ENCI CEMENT
Mmsmmm
DIJCKERHOFF CEMENT
EEN BLIK TERUG
A. VAN WIJNGAARDEN ZONEN
De Rivierdijken in de Befuwe
yoTsmc
'AANBESTEDINGEN
A. VAN WIJNGAARDEN ZONEN
Internationals Tentoonstelling van
Gemeentelijke Openbare Werken
BOUWBLAD No. 30, PAG. I
ot AAN DAG 30 DECEMBER 1,123
RUSTIG WONEN te OVERSCHIE
I TE KOOP aandeTH. JACOBALAAN. Mooie
VRLJE HUIZEN mei tuin. Zeer goede verbinding met
Rotterdam—Centrum, f 9000.- en t 9500.—.
1 T.bm.ge.wii G. lOLZHAUm. Rgtl R|ie| 137. Oitrechii
s= Tol. 42467 en op het werk.
bev. 5 Kamers. Badk 2 W.Cs, Keuken, ruime Zolder. Hypolheek
aanwezig. Inlichtingen bij
H.V. Bauw- en Exploitatie Mij „GERiOH" - Directeur 6. VERSCHUT
ZUIDERPARKLAAN 192, DEN HAAQ. TELEFOON 30460
Afscheidscollege van Prof. Ir. f. NELEMANS.
Beton en Gewapend Beton.
De oud-hoogleeraar In de Waterbouw
kunde aan de Technische Hoogeschool te
Delft, prof. ir. J. Nelemans, heeft na 23
jaar onderwijs, zijn afscheidscollege ge
geven, door het uitspreken van een
rede, waarin hij in het kort enkele nieuwe
werkwijzen of gebruik van andere materia
len is nagegaan, die hoofdzakelijk in die
jaren bij den bouw van Waterbouwkundige
en aanverwante werken zyn doorgedrongen.
Wij ontleenen daaraan het volgende:
Zelfs de oppervlakkige beschouwer van
een aantal en daaronder zeer belangrijke
werken zal getroffen worden niet alleen
door een belangrijke beperking in het ge-
Eerste verdieping Klein Zwitserland,
Den Haag.
bruik van natuursteen, doch vooral door
de geheele of nagenoeg géheele afwezig
heid van ons nationaal product, de bak
steen, die plaats heeft gemaakt voor
BETON
BETON.
EN GEWAPEND
De hoofdeigenschappen van metselwerk
en beton komen overeen in dien zin, dat
beide weerstand kunnen bieden tegen aan
merkelijke samendrukking of drukspan-
ning kunnen verdragen, doch daarentegen
slechts aan kleine trekspanning weerstand
kunnen bieden, zoodat aan constructies van
metselwerk en beton de eisch gesteld wordt,
dat daarin geen of slechts geringe trek-
spanningen zullen optreden-
Gewapend beton nu is een constructie,
waarbij beton en ijzer op zoodanige innige
wijze samenwerken, dat met name de daar
in optredende trek- en schuifspanningen in
hoofdzaak door het ijzer worden opgeno
men. Die samenwerking van beide materia
len is mogelijk door de innige aanhechting
van het beton aan het ijzer, zoodat daar
door en door verdere doeltreffende maat
regelen verschuiving van het ijzer door het
omhullende beton wordt belet. Daarbij moet
het beton een dichte omhulling van liet
ijzer vormen, zoodat roestvormig uitgesloten
is.
Hoewel het beton reeds vele eeuwen be
kend is, \ond het hier zelfs in de vorige
eeuw geen ruime toepassing en beperkte
zich hoofdzakelijk tot fundeering. De toe
passing bleef hoofdzakelijke beperkt tot die
gevallen, waarin het niet mogelijk was den
bouwput tot de vereischte diepte droog ie
maken of dit althans ernstige bezwaren
zou hebben ondervonden.
Waar beton voor het werk boven de
eigenlijke fundeering, voor het z.g. opgaand
werk, al toepassing vond, geschiedde dat
nog min of meer ter sluik; men hield het
meestal verborgen door de dagzijde te bc-
kleeden met metselwerk en baksteen, ol
nog liever van zuilembasalt.
Dat langen tijd het doodsche, eentonige
aanzien van groote betonvlakken mede een
rem is geweest om werken geheel in beton
op te trekken, mag wel als vaststaande
worden aangenomen.
Maar er was meer. De kennis van de
mortels, zoowel van tras als cement, en
hun gedragingen onder verschillende om
standigheden was einde vorige eeuw nog
veel gebrekkiger dan thans en daarmede
ontbraken de waarborgen, dat de mortel
steeds in alle opzichten aan de gestelde
eischen zou voldoen, terwijl gebreken wel
eerder in groote dagvlakken van beton
zichtbaar zouden worden dan wanneer de
zelfde of soortgelijke mortel werd gebruikt
voor metselwerk of baksteen of basalt.
Daarbij kwam dat enkele toepassingen van
beton tot groote voorzichtigheid maanden.
Bovendien leent metselwerk zich uitste
kend tot herstel en verandering of in het
algemeen, waar nieuw met oud werk in
aanraking komt, kan daarmede een deug
delijk geheel worden verkregen, terwijl
naar veler meening zoodanige deugdelijke
vereeniging van nieuw met oud beton niet
of veel minder goed zou zijn te bereiken.
Terecht of ten onrechte werd beton dan
ook meermalen gekwalificeerd als surrogaat
van metselwerk, en het spreekt dus wel
vanzelf, dat het beton tot verdringing van
het bakstoenmetselwerk, aan welks deug
delijkheid op grand van langdurige erva
ring niet mocht worden getwijfeld, slechts
langzaam terrein won, ondanks de daar
mede te bereiken besparing.
Het schijnt prof. Nelemans toe niet te
veel gezegd, dat ook hierin de laatste we
reldoorlog groote verandering heeft ge
bracht. De geleidelijk sterk gestegen ar-
beidskwnen, en dus ook van den prijs van
de baksteen zelf en andere bouw- of grond
stoffen hebben er sterk toe bijgedragen, dai
bij omvangrijke waterbouwkundige werken
het metselwerk zijn plaats inruimt aan hei
beton, waarvoor men niet od bepaaldelijk
daarvoor gevormde ambachtslieden of vak
arbeiders is aangewezen, terwijl het prijs
verschil en dus de bezuiniging aanmerke
lijk grooter was geworden. Daarbij kwam,
dat bij belangrijke werken van dien aard
in het Zuidoosten des lands, de grondstof
fen voor het beton voor een belangrijk doel,
nl. zand en grind, óf uit den bouwput of
aangrenzende grondwerken, óf uit de rivier
in de onmiddellijke nabijheid konden wor
den verkregen.
Op plaatsen, waar men door de ligging
of omgeving van het werk aan het uiter
lijk aanzien zekere eischen meent te moeten
stellen, wordt de bekleeding van het beton
met baksteen of basalt nog gehandhaafd,
zoo ook op die waar ijsgang, golfslag en der
gelijke dynamische invloeden hooge eischen
stellen aan het weerstandsvermogen van
het dagvlak.
In plaats van baksteen of basalt, is men
nog niet lang geleden aan de dagzijde ook
geperste betonsteenen gaan venverken,
waarvoor beton met grooter cementgehalte
en dus van grooter vastheid kon worden
gebruikt, zonder dat door ongelijke krimp
de goede samenhang dier bekleeding met
het massief van het bouwwerk zou lijden.
De indertijd door prof. Van der Kloes, wien
de eer voor den opzet van deze werkwijze
toekomt, uitgesproken verwachting, dat ze
wel spoedig navolging zou vinden, schijnt
geleidelijk in vervulling te gaan.
Gewapend beton is van veel jongeren da
tum dan het beton. Lambot, die algemeen
jaar
te, en wel voor het bouwen van een roei
boot. en later Monier verkregen wel patent
op hun vinding, doch veel ingang vond
dit materiaal nog niet, wat wel in hoofd
zaak daarvan was toe te schrijven, dat men
zich van de juiste samenwerking van het
ijzer met het beton nog geen duidelijk
beeld had kunnen vormen. Dit verkreeg
men eerst op het eind der vorige cn in het
begin dezer eeuw, zoodat die samenwerking
als grondslag voor berekeningen kon wor
den aangetast.
In ons land zijn het vooral dr. L. A.
Sanders en dr. ir. A. C. C G. van Hemert
geweest, die tot ontwikkeling en verruiming
van dat inzicht krachtig hebben bijgedra
gen.
IMI—IIMMMIBHHIIHIIMIHimilUUII
MAASTRICHT
NEDERLANDSCH FABRIKAAT
Vertegenwoordigers voor A MIIVQ Pn AELBRECHTSKADE 147b
ROTTERDAM en OMSTREKEN: A. lYlUlO OL U0. TELEFOON 30404-30233
DELFTSCHF.3TRAAT 121) ROTTERDAM
TELEFOON 00650 EN 00651
Hierna behandelde prof. Nelcmans de
vraag of het beton en gewapend beton voor
het vormen van verticale wanden voor los-,
laad- en aanlegplaatsen van schepen, tot
zijdelingscho begrenzing van schutkolken
en dergelijke, een ernstige concurrent zul
len vorkrijgen in hot gewalst ijzer, in den
vorm van damwanden. De ijzeren wand zal
meermalen toepassing kunnen vinden om
tijdelijke, dikwijls kostbare en tijdroovendo
afdammingen, die bij muren gevorderd
worden, to ontgaan.
Omtrent het gebruik van in den grond
gemankte palen van gewapend beton voor
fundecringen is zijn meaning, dat het
draagvermogen daarvan slechts door proof-
belasting kan worden bepaald.
Tenslotte wees hij op de belangrijke toe
passing van bronbemaiing der fundeerings-
putten bij den bouw der nieuwe schut
sluizen te IJmuiden en de nieuwe Kon In-
ginnebrug te Rotterdam, -lsmede bij don
bouw der nieuwe keersluis to Vlissingen.
Wanneer weder een kwarteeuw zal ver
streken zijn, zullen wellicht weer andere
en nog gelangrijker nieuwe werkwijzen of
constructiemethoden vasten voet hebban
verkregen. Wie voor de toepassing daarvan
gesteld wordt, moge bij het te nemen be
sluit indachtig zijn aan de spreuk: „Ver
werp het oude niet, omdat het oud, noch
hot nieuwe, omdat het nieuw is".
De verzwaring brengt groote kosten mede,
In de „N.R.Ct." van 15 November, avond
blad C werden onder het opschrift „De kos
ten van de van hooger hand bevolen ver-
awaringen van rivierdijken" de bezwaren
vermeld, die de vereeniging Tielerwaard
maakt tegen het voorstel van Gedep. Staten
om in algemeen 10 pCt. subsidie te verleo-
nen als bijdrage in de belangrijke kosten,
die de polderdistricten zullen moeten maken
voor de van hoogerhand te bevelen dijkver
zwaringen.
In de toelichting staat: Dat al de op te
leggen verbeteringen noodzakelijk zijn, kan
ook niet worden aangenomen op gtond van
nader omschreven deskundige beschouwin
gen. De vereeniging stelt zich geheel achter
den dijkstoel, dre van meening is, dat de
voorgenomen dijkverbetering te omvang
rijk is.
In hoeverre deze meening juist is, laten
we gaarne aan de deskundigen, die daar
voor aangewezen zijn, over, maar met ver
bazing zal menigeen het volgende in de
toelichting gelezen heben:
„Een overstrooming zou nn den vorm van
vruchtbaar slib den landbezitter ook veel
voordeel brengen, zoodat zij thans eigenlijk
aan de dijken betalen om een goede bemes
ting van hun land te keeren".
Blijkbaar wordt het te licht schatten van
de ellende van een overstrooming ingegeven
de vrees, dat de polderla&ten tot f9
per bunder kunnen opklimmen
'egenover deze ontkenning van de ver-
rikkelijke gevolgen van een groote over
stroomipg, stel ik mijn meeroing, die ik gaf
iet .Bouwkundig Weekblad" van 20 Nov
Toen schreef ik onder den indruk van
den watersnood in dien. winter:
blAAPlt-AhCPCrZOLOCP
Tweede verdieping Klein Zwitserland,
Den Haagt
„Wie onze architeoten bij bezoeken aan
steenfabrieken meermalen in de gelegenheid
was, des zomers een blik te slaan over de
welvarende en schoone Betuwe, zal tijdens
den watersnood in dezen winter met be
zorgdheid den buitengewonen hoogen water
stand tegen de dijken hebben gadegeslagen
Nimmer heb ik zelf zoo sterk gevoeld, aan
welk een ontzettend gievaar de bewoners
van de Betuwe blootstaan bij buitengewonen
hoogen waterstand.
Wanneer een hevige Noordwester storm
was samengevallen met den buitengewonen
watertoevoer uit Du tschland en België, zon
de Betuwe geheel zijn ondergeloopen en zou
den velen hun leven niet hebben kunnen
redden, omdat over alle dijken het water
zou gestroomd hebben. Vanaf de Vel uwe tot
het hooge gedeelte van Noord-Brabant zou
alles water geweest zijn. Het behoeft geen
betoog, dat dit een nationale ramp zou zijn
geweest en evenmin, dat het verzwaren en
verhoogen der dijken ook een nationaal be
lang is. Waar millioenen worden uitgegeven
voor het droogmaken van de Zuiderzee, mo
gen ook geen millioenen worden gespaard
om de vruchtbare en welvarende landen
langs onze rivieron droog te houden:" Ver
der volgde:
der waarborg van het Rijk, en mocht de
voldoening van rente en aflossing de draag
kracht der ingelanden te boven gaan, dan
kan het Rijk bijspringen".
Wanneer we echter in aanmerking ne
men, dat op vele polders in Zuid-Holland
tien of meer gulden polderlasten per H.A.
rusten on op die in de Betuwe dikwijls niet
meer dan 3 gulden, dan kunnen de inge
landen veel doen. Waarop volgde: „Laat
ons hopen, dat in belang van de ungelanden
het verzwaren en verhoogen der dijken niet
langer afstuit op het verschil van opvat
ting, wie het meest zal bijdragen."
Onbegrijpelijk, dat de Ingelanden het
groote gevaar niet inzien en nog onbegrij
pelijker is het, dat men het zeer denkbeel
dige voordeel van de bemesting door het
eli'lb, dat dan wel eèn dike laag zal vormen,
stelt tegenover de verschrikking van een
groote overstrooming..
Na de doorbraken van dijken in 1926 zul
len velen met belangstelling de artikelen
van terzake kundige ingenieurs hebben gelc-
zpn. Ir. Ver Loren van Themaat sloeg in do
„N.R.C." van 3 Febr. 1927 den spijker wel
juist op den kop door te zeggen, dat te
geringe hoogte der dijken in 90 pCt. van
de gevallen wellicht oorzaak is van de door
braken en bovendien ean te zwak profiel,
dus een te geringe breedte aan den voet
cn aan de kruin der dijken.
van de Ingelanden, de dijken te
hoogen en te verzwaren". Dat de overheid
nu daartoe dwingt, is toe te juichen.
PL. VAN DEN BERG
Naar aanle'-ding van een schrijven van
den heer P. van den Berg, plaatsen wij bo
vengenoemd artikel, hetgeen ook verschijnt
in het Vakblad voor de Bouwbedrijven.
Red.
Hoe en Hoe
Het onderhoud van Pooltapijien
Maar al te dikwijls worden deze tapijten
waartoe behooren Deventer Hand
geknoopte Tapijten, Silma- en Darrab-
Tapljien, Moquette Tapijten en Loopers,
enz., verkeerd behandeld; ten koste van
de schoonheid en de levensduur van
deze mooie vloerbedekking.
Wij ontvingen van de N.V. Koninklijke
Vorecnigdo Tapijt fabrieken een boekje „Hoe
en Hoe" getiteld, door haar uitgegeven, om
dat gebleken is, dat er bij het publiek een
groote behoefte bestaat aan een eenvoudige
handleiding betreffende het onderhoud en
het verwijderen van vlekken uit pooltapij-
ten d.z. tapijten met vertikaal staande
wolvezels.
Deze keer zullen wij behandelen: Het
on der hou d.
Het behoeft geen verder betoog, dat het
vuil en vooral wanneer dit zanderig is, den
levensduur van een tapijt ton zeerste be
ïnvloedt. Zooals een weinig zand voldoen
de is om een mes van hard staal aan te
zetten, zoo ook is vuil, dat zich tusschen
do wohvezels bevindt, voldoende om deze,
wanneer er over het tapijt geloopen wordt,
door te snijden en zoodoende uw tapijt te
ruïneeren. Schoonmaken is dus de bood
schap.
Er zijn echter ook huisvrouwen, die mee-
nen dat men een tapijt nooit genoeg kan
schoonmaken cn die vanaf het oogenblik,
dat het tapijt zijn intrede in de woning
doet, het met sterke hand en harden borstel
resp. met een flinken stofzuiger meenen te
moeten bewerken. Als reden geeft men op
de scheerwol, een ergernis en een angst
van velen, te willen verwijderen.
Deze methode Is echter ook onjuist; het
is de gulden middenweg, dio bewandeld
moet worden.
Hoe het dan wel te doen? Laten
wij beginnen u te zeggen, dat gedurende
den eersten tijd, dat het tapijt gebruikt
wordt, (dit varieert van \\'2 tot S maanden
en hangt af van het gebruik) men met
schoonmaken spaarzaam moet zijn opdat
de wolvezels gelegenheid krijgen zich te
zetten cn vastgeloopen te worden. Men
wachtte er zich dus voor, gedurende deze
periode veel en hard te borstelen om do
korte wolharen eens vlug en afdoende te
verwijderen. U zoudt hiermede uw tapijt
schaften, en een gedeelte der wol. die
er wilde afhalen, wordt vastgeloopen en
blijft dus in het tapijt, als u het op de
juiste manier behandelt Het is hier de
plaats om op te merken, dat het haren of
wollen van een tapijt op zich zelf geen
aanleiding geeft tot het zich ongerust ma
ken over de houdbaarheid.
Men moet echter het Haren of Wollen
niet door overdreven borstelen verergeren.
Opgemerkt zij nog, dat hoe dikker het
tapijt is hoe erger het haart.
Hot tapijt kan na de eerste periode van
3 Delft 1'
onderhol
de het
behoev.
strandt!
stek no
hoofd r
nlngen.
224, dienst 1980: het
logheem-
moenlandshuis te
ek no. 222, dienst
flands zeowerlng
i strand-
onder do
an Sche-
VRIJDAG, 10 JANUARI.
VLAARDINGEN. 2.30 nam. Het Gem bes
pt Ipir^pn van twoo rioleerlnersDerslelding
teek.
Korte Voorhout 9 t
t bijkomende werken.
ALMELO. De
arch. Jan Vixaeboxse:
Lfé met bovenwonlnger
J. Beverdatn. Laagste Inschr.: timmer-
selwefk 8teenborgon en Kooiker te
f 18.229; glas- en verfwerk C. M. Rlnl
mclo 853; lood- zinkwerk Schopper t
f 1650.
AMSTERDAM. Het Gem.beat.: het
in een nevenriool Qlympioweg em.
schr. G. Vos en Co. te Haarlt
LD AM. De Dir. var
2 lokalen in de Jol
atuurk. laborutoriu
P.W.: het In-
fIS 768; perc. 2 A. 1
Apeldoorn f1129.
BARNEVELD. Het
J. Kuijt en T.
timmerwerk A.
3585: schilder!
veld f 285.
BARENDRECHT. De arch,
het bpuwt
verbouwI n I™ v a de""sch
de Fab!anu8Btraat: perc
itsen van meubelen e
rc. 1 H. Rood te Dveen
i boerderij
>ef te Ter-
i timmer-
Knevel:
dubb. woning voor rek.
P, RljedlJIt, aldaar. Laapstc )n-
ivera; iiminerw., clectr. licht, sanitair en
■1. D. Grooneveld te Maaedum f 4637; n
J. Smit te Barendrt
rendrecht 11107.
■erk P. de Ruiter
steld worden, doch dit moet altijd gebeuren
met een half zachten borstel en altijd in
de richting van de pool (vleug.)
Is het tapijt 6 d 12 maanden in gebruik
dap verdient het aanbeveling het te klop
pen. Dit kan geschieden door het over een
stok te hangen en het aan do achter
zijde met een mattenklopper te bewerken.
In de groo'ucre stedon echter zijn inrichtin
gen voor het machinaal kloppen on daar
maakt men uw tapijt weer goed schoon,
hetgeen u ongetwijfeld zelf aan de frisch-
heid der kleuren zult kunnen constateeren.
Thans nog een enkel woord over de
nieuwe hulp in dc huishouding, „de Stof
zuiger".
Gebruikt uitsluitend stofzuigers, die zich
op wieltjes over het tapijt bewegen en ver
mijdt angstvallig stofzuigers (tenminste
wat betreft tapijten) met een metalen bek,
dien men zelf heen en weer over het tapijt
moet bewegen.
d 3 maanden ecm keertje meer gebor-
Gebruikt den stofzuiger uitsluitend aldus:
Trekt den stofzuiger achteruit over het
tapijt en wel tegen den vleug in.
Doet dit vooral langzaam en slechts één
maal.
Schuift daarna den stofzuiger wederom
slechts éénmaal, in tegenovergestelde rieh-
tingting over het tapijt zonder de machine
zelf een anderen stand op het tapijt te ge
ven. Ook deze beweging moet langzaam ge
schieden.
Wij willen nog opmerken, dat er geen
stofzuiger bestaat, wij kennen er tenminste
geen, die een tapijt volkomen schoonhoudt.
Bij het gebruik echter van een goeden stof
zuiger behoeft men het tapijt niet zoo dik
wijls te laten kloppen.
Het gebruik van rolvegers raden wij af.
Onze laatste raadgeving Is, niet aan uit
stekende draadjes of eindjes tc trekkon,
doch ze eenvoudig af tc knippen en het
tapijt niet te borstelen onder gebruik v;in
theebladeren, zuurkool e.d.
F BP»»T
Rotterdam, Amsterdam? Den Haag, Eindhoven, Antwerpen
Handel Zn aiSe soorten
BOUWMTERIALEN
Levering uit voorraad Vlug en Billijk
Levering onmiddelll|k per schip en wegon door geheel Nederland uit
Voor Eikenhout
Een goed adres:
Jac. P.v.cJ. Bergs
FIJNHOUTHANDEL
I Ridderstraat 9-15
Weenaplein 8
ROTTERDAM
Telef. 41490-43675
Sedert 1864 tiet gezochte kwaliteitsmerk
DIJCKERHOFF „NORMAAL"
Vraagt bij spoedeischend werk het snelverhardend cement
DIJCKERHOFF «•0 0 P* P E L Vraagt prospecti.
Rotterdam, DeiftscSiestrJ 2, Tel. jS0 006si
SUISSE
BRIELLE. Het Gem.beet.: do oi
ver 1930. Laagste Inschr. L. Zoete
aar, perc. 1 f7143, perc. 2 f 1983; n
DELFT. Het Gem.beet.: bestek nr
de bovenbouw
Stok f 3978; li
>erd i
Rïïri"
loodgieterawerk G. Loman te
steonhouwwerk fa. Gebr. Olt-
f 83.60; smldswerkJ. H. Schou-
f 274; behangwerk J. Kragt te
Ver-
1 andhuis
De arch. Korteweg
hot bouwen van een
Jnslaan te Dubbeldi
voor rek. van H. R. Tuteln Nolthenlus te Cu-
lemborg. Laagste inschr. J. Brand te Dubbel
dam f 18.719.
DORDRECHT. Het Gem.beet.: het verrichten
van verfwerken in het ziekenhuis. Laagste In
schr. H. L. de Koning en Zn. te Dordrecht f1847
DEM HULST. (Onderh.). Het bouwen van een
burgerwoonhuis aan den Ommerdljk. Laagste
Inschr. J. Brinkman f3100. Gegund.
ENSCHEDE. De arch. J. C. Kromhout
het
1; b. do glas-, verf- en be-
hangwerken. Laagste inschr.: a. A. J. Bekker
f 14.997, gegund; b. R. G. Bebingh te Enschedé
f 999, gegund.
ERMELO. De gem.arch. D. Kok: het bouwen
van 2 landarbeiders woningen. Leegste inschr.
v. d. Tap te Putten f 3349.
•s-GRAVENHAGE. De Ged. Staten der prov;
Zuid-Holland: het maken van het grondllchaam
kunstwerken en fundeering voor den rijweg,
van den Prov. weg 's-GravendeelMaasdam—.
Blaalcschendijk (A No. 48 van het Prov. We-
genplan), volgens bestek no. 32, raming
1 f 410.000, perc. 2 f 255.0"" - - -
J. Poldervaart te Rij:
f 1.20, b f 1; 2 dezelfde
massa dezelfde f 573.700,
d f 1.30.
HAARLEM. De Rijkswaterstaat: het onderh.
van de werken van het Krabbersgat te Enk
huizen, ged, de jaren 1930. 1931 on 1932, bestek
no. 61, dienst 1930—1932, raming f 3200 p. j.
Laagste inschr. P. Pauk te Enkhuizen f 3079.
HAARLEM. De Rijkswaterstaat: het onderh.
van de werken tot verdediging van do Noord
zeekust In de prov. Noord-Holland, ged. de Ja-
1930, 19391 en 1932. bestek no. 43, raming p.
--7.500, perc. 2 f 31.500. massa f 68.000.
tok no. 32, raming pero.
255.000. Laagste Inschr. 1
senburr <U.) f 353 300, a.
f 221,200, a f 1.55, b f 1.30;
)0, a f 1.20, b f 1.55, c f 1.
J.: perc. 1 f 36.500
f 71.800? naC F"
HAARLEM. H<
ït Prov. Best.: het onderh. der
Amsteldrechtkanaal van den
dam of tot ongeveer 160 M. be-
•e Amstelsluls in de gem Lei-
10. Laagste inschr. J. de Vries
bljk.
j. Oldenkamp to Zwolle f 10.430.
HAARLEM. H<
Laagste
ichr.
éénjarig c
:ring te Mulde
zeeuijK tuscnen Muiderberg, v
tusschen Muiderberg en Naardei
wering beoosten Naarden. ged.
Laagste inschr. A. Hazelaar, Muiderberg f 1800
HEEMSTEDE. De arch. N. J. Nijman: de bou'
van een R.K. ongensschool aar
laan. namens het R.K. Kerkbes
jaar 1930.
Heem-
ichool aan de Lanlkhorst-
Kerkbestuur v
Gebr. Broertjes
HELLENDOORN. De heer G. T. Bi
stede f81.960.
derh.): het bouwen van een smederij c
rein in de nabijheid van de Hellen,
brug. Laagste inschr.: bouw Stobbel
per te Hellendoorn f 1,"
Phljffers te Hellendoorr
Wordt vervolgd)
van 11—20 Maart 1930 te Utrecht.
De Ver. van Directeuren van Gemeente
werken in Nederland organiseert, zooals
gemeld, van 11—20 Maart 1930 een Interna
tionale tentoonstelling van Gemeentelijke
Openbare werken, welke te Utrecht zal
worden gehouden. Dezo tentoonstelling zal
omvatten plannen, tcekeningen, ontwerpen,
photographieën en maquetten van in Hol-
landsche, Indische en buitenlandsche steden
uitgevoerde of nog uit tc voeren werken, be
treffende de volgende onderwerpen: Uitbrei
dingsplannen cn plannen voor stadsverbcte-
ring; waterbouwkundige werken als havens,
bruggen, rioleeringcn, sluizen, tunnels, enz.,
wegenbouw en plantsoenen; openbare ge
bouwen, als scholen, stadhuizen, gebouwen
voor bedrijven, diensten, (electriciteita-, gas-
en waterleidingbedrijf) badhuizen, zieken
huizen, markthallen, kiosken, enz.; woning
bouw, en grondbedrijf. Verschillende parti
culiere firma's, fabrikantep en bouwmateri-
alenhandelaron zullen diverse bouw- en we
genmaterialen tentoonstellen. Een uitvoerig
Eere-comité is samengesteld, waarvan Dr. H.
Th. 's Jacob. Commissaris der Koningin in
de Provincie Utrecht, tot eere-voorzitter is
benoemd. Door de deelnemers aan de ten
toonstelling zullen verschillende excursies
worden gemaakt om woningbouw, wegen
aanleg enz. te bezichtigen. Dc volgende Hol-
landsche gemeenten hebben reeds toezegging
van inzending gedaan: Amsterdam, Arnhem,
Dordrecht, Eindhoven. Enschede, 's Graven-
liage, Groningen. Haarlem, Heerlen, Hengelo,
's-Hertogenbosch, Hilversum, Lochem. Rot
terdam, Schiedam, Utrecht, terwijl voor het
buitenland inzendingen verwacht worden uit
Duitschland, Engeland, Rusland, Oostenrijk,
Frankrijk Tchecho-Slowakije en andere
Staten. Ook zullen enkele gemeenten uit
Ned- Indië als Soerabaja en Semarang in
zendingen tentoonstellen.
