m
DINSDAG 14 JANUARI 1930 TWEEDE BLAD PAG. 7
HET HUIS LEEUWENBERGH TE UTRECHT
Een huis met een merkwaardige geschiedenis. Van
Pesthuys tot kazerne Van kazerne tot laboratorium.
Van laboratorium tot kerk.
Utrecht's Pesthuis.
Is het al de vroedschap van Amsterdam
niet mogen gelukken om daar het Pesthuis
te behouden, dot aan den moker ten ofler
viel Utrecht mag er op bogen, dat het zijn
Pesthuys straks in alouden luister hersteld
zal zien, zij het ook, dat een heel andere be
stemming eraan gegeven gaat worden.
Het Huis Leen wen bergh toch op den hoek
van de Schalkwijkstraat en het Lepelen-
burgh, dat de eeuwen over zich zag spoe
den, staat nog overeind en zal straks inge
richt worden als kerk.
Utrecht had geen Pesthuis, wat in een
middeleeuvvsche stad ongehoord was, zoo
vinden we vermeld in den catalogus van
de bij het Stadsarchief bewaarde archieven,
welke catalogus is saamgesteld door Mr. W.
C. Schuylenburg en Mr. J. G. C. Oosting.
Aan dezen catalogus zijn de feiten ontleend,
welke we hier omtrent do geschiedenis van
Leeuwenbergh naar voren brongen.
In 1520 gelukte het aan den ltaad der
stad na eenige onderhandelingen om liet
oude gasthuis van St. Magdalena (later aan
St. Quintijn gewijd) op den Noordoosthock
dor Magdalenasteeg te verkrijgen „om der
borgeren en horgerskynderen, ende boden
van der pestilentie sieck wesende, in te
moegon brengen ende onderhouden". Naar
het schijnt was deze inrichting onvoldoen
de; in 1533 besloot dus de Raad (denkelijk
wel onder pressie van den Stadhouder) „dat
men een sieckhuys voor der gemeenten or
dineren endo fonderen sol moegen tusscnen
don stegen bij den Bekeerden Susteren ende
Scalcwijck-stege".
Eerlang werd nu ook het nieuwe gasthuis
van Sint Quinlijn, dat de broederen na ont
ruiming van het oude gasthuis bezig wa
ren te bouwen, op den Zuidwesthoek der
Schalkwijk steeg, als pesthuis in beslag ge
nomen; den Ssten Febr. 1537 bestemde de
Stadhouder Van Hoogstraten het St. Quin-
tijns gasthuis tot logies van arme zieKen,
ook de niet pest besmette. Voortaan diende
liet oude gasthuis vaju SL Magdalena voor
de „rijeke ende arme borgcrlunderen ende
dienstboden", terwijl het nieuwe gaslliuis
van St. Quintijn voor de „arme vrouwelijcke
persoenen van buj ten slants comende", be
stemd werd.
De toestand was nu dragelijk, maar toch
nog altijd vooral door de armoede en den
onwil der breeders van Sint Quintijn on
voldoende. De dood van de rijke weduwe
Agnes van Leeuwenbergh bracht in 1562
uitredding.
Bij haar testament, van 11 Aug. 1562 be
stemde zij de opbrengst van haar nalaten
schap „tot alimentatie, nootdruft ende on
derhout van armen menschen, mans ende
vrouwenpersoenen, die gheen onderhout en
hebben, sieck, cranck, ongevallich, bedtvast
ende oick van pest bevanghen wesende, die
solider hulp van aelmissen nyet en souden
connen geleven".
Men zou „ccn huys mit synen nooteheke
toebehoiren van denselven goederen er,ge-
reu om die tontfanghen ende dit al op sul
fite ordonnantie in alsulck huyse ende
-pJCetse als zy testatrix hij haren leven sal
willen begrypen eiwle schriftelick om.ne-
Deze ordonnantie werd evenwel bij haar
'".overlijden niet gevonden en zoo kon dus
4 koning Philips bij octrooi van l'J Mei l5(ii
de nalatenschap van vrouwe Agnes, waar-
van de bestemming tot een ziekenhuis niet
al te precies omschreven was, uitstekend
bestemmen tot „erectie van Sint Quintijns
Gasthuys".
Na ecnigen tijd werd nu door de execu
teurs van Agnes van Leeuwenberch een
„accord gemaect mit der buerschap van Sint
Quintyns Gasthuys, die zich „by Uuytcoep"
lieten tevreden stellen en den Z9sten Juli
de eigendomsbewijzen van het gasthuis af
leverden.
Toen kon eindelijk een begin worden ge
maakt met don bouw van
het nieuwe Pesthuis
op het groote terrein achter St. Quintijns
Gasthuis, in 1567 blijkens den fundaliesteen
geschied.
Utrecht had eindelijk een pesthuis gekre
gen. Maar toen het gebouw goed en wel ge
reed was, kwam hette laat, want c
pest was zeer aan het afnemen.
Hot was echter duidelijk, dat Leeuue
berch als Pesthuis alleen geen reden vi
bestaan meer had en op den aandrang va
wege de Vroedschap moesten de Regen4f
eindelijk gaan besluiten om de hun ter b
schikking staande gelden nuttig te gaan
besteden, in het algemeen belang. In G89
besloten zij dan ook om in de koude i
te gaan uitdeden aan de nocdlijd.
den der gemeente en de hoeveelheden turf
welke aan de armen werden uitgekeerd
de bedragen welke er voor werden betaald
"en de wijze waarop de uitkeering plaats
vond, zijn nog bekend uit de archiefstuk
ken van het Gasthuis Leeuwenbergh.
In 1793 werd het Leeuwenbergh Gasthuis
tijdelijk ziekenhuis
voor militairen. In 1793 werd dit ziekenhuis
echter weer opgeheven. Maar hierdoor
toch de richting aangewezen in welke een
bestemming voor het gebouw kon wo
gezocht. Op 15 Aug. 17S3 had het Gerecht
der stad Utrecht aan de huismeesters van
het Gasthuis verzocht om de talrijke perso
nen uit Gelderland, die dagelijks in de stad
kwam op te nemen omdat in Gelderland
terk de roodc loop heerschte en men op die
wijze verspreiding der ziekte hoopte tegen
te gaan. Op 31 Oct. van dat jaar werd het
verzoek ingewilligd. Er was een commissie
benoemd uit de huismeesters voor deze
zaak en deze berichtte 12 Dec. 1783 dat zij
te dezer gelegenheid het testament van
we Agnes van Leeuwenberch eens had
nagegaan en naar aanleiding daarvan aan
haar ambtgenooten voorstelde „orn dese fun
dal ie niet langer de armen siecken de
welke uit hoofde dér dispositie van Vrouwe
Agnes van Leeuwenburg op deselve eene
.efnndeerde aanspraak hebben, te onttrek
ken".
De commissie voegde er bij, dat het ge
sticht „door doctoren in de medicijnen zeer
geschikt, geoordeeld werd tot huisvesting
alle, die niet epidemiquo ziektens be-
zogt zijn de pest alleen uytgesonderd". Zij
~af aan haar medeleden ten slotte in over-
cging „om bij dc eerste gelegenheid te de
libereren en ten hiinsten een préparatoire
conclusie te nemen" over „het meermaals
geproponeerde om namentlijk een pesthuis
to bouwen".
Het gclicele voorstel werd 2 Jan. 1784 in
n resolutie aangenomen.
Bij resolutie van 1793 werd goedgekeurd
con concept contract van Burgemeesteren
met Regenten, waarbij op 27 Sept 1793 aan
de stad het gesticht werd overgedragen te
gen afstand van de op Damlust rustende erf
pacht door de stad aan Regenten. De bedoe
ling was op Damlust een nieuw pesthuis
te bouwen. Daarvan is intusschen niets ge
komen, de tijdsomstandigheden waren er
iiiet gunstig toe.
Bij Koninklijk Besluit van 27 Maart 1S17
werden de fondsen van het gasthuis Leeu-
venberch bestemd voor de oprichting van
en „academisch gasthuis" ten uitvoering
an de artt. ISO en 181 van het Kon. Besluit
dxl. 2 Aug. 1813, regelende het hooger on
derwijs, dat de oprichting van zulk een gast
huis voorschreef.
Andere bestemmingen
Het Huis Leeuwenbergh intusschen onder
ging nu tal van wijzigingen en werd tel
kens voor andire doeleinden bestemd. Om
streeks 1811 vinden we vermeld, dat het
kazerne was. In 1815 werd besloten tot
bouwing tot chemisch laboratorium er
durende meer clan een halve eeuw heeft
hot als laboratorium dienst gedaan,
n 1929 heeft plaatsgevonden de opening van
het Pharmacologisch Laboratorium (N
Leeuwenberg) aan de Croeselaan.
De huidige toestand
van het gebouw tart elke beschrijving. De
wijze waarop het verminkt en verknoeid
is schandelijk. Er zijn verdiepingen in
bracht, schoorsteenen gemaakt, Gothische
vensters in ijzer nagebootst, luiken door
raampjes vervangen, de stoop is geheel ver
anderd, enz. enz.
TVij hebben er deze week een bezoek ge
bracht en moesten het weer betreuren. Jat
jarenlang aan een gebouw van zoo bijzon
dere w aarde Koer we tri- g zorg 'bèstêed was,
wat werd veroorzaakt omdat het eèn be
stemming had, die in het geheel nftit bij hot
gebouw behoorde.
Ingericht tot kerk.
Toen Leeuwenbergh vrijkwam als Jcbora
tori ui*, wst de gemeente niet direct wat er
mee aan tc vangen. Het werd te huur gezet
in eenige bladen en de afdeeling Utrecht
van den Ned. Protestantenbond kwam op de
gedachte, dat het gebouw, dnt door zijn bouw
trant doet denken aan een kerk ol kapel, ge
schikt zou zijn om als kerk voor deze af
leeling benut te worden. Er werd over.eg ge
pleegd met tal van autoriteiten op het gebied
van kerkinrichting, (om maar één te noemen
h.v. den Klokken- en Orgelrand) en verschil
lende bouwkundigen en men was van our
deel, dat Leeuwenberg zeer geschikt zou
zijn te maken voor kerkdiensten.
De Gemeenteraad heeft zich al vereenigd
met een voordracht van B. en W. tot restau
ratic van Leeuwenbergh en tot inrichting
\an hot gebouw als kerk. Voor de meubilee-
ring zorgt de afd. Ltrecht van den Protestan
tenbond.
De nieuwe toestand za. worden als volgt:
Weggebroken worden de velden iusschen
de p.laren en de tusschcnverdiepingeu
Daardoor krijgt men vrij het gezicht op de
- lieele imposante ruimte met de twee ton
gcwolvcn. De lieuk aan de zijde van Lepelen-
burg za. dan dienst doen als een open ruimte
wil men een soort voorhof, waar eventueel
diensten met een bijzonder karakter kunnen
worden gehouden. De achtergelegen beuk
wordt als kerkruimte ingericht en zal plaats
bieden voor 300 vaste zitplaatsen, zoodot
meerderen nog een zitplaats kunnen vinden
desgewenscht. Aan de zijde van de Schalk
wij kslrakt komt de kansel, a»an den anderen
kant het orgel.
Een mooie oplossing.
Uit een cn ander blijkt, dat de bestemming
van Leeuwenbergh tot kerk een mooie oplos-
s.ng beteekent voor dit gebouw cn dat hier
door ook weer een Instemming a»m Leeu
wenberg gegeven wordt, het gebouw waardig
en meer in overeenstemming met de bedoe
lingen, welke de stichteres ermee had, dan
toen het aJs kazerne dienst deed..
Uit den Omtrek.
KATWIJK AAN ZEE
GYMNASTIEK-UITVOERING
De Katwüksche Gymnastickvereen. Hercules
ir. de heer W. L. Renée, zal Donderdagavond
i de zaal voor Chr. Prot. Belangen om half
een uitvoering geven.
Onder het zeer uitvoerige programma komt
ok een nummer voor, dat door een gymnastiek
ereen. in ons land nog nooit vertoond is nl.
oefeningen met het touw voor dames.
DE ONVRIENDELIJKE ROOKER
In de tram zat Zondagmorgen J. van W.
te rooken in een niet-rook appartement. De
conducteur vroeg 'h:in zijn nr.anv maar deze
weigerde dien te noemen,. Teen de tram om
half tien ongeveer voor hei politiebureau
stil hield, riep de conducteur de assistentie
da politie in. Een agent nam hem mee
het bureau, met een proces verbaal als
gevoüg.
VERGUNNING INGETROKKEN
Door B. en W. is de vergunning van ^lcn
heer O. Ouv/chand tot verkoop van sterken
drank voor hot perceel Badstraat ingetrokken
op grond dat de zaak in andere handen is over
gegaan en er een chocoJ-ateriezaak enz. voor
in de plaats gekomen is.
DE HARINGVLOOT BINNEN
Verleden week zijn de laatste Vlaardbigsche
stoomloggers van de haringvisscherij in het
Kanaal teruggekeerd, zoodat nu de haring-
visscherjj is geëindigd.
KATWIJK AAN DFN RIJN
—10 20; Brillaht Star f5.60—6.80;
Mcore 7 20—9.80; Witte dux Maxim
—4.20; Cramoisie Bril anl £3.20—f4
VERPLEGINGSFONDS.
Evenals in andere jaren, zoo o<T: weer
het jaar, dat achter ons ligt, heeft het V
p'egingr-fonds zijn bestaansrecht bewezen.
Voor bijna f. 1000 werd in 1929 aan verpleeg-
gelden uitgekeerd.
Tech staat het te bezien of op denzelfden
voet als tot nog toe, kan worden vortgegaan.
Ook dit jaar evenals in 1923 was de uitkee
ring iets hooger, dan de Jbnvtangen contri
butie, terwijl het reservefonds gezien het
groot aantal leden geen naam mag hebben.
Het kan dan ook niet verwonderen, dat
op de jaarvergadering, die Vrijdag 17 Jan.
a s. des avonds te 8 uur in de zaal achtér de
Geref. Kerk zal worden gehouden, het Be
stuur een voorstel zal indienen om het aan
tal ligdagen aanmerkelijk te verminderen of
d& contributie te verhoogan. Tevens zal het
Bestuur voor. tellen de leden die buiten de
gemeente wonen van de ledenlijst af te
Het is zeker niet noodig de leden op te
wekken, deze belangrijke vergadering bij te
SASSENHEIM
VAN DSN VRIJZ. DSM. BOND.
Op üitnoodiging van de Vrijz. Dein. Bond
hield Mr. P. Oud, lid der Tweede Kamer,
Maandagavond in „Het Bruine Paard" een
redevoering over „De financieele verhouding
tusschen Rijk en Gemeente". Voor deze ver
gadering was meer belangstelling dan ver
wacht mocht worden en het moet tot eer
van den spreker gezegd worden dat deze
rede allerminst een teleurstelling was, daar
Spr. er in slaafde zijn gehoor on zeer onder
houdende v.ijze over de op 1 Mei 1931 in
werking tredende financieele gelijkstelling
tusschen de verschillende genieenten in te
lichten, en de aandacht tot het °inde vast
te houden.
De gemeentelijke Inkomstenbelasting komt
geheel te vervallen en in de plaats daarvoor
treedt ccn heffing door liet Rijk in totaal
gelijk aan de vroegere Gem. Ink. Bel. van
alle gemeenten samen (pl.m. 80 millioen
gul denk
Dit bedrag wordt aan de hand van een
vastgestelde formule op basis van de uit
gaven der Gemeente -voor oPlitic, Lager on
derwijs cn Armenzorg over alle gemeenten
verdeeld. Verder vervalt 3A van de grondbe
lasting van het Rijk aan tie Gemeenten, als
mede een doel van de Vermogens- en
soneele. Belasting.
Na de rede van den heer Oud werden hem
vragen gesteld door verschillende aanwezi
gen, w.o. dc heeren J. P. Segers, A. Verduyn
en Sobel, gemeenteraadsleden van Lisse,
terwijl ook de Burgemeester van Sassen-
heim verschillende opmerkingen ten beste
gaf, o.a. dat de belasting die dc Sasemers
waarschijnlijk volgend jaar meer betalen
niet de schuld is van het nieuwe Raadhuis,
i dc i
wet.
werd dc
rga-
Leeuwen bergh zooals het thans is gezien van de zijde van het Lepelenburg.
LISSE.
ZANGV. „LOOFT DEN HEER".
Naar wij vernemen zal de gemengde
Zangv. „Looft den Heer dit jaar uitvoeren
het oratorium „Het Lied van tie Klok".
BRAND.
"^Gisteravond") lialf JU, is brand'ontstaan To
een groote houten schuur, behooTchdo en
staande bij de bocruerij van den heer De
Clércq aan den Lrsscrweg. De' brand werd
dooi- voorbijgangers 'ontdekt. Onmiddellijk
werden de bewoners, de familie De Jong,
gewaarschuwd en direct ging men naar ue
schuur om liet vee te redden. Met vereende
krachten wist mon 7 koelen en 6 varkens
eiligheid te brengen. Al spoedig stond
dcgeheele schuur in lichte laaie. Dank zii
den gonstigen wind weid de boerderij Zen
gespaard.
•i t.u leiding van de motorspuit, die to
ui dorp is igeslat ionneer d, was op geen
enkele wijze verbinding te krijgen, noch in
terccmmuiiaal, noch met de P.E.N., die t'
Hoofddorp eon telefooncentrale heeft en oj
verschillende punten een telefoon bezit on
lichtstoringen te melden. Eindelijk yc
scheen de brandspuit uit Lisserbroek, die
het vuur bestreed en het spoedig meester
werd. Vele gereedschappen on andere schu
ren konden alzoo worden gespaard. Verze
kering dekt de schade.
NOORDWIJK AAN ZEE
Wpensdapavond halfacht zal in de Ned.
Herv. Kerk Ds. P. van Toorn, van Rotter
dam, optreden voor de Chr. Jongel,-Ve
„Volg Mij". Onderwerp: „Een droom
hart
F.EDDING3WEZSIJ.
Naar we vernepien zijn bij d.? alhier ge
stationeerde reddingboot der N. Z. II. Rod-
dingmaatschappij alle hulpmiddelen ver
nieuwd,, o.a. vuurpijltoestel en pijlen e
nen, waarbij natuurli k ook veel verbeterin-
i aan'..«.tig zullen zijn.
■Snoedig aal een oefening worden gehou
den.
RIJNSBURG
DE STORM.
De storm in de nacht van Mg op
Maandag, heeft ook alhier aaninorkelyke
schade aangericht.
Bij de \e-le broeikassen in deze gemeen
te is vooral de aan het glas geleden schil de
buitengewoon groot.
Sommige kassen werden vrijwel geheel
vernield.
Bij den heer de M. al-hic-r woeien een
viertal zinkplaten van het dak, waarvan
een hoog in een telefoonpaal -kwam te zi'.
ten.
Vandaar werd de plaat geworpen door
een lantaarn bij den heer P. v. D.
Op de kweel:prij van de firma V. en- v.
B is een schoorsteen, van ongeveer 3 a 3'-
M. omgewaaid en op een kas terecht ge
komen.
Op den Leiderweg was iemand in éoh
sloot gewaaid, doch kon door den heer dt
M. alhier op het droge gebracht worden.
Overige persoonlijke ongevallen schijnen
niet te zijn voorgekomen.
BLOEMENHANDEL.
De prijzen zijn iets dalende, wat niet weg
neemt d.it z* rr z' - r "1 md kunnen
worden. Betaald werd per 100 1ste soort:
William Copland £8.5016; Gele Prins 7.Ó0
PATRIMONIUM
Wij herinneren hierbij aan de vergade-
Patnmonium die hedenavond om
.ïalf acht wordt gehouden in „oCncordia"
Agenda: Bijbelseh onderwerp door P. v
d. Heiden; Maatscj». onderwerp „de Kerk'
door A. Warn aar Jzn.
VOORSCHOTEN.
HEZE BERNIGER FARBEN FABRIEKEN.
De Centrale Trust Ci-e heeft in een gister
gehouden vergadering van obligatiehouders
een exDOsé van de situatie der Hcze Ber-
niger gegeven en medegedeeld stippen te
zul.rii doen ten gunste der obliga-tieh cm-
ders. Deze laatsten spraken hun vertrou
wen in de trustee uiL
IIe( Centraal Bureau voor de Statistiek
deelt het volgende mede betreffende de in
dexcijfers der groothandelsprijzen over De
cember 1929 en het jaar 1929.
Algemeen Indexcijfer
indexcijfer voedingsmid. e.d.
48 art. 48 art.
1901/1910 1913 1901/1910 1913
DANS EN DRANK.
In den nacht van Zaterdag op Zondag
het.in het café „De Haagsche Schouw" aan de
Kaagzche Schouw raar toegegaan. Men had
er een dansavond gehad en daarbij wat te
veel gedronken, met het gevolg dat ruzie ont
stond en de gasten de boel kort en klein heb
ben geslagen.
DE STORM.
De storm heeft ook in onze gemeente eeni
ge schade a.angercht, o.a. moest een win
kelruit bij den melkhandel Z. het ontgelden
jèli bij den tuinder v. V. is een bloemenkast
ld elkaar gedrukt. Ernstige beschadiging
TfTie^pdeTL-K. h.TR; eèn" liadstee|hen pina-
Icpl' -brak van z'h voetstuk cn viel op hot
dak, waar een groot gat ontstond. Gelukkig
bleef het gevaarte tusschen dc halken han
gen, zood 't geen verdere onheilen werden
aangebracht.
V. A R. A.
Vrijdagavond :s hier een afdeeling van de
„V. A. R. A." opgericht, met aanvankelijk
W leden. Het bestuur is samengesteld uit de
heeren: Rens, voorzitter; L. van Leeuwen,
secretaris: De Reus, penningmeester.
Naar wij meenen is hier de socialistische
omroep de Chr. vóór. Of' vergissen we ons?
Gemengd Nieuws.
DE DRIELING VAN HELMOND.
Te Helmond werd op Driekoningen een
drieling geboren. Ze zijn genoemd naar dt
drie koningen (wijzen) van het Oosten:
Balthazar. Melchior en Caspar.
DROEF VERSCHIJNSEL.
Voor de betrekking van veerbaas aan het
veer Tiel—Wamel hebben zich niet mindei
dan 573 sollicitanten aangemeld.
ECONOMIE EN FINANCIEN
VEREEN. „HEIJDRICK DE KZYZER".
Uitgifte van f 103.093 V/i pet. ebligatiën
1C0 pet.
De Vereeniging „Hendrick de Keyzer" tot
behoud van Architectonisch- of Histor
Belangrijke oude gebouwen, gevestigd te.
Amsterdam, heeft de inschrijving openge
steld op I 100.000 V/2 pet. obligation tegen
1Ó0 DCt.
Aan hot prospectus, dat we'heden ontvin
gen, ontleenenwe het volgende:
Als dekking van de obligatie-leen ng 1919.
als ook van de overige uitgegeven leenin-
gen, dient het geheele hui-zenbeait der ver
eeniging, hetwelk natuurlijk bij elke uit'.r f
te van eert' serie van een dezer leenlng m
met tenminste een gelijk bedrag aan
zen vergroot wordt. Volgens de statuten kan
liet bezwaren van dc onroerende goederen
slechts geschieden, nadat een desbetreffend
"besl-uit genomen is in een algeineene ver
gadering van leden, op voorstel van het al
gemeen bestuur en dan u (sluitend dooreen
hypotheek, ten bate van alle obligntiehou-
ders gezamenlijk op een deel of het geheel
der bezittingen gevestigd.
Uit de baians cn winst- en verliesrekening
over 1928 blijkt, dat bet bedrag van dï
rlerlfoudskosten der huizen, verhoogd met
het bedrag der ohT.gatierente, dank zij he'
streven der vereen ging, om haar bezit
steeds rendabel te maken, ruimschoots over
troffen wordt door de opbrengst der huren,
zeortat dc rente en aflossing dezer lecnm-
gen in alle opzichten verzekerd mogen wa
den geacht. Over 1929 zal'de winst, die nooit
wordt uitgekeerd, doch steeds voor dfschrij-
vn? of reserveering wordt gebruikt, steil
gelijk ijn aan die over 1928.
De inschrijving wordt opengesteld on
Dinsdag 28 Januari ten kantore van de he°
ren Pat T. Van Notten en Co. te Amsterdan
en ten kantore van de heeren R. Mees en
Zoonen te Rotterdam en 's-Gravenhage.
Volgens de Verslagen en Mededeel in, en
van de afdeeling Handel en Nijverheid van
het Ministerie van Arbeid is ons nationale
vermogen (zonder rekening te houden met
rle stijging der groothandelsprijzen) van
1915/6 tot 1927/8 gestegen van 11.190.000.000
rot ƒ21.714.000.000 en ons volksinkomen van
f 2.380.000.000 tot 5.043.000.COO.
N.V. DE WED. TJEENK Sc CO.
Opgericht met een gestort kapitaal van
500.000.
Stcrt. No. 8 bevat de statuten der par
28 Dec. j.l. opgerichte N.V. De Wed. Tjeenk
A Co. te Amsterdam.
Het kapitaal bedraagt /lm llioen, ver
deeld in 1000 aandeelen elk groot 1000,
waarvan 500 aandeelen zijn geplaatst en a
pari in contanten volgestort.
In het kapitaal wordt deelgenomen door
den heer Jhr. Mr. van Bevervoorde tot 01-
demeule voor 150 aandeelen, door de Neder-
Iandsche Standaardbank voor 250 aandee
len en door den heer W. T. Sillern te Am
sterdam (procuratiehouder) voor 100 aan
deelen.
Voor de eerste maal worden benoemd: tot
directeuren: de heer Jhr. Mr. L. H. J. F.
van Bevervoorden tot Idemeule te Amste»-
dam en de heer W. F. Sillem, te Amster
dam; tot commissarissen: de heer C. .T ba
ron CoIIot d'Escury, de heer Mr. A. Q. Mees,
de heer Jan Boisseva n, de heer Jhr. Jan
Six van Hillegom, allen te Amsterdam.
DE DISCONTOVERLAGING TE BERLIJN
In de zitting van gisteren van de centrale
commissie van de Rijksbank motiveerde de
voorzitter de met ingang van 14 Januari 11
werking tredende verlaging \an het Rijks
bankdisconto van 7 op 6V2 pet. en van het
beleeningsdisconto van S op 7'/2 pet. Hij
zette uiteen dat de verbetering in de posit
van de Rijksbank het op 2 November 1921»
mogelijk maakte den discontovoet te veria
gen van 7Vz °P 1 Pc*- Ondanks de vooit-
gaande verbetering op de internationale
geldmarkt lieten de bijzondere verhoudm
gen op de Duitsclie credietmarkt en wel
voornamelijk de vergroote behoefte tegen het
einde van het jaar een verdere verlaging
van het disconto niet toe Intusschen heb
ben zich na het afsluiten van het a/g-'Ioopou
iaar weer bev redigende vut schijnsel
'redaan ten aanzien van hit terugvloeien
van gelden naar de Rijksbank. Do totale
beleggingen van de Rijksbank, die den t>jd?
van de laatste discontoverlaging 2194 mark
bedroegen en op 31 December 1929 grst°_
gen waren tot 3191 mill oen. waren op 7
Januari gedaald tot 2-483 millioen en de/2
daling zette zich voort, zoodat zij op 11 Jan.
2280 millioen mark bedroegen. Ook de bank-
ljetten-eirculatie, evenals in het algemeen
de c rculatie van betalingsmiddelen, toon
den en terughouding. De goudvoorraad en
de gedekte deviezen waren van 7 November
tot. 7 Januari ƒ.1. met ongeveer 100 millioen
mark gestegen, n.l. van 2590 tot 26SS mil
lioen, zoodat de dekk'ns der bankbiljetten
door goud en deviezen verbeterde door een
verhooging van 57.0 op 58.4 percent. Het al-
gemeene renteniveau in de andere voor
naamste landen toonde in het nieuwe jaar
een voortgaande dalende tendertz. Het; reii-
feyërschil tèn opzichte van het; huitenland
hli'ft dan ook no£ na de verlaging van het
FUjksdagdisconto groot genoeg om bij een
normale verdere ontvv'kkeling op de inter
nationale geldmarkt afvloeiing van gelden
uit rente-overwegingen te- verhinderen. Hei
lijdt dan ook geen twijfel of de disconto
verlaging beteekent een dringend gewensch
te verlichting voor de het zwaarst tegen
de depress e kampende bedrijven. Uit al
deze overwegingen leek het wenschelijk en
noodzrkelTk tot discontoverlaging over te
gaan. Tegelijkertijd heeft de goud-disconto
bank haar rentevoet verlaagd van G op
51/2 pet
UIT DE VEREENIGDE STATEN.
De gemiddelde noteering der industrieel*
aandeelen steeg in de afgeloopen week aan
de New Yorksche beurs van 142.1 tot 14C.6;
die der spoorvvegaandeelen van 136.6 tot
137.5. Het publiek is nog steeds zeer afkee-
rig van het geven van orders. Dientenge
volge waren de omzetten gering in verhou
ding tot voor eenige maanden. De totale
omzet in de vorige week bedroeg 11.9 mil
lioen aandeelen tegen 23.8 millioen stuks
in de overeenkomstige .week van 1929. Geld
was zeer ruim en daalde tot 4
Op de Amerikaansche kapitaalmarkt
werden in 1929 in het geheel aandeelen
er. obligaties uitgegeven tot een totaal van
$8290 millioen tc-gen 88117 millioen in 1928.
(In Nederland in 19Ü9 748.9 millioen). Aan
aandeelen werd geëmitteerd voor S 4721
millioen: aan obligates voor S3569 miliioen.
De buitenlandsche uitgiften bedroegen
slechts §463 millioen tegen $1570 millioen
in 1928, hetgeen een gevolg was van de spe
culatie. waardoor de belangstelling voor
obligaties zeer daalde, waarin na den aan
vang der crisis een keer kwam.
Reeds in December bedroeg het totaal der
obligatie-uitgiften belangrijk meer dan dat
der aandeelen-emissies.
De onuitgevoerde orders der U. S. Steel
zijn aanzienlijk toegenomen, zooals uit on
rlerstaand staatje blijkt. Op de beurs had
deze publico*''* geen invloed.
1913
1919
1920
1921
1922
923
924
1925
1 26
1927
1928
1929
October '28
Dec.
100
100
100
100
112
100
112
100
338
304
326
296
319
292
277
252
199
182
206
187
174
160
174
160
165
151
159
143
Ï71
156
173
156
173
155
174
155
1C2
145
163
144
165
148
172
153
167
1-19
176
157
158
142
167
149
164
146
173
154
166
166
148
148
176
175
156
155
157
140
164
146
153
137
161
144
150
135
156
140
men
de indexcijfers
van het
Dcc.
1929 in vergelijking met die over 1928,
dan blijkt, dat het algemeen indexcijfer met
7 (4.70 pet.) dat der voedingsmiddelen met
8 punten (5.10 pet.) is gedaald.
Tegenóver een prijsstijging van 12 artike
len (7 voedingsmiddelen) mot in totaal 183
punten (w.o. hooi met 58, varkensvleesch
met 23, schapenvleesch met 43 cn lijnolie met
23 punten), staat een prijsdaling van 32 ar
tikelen (19 voedingsmiddelen) met in totaal
552 punten (w.O. rogge met 27, gerst met 36,
mais met 15, haver met 36, zemelen met 27,
groene erwten met 52, sago met 16, aardap
pelen met 83, koffie met 10, thee met 12, pe
per met 24, vlas met 20, paardehuiden met
58 en rimderhuiden met 35 punten).
In vergelijking met de prijzen in 1928 zijn
in 1929 de stijgingen in procenten als
volgt: hooi 36.91, alcohol 3.36, eieren 2.14,
rundvleesch 3, kalfsvleesch 4-95, schapen-,
vleesch 26, varkensvleesch 20.7S, hennep
3.73, lijnolie 17.27, petroleum 1.31, steenkolen
3 90 en cokes 6.38; de dalingen zijn voor:
tarwe 3.70, rogge 18.51, gerst 27.98, haver
24 23, mais 8.75, rijst 2.93, macaroni 10.22, ze
melen 13.71, groene erwten 29.94, sago 11.25,
aardappelen 40 03, suiker 8.33, koffie 6.15,
thee 6.94, cacao 2.49, peper 6.44. boter 2.87,
kaas 5. melk 0.49, zwavelzure ammoniak 1.77)
ruwe katoen 4.55, vlas 10.27, zilver 8.50 T-
iizer 4.14, tin 8 48, hout (Zweedseh vuren)
2.45, paardehuiden 34.02, runderhuiden 24.26,
vetleder 3.68, courantenpapier 5.34, terpen
tijn 1.46 en hars 4.91.
Laatste Nieuws*
KP" '''IRIWS
NED. HERV. KERK.
1 Januari
1 TulV1
I October
1 Novemb
1 December
Met deze cijfers valt zeker geen minder
goeden gang van zaken te concludeeren,
zoodat het vermoeden voor de hand Igt.
dit de productievermindering zich bij de
kleinere concerns voordoet
1929
3977
4411
4257
4125
INTERNATIONALE EFFECTEN-MIJ.
Opgericht met 100.000 kapitaaL
De N.V. Interef, Intern. Effecten-Mij.
te Amsterdam opgericht (Stcrt. no. 8), met
een gestort kapitaal van 100.000. Oprich
ters zijn de heeren J. dc Roo en J. J. Wol-
Iers te Amsterdam, die eder voor dé helft
in het kapitaal deelnemen.
Op de buitengewone algemeene vergade
ring van aandeelhouders der Tin Selection
Tr'-st Ltd., werd het voorstel om tot fusie
met de London Tn Syndicate Ltd. over te
gaan, aangenomen. De voorzitter wee
op, dat de voordeelen, welke door vroege.-e
nfusies werden verkregen, geenszins denk
beeldig waren. Door de fusie met de Lon-
Von Tin Syndicate Ltd. wordt tevens ee.i
aanzienlijk belang verkregen ia de tinsmelt
industrie.
HANDEL SBFRICHTEf
ROTTERDAM. H JANUARI.
MARGARINE. (Uerlrh* van den Ma»
in Wouw). Afgedaan: 65 trc. Swift e:
Btock löco i 68.'
"MAIS: op tesrr.0ri
>er Januari 134 Vi, r
>er',Juii 147%.
11.12%.per Juli 11.32%.
MARKTBERICHTEN
ROTTERDAM, 14 Januari. Vee.
pers en 6 bokken
31—36J45—47%
_TT_4 7_t9 kal
200435. stier
i 140- 295. slachtpat
België gekocht.
Handel niet j
LEIDEN. 14 Jan.
;voerd totaal 445
lichte 74—75 ct. j
met 17 kantjes verm
wordt het totaal det
kantjes.
1JMU1DEN, 14 Jan.
>l.m, 77.013 kg. Prözen:
rk le srt. 54—58. 2e art.
ierk le art. 47—50. Han-
VL 194 elk
n. Hierdoor
hans 257.083
r 2.301.95: tong f 2.5'
1.75: perkg.griet f7
nlddel schol f 39—34;-
"30—13; pieti
75; heilbot f2.30-
j; gr. schol f39—32
hol f56—45; kl.
i.3
4: gr. schelvlsch f71-55; midd. schel
0; kleinmidd. schelv. f 4332; 1:1. srhelv.Ys.s
3.50; gr. gullen f37—21. kl. gullen f30—17:
vltting f 15.50—5 alles per kist van 50 Kg.- rog
57—27 per 20 stuk; vleet f 7.50—3.90: leng f 2
kaoeljauw f9061 p.
i kg.
I f3010. IJM 119 (215 ri
1 3500, IJM
ndon) 1
n) 3449.
:0 mn
1030. I.'M
3450.
f 2527.
IJÜÏ 55
TIM 253 (110 b
ƒ1741. IJM 153 (60 mand
manden) ƒ2319; T.TM 63 (30ir.inden> i \r
61 <80mnnden) 3650. IJM 137 (185 Vn»
3382. TJM 26 1949. T.TM 109 ƒ623. IJM f 1
en de loggers KW 40 1 593. KW 49 87. KW 78
950.
