DINSDAG 19 NOVEMBER 1929
TWEEDE BLAD PAG. 6
STADSNIEUWS
DE GESTICHTEN ENDEGEEST.
VOORGEEST EN RHIJNGEEST
Voxslag i
1928.
Verschonen is bij de Boek- en Steendruk
kerij Eduand iJdo alhier het verslag over
1928 van het Krankziarnigengestiolut „Ende
geest", de afdeeJ.ing voor jeugdige zwakzin
nigen „Voc-rgeest" en het Sanatorium
„HhijingeesL"
Hieraan is het volgende ontleend:
Geleidelijk werd ingevoerd een nieuwe,
verplcegwijze, de zg-n. actieve behandeling.
Mcze behandeling, due uitgaat van het be
ginsel, dat de geesteszieken zoo weinig mo
gelijk aan zichzelf moeten worden overge
laten, omdat zij dan veelal 'door ziekelijke
gedachten komen tot dwaze, storende han
delingen en allerlei slechte gewoonten,
eisclit, dat de verplegendcn de patiënten
steeds bezig houden, overdag met arbeid,
's avonds niet spelletjes cn andere ontspan-
ningsmiddelen. Het is gemakkelijk te be
grijpen. dat deze verpleegwijze heel andere
eischcn stelt aan de gesticlvtsdiensten dan
dc vroegere, waarbij veel gebruik werd ge
maakt \an bedrust, al of niet in afzondering
en van de rustbaden. Meer gelegenheid tot
werkverschaffing, vooral ook aan de zwaar
ste geesteszieken, die geen of bijna geen
productie\en arbeid kunnen verrichten, was
noodig: hiervoor plaats en geschikte leioers
te vinden kostte vaak heel veel moeite cn
zorg. Dadr bijna alle patiënten over dag op
stonden, kwam er spoedig een groot tekort
nun bovenkleoding en schoeisel; de aan
maak hiervan deed weer een achterstand
ontstaan in het gewone reparatiewede, het
welk juist zelf ook door de nieuwe verpleeg
wijze vermeerderde. Daar kwam bij, dat
juist in dien tijd de wasscherij met de daar
aan verbonden u roiHveivwerkploatsen
(vouw-, strijk- en naaikamer) verbouwd
moest worden, hetwelk natuurlijk ook ge-
pamvl ™'"ig met een groote stagnatie in deze
bedrijven
Geleidelijk werden in den loop van het
jaar al de moeilijkheden overwonnen, zoo
dat aan het cir.de van 1928 de nieuwe ver
pleegwijze in „Endegeest" overal was door
gevoerd en ingeburgerd. Dat dit bereikt kon
worden is te danken aan de ijverige mede
werking van alle betrokkenen: genees'nee-
ren, hoofdverpleegsters, de leiders van da
huishoudelijke en technische diensten, maar
vooral van het verplegend personeel. In don
beginne stonden vele verplegenden vreemd
tegenover hun nieuwe taak, die ongetwijfeld
in vele opzichten moeilijker is dan vroeger;
maar geleidelijk, naar mate-zij zelf de resul
taten van de nieuwe verpleging zagen, ver
dwenen de bezwaren, zoodat thans, naar ik
meen, allen rnet animo in de mdeuwc rich
ting medewerken.
Voorts treden uit het verslag nog de vol
gende bijzonderheden naar voren:
Terwijl gedurende dc eerste maanden
Endegeest vrijwel geheel bezet was, bleven
na de uitbreiding nog lang een vrij groot
aantal plaatsen leeg en waren aan het
einde des jaars nog S mannen- en 9 vrou
wen nlaatse.n onbezet, zoodat het gemiddelde
aantal onbezette plaatsen dit jaar 13 legen
6 in 1927 bedroeg; in totaal bedroeg bet aan
tal verpleegden 501
Ook „Voorgeest" bad dit jaar nog een
vrij groot aantal onbezette plaatsen, hoewel
minder dan in 1927, n.l. gemiddeld 11
(vorige iaar 17). Vooral de meisjes-af deel ing
droeg biertoe bij; pas tegen diet einde des
jaars daalde het aantal open meisjes-plaat
sen van 10 fi 12 tot 3; in totaal werden 157
patiënten verpleegd.
De bezetting van „RhijngeesV* was iets
beter dan in 1927, n.l. gemiddeld 76.2 tegen
75.25 in 1927, te weten: in de eerste klasse
gemiddeld 8.65 (1927: 8.35). in do tweede
klasse A gemiddeld 36,11 (1927: 35.28), in de
tweede klasse B gemiddeld 12.11 (1927:
12.43), in de Rijksafdeeling gemiddeld 19.—
(1927: 19.19). oo
Er overleden dit jaar in „Endegeest 23
mannen en 31 vrouwen, in „Voorgeeft" 4
jongens en 5 meisjes en in „Rlnjngeest" 5
lieeren en 5 dames.
BOUW- EN WONINGTOEZICHT
Verslag over 1928.
Aan het ter drukkerij van de fa. IJdo
verschenen Jaarverslag van het Bouw- en
Woningtoezicht van de gemeente Leiden over
het jaar 1928, is het volgende ontleend:
Door den brand van het Stadhuis zijn alle
gegevens vervat in: archief, administratieve
bescheiden, kaartenfetelsels enz. vernietigd.
Het is daarom niet mogelijk alle in het ver
slagjaar behandelende gevallen te memorce-
ren of daarvan cijfers of gedetailleerde ge
gevens te verstrekken.
Uit. de maandelijksche verstrekte opgaven
'aau liet Centraal Bureau voor de Statistiek
is hot volgende kunnen worden opgemaakt:
Bouwvergunning werd in het verslagjaar
erlcend niet inbegrepen de werken.
Zooals men ons mededeelt, opent de firma
A. Krevmborg Co., Hofleveranciers, in
1930 twee groote filialen, te Nijmegen, Mo
lenstraat lik. Ziekerstraat (hun 29e filiaal),
te den Haag, Weimarstraat, hk. Beeklaan,
(bun 30e filiaal).
Uit den Omtrek.
ALPHEN AAN DEN RIJN.
?rd—FlorU d. J
Vonk—HagendHk
M C Fuik—va
E B Ho u o
im z. M R
it—Holing d P 1» van Doorne-
e Jong—Bakker z.
n: W van Eek 19 j. H J I.emkes
n W van Wllk
R O robben 19 j on C H Markman
x Oest 96 J en P H Hoogervorst
een 27 J en P \V Sclireuders 3u
u wd c L B van Nes en C var
an den Brink en .T vnn der Ster
lar en E van der Pol. C A dc
PLOTSELING STERFGEVAL.
Een 60-jarige dame uit het Sint Josefge-
gevoerd" door de Gemeentewerken of de Bc-j sticht is, toen cjj Maandagmorgen het
drijven voor den bouw van:
nieuwbouw: 104 perceelen o.m. omvattende
10i woningen;
herbouw: 16 perceelen, omvattende 14
woningen;
Veranderen, uitbreiden en vernieuwen:
2C0 perceelen, o.m. omvattende 219 wo
ningen;
Ook werd vergunning verleend voor den
bouw. veranderen, uitbreiden cn vernieuwen
van 33 kleine bouwwerken, als schuurtjes
en dergelijke.
Voltooid en in gebruik genomen werden
in het verslagjaar:
nieuwbouw: 307 woningen.
Op 31 December van het verslagjaar wa
ren nog in uitvoering:
nieuwbouw: 101 woningen.
Het aantal in dc stad e.ar.wezige wonin
gen vermeerderde met 129.
Wegens voltooing van het Ille plan van
de Vereeniging tot bevordering van den
bouw van Werkmanswoningen, t.w. de 174
woningen nabij den Morschweg, kon aan
alle bewoners van de nog bewoonde onbe
woonbaar verklaarde woningen een woning
worden aangeboden. De meesten maakten
van het aanbod gebruik cn verhuisden in
do maanden September en October.
Ongeveer 11 gezinnen bleven in de onbe
woonbaar verklaarde woningen cn aanvaard-
don de risico van het zelf vinden van een
andere w oning binnen het eindigen van den
termijn tot ontruiming der woningen.
De kosten van den dienst hebben bodra-
Aan jaarwedden vast personeel... f 19141.66
Aan salaris tijdelijk technisch
personeel
Aan salaris tijdelijk administra
tief personeel - 4521.50
Aan bureaukosten, huur rijwielen
enz- 702.59
Totaa'
GEEN SFREEKUUR.
De Wethouder van Onderwijs, Mr. Tepe
is verhinderd morgen (Woensdag) middag
spreekuur te houden.
DIACONALE CONFERENTIE.
Men verzoekt ons mede te deelcn, dat de
diaconale conferentie van. de classis Leiden
dor Geref. Kerken, die was bepaald op
Woensdag 20 Nov., is uitgesteld tot Woens
dag 27 Nov.
DE VALKENHEI DE-FILM
Uit verlies winst
Reeds om zeven uur gisteravond stonden
de menschen i.11 grooten getale voor (ie
Stadsgehoorzaal om zich voor de vertooning
van de Valkenheide-film in de Stadsgehoor
zaal vaai een goede plaats te verzekeren.
Langzamerhand stroomde de zaal vol cn
zoo groot was de belangstel ling, dat nog
velen moesten worden teleurgesteld.
Z a hebben de organisators van dezen
avond uit verlies, winst geboekt. Het uitstel
van de vertooning, die de vorige week in
Prediker niet door kon gaan is blijkbaar
- een zeer goede propaganda geweest.
l>s. GrootEnzerink sprak in zijn in
leidend woord zijn groote dankbaarheid uit
over de groote opkomst. Spr. wees er voorts
op, dat de film die vertoond zal worden een
bewijs bedoelt te zijn van de kracht cn den
rijkdom en dc algenoegzaamheid van het
Evangelie van Christus. In het werk dat op
Valkenhei de verricht wordt, wordt dit zon
neklaar getoond.
Dc heer van Gaasbeek, die de film toe
zou lichten, bracht aan Ds. Groot-Enzerimk
hulde voor zijn onvermoeid werken in het
belang van deze zaak. De zaal onderstreepte
deze hulde met een hartelijk applaus.
De rolprent is onderhoudend en boeiend
van het begin tot het eind. De beelden zijn
scherp en dc tekst is uitstekend verzorgd.
„Van zonde en zegen" is de titel. Van
zonde cn zegen laat de film ons zien. Ze
geelt het verhaal van den van kwaad tot
erger gekomen jongen, die ter beschikking
van de Begeering wordt gesteld en zoo
doende op Valkenheide terecht komt. We
maken dan zijn leven in de Stichting mee
van zijn komen tot zijn gaan cn krijgen
daarbij de gelegenheid te bewonderen het
prachtige werk dat hier in naam van den
Heiland wordt vorrioht; hoe hier de jon
gens. die dreigden voor altijd te mislukken,
als bruikbare leden aan do Maatschappij
worden terug gegeven. We zullen de film
overigens niet op den voet volgen. Met deze
opmerkingen in 't algemeen meencn we te
kunnen volstaan.
Alleen het slot willen we nog releveorcn.
De film houdt daar den beschouwer noodi
gend het Valkenheidebusje voor met het
vriendelijk verzoek: „Geeft naardat gij ont
vangen hebt"
Het is hier een verzoek. Van den Heiland
is het een bevel, waaraan men zich niet ont
trekken mag.
De avond werd door Ds. Groot En
rink gesloten met woorden van dank en
dankgebed.
Het is een boven alle verwachting groc*
succes geworden.
KATWIJK,
n: J LafeberMeeuwis
■tl* Jong 7. A M Aanl
Guiltv PuUn d M
M v DuUnVa
mgd 7 P v DijkNoppe d
one veld en G.
0 65: Ver
12 on 1.'
ULCHusren M-
10-12 0.5
10-12 fO.C
W P van der
Pierlot 14
Loveliness
on 1 30.
N RIJN
10-12 f P
VPd CMnon
on l.r.nT
1.30 10-1
uur alhier in de Clir. Gercf. Kerk voor de
Jeugdvereeniging een rede te houden over
het onderwerp: „Kalcbs Kruis".
AUTOBOTSING.
Zaterdagmiddag kwamen twee auto's bij
het kruispunt Postkantoor met elkaar in
botsing. Van de luxe auto werd de bumper
eniield, doch verder deden zich geen onge
lukken voor.
OLIJAN'D'S DI.OEMBOIiLENHUIS LISSE.
ƒ2.30—3: Due
na 4.50; Lu It
3—3 80; Rosi
i Murlllo 2.80—3.40; Sal
i Biirlleon
Pr. ofHa
2.60—3 20; Loveli-
oni 2.50—3; Pr.
Copland 2.S03.60.
.parity
lo 5560; Ibis 180—18.'
—180; Fred. Mi
145—150; Vei
i La Reine 55—60; Pr.
95—105; Coul. Cardinal
i. Brlllnnt 1 110—120; Barlljron
ith 65—70;
50—CO; Farnc Sander
4 np 1.80, ir op 0.75. 10-1
hut 14 op 4, 12 op 2.30, 10-1
op 2.10. 12 op 1.10, 10-12 ƒ0 1,
1 op 3 S0; 12 op S. 10-12 1.90
ƒ1 60 10-12 f 0.65: Mr. Mark
0.85: Thomas Edison 12 op
•Jarly Sunrise 12 op 2.40: ML
tra'12'op f 'kSO. 10-12 f OtÓ/'Ro
"•o 1.70. 12 op 1.30. 10-12 0.7
2 op 4.50. 10-12 2: I/Tonooenc
12 on 1 10. 10-12 f 0 60: Will;
1.50. 10-12 f 0 TT.- Malden Blusr
?op 1, 10-12 f 0.5-,: White Glan
2 on 3. 10-12 f 2 10; rink Per
fl 50. 10-12 0.85; Pearlet Cardl
2 0.75: Mr. Fr. Pendlel
BOTSING.
Gisteravond kwamen twee werklieden uit
Katwijk can Zee die huiswaarts keerden, in
de Nieuwsteeg met elkaar in botsing. De een
was per rijwiel, de ander per motorfiets. Bei
den gaven elkander dc schuld. Spoedig was
de gemeentepolitie ter plaatse, die hen mee
nam naar het Gemeentehuis om hen te on
dervragen. Rijwiel en motorfiets waren t
schadigd
MOOI RESULTAAT.
Dc leerlingen der hoogste klassen der Otto
Baron van Wassenaar van Catwijckschool
verzamelden met den verkoop van zegeltjes
voor de Christelijke, Gezondheids- en Vacan-
tiekolonichuizen de som van f 82.90. Voor
zeker een prachtig resultaat. Hier past dan
ook een woord van dank aan de milde ge
vers en geefsters, doch niet minder aan de
ijverige verzamelaars.
KIESCOLLEGE NED. HERV. KERK.
Tot gemachtigden in het Kiescollege der
Ned. Herv. Kerk alhier werden na gehouden
stemming herkozen de hoeren W. v. Beelen,
C. Ravensbergen Gz. cn D. M. v. d. Gugten:
Herstemming zal plaats hebben tusschcn de
heeren Nic. Haasnoot cn J. Kloos.
In de derde rc
werden 'n groep
uitgespeeld
Goudsmit won van Van der Nat en Bloem
van De Blécourt. In groep B won G. Bos
scha van Van der Eist, W. H. Boscsha van
Segaar en Braggaar van W. H. Bosscha.
Remise speelden Demmendal met F. de Bruijn
cn Ouwerkerk met Schoppen.
AANGIFTE VREEMDELINGEN.
Dc Commissaris van Politie te Leiden
brengt in herinnering dc Verordening, reg.:
lende het toezicht op in Leiden vertoevende
Vreemdelingen, waarbij is bepaald, dat een - v
ieder, die een Vreemdeling in zijn inrichting, organisatie zal njdagavond ..y aov.
huis of woning opneemt, binnen 24 uur ver-, half acht in de zaal voor Prot. Clir. Bela
plicht is daarvan kennis te geven aan ge-: gen plaats vinden. Het oponvngswoord zal
noemden Commissaris van Politie (bureau i uitgesproken worden door den voorzitter
Vreemdelingendienst Zonneveldstraat al-1 Kalkman. De heer C. TabaK, alg. sec-r. N. J.
hier, geopend van 9—12 uur, van 2—4 uur j V.. zal een rede houden over het onderwerp:
n van 7—9 uur).
Door aangifte aan het bureau van de Be
olking en den Raad van Arbeid verval!
lovengenoemde verplichting niet
Verzuim is strafbaar gesteld.
Deze bepaling geldt niet alleen voor dienst
personeel, doch ook voor logé's enz
KATWIJK AAN ZEE
RUIT INGEGOOID.
In de wagenmakerij v;an den heer v. d. H.
in de Zandstraat is een ruit ingegooid. De
dader is bekend, die zijn straf niet ontloo-
pen zal.
CHR. JEUGDORGANISATIE.
Een propaganda-a vond voor de Chr. Jeugd-
RIJWIELEN ONBEHEERD.
Bij de politie zijn inlichtingen te bekomen
omtrent twee rijwielen, die onbeheerd op de
openbare straat zijn aangetroffen.
AANHOUDING.
Op verzoek van de politie alhier is te
Afford oil aangehouden zekere W. R. een
Duitscher van nationaliteit, die "zich alhier
aan rijwieldiefstal had schuldig gemaakt.
POSTKANTOOR LEIDEN.
„Jonge mannen verecnigt U". Opgevoerd zal
worden de historische samenspraak: „De
sing van Breda". 1ste bedr.: Het plan
beraamd; 2de bedr.: De inscheping: 3de
betlr.: In het schip; 4de bedr.: In de veste;
5de bedr.: De list gelukt
Het orgelspel is van den heer Nic. van
Beelen. Verder nog zang, voordrachten, op
stellen.
Het slotwoord zal door den heer Siderius
uitgesproken worden.
Hang; Wed. G .van
HlnnkeiiDiirer-He?-.
Boudtllc, Warmond
Me.1 O vnn Pel ft—
H H Dlneomans, A
senders onbekend zlln, te-
e helft der maand Oct.:
NV Parfumerie Apollo,
kei—van Dijk, Hang: Mw,
r. Kaïrlero; Moj. Marle
reau, Wagenstraat Haag;
i Hu tin, Katwijk aan Zee:
rsfoori: H E A W Frjillnk
Maasbode. Rott
-tog. RüswUk: Frt
fiijkibure-iii. Amv
en, Haag; v d Loo.
n. Voorschoten; M Beekhuizen,
i Felchtlngen. Eist; MeJ. Kleü'n
Mej.S. Ede.-veen. Amsterdam; Vi
er. Amsterdam. C Vei boog. Ann
rlnd. Ma islihU.
leven Iiit'tenlnudt Annl» Arkl-'O,
L J B'irrcnws Paris; MeJ. A
nthalsche baan België. M.
Leen llnud
Vel dw (ik;
:z. AmetPr-
.m. A RtJns
terdam; H
raiibepeeleD
•ander. Pe-
Hefdelber
Mnnchest
Links Ca
Londen
Mr. Rlchnrd Leaver. Blackburn
•aris; H. Lyons. Spring Lake; H.
igton: A Monasch Oppenheimer.
Priel Clara. Westo; J. Taillor.
St. 76. Essen; J. H. Scholes,
KAMER VAN KOOPHANDEL.
VOOR RIJNLAND.
Nieuwe inschrijving. IS Nov. Gebr. P. .T.
en B. N. S. Hartwijk, Leiden, Hoogewoerd
163, (meubelmakerij en meubclhandel. Venn.:
P. J. Uir!wijk, Leiden, cn B. N. S. Hartwijk,
Leiden.
Wijziging. 18 Nov. H. G. van Luijken, Lei
den, Brecstraat 39, muziekhandel. Wijz. uit-
I geoef. bedr.: Tevens handel in radiotoestel
len en electrische artikelen.
18 Nov. Gramofoonhuis „De Concurrent",
Leiden, Burgsteeg 9. Oph. Fül.: Nieuwe Rijn
37, d.d. 9 November 1939.
KOUDEKERK.
GEMEENTERAAD.
Vergadering van den Gemecnteraaad op
Donderdag 21 Nov. a.s., des voorm. 9.30
ten Raailhulize.
Punten ter behandeling: Notulen. Ingeko
men stukken. Mededeelingen. Vaststellin;
erordenimg art. 11 Ibis der Gemeentewet
voor liet brugbedrijf. Vaststelling begrooting
dienst 1930 voor het brugbedrijf. Verhuring
Postkantoor en woning brievengaarder.
Comptabele besluiten. Benoeming onderwij
zer Openbare Lagere School. Voordracht: 1
Fr. J. v. d. Voorde te Gouda, 2. J. Viersen
te Leiden. 3. P. Suringhroek te Vlaardingen
Voorstel tot aanschaffing van een begraaf
toestel. Voorstel van den voorzitter tot ver
hooging jaarwedde wethouders. Voorstel tot
hte verleenen van een gratificatie over 1929
aan den Gemeentewerkman en tot verhoo
ging van di ens Jaarwed-de met ingang van
1 Januari 1930. Nadere voorstellen inzake
bediening van de Koudekerkschc brug. B»
dame schoolgeld van A. C. van Wensveen
Vaststelling steunregeling in geval van
werkloosheid.
LEIDERDORP.
BAZAR.
In het catechisatielokaal zal Donderdag e
Vrijdag, 21 cn 22 Nov. a.s., een bazar gehoi
den worden" ten bate van de Kerkrestau
ratie.
VOORZITTER KNAPENVEREENIGING.
Als voorzatter der Knapenvoreen. „Obadja"
is gekozen de heer M. van Winkel.
LISSE.
REDE Ds. H. JANSEN.
De Leger- cn Vlootpredikant in Alg. il
Ds. H. Jansen, hoopt Woensdagavond i
Dük
J Kulk en
I^eidei
d Zaal—Hui
Idem P Dui
ille te zijn. Van heide kanten eenigc mede
werking en men komt tot het gcwenschte
doel.
WASSENAAR.
POSTEXPEDITIEKANTOOR TE LEIDEN
GEVRAAGD.
Dc* Vereeniging Wassenaar Vooruit heeft
aan het Hoofdbestuur der Posterijen voor
gesteld aan hot station te Leiden een post-
expeditiekantoor te maken, ten-einde de post
aangevoeld dooi- do tiiams, die van Den
Haag, Noord wijk, Katwijk, enz. samenko
men, over te nemen.
Door het plaatsen van brievenbussen op
deze trams zou het postverkeer belangrijk
worden bevorderd cn het postkantoor te Lei
den worden ontlast.
Dc Vereeniging vertrouwt, dat heiangheb-
lienden zeker dit voorstel zullen willen steu-
Rechtzaken.
KANTONGERECHT LEIDEN
C. P. NoordwüUei
ld.; J. IC. ider
egen 2 of i
ig der arbeidsw
Oegstgeest lig
d.; K. L.
overtra-
H. J.
3 d.: M. do B.. Haai
Uitgeest. I
■bt '8 of 2
mder licht i
of 1 d H. H. Ide:
r. H. S. te eLiden
3 of 2 d C. S. Ka
-c-ding der likw
vtlk. fietii
ipwUk ge(
ml 2 50 of
ding der Ukwet
klaring maat; P.
hel, 3 of 2 d.: A. V.d. L..
wijle,
lemmormeor Heereweg 140 C Th
en N.H. Heereweg 18 5 CA de
ezln vnn I-Inarlommermcer Kunanls
MeJ. M M L F Scholto van Hotterdan
raat 11 K Tlmmers van Katwijk
NOORDWIJK AAN ZEE
J., v.- ai
eiden.vuilinhetwaterwe rpen alsvoor; H
•dwilk. fietsen zonder licht 3 of 2 d.;
F. J. van P. overtreding der verord. Lelden oj
•antpolltle 1 of 1 dag; J. van A„ met een
ragenr Uden zonder reflector f 3 of 2 d.;
E G. fietsen zonder licht alscvoor; A. v.d. F...
Hden on \Wboden töd
f 277
REDE Ds. VELDHOEN.
Op uitnoodiging der C. J. V. „Volg Mij"
hoopt a.s. Donderdag in 'de Herv. Kerk te
spreken Ds. Veldhoen van Voorburg.
BIJBELGENOOTSCHAP.
In de Geref. Kerk sprak gisteravond Ds.
Westenburg, Herv. pred. te Feijenoord, in
het belang van het Ned. Bijbelgenootschap.
Met groote aandacht werd deze spreker ge
volgd bij de bespreking varf de schoonheid
en dierbaarheid van den Bijbel, d. i. Gods
Woord
SASSENHEIM
PROPAGANDA-CLUB
„GROEN VAN PRINSTERER".
Wij herinneren onze lezers aan de jaar
vergadering van dc propaganda-club „Groen
van Prinsterer", welke hedenavond om 7y2
uur gehoudeQ wordt in „Concordia".
Behalve de jaarverslagen van secretaris en
penningmeester en bestuursverkiezing is
aan de orde een inleidend woord door den
voorzitter met het onderwerp „Getuigen van
het licht", zoomede ccn opwekkingswoord
door den heer R. A. den Ouden van 's-Gra-
venhage. Er wordt gerekend op een volle
NED. CHRISTEN VROUWENBOND.
De -Ned. Christen Vrouwenbond, afd. Sas-
senheim, houdt op Donderdag 21 Nov. a.s.
des avonds 7% uur in dc „Fröbelschool" een
vergadering. In die vergadering hoopt als
spreker op te treden Ds. W. G. I(r>;amp,
Ned. Herv. predikant alhier, met het onder
werp „Het zevende gebod in het licht van
den tegenwoordigen tijd". Laat iedereen zor
gen present tc zijn.
NED. HERV. KERK.
Tot notabelen der Ned. Herv. Kerk zijn
gekozen de lieer C. D. van Goeverden cn D.
Knetsch.
VERGADERING PATRIMONIUM.
Alhier hield Patrimonium haar eerste ver
gadering. De heer M. Noort hield een inlei
ding over Bezorgdheid, en de heer M. Ben
schop over Het Huisgezin. Tot bestuurslid
werd herkozen dc heer A. Vogelaar. In
vac. Benschop werd benoemd de heer G.
Tol.
VALKENBURG
OPBRENGST BAZAR.
De. opbrengst van de bazar, georganiseerd
door de Dameskrans alhier, en waarvai
opbrengst bestemd is tot aflossing van de
kosten voor dc verwarmingsinstallatic der
N'ed. Herv. Kerk, bed.l igt bruto f 1030. Voor
de Dameskrans een prachtig succes.
POSTBESTELLING.
Naar we vernemen kunnen de bewoners
van de Rijnstroomlaan er in het vervolg vrij
wel van verzekerd zijn, dat de poststukken
ook met de avondpost bij hen zullen ivo:
bezorgd. De huizen zullen in de Laan
het huisnummer worden voorzien, hetgeen
de bezorging der stukken vergemakkelijkt
en wat voor het personeel der posterijen een
aanleiding is, om in deze dc bewoners Ier
War
M. P- tc
Leider
woonplaats
I of l' daT
icld.
Land- cn Tuinbouw.
Voornaamste Nieuws.
BINNENLAND
Ihlz 1)
Verschenen is hot Voorloopig Verslag in
zake het wetsontwerp tot verlenging van
den geldigdheidsduur van de tijdelijke op
heffing van dc vaccinatie.
Verschenen is de Memorie van Antwoord
op het Voorloopig Verslag aangaande de bc-
grooting der Staatsmijnen.
De huldiging van Prof. Mr. P. A. Diepen
horst bij zijn zilveren hjogleeraarsjunileum
heeft gister onder groote belang-1 hing
plaat0 gevonden.
(Blz 3.)
De surséance van de Prov. Ban.lLver oni-
ging.
(Blz 5.)
Dc begrooting voor 1930 van Suriname is
ingediend.
De herziening van de telefoontarieven.
Overleden is Ds. G. Bolkestein, pred. der
Ned. Herv. Gemeente te Apeldoorn.
(Btz 9
De predikant-dichter Ds. P. tluet.
BUITENLAND
(blz. 2).
Henderson over de betrekkingen met Rus
land.
De uilslag der Gemeenteraadsverkiezing
in Berlijn.
De Duitsche kolonisten, die Rusland
Ion verlaten, worden door de so\ je,rcgeering
daarin verhinderd.
Ontploffingsramp op een leeg tankschip
te Antwerpen.
Scheepsramp in Mexico.
DE LOOSDUINSCHE TUINBOUW.
Iet is den tuinbouw best aan te zien dat
het in de meest bedrijven dit jaar niet al
oosklcurig is toegegaan. Ip de laatste
jaren verrezen de warenhuizen en kassen als
paddestoelen uit den grond, thans worden
er echter weinig nieuwe kassen bijgebouwd.
De tuinders durven het niet aan om hun
bedrijf meer uit te breiden en meer kapitaal
in hun onderneming te steken. Men wil
eerst afwachten wat de toekomst brengen
zal, vandaar dat er een ongekende slapte
heerscht in die bedrijven, welke dc raam
lijsten fabriceeren cn kassen cn warenhuizen
bouwen. Van de z.g. stookkassen schijnt
men nog het meeste heil te verwachten, al
thans vele tuinders breiden hun centrale-
verwarming uit, of die zich tot dusver met
enkel koude kassen tevreden stelden laten
deze nu van verwarmingsbuizen voorzien.
Het blijkt ook nu weer dat de tuinders,
die in het bezit zijn van verwarmde kassen
de andere tuinders in vele opzichten voor
zijn, niet alleen dat men daardoor vroeg
met de voorjaarsproducten op de markt kan
komen on dande meeste kan loopt een
behoorlijke prijs voor de producten te ma
ken, maar ook in het najaar valt er met
verwarmde kassen nog wat tc bereiken.
De jonge, laat-uitgepoote tomaten, leveren
nu aardig wat op. Wanneer de koude-kas
en natuurtomaten hijkant uitgediend hebben
dan is er nog wel vraag naar de jongge-
stooktc tomaten. Zoo besteedde de handel
nu voor A-soort van f 16.40 tot f25.50. voor
B-soort van f 10.90 tot f 23.80, voor C-soort
van f 10.30 tot f23.10, voor C.C.-soort
f4.50 tot fS.90 en voor de Bonken van f 10.10
tot f 18.20 per 50 kilo.
Ook dc Boonen m de kassen geteeld brach
ten in de laatste weken hooge prijzen op.
Stokprincesseboonen deden van f63.— tot
f73.Stamprinccsseboonen van f 60.tot
f64.—. Snijboonen van f63.— tot f70.—
boonenstek van f30.— tot f46— per 100 kilo.
De aanvoer van deze producten begint ech
ter zeer klein te worden en zal slechts nog
zeer kort duren.
Kool kwam nog in diverse soorten ter vei
ling. Men besteedde voor de Bloemkool van
f 18.— tot f 22.- - voor het eerste soort en
van f 3.— tot 14.90 voor tweede soort per
100 stuks. Verder noteerde Chinecscho kool
van f 1.40 tot f 1.90 en groene kool. waarvan
cok zeer geringe aanvoer van f2.50 töf f2.80
per 100 stuks I.'oode kool ging van f2.—
tot f4.20 per 100 kilo. Met belangrijke
voerd-wordt voor de Boerenkool van f 0.0S
tot f0.35 per kist van 7 kilo betaald. Spruit-
kool deed van f 18.tot f20— per 100 kilo.
Keukengroenten kwamen niet omhoog. De
notecringen waren voor Prei van f 1.60 tot
T 2.80, voor Peterselie van f 2.10 tot f2.30, voor
Kervel van f 1.40 tot f 1.80, voor Seldery van
f 0.70 tot f 1.80, voor Ivnolseldery van f 3.—
tot f7.80 en voor de Radijs van f 1.— tot
f2.per 100 bos. Spinazie bracht op van
f 0.50 tot f 1.15 per 4 kilo, cn voor de Pos
telein besteedde men van f 4.10 tot f 6.— cn
tweede soort van f 1.10 tot f 2.60 per 100
krop.
Fruit kwam er niet veel mcfr. alleen nog
wat appelen cn peren welke respectievelijk
van f9.10 tot 124.en van f7.— tot f25.—
per 100 kilo ophrachten. Schorseneoren wor
den door vele tuinders ingekuild om dit pro
duct tegen vorst te vrijwaren, wanneer dan
van de winter de prijs stijgende is brengt
men het weer tc voorschijn. Voor wat nu
op de veiling kwam besteedde de handel
voor eerste soort .van f9.tot f 10.30 voor
cle tweede soort van f4.50 tot f7.10 per 50
kilo. Andijvie met belangrijke aanvoer no
teerde van f 1.40 tot f3.70 per 100 struik,
terwijl men voor de Krulandijvie van f 0.40
tot f 0.70 per kist besteedde. Stoofsla ging
van f 0.40 tot f 0.60 per kist van 6 kilo.
De veilingen zijn thans teruggebracht tot
drie per week, zooclat ze tot den gewonen
winterdienst zijn ingekrompen. Wat
export verladen wordt is nog wel van
teekenis doch van de speciale exportveilin-
gen maakten de tuinders geen gebruik
meer, men prefereerde de volle concurren
tie op de hoofddagen, aizoo werd tot op
heffing der tusschendagen besloten.
Het artikel andijvie voert thans nog den
boventoon. De aanvoer bedroeg 80.0J0
100.000 struiken per veilingdag. Voor goede
kwaliteit heeft de hancfel veel ambitie.
Evenals in de eerste week dezer maand
varieerde de prijs voor prima kwaliteit 1
f. 4f. 5.50 per 100 stuks. De struiken be
ginnen echter kleiner te worden en
kwaliteit steeds minder zoodat verscheidene
tuinders zich met lagereprijzen tevreden
moesten stellen.
De vraag uit Duitschland naar cle spruiten
was de afgeloopen week niet zoo groot i
in de voorgaande weken. Voor de vai
spruiten schommelde do prijs om de 20 ct.
Prima kwaliteit werd tot een kwartje
kilo betaald en hoofdzakelijk voor de groot»
steden verkocht.
De kropsla kwam nog geregeld aan
veiling. De allerbeste kroppen uit de run
konden tot f. 8 per 100 sluks opbrengen, I
terwijl in doorsnee f.4 gemaakt werd. Del
krompjes zijn erg licht cn feitelijk niet meer I
dan vellen. Tot heden mogen de tuinder» I
van het zachte weer profiteeren. Niet alleen
zou laatstgenoemd product bij eenige vorst
doch ook de bloemkool en verscheidene
dere producten, direct van de markt v
dwenen of nagenoeg ongeschikt voor
consumptie zijn.
De vraag naar de bloemkool bleef niet
tegenstaande het vergevorderde seizoen
groot. Een buitenkansje maken daarom de
inbrengers die goede kwaliteit kunnen aan
bieden daar gemaakt werd van 1220 ct.
per stuk.
De Chineesche kool of Cantonner Witkrop
ziet men weinig meer verschijnen. De ani
mo was ook voor deze nieuwigheid de
laatste weken niet zoo groot meer. Van de
overige koolsoorten is de aanvoer van c
groenntjes van beteekenis. De vraag na;
bospeen bleef voor goede kwaliteit onve
minderd. De z.g. dubbele bossen noteerden
tot ruim 12 ct. per bos. De belangstelling
voor de knolselderij was niet groot,
zwaarste knollen konden in 't laatst
week maar even boven f. 0.30 maken. De
tuinders houden bij deze lagere prijzen het
product vast. Spinazie bracht voor goede,
kwaliteit uit de ramen goede prijzen op,
het natuurjDroduct week erg in kwaliteit af
en werd dientengevolge meermalen tegen
lage prijzen verhandeld.
Het aanbod van witlof bepaalde zich lot
enkele kleine partijtjes.
Appelen en peren als tafelfruit genieten
nog goede belangstelling. Stoofperen en ap
pelen kondon voor de beste soorten hoogerc
prijzen maken als in de voorgaande weken.
's-GRAVENHAGE
KRIJGSWETENSCHAP.
Orde en rust in Ncd.-Indië.
De Vereeniging ter beoefening van de
Krijgswetenschap houdt een bijeenkomst op
Vrijdag 29 November in Den Haag.
De kapitein van den gen. staf N. I. L.
leeraar aan- de Hoogere Krijgsschool A. A. G.
Feuilletau de Bruyn zal een voordracht hou
den over: „De handhaving van orde en rust
door het leger in Ned.-Indië", waarbij de vol
gende punten in behandeling zullen komen:
1. Orde en rust zijn voor welvaart en
wikkeling v&n land en volk factoren van
betwistbare urgentie.
2. Niet alleen aan- onszelf en aan de inheem-
sche bevolking zijn wy verplicht te w;
voor een geregelden gang van zaken; ook het
buitenland stelt in dit opzicht rechtmatige
eischen.
3. Daarom moet zoo noodig met kracht kun
nen worden opgetreden tegen uitwassen i"
inlandsche beweging, waarvan zekere stroo
mingen, door hun gevaarlijke tendenzen, een
voor orde en rust voortdurende bedreiging
vormen.
4. Van de beschikbare machtsmiddelen,
leger en politie, heeft bij de handhaving van
ons gezag het leger de belangrijkste taak te
ven-uilen.
5. Door vermindering van de legersterkte
wordt de inwendige veiligheid van Ned.-Indië
op bedenkelijke wijze in gevaar gebracht.
6. Om dezelfde reden Lean ook van omv
ming van het leger in Ned.-Indic tot een zuii
politic-orgaan geen sprake zijn.
BIJ KLEYKAMP.
De heer H. P. Bremnier zal a.s. Woensdag,
avond 20 November zijn derde lezing houden
over de schilderkunst der Hollandsche im
pressionistische school in de 19e eeuw, v
dc leden der Kon. Kunstzaal Kleykamp.
