Daarna een opsomming vaA praotischq
handleidingen, gevolgd door een zeer uitt
gebreide prijslijst van groenten-, landbouw*
bloem- en graszaden. i
Ook de voor- en najaarsbloembollen wor-»
den ten verkoop aangeboden evenals dai
vaste planten.
Ten slotte vele afbeeldingen ^van tuin-»
en landbouwgereedschappen.
De laatste pagina wordt ingenomen dooi;
de verdelgingsmiddelen.
Het geheel maakt een keurig verzorgden
indruk, waarbij de gekleurde omslag do
mineert.
Clichéfabriek
„Het Oosten"
Gedempte Slaak No. 120
Telefoon No. 9425
Rotterdam
I ELITE ZADEN VOOR DEN WARMOEZIER
VRAAGT PRIJSCOURANT
