EIKEN DAG MAGERDER
DINSDAG 19 NOVEMBER 1929
EERSTE BLAD PAG. 3
U!T DE INDISCHE BLADEN
CREUTZBERG SPREEKT^
De afgetreden vice-president van den Raad
von Nederlandsch-Indlë, Mr dr. Creutzberg,
heeft zich. op zijn rc-is naar Nederland, te Sin-
■jHH rtnc,n v OWPn nor Gfin Vheeffei?W°°
- .....ge dingen gezegd,
i do na
nde over de rnooraaansiagt
ters ln Indië heeJt de heer Creutzberg medi
iropcc
de algei
welke wij
op plan-
medege-
In Indlë
3 aandacht v
■nde over de m<
ndië heeft de hi
deold. dat. ,do gemiddel
zich er niet van bewus
atmosfe.
van Nee
laats
bet groeiende natloi
„Op sommige plantages Is het zeer rustig,
op andere daarentegen hebben de leiders den
grootsten last om do orde te bewaren. Of com
munisme de ondergrond ls voor deze onrust, is
moeilijk te zeggen. De ontwikkelde Inlander,
die het zou kunnen weten, durft niets te zes
gen. want hij weet welk een woede zijn uit
lating zou veroorzaken onder do lagere klas-
Men zal zoo voegt do „Dell Courant" hler-
de de domheid
sen ph
erande
arbeldc
•lljke
■wijze, zooals dat vroeger gewoonte was.
Do heer Creutzberg heeft ook aan den Brlt-
pehen journalist uiteengezet, welke staatkun
dige hervormingen hier zouden worden inge
voerd. Deze Journalist vroeg zijn oordeel over
4e invoering van do inheemsche meerderheid in
Jen Volksraad en hij noteerde: ..Mr. Creutz
berg shrugged his shoulders saying:
bav«
_ndla
iajority".
blijft hot
che voorbeeldo]
ander oordeel gaf
dezelfde droevige i
i de vraag of hij
een Invloed het
Ned. Indische po
ll heeft willen wijzen op het
ls Br. Indië met
het onderhoud
mighoudend
opdeed,
sprake gekom
Wat hij dan
Volgende:
„Communisme li
de bq1
n onderstrooming. Men
g niet van. Het is er,
et ls moeilijk de kracht
:e schatten. aJo inheem-
zich zelf weinig over".
deelde de heer Creutzberg mede,
lositie
l Ned.-Indlë niet
piet tl»
van go
En V
wat ji
wicht
rhoud afgeloopen,
- juden gaarne ge-
d hebben, of allerlei uitgaven, bijvoor-
1 voor ander dan elementair onderwijs,
nieuwe academische faculteiten enz., alle
n. welke de heer Creutzberg voorstond,
oo'n financieelen stand van zaken wel ver
boord zijn.
:ouden
Interview
beeft afgezet. A
objectief heeft
IS"!
:rd uit Indlë weggegaan óf wij
DE P. S. L
Eet mankeert aan de leiding.
Tegelijk, dat de P.N.I. zulk een slag heeft
wraak bezin
gezag der le
rustig voort
stand herinni
Gouycrneur
geering tocs
de ondermijnii
an de Partij Sa
het AI.D. (Tol
mhuwing uitgin.
:ampagne tegen hem
gde het blad. De heer
rteld, dat de P.S.I. joi
eatio naar bin
geldzaken dien
lljke zaken ver
Als men dit moei
durig bestaan, dan
tie toch wel he
„Blntang Timoer" 1
der vertrouwensma:
wanneer hadji S
„Och", was het an
Plet. Hij schijnt 1
Holland on ik hoe
baantje vindt. Wai
celen genoeg, die
die wij ook geschil
geregeld. de lede
■1 droevig zijn
daarop ee:
oorders sa
e berichte:
die gee:
aoten, blijkt
s, dat een
ïandjTheeft
iloed noodig
nd, uit
atellen, w
de organ
herzien. E
n dienen t
huishoude-
dlg?"
luidde ontk
Nu is dit
wel degelijk
rd. „wijweten het
rg leuk te vindei
aar. dat hij daar
Zijn jonge intellc
kunnen veTvapger
nden als leider",
gd. CEn het "antw
bij do P.N.T., den
heeft
"I., d.
DE MAIL VLUCHTEN HOLLAND—INDIE.
Verdcoling in etappes.
Het kan niet gezegd worden schrijft de
bljij Constantlnopel n<
Bij tenminste óór
vliegveld Donmuang
wegens het veie wat
hebben geen officiec-:
dit jaar gehouden vluchi
dat er nog meerder»
groote rbeteekenis zijl
De fout ligt niet b
bevonde
i Bangkok onbruikba;
dat er op stond. W
rapport betreffende c
:ich onder bel
half dozlji
Europa naar den Malelschen Archipel vol
brachten noch bij hun Fokker-vliegtuigen,
teheelen weg naar
i. zonder de dege
do Imperial Ain
el't
SI.'LI
Ma'akkn
ïiddolll jko
gvelden i
pCt betrc
wa't essentieel is voor coimne
ontegenzeggelijk veel beter.
P.N.I. CONTRA GEZAG.
Koersverandering op komst?
Naar de ...Tavabode" verneemt,
Eandocngsche P.N.I.-leiders door de
circulaire van drn Gouvcneur van V
gevolgd door het krachtig optreden
:-JsT;
n de
dei
niets minder dan ee
ering in hun politiek
.gltatie, uitgannde va
gen, de partij met
c-rigt. en daarom ovei
oorlooplg geen vergade-
iouden,
•n definitie-
rematigdc
tot een grondige zuivering der partij i
Het klinkt Inderdaad zeer vcelbelovcni
Zoolang do goede voornemens zich nog
daden geuit hebben, dient men met een
Kunst en Letteren.
WILMA
op do eer deze avontuurlijke musketier te
hebben vereeuwigd. Want er bestond reeds
een biografie, anderhalve eeuw te voren ge
maakt. Daaraan zou „De dj-ie M." ontleend
zijn. De auteur daarvan, Courtils de San-
dras, had' blijkbaar d' Artagnan persoon
lijk gekend en waarschijnlijk eenige jaren
onder hem gediend. Na diens dood verza
melde hij zijn papieren en stelde daaruit
zijn biografie samen. Dit werk „Memoires de
Monsieur d' Artagnan" werd gepubliceerd
door Pierre Marteau in Keulen en zog in
1700 't licht. Naar deze mémoires schreef
Dumas izdjmi beroemde boek. Echter:
„Plagiaat mag Dumas' werk echter aller
minst genoemd worden, daar hij zelf open
lijk toegaf, dat hij uit bestaande bronnen
hadi geput. Niet alleen Courti ls d.e Sandra»
diende hem tot grondslag. Al wat hij aan ge
schiedkundige geschriften vond diende hem
tot basis voor d"e romans, welke hij geschre
ven heeft. „Ik hef de geschiedenis op tot de
waardigheid van een roman", verklaarde hij
zelf. Hij „leemde" uit de werken van andere
schrijvers, maar koos en schrfte tegelijker
tijd. I-Iij verzweeg de ruwere tafereel en voor
zijn* meer verfijnd publiek en hij weidde
gaarne uit waar de romantiek hiertoe uit
lokte".
welke een nieuwe romon voltooide:
Lichte Nacht" en „Joggeli's Derde
Vaderlamid/' .van Wilhelm Speek ver
taalde.
„DE LEGENDE VAN HET BOEK".
Schrijver-ultgever-verkooper-lezer.
Dr. P. H. Ritter Jr. handelt dn Onze
Boeken over de keten: schrijver-uitgever-
verkooper-lezer:
Dr. P. H. HITTER Jr.
„Ieder boek (is) eigenlijk een schitteren-
paradox, een samcruvatter van de tegen
stelling tusschen wereldontstegenheid, verlo
renheid in de idee en datgene zonder het-
elk het eenvoudigste praktische leven miot
kan. Een paradox ook, omdat elk boek het
resultaat vormt van een '(wisselwerking tus
schen leed en vreugde. Geen kunstwerk
wordt geboren zonder trans, geen weten
schappelijk werk aooid'èr het raweet des aan-
sohiins. dat ook de kunstenaar langs de sla
pen vloeit.
Maar is er grooter vreugde dan die van
.en man der .wetenschap, wanneer hij aan
zijn moeizaam bijeengegaard materiaal de
ordening geeft van het systeem, is er grooter
vreugde dan die van den kunstenaar, wan
neer hij de mcnsdheilijke zDel' miohzelve her
kennen laat lim het boek?
„Onder de dramatis personae van de groo
te legende der literatuur, neemt de u i g e
ver een haast even belangrijke plaa's i:
als de schrijver. Hij moet beschikken over
prakt ischen kijk van den zakenman
tegemoet te komen aan-de leesverlan-
gens der veten, maar hij moet. ook het fijne
onderscheidingsvermogen bezitten van den
geleerde, van den left ré, om aan de geeste
lijk voornamen, uit den lezersking nnet te
onthouden het boek waarop «zij recht heb
bende vrucht van menschelijk denken
en menschelijk gemoedsleven, wtil hij niet
aanbieden in pakpapier. Zoo wordt het boek
ook in zijn uiterlijke verschijning kunst
voorwerp
„En al die heerlijkheid van boeken wordt
daarna opgetast dn de welverzorgde biblio
theken, die onze boekwinkels langzamer
hand aan het worden zijn. Boclcve r_k o o
per, derde in de rij der literatuur, gij ver
gast u, indien gij meent, dat ge een aanprij
zer van waren zijt. Gii zijt een priester van
het geestelijk leven. Gij kunt u er niet ge
noeg van doordringen, dat een koop van
een. boek een koop is van hoogere orde. Gij,
allereerst dient het boek te lezen, te begrij
pen, lief te hebben. Van u hangt niet alleen
af de cfuantiteit. maar vooral de qualiteir
van wat uw volk leest
„Aan het einde van. da legende verschijnt
de lezer, de belangrijks'e uit heel de rij
van figuren die zijn betrokken in den een:
dienst van het boek. De nagel van mijn
duim lis bijna volgeschreven. Daarom tót
lezer, nog maar één enkel woord. Het is
leven en het leven uwer gemeenschap, waar
uit het boek werd geboren. Het kwam uit u
het keert tot u. Aamrvaard het als een talis
man".
„STEMMEN DES TIJDS".
In het Novembernummer wijdt E. E. Ge
win een In Memoriam aan L. E.; P. J. Mo
len a-er schrijft over P. A. de Gén est et, naar
aanleiding van diens honderdsten geboorte
dag; Dr. W. J. Kolkcrt vervolgt zijn opstel
over het Christelijk Middelbaar Onderwijs
en de Nederlandsche Letterkunde en Ds. J.
C. van Dijk bespreekt d-ife nieuwe bundels
Christelijke poëzie: „Sprongen" door Jan H
de Groot; „I-Iis masters voice" van A. J. D.
van Oosten en Willem de Mérode's „De
Lichtstreep".
„HOOGER LEVEN".
1 December verschijnt van dit weekblad
een speciaal Polen-nummer. Poolsche
leeraren, letterkundigen, professoren, een
minister, journalisten dragen bij.
DE SCHRIJVER DER „DRIE MUSKETIERS"
Dumas eon plagiator?
In „Hooger Leven"' treffen we een art. aan
over de strijd omtrent het auteurschap der
„Drie Musketiers".
„Het ging er om een standbeeld op te rich
ten voor Charles de Batz Castelmore. de ka
pitein van de „Mousquetaires du Roi" on
der Lodewijk XIII, bij de lezers van de wer
ken van Alexander Dumas beter bekend bij
den naam zijner moeder, d' Artagnan. Deze
d1' Artagnan, de 'held uit „De drie Muske
tiers", heeft in werkelijkhei d bestaan en be
hoorde tot den lageren adel van Gascon je.
Als jong,e man trok hij, zooals de gewoonte
was der onbemiddelde jonge edellieden,, naar
Parijs om zijn fortuin te zoeken en bracht
het daar ook inderdaad tot kapitein der Mus
ketiers. Nu zou men op 't voetstuk van zijn
monument een paar regels wijden aan Du
mas, die d' Artagnan had vereeuwigd
Volgens vooraanstaande letterkundigen
zou niet Dumas aanspraak mogen maken
INGEZONDEN MEDEDEELING.
ECONOMIE EN FINANCIEN
Land- en Tuinbouw.
H. J. LEMKES. f
Met den heer H. J. Lemkes, die de vorige
week in den ouderdom van 67 jaar te Al-
•ph ena. d. Rijn zoo plotseling overleed, is
aan den tuinbouw in Nederland een zeer he
kwaam en door zijn persoon en zaken alge
meen geachte beoefenaar ontvallen. De be
kende handelskweekerij op bloemisterijge-
bied door hem gesticht, heeft hij tot grooten
bloei zien komen. Onder de kasvarenkwee
kers in Nederland neemt de firma Lemkes
en Zonen een eerste plaats in. Met den heer
Lemkes ging heen een zeer welwillend pa
troon voor menig jong tuinbouwer,
EGYPTISCHE EXPORT.
Egypte legt zich thans, behalve op den
uitvoer van uien, ook toe. op den export
van groenten. Niet alleen de Levant, de lan
den om de Middellandscbe Zee, worden voor
zien, maar sla, bloemkool, boonen, groene
erwten, tomaten, komkommers en zuidvruch
ten worden uit het Nijldal zelfs naar Wce-
nen uitgevoerd.
In Frankrijk, vooral in Midden-Frankrijk,
moet het mond- en klauwzeer zich sterk ver
breid hebben. In September is de ziekte op-
w uitgebroken, terwijl streken, waar zc
reeds woedde, er nog niet vrij van zijn.
"NIEUW-ZEELANDSCHE VARKENS
In Engeland zijn de vooruitzichten van ba-
>n, bereid uit. bevroren varkens uit Nicuw-
Zeeland (Australië) veelbelovend. De Nieuw
Zeéuwsche bacon wordt evengoed geacht als
Engelsehe en beter dan de Deensche bacon,
wat betreft geur, malschheid, en aanzien.
Voor de huivrouw is nog van belang, dat
de Nieuw-Zeelandsche bacon bij koken min
der aan gewicht verliest.
DE DIKKEBRIJ-METHODE.
i veeteeltconsulent Timmermans beveelt
bij het voederen van varkens de volgende
methode aan;
Eerst de dieren drenken en als men een
uur lang ongeveer den beesten gelegenheid'
gegeven heeft om te drinken, neemt men
overgebleven drinken weg en voedert. Het
voedsel is zoo dik, dat het „staat", d. w
niet uiteenvloeit. 't Beste is nog dat het krui
melig blijft De gekookte aardappelen
vermengt men met het meel (het kookwater
der aardappelen werpt men weg). Men geeft
ze zooveel dat ze don heel en dag genoeg
hebben en 's avonds laat men ze weer een
uur drinken en daarna weer voederen.
Deze methode bespaart arbeid, drukte,
geeft rast in de hokken, geen stoornissen in
de spijsvertering, geen overvreten.
I doen dagelijks brc
Iedere apotheker of
slechts f 1.05 i
Rechtzaken.
DE STOFZUIGER IN DEN STAL.
Nu ook het gebruik van den stofzuiger op
het platteland meer en meer ingang vindt,
moge nog wel ecifè gewezen worden op de
diensten, die dit instrument ook in den stal
kan bewijzen.
Door Prof. Dr. H. M. Kroon en Dr. H. -T.
Weekenstroo zijn het vorig jaar proeven ge
nomen zoowel met paarden als koeien.
Behalve dat het reinigen der dieren wel
zoo vlug en ongetwijfeld grondiger geschiedt
heeft men nog het voordeel dat het vuil
niet in den stal terecht komt.
Prof. Kroon behandelde de eene helft van
het paard met roskam en borstel en de
dere met een stofzuiger en kreeg daarbij dc
volgende resultaten:
reinigen met reinigen met
dc hand stofzuiger
25 October 4 gram vuil 11 gram vuil
26 iy2
27 3VÓ 5i/o
2S iy2 5
De dieren hebben tegen de behandeling
geen bezwaar.
POMPOENTJES.
Te Brakel bij Zaltbommel (Gld.) heeft een
tuinder een pompoen gekweekt, welke het
gewicht van 110 pond had. Het ding is
niet eetbaar en geheel op kouden grond ge
teeld. Het vorig jaar werd door dien tuin
der een pompoen gekweekt van 85 pond.
Denkelijk is het volgend jaar weer 'n zwaar
gewicht-pompoen op komst.
DE GLADIOLENVEÏLING TE
's-GRAVENZANDE.
Op de de yorige week te 's-Gravenzande
gehouden gladiolenveiling welke onder
directie van „Floralia" gehouden werd be
droeg de aanvoer 1038 manden van 41 prin
cipalen. De belangstelling van de koopers
was zeer gering, terwijl de prijzen zeer mid
delmatig tot slecht waren. Gemiddeld be
droeg de opbrengst per mand f 10. Dat de
gladiolencultuur dit jaar zeer ongunstig
staat, bewijst de geringe opbrengst
WIJZIGING RECHTEN OP BLOEMBOLLEN
Volgens telegrafisch bericht van omen
vertegenwoordiger te Washington heeft d«-
Senaat, zulks in strijd met dc voorstellen
van de finantieele Senaatscommissie beslo
ten in het wetsontwerp voor die nieuwe ta-
rieflwet, dezelfde verhooging van rechten op
te nemen, als reeds door het Huiis waren
aangenomen. Daardoor zullen dus indien dit
wetsontwerp wet wordt, de tarieven op
bloembollen de volgende zijn:
Tulpen 6 per duizend; Lelies idem; Nar
cissen idem; Lelletjes van dalen Idem; Hya
cinthen 8 4 per duizend en Crocusscn
per duizend.
De rechten op gecondenseerde melk zijn
overeenkomstig het voorstel van de finanti
eelie Senaats-coramissie, thans in hot wets
ontwerp geworden: niét gesuikerd 13/10 ct
per lb.; gesuikerd 1% ct. per lb.; alle andere
soorten 2 53/100 per lb.; melkpoeder 6V2 ct.
■per lb.; roompoeder 121/3 ct per lb.
HOOGE RAAD
Rinsumo geest, een plaatsje dicht bij Leeu
warden, herbergt sedert welhaast 40 jaren
een wonderdokter, zekeren J. M., een boertje
van in de zestig. Sinds jaar en dag komen
vooral uit de noordelijke provincies dagelijks
honderden patiënten, die bij de officiëele ge
neeskunde geen baat vinden, den wonderdok
ter raadplegen. Hij is een z.g. wa.terkijkei\
Hy zou in het fleschje urine van den patiënt
onmiddellijk kunnen zien wat deze mankeert
de geneesmiddelen, meestal kruiden, die
noodig zijn, levert hij zelf. Onlangs is een
dienstbode door haar mevrouw op M. afge
stuurd. De wonderdokter heeft toen een niet-
gunstige verklaring afgegeven van den toe
stand van het meisje, hetgeen voor mevrouw
aanleiding was haar gedienstige te ontslaan.
De moeder van het meisje heeft over de han
delwijze van dien dokter een klacht bij de
politie ingediend en zoo is deze zaak aan het
jollen gebracht.
Het kantongerecht te Dokkum veroordeelde
M. wegens het onbevoegd uitoefenen van de
geneeskunde tot 300 gulden boete subs. 30
dagen hechtenis. In de dagvaarding was het
boertje recidive ten laste gelegd. De kanton
rechter verklaarde die recidive wel bewezen,
doch vond geen aanleiding wegens die om
standigheid een zwaardere straf op te leggen.
De rechtbank te Leeuwarden, die in hooger
beroep deze zaak te behandelen kreeg, dacht
over de recidive anders, vulde de kwalificatk
aan en veroordeelde M. tot 1 maand hechtenis
Deze laatste had als verweer aangevoerd, dat
hy de gave bezat menschen te genezen er
niet kon laten die gave in practljk te brengen.
M. teekende cassatie aan en thans had de
behandeling dezer zaak plaats voor den
Hoogen Raad.
Blijkens liet rapport van den raadsheer-
rapporteur, Mr. Taverne was bij den Hoogen
Raad een indrukwekkende hoeveelheid verkla
ringen ingekomen van patiënten, die de
oordeeling onredelijk vinden.
Mr. S. van Oven lichtte een 5-tal cassatie
middelen toe.
De conclusie van het O. M. werd bepaald op
2 December.
NOG EEN WONDERDOKTER.
De Hooge Raad behandelde een cassatie
beroep van C. M. te Rotterdam, in hooger be
roep door de rechtbank aldaar veroordeeld tot
300 guidon boete wegens onbevoegd uitoefen;
van de geneeskunde. M. brengt zalf in den
handel, z.g. Simson-zalf. Hij had o.m. tege.1
betaling deze zalf afgegeven cn den raad ge
geven, die op den rug te smeren. Verder had
bij een patiënt aangeraden als middel tegen
aambeien zich te wasschen met het water,
waarin een hoefsmid een gloeiend hoefijzer
had gedompeld. Hij zou ook eenige vrc
behandeld hebben.
Het O. M. concludeerde tot verwerpinj
het beroep. Arrest 16 December.
GASDELICTEN.
De advocaat-generaal bij den Hoogen Raad,
Mr. Berger, nam conclusie in de zaken van:
J. H. A. A.., directeur van het gasbedrijf
te Zutfen, die wegens het aannemen van
giftu. -
Zutfen was veroordeeld tot f 200 boete, welke
zelfde straf was opgelegd door het Hof te
Arnhem.
r. Berger Concludeerde tot vernietiging
het arrest wegens onvoldoende motivee
ring cn tot verwijzing der zaak;
G. A. S., directeur van de gasfabriek te
Winterswijk, die tot 2 X f 200 boete was
er oord eel d wegens het aannemen van giften
als ambtenaar. Op dezelfde gronden als in de
orige zaak concludeerde ook hier Mr. Berger
tot vernietiging van het arrest van het Arn-
hemsche Kof en tot verwijzing der zaak naar
:n aangrenzend Hof;
J. V., directeur der gasfabriek te Noordwyk.
Wegens eenzelfde handeling had de rechtbank
;-Gravenhage hem f 200 boete opgelegd,
welk vonnis door het Haagsche Hof bevestigd
deze zaak werd geconcludeerd tot
verwerping van het beroep.
In deze zaken is het arrest bepaald op 16
December.
De Hooge Raad heeft verworpen de cassatie
beroepen van J. V. en J. H. L„ die dóór het
Hef te 's-Hertogenbosch zijn verocrdeeld tot
3 maanden gevangenisstraf wegens vernieling
J. H. M., die wegens heling door het
Arnhemsche Hof is veroordeeld tot 4 maanden
gevange nisstraf
COÖPERATIE IN INDIE.
Bij dc uitgever .T. B. Wolters is van den
hand des heeren Dr. A. J. C. Krafft een be
langwekkend hoek verschenen, dat als titel
draagt: „Coöperatie in Indië".
De schrijver heeft gezocht naar de wijze
waarop de Indische inlandsche landbouwers
stand zou kunnen worden opgeheven en is
tot de conclusie gekomen, dat met coöpera
tie, in de eerste plaats credict-coöperatie,
veel in deze richting zal kunnen worden be
reikt
In de eerste hoofdstukken van zijn boek
vertelt hij van de in Britsch-Indië bestaan
de coöperatie-landbouwersbanken.
De groote schuldenlast der Engelsch-In-
dische bevolking, als gevolg van economische
omstandigheden en godsdienstige gewoonten
hebben degenen, die belang stellen in het
lot der inlanders reeds lang doen uitzien
naar middelen daar in verbetering te bren
gen. Reeds sinds overoude tijden bestaat een
soort regeeringshulp, waardoor aan daaraan
Desalniettemin is niet voorkomen kunnen J behoefte hebbende boeren geld wordt geleend
worden, dat een gedeelte van de te Amster- voor irrigatiewerken, inkoop van zaad, e.d.
dam liggende fondsen-onderpanden werd ge-jDe rente is laag en er zijn inderdaad' hier
liquidecrd, uit den aard der zaak voor af- en daar goede resultaten bereikt, doch het
is een van boven opgelegd stelsel en werk
van ambtenaren met dc daardoor onvermij
delijke stroefheid. Het is dan ook nooit
populair geworden.
In 1SS2 werd getracht te komen tot de
oprichting van landbouwbanken, doch het
was eerst in 1901, ook onder druk van den
grootstcn hongersnood, die er ooit geweest
was, dat een 200-tal coöperatieve credi-etver
een ie in gen werd opgericht en een commissie
werd ingesteld om een onderzoek naar de
Ir.ndbr.m. crcdie.tverleening in te stellen. Door
PROVINCIALE BANKVEREENIGING
HET ACTIEF OVERTREFT EET PASSIEF.
Men deelt ons mede:
Zaterdag is te 's-Gravenhage een bijeen,
komst gehouden van crediteuren-spaarders
van bovengenoemde instelling. Door mr. A.
Mout, werd medegedeeld, welke belangen
spaarders hebben bij de verleen ing door de
rechtbank van een definitieve surséance.
Door de directie, werd uiteengezet, welke om
standigheden er toe hebben geleid surséance
betaling aan te vragen. Ten gevolge
de beurscrisis .werden bestaande moei
lijkheden bij de fondsenlevering gaccenlu-
eerd en werd de instelling met faillisse-
ments aanvrage bedreigd.
Waar eohter tegenover een globaal passief
van ongeveer f 1.400.C00 aanwezig was een
actief van o m veer f 1.S00.000, heeft de di
rectie genieend surséance van betaling te
moeten aanvragen.
1 af- e
braakprijzen en waardoor de Bank vcrlie-
leed. Gelukkig echter is de directie er
geslaagd, daarin krachtdadig gesteund
door de voorloopige bewindvoerders, aan
ander paal en perk te stellen. Thans is
de situatie ecu zoodanige, dat naar het oor
deel van de directie, als geen nieuwe cala
miteiten zich zullen voordoen, crediteuren
hij een geleidelijke afwikkeling van zaken,
middels een surséance van betaling voor
den ti id van een jaar bevredigd kunnen
orden.
Het maatschappelijk kapitaal van dc ven het werk dezer Commissie kwam in 1901 de
nootschap is daar om den eersten stoot op j Co-operative Credit Societies Bill tot stand,
te vanaen en crediteuren, obligatiehouders «aarbij voorzat de gedachte van bevordering
en spaarders hebben geen verliezen te duch-jóer snaarzin ea_eigen-hulp der boeren. Een
ten zoolang de verliezen van d-e Bank zul
len kunnen blijven beneden het bedrag
bet. maatschappelijk kapitaal.
Wanneer echter faüL^mpnl van de Bank
het gevolg mocht worden van de mor
positie waarin de Bank is geraakt, zullen
ongetvvnfehl verdere executies van onder
panden zoodanige verliezen in het leven
roepen, dat zeker belangrijk meer dan het
maatschappelijk kapitaal verloren zal gaan
en dus ook crediteuren veriiezen te incas-
seeren zullen krijgen, gezien vooral den
aard en de samenstelling van het effecten
onderpand.
Mej. Nederpel gaf als haar oordeel te ken
nen, dat spaarders stellig alle belang er bij
hebben het faillisc*r ent te voorkomen en zij
zal dun ook op 28 dezer vóór surséance
stemmen. Zij vroeg zich echter af of dit zal
kunnen worden bereikt. Slechts een gedeelte
van 't groot aantal spaarders is hier aanwe
zig, aldus spr., en als op de vergadering
van 28 Nov. hetzelfde plaats vindt, vreesde
zij het ergste. Zij zelf is spaarster van een
belangrijk bedrag. Spreekster stelde voor.
dat de aanwezige spaarders door haar en
andere spaarders, die zich daarvoor beschik
baar stellen worden bezocht, ten einde de
zen te overtuigen van wat zij in het eigen
belang en dat van anderen hebben te doen.
Een vijftal aanwezigen stelden zich voor
dit doel beschikbaar.
Na eenige verdere discussie sprak de ver
gadering zich met algemeene stemmen uit
voor het ver!oenen van surséance.
Onder dankzegging voor het uit dit
stemmig genomen besluit sprekende
trouwen werd daarop de vergadering geslo
ten.
HILVERSUM.
B. cn W. van Hilversum stellen den raad
voor te besluiten ter conversie van het res
tant der 6 obligatieleoning, nominaal
groot drie millioen gulden, aangegaan S
April 1924, per resto groot, na aftrek van de
in 1930 te betalen aflossing, f 2.391.000. de
navolgende geklleemmgcn op onderhand-
sohe schuldbekentenissen aan te gaan, alle
tegen den parikoers cn een rente van 4%
per jaar:
lo. met de Rijkspostspaarbank te Amster
dam, nominaal groot f 1.485.000;
2o. met de pensioenfondsen voor de kolo
niale landsdienaren en de locale ambtena
ren te 's-Gravenihage, nominaal groot
f 500.000;
3o. met het algemeen burgerlijk pensioen
fonds te 's-Gravenihage, nominaal groot
1 406.000.
SCHEURLEER EN ZOONEN.
Het bankierskantoor van Scheurleer
Zoonen te 's-Gravenhage cn Sc-heveningen
is voornemens een hijkantoor te openen
Duinoord. Dit bijkantoor zal onder leiding
staan van mr. .T. M. van Bosse, voormalig
Zoonen'
1912 maakte deze wet van toe
passing op alle Coöperatie-vereenigingen en
de sclirij ver zich ook bezig houdt met
coöperatieve niet-crediet vereenigingen, wijdt
hij toch voornamelijk zijn aandacht aan de
crediet-coöperaties. waar deze van het
grootste belang zijn.
De Britsch-Indische credietcoöperaties zijn
Raiffeisenbanken, speciaal aangepast aan de
landelijke omstandigheden. Dc vereenigingen
bestaan uit een klein aantal leden, die dicht
bij elkander wonen cn elkander goed ken-
Daardoor is het mogelijk zonder onder
pand geld te leenen. Bijna alle vereenigin
gen hebben onbeperkte aansprakelijheid van
haar leden wat er toe leidt, dat zij scherp
op elkanders gedragingen letten en onderling
een grooten invloed ten goede uitoefenen.
Van deze morecle gevolgen geeft de schrij-
:r tal ran treffende voorbeelden.
Het Coöperatieve beginsel, dat de bestuurs
leden hun werk zonder vergoeding verrich
ten houdt do kosten laag. De berekende
rente bedraagt gemiddeld 9% pCt., wat ge-
de omstandigheden zeer laag is. Werk
kapitaal verkrijgen de banken voor het
grootste deel van de handelsbanken cn
daarnaast van particulieren en uit deposito's
der leden, het aandeelcn-kapitaal en de
i. De handelsbanken hebben haar ver
trouwen geschonken op grond van de goede
reputatie der Coöperaties, die hebben bewe
zen over het algemeen solide te worden be
heerd.
De regeering propageert de oprichting zeer
krachtig, daarbij uitgaande van het juiste
standpunt, dat de vereenigingen moeten ont
staan door den volkswil uit juist inzicht in
het belang en zonder van bóven af te worden
opgelegd. Oorspronkelijk heeft de regeering
ook finantieele hulp geboden, doch t'hans is
dat bijna niet meer noodig.
Door de regeering wordt op de credietver-
een leringen een vrij sterk toezicht uitge
oefend.
In 1928 bedroeg het aantal der coöperatie
ve banken' 65101 met een ledental van
2.115.746.
Daarvan waren gevestigd in het Presi
dentschap Madras 11000 vereenigingen met
een werk-kapitaal van 4S.951.7iO roepies.
Deze cijfers geven een beeld van de groote
vlucht die de ontwikkeling der Coöperatieve
geest genomen heeft al mag er niet te veel
absolute beteekenis aan gehecht worden,
daar elke verecniging slecht» weinig loden
telt en Britsch-Indië met zijn 700.000 dorpen
een ontzaglijk land is.
Maar de opgedane, ervaring heeft aange
toond, dat do credietcoöperatie niet alleen
voor het Westen, maar ook voor den Britsch-
Indischen boer veel nut kan doen en al
is het bereikte in verhouding tot hetgeen
nog te doen is nog zeer gering, toch moet
krachtig in deze richting worden voortgé-
vverkt, daar andere systemen belangrijk
minder of in het geheel geep resultaat op
leverden.
In het tweede deel van zijn boek behandelt
de schrijver den cretlietnood van de inland-
sche landbouwers in ons Indië en toont hij
aan dat de desabanken, de afdeclings- en
volksbanken daarin onvoldoende voorzien.
I Vooral de des-.brnken zijn, doordat de be-
Op 9 December a.s. zal het 40 jaar geleden stuurders belooning genieten, veel te duur
zijn, dat de Hypotheekbank voor Nederland «n bovendien zijn zij niet van uit het volk
HYPOTHEEKBANK VOOR NEDERLAND, i
(Algemeene Waarborg Maatschappij)
Amsterdam werd opgericht
Tegelijkertijd herdenkt de heer F. L. Berg-
mcijer, thans procuratiehouder, het feit, dat
hij evenveel jaren aan de bank werkzaam
N.V. KONINKL. STOOMSCHOENFABRIEK
A. H. VAN SCHIJNDEL.
De aankoop der fabrieksgebouwen, kan
toren, terreinen, villa's en woonhuizen, be
hoord hebbende aan de firma Wolfgang
Slernefèld te Goch is, naar de directie dei-
Koninklijke Stoomsohoenfabriek A. H. van
Schijndel mededeelt, inmiddels een feit ge
worden.
De vaste goederen zijn ondergebracht in
m nieuwe dochtermaatschappij „van
Scliijndel G.mdo.H.", gevestigd te Goch.
De advocaat-generaal by den Hoogen Raad,
Mr. Berger, heeft geconcludeerd tot verwer
ping van het cassatieberoep van Q. W„ mag
netiseur, die terecht heeft gestaan voor het
kantongerecht te Tiel wegens het onbevoegd
uitoefenen van de geneeskunde, n.l. het behan
delen van twee personen. De kantonrechter
veroordeelde hem tot 2 X f 200 boete. De
rechtbank te Tiel legde dezelfde straf op.
Arrest 36 Deember.
opgekomen. Ook zij werken, evenals de re
geeringshulp in Britsch-Indië, te stroef. Met
warmte verdedigt de schrijver zijn stand
punt, dat wij het Engelsch voorbeeld moeten
volgen. Tegen de meening van somfnigen,
dat de inlander voer Coöperatie ongeschikt
is stelt hij tal van voorbeelden, waaruit het
omgekeerde blijkt.
Het is een mooi, rijk gedocumenteerd
werk. dat de volle aandacht verdient, van
allen, die in staat zijn op dit gebied iets tot
stand te brengen.
Het is nog niet bekend, wanneer de ex
ploitatie ter hand genomen cn ook niet
welk artikel te Goch gefabriceerd zal wor
den. Vast staat echter, dat het een kwali-
tedtsartilcel zijn zal.
Propaganda Octobsr 1329-15 Januari 1930
Het blad van de lezers voor de lezers
Ondergeteekende geeft op als abonné op dit blad de(n) volgende(n)
persoon(onen) voor minstens één jaar;
AANBRENGER:
(Namen en adressen volledig Invullen).
DE MOORD TE ULVENHOUT.
Het Gerechtshof te Den Bosch heeft arrest
gewezen in de zaak tegen C. de Vught en F.
J. Mertens, die in verband met den moord met
roof te Ulvenhout ieder tot 12 jaar gevange
nisstraf waren veroordeeld.
Het Gerechtshof heeft conform de eisch van
den advocaat-generaal beide veroordeelden
opnieuw tot 12 jaar gevangenisstraf veroor- I
deeld»
Onderteckenlng van aanbrenger;
Prlnnlt per 1
kwartaal 1
Op te zenden aan het bureau van ons blad.
>acandlaten recht hebben, verwijlen wij lkM #Bt
