ZATERDAG 11 JANUARI 1930 EERSTE BLAD PAG.
DE TWEEDE HAAGSCHE
CONFERENTIE
DE LUNCH
DER BROEDERSCHAP
HONGARIJE'S MEENING.
Dp dag van gisteren was Con dag van rui
Dc groote heeren hebben 's middags ge
noeglijk met de journalistenschaar geluncht
en men behoefde de redevoeringen maar aan
te hooren dat innerlijk de conferentie in
een vrij evenwichtigen toestand verkeert.
Augustus-dagen zullen we niet meer krij
gen. Koortsaanvallen en crisissen worden
niet verwacht. Allen zijn bezield met den
wenseh praetisch werk tot stand to brengen.
Natuurlijk bracht het opgewekt samenzijn
aan de Witte Brug geen stagnatie in het
Merk. De deskundigen hadden werk in over
vloed en zorgden voor het conferentie
menu van Zaterdag.
In den vooravond had graat Bcthleu pers-
eeri bijeenkomst gearrangeerd. Hij wenseh te
De Inzichten van Hongarije
uiteen te zetten omtrent: het vraagstuk
der Oostelijke schaderegelingen, de liquida
tie van het verleden en de kwestie in ver
band met de gemengde scheidsgerechten.
Graaf Bethlen zeide dat Hongarije tot
1943 voort zal gaan met bet betalen van
hetgeen waartoe het bij het Verdrag van
Trianon werd verplicht. Maar nooit is nauw
keurig vastgesteld Melk aandeel Hongarije
in de schulden had te drageu. Van een mo
ratorium Mas dan ook geen sprake.
De Hongaren hadden al bun schulden be
taald door middel van leveringen in natura,
afgestane goederen enz. Het bedrag dat daar
mee gemoeid Mas gegaan, schatte hij op een
totaal van 3 5 4 milliard goudkronen. Dat
is een som. die in verhouding tot de be
talingscapaciteit van Hongarije onevenredig
groot is.
Dit laatste nu is uit het oog verloren, al
bepaalde het verdrag van Trianon ook, dat
met de betalingscapacitoit van Hongarije
rekening diende te worden gehouden.
Bij de regeling betreffende de Volkenbonds-
lèening-1924 Merd vastgesteld.dat Honga
rije 10 millioen goudkronen jaarlijks zou
moeten betalen tot 1943. het tijdstip Maarop
de leening zou. eindigen.
Het financieel en economisch herstel van
Hongarije, Maarop deze prestatie moest rus
ten. Mas er echter nog niet en is er nog
niet. Vooral de agrarische crisis, een gevolg
van Amerika's concurrentie, doet zich nog
ernstic gevoelen. Er bestaat slechts onvol
doende verweer tegen.
Waar het nu op aan komt is, dat in een
conferentie. M-aar men het allerlei staten
gemakkelijker maakt, men niet aan Honga
rije alleen zwaardere lasten moet opleggen
door het meer te laten betalen dan tot nóg
toe. Dat stemt niet overeen met de politiek
van toenadering.
De publieke opinie in Hongarije zou zoon
behandeling nooit dulden.
Wat de liquidatie van het verleden be
treft Mïllen ook de Hongaren meeM-erken,
doch die bereidheid tot betalingen ook na
1943 kon alleen getoond worden, indien zij
op andere punten voldoening zouden krijgen.
Er zijn thans. 3 gemengde scheidsgerech
ten: één voor Hongaarsch-Tjechische, één
voor Hongaarsch-Boemeensche en één voor
Hon gaarsch-Yöego-Slav ische aangelegenhc
den.
Graaf Bethlen herinnerde eraan dat juist
deze bijzondere bescherming ten behoeve
van Hongaarsche burgers, die eigendommen
hadden op het voor Hongarije verloren gr-
gsne grondgebied (dat niet minder dan 72
pCt- van het vroegere territoir uitmaakte)
-opzettelijk in het verdrag Mas opgenomen
teneinde te voorkomen dat het grootste deel
van het roerend en onroerend vermogen
der Hongaren zou kunnen M'orden ont
eigend.
Toen men in de buurstaten tot sequestra-
tie en liquidatie van goederen Mas overge
gaan niet alleen grond, maar ook onder-
hemingen, filialen van banken, bank-depo-
sito's enz. had men aldus den eigenaren
ontnomen! had men zich gewend tot de
gemengde scheidsgerechten.
Het gaat hierbij niet alleen om belangen
van groot-grondbezitters, maar om groote
economische belangen.
Nu M~as te Pariis aan de Hongaren ver
zocht ófwel afstand tereloen van de scheids
gerechten. ófwel zelf zijn burgers voor de
onteigeningen schadeloos te stellen.
Op het eerste kon Hongarije niet ingaan
aangezien dan voor de toekomst geen enkele
speciale bescherming meer zou bestaan.
En het tweede was onaanvaardbaar, aan
gezien de Hongaarsche staat mcIIcs beta-
lingscanaciteit toch zeker nog heel wat min
der is dan die der buurstaten (die beweren,
dat hetgeen z'i zouden moeten vergoeden
een last is. welke te zwaar op hen zou druk
ken) zou moeten betalen voor schaden, door
anderen veroorzaakt.
We zijn aldus graaf Bethlem niet
bereid, tot afstand doen van het beginsel,
maar M*el tot een financieele^-eceling.
De Hongaarsche Regeering Ts bereid den
particulieren te adviseeren om te trachten
met den Roemeenschen staat een regeling te
treffen. Een overeenkomst is in het alge
meen belang.
De eigenaren vragen slechts hun cicen-
'dc-runen terug en geen geld. Een moeilijk
heid is. dat er sequestratie (verbeurdver-
kl rinwggateees
Klaring) geweest is in verband met agran
sehe hervormingen, doch een groot deel van
de goederen waarom het ging, viel daar niet
onder.
't Kan vriezen en 't kan dooien.
Gistermiddag hebben de uitnoodigende
mogendheden zonder Duitschland met do
Kleine Entente vergaderd over de vraag of
de Hongaarsche kwestie verder in privé-
besprekingen dan Mei commissionair behan
deld zou M'orden.
De delegaties der Kleine Entente hebben
Ie kennen gegeven dat zij zoo min tegen do
«•ene als tegen de andere methode bezM'aar
hadden.
Eet programma voor vandaag.
Vandaag zullen de zes uitnoodigende mo
gendheden Meer vergaderen. Zij hopen dan
mot hun M-erk gereed te komen.
De volgende punten maken nog een onder-
M-erp van bespreking uit: do vaststelling dei-
bevoegdheden van het comité consultatief:
de betalingstermijn; de kwestie van het
negatieve grondrecht, waaromtrent, naar
verwacht wordt. Engeland voorstellen zal
doen; liet inbrengen van verdragen tusschen
'Duitschland en andere staten afzonderlijk
in bot .slotprotocol; de aansluiting van dq
Duitsch-Amerikaansche overeenkomst bij
het Young-plan; cenige kleinere vragen,
voornamelijk van Engelsche zijde, over rle
spoorwegwet; het Duitsche depot bij de
Bank.
Met de fonnulccring der morattum-kwesr
tie. die reeds tot een oplossing is gekomen,
houden de juristen zich bezig. Het geheel
moet aan de voltallige commissie m'orden
voorgelegd, hetgeen, naar men meende,
Maandag zou kunnen geschieden, doch wel
tot Woensdag zal worden verschoven, daar
Curtius morgen naar Genêve vertrekt, waar
heen von Schubert hem vergezelt. Hij zal
Woensdagochtend weer in Den Haag terug
kunnen zijn.
De Bankeoramissie zal waarschijnlijk
Maandagnamiddag bijeenkomen.
Over dc mobiliseering der Duitsche schuld
heeft men van Zondag af niets meer gehoord.
Het noenmaal der journalisten.
Aan de lunch van de Vereen, van Volken-
bouds-Journaliston heeft de minister-presi
dent Ruys dc Beerenbrouck, nadat de voor
zitter der vereeniging een dronk, op de
Koningin had ingesteld hiervoor dank ge
bracht alsmede voor de vriendelijke m
den, in de buitenlandsche pers aan Neder
land en Den Haag gewijd» Hij eindigde met
het glas op te heffen op den bloei der v
oen i ging.
Hierop voerde minister Jaspar. de presi
dent der Conferentie het woord. In een
geestig betoog herinnerde hij eerst aan dc
spanning wsartan de Conferentie in de
maand Augustus zoo rijk was geweest, ter-
Mijl hij er voorts op Mees, hoe thans de
heeren gedelegeerden helaas uit journa
listiek oogpunt bekeken de Rers geen
boeiende ropie hadden verschaft.
Ondanks den goeden Mil om de journa
listen van dienst te zijn. had de Conferentie
tot dusver geen enkel incident opgeleverd.
Dat kon ook niet, aangezien het er thans
oru ging het zoo belangrijke Merk van den
afgeloopcn zomer te voltooien.
De heer Jaspar Meer er voorts op, hoe de
pers van haar kant mee kan werken aan den
verheven arbeid in dienst van het vrede:
ideaal dat de Ilaagsche Conferentie va
haar kant trachtte te bevorderen. Hij gaf
te kennen optimistisch gestemd te zijn ten
aanzien van den goeden afloop der confe
rentie.
In een zelfden geest sprak minister SnoM'-
den, die bewonderde, dat de journalisten
van niets iets hadden weten te maken,
ook Tardieu m ees erop. dat men hier in Den
Haag een werk van groote beteekenis tmdo
nam, ter bevordering van goede internatio
nale verhoudingen.
Frankrijk zoo zeide hij koestert don
oprechten wil en het vertrouwen, dat hier
voor noodig is. Hij sprak zijn vertrouwen
uit, dat dc Conferentie gunstige resultaten
zou opleveren en dat men hierna zich zou
kunnen geven aan verdere oplossingen, die
voor de toekomst van groote beteekenis
den zijn. Hij hief het glas op, op dc inter
nationale verbroedering, gesymboliseerd in
de internationale pers.
M o s c o n i dronk op den voorspoed van
dc pers van alle natiën. Na hem voerde
A d a t c 1 het woord.
Ten slotte sprak Hijmans is zijn qualiteit
van e.ere-voorzitter van .de Vereeniging van
Volkenbondsjournalistén. Hij dankte de
sprekers, die thans aan de journalisten d<?
copy hadden geboden, welke hun tot dus
ver ontbrak.
Spr. herinnerde eraan, hoe bij het eerste
banket der vereeniging, waarbij hij tot ecre-
president was benoemd, slechts 12 A 14 per
sonen bijeen waren. Toen werden die v
den van samenwerking, solidariteit, broeder
schap, welke Mij ook thans vernomen heb
ben in een klein kamertje uitgesproken
Uit het feit. dat thans 250 journalisten
bijeen zijn. om het m-erk te herdenken, dooi
den Volkenbond verricht, die thans 10 jaar
bestaat, blijkt .hoezeer Mij in dien tijd voor
uit zijn gegaan.
Hij dronk op den Volkenbond, op zijn
uerk en op zijn toekomst.
Omstreeks 4 uur gingen de aanwezigen
uiteen.
Vertrek van Briand.
Gisternamiddag met de Etoile du Nord van
1.15 uur is de Fransche Minister van Buiten
landsche Zaken, Briand. naar Parijs vertrok
ken. Hij m-erd op het perron uitgcle'de ee
daan door rijn mede-gedelegeerden ter confe
rentie Tardieu en Loucheur en door verschil
lende andere leden der delegatie.
Even voor het vertrek van den trein bo
den 2 dames den heer Briand ruikers Le
lietjes der dalen aan.
Japansche Lunch.
Hpden zullen aan de door de Japansche
delegatie aangeboden lunch in het Kasteel
Otid-Wasscnaer deelnemen o.a. dc heeren
Hijmans, Houtart, Francqui, I.angenhoven.
Tardieu. I.oucheur, W rth, Moldenhauer
Fischer-Williams, Vcnizelos, Politis, Mos-
coni, Pirelli. Mrozowski, Uirich, Fernandas.
Mironesca, T'tulesco en Dr. Loder, en
het diner o.m. Schober, Jaspar, Bouroff,
Chéron. Schmidt. SnoM-den, Graham. Beta
len, Benesj, Ösusky, Wilson en Staatsraad
Mr. Limburg, velen met hun dames.
DE NADERENDE
VL00TC0NFERENT1E
EEN REDE
VAN LORD ALEXANDER
OVER EXGELAXDS VLOOTBEPERKIXG
Alexander, de cerate lord der admiraliteit,
heeft in een rede dë houding der regeer ng
belicht, zich kenmerkend door de vaststel
ling van de minimum-behoefte aan kruisers
voor het Britsche rijk op 50. inplaats van 70,
gelijk op de conferentie van Genève in 1927
gestipuleerd.
Een n'emve toestand is geschapen, als ge
volg van het pact van Parijs.
Wij zijn gerechtigd, te rekenen op een pe
riode, gedurende welke er geen oorlog zal
zijn en de raad der admiralite t is het eens
geworden over het getal van 50 kruisers als
minimum-behoefte voor Engeland, tot den
eerstvolgenden datum der conferentie in 103«3,
als wanneer de admirrrilteilsraad ppnieuw
den toestand zal onderzoeken.
De voorgestelde beperking van het aantal
kruisers hangt af van het accoord, in dc aan
staande conferentie te bereiken, pver.de ad°
quate beperking der vlootbouwprogi'amma's
der andere mogendheden.
DE WERKLOOSHEIDS
BESTRIJDING IN ENGELAND
BESPREKING VAN
HET PROBLEEM DOOR THOMAS
DE CITY STEUNT DE INDUSTRIEËN
Thomas, minister van de werkloosheid,
heeft gistermiddag te Manchester een rede
gehouden over hot m-erkloosheidsvrangstuk,
waarin hi) zeide. thans in een positie te zijn
om te verklaren dat de City groot belang
stelt in het opbeuren der industrie op een
breeden en stcvigen grondslag, en dat zij
bereid m-as om alle plannen te steunen, die.
naar haar opvatting, naar dat doel kunnen
leiden. Dit is, zeide hij, vanwege de City een
openlijke uitnoodiging aan handel en indus
trie om zich nan to melden met daadwerke-
lijke plannen tot reorganisatie. In het kort,
voor de eerste maal is de geheele macht van
het Britsche financiCM-ozen bereid om de in
dustrie te ruggesteunen.
Vervolgens gut' Thomas een uitvoerige 'be
schouwing van de moeilijkheden, mu
hij te. kaïnpen had bij de bestrijding
Merkloosheid en van do stappen, die geno
men werden om de huidige voorwaarden te
verbeteren, o.a- door aanmoediging
invocrhandel. Hij sprak hoogst waardeerend
over den gouverneur van de Bank van En
geland, Montagu Norman, die het schip van
staat veilig door het critieke tijdvak had ge
stuurd.
Voorts zeide hij bereid te zijn naar elk mo
gelijk plan voor de opheffing van de werk
loosheid te willen luisteren, maar ..pas als
Mij afnemers vinden voor de goederen, die
wij produceeren, is een M-erkelijke oplossing
mogelijk". Amerika zond naar alle declen
van de wereld handelsvertegemvoordigers,
toen Mij de onzen terugriepen. Daarin moet
verandering worden gebracht. De regeering
stelt zich voor opnieuw handelsattachés te
zenden naar Columbia, Perzië, Zwitserland,
Brazilië en Argentinië, en nieuwe posten tc-
opencn o.a. in Finland. Voorts de bestaande
handelsvertegcnwoordigingen in Egypte, Chi
na, Canada. Zuid-Afrika, Oost-Afrika en
West-Indië te versterken.
HET TIENJARIG BESTAAN VAN
DEN VOLKENBOND
IN STILTE HERDACHT
OFFICIEELE HERDENKING OP 16 JAN.
Gister is het juist tien jaar geleden, dat
dooi de ratificatie van Duitschland, van het
Verdrag van Versailles, het Volkenbonds
part, dat zooals bekend in bet verdrag van
Versailles is opgenomen, in werking trad.
Wanneer men tc Gcnövo de 10e Januari
ieder jaar en ook ditmaal vrijMel onge
merkt voorbij laat gaan, dan is dit voorna
melijk omdat aan doz endatum voor Duitsch
land zeer bittere herinneringen verbonden
zijn. Alleen heeft gister de voorzitter van
het Economisch Comité, Sit Sidney Chap
man, in het kort de stichting van den
Bond herdacht en de voldoening der leden
ertolkt over de ontwikkeling der economi
sche Volkenbonrlsactiviteit.
Een tweetal ministers van buitenlandsche
zaken. nl. die van Zweden en Demarken,,
hebben de delicate attentie gohad, telegra
fisch den secretaris-generaal met dezen
dag geluk te weilschen.
Plechtig zal het tienjarig bestaan van
den Bond m-orden herdacht, tijdens de u.s.
tienden verjaardag van de eerste zitting
van den Volkenbondsraad die op 16 Januari
1920 in de Salie de l'Horloge te Parijs door
President Wilson Mas bijeengeroepen.
Dc 16en Januari a.s. zal de voorzitter van
den Raad, Zaleski, een herdenkigsrede uit
spreken.
DE OPSTAND IN CHINA
Voor het oogenblik onderdrukt
DUÏTSCHE OFFICIEREN IN
CHINEESCHEN DIENST
Uit Sjanghai "meldt men aan de „Time-
"dat volgens officieele berichten aan de
twee opstandige bewegingen ten noorden
van den Jangtze de kop is ingedrukt. Ge
neraal Tang Sjen Tsji on zijn voornaam
ste bevelhebbers zullen in biirgerkleedim.'
naar Tientsin worden gebracht. Maar zij
op kosten der regeering naar Japan zu.'
.en worden ingescheept
Generaal Sjih Joean, de vroegere civiele
gouverneur van Anbóei. de tweede fehe!.
is verontschuldigd na een pleidooi dat zijn
troepen tot muiterij overgingen zonder zijn
toestemming. De orde is derhalve in het
geheele land hersteld, en de positie ter
regeering zou als aanzienlijk verbeterd be
schouwd kunnen worden ware het niet,
dat het gros der troepen ten noodden
den Jangtze nog geheel geM-apcnd 19
eén deel daarvan onder andere beve'heb-
Iiers zal worden gereorganiseerd.
De 'Londensche „Daily Telegraph" beval
een opzienbarend telegram uit Sjanghai,
volgens hetwelk in een te Sjanghai ver
schijnend blad, de „Evening News" de be
wering werd geuit dat de Duitsche offi
cieren, die zich in het kamp van Tsjang
Kai Sjek bevinden, hem door de Duitsche
regeering ter beschikking werden gesteld.
Verder wordt in het bericht beweerd, dat
Duitschland groote hoeveelheden munitie
en ander krijgsmateriee! naar China zendt
Wolff verneemt naar aanleiding hiérvan,
dat de Duitsche regeering de officieren niet
naar China heeft gezonden, noch hen heeft
aanbevolen,doch dat zij door of namens
Tsjang Kai Sjek zelf zijn uitgezocht. De
Duitgchers, die zich naar een vreemd land
en in oorlogsgevaar begeven doen dit op
eigen verantwoording.
LONDEN, 11 Jan. Het Portugeesche kabi
net, dat sinds Juli vah het vorige Jaar aan
het bewind is, is naar uit Lissabon wordt
gemeld. Vrijdag afgetreden. Dit aftreden
staat in verband met meoningsverschillen
in het kabinet over principieele kwesties in
de politiek.
DE PAPEGAAIENZIEKTE
OOK IN AMERIKA.
Ook te Bochum is thans een geval van
papegaaienziekte gesignaleerd.
Vrij kort na ontvangst der dieren kreeg
een der bedienden van een vogelhandelaar
longontsteking. Ook de vrouw van den han
delaar werd ziek.
Te Berlijn zijn een dienstbode en een
huishoudster van een vrouw, die enkele pa
pegaaien had, door een op typhus gelijken
de ziekte aangetast. Zij zijn naar het zie
kenhuis overgebracht.
Men vermoedt, dat het ook hier gevallen
van papegaaienziekte betreft.
Te Baltimore zijn 3 gevallen van pape
gaaienziekte geconstateerd, hetgeen groot
opzien gebaard heeft. De autoriteiten hebben
alle maatregelen genomen om een uitbrei
ding der ziekte te voorkomen.
EEN NOODLOTTIGE KOUDEGOLF.
Vijftienduizend dooden.
Vijftienduizend personen werden in he*
noorden van de Chineesche provincie Siensi
gedood, tengevolge van een koudegolf, d e de
noordwestelijke provincie heeft geteisterd.
PLUIMVEETENTOONSTELLINGEN.
Te Naaldwijk is door den burgemecste;
een pluimveetentoonstelling geopend, welke
>h met Zaterdag in het veilinggebouw
geopend is. Er zijn 800 exemplaren hoen
ders, duiven, eenden, ganzen, fazanten, pan
en kon'jnen tegen 500 het vorig jaar. Er
zijn tal van prijzen, waaronder een paar
schoentjes voor het kleinste krielkipje.
Te Wassenaar is oen nationale pluimvee
tentoonstelling gehouden ter gelegenheid
het vijfjarig bestaan van de pluimvi
vereeniging.
INGEZONDEN MEDEDEELÏNO.
Werkzaamheid in stilte
„..okken onderpann h
Heil Uk Uw physieke e
st. verslapt. Uwe
Ink Pillen zijn de politie val
verleenen haar kalmte, woei
si-ht en vitaliteit. ZU verhoo
aarde van het bloed, sterken
.n. doen de werkzaamheid van
De Pink Pillen
herstellen bet bloed, versterken de zenuw»,
«ij vormen een geneesmiddel, dat zila
ioeltrollccdheid hcott bewezen in alle
gevallen van bloedarmoede, neuras
thenie, algemeene verzwakking,
stoornissen, veroorzaakt door den
groei, ol het koeren der jaren, maag-
Je llollandsche gebruiksaanwijzing. De
Pink Pillen zijn eveneens te verkrijgen bij
alle goede apothekers en drogisten.
BINNENLAND.
KOLONIAAL CONGRES
HedenmWag werd te Utrecht het Kolo
niaal Congres der S.D.A.P. begonnen met
een openingsrede van den partijvoorzittei
de heer J. Oudegeest.
Na aan de groote verliezen, welke de
S.D.A.P. in de laatste tijd leed, herinnerd
te hebben, besprak hij breedvoerig de ..vrij
making" der Indonesiërs van het Holland
sche juk", een taak, welke voor N.V.V ei;
S.D.A.P. z.i. zeker niet te zwaar is. De strijd
tegen het kapitalisme is overal hetzelfde
on daarom behoeft de S.D.A.P. niet naar
strijdmiddelen te zoeken.
Wat de andere partijen deden' voor In-
dië, is, vergeleken met de arbeid der roode
voormannen, slechts kinderwerk....
Natuurlijk!
T.B.C.-BESTRIJDING
EEN H. J. LUDEN-FONRS.
Mevrouw Edgar Leonard—Luden, thans
verblijf houdende in Amerika, beeft ter na
gedachtenis aan baar zoontje Hendrik Jan
Luden aan de tuberculosevereeniging te
Ilftarlem voor het kinderherstellingsoord
..Brederodeduin" van die vereeniging een ka
pitaal van f 100.000 geschonken, om een
stichting in het leven te roepen ter verple
ging van aan tuberculose lijdende kinderen.
SPOORWEGPERSONEEL
Naar wij vernemen, is door bemiddeling
van den vorigen en van don tegenwonrdi
gen Minister van Waterstaat het contact
tusschen de Ned. Vereen, van Spoor- en
Tramwegpersoneel en de Vereen, van Werk
gevers op Tramweggebied thans hersteld,
zoodat voortaan weer personeelaangelegon
heden van de aangesloten ondernemingen,
voorzoover deze de NéderL Vereen, krach
ten1' het. reglement dienstvoorwaaarden
hebben erkend, in samenwerking kunnen
wórden opgelost. Er zal nu spoedig een ge
zamenlijke bespreking plaats vinden,
waarop de belangrijkste aangelegenheden
zullen worden behandeld.
Uit Oost-lndie.
MONUMENTENZORG.
BATAVIA, 10 Januari. (Ancta). Bij den
Volksraad is een ontwerp monumenten-
ordonnantie van Indie, Het doel Is maatre
gelen te nemen tot bscherming van zaken
welke van groot belang zijn voor dc prca-
historische geschiedenis en de kuns op de
paleonthologie.
AMOK.
SOERABAYA, 10 Januari (Aneta). Heden
nacht drong een vermoedelijk krankzinnige
inlander het erf op van de N.V. Meubelin
dustrie J. Andriessen te Tocndjoengan cn
mishandelde de waker, die om hulp riep.
raarop de Europeesche hoofdagent Posthof
erscheen. Hij struikelde echter, waarop
de inlander hem afranselde. De hoofdagent
trok daarop zijn revolver en verwondde
den inlander Zwaar.
ANTI-REVOLUTIONAIRE
PROPAGANDACLUBS
DE OVERHEID
EN GODS ORDINANTIËN
HET SCHEMA VAN Dr. K. DIJK
Zooals gemeld wordt dc Jaarvergadering
van het ei band Anti-Revnlutiqyairo Pri «m-
gandacluhs gehouden op Woensdag 15 Janu
ari 1930, des veonniddags on» 11 uur, in het
„Gebouw voor Kunsten cn Wetenschappen"»
Mariaplants 21 te Utrecht,
In de middagvergadering hoopt Dr. K.
Dijk van 's-Gravenhage te spreken over „De
Overheid en Gods ordinantiën" (de grond
gedachte van Art. 3—5 van het Program).
De Inleider zal daarbij het volgende
schema toelichten:
J. De eerste vragen, die bij dit onderwerp
onze aandacht vorderen zijn:
A. Welke ordinantiën zijn be
doeld? Hierbij moet zuiver onderschei
den worden tusschen lo. de begin so-
1 e n, dio rechtstreeks voor de overheid en
haar eigen terrein golden en 2o. de be
gin s e 1 e n voor allo terreinen en levens
verhoudingen, waarmede de overheid in
aanraking komt. De prineipiën b.v. voor
liet sociale leven zijn geen beginselen voor
de overheid rechtstreeks, maar hebben voor
haai beteekenis, waar de overheid ook oen
taak heeft voor hot sociale leven. Bij ons
onderwerp moeten wij ons beperken tot dc
eerste.
B. Waar zijn deze ordinantiën te
vinden? Het antwoord is in de openba
ring Gods. waarbij wij ook te denken In'b-
bcn aan Gods openbaring in de Schepping,
in de historie cn het hart van den monseh.
welke algemeeno openbaring bij het licht
der Schrift zuiver gekend wordt. Deze or
dinantiën vinden wel haar grondprincipe
in de Zedewet, voorzoover zij van de over
heid spreekt, doch moeten gezocht worden
in liet gansche Woord van God.
C. Hoe zijn ze te kennen? Hier ligt dc
taak van dc Christelijke Staatkunde, die
te rekenen heeft met den arbeid van kerk
en theologie, met don ontwikkelingsgang
der historie cn de traditie etc., terwijl voor
deze studio met name de Jurid. Fac. der
V. U. een bijzondere roeping heeft.
II. Dc tweede reeks van vragen betreffen
de gebondenheid aan deze ordinantiën
Gods, en zijn
A. Waarom is de overheid gebon
den? Niet omdat een of andere kerk dit
zou decretecren, maar omdat God Zelf
zulks cischt Do gebondenheid vindt haar
diepstcn grond in het goddelijk ka
rakter van deze ordinantiën, die ge
hoorzaamheid eischen, omdat zij goddelijk
zijn, affv'acht van haar erkenning door
de menschen.
B. Moe is do overheid gebonden?
Uit het bovenstaande vloeit voort, dat deze
binding, die primair rast in de goddelijk
heid der ordinantiën, subjectief alleen kan
plaats vinden wanneer de overheidsperso
nen zich in hun consciëntie, of overtuiging,
of geloof gebonden weten aan de openba
ring. Gods, hetzij bewust .als. .principieele
gehoorzaamheid, of onbewust als onricrwor
penheid aan de algemeene normen Gods.
C. In hoeverre is de overheid ge
bonden? Deze binding kan niet het ka
rakter dragen van de gebondenheid van
Israël, omdat er nu van een theocratie
geen snrake meer is. De overheid lieert
zich ril eert te houden arn die ordinantiën,
die klaar cn duidelijk in Gods openbaring
voor baar gegeven zijn: zij heeft Zijn wet
te handhaven qn haar terrein cn voorzoo-
ver zij daartoe een roeping ontving: hier
is voor alles noodig zuivere onderschei
ding en moet vermeden worden alle on
waarachtig heroeo op de Heilige Schrift,
dat tenslotte leidt tot Schriftmisbniik
III. De laatste reeks van vragen betreffen
de p r a k t ij k van deze gebondenheid, en
zijn:
A. Wat is de positieve tank van
deoverheid? In de Art. 4 en 5 worden
enkele dingen genoemd, die aldus zijn sa
men fe. vatten, dat de overheid op haar
terrein zich houdc aan de normen, die Go:l
stelt: hierbij komen ter snrake dc vragen
van den eed. van de Zondagsrust, van' do
openbare godslastering, van de houding te
genover de kerk etc.
B. Wat is in verband hiermede d
neRatievetaak van deoverheid.
Vooral art. 4 somt enkele dingen op. die de
overheid niet moet doen. waarhii op den
voorgrond moet staan, dat zij alles moet
vermijden, wat haar zou brengen buiten
de grenzen van hear bevoegdheid, en dat
hiizonder m-et betreft de verhouding tus
schen Kerk en Staat. Deze tnee terreinen
moeten scherp gescheiden blijven.
C. Heeft de kerk deze tank voor te
schrijven? Deze la its te vraag Mordf
ten overvloede hieraan toegevoegd, omdat
het noodzakelijk is ons hiervan rekenschap
te geven, dat een artikel over de overheid
in een kerkelijke confessie niet thu'she
hoort, wijl dit ligt on het terrein der ethiek
en indien men een of andere uitspraak
wil, men zich heperke tot het wezen der
overhead en heer scherp begrensde taak
naar Roni. 13. Zelfs de formuleering van
het in 1905 „herzien art 36" gaat te ver.
Weerbericht.
Verwachting:
Stormachtige tot krachtige Zuidelijke tot/
ZuidM'estclijke wind, betrokken tot zwaar
bewolkt, met tijdelijke opklaring, regen-,,
hu cn, iets kouder.
Stonnsein.
Ontvangen 10 Jan.. 8.30 nam.. Stormsein l,»
d. i. Strom uit het Zuidwesten.
FIETSEKS, LICHT OP:
Van 12—13 Jan. van 4.39 nam. tot 7 36 im.'
Van 1314 Jan. van 4.41 nam. tot 7.36 vm.
INGEZONDEN EDEDEEUNG.
Sij Scheden
geen stukgaan en pijn meer on ook peen na-,
schrijnen der huid, als men vóór het inzeopen
de huid even inwrijft met slechts -
Doos 30, 60, Tube SO ct.
ONDER EEN AUTO GEDOOD.
Bij Doetinchem is eon negenjarig knaap
je op den Varsseveldscheweg onder een
vrachtauto gerankt. Het kind overleed kor:
dairop aan de verwondingen.
RIETMATTENFABRIEK IN DE
ASCH GELEGD
EEN VLAMMENVELD VAN 2000
VIERKANTE METER
Gisteravond omstreeks huif elf is te Krim
pen aan den IJsse! in de rletmattenfabriek
van de firma Mijnlieff brand uitgebroken.
De brand liet zich aanvankelijk zeer ern
stig aanzien, daar veel touM', pek, riet cn
andere brandbare stoffen in dc groote schu
ren Maren opgeslagen. Tot ver in den om
trek teekende zich een roodc gloed tegen de
lucht al, die honderden nieuwsgierigen rich
naar de plaats van den brand deed spoeden.
In korten tijd stond de geheele fabriek in
lichter laai^. Daar dc huizen iu dc onmid
dellijke nabijheid van de fabriek ernstig ge
vaar liepen en men uitbreiding van don
brand duchtte, waartegenover dan dc plaat-
selijko brandweer zeker machteloos zou
staan, riep de burgemeester van Krimpen de
hulp in van de brandweer uit Ouderkerk, dio
spoedig ter plaatse, mos.
De brand Mas uitgebroken in een grooto
rietschelf, welke aan de buitenzijde van den
dijk op een stuk opgehoogden grond staat.
Vandaar heeft het vuur zich al spoedig meo-
gedeeid aan eon tweede kleinere schelf en
even later aan een derde.
De Krimpensche brandweer werkte met
vier stralen van de motorspuit, twee van
de heide handhrandspuiten en vier stralen
op do waterleiding. Ook de Oudcrkerksehe
brandweer werkte met vier stralen. In totaal
werd de strijd tegen het vuur met 14 stra
len aangebonden.
De leiding van het blusschingswerk be
rustte bij den burgemeester van Krimpen
aan den IJssoi, den heer Aalbers. en bij den
opper-brandmecster, den heer P. C v. d.
Girrscn.
Den vischhandel van de firma Joh. Mezen,
die naast de brandende fabriek is gelegen,
heeft men met veel moeite weten te be
houden.
Men kon echter niet voorkomen, dat de
geheele fabriek met opslagplaatsen en berg
plaatsen, alsmede verschillende rietschelven
een prooi der vlammen werd.
De werkplaats, oen groot houten gebouw
van twee verdiepingen, stond ook spoedig in
vlammen en het leverde groot gevaar op
voor con in de onmiddellijke nabijheid ge
legen schuur van M. Koon uit Botterdam.
Ondanks de geweldige hitte en den zwaren
rook, welke het zien en het ademen dreigdo
te beletten, wisten enkele brandweerlieden
toch stand to houden op een stoep tusschen
de werkplaats en de schuur van Koon. Met
vijf stralen is gedurende eenigen tijd de
de schuur nat gehouden, waaraan het is te
danken, dat dit gebouw gespaard is gebleven.
Andere brandweerlieden hebben zich ver
dienstelijk gemaakt met het uiteenhalen van
de brandende rietschelven. Al vrij spoedig
na het uitbreken van den brand woedde het
vuur over een oppervlakte van bijna 2000
vierkante meter.
De brand woedde aan weerskanten van
den IJsseldijk zoodat het verkeer over dezen
dijk geheel was afgesloten. Langs den dijk
staan draad masten van de elect rische- licht-
lridirig. Om kortsluiting te voorkomen werd
de stroom uitgeschakeld, waardoor een groot
gedeelte van de gemeente lichtloos werd. Een
vierde schelf wist men te behouden.
Een Rotterdamsche spuit behoefde geen
I hulp meer te yerleenen. De Krimpensche en
Oudcrkerksehe brandweer kreeg omstreeks
middernacht het vuur onder de knie, al
brandde het dari ook uren daarna nog hevig.
Voor verdere uitbreiding behoefde omstreeks
dien tijd evenwel niet moer te worden ge
vreesd. Tot laat in den nacht is men nog
bezig geweest met nahlusschen.
De mattenschuren ziin totaal verbrand. Er
resten niets anders dan smeulende puin-
hoopen van. De rietschelven zijn eveneens in
vlammen opgegaan. De werkplaats is gelieel
uitgebrand. Verzekering dekt de schade, die
op f 30.000 Mordt geraamd.
De oorzaak van den brand Is tot nu toe
t onbekend.
j De belangstelling Mas, zooals steeds ge-
bruikei ijk is, zeer groot Op verren afstand
u-as de vuurgloed, welke zich in het M'ater
i afspiegelde, fe zien.
Men meldt ons uit Krimpen aan dc
IJssel, dat de schade zeer groot cn nog niet
te schatten is. De machinerieën zijn totaal
vernield. Het betreffen weefmachipes voor
het maken van benoodigdheden voor pla
fonds.
Een brandmeester is tijdens den brand
zoodanig gevallen, dat hy naar huis moest
worden vervoerd.
Propaganda October 1823-15 Januari 1930
Het biad van de Sezers voor de lezers
Ondergeteekende geeft op als abonné op dit blad de(n) volgende(n)
persoon(onen) voor minstens één jaar:
AANBRENGER:
(Namen en adressen volledig invullen).
Ondertcekening van aanbrenger:
Op te zenden aan het bureau van ons blad.
Voor 4o premtw. waarop da propagandisten recht hebben, verwijzen wij
