|Hruurc £0 iïisdjt ïournnt
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
EERSTE BLAD.
BINNENLAND.
(Beschikkingskosten f 0.15)
r week
0.25
Voor het Buitenland bij Weke-
lijksche zending „8.—
Bij dagelij ksche zending „7.—
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 cent
met Zondagsblad 7 fa cent
Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar
No 2908
Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 Aangesloten op het streeknet Lisse. Postbox 20 Postgiro 58936.
DINSDAG 26 NOVEMBER 1929
ADVERTENTIE N:
Van 1 tot 5 regels 1.17%
i.lke regel meer „0.22%
Ingez. Mededeelingei.
van 1—5 regels„2.30
Elke regel meer „0.45
Bij contract belangrijke korting. J
Voor het bevragen aan het bureau
wordt berekend0.10
10e Jaargang
Jit nummer bestaat uit DRIE bladen
ONMENSCHELIJKE WREEDHEID.
Met afschuw en ontzetting wenden wa
ins af als we lezen, hoe weinig eerbied in
Sovjet-Rusland gevonden wordt voor het
even van de medemensch en hoe beest
ichtig wreed cle slachtoffers van het hear-
ichende regime mishandeld en doodgemar
teld worden.
We zouden ons echter wel zeer vergissen
lis we deze afschuwelijke wreedheden louter
jp rekening stelden van het staatkundige
stelsel, dat thans de toon aangeeft. Een stol
sel maakt geen wreedaards, doch geeft ze
slechts vrij baan.
Altijd weer blijkt de waarheid van de
3ijbel: Uit het hart des menschen komen
zoort moorden en doodslagen; want wij zijn
natelijk en elkander hatende.
Gode zij dank, dat Zijn algemeene genade
ins vol verbazing doet vragen hoe het toch
nogclijk is, dat menschen met een hart
n staal jn beestachtige wreedheden te be-
Irijvcn als waarvoor een Indische Officier
/eroordccld word. Maar, wij mogen nimmer
'ergeten, dat ook dit bewarende ge-
iade is.
En, helaas, het is geen uitzondering, dat
it Indië dergelijke berichten over gepleeg-
c wreedheden komen. Als de mensch niet
eremd wordt in de uitgieting van zijn
oosheid, dan speelt hij een gruwelijk spel
net het leven van de naaste.
De Indische officier, die God niet vreest en
een mensch ontziet en die meent, dat zijn
uveldaden niet aan het licht zullen komen,
5 niet beter dan do Sovjet-dienaar, die met
atanische vreugde machtclooze en hulpe-
ooze gevangenen martelt en mishandelt.
Het is goed en gelukkig, dat de publieke
pinie strenge straf voor wreedaards, die
11e naastenliefde hebben uitgeschud, vraagt
•n cischt; het is goed, dat wij bedenken hoe-
.eer het zedelijk overwicht en het zedelijk
restigc van Europeanen schade lijdt door
ruut geweld en meedoogcnlooze mishande-
ingen; maar altijd weer dienen wij het
.emeenschappelijke van de schuld voor God
e belijden.
Wie in de gestalte van den tollenaar voor
-k>d- staat, die kan waarlijk toornen tegen
et kwaad; al zal hij tegelijkertijd Hem dan-
en, dat heel het volk vergntwaardigd
eageert op onmenschelijke wreedheden.
OFFICIEELE BERICHTEN
ONDERSCHEIDINGEN.
Bij Kon. besluit van 20 November zijn:
A. benoemd tot officier in de Orde van
Oranje-Nassau de hoofdadministrateur G.
Houtwipper en de fabriekschef L. L. E.
Ornstein, beiden van het Staatsbedrijf der
Ariillerie-Inrichting.cn;
B. is verleend de eere-medaille der Orde
van Orainje-Nassau:
le. in goud aan den hoofdopzichter le
klasse J. M. Buckel en aan den kassier A.
J. van Vclsen;
2e. in zilver aan den opzichter M. van
Blanken en den terreinopzichter L. Koster,
en
3e. in brons aam de Rijkswerklieden W. van
den Akker. H. C. van Gelderen en B. Pou-
wels en den werkman in algomeenen
dienst P. E. Bogaart, allen van het Staats
bedrijf der Artillerie-Inrichtingen.
Bij Kon. besluit is toegekend de gouden
eere-medaille der Oranje-Nassau-orde aan
den heer A. Mikkers, onder-administrateur
der onderneming Kentèng in de provincie
OostJava;
is benoemd tot broeder in de orde van
den Nederl. Leeuw de heer J. H. Hirsch'i,
assistent bij het onderwijs in bankwerker
en draaien aan dc particuliere Tcchisclie
School te Semarang;
is toegekend dc zilveren eeremedaille de-
Oranje-Nassau-orde aan mej. J. A. van der
Straaten, gezelschapsjuffrouw bij mevr. ae
wed. Andriessen geb. Tels te 's-Gravenhage
aan W. G. Paape, winkelbediende bij d<*
firma H. Heijpen te 's-Gravenhage.
Bij Kon. besluit is verleend de zilveren
eeremedaille der Oranje Nassau orde aan
H. M. van Miltenburg, organist bij
't Roomsrli-Katholiek parochiaal Kerkbe
stuur te Harmeien.
AUDIËNTIE.
De gewone audiëntie van den Minister
m Koloniën zal op Vrijdag 23 November
niet plaats hebben.
ZIEKTEWET.
U'j Kon. Besluit zijn alsnog benoemd tot
leden van het College van Toezicht, bedoeld
in artikel 119 der Ziektewet, de heeren C
Smeenk, lid van de Tweede Kamer, te Arn
hem, Mr. Dr. J. J. M. Noback, secretaris
n Centraal overleg in Arbeidszaken voor
Werkgeversbonden, te Haarlem en C. Wolff,
te Amsterdam.
ZEEMACHT.
Bij beschikking van den Minister van De
fensie is de luitenant ter zee der 2e klasse
J. A. de Back den 2den December 1920 ge
plaatst aan boord van Hr. Ms. Medusa.
POSTERIJEN.
TELEGRAFIE EN TELEFONIE.
Bij Kon. besluit is op zijn vcrzqek eervol
ontslagen met 16 Mei 1930 K. II. Suschman
al-s adjunct-referendaris der P.T.T.
„IN DE LEER VAN MOHAMMED."
Ook in Indië is dwangopvoeding noodig.
n meermalen worden bij rechterlijk vonnis
mgens van acht en negen jaar ter beschik
ing van dc Regeering gesteld. De directeur
au justitie wijst dan een gesticht aan,
;aarin het jonge boefje geplaatst moet
/orden.
Er zijn niet alleen overheids-, maar ook
articuliere gestichten; b.v. te Semarang,
lalamg, Blitar, Sockaboemi en Klakah (het
iatste is van de vereeniging „Pro Juven-
ite."
Te Bandoeng is een gesticht in aanbouw.
Het „Soer. Handelsblad" gaf deze dagen
en uitvoerige beschrijving van de verple-
ing en verzorging, het leven en de werk-
aamhedèn der veroordeelde jeugd in het ge
tocht te Blitor.
Ge kunt daarin lezen, dat de jongens een
oede verzorging en een goede opvoeding
.rijgen. Eten en kleeding zijn eenvoudig,
aaar goed en degelijk; arbeidzaamheid
/ordt gecischt, maar er blijft voldoende tijd
oor rust en ontspanning. Eerlijkheid en
evoel voor orde wordt aangekweekt; jeug-
ige ambachtslui krijgen zoowel theoretische
Is praktische opleiding.
En dan ten slotte, zoo eindigt het ver
1 het Indische blad, alsof het ter wille van
e volledigheid wel vermeld mag worden:
„En voor hun godsdienstige vorming wordt
ezorgd door vier uren godsdienstonderwijs
i de leer van Mohammed."
„Vier uren godsdienstonderwijs in de leer
an Mohammed." Meer kan men toch w
ijk niet wenschenMohammed moet toch
leerschen over de geesten in Ned.-Indië!
We ontveinzen ons niet, dat dc godsdien
stige opvoeding in Regeeringsgestichten een
noeilijk probleem is. Dat is het reeds i:
ons land.
Toen Minister Kuyper indertijd iemand
an Christelijken huize wilde aanstellen
wat men zou kunnen noemen) inwendige
:ending onder het verplegend personeel vai
Jen Rijksgesticht te drijven; rees daarteg'-
van alle zijden scherp verzet. Het zou „een
partijbenoeming van de slechtste soort ge
weest zijn."
Hoeveel moeilijker moet het in Indië,
vaar Mohammed zoovele volgelingen heeft,
dan wel zijn.
En toch, al past ons hier in Nederland,
vat de praktische zijde van dit vraagstuk
jetreft, groote bescheidenheid; het stuit
tegen de borst, wanneer als de natuurlijkste
zaak van de wereld meegedeeld wordt dat
in een Regeeringsgesticht voor de godsdien
stige vorming der jeugd wordt gezorgd door
vier uren godsdienstonderwijs in de leer
van Mohammed.
Hierin mag een Christelijke Regeering,
welke haar roeping tegenover Indië verstaat,
niet berusten!
P. T. T.
POST NAAR NED. INDIE.
Met het oog op de eerstvolgende post-
'lucht naar Ned.-Indië op 28 Nov. a.s.
wordt aan het volgende herinnerd:
Het luchtrecht bedraagt 40 cent voor
briefkaarten en postwissels, terwijl voor de
overige stukken tot en met 10 gram
cent, boven 10 gram tot en met 20 gram
cent cn verder 75 cent per 20 gram v
srliukligd is. Verantwoording van di.t
luchtrecht boven het gewone port kan ge
schieden zoowel door middel van gew.ma
als luchtpost zegels. De iaa'.ste zijn ver
krijgbaar cm waarden van f 0.40, f 0.75, f 1.50
f 4.59 en f 7.50.
Met de vliegtuigen naar Ned. Indifi kan
ook correspondentie worden verzonden
voor de tusschenliggende hinden. Hel. voor
die landen verschuldigde luchtrecht be
draagt:
voor Syrië 15 ct. p. 20 gr.
Mesopotanië en Peraië 30 ct. p. 20 gr
Britsch Indië, Birma inbegr. 40 ct. p. 20 gr.
Siam en Straits Setlements 60 ct. p. 20 gr.
TELEFOONVERKEER MET INDIE.
Op telefonisch verzoek van de Indische
Administratie zijn de diensturen voor het
telefoonverkeer met Indië tot nader bericht
vastgesteld op 12—15.30 (Amsterdamsch
tijd). Bij de gesprekken vóór 12 uur werd
hinder ondervonden door inductieverschijn
selen \au de electrische treinen op Java.
HET MILITAIRE VRAAGSTUK.
IN DE R.K. STAATSPARTIJ.
In de te Utrecht gehouden vergadering van
dc partijraad der R. K. Staatspartij werden
door dc heeren mr, W. M. v. Lanschot, lid
der Eerste Kamer, mr. De Beaufort en pater
mr. dr. J. J. W. Beuns en gen. maj. Munnik-
redë prae-adviezen uitgebracht en toegelicht
over het militaire vraagstuk.
De conclusies waartoe deze inleiders te
zamen kwamen luiden als volgt:
In het verkeer tusschen de volken zegevierc
de Christelijke liefde en rechtvaardigheid bo
ven willekeur, wantrouwen en onrecht Mits
dien is gewenscht: krachtige medewerking in
den geest der vredesnota van Benedictus
XV met de plannen van den Volkenbond, ter
oplossing van int. geschillen door scheidsrech
terlijke uitspraak of andere vreedzame mid
delen, en ter gelijktijdige en wederzijdsche
vermindering van bewapening.
Oorlog kan ook volgens Katholieke begin
selen gerechtvaardigd zijn.
Instandhouding van een militaire weer
macht in het Koninkrijk der Nederlanden,
is in de tegenwoordige omstandigheden gebo
den. De organisatie van leger en vloot dient
editor, ook om de zware offers, die zij van
de bevolking vraagt, beperkt te zijn tot het
geen noodzakelijk is voor de handhaving der
neutraliteit en voor de verdediging der on
afhankelijkheid, binnen de grenzen der int.
regelingen te stellen.
Bij de tegenwoordige int. verhoudingen
druischt dienstplicht, zooals deze in ons
land bestaat, niet in tegen het natuurrecht.
Het verdient aanbeveling over te gaan tot
gelijktijdige en wederzijdsche vervanging
der militie door vrijwilligers-legers, zoodra
daardoor de handhaving der neutraliteit en
de verdediging der onafhankelijkheid niet
worden in gevaar gebracht
Voor de Katholieken in Nederland is dienst
weigeren ongeoorloofd. Het bezigen van bac
teriologische strijdmiddelen is ongeoorloofd.
Evenzoo het bezigen van chemische strijd
middelen, tenzij als repressaillemaatrégel.
TWEEDE KAMER
VACATURE-J. TER LAAN.
De voorzitter van het Centraal Stembu
reau heeft in de vacature, ontstaan door het
bedanken van den heer J. ter Laan, tot lid
van de Tweede Kamer benoemd verklaard
den heer A. B. de Zeeuw, to Rotterdam.
I
-
ARTILLERIE-PERSONEEL
CONDUCTEURS DER ARTILLERIE EN
WACHTGELDERS.
In de op 14 November 1929 gehouden ver
gadering van de Commissie voor Georgani
seerd Overleg Personeel Landmacht, B. On
derofficieren is besloten het vraagstuk van
de benoeming en de bevordering van de con
ducteurs der artillerie en van de vuurwer
kers nader door een sub-commissie te doen
onderzoeken, welke dan een regeling zal
ontwerpen, die in de Commissie voor Ge
orge» liseera Overleg njnieuw een pi»:il van
behandeling zal uitmaken.
In zake het behandelde ontwerp betref
fende de regeling van het terugroepen van
wachtgelders in militairen dienst erkende
de vergadering danbkaar de verschillende
verbeteringen, waardoor aan de geopperde
bezwaren van den kant der bonden, was te
genioet gekomen, hoewel anderzijds werd
betreurd, dat eenige wenschen door den Mi
nister niet konden worden ingewilligd.
STATISTIEK
De Centrale Commisie voor de Statistiek
heeft Zaterdag haar najaarsvergadering ge
houden onder leiding van den voorzitter,
Prof. Mr. P. J. M. Aalberse.
Behalve over de organisatie en de samen
stelling der commissie werden besprekingen
gehouden over de Internationale Economi
sch statistiek, de Boschstatistiek, de Statis
tiek van het Gedistilleerd, de Belastingsta
tistiek, de Statistiek van het Grondbezit, de
Ambtenarenstatistiek, de Statistiek der Ge-
meentefinanciën, het Stedenboek. de Jaar
cijfers en de Bedrijfstelling.
DE WREEDE LUITENANT.
Het Tweede Kamerlid Suring had den Mi
nister van Koloniën eenige vragen gesteld
over de veroordeel ing van een luitenant in
Ned.-Indië tot drie jaar gevangenisstraf door
don krijgsraad, omdat deze een inlander, die
tijdens een patrouilletocht uit de veldflesch
van dien'officier had gedronken, heeft ver
moord.
Daarop heeft de minister van koloniën ge
antwoord-
De krijgsraad te Magelang heeft den luite
nant bij het Nederlandsch-Indische leger C
A. J. van den Berg, ter zake van mishande
ling, voortgezette mishandeling en het doen
plegen van mishandeling, alles begaan tegen
een Inlander tijdens een patrouilletocht, met
gebruikmaking van de macht, hem door zijn
ambt geschonken, veroordeeld tot gevange
nisstraf voor den tijd van drie jaren en ver
vallenverklaring van den militairen stand.
In hooger beroep is luitenant van den
Berg door het Hoog Militair Gerechtshof van
Ned.-Indië, met vernietiging van het vonnis
van den krijgsraad ten aanzien van de kwa
lificatie en de hoofdstraf, schuldig verklaard
aan do misdrijven: mishandeling en het
doen plegen van mishandeling, meermalen
gepleegd, en als één voortgezette handeling
beschouwd, den dood ten gevolge gehad heb.
bende, begaan door een ambtenaar, die daar
bij gebruik maakt van macht, hem door zijn
ambt geschonken, en is hij deswege veroor
deeld tót gevangenisstraf van vijf jaren, met
behoud van de tegen hem uitgesproken ver
vallenverklaring van den militairen stand.
Inderdaad werden verschillende malen In.
landers en enkele malen ook Europeanen
ter dood veroordeeld en werd deze straf
ten uitvoer gelegd. Aangezien ecliter bij mis
drijven, tegen lijf en leven gericht, afgezien
van enkele specifieke gevallen, de doodstraf
slechts kan worden uitgesproken ter zake
van moord en luitenant" van den Berg is ver
oordeeld ter zake van mishandeling met doo-
delijken afloop, zoodat het hier ongelijksoor
tige misdrijven betreft, komt het den minis
ter voor, dat reeds uit dien hoofde bezwaar
lijk een vergelijking kan worden gemaakt
tusschen de aan van den Berg, en de aan be
doelde Inlanders opgelegde straffen.
In verband hiermee is de minister van
meening, dat een ongunstige stemming te
gen ons bewind in Ned.-Indië, voortvloeiend
uit het bovenbedoeld verschil in straffen,
wettelijk niet gemotiveerd zou zijn.
SPOORWEGWENSCHEN.
De Amsterdamsche Kamer van Koophandel
thans gesteund door dc dagbladen, heeft aan
de directie d'*» Ned. Spoorwegen het ver
zoek gericht verbetering te willen aanbren
gen in de treinverbinding Amsterdam—Eind
hoven, speciaal in de middaguren.
Adressanten mecnen dat reeds een bevredi
gende oplossing ware te verkrijgen, door den
trein, die thans 15.36 Amsterdam C. S. ver
laat, ongeveer 30 minuten later te doen ver
trekken en hem te wijzigen in een sneltrein,
welke te Boxtel aansluiting geeft op den uit
Rotterdam komenden trein, welke laatste
reeds aan Rotterdam deze gewenschte mid
dagverbinding geeft.
Dedirectie der Ned. Spoorwegen heeft
voorloopig de mondelinge toezegging gedaan,
dat deze aangelegenheid ernstig onder dc
oogen zal worden gezien.
ANTWOORDEN VAN MINISTERS
Een geneseknndig onderzoek
Op de vragen, van het Tweede Kamerlid
Duys, o.a. of het juist is. dat in den laatsten
tijd aan op wachtgeld gestelde onderwijzers
door het departement van onderwijs een
brief is gericht met het bevel, zich genees
kundig te doen onderzoeken, ten einde even
tueel voor invaliditeitspensioen in aanmer
king te komen; heeft de Minister van Onder
wijs geantwoord:
Aanschrijving aan op wachtgeld gestelde
onderwijzers, met bevel als boven bedoeld,
zijn van het departement van onderwijs niet
uitgegaan.
Wel is voorgekomen, dat op wachtgeld ge
stelde onderwijzers hun herbenoeming niet
wenschtcn te aanvaarden op grond van on
geschiktheid. Ten einde in zulke gevallen
zekerheid te krijgen of hun ziektetoestand
een blijvend beletsel was voor hun herplaat
sing, werd ten aanzien van die wachtgelders
een geneeskundig onderzoek als bedoeld in
art. 76 der Pensioenwet 1922, uitgelokt.
Dit ging evenwel nimmer gepaard met een
bevel om zich aan dat onderzoek te onder
werpen en evenmin met bedreiging van ver
vallenverklaring van het wachtgeld. Bezwa
ren van de zijde van belanghebbenden zijn
hiertegen dan ook niet gerezen
Kennisgevingen, van dien aard, zijn even
min uitgegaan.
In één exceptioneel geval, waarvan volle
digheidshalve hier melding wordt gemaakt,
is een opdracht uitgegaan aan een wachtgel
der om zich te onderwerpen aan een genees
kundig onderzoek. Dit onderzoek was even
wel niet een onderzoek, als bedoeld in art.
76 der Pensioenwet, waaruit recht op inval:
diteilspcnsioen kan voortvloeien, maar ee
geneeskundig onderzoek, hetwelk werd ver
langd door het bestuur der school, waaraan
de wachtgelders laatstelijk als onderwijzer
werkzaam was geweest.
Het schoolbestuur stelde zijn herbenoe
ming afhankelijk van den uitslag van dat
onderzoek.
Nadat de wachtgelder herhaaldelijk en on
der alleclei voorwendsels had getracht zich
aan dat onderzoek te onttrekken, en aldus
het herkrijgen van een nieuwe betrekking
verhinderde, heeft de Minister, met gebruik
making van het bepaalde bii art. 125. j°. art.
51, 14de lid, der Lager Onderwijswet 1920,
dezen wachtgelder opgedragen zich te on
derwerpen aan het door het schoolbestuur
verlangde onderzoek. Toen hij bij voortdu
ring in gebreke bleef, daarvan bericht te
zenden, ook nadat hem tenslotte daan"
een termijn van 14 dagen gesteld was,
zijn wachtgeld krachtens evengenoemde
wetsbepaling vënallên Verklaard.
DE POSTVLUCHTEN NAAR INDIE
HET DERDE RETOURVLIEGTUIG.
Het 3e retour-vliegtuig is heden om 6
uur uit Alahahad vertrokken en na een
tusschenlanding van 11.40 tot 12.48 te Na-
zirabad om 16.55 uur te Karachi aange
komen.
Het het vliegtuig, dat 20 dezer te Ban
doeng de 3e retourvlucht aanvmg, 21 dezer
van Palembang en 22 dezer van Medan
vertrok, werden in totaal 21 zakken lucht
post verzonden. Hiervan zijn er 13 bestemd
voor Amsterdam, met een gewicht van
158,50 K.G., drie voor Rotterdam met een
gewicht van 14.5 KG. en vijf voor 's-Gra-
venhage wegende 40 K.G. In totaal is
halve 213 K.G (bruto) post aan boord.
VERKEERSWEG
RIJSWIJK-HOEK VAN HOLLAND
Vanwege het Prov. Bestuur is aanbesteed
het maken van een wegslichaam en de fun
deering voor een gedeelte van den verkeers
weg Rijswijk—Hoek van Holland, met bij
komende werken. Laagste inschrijvers wa
ren firma W. van Splunder te Ridderkerk
voor 139.344 met porfierkrotsen en NV. A.
Kamsteeg te IJsselmonde voor 140.500, met
basaltkrotsen.
NAT. BLAUWE WEEKCOMMISSIE
VERGADERING VAN GEDELEGEERDE^
Zaterdagmiddag werd in „Pomona" te
Utrecht, onder presidium van den heer J. C.
Rugaard, van Apeldoorn, de jaarlijksche
gedelegeerdenvergadering gehouden van de
Nat. Blauwe Weekeomissie. De jaarversla
gen werden goedgekeurd. Dat van den se
cretaris, den heer H. Ploeg Jr., van Utrecht,
vermeldt o.m. een verkoop van het blauwe
bloempje in de blauwe week van 172.805 ex.,
De courant „Onze Blauwe Week" verscheen
in een oplaag van 140.550 ex.
Het verslag van den penningmeester, ds.
J. Henri Ledeboer, van Amsterdam, ver
meldt een eindcijfer van f 10.199.71 en een
batig saldo van f 2465,01.
De aftredende bestuursleden," de heeren
J. C. Rugaard, H. Ploeg Jr., ds. J. Ilenri
Ledeboer, ds. A. M, Montijn en G. L. de
Haas, beidn te Utrecht en W. C. F. Schcps-
te 's-Gravenhage, werden allen bij acclama
tie herkozen.
Tot vertegenwoordiger der aangesloten
jeugdorganisaties werd in het bestuur geko
zen de heer K. v. Boven te Utrecht.
Besloten werd om Tweede Pinksterdag
1930 in het centrum des lands een groote
demonstratie te houden ter sluiting van de
Nat. blauwe week en die te stellen in het
teoken van Plaatselijke Keuze en zoo moge
lijk ook in dat van geheelonthouding, tenein
de ook de jeugdorganisaties actief daaraan
te kunnen laten deelnemen.
BRUGBOUW TUSSCHEN
WASSENAAR EN KATWIJK
Aanbesteed is het maken van een brug en
den aanleg van toegajigswegen met bijko
mende werken, een en ander nabij de grens
scheiding der gemeenten Wassenaar en Kat
wijk en in den verkeersweg Wassenaar—
Ncord-IIollandsche grens. Laagste inschrij
vers J. Warnaar en W. Hoogstraten te Lei
den voor 37.965.
DE FINANCIEELE
VERHOUDINGSWET
De steeds actieve en in haar uitgaven
actueele firma Samson te Alphen a. d. Rijn
heeft deeer dagen een boelcske uitgegeven,
getiteld: Mecningsuitingen en beschouwin
gen, naar aanleiding \an de nieuwe wet
op de financieele verhouding tusschen rijk
en gemeente.
Het bedoelt een bijdrage te leveren bij de
hestudeering en do voorbereiding tot de
uitvoering der wet van 25 Juli, de wet de
Geer. Tegelijk is het als het ware een ge
denkschrift bij dc totstandkoming dier wei
dat is saamgesteld uit oordeelvellingen er.
beschouwingen van gezaghebbende, voor
aanstaande mannen op dit gebied.
De vader der nieuwe wet. minister de
Geer. heeft een voorwoord willen schrijven,
aarin hij zegt z ch voor te stelleh, dal
einigen, die in het onderwerp belang
stellen, zich het genot dezer lectuur zullen
ontzeggen.
een algemeen overzicht van de grond
slagen der wet (van mr. M. Slingenherz)
geeft prof. mr. C. W. de Vries een artikel
administratieve tijdrekenkunde. D?
gemeentebesturen kunnen eruit leeren de
tijdruimte, waarover zij ter uitvoering der
wet hebben te beschikken
De volgorde der verdere bijdragen 's
•oorts zóó gekozen, dat van het algemeene
tot het bijzondere wordt overgegaan
Misschien mogen we volstaan met een
opsomming der auteurs en de door hen ba-
handelde onderwerpen.
Prof. dr. G. A. van Poelje schrijft een
theoretisch opstel over de verhoud'ng, in
financieel oognunt tusschen riik en gemeen
te. terwijl prof. mr. dr. J. H. P. M. van der
Grinten de gemeentelijke autonomie onder
de loupe neemt.
De heer J. W. A. C. van Loenen verheugt
zich over „de lang verbeide". De heer J. J
Talsma, handelend over de financieele ver
houding en het platteland is minder opti
mistisch gestemd en meent dat de wet
wel spoedig na in werkingtreding op de
helling zal moeten.
Mr. E. H. J. Baron van Voorst tot V(
behandelt hetzelfde onderwerp, maar komt
tot andere conclusiede plattelandsce-
meeniug zal zich vrijer kunnen bewegen
dan voorheen.
Verder schreven: IJ. Keestra over: het
Sociaal belang der regeling; mr. H. W. J
Mulder over: de herziening van het plaat
selijk helas'ingstelsel; mr. P. J. Oud over:
de forenzenbelasting: D. Kodiman over: Het
instituut der gemeente hpeft nog een eroot
toekomst; Dr. F. M. Wibaut over: De ke
mende strijd! en eindelijk mr. S. J. R. de
Monchy over: een vraagstuk, dat een
nachtmerrie dreigde te worden.
Zooals men ziet: vogels van diverse plu:
'mage; groote verscheidenheid; alles te
samen: belangwekkend voor elkeen, die
straks geroepen wordt een juist inzicht te
hebben in deze niet zoo gemakkelijke ma
terie.
GEMEENTE-AMBTENAREN
De Vereeniging van Ambtenaren der Ge-
meentefinanciën. Gemeentebedrijven en Ge
meentediensten heeft haar jaarvergadering
gehouden te Arnhem onder voorzitterschap
van den heer P. C. van der Have, ontvange:
der gemeente Rotterdam.
Op de agenda kwamen ditmaal slechts de
gewone huishoudelijke aangelegenheden
voor. Het jaarverslag, de rekening en de b'
grooting werden vastgesteld. Den Haag
werd aangewezen als plaats voor de volgen
de vergadering, die zoo mogelijk in Augustus
of September zal worden uitgeschreven. De
aftredende hoofdbestuursleden P. van Da
len, ontvanger der gemeente Den Helder, A.
J. van Wijk, directeur en J. J. Kroeze, hoofd
ambtenaar der gemeente-belastingen, bei
den te 's-Gravenhage, werden herbenoem*
In een vierde vacature werd voorzien door
do hcno iM.\nn den hepr 'i TexLu
hoofdcommies ter Prov. Griffie van Noord
Holland.
Mededeeling werd gedaan van de instel
ling van een curatorium ten behoeve van
de door de vereeniging ingestelde cursus
sen voor de examens „Gemeente-Financiën"
en „comptabele bedrijfsambtenaren".
Nopens de gestie der vereeniging werd
uitvoerig van gedachten gewisseld, zoowel
door het Hoofdbsetuur, als door de verte
genwoordigers van de verschillende groe
pen, waaruit de vereeniging is samenge
steld. Hieruit is gebleken, dat de vereen»
ging zich in een gunstigen toestand be
vindt en zicii in een voortdurenden bloei
mag verheugen.
Uit het Sociale Leven»
VOORUITGANG.
Blijkens den kwartaalstaat opgenómen in
„De Gids", steeg het ledental der hij het
C.N.V. aangesloten Bonden over het derde
kwartaal met 1769. Van 67.S26 op 1 Juli
kwam het alzoo op 69.595 of bijna 70.000 dus
op 1 October j.l.
Zeventien organisaties gingen vooruit met
totaal 1S04 leden.
een verlies van 35 leden. De netto-winst w__
Een 5 tal Bonden hadden gezamenlijk nog
dus 180435= 1769 leden.
Dat resultaat is niet onbevredigend,
neer men er rekening mee houdt, dat luist
het derde kwartaal waarin steeds de vacan-
tie's vallen, om meer dan een rede steeds
liet ongunstigste is voor de propaganda
Van 1 Januari tot 1 October, dus de eersta
9 maanden van dit jaar, bedroeg Je oor
uitgang niet minder dan 11.031 leden.
Nog ruim 7 duizend, precies gezegd 7.161.
en dan is weer het topcijfer van 1 October
1920, n.l. 76.756, bereikt.
De Bond van Chr. Politie-ambtenaren sluit
zich 1 Januari a.s. aan bij het C.W.V. Re
kenen we het aantal van die organisatie
op 1361, dan zouden er nog precies 5S00 aan
het getal ontb»-eken om het verlies geheel
te dekken.
Dat cijfer kan het 4c kwartaal brengen
wanneer na de goede voorbereiding overa
ook flink gewerkt wordt. Dit idaal is waard
met kracht na te streven.
NA 10 JAAR
Het was Minister Talma, die in 1913 de
Invaliditeitswet in het Staatsblad wist te
brengen. Zoo men weet werd toen nog maar
de bepaling ingevoerd, dat de 70-jarigen
een kleine ouderdomsrente kregen. Overi
gens duurde het nog 6 jaren voor Talma's
wet werd ingevoerd.
Minister Aalberse was het, die in 1919, do
Invaliditeitswet invoerde. Op 3 December
van dat jaar trad zij in werking.
Tegelijk werd toen voor het ouderdoms
pensioen het bedrag op 3 per week ge
bracht en de leeftijd van 70 tot 65 jaar ver
laagd.
Volgens de bepalingen dezer wet, komt
thans reeds bijna 20 millioen gulden jaar
lijks ten goede aan de arbeidersbevolking.
Het is nu straks, n.l. 3 December a.s. 10
jaar geleden, dat deze wet werd ingevoerd.
Het is een leemte en onbegrijpelijk, dat nog
steeds zooveel arbeiders, weinig of geen be
langstelling toonen voor deze wet.
Krachtens de Invaliditeitswet, werd, vol*
gons den stand op 1 September j.l. uitge
keerd voor: per jaar
24622 Invaliditeitsrenten 3.810.219,68
75060 Ouderdomsrenten 11.202.S04.0S
13315 Weduwrenten 2.30S.118.30
11342 Wezenrenten 2.002.583,09
Een totaal bedrag dus van 19.353.725.15
Voor geneeskundige behandeling en ver
pleging, in gevallen, waarmee bedoeld wordt
invaliditeit te voorkomen, wordt bovendien
jaarlijks een belangrijk bedrag uitzege,ven.
In deze 10 jaar reeds meer dan 30.000.
Met dankbaarheid mag worden herinnerd
aan de zegenrijke werking van deze wet,
die nu straks 10 jaar in de practijk heeft
getoond, van steeds grootere beteejhuiis ta
worden.
MAATREGELEN TEGEN COMMU
NISTISCH OPTREDEN.
De droeve afloop voor de arbeiders van
liet conflict in Oost-Groningen is bekend.
De socialistische Landarbeidersbond, of
liever het bestuur daarvan, heeft eigen
machtig na 5% maand vruchtelooze strijd,
de staking voor geëindigd verklaard.
Tijdens den strijd had men braaf afgege
ven op den Christelijken Landarbeiders-
bond, omdat deze geweigerd had zich, even
als de socialistische bond, onder de zweep
der communisten, in een heilloos avontuur
te storten.
Van de zijde van den Christelijken bond
was, zoo we destijds in ons blad reeds me
dedeelden, duidelijk in 't licht gesteld, dat
politieke factoren en communistische agi
tatie aan dezen strijd niet vreemd waren.
Dat dit laatste juist is, bleek niet alleen
bij het einde van den strijd, doch wordt
o. i. ook duidelijk uit de besprekingen op
de vergadering van 11 November jl. dooi
den bondsraad van den socialistischen land
arheidersbond gehouden.
In een verslag van deze vergadering in
„Het Volk" lazen we o.a.:
Uitvoerig werd de houding, door een
aantal communistische leden tijdens en na
ile landarbeidersstaking in Groningen
aangenomen, besproken, welke houding
naar de overtuiging van hoofdbestuur en
den geheelen bondsraad in strijd moet wor
den geacht met de belangen van den bond.
Van den bondsraad uit werd bij het hoofd
bestuur krachtig aangedrongen, dat het
college zoo noodig niet zou terugdeinzen
voor cle toepassing van de motie in zake
communistische cellenbouwerij, aangeno
men op het laatste Leeuwarder congres. Al
gemeen was men van meen ing, dat deze
motie reeds nu moest worden toegepast op
het bondslid D. J. Manssens, voorzitter der
afdeeling Woldendorp, die meegewerkt
heeft aan de verspreiding van een manifest,
dat lijnrecht ingaat tegen doel en taktiek
der moderne vakbeweging. Het hoofdbe
stuur besloot dan ook met algemeene stem
men tot royement van genoemd bondslid
over te gaan.
De houding door een aantal communis
tische leden tijdens en na de staking aan
genomen werd dus besproken. Maatregelen
daartegen meende men te moeten nemen.
Daarin ligt wel een erkenning van de
juistheid, toen van Christelijken kant op
de communistische invloeden, dio in deze
staking merkbaar waren, gewezen werd.
MEN VOLGT NA.
Smalend werd vroeger nog al eens afge
geven op de „christelijken", wanneer zij
handelden naar den eiscli, dat het Christe
lijk beginsel beslag moet leggen op heel
hun leven.
W at wordt thans van socialistischen
kant b.v. nog niet eigenlijk het bestaans-
recht ^ontzegd, aan cle Christelijke vakorga
nisatie. Al het mogelijke wordt gedaan om
de Christelijke arbeiders en arbeidsters te
winnen voor de socialistischepardon,
zij noemen ze anders, en wel algemeen»
vakbeweging.
Do ontwikkeling der dingen stelt ecliter
do „christelijken" steeds meer in 't gelijk.
Inzake het eigen onderwijs voor hun kin
deren, waarvoor de Christelijken millioenen
geofferd hebben, ze zijn er in gesmaad.
Do socialisten volgen bet na. Zie maar
naar Limburg, waar zij tegenover de z.g.
neutraio school een school naar eigen keu-
zfl willen stichten, al moet dan ook de heele
„partijin 't geweer komen om dat te be-
reikcji.
Wat werd in vroeger jaren niet gespot
met die „gnstelijke junchelingen" in hun
eigen jeugdorganisaties.
Jaren later richtten ook de socialisten
hun eigen jeugdbeweging op. Zij gingen
deze zelfs financieel steunen.
Onder de leuze: De jeugd voor het socia
lisme. verklaarde dezer dagen de Belgische
socialistische partij, dat do socialisten er
alle belang bij hebben eigen sportgroepen
to stichten.
Ook in ons land hebben de socialisten
eigen „rooie" voet balclubs, socialistische
zang- en muziekverecnigingen en zooveel
In dit alles volgden de z.g. bewusten do
Christelijken, die als „achterlijken" geschol
den werden. De practijk leert echter dat zij
gelijk hadden.
