ECONOMIE EN FINANCIËN
Rechtzaken.
Ri vi er berich ten.
DONDERDAG 21 NOVEMBER 1929 EERSTE BLAD PAG.
GEMEENTERAAD VAN
'S-GRAVENHAGE
MOTIE-v. BEEESTSYN MET 24-
STEMMEN AANGENOMEN
VIER WETHOUDERS AFGETREDEN
Bij die „Mededeelingen" werd de soc.-dem.
Si e belts even, gelijk de volksmond zege,
„voer schut" ge-ze.. 1-lij had' zich veroorlooid
om over d'e samenstelling der stcmbureaux
te spreken Ln een geest, alsof de gemeente
secretarie zich bij de aanwijzing der leden
aan ernstige partijdigheid zou hebben schul
dig gemaakt. De soc.-aem. zouden misdeeld
zijn.
Een nader 'onderzoek wees uit, dat de cij
fers van den heer Siebel'ts kant nooh wal
raakten. Toch trachtte de heer Sie'belts zich
vanmorgen woe© op de been te houden. De
burgemeester zette hem daarna nog
eens stevig op zijn nummer. De heer S.e-
belts zweeg: het veistandigste wat hij doen
kon.
Volgden die benoemingen.
Daarna kondigde ue Burgemeester de
stemming over de moua-Baresieyn
De uitslag was als verwacht werd, na de
mislukking van het gisteren gehouden over
leg in het Senioren-convent.
Met 24 tegen 21 s.ommen werd de moiie-
v. üeresxeyu-v. Steenbergen aangenomen. Er
was in de verhouding, der pardjen geen ver
andering gekomen. De oir ie voois ianders
der motie, d.e Maandag ontbraken, waren
thans ook present
Vier wethouders nemen ontslag.
Wethouder Vrijemhoek verkreeg na de
stemming onmiddellijk liet wooird en deelde
mecle 'namens wethouder Drees, mede,
dat zij in verband met de gevallen beslis
sing in het licht der gevoerde beraadslagin
gen, ontslag namen als wethouder.
Wethouder v. d. M e u 1 en volgde na hem,
om te verklaren, dat door dit ontslag de
evenredige samenstelling van het College
van B. en W. verbroken is, nu de grootste
fractie er niet meer in vertegenwoordigd is.
Hij gevoelde zijn taak als wethouder daar
door dermate verzwaard, dat hij ontslag
ziam.
Ook wethouder d e Wilde nam. vervol
gens ontslag.
Hij las de volgende verklaring voor:
Be verschillende wethouderlijke redevoe
ringen lokten in den linkerhoek van den
Raad applaus en bravo's uit.
De Burgemeester sprak ten slotte
een woord van afscheid tot de heengaande
wethouders.
Hun aftreden was wel geen verrassing,
maar is toch een groote teleurstelling.
Op degenen, die voor de motie stemden,
rust thans een grote verantwoordelijkheid
en stellig zullen ook zij het heengaan dezer
wethouders betreuren.
Namens den geheeien Raad verklaarde de
Burgemeester, dat hun heengaan allen
groot leed doet Met. hen. verdwijnt-een schat
vaft-feeiinaé, ervaring en toéwijding.
Namens die gemeente dankte'de Burge
meester de wethouders voor het vele en
goede, dat ze gedurende hun wethouder
schap hebben gedaan
Hier volgde applaus dier geheeien Raad.
De behandeling der begrooting werd uit
gesteld.
De vergadering werd daarna te half 11 ge
sloten. Ze had net een half uur geduurd.
HET GRONDBEDRIJF
B. EN W. BANG VOOR
MISVERSTAND
B. en W: verkeeren onder den indruk, dat
omtrent de bedoeling en strekking van hun
voorstel van 28 Juni 11. over het Grondbedrijf
een verkeerde indruk bestaat en dat door de
discussies in de vergadering van Maandag
IS dezer die indruk niet is weggenomen:
integendeel, het misverstand grooter is ge
worden.
In hun voorstel hebben B en W. in over
weging gegeven over te gaan tot verkoop
van grond, naast erfpachtuitgifte, en hier
voor bepaalde complexen aan te wijzen. 1
de keuze van die terreinen hebben B. en W.
zooals in hun praeadvies is aangegeVbn, zich
beperkt tot die terreinen; waarvan te ver
wachten is, dat zij in de eerste twee jaren
voor exploiatie vatbaar zullen zijn.
Op bladzijde 3 van hun voorstel schrev
B. en W.: „Gelet op de ervaringen, welke
zullen worden verkregen, zal, zoodra het
verloop van de exploitatie van de gronden
hiertoe aanleiding geeft, de Gemeenteraad
nader kunnen besluiten". B. en W. meenden
niet verder te moeten gaan, omdat, noch de
Gemeenteraad, nóch hun College, die dan
mogelijk anders zullen zijn samengesteld,
zich voor een verdere toekomst kunnen
binden.
indien de thans voorgestelde gedragslijn
bevrediging blijkt te geven, ligt het echter
voor de hand. dat daarna in denzelfden geest
zal wórden voortgewerkL
KERKELIJKE ZENDINGS
COMMISSIE
CLASSIS ROTTERDAM
De eerste Zendingsschool in de
Berkelsche pastorie
Huishoudelijke vergadering.
"Woensdag werd te Berkel de najaarsver
gadering gehouden van de commissie voor de
kerkelijke Zending in de classis Rotterdam,
raarin zeven kerkeraden in de classis waren
ertegénwoordi gd.
Na een inleidend woord door den plaatsver
vangend. voorzitter, den heer G. K. van Vliet,
ran Kralingen, 'brengt Ds. G. A. v. d. Hooft,
ran Overschic, als secretaris hét jaarverslag
tit, waarin een toenemende bloei mag worden
geconstateerd. Op enkele na werken alle
Kerken in de classis mede.
Er arbeiden thans drie zendelingen voor
rekening van do classis op verschillende ter
men in Ned.-Indië.
Uit het financieel verslag van den penning
meester, den heer IT. R. Lauwaars, van- Rot
terdam, blijkt, dat ruim f 18,000 ontvangen
werd. De begrootihg voor 1929 wordt vast-
isteld op f 18,444,31%.
Op deze verslagen volgt een uitvoerige be
spreking en wordt een eventueele actie in
Bergschenhoek, Moercapelle en Bleiswyk over
wogen.
„Kerkelijke Zending''.
De algemeene vergadering wordt 's middags
geopend door D s. G. H. W a g e n a a r, van
Rotterdam, voorzitter der commissie, die na
het zingen van Psalm 72 2 en 6 voorgaat
gebed en vervolgens voorleest Jesaja
GO 1—6.
In zijn inleidend woord wijst Ds. Wagenaar
op de Zendingstaak van kerkeraad en gemeente
vestigt hij de aandacht er op, van hoeveel
gewicht de zendingsliefde vair de zusters der
gemeente is. Wordt door haar de zendings-
taak goed begrepen, dan is dit ongetwijfeld
van invloed in dc huisgezinnen en op de kin
deren, die daardoor in oe zendingsbeweging
opgroeien. Een groote beweging wordt toch
gedragen door de ouderen, doch verricht door
de jeugd.
Ds. J. W. Tonsbeek, van Schiedam,
spreekt hierna over: „Kerkelijke Zending".
Spr. geeft enkele gedachten over het ver
band tusschen Kerk en Zending, na eerst
enkele historische herinneringen van cli
meente Berkel te hebben gememoreerd.
In de Berkelsche pastorie werd in 1S16 het
allereerste seminarie voor aanstaande zen
delingen opgericht, een voorlooper dus. van de
Zendingsschool te Oegstgeest. In 1820 werd
het seminarie echter weer opgeheven. In die
vier jaren werden 9 Nederlanders en 10 bui
tenlanders te Berkel opgeleid. De gezond
heidstoestand te Berkel was echter zeer na-
deelig voor de buitenlanders. Vandaar ook
de overplaatsing naar Rotterdam.
Spr. geeft enkele bijzonderheden i
onderricht, toentertijd door Ds. Kam te Berkel
aan het seminarie gegeven. Uit dit voorbeeld
blijkt, dat in menige plaatselijke gemeente
Kerk en Zending zeer nauw mei elkaar zijn
verbonden.
Uit den noöd der..tijden zijn de Zendings-
corporaties geboren. De Kerk Was toep 'vó.pt
de Zending onverschillig. Toen was er geen
Kerk, waarin de Zending zoozeer behartigd
werd ais onze Vaderlandsche Kerk. In den
tijd der Oost-Indische Compagnie toonde de
Kerk haar belangstelling voor de Zending.
Spr. wijst op den invloed der Compagnie en
ue taak, welke de classes Amsterdam en Wal
cheren op zich meenden'te moeten nemen, om
daarna de opkomst van Piëtisme en Metho-
disme, waartegen de Kerk zich verzette, te
schetsen.
Spr. verklaart, boe de Zendingscorporaties
ontstonden. Hij vestigt de aandacht er op, in
welk een moeilijken tijd het Ned. Zendeling
Genootschap in 1797 te Rotterdam werd op
gericht. Het genootschap toonde onmiddellijk,
dat het een goede verstandhouding met de
Kerk wenschte. Van kerkelijke zijde kwamen,
echter kerkrechtelijke en andere bezwaren op
tegen het genootschap. De Kerk liet ten slotte
de Zending aan het genootschap over, dat
zich niet op kerkelijk, doch op algemeen
christelijk standpunt stelde. Een contact met
de Kerk kwam daardoor niet tot stand.
Spr. wijst op den invloed van het Reveil
op Kerk en Zending. De wisselwerking tus
schen Kerk en Zending kwam in dien tijd tot
uiting en steeds meer leefde het besef, dat een
Kerk, die de Zending afwijst, innerlijk moet
versterven. Kerk en Zending hebben elkaar
roodig, wat spr. nader toelicht.
De Zendingscorporaties kunnen niet zonder
een christelijke gemeenschap als de Kerk,
waarvan zij volkomen overtuigd zijn, terwijl
ook de Kerk haar Zendingsroeping meer en
meer bewust is geworden.
De kerkelijke zending heeft in Schotland en
in Zweden en in de Geref. Kerken hier te
lande zich krachtig ontwikkeld.
In 1905 kwam de kerkelijke zending rn de
Ned. Herv. Kerk aan de orde en in 1923 werd
een rapport over deze kwestie uitgebracht,
dat echter geen goedkeuring kon wegdragen.
De gedachte van het leiden der Zending in
kerkelijke banen moet men thans laten groeien.
contact tusschen moeder en dochter,
Kerk en Zending, moet bevorderd worden en
spr. uit den wensch, dat eens de dochter in
het eeuwen-oude huis der moeder mag opge-
>men worden.
Ds. Wagenaar toont na deze rede kort de
beteekenis aan van de toekomst des Heercn
oor Kerk en Zending.
Ds. T. Stigter, van' Berkel, wijst op de be-
HET STAATSÜiliJNBEDRiJF
IN LHV1BURG
Limburgsche mijnen behooren tot
de grootste van Europa
Voor de Groep Botterdam (Gemeente
Techjiiu, van den Bond van Tech ui:-tob «3
ambtenaren in Overheidsdienst- cn ocnu-
ovei'hei.lsditnst, hield gisterenavin 1 Je
heer Ir. Tl. J. Jtz, ingenieur aan het Staats-
mijnbedrijf een lezing, over: „Het Stnais-
r.umbfiinjf in Limburg".
I.'e heet I t z begint met te vertellen, dat
reeds ;:i de 12de eeuw in de nabijheid van
lurk iade do.tr de monniken van de abdij
van Ró.ciuc sleenkoolgroeven, hoewei dan
alleen aan de uppei vlakte, wer den. onig« n
De tegenwoordige Domaniale mijn is
hiervan eigenlijk een voortzetting.
Het Staatsmijnbedrijf zelf is 27 jaar oud
en heeft op het oogenblik de beschikking
over vier mijnen en wel de Wilkelnuna,
Hrnma, Hendrik en Maurits.
De eerste produceert magere kolen, de
andere geven vetkolen, waarvan ongeveer
al 50 pCt. in de eigen cokesfabrieken in
cokes wordt omgezet. Deze vier mijnen be
hooren tot de grootste van Europa, waar
van de Maurits, wanneer zij geheel in ex
ploitatie is tot de allergrootste zal behoo
ren. In het geheel zijn aan het mijnbedrijf
een 20.000 personen werkzaam.
Spr. geeft allereerst eenige lantaarn
plaatjes, welke laten zien hoe frissche en
landelijke woningen in de huisvesting der
mijnwerkers voorzien.
Daarna voert Spr. zijn gehoor in de mijn
zelve.
Hij geeft een schema van den aanleg
van een mijn met haar hoofdschacht,
steengangen, galerijen en tusschenschachfen
Het transport der gedolven kolen door
middel van schudgaten, mijnwagens
treinen wordt getoond. Voor een deel wordt
nog gebruik gemaakt van paardentractie,
waarbij het paard een zeer goede verzor
ging geniet.
De locomotieven worden door gecom
primeerde lucht (175 atmosfeeren) gedre-
Behandeld wordt de luchtverversching,
het afvoeren van het mijnwater, de tele
fooncentrale enz.
Als mijnlamp wordt, algemeen toegepast
de electrische lamp. Daarnaast bewijst de
benzinelamp (het oude Davy-type) nog
groote diensten voor de controle op mijn-
gas.
De verschillende veiligheidsvoorschrif
ten worden aan de hand van zeer plasti
sche veiligheidsplaten behandeld, waarna
Spr. overgaat tot het bovengrondsche deel
van het bedrijf.
Alvorens dit te doen, toont Spr. nog eeni
ge grafieken, waaruit blijkt, dat de pro
ductie per ondergrondschen man in 1909
bedroeg 800 kg. en in 1929 1900 kg., dat de
loonen tweemaal zoo hoog zijn als vóór
de.n oorlog en de prijs practisch weer ge
lijk is aan dien van den vóóroorlogstijd.
Aan de hand van de noodige lantaarn
plaatjes wordt getoond hoe de kolen uit
de opgebrachte wagens door middel
wippers, op een schudzeef worden gestort
eri vandaar op een lëesband komen, wahr
jongens de stecnori uitzoeken. De verdoor
gevoerde differentiatie in de korrelgrootte
wordt in de kolenwaschmachines van ver
schillend principe bereikt.
Het drogen der kolen in uitlekbunkers,
cent rif üges en voor het kolenslik op filters
wordt behandeld.
De verschillende systemen van schacht-
bokken, de machines voor het optrekk
der kooien, de centrales met gasmachines
en diverse luchtcompressoren worden ge
demonstreerd en ten slotte ook de groote
lichtingen tot het vercoken der kolen.
ipr.'s voordracht, welke met groote aan
dacht werd gevolgd, oogstte grooten bijval,
ijl de heer E. W. de Jong nai
■ergadering den spreker hartelijk dank
zeide voor zijn interessante lezing cn
dank bracht aan de Directie der Staatsmij-
voor haar medewerking.
pij nl aan), is veroordeeld tot 1 maand hech
tenis;
het vonnis van dezelfde Rechtbank, waar
bij de koopman J. B. de J. uit Rotterdam,
wegens het uitgeven van een valsch En-
gelsch bankbiljet van 5 pond sterling, waar
van hij wist, toen hij het ontving, dat het
valsch was, is veroordeeld tot 1 "jaar en G
maanden gevangenisstraf;
het vonnis van de ITaagsche Rechtbank,
'aarbij de limonadefabrikant C. P. W. uit
den Haag vrijgesproken is van het hem ten
laste gelegde plegen van ontucht met
emand beneden den leeftijd van 1G jaar;
het vonnis van den Politierechter te Rot
terdam, waarbij de caféhouder A. R. aldaar,
regens medeplichtigheid, is veroordeeld tot
2 weken gevangenisstraf;
het vonnis van denzelfden Politierechter,
waarbij do schillenkoopman G. v. L. uit
Oversell ie, wegens eenvoudige beleediging,
is veroordeeld tot f 20 boete subs. 10 dagen
hechtenis;
het vonnis van de Rechtbank te Rotter
dam, waarbij de wissellooper J. J. aldaar,
zegens verduistering in dienstbetrekking,
3 veroordeeld tot 5 maanden gevangenis
straf;
het vonnis van den, Haagschen Politie
rechter, waarbij de kellner J. P. uit Don
Haag, wegens mishandeling van zijn echt-
genoote, is veroordeeld tot f 21 boete subs. 8
-eken hechtenis.
zin.
Intusschen is het opvallend, dat over een
andere, tot „misverstand" aanleiding ge
vende zinsnede met het voorstel van B. en
W. totaal gezwegen wordt. Of komt dat nog
als vrucht van' de samenspreking, welke
gistermorgen, op iniatief van den Burge
meester, ten stadhuize gehouden is.
Uitgenoodigd waren de fractieleiders, het
z.g. seniorenconvent. Dit had tot gevolg, dat
juist het tweetal der antirev. fractie, dat
overtuigd is. met hun verzet tegen het voor
stel van B. en W. in de lijn van het anti
rev. gemeenteprogram te zijn, niet bij die
bespreking aanwezig konden zijn. Dat was
een, naar onze bescheiden meening, een niet
zeer gelukkige omstandigheid, welke echter
voor een belangrijk deel haar bete-ekenis
za lverliezen, indien omtrent dit gerechtige
punt in de anti-rev. raadsfractie voortdurend
allerernstigst overleg is gepleegd. De heen
v. Steenbergen cn v. d. Loo zullen dan w
volkomen op de hoogte zijn gebracht vf
hetgeen in de bijeenkomst der fractieleiders
is besproken.
Deze eisch schijnt ons te meer klemmend,
omdat we kunnen 'het nu wel zeggen
is uitgelekt, dot het politieke wachtmiddel
het dreigement der soc. dem. Wethouders
om heen te gaan in het college van B. en
steun heeft, gevonden.
Het is n.l. bekend geworden, dat de we
RAAD VOOR DE SCHEEPVAART
Raad voor de Scheepvaart heeft uitspraak
gedaan inzake het scheef vallen en zinken van
het stoomschip „Adonis" in de Middellandsche
Zee.
De Raad is van oordeel, dat deze ramp aan
verschillende oorzaken is toe te schrijven,
doch dat onder deze oorzaken een voorname
plaats inneemt de onoordeelkundige belading
an het schip, waarbij de wettelijke veiligheids-
oorschriften in den wind zijn geslagen, der
halve een daad en nalatigheid van den kapi
tein, waardoor hem de aansprakelijkheid voor
deze ramp treft.
Dat de Raad na alle omstandigheden van
dit geval overwogen te hebben, ten slotte een
schorsing voor niet meer dan één maand
meent te moeten opleggen, vindt hierin zijn
oorzaak, dat de Raad ten volle wil rekening
houden met de moeilijke positie, waarin de
kapitein zich bevindt bij de belading van der
gelijke schepen en den grooten spoed waar
mede veelal gewerkt moet worden.
Door den Raad werd ook behandeld dé aan
varing cp 6 November op den Nieuwen Rotter-
damschen Waterweg tusschen de Italiaansche
schepen „Atlantide" en „Barbana".
Opgei-oepen waren de gezagvoerders van
beide schepen, alsmede de twee loodsen, die
op deze schepen tijdens de aanvaring dienst
deden.
De hoofdinspecteur voor de scheepvaart was
van meening, dat de aanvaring een gevolg
is geweest van elkaar verkeerd begrijpen.
De Raad voor de Scheepvaart heeft uitspraak
gedaan in zake de stranding van den motor-
logger „Martenshoek'' IJM. 283 op de
Noorderhaaks.
De Raad is van oordeel, dat betrokkene in
bedenkelijke mate heeft doen blijken van
gebrek aan zeemanschap, door niet te weten
hce de verschillende tonnen van de buiten
gronden zijn te herkennen.
De Raad is van oordeel, dat op betrokkene
een correctie moet worden toegepast, doch
«lat ten dezen kan worden volstaan met het
uitspreken van een berisping.
Voorts deed de Raad uitspraak, inzake het
stoomschip „Maas", tengevolge van wier go-
dragingen het Duitsche stoomschip Kaiser"
in de haven van Hamburg tot schadevaren
gedwongen zou zijn. Wat de mate van schuld
Ittreft, is de Raad tot de conclusie gekomen,
dat de schuld van de „Maas"' grooter is dan
die van de „Kaiser".
Betreffende de klacht van den hoofdinspec
teur voor de Scheepvaart tégen den schipper
van het motorzeilschip „Reina II", ter zake.
van het gedurende de reis de boot niet voor
onmiddellijk gebruik .gereed houden, strafte
de Raad den aangeklaagde door het uitspre
ken van een berisping.
Tenslotte heeft de Raad uitspraak gedaan in
zake de aanvaring van de stoomvrischers-
vaartuigen „Perseus'1 IJM. 45 en „Walvisch"
IJM. 323 op de Noordzee.
De Raad is van oordeel, dat deze aanvaring
aan de schuld van de,„Perseus" is te wijten. Hy
teekenis van het reorganisatieplan voor de
kerkelijke Zending.
De heer H. R. Lauwaars, van Rotterdam,
waarschuwt er tegen om met de uitvoering
het Zendingsbevel als het ware op de
reorganisatie te wachten.
Ds. Wagenaar zet nog uiteen, boe het op
kerkelijke Zending moet uitloopen.
Zendeling J. H. M. van Bonzei was door
ziekte verhinderd geworden te spreken.
Nadat Ds. Tonsbeek hieraan nog i. ',s hoeft
toegevoegd, gaat Ds. Stigter in dankzegging
„De toekomst des Héeren en de Zending''.
s Avonds trad in de Herv. kerk de vorige
•gaderingen waren in de consistorie gehou
den Ds. Wagenaav op met bovengenoemd
onderwerp, naclat hij door Ds. Stigter was
ingeleid,
Spr. wijst er in de eerste plaats op, dat,
naar mate die toekomst levendig is in het
bewustzijn der gemeente, zij haar Zendings-
taak behartigt.
In de tweede plaats, aldus spr., wy verwach
ten niet een toekomst van dit of vair dat,
maar Zijn toekomst. De gemeente richt zich
dus op een persoon, op den Heere zelf. Hij
komt! Wat er verder komt zullen wij zien.
In de derde plaats: Zijn komst bewerkt de
groote wereldcrisis, waarin alles in de smelt
kroes wordt geworpen. Wij verwachten een
nieuwe hemel en een nieuwe aarde, zegt
Petrus.
houders v. cl. Meulen en de Wilde zich m,et
hun socialistische eollegals solidair hebben
erklaarcl en eveneens ontslag zullen nemen,
indien de Raad zich verstouten mocht
het Compronusvoorstel van B. en W. niet
aan te nemen.
Velen zullen de ontwikkeling der situatie
niet gemakkelijk begrijpen. Doch dit laten
we voor het oogenblik daar.
We bedoelen slechts te doen uitkomen on
der welke geweldigen politieleen druk do
raadsmeerderheid was gebracht, toen de
Raad vanmorgen om -10 uur bijeen kwam
om een eindbeslissing te nemen over de
motie v. Bcresteijn-v. Steenbergen, waarvan
ook tegenstanders zeggen de bedoeling goed
te begrijpen en die voorloopig practisch al
lerminst oen rcvoluttionairen. invloed op dc
grond politiek zal uitoefenen.
Een crisis schijnt welhaast onvermijdelijk.
Tenzij te elfde rure nog raad geschaft wordt.
Dat aanneming der motie-v. Beresteijn
ook het lot van twee „burgerlijke" wethou
ders aan dat der beide soc. dem. leden van
het Dagelijksch Bestuur moet verbinden, zal
ons indien het tot het uiterste komt
vooraf nog wel duidelijk gemaakt worden.
Voor vden is dat wel noodig.
(Gelijk onze lezers elders kunnen lezen,
is het tot het uiterste gekomen. Den Haag
is bij wethouderloos!
We wilden bovenstaande beschouwing
[echter niet achterwege* laten).'
HAAGSCHE GERECHTSHOF
ARRESTEN.
Het Hof heeft vrijgesproken den reiziger
.T. van S. uit Rotterdam, die door de Recht
bank aldaar, wegens het veroorzaken van
lichamelijk letsel door schuld, is veroor
deeld tot f 75 boete subs. 15 dagen hechtenis.
De loopjongen A. P. uit Den Haag die
door den Kinderrechter te 's-Gravenhage
wegens wederspannigheid en mishandeling,
is veroordeeld tot 3 maanden tuchtschool-
straf, werd door het Hof voorwaardelijk ver
oordeeld tot een zelfde straf, met een proef
tijd van 3 jaren.
ITet Hof heeft bevestigd:
het vonnis van de Rechtbank te Rotter
dam, waarbij de chauffeur R. V. uit Rotter
dam, wegens het veroorzaken van dood door
schuld (aanrijding met doodolijkcn afloop
KON. VER. TAPIJTFABRIEKEN
Het gematigd optimisme niet
bewaarheid. Exploitatiesaldo
f. 215.30S (vorig Jaar f. 374.138)
geheel voor afschrijving en re
serve bestemd. Hoopvol gestemd
met het oog op de toekomst.
In het jaarverslag van de Koninklijke
Vereenigde Tapijtfabrieken te Rotterdam
wordt o.a. gezegd:
Het gematigde optimisme,1 waarvan wij
in de verslagen der beide laatste jaren blijk
gaven en hetwelk gebaseerd was op -een
streven naar een stijgende productie en
afzet onzer tapijtfabrikaten, mocht niet be
waarheid worden. Op de binncnlandsche
markt liep, als gevolg van het overleg
met andere fabrikanten omtrent verkoops
prijzen, waarover wij reéds eerder schre
ven, onze omzet- iets achteruit, terwijl daar
naast de stijgende marktprijzen voor de
grondstoffen in al onze afdeelingen, welke
stijging niet in de verkoopsprijzen kon wor
den verdisconteerd, eveneens een ongunsti-
gen invloed op het rendement van den ver
koop uitoefenden.
Onze export, met uitzondering van dien
rler geknoopte tapijten, is feitelijk niet
loonend. Voor de artikelen van middel
baren en lagen prijs zijn de loonen cn bij
komende kosten te hoog en kunnen wij onze
installaties te. weinig „uitnutten" om con
currentie op de wereldmarkt mogelijk te
maken tegen landen, die met lagere loonen
cn minder bijkomende kosten hunne ma
chines meer uren daags kunnen laten
loopen. Deze handicap maakt het op de
binncnlandsche markt tegen buitenland-
straft den schipper vaar de „Perseus" door hem
de bevoegdheid te ontnemen om als schipper
te varen op een schip als bedoeld bij artikel
2 der Schepenwet voor den tijd van 8 dagen,
sche concurrenten soms al moeilijk. Daar
bij komt dat de exportmogelijkheid steeds
kleiner wordt door het hooger en hooger
optrekken der tolbarrières. Weliswaar ont
vangen wij bij voortduring aanvragen uit
nagenoeg alle deelen der wereld, doch wij
moeten daarbij gewoonlijk tot de teleur
stellende ervaring" komen, dat de invoer
rechten, varieerende van 40 tot zelfs 100
percent, de illusie van een concurrentie-
rnogelijkheid meestal uitsluiten cn dat van
de sporadische levering naar het hoog be
schermde buitenland slechts de tevreden
heid over onze fabriek overblijft.
Dat de ongunstige positie, door de steeds
hooger opgetrokken tolmuren, tot maat
regelen brengt die zeker niet aan verrui
ming der werkgelegenheid in ons land ten
goede komen, blijkt ook hier, waar we ver-
sr in het verslag lezen:
In liet afgeloopcn boekjaar kreeg onze
eerste deelneming in een nieuw te stich
ten buitcnlandsche fabriek haar beslag. De
belangrijke relaties, die wij vroeger in het
betrokken land hadden, dreigden geheel ver
loren te gaan, zoowel door de hierboven
bedoelde ongunstige verschillen als door
een hoog invoerrecht Wij hopen nu op
den duur door deze nieuwe onderneming,
waarin onze invloed doorslaggevend -is, de
baten weer te genieten, die wij vroeger
hadden door export naar die markt Wij
verwachten dat deze fabriek tegen het be
gin van 1930 in bedrijf zal zijn.
In weerwil van het eenigszins sombere
geluid, over het afgeloopcn boekjaar, al
dus wordt in het verslag voorts opgemerkt,
blijven wij hoopvol gestemd met het oog
op de toekomst. De omzetten in het eerste
kwartaal van het nieuwe boekjaar zijn
reeds belangrijk hooger: de orders ter uit
voering grooter en wij zijn nog belangrijke
orders voor latere levering wachtende. De
tijdelijk flauwere grondstoffenmarkt ge
durende de laatste maanden hebben wij
ons eenigermate ten nutte weten te maken.
Wij vermelden nog dat de balans als
activa vermeldt voor fabrieken en wonin
gen f 1.463.372, machines cn gereedschap
pen f851.778, grondstoffen en fabrikaten
f. 1.476.434, debiteuren f. 633.069, vooruitbe
taalde onkosten f. 19.355, deelneming
andere ondernemingen f. 33.436, kas en kas
siers f. 11.191.
Als passiva o.a.: gewoon kapitaal f2.500.000
preferent kapitaal f. 1.000.G00, buitengewoon
aandeelenkapitaal f. 25.000, pensioenfonds
f. 100.000, crediteuren f. 830.455, bed rijf s-
het dividend noodig geacht was met het
ook op de liquiditeit Men verkeert in de
verwachting dat het nu loopende jaar in
staat zai stellen het thans gepasseerde di
vidend over de preferent-cumulatieve aan-
deelen in te halen. (Het vorige jaar werd op
deze aandeelen 12 pCt uitgekeerd, waarvan
6 pCt. achterstallig).
In de toelichting op de balans wordt o.a.
opgemerkt, dat als regel de grondstoffen
volgens inkoopsprijs werden gewaardeerd,
voor zoover deze lager was dan de markt
prijs aan het einde van het boekjaar
30 Juni, en tegen den marktprijs ingeval
deze lager was dan de inkoopsprijs.
Vergeten mag, in verband met het pro
bleem der werkloosheid, niet worden het
feit, dat, terwijl nieuwe industrieën ont
staan, er niet weinige z ;n, welke haar be-
drijfsmethodes geheel moesten wijzigen,
met moeite zich staande houden of aan
verdwijnen zijn, terwijl ook reeds ver
schillende tot het verleden behooren. Zoo
leiden, doordat het trekpaard zeldzaam is
geworden, de rijtuigfabrieken en de wagen-
bouw, een sleepend bestaan. Nog in 1886
m er in het Duitsche Rijk 42 bedrijven
tot winning van goud en zilvererts; het
nwoordig aantal beperkt zich tot een
paar. Krupp had vóór den oorlog een aantal
40.000 arbeiders, thans ten hoogste de
helft. De struisveerenindustrie kwijnt; het
corset behoeft niet langer vervaardigd te
worden; ook naar de hoedennaald is weinig
of geen vraag meer. Huisindustrieën zoo-
Is houtsnijwerk, knoopen en handweven
geraakten uit den tijd.
NEDERLANDSCHE HANDELS-BALANS.
Het Centraal Bureau voor de Statistiek deelt
mede, dat de waarde (zonder goud en zilver!
van den invoer heeft bedragen in millioenen
guldens in Ooct. 1929: 25S; in Sept. 1929: 231;
In Oct. 192S: 234; in Jan./Oct 1929: 2300 en in
Jan./Oct. 1928: 2252 millioen gld. De waarde
de uitvoer in October 1929: 1S5; in Sept.
1929: 182; in Oct. 1928: 180; in Jan./Oct 1929:
6S0 en in Jan./Oct. 192S: 1.652 mill gld.
Het saldo-invoer bedroeg in de maanden
Jan., Febr., Maart, April, Mei, Juni, Juli, Aug.
Sept. en Oct. resp. S0,4; 53,8; 40,8. 65,1; 60,1;
64,0; 701; 64,4; 48,7; en 73.0; totaal Jam/Och
1929 620,4 en voor Jan./Oct 1928: 600,0 gld.
HANSWEERT, 20 NOVEMBER.
ROTTERD.a.,1:
e st. Telegra
Ic, Lonkhui:
ichting, Scho
DORDRECHT, Fini
ZIERIKZEE. Rosalia, Praat.
PERNIS, Ambulant 4, .st., Assem 4
SLIEDRECHT. Canal, Blom.
STEENBERGEN. Sympliatie, Llch'
UITERMEER, Machlensteen. Doom
DELFT, Celeste, v. d. Struyf.
DUITSCHLAND. Noordster. Wach
Loonen; Député, L005
Emile, Couw
Michelbeek; Moer
Devaert.
ihelde 9. Mat
10. Bott
Gott ven
Dte Geus
Risi-
lering, Harmonie. Hollandla, Stad
it volmaakt, Nieuwe zorg. Elisabeth.
XVehner; Amelle. Verbeek; W. P. B.
De
1 f. 30.112.
rli
Naast eenige verbetering in de weef- en
glasindustrie, moet gewezen op een min
der gunstige ontwikkeling in andere nij
heidstalcken.
De toestand op de arbeidsmarkt was on
gunstiger. Dit kan worden opgemaakt, uit
hetgeen de heer Knobel, consul, over den
economischen toestand in Duitschland
schreef en waaraan het volgende is ontleend.
In de weefnijverheid was eenige
verbetering te bespeuren, al zocht men te
vergeefs naar eenvormigheid in dit op
zicht, Zoolang het zomerweder aanhield,
werden bestellingen gedaan van kleinen om
vang en op korten termijn. In het bedrijf
van gemaakte kleederen waren de voor
raden groot; betalingen hadden een slepen-
den gang; uitvoerzaken bleven in het alge
meen moeilijkheden opleveren door de me
dedinging van landen met lage valuta en
hooge invoerrechten. In de katoennijverheid
heerschte meer vraag vooral naar goed
koops artikelen; gekocht werd nog steeds
op voorzichtige wijze; de voorraden waren
erminderd, door het werken met beperk
en arbeidstijd gedurende de laatste 5
maanden, waarin in de katoenweverij
slechts 60 pCt. van het productievermogen
werd aangewend. De export van geweven
goederen ging echter op niet onbelangrijke
wijze vooruit. In de wol-industrie ging het,
met uitzondering der strijkgarennijverheid,
ook iets beter mede doordat de uitvoer van
wollen stoffen eenigszins vooruitging; or
ders op kamgaren met levering op korten
termijn waren niet onbelangrijk terwijl be
stellingen op langen termijn werden be
moeilijkt door de langzaam, doch voort
durend dalende prijzen van ruwe wol. De
toestand in de lakenvervaardiging
gunstig; er werden bijna geen nieuwe, noch
nabestellingen ontvangen.
Kunstzijde wordt voor Duitschland meer
en meer een belangrijk uitvoerartikel. Bij
den export naar de Vereenigde Staten heeft
het vooral tegen Italië te concurreeren.
De export van r ij wielen vermin
derde. In de eerste zeven maanden van
1928 yverden 163.475 stuks, ter waarde
10.304.000 mark, uitgevoerd. In hetzelfde
tijdperk van het loopend jaar waren deze
cijfers resp. 147.022 stuks en 9.320.000
De uitvoer naar Nederland was in de eerste
zeven maanden van 1928 5014 stuks, en
in hot overeenkomstige tijdvak van 1929:
2529; voor den export naar Nederlandsch-
Indië waren deze cijfers resp. 7641 cn 6422
atUks. Hongarije en Roemenië zijn de beste
landen van afzet van dit artikel voor
Duitschland.
De export van glaswerk vermeer
dert; sedert December 1928 bedraagt hij
meer dan 20 millioen marl; per maand. De
maanden Februari cn Maart van dit jaa>-,
toen deze uitvoer minder bedroeg, maakten
hierop een uitzondering. Aardewerk en
porcelein gaat tegenwoordig over de gren
zen tot een gemiddeld maandelijksch be
drag van tien millioen mark.
Omtrent den toestand der arbeidsmarkt,
lezen we:
Reeds in September j.l. was de toestand
der arbeidsmarkt veel ongunstiger
verleden jaar. In den aanvang van October
nam de werkloosheid toe in het bouwbe
drijf, de metaalnijverheid cn in de steen-
industrie. De in deze bedrijfstakken ont
slagenen konden niet allen werk vinden
bij den landbouw en bij de nijverheid van
consumptie-artikelen. Het aantal volonder-
steunden beliep op het eind van September
010.000, op den 15den October 949.000.
Vooral gedrukt was de toestand in Sak
sen; in het Rijnland bestond er ten deze
geen verschil met 192S; in Westfalep en
Beieren was het beter gesteld dan
Clara. Linkewitz; Tyne, Lccnmans; St. Petrus,
Sep; Germania, Hendriks; Mannheim 228, Wil
son; Clementine, Broekaerr; Annel.se, Van Hou-
wellng-en'; Madeleine, v. d. Meersche; Damco 13.
Van Gennep; Phen. Rhenau 6. Van Heivoort.
IZTBTTH, 20 November.
Gepasseerd voor 4 uur en bestemd Voor:- *-
NEDERLAND: st. Jonel- Assistent: Corner
lia; Ceres 2; Eduard; Adrlana; San Antonie.
ROTTERDAM: stoomschepen: W. a. Rhein 2;i
Grlmnir; Harmonie; Etna: Skadl; Cuvier; Hen-
riette; Flat 2; de Gruyter 4; Mathilde; Adolf;1
Exvoto; Louvois. Lion; Eendracht; Escaut 1;
Claude Bernard; Simson; d'Alembert; Henny;j
13; Flducia, Saam; Charlois lij
Oostervrijk; "Wlljo, Avontuur. Risico, Melnen;!
Eendracht. FSasse; Puccini, v;
d. Berg; Hoffnungstem, Neuer; Tijd is geld;
Ruytenberg; Picardi, Laier; Hendrlka, v. Wijn
gaarden; Valerie 1, Schellemans; W. v. Drlef
d. Velde; Fra Angelus. Meyer; Montan1
20, Meisier; Albert Cuyp. v_ d. Vlies; Susanne.l
imos, Bekker; 'st Josef, Snijders;;
Rees, Rohman; Lahneck, Haas; Josephine, Ma-1
ihielsen; Stad Brussel, Bollé; Harpen SO, Schulz; i
Betsy, Vermeeren; Maria, Bossers; Germaranty,
de Bot; Elisabeth Johan, Klein; Burg Eberbachy
Schölch; Antema, Bakx; Blen Fait, Vermeegen;!
Phllomena, Hoenderop; Richard 8, v. Laak;i
Joan, Vermeeren; Ronia, Ruitenberg; st. Hol-|
landla; Neptun 45, Musslg; st. Hermann; R,i
Karcher 6; Theodora; Revlsio, Boas; Damco 26.'
Rennings; Friedrlchshof, Gutjahr- Gredlima,!
Broekmeulen; Teue, Uhler; Colonia, Suydam;
St AntoniUs, Krlesels; Germajo, Arntz; st. Pio-l
nier; Franz; Amor, Krilger; Caraa Pelu, Jans-
sens. Nederrün 1. Wolz; Winschermann 49. Lin-
kenbach; AMSTERDAM: Totlla, Baks; Ludeger,
Hooümayers; van Driel 39. Hofman; Hunding,
d. Pluym; Neptun 22. Helnecke; Catharlna,
Noordtv(ikBaardwijk; Stompwjjk; I
Rauwens; Wijkdienst 9. de Hair;1
d. Velde; Ideaal, Oudakker; Ve-j
teraan, Urmetzer; DORDRECHT: Höchst, Ro-'
ber; HOOGKERK; Climax, de Jonge- DELFT: I
Maria, Bonnes: HARLINGEN: Grant, Brink;
NIEUWENDIJK: Vertrouwen. Schreuders;!
DEEST: Cosmopollet, Assenberg; NIJMEGEN: I
Max, Terjung: DOESBURG: Helnrlch Kiltchen.l'
Krieger; LEEUWARDEN; Vertrouwen, Bergs-
ma; GOUDA: Emmanuel, Swinkels; SCHIE-I
DAM: Fraternité, Koenderop. VELSEN: Dur-I
ham. Vermeulen: BUDEL: Fullhorn 2. Lief-!
rinlt; Lutzow, Loog; NEERBOSCH: St. An-i
tonius, de Beijér; 'T VISSCHERTJE: Geerrulda!
Maria. Iveijzer; UTRECHT: Vriendschap. vanJ
Ingen; ENKHUI^SN: Dica, van Laar; BUIK-!
SLOOT: Leentje Cornelia, Volker; MUIDEN:!
Bertha Alida, van Kranenburg: WINDESHEIM:|
Antonla Vegina, Westerhuis. Maria, Fernhout;;
ZWIJNDRECHT: Corma, 'van Halles; MIL-'
LINGEN: Johanna. Seepers; BODEGRAVEN:'
Vertrouwen, v. Weel; BERGEN OP ZOOM-!
Myrrah, Verwey;- HARLINGEN: Andrew Car-I
negie. Wolf; Fiuvialo 11, Breure; LEIDEN:
St, Franeiscus, Bakker; HEINENOORD: Be
tuwe. Broekmeulen; DEN HAAG: Binnenvaart;
v- d. Heerde. KAMPEN: Spido, Jourissen;
HAARLEM: Elntrecht 4. Kallbltz; EDAM-'
Maria, Megen; WORMERVEER: Maria, Bur-'
gers; UTRECHT: Feiicitas 2, Boos; GRAVE:'
Festina, Mutflies; DORDRECHT: Catharinaj
Simons; ZUTPHEN: Fafner, Plas: ALPHENi
a/d. RIJN: Terra Nova, Hooglander- ZAAN-!
DAM: Ullthls, de Mey.
GOOLE: ApollWrls 3, Sloots
DENEMAKEN: Flora. v. Estrik.
BELGIS' Fr, EU, Corn.lla, Otter,:'
Cama, Heylen; St. Anton'us 2. Bongers; St. An-'
mgers; Liberté, Michiels; Clara Eli-
Zundert; Grada. v. Dreun.el; Vier Ge-
Twee Gebroeders, de
Dinter; Octavle, Engelen:
Drie Gebroeders, v. Aiphen;
s; Xoif-
Sanl 14.
Huber
Wijkdienst 16, 1
Wijkdienst 4
vermeldt als exploitat
(f. 374.138.) Hiervan komt
gewone afschrijving
en woningen
extra-afschrijving op fabrieksgebouwen an yj October
f. 20.000, waarna nog aan de heclrijfsreserve
kan worden toegevoegd f. 30.112,
In het verslag van commissarissen wordt
o.a. nog opgemerkt, dat passeering van
sabeth, v
Cock; St. Antolne,
Junior 13, de Rooy.WLw
Emanuel, de Decker; Florentlus
tllus 2, Wanders; Patrie,
Heidt; Anna, Hartmans; Transpc
Wilhelm Johan. Bezemer. Transport 66. Paul
wels; Dlna, Kruidhof; Alexarcre. de Blaav;
Ida. de Ridder; Hiawatha, v. Docïewaard; Com-
di Driessehe Rupel, Bollé Johanna,
AJ-' v. Dodewaard Karei,
Navis 9 Dore; Estella,
ïoedgezdlsv. hapAdr!
de Smet;
RUn
Blnr.e-
D«k;
jaar. Verwacht werd dat de werk-
I.215.JÜ01 i00zenverzekering een moeilijken winter,
lering als tegemoet zou gaan. Tegen het eind der1 p- Discb. ounnmg
jving op fabrieksgebouwen mf|and October verergerde nog de toestand i pres- Botu"??a«, Baumann. Aman 4, Waldeck!
a,_A,,cmet name in Saksen. In de week van 10 tot ^am_sa 21/_He,Te!: Tarïl5a Botsch; c g Malei
as in' dezen vrijstaat het aan-M-
i te,., t Dlna- Bos-
1 mannelijke volondersteunden 74.772, dat ri «er.nir.gs: Loire, Kiotter; Comptoir
der vrouwelijke 3S.419. In de textielnijver- B1®y' Baden H. Morgenstern; de Hoop. Ba-
heid heerschte er gebrek aan geschoolde LaIande' Haas.
werkkrachten. 1
