ZATERDAG 11 JANUARI 1930 TWEEDE BLAD PAG. T
HET NIEUWE RAADHUIS
VAN SASSENHEIM
EEN WEERSPIEGELING VAN
GROQTE WELVAART
DANK ZIJ DEN GEVER VAN ALLE GOED
De gemeente Sassenheim heeft vele gun
stige jaren achter zich, dank zij den Gever
van alle goed, zoo sprak burgemeester Gou
verneur enkele dagen geleden in een inlei
dend wooVd tot de pcrsmensc-hen die het
nieuwe Raadhuis kwamen bezichtigen en
daarmee gaf hij weer den geest die leeft on
der het overgroot© gedeelte van Sassem's in
woners.
in geel en groen is gehouden is eenvoudig
maar degelijk gemeubeld. Bij de burgerzaal
behoorl een wachtkamer. Verder komt in de
hoofdhui uit de kamer van den Burgemees
ter. Het spreekt vanzelf dat hieraan bijzon
dere. zorg is besteed en het is dan ook een
zeer fraaie en artistieke omgeving waarin
liet Hoofd van do' gemeente zijn dagelij k-
schen arbeid zal verrichten. Onze foto geeft
daarvan eeuigszins een indruk. De kamer
heeft een parketvloer en is voorts voorzien
van 'n zeer mooie electrische haard, 't Moei
eiken dag opnieuw weer een lust zijn om
in een dergelijke omgeving te werken.
Aan de overzij do is de kamer van den
secretaris, den heer W. Los, waarbij een
ruime kluis behoort en een afdeeling waar
in het dagarchief is opgeborgen. Deze kamer
staat in dirccto verbinding met do secreta-
Er zijn maar weinige plaatsen In ons goede rlc-ruimte, dlo zos schrijfbureaus bevat en
vaderland, die zoo vooruitstrevend zijn als voorzien is van een open marmeren balie,
dit betrekkelijk kleine dorp met zijn ruim die de afscheiding vormt met de ruime se-
5000 inwoners.
De geheele bevolking Is doortrokken van
een eigenaardige handelsgeest, een geest van
energie, dezelfde geest, die onze vaderen
bracht in de overzecschc gewesten.
Deze geest is het ook die het hoofd oot
moedig doet buigen en zegt: „D'ank zij den
Gever van alle goed".
De Sassomcrs zijn er op uitgetrokken. Ze
hebben gezworven dn vreemde landen en
voot voor voet zich het terrein veroverd,
dat hun afzetgebied zou worden.
Het is geen wonder, dat zo trotsoh zijn op
bun dorp, dat ver over de grenzen, in vele
vreemde landen, bekend is cn befaamd.
Alles wordt gedaan om het dorp nog moer
te verfraaien. Op alles ligt een stempel van
welvaart cn liet is duidelijk, dat ook liet
nieuwe Raadhuis, tot den bouw waarvan
in den Raad met eenparige, stemmen.beslo
ten wérd, een weerspiegeling moest zijn
van die welvaart Alles bij elkaar heeft
hot f200.000 gekost, dus dat kan nogal voor
een dorp van ruim 5000 inwoners.
Na deze korte inleiding op do beschrij
ving van het gebouw, zal het duidelijk zijn,
dat er iets moois tot stand is gekomen,
■waarvoor slechts één woord van lof bestaat
Men kan over het uiterlijk van het nieuwe
Raadhuis verschillend denken en er
wordt verschillend over gedacht rnaar
in zijn betrekkelijke eenvoudigheid hooft'
het toch in elk geval een groote bekoring
en komt het, op het punt waar het is opge
trokken, uitstekend tot zijn recht Uit een
representatief oogpunt vooral ook is het
prachtig geslaagd. Mag men er in het be
gin al een beetje onwennig tegenover staan,
wc geloovcn, dat de dagelijkschc aanblik
den beschouwer meer en meer bevredigen
cretarichal, welke men bereikt door de
veningang en vanuit de lioofdhal cn waarin
voor 't wachtend publiek banken zijn op
gesteld. De secretarie is voorzien van een
ruime bibliotheek. In deze hal komt ook
landen, waarmede Sassenheim handel drijft
Deze ramen zijn 'n geschenk van de afdee
ling Sasscnbeini van de Alg. Vcrceniging
voor Bloembollen cultuur.
Op do eerste verdieping betreedt men weer
een fraaie hal, waaruit men allereerst komt
in de kamer van den dagelijkschen opzich
ter van den bouw, den beer J. Poot, waarin
groote kasten zijn ondergebracht voor tccke-
ningen. Verder leidt vanuit deze hal oen
gang naar du reserveruimte, die bij ever-
tueeie uitbreiding der gemeente voor admini
stratieve doeleinden kan worden gebruikt.
We bobben intussclieu nog het mooiste
vooi-bet laatst bewaard, namelijk bet Raads
zaal-
De zaal
Sassenheim
over liet he
schikt is cc
wanden vaa
isclic ste
■rgadci
afgezet
werk en
kleurig
zuil ei
1 van het mooie dorp wordt be-
n prachtig stuk werk. Ze beeft
i metselwerk van zachtklcurige
en, uitgevoerd als vlechtwerk cn
de.
I ZIJ 11
Insterbanken en,
zooals reeds gezegd, bezet met gias in lood.
Het gewelfd plafond is ingericht op indirecte
verlichting. Boven de voorzitterszetel is aan
gebracht een geborduurd baldakijn vervaar
digd door de Moeder van de Meisjesschool
St. Anna.
De publieke tribune is afzonderlijk toegan
kelijk vanaf een lager gelegen bordes.
Do Raadszaal is door schuifdeuren ver
bonden met dc locskamer voor de raads
leden en op dezelfde wijze met de Kamer
van B. cn W. die in gelijken stijl is behan
deld als de Raadszaal, doeli intiemer en
niet een vlakke plafondbetknniering.
Wc hebben van het inwendige hiermede
•wel het voornaamste gezegd. Uiteraard moest
het een droge beschrijving worden, maar men
heeft er toch wel'uit kunnen opmaken, dat
Sassenheim een raadhuis gekregen heeft,
waarop het trotseh mag zijn.
Wat het uitwendige betreft zouden we nog
op willen merken, dat de gevels zijn opge
trokken van gele Friesche baksteen, ten
dcclc verglaasd. De dakbedekking is van
roode lei pannen. Op het gebouw bevindt
zich een klokke torentje, 'voorzien van oen
clecjrisch uurwerk met klokkenspel.' De wij
zerplaat kan worden verlicht met lampjes
bij de cijfers. Als bekroning van don hoofd
ingang zijn twee leeuwen als schildhouders
aangebracht, vervaardigd door den beeld
houwer L. Bolle uit Rotterdam.
Nog enkele dingen van algemoenen aard
dienen wc aan dit verslag toe te voegen.
Een groot gedeelte van liet gebouw, met
name dc fundeering en bovenverdieping is
vervaardigd van beton. De kap is een ijzer
constructie. Door het geheele gebouw is
voorts een automatische telefoon-installatie,
een electrische klokken-installatie en een
centrale verwarming-installatie aangebracht
Tot beklecding der wanden heeft een groot
deel hijgedragen de Sassenheimsche schil
der Caspar Verlindt, die mooie natuur-schil-
derijen en ook portret-schilderijen heeft ten
geschenke gegeven. In de Burgerzaal bevindt
DE CONSEQUENTIE VAN
CHR. PATROONSORGANISATIE
zal.
richt
Met den voorgevel is het gebouw
naar de Wilhelniinalaan. Daar zijn de' ver
schillende ingangen, namelijk de hoofdin
gang, da dienstingang voor dc secrctarie-af-
dccling en de ingang van de conciërgewo
ning en der brandweer en politie.
Wanneer men door den hoofdingang bin
nentreedt komt men in een vestibule, met
rechts het vertrek voor dc bode en voor de
politie en vandaar komt men in de hoofd
lied, waarop verschillende deuren uitkomen.
In de eerste plaats de deur van dc z.g.n.
Burgerzaal, waarin de huwelijksvoltrek
kingen plaats hebben en waarin ook ver
gaderingen van algemeen maatschappcüjken
aard zullen gehouden worden. Deze zaal, die
BURGEMEESTERSKAMER
uit een kamer, waarin het "personeel voor dc
bedrijven in ondergebracht.
Naast de secretarie-ruimte bevindt zich do
brandvrije archief kamer, geheel met Li-ps
boekenrekken nigerichl.
De bijgebouwen beslaan uit conciërgewo
ning met rijwielbergplaats .brandweer en
politie-afdceUng en centrale verwarming,
waarvan dc schoorsteen tevens dienst do«t
als slangen toren. In dc afdeeling van de
politic vindt men ecu drietal naar do
eischcn des tijds ingerichte min of meer ge
riefelijke rellen, zoodat ook het misdadigers-
corps in Sassenheim zich kan uitbreiden.
Wc koeren thans terug naar den hqoi'd-
lial waar zich do trap bevindt die naar du
eerste etage leidt. Deze trap, die van N. Afri-
kaansch marmer is, opgaande ontmoet men
het eerste der vele fraaie glas in lood ramen
waarin verwerkt zijn de wapens Aan talrijke
zich o.a. een portret van den Burgemeester.
I En nu tot. slot nog ecnige namen. Zooals
men weet is het Raadhuis ontworpen door de
architecten Meisehke en SchmidPto Rotter
dam. Aannemer was de heer C. ,T. Kiebert te
Sassenheim. De Centrale verwarming is van
de fa. Dorrepaal en Vreeswijk te Rotterdam,
hot uurwerk on het klokkenspel van dc fa.
Eijsbouts to Asten, dc betimmeringen van
do fa. Mak en Èngers te Rotterdam, de meu
bileering van dc fa. Jansen cn Zonen to
Amsterdam, het glas in lood van (le fa. Gid-
ding tc Rotterdam en dc electrische verlich
ting is ontworpen door den lieer Henikes te
Sassenheim, terwijl de electrische installatie
is verzorgd door het Electijiciteitsbcdrijf
HEDEN BEGINT DE
BIJ
L, DE VRIES
HAARLEMMERSTRAAT 21 LEIDEM
Profiteert van te veie Koopjes!
Gemengd Nieuws.
KALENDERS.
Van de Koninklijke Nederlandsche Veree-
nigiug ,0ns Leger" ontvingen we een keu-
rigen ïr.aandkaldnder. Op elk der bladen.»
welke met een zijden oranjelint ^»an elkaar
bevestigd zijn, .-taan mooie illustraties uit
liet hedenclaagsch militaire leven en ker.ige
zegden van bekends voormannen over onze
landsverdediging.
GRATIS AUTORITJES.
Dc pseudo-dokïer.
Te Woerden is op verzoek van den commis
saris van politie te Gouda aangehouden de
29-jarige P. A. F. Kok, afkomstig uit Bus-
sum, die in Nov, j.l. was ontslagen uit het
EEN SCHUIT OVERVAREN.
Op de Nieuwe $Maas bij Bolnes voeren
twee moorbooten van dc Mij „Estafette" en
daar achter gebonden dc 33:tons schuit
..Ada", met aan boord de 65-'jarige schipper
D. Warner uit Rotterdam, Prins Alexander-
straat 10. Van tegenovergestelde richting
kwam dc Duitschc zoeboot „Ilse Roichsel",
die op on verklaarbare wij zie do schuit over
voer, welke, onmiddellijk zonk. De srhipp-T
kon niét gered worden en is verdronken.
Tc Rotterdam ds de zceslecpboot aange
houden en de bemanning-- gehoerd.
'N TRAGISCH OMGEVAL.
Te Biezelinge (Z.) viel in een onbewaakt
oogenhlik liet drie jarig jongetje van de werk
man J. van H. in een diepe put aldaar, waarin
de kleine jammerlijk verdronk.
Het tragische van het ongeval was, dat de
vader van het kind werkzaam was om deze
put te dempen.
Psyhopathengesticht te Leiden, en zich.nu
had schuldig gemaakt aan oplichting tc Gouda,
waar hij een garagehouder heeft bewogen om
hem te vervoeren van Gouda naar Laren. Hij
gaf voor, dokter te zijn en nu op verzoek van
Dr. Boer te Gouda een operatie te moeten
verrichten in Laren, waar achteraf niets van
waar bleek tc zijn.
Ook te Rotterdam heeft hij eenzelfde op
lichting gepleegd door zich te doen vervoeren
van Rotterdam naar Gouda, terwijl hij den
chauffeur ook nog voor f 5 heeft opgelicht.
Hi.i' maakt er dus een gewoonte van gratis
autotochtjes te maken ten nadeel© van garage
houders.
Te Gouda is hij voor den commissaris van
politie geleid.
HOE EEN GESTRANDE SCHUIT GEHEELD
WORDT.
Stop het met spek.
Men is er in' geslaagd het te Terschelling
gestrande stoomschip „Benwyvis" wederom
eenigte meters verder naar zee te brengen. In
totaal is het schip nu reeds 40 meter in dc
goede richting gevorderd. Men is nog steeds
bezig het schip zooveel mogelijk dicht re
maken, waarvoor met succes groote zijden
vet spek worden gebezigd, die dan met hou
ten stempels op de lekke naden worden ge
drukt. Zoodra liet weer iets beter wordt zal
een der hergjr.gsbcoten een geul in de bank
zuigen waarop het schip nog vastzit. Thans
staat er nog een te hooge zee.
BRANDEN.
Men meldt ons uit 's-Gravcnznnde:
Omtrent tien brand die oen oucUi schuur
van dc boerderij bet Acksternest in ascli leg
de, kunnen we nog mededeelen dat deze ver
moodclijk is ontstaan door liet omvallen var.
een petroleumlamp.
Des avonds omstreeks 11 uur wakkerde
het vuur opnieuw aan, cn tastte eén opper
kamer aan. die gedeeltelijk uitbrandde.
Met een straal werd het vuur gedoofd.
PROF. SLOTEMAKER DE BRUINE
SPREEKT VOOR DE CHR. WERK
GEVERSCLUB ROTTERDAM
Dc Rotterdamse! ie Clir^We.ikgeverscInb
Ijeel't oud-M nister Prof. Dr. Slolemakcr du
Bruine bereid gevonden over liet in ile.n
hoofde dezes genoemde onderwerp tc re fo
rceren en uit dc opkomst bleek wel, hue
groote belangstelling cr voor liet onderwerp
bestond? dc zaal van Strcomberg was geheel
gevuld.
Bij den aanvang heeft de voo'rzitto-, d'
lieer A. Borst Pzn„ gelezen 1 Cor. 12 un
is daarna voorgegaan in gebock- In een leut
openingswoord heette li ij voorts den spre
ker welkom, die. zi|h in de Ziektewet een
monument van ministericelen arbeid lieelt
opgericht en die zich thans weer beschik
baar 'wilde stellen voor het vereenig ngs-
rad ub.
de Br
■ede aan
vangende, zeide
gaarne niet alleen
voor de arbeiders,
maar ook voor
werkgevers op te tre
den cn achtte Fret
gowenseht. dat ook
Oir. arbeiders- en
vv e rk g e v o rsorga n i s n -
ties elkaar zouden
ontmoeten, om ge
meenschappelijk w"
ehillende vraagstuk
ken te bespreken.
Komende tot z
onderwerp zeide spr..
dat men, sprekende over dc consequentie-
der patroonsorganisatie, voorop moet stat
ion, dat die Chr. organisatie bestaat cn dat
men van haar goed recht overtuigd is.
Welke zijn nu de consequenties'.'
Spr. neemt als uitgangspunt van zijn be
schouwing dit woord: Wie zich naar Chris
tus noemt, sta af van ongerechtigheid. Zij,
die zich Christelijk organiseeren, gaan daar
mee apart staan, zij moeten dat bewust doen
en dat moet niet alleen blijken uit woorden,
maar uit daden, die gevolg zijn van een
realiteit aan bezit. Spr. wil in dit verband
vanavond alleen spreken over organisatori
sche- en-niet over individueele daden cn
ontwikkelt daarbij het volgende schema:
1. Clir. organisatorisch handelen beteckeu!
niet iets maken, .maar iets laten groeien.
Aan, neutraal gedrag met een opgeplakte
tekst hebben we niets. Chr. organisatorisch
handelen op het gebied van bedrijf en han
del doet ons partij kiezen tegen twee stroo-
mingen. Het piëtisme meende, dat de Chr.
levensbeschouwing alleen waarde had voor
liet innerlijke leven, maar de Gereformeerde
beschouwing, die wij gelukkig ook in Ne
derland zien beleven, is, dat Gods openba
ring inhoud-heeft voor het gansciie. leven.
De tweede strooming waartegen we stel
ling hébben te. nemen is deze, dat het. maat
schappelijk 'leven geen behoefte zou bobben
aan Gods openbaring, dat de mensch zelf
daarin de lijnen zou trekken en bij alleen.
2. Dit constateerende, moet aanstonds
aan worden toegevoegd, dat de Christen, chc
in bet openbaar leven wil staan, een open
oog moet houden voor de economische wet
ten. Dit is een wel eens aangevochten stel
ting en al heel spoedig krijgt men bij het
verdedigen er van het scheldwoord „libe
raal" naar het hoofd geslingerd. Toch houdt
Spr. zijn stelling vol. omdat wie het niet
doet eenvoudig met het hoofd tegen oen
muur loopt. Als Christen hebben wij tc re
kenen b.v. met dc draagkracht van een in
dustrie en met de economie. Op den duiu
is geen tegenstelling .mogelijk tusschen eco
nomische wet cn sociale mogelijkheid, Om
het scherp te zeggen: hot. Christendom
hrengt niet mee, dat. men in het zakenleven
philantroop moet zim.
3. Uit het Christendom volgt liet
pen van den klassenstrijd. Klassenstrijd
kan alleen een uitvloeisel" zijn van liet ht
torisch materialisme. Het zou dan zoo zijn
dat een overtuiging het gevolg zou- zijn vm
een bepaalde, economische positie. U t m
loochenen wij. wij stellen andere, zedelijk
normen, die gelden voor beide klassen, wij
hebben een openbaring, die van twnassim:
is voor alle menschen. Wel erkennen wij
strijd als gevolg van een verschil in inzicht
Maar nu is cr dit gevaar, dat wc als Chr.
patroon, weigerende liet beginsel van den
klassenstrijd te aanvaarden, dezen toch in
de practijk gaan aanvaarden. Ren zeker
esprit de corps kan er toe drijven in deze If
de lijn te blijven als dc andere en daarmee
schade toe té brengen aan onze overtuiging
on aan de samenwerking met andc.
de arbeidersklasse, die van hetzelfde begin
sel als wij uitgaan. Spr. wijst op bet bedroe
ven de feit. dat te GPiièvc stcccls de groopej
werkgevers en werknemers vlak togenove
elkaar staan, zoodat de rcgecringsgedc'e-
geerclen liet zeggen moeten, terwijl hij op
gelijke symptomen wijst bii den Iiooj
Raad van Arbeid en naar in de Twe
Kamer verzekerd is. ook in de mcesto
scheidsgerechten. Er schijnt dan iets te zijn
dat ons drijft in de richting van liet Marxif
me, ook bij de patroons en dan is bet alsr
wij hebben tc kiezen tusschen gemakzueb
en hebzucht. We moeten zo geen van be
den hebben. Indien ons dit in geweten g(
vraagd wordt, dan moeten we ons uit ovei
tuig'ng daarvan losmaken, ons aan die zu
ging onttrekken, om te komen tot een oj
lossing dp grond van do economische feiten
en de sociale weuschelijk'ieid. Sur. doet ei
zoowel hij do arbeiders als nu bij de werk
gevers een beroep op te zorgen, dat steeds
gehandeld zal worden naar de eischcn
een zuivere zedelijke overtuging.
i. De Chr. patroon moet. clan ook op gi
van die zedelijke overtuig'ng liet goed recht
erkennen van de organisatie der arbeiders.
Snr. grondt dit op 1 Cor. 12. De maatschap
pij is geen hoop zandkorrels, maar een or
ganisme en de organisatiegedaebte kan er
ton meewerken dit te aeeenlueeren.
Is bet dan geen verarming, wanneer de
patroon niet meer als vroeger met zü
be-'ders meeleeft, maar over de org""
lie.cn met hen moet onderhandelen? I
daad, maar alleen voor zoover de om
van een bepaald bedrijf de patriarchal!
gang verder mogelijk maakt. Veelal wordt
echter over die verarming geklaagd
hen, die daardoor probeeren van liet
leg met de organisatie af te "komen. Ook do
patroons voelen boe langer- hoe meer 1
iioefte aan overleg en zij hebben daaro
bet zedelijk recht verloren dit den arboicle
te ontzeggen. Spr. wil bij dit punt nog tw
teere kwesfies ter sprake brengen, die vi
gezag of leid'ng en die van medezeggen
schap. Voor patroons vindt Spr. liet
gezag allerongelukkigst gekozen en
ver willen spreken over leiding. Bij gezag
gaan onwillekeurig de gedachten terug naar
liet oude „hoorige" en we móeten beseffen,
dat wc bet nu hebben over den vrijen arbei
der en niet meer leven in de middeleeuwen.
Bij medezeggenschap moot eerst uil go-
maakt wat men er mee bedoelt: beslissen of
praten. Van sémen besl"
tegenstander, omdat verantwoordelijkheid
niet kan worden gedeeld, maar Spr. voelt er
alles voor, dat over het o.-.inoniisidi en ze
delijk leven mok de arbeider zijn licht, laat
sriiijhen. Een moeilijk punt is onaei.vijfeld,
waar medezeggenschap beg nl en waar ze
eindigt, of ze zich alleen moet uitstrekken
tot de arhoidsvooi waarden of ook zal gaan
over den economis dien cn coiMnurcieclcn
gang van zaken
Srp. gelooff. dat fiezi ondciscbcidjngcn.
academisch misschien van irrvd belang, in
de practijk n et zooscbcrp zullen getrokken
worden. Spr. is een warm voorstander var.
bet collectief contract, dut in die richting
gaat en gelooft, dat naarmate deze zaak
groeit, de overheid zich kan terug trekken
en ten slotte alleen nog maar zal stellende
normen en rle controle zal handhaven
5 Indien men echter spreekt over de po
sitie van den arbeider, zal dat van ons
siandmnit berien niet alleen mogen gaan
Gods te doen te hebben.
De Ma neb ester leer. dat alleen goede ont
wikkeling van de economische krachten mo
gelijk is, wanneer men de economische
krachten zonder eenige inmenging iaul
werken, wordt door ons bestreden. Dc
beider mag niet verlaagd tot een deel
het productieproces en tot een verlengstuk
II. Ind en'wij van deze laatste twee pun
ten overtuigd zijn, moeten wc ook de nood
zaak erkennen van liet ingrijpen van de
overheid. Het is een humanitaire en geen
Christelijke gedachte, wanneer men z-'gt,
dnt int. dc normale ontwikkeling ook een
normale toestand zal volgen. Wie dat zegt,
ontkent, dat wij leven in een gevallen we
rcld. Daarom moest er bij Christenpatroons
geen bezwaar bestaan tegen liet optreden
van de overheid op maatschappelijk terrein,
al kan men natuurlijk een bepaalde b :-
stuursdaad critisceren. Spr. wijst op dc so
ciale verzekering, die een verzoening brengt
tusschen het eenerzijds den ouden arbeid'
'niet wegwerpen als een uitgeknepen citro.m
en anderzijds geen philantroop zijn In hel
zakenleven.
De consequentie van de Chr. patroonsor
ganisatie, aldus besluit Spr., moet zijn, dat
op sociaal-economisch terrein opgekomen
wordt voor. de organisrhe gedachte, het
recht en de mcnschenwaardc.
Als we dezen laatsten toetssteen aanne
men kan liet niet uitblijven of in breeder
kring zal deze gedachte worden aanvaard.
We moeten zijn ais zout en zuurdecsern. om
dat wij vlak bij de bron verkeeren. Zoo kan
dc Christenpatroon nuttig werk doen, door
deze gedachte te populariseeren. Dat be
hoeft nog niet zoo te gaan, dat de patroons
in twee groepen zouden worden verdeeld:
een, die dc Christelijke overtuiging beeft cn
de ander,' die ze niet beeft en die dus ook
voor de eerstgenoemde stellingen niets zou
voelen. Hetzij als aparte groep, hetzij als
deel van een geheel, kan men nuttig werk
doen, kunnen de Chr. patroons meer invloed
uitoefenen dan hun aantal op het geheel
zou doen vermoeden.
Discussie.
Bij de op deze rede volgende geanimeerde
discussie werd eerst liet woord gevoerd dooi
den lieer H. Die m o r. Deze zei de prooten-
deels dc rede van den referent te kunnen
onderschrijven, docli eenigszins teleurge
steld te zijn over hetgeen niet is gezeg i.
Spr. bad verwacht te liooreu uiteenzetten
wat dc consequenties van de Chr. patroons
organisatie naar dc meening van Prof. S!o-
temaker de Bruine zouden zijn op praetisch
terrein. Eerst wil Spr. echter eenige andere
punten aanstippen. Spr. is overtu'gd, dat
men beter kan spreken over geaag dan over
leiding en hij heeft dit 25 jaar geleden ook
gezegd bij bet medc-opricliten van de vak
organisatie. voor de arbeiders. In gezag ziet
Spr. voor den arbeider niets vernederends
cn het steunt z. i. meer op do Heilige Schrift,
waar men leest, dat de hoofdman over hon
derd tegen den een zegt: ga en hij gaat en
tegen den ander: doe dat en bii doet bet. In
eigen bedrijf wordt daar ook mee gerekend.
Spr. houdt het daarom maar liever bij liet
omlerwetsche woord: gezag. Wat de mode-
zeggenschap betreft wil S|>r, deze niet vor
der laten gaan dan over de arbeidsvoor
waarden, behoudens grensgevalllen. Wat dr
oude arbeiders betreft, is in het collectief
contract een oplossing gevonden door tr
rekenen met den gemiddelden arbeider, zoo
dat deze in zijn beste jaren iets meer geeff
dan bij ontvangt en later meer ontvangt dan
hij geeft. Dat is geen philantropic en ooi-
geen harde economie.
Do klassenstrijd is een begrip dat botst
tegen dc werkelijkheid. Spr, beeft in zijn
practijk van 8 jaar een andere ervaring van
oen scheidsgerecht als Prof. de Bruine noen-
do, bij 1200 genomen besluiten werd slechts
4 maal geen ecnstemuvg besluit genomen.
Spr. heeft niet gehoord on zou dat tori-
gaarne vernemen, boe de referent denkt
over de patroons vakorganisatie. Dit is een
brandend punt in de partroonsorgenisatic
Spr. heeft zijn naam gegeven aan. een ran
port dat door anderen in strijd is genoemd
met de Clir. beginselen en hij is ivot over
tuigd daartegen te hebben gezondigd, ai
wcnscht hij geen zoodanige scheiding in den
organisatievorm als bij de arbeidersorgani
saties.
De heer /Bouwmeester had eveneens
erwacht meer te lioorpn over den organ»
dc klassenstrijd eenmaal doorgedrongen is
:m den oenen kant loopt men gróót gevaar
at ze zich ook bij dc andere groep zal
estigen. Gcnève bewijst dat. Op dat mo-
lént moeten ook de Clir. iiatroons tot Clir.
rganisatic komen, b.v. wanneer dc Chr. ge
dachte anders' niet zon kunnen doorwerken
Behalve do jirincipieèJe vraag is er ook oen
prdetische of in de verschillende branches
de- Clir. patroons zich ook afzonderlijk kun
nen organiseerwn om zoo lnin invloed te
doen golden cn efficient bun beginsel uit tc
dragon. Spr. vraagt of men niet verbazend
zwak slaat, wanneer men bet dubbele lid
maatschap aanbeveelt. I)al de Chr. patroons
standsoigauisatic geen invloed zou kunnen
doen golden betwist spr. De adviezen aan
de Rcgecring zijn zeker van invloed. Con-
cludecrende 'zegt spr. dat hij verdedigt de
Clir. patrooiisstandsorganisatic, omdat die
persé noodig is voor de cotisolidcering van
de Clir. gedachte. Verder zeide spr. dat hij
(ie patioonsvakorgapisaüc niet als basis
neemt voor een gezonden toestand, doch
erkent, dat bij doorwerking van de klassen
strijdsgedaelite bij de neutrale patroonsor
ganisatie afzonderlijke organisatie nood zake
lijk of gewensclit kan worden, doch dat
men dan 1 moeten breken met liet dub
bele lidmaatschap.
Wat de kwestie van liet gezag betreft zegt
spr. dat juist bet voorbeeld van den "neer
Dienier bet tegenovergestelde prevaleert als
-ie lieer Dienier meende. Een kapitein, de
overheid in het algeniecn, oefent gezag uit,
meer een letterzetter, een vrije arbeider is
i'con soldaat. Bij het woord gezag in het be
drijfsleven wil spr. liever van leiding spre
ken om elke gedachte aan liet begrip „hoo
rige" uit te zuiveren.
Dc lieer A. Borst Pzn. wil als voorzitter
ten slotte nog iets zeggen cn hij wijst dan
on liet gevaar, dat het gezag meer en meer
wordt ondermijnd. De kapitein op een schip
werd vroeger gezagvoerder genoemd en spr.
zou daarbij willen blijven. Ook in zaken en
in lirt huisgezin moet er gezag zijn en dat
wordt den laatsten lijd wel eens ontkend.
Prof. S1 o t ein a k e r de Br u n e wilde
bier nog even op antwoorden, dat bij bet
eens is, dat het ouderlijk gezag, het over
heidsgezag cn het lcapiteinsgezag gehand
haafd moeten blijven cn dat daar wel geva
ren dreigen. Maar bij dc verhouding patroon
-arbeider slaat dc zaak toch anders.
De loorzitler heeft met een woord van
dank aan den spreker en aan de hoorders
de vergadering gesloten, waarna de referent
in dankgebed voorging.
satie
Spr. zou dus gaarne de gedachte van den
referent hooren over dc vraag of dc conse
quentie van een aparte opstelling moet zijn
(ie patroonsvakorganisatie of de standsorgani
satie, de algemecne club; die als zoodanig
geen invloed kan uitoefenen. Spr. stond op
het standpunt, dat liet moet komen tot vak
organisatie om van daar uit liet sociale
leven- aan te vatton.
Mr. B v i nek vroeg of cr geen tegenstel
ling was tusschen dc Manchesterleer, die
door den spreker was bestreden en do op
merking, dat er geen strijd is tusschen do
sociale gerechtigheid en dc economische wet
ten.
Bij zijn repliek heeft Prof. S I o t e m a k e r
d c P. r u n e eerst de laatste vraag beant
woord. Spr. zeide dat zoolang Christus nog
geen Koning was op liet maatschappelijk tor
rein er ook strijd *?.al blijven tusschen soci
ale gerechtigheid ,cn economische wetten;
daarom zijn ook nog regelingen van do over
beid noodig. In principe is or echter geen
strijd tusschen gerechtigheid on economie.
Het spijt spr. dat de verwachting is gewekt
alsof hij over de patroonsvakorganisatie zou
spreken. Wanneer men gezegd heeft, dat liet
rapport-Diem©!» in strijd was met de Clir.
beginselen, clan zou spr. zulk oen zegswijze
zeker niet hebben toegelaten. Spr. staat op
bet standpunt, dat het ideaal is een enkele
organisatie te bezitten voor patroons cn ar
beiders: splitsing is slechts aan te hevelen
waar die noodzakelijk is. Theoretisch is do
eene ongedeelde organise ie f zooals bv. in
Amerika en voor kort in Rnceland) dan ook
verdedigbaar. Wanneer ook hier in arbei
derskring de splitsing niet noodzakelijk was
geworden, zou ook bij de patroons zulk een
splitsing niet noodzakelijk zijn. Een organi
satiegedachte werkt echter door. Wanneer
GODSDIENSTOEFENINGEN
I 5 u. Ds. J;n
Leeslturk. u. l>
nr.xTiinzMx.
(Sloonschuur 9) 10 tf»
uiwe Rijn 70) 10 u en
ic. 10% u. Ils. Conga.
in. van Rijneaterwou'd.
i. De heer MUller.
G u. Ds.
Ds. Kok. valt
De heer Earneveld, van Del
Xcil. Herv. Kerk. u. Ds. Kreikamp. verf
Sassenheim. G u. Dc heer De Wit, van Koord-
wijijk uan Zee.
Gere f. Kerk. 10 u. en 6 u. Ds. McIJering.
KATWIJK AAN ZEE.
Gere/. Kerk. 10 en G u. Ds. Ingweroon.
■orcf. Kerk. !ien G% U. Ds. Hasp
<13 (DERDORP.
10 u. Dc heer Bn
prk. 10 u en 5 u Ds van
Ie. 91 u. en i u. Leeskerk.
Xcil. Ucrv. Kerk. Groene Kerkje. 10 u. Os.
Brouwer. Jeugddienst.
Irene. 10 u. Ds. Henncinan. fl u. Ds. Jan-,
sen Schoonhoven. Vin. Voorbereiding.
Gcrcf. Kerk. 10 u en 5J u. Ds. Erlngra.
OUDE- EN NIEUWE WETERING.
Xeil. Herv. Kerk. 95 u. Ds. Broeycr.
91 u. Ds. Groencveld. 61
rk. 10 en r.j u. Ds. Cïermanidea»
i Voorbereiding.
VOORSCHOTEN*.
(Ambachtshuis). 5
tv. Kerk. 95 li. Ds. Haring, van 13.
Doop. fi ti. D=. Severijn, van Wmi'
Kerk. 1U n. en fi u. Ds. Iïrnnst
pen aan den IJssol.
k. 10 u. Prof. Slolemnke
srïs. 10 u. Ds. Dijkman. H. Doofl
Laatste Nieuws.
ROTTERDAM 11 JANUARI.
MEED (Weekbericht van E. en W. Rouwmnn
Bit matigen kooplust ondergingen de prijzen
weinig yerui.dering. I»e markt sloot traag.
BEIDEN. G—11 Jan. Turf. Lange turf f 10
—13:: korte lurf e—7 belde per 1000 stuks.
11 Jan. Boter. Priizen. prima fnbrieks-
Idcm ]2's°0—ir'ma l,oeronboter f 2-10: croedo
Handel matig. s °Lr 1°-° k(j
lading is 1000 H.L.
lM. 11 Jan. Aardappelen
i heden onveranderd. Aanvoer
