Uiruurr ^riitódjr GEourant
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
EERSTE BLAD.
BINNENLAND.
BEGROOTING WEGENFONDS
Gemengd Nieuws.
ABONNEMSNIt
Per kwartaal ƒ3.25
(Beschikkingskosten 0.15)
oer week f 0.25
Voor het Buitenland bij Weke-
lijksche zending „0.-
3ij dagelijksche zending „7.
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 cent
met Zondagsblad 1A cent
Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar
No 2901
Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 Aangesloten op het streeknet Lisse. Postbox 20 Postgiro 58936.
MAANDAG 18 NOVEMBER 1929
ADVERTENTIËNi
Van 1 tot 5 regels fl.l7VS
i'.lke regel meer 0.22 Va
Ingcz. Mededeclinger.
van 1—5 regels ,2.30
Elke regel meer „0.45
Bij contract belangrijke korting.
Voor het bevragen aan het bureau
wordt berekend ƒ0.10
10e Jaargang
bestaat uit VIÉR bladen
HET DAGBLAD IN
ONZEN TIJD*)
Begin Mei van dit jaar had ik het ge
noegen met twee andere heeren, nl. de
Tweede Kamerleden J. R. Snoeck Hen-
kemans, hoofdredacteur van De Neder
lander en A. Zijlstra, lid der redactie
van De Standaard, voor den omroeper
van onze Christelijke Radio-Vereer.i-
ging te mogen spreken over de Pers.
Ik bezag toen meer haar publieke
taak. Thans is het mijn voornemen,
eenige andere zijden te belichten.
We zullen het vanavond hebben over
de Dagbladpers. Niet over de pers in 't
algemeen. Dit laatste terrein is trou
wens zóó groot, dat er in één radio-rede
zeker niet iets over kan worden gezegd,
hetwelk maar in 't minst op volledig
heid kan bogen, want dan zouden ook
het boek en de periodiek aan de beurt
moeten komen en van de laatste vindt
men alleen in Nederland ongeveer 1300
verschillende uitgaven.
Ons dan tot de Dagbladpers bepalend,
kan worden gezegd, dat deze in Neder
land zeer hoog staat. Wij wagen ons
niet aan deze uitspraak, omdat wij zelf
aan een dagblad verbonden zijn en het
vertegenwoordigen, maar omdat het
een feit is, hetwelk niemand kan tegen
spreken, die zoo dagelijks kennis moet
nemen van de buitenlandsche dagbla
den.
Het is ook niet een gevolg van het
feit, dat een groot gedeelte der Neder
landers de uitvinding van de boekdruk
kunst aan Laurens Coster toeschrijft,
waar tegenover de Duitschers even hard
vechten voor Gutenberg, maar de reden
hiervan ligt in de ontwikkeling van den
Nederlandschen volksstam.
Er is nauwelijks één land ter wereld
aan te wijzen, waar de kennis der talen
zoo algemeen wordt aangetroffen. Als
handeldrijvend volk, als natie, welke als
het ware een tusschenschakel vormt
tusschen andere volken, als groote kolo-
niseerende mogendheid, moet Nederland
in ontwikkeling minstens even hoog
staan als andere landen, zullen wij ons
plaatsje onder de zon met vrucht kun
nen bezetten.
En er komt toch ook wel bij, dat de
ongestoorde opgang van ons volk, zon
der dat deze gedurende meer dan een
eeuw belemmerd werd door oorlogen,
de gelegenheid bood, om het pad der
wetenschap ongehinderd te betreden.
Ook is een factor, dat Nederland in be
volkingsdichtheid in Europa op één na
bovenaan staat. Waar vindt men op een
kort traject als van Dordrecht naar
Amsterdam, acht flinke steden, welke
hier en daar zelfs bezig zijn in elkaar
te groeien?
Het vorig jaar werd in Keulen een
Internationale Perstentoonstelling ge
houden, de Pressa genaamd. Hierop wa
ren zoo goed als alle landen van de
wereld met hun persproducten verte
genwoordigd. Het-was meer dan jam
mer, dat Nederland daar geen beter
figuur sloeg, gelijk het wel had gekund,
en dat het zelfs ver achter stor.d bij
Rusland, hetwelk deze gelegenheid gre
tig aangreep, om propaganda te maken
voor de sow jetbeginselen.
Dat Nederland in het buitenland niet
altijd het beste vertoont wat het heeft,
och, dit wordt meer gezien.
De Nederlandsche dagbladen dan ge
ven veel lectuur en in 't algemeen goe
de lectuur. Zij geven steeds meer, op
elk gebied. Gedreven door de onderlinge
concurrentie en opgejaagd door de wen-
schen der lezers, welke zich en dit
is toch wel ontegenzeggelijk een scha
duwzijde steeds meer afwenden van
het boek, hetwelk toch ook zoo in staat
is, om de rust van den geest te bevor
deren, en genoeg wenschen te hebben
aan wat de krant hun geeft.
En zoo moet de krant allerlei rubrie
ken bevatten: voor den man in zijn
studie en in zijn bedrijf, voor de vrouw
in haar bijzondere taak en evengoed
voor de kinderen en de rijpere jeugd,
die ook hun aandeel opvorderen. Vooral
dit laatste is van belang. De liberale
Maandagavondbladen worden verslon
den, ook vaak door onze jongens, om de
groote sportrubrieken. Zoolang de sport
en dit soort oefening voor het grootste
deel op Zondag worden uitgeoefend in
ons land, in tegenstelling van Engeland,
zal dit onze Christelijke bladen een ge
weldige concurrentie aandoen. Helaas
vinden niet weinigen van onze jeugd
Radio-rede, gehouden op Donderdag 7
November jl. door den heer H. Di"m
het een gebrek van onze pers, als deze
dit natuurlijk stilzwijgend voorbijgaat.
Ofschoon, lichtpunten zien wij ook da
gelijks. Als ik dit radiowoord gereed
maak, ontvang ik juist een schrijven
van een jongen man, waaruit ik het vol
gende licht:
„Een dubbelhartig man is ongestadig in
al zijn wegen", leert ons het Woord.
Dit Woord leert ons, dat wij overal, op
elk gebied, een keuze hebben te doen, dus
ook op het gebied der pers.
En als er ergens dubbelhartigheid bij de
Chi'istcnen to zien is, dan is het wel op
dit gebied. Ook hier in mijn woonplaats
is het in dit opzicht treurig gesteld. Vele
Christenen bij ons, die trouw ter kerk
gaan, hun kinderen naar de Christelijke
school zenden en ook op ander gebied
blijk geven Christenen te willen zijn, le
zen een neutrale krant, of liever, een zoo
genaamd neutrale, want in werkelijkheid
is er geen enkele neutraal.
Intusschen is dit niet de eigenlijke re
den van mijn schrijven, zooals U wel zult
begrijpen. Neen, de reden is, tot mijn spijt,
deze, dat ook bij mij thuis nog een z.g.n.
neutrale krant komt. Reeds dikwijls heb
ik geprobeerd om dat veranderd te krij
gen. Tot nog toe echter tevergeefs, en ja,
als zoon des huizes kan men zijn zin niet
met geweld doordrijven.
RECHTERLIJKE MACHT.
Bij Kon. besluit is benoemd tot rechter-
plaatsvervanger in de Arrondissementsrecht
bank te Tiel: mr. C. G. Schattenkerk, bur
gemeester van Tiel;
is aan J. H. Schillings eervol ontslag ver
leend uit zijn betrekking van kantonrech
ter-plaatsvervanger in het kanton Weert.
TARIEFCOMMISSIE
Bij Kon. besluit is J. C. C. W. Hijszeler
inspecteur fler directie belastingen, te Zaan
dam, benoemd tot eersten secretaris der
Tariefcommissie bedoeld bij artikel 7 der
Tariefwet 192-1, te Amsterdam.
D. F. Kerbert, tweede secretaris der Tarief
commissie, benoemd tot eersten secretaris
dier commissie.
VEZELHANDEL.
Bij Kon. Besluit is aan den heer prof.
dr. ir. A. J. Kluyvcr eervol ontslag verleend
uit zijn functie van lid en voorzitter van de
Commissie van Advies voor den Rijksvoor
lichtingsdienst ten behoeve van den Vezel-
handel en de Vezelnijverheid te Delft en is
in zijn plaats benoemd de heer prof. dr. G.
van Iterson Jr., hoogleeraar aan de Tech
nische lloogeschool te Delft.
R1JKSBEGR00TING 1930
BEGROOTING VAN DEFENSIE
VOOKLOOPIG VEESLAG
Tot dusver dan onze jeugdige corres
pondent. Natuurlijk is gezorgd, dat hij
dagelijks de door hem begeerde krant
ontvangt.
Handel en Scheepvaart en Markten
kunnen evenmin worden vergeten. De
wetenschap moet worden gepopulari
seerd, de hygiëne gebracht onder het
begrip der eenvoudigen. Letterkunde
behoeft men, om het dagelij ksch leven
niet al te dor te doen verloopen; het
dagelijksch verhaal of het feuilleton tot
ontspanning. En het nicuivs wil ieder
een, om bij te blijven.
De vaak opwindende gebeurtenissen
uit de financieele wereld moeten wor
den meegedeeld. De cultureele zijde van
het menschenleven in het volle licht ge
plaatst en zoo is er wel een begin te
noemen, wanneer een dagblad zich voor
het eerst aandient, maar een eind van
alles wat het heeft te doen, is niet te
bespeuren. Het oog wordt niet verza
digd van zien en het oor niet van hoo-
ren.
Van dit alles geeft het Nederlandsche
dagblad naar verhouding meer, dan in
één ander land ter wereld is te bespeu
ren; want wel zijn de Ameriltaansche
en Engelsche dagbladen grooter, maar
in lectuurvoorziening winnen zij het
niet of nauwelijks van de zoogenaamde
groote Nederlandsche Pers. De drie
maal per dag verschijnende Koelnische
Zeitung geeft in deze drie nummers
soms minder lectuur dan ons blad in
één zijner nummers.
Wij noemden daar ook de financieele
voorlichting. Het is merkwaardig, hoe
de bladen in Brussel en Parys en
wij zouden nog andere wereldsteden
kunnen noemen, welke toch evengoed
een financieel centrum vertegenwoordi
gen als Amsterdam in ons land, zij het
minder groot niet de volle beurs op
nemen en alles wat daarmee in verband
staat, gelijk hier wel het geval is. Men
heeft daar zijn aparte financieele bla
den, die hierin voorzien.
In de laatste jaren is daarbij geko
men de wensch van het publiek, om
naast de leesstof, ook het beeld te zien.
Enkele conservatieve bladen meenden
weerstand te kunnen blijven bieden aan
wat gevraagd werd, doch zij hebben
zonder uitzondering het. pleit verloren.
Er wordt zelfs niet gevraagd of de dag
bladen door hun eigen manier van tech
nische verzorging wel in staat zijn, al
tijd even mooie beelden te geven, neen,
het publiek vraagt het en het gebeurt.
Het publiek is een mijnheer, die beveelt.
Ook hierin echter zal door de technische
en door de redactioneele leiding gezocht
moeten worden naar het steeds betere.
De ingenieurs der fabrieken van rota
tiepersen zullen niet rusten vóór de
kranten jumbo's, ondanks de razende
snelheid, waarmede de cylinders zich
rondwentelen, het best denkbare geven.
De heele pagina's met foto's zullen
echter, dunkt ons, op den duur minder
nut opleveren, vergeleken met de hooge
kosten, er aan verbonden. Foto's, ge
strooid tusschen de text, zullen het le
zen veraangenamen en het beeld beter
tot z'n recht doen komen, al zal een
opgebouwde pagina ook wel zoo nu en
dan voorkomen.
BURGERLIJK PENSIOENFONDS
EEN STROP VAN 18 MILLE,
In de Memorie van Antwoord aan de Eer
ste Kamer over de begrooting van het Bur
gerlijk Pensioenfonds voor 1930 wordt hel
volgende gezegd:
Sinds 1 Juli 1922, datum van het inwer
kingtred-en van de Pensioenwet 1922, is de
Pensioenraad er nog niet toe overgegaan
geld in hypotheken te beleggen. Van de
voor dien datum afgesloten hypotheken zijn
cr vier geëxecuteerd, waarvan twee met een
verlies-van resp. f 5.876,39 en f 12.393,50.
DE REEUWIJKSCHE PLASSEN
EEN MEMORIE OVER DE DROOGMAKING
VAN DE REEUWIJKSCHE EN SLUIP-
WIJKSCHE PLASSEN.
Het lid der Staten, dc heer K. R. v. Staal
te Gouda, heeft aan de leden van de Staten
een memorie aangeboden, betrekking heb
bende op het afwijzende praeadvies van
Gedep. Staten inzake de droogmaking van
de Reeuwijksche en Sluipwijksche Plassen.
Aan het slot daarvan schrijft hij:
Mogen de leden van de Prov. Staten, nu
uit alle officieele ducumenten gebleken is,
dat uit een technisch oogpunt geen bezwa
ren bestaan om met gevaar voor de toekomst
de Plassen droog, te maken; nu vaststaa'..
dat de droogmaking van de nog bestaande,
Reeuwijksche en Sluipwijksche Plassen van
groot belang is uit een oogpunt van kwel-
bezwaar voor den pas herstelden polder
Vettenbroek; nu eveneens vaststaat, dat
ons land in het. bijzonder in de provin
en nog meer in het bijzonder in de naast?
omgeving van de Plassen behoefte ge
voeld wordt aan nieuwe bodem-productie;
nu bovendien vaststaat, dat bij het brengen
van nieuwe gronden de land- en tuinbouw,
Je veeteelt en de arbeidende stand door
nieuwen arbeid worden gediiend; mogen
de leden van de Prov. Staten besluiten het
afwijzende prae-advies niet zonder meer te
■aarden en mogen zij zich straks in de
openbare zitbi-ng uitspreken voor nieuwe on
derhandelingen op korten termijn, zoowel
met de regeering, als met de bij de droog
making belanghebbende gemeentebesturen.
ONBEWAAKTE OVERWEGEN
PROEVEN MET FLIKKERLICHTEN.
De Minister van Waterstaat heeft aan de
commissarissen der Koningin geschreven:
Ik heb besiist, dat er door de Nederland
sche Spoorwegen proeven zullen moeten
worden genomen met het aanbrengen van
flikkerlichten op overwegen, gelegen in we
gen met snelverkeer, waar de plaats van
cien overweg weinig de aandacht trekt.
Deze flikkerlichten zullen waarschijnlijk
worden aangebracht op de nabij de overwe
gen geplaatste andreaskruisen (waarschu
wingsborden).
Uit den aard der zaak is het wemschelijk,
dat deze lichten, zooals trouwens ook de
waarschuwingsborden, reflectoren en ande
re seinen, welke dienen om onbewaakte
wegen aan te duiden, door het publiek wor
d-en ontzien, daar vernieling of beschadiging
hiervan ernstige gevolgen kan hebben.
In aansluiting aan den brief van 30 Nov.
1922, noodig ik u uit, het vorenstaande on-,
der de aandacht van de gemeentebesturen
tö brengen, met verzoek, daaraan algemee-
ne bekendheid te geven en alle inrichtingen
van onderwijs te willen uitnoodigen, d>e leer
lingen ernstig te doen wijzen op het onver
antwoordelijke van vernieling en beschadi
ging als vorenbedoeld, en op de ernstige ge
volgen, die daaruit kunnen voortvloeien.
Bovendien zou nog kunnen worden ver
wezen naar art. 163 van het Wetboek van
Strafrecht.
NED.HERV. ZONDAGSCHOLEN-
BOND OP GEREF. GRONDSLAG
WAAROM EIGEN ORGANISATIE?
OFFICIEELE BERICHTEN
DIRECTE BELASTINGEN.
Bij Kon. besluit is aan J. N. J. Boom, in
specteur der directe belastingen te Bussum
eervol ontslag verleend;
aan J. Repelius, ontvanger der registratie
no. 2 en domeihen te s'Gravenhage eervol
ontslag verleend.
is aan S. H. Wynands, verificatur der
voerrechten en accijnzen te Yenlo, eervol
ontslag verleend; us
is tot ailanct-accountant der directe belas- ^ewet Tnededcclingen
De nieuwe man.
Vele leden hadden het optreden van de
zen minister met genoegen gezien. Andere
leden achtten voorzichtigheid geboden bij
de beoordeeling van het door dezen minister
te volgen beleid.
Verscheiden leden verzochten te mogen
worden ingelicht omtrent de vereenvoudigin
gen, waartoe de samenvoeging van de mili
taire departementen heeft geleid. Naar een
aantal leden meenden te weten, is er slechts
uiterst matig resultaat bereikt. Andere le
den meenden te dezer opzichte ten minder
pessimistisch geluid te moeten doen hoo-
ren.
Enkele leden stelden de vraag of de mi
nister thans het rijdstip niet gekomen acht
de afdeeling Loodswezen om te zetten in
een staatsbedrijf.
Verscheiden leden brachten den minister
hulde voor de maatregelen, die ten gevolge
hadden, dat bij de jongste legeroefeningen
en marinemanoeuvres in ruime mate voor
lichting aan de pers is verstrekt. Opgemerkt
werd echter, dat er zorgvuldig voor moet
worden gewaakt, dat de voorlichting objec
tief zij.
Verscheiden leden stelden de vraag, wat
er juist is van het in de pers verspreide be
richt, dat een reorganisatie van het leger
dien zin, dat één divisie kan worden opge
heven, een punt van ernstige overweging uit
maakt.
gd werd of het juist is, dat. hier te
lande slechts één mobilisatieplan en wel
a algemeene mobilisatie bestaat
Mocht dit het geval zijn, dan zou men dit
een ernstige leemte achten.
Personeel.
Vele leden vestigen er de aandacht op, dat
de stopzetting der officiersopleiding is ge
bleken een onjuiste maatregel te zijn ge
weest
rnemens der regeering tot het op
dichten van een school voor reserve-officie
gezondheid ondervonden bij ver
scheidene leden bezwaar. Naar -« mee
ning is van de noodzakelijkheid dezer op
richting nooit iets gebleken.
Een aantal leden achtten de huidige mi
litaire kleeding ondoelmatig en drongen op
ïrandering aan.
Een algeheele herziening van de militaire
bezoldigingsregeling werd door sommige le
den gewenscht geacht
Geklaagd werd over de weinig tegemoet
komende wijze, waarop de militaire wacht
gelders over het algemeen worden behan
deld.
Gevraagd werd verbetering van de positie
der arbeiders op arbeidscontract.
Gevraagd werd naar maatregelen ten aan-
en van de oud-gepensionneerden.
Verscheiden leden betoogden dat de oosi-
tie van het personeel der marechaussee in
vele opzichten verbetering behoeft
Vlootaanbouw.
Vele leden achtten den vlootaanbouw ab
soluut onvoldoende. Sommige leden stelden
de vraag of .het in 's ministers voornemen
ligt, aan de Kamer voorstellen te doen be
treffende den aanbouw van een derden krui
ser. Eenige leden merkten nog op, dat ook
de moeilijkheden, welke onlangs te Curasao
hebben plaats gegrepen, cr op wijzen, dat
men over een voldoend aantal groote sche
pen moet kunnen beschikken.
Gevraagd werd of deze minister de
ning van zijn ambtsvoorganger betreffende
de werf te Hellevoetsluis onderschrijft.
Noode hadden sommige leden op deze be
grooting een punt gemist ten behoeve van
de marinierskazerne te Rotterdam, welke
dringend verbetering behoeft.
Diversen.
Sommige leden zouden gaarne 3
de minister zijn medewerking verleende tot
het opheffen van gewapende korpsen huiten
het leger.
Gevraagd werd naar het standpunt
den minister ten opzichte van den aanmaak
van munitie door particulieren.
Gaarne zou men omstandig worden inge
licht omtrent de malversaties, welke te
Woerden hebben plaats gehad.
Gevraagd werd bij de afdeeling loodswe
zen of de regeering bereid is iets voor de
Nederlandsche havens te doen ter bescher
ming tegen de concurrentie van Antwerpen,
voor zoover deze door de loodstarievi
wordt vergemakkelijkt Een schip van pl.i
20 voet diepgang spaart door in plaats' vj
Vlissingcn naar Antwerpen te gaan,
totaal f 240 of f 295 aan loodsgelden uit, al
mate het zomer- of het wintertarief
toepassing is.
DE ZONDAGSSCHOOL ALS MIDDEL
TOT INWENDIGE ZENDING
RADEN VAN ARBEID
De Ziektewet.
De Veveeniging van Raden van Arbeid
heeft te 's-Gravenhage haar najaarsverga
dering gehouden. De plaatsvervangende
\oorzitter der vereeniging, de heer L. J. II.
Eversen, vooratter van den Raad van Ar
beid te Groningen, hield een openingsrede,
waarin aan den door zijn benoeming tot Mi
nister van Arbeid afgetreden voorzitter, Mr.
Verschuur, voor zijn arbeid voor de
niging in hartelijke bewoordingen hulde
werd gebracht.
Als voorzitter der vureeniging werd geko
zen Dr. E. B. F. F. baron Wittert van Hoog
land, voorzitter van den Raad van Arbeid
te 's-Gravenhage, die vroeger ook voorzitter
was en de benoeming aannam.
In de vergadering van 15 November dee.
de commissie-Werker ter voorbereiding van
de maatregelen voor invoering van de Ziek-
an den stand de
ker, gaf een overzicht van de vorderingen,
die het werk der commissie heeft gemaakt,
waaruit bleek, dat de redactie van een aan
tal algemeene maatregelen van bestuur
reeds is vastgesteld en in zeven rapporten
den Minister ter beslissing toegezonden.
De leden der commissie, Mr. Dr. v. Brug-
van zaken bij den opzet van de administra
tie, over de voorgestelde administratieve
voorschriften en over het belangrijke con
trole-vraagstuk.
De bijeenkomst werd bijgewoond door do
bestuursleden werkgevers- en -werknemers
van Raden van Arbeid, leden van den Ver
zekeringsraad en ambtenaren van die in
stelling en van de Raden van Arbeid.
Men rekent erop, vóór de inwerkingtre
ding van de Ziektewet met ingang van 1
Maart met de geheele voorbereiding gereed
te zijn. Omtrent verschillende punten is met
de bedrijfsvereenigingen aanraking gezocht,
als gevolg waarvan verwacht wordt, dat de
Raden van Arbeid en bedrijfsvereenigingen
op sommige onderdeden voor de goede uit
voering ren de Ziektewet, met name ten
aanzie-n van de controle, zullen samen
werken.
Zaterdagmiddag vergaderde te Utrecht bo
venstaande bond. De Voorzitter, de heer M.
Noteboom, van Gouderak, zeide, dat na
de oprichtingsvergadering het vorige jaar,
veel geschied is. Gecorrespondeerd werd met
300 organisaties, kerkeraden en predikan
ten om het werk van den bond te willen
steunen. De Bond omvat thans 16 leiders
van Zondagsscholen, 17 Zondagsscholen en
twee kerkeraden, n.l. Huizen en Vcenendaal.
In voorbereiding is een leerkalender voor de
Zondagsscholen, waarvan er reeds 2500 be
steld. Wat de financiën betreft, is er een
batig saldo van f 00.00.
Do heer H. v. II o o g d a 1 e m, te Gorin-
chem, hield een referaat over „De Gerefor:
meerde Zondagsschool", waaraan wij het
volgende ontieenen:
De bijzondere toevoeging „Gereformeerd"
maakt het in do Hervormde Kerk mogelijk
te weten waarmee men te doen heeeft. Het
bepaalt ook bijzonder de positie tegenover
de andere Zondagsschoolbonden.
De grootste stoot word aan het Zondags
schoolwezen gegeven door de lager onder
wijswet van 1857. In 1860 bestonden er 50
Zondagsscholen, terwijl aangenomen mag
worden, dat er thans in ons land 2500 zijn.
De Ned. Zondagsschoolvereeniging plaatst
zich op het algemeen Chr. standpunt en
plaatst in haar doelstelling „het aankwee-
Ken van liefde tot den Heiland en van Bij
belkennis". De Geref. Zondagsschoolvereeni
ging „Jachin" heeft een doelstelling, die we
onderschrijven kunnen, doch beoogt het bou
wen der Geref. Kerk en hoe loffelijk haar
streven is, daar kunnen we toch niet mee
meegaan. Dus blijft over: ongeorganiseerd
tijn of eigen organisatie.
Nergens is tegen de Zondagsschool zoo-
reel actie gevoerd als bij ons. De oorzaak is
de buitenkerkelijke weg, die de Zondags
scholen gaan moesten om het doel te berei
ken. Was de Hex-vormde Kerk in al haar
uitingen een Geref. Kerk, dan zou de Zon-
dagsschoolarbeid kunnen geschieden onder
toezicht van de kerkeraden, maar vaak kan
dit thans niet. De Ned. Herv. Kerk is door
innerlijke verdeeldheid we moeten liet
met schaamte zeggen niet instaat om den
verloren invloed op het volkskind te herwin-
Nu komen anderen om dat werk te
doen. Slechts zij, die de kracht van Gods
Woord aan eigen ziel ervoeren mogen geloo-
cn vertrouwen dat zij in den Zondags-
schoolarbeid in Gods weg zijn. Men zegt wel
eens, dat in de belijdenisschriften niet over
de Zondagsschool gesproken wordt en onze
Geref. vaderen haar niet hebben gekend,
maar als we in aanmerking nemen de
gansch gewijzigde omstandigheden, dan
kunnen we zeggen, dat de Zondagsschool
als middel tot inwendige Zending gebruikt
mag worden.
Het doel is dus inwendige Zending. In
geen enkel opzicht kunnen we instemmen
met hen, die zeggen: geen dogma op de Zon
dagsschool. Zeker, men moet niet gaan dog-
matiseeren op de Zondagsschool. Dat is on-
gewenscht. Maar de onderwijzer moet ken
nis hebben van het dogma.
Spr. eindigde met zijn gehoor mee te ge
ven het woord van Dr. Kuyper over de Zon
dagsscholen, een woord, dat hij ter versprei
ding en propaganda wilde meegeven: „ver
derf ze niet, want er is een zegen in".
Discussie.
Aan de discussie hierover namen deel de
heeren D e Geus van Rotterdam, L i g t-
hart Schenk van Oudewater, Gooyer.
Huizen, en Scholten van Dordrecht.
Reglement
Daarna werd het reglement vastgesteld,
dat dienst zal doen, tot de organisatie zich
zoover ontwikkeld heeft, dat Koninklijke
goedkeuring op de Statuten kan worden ge
vraagd.
Bestuursverkiezing.
Besloten werd nog geen definitief bestuu;
te verkiezen, doch daarmee te wachten tot
volgend jaar, daar men dan over breeder
kring zal kunnen beschikken. Het voorloo-
pig bestuur werd als volgt geconstitueerd
M. Notebonm, Gouderak, A. P. d e J on g
te Nieuwveen, H. v. I-I o o g d a 1 e m te Go-
rinchem en J. C. S c h o 11 e n te Dordrecht
Dit bestuur zal zichzelf uitbreiden met één
lid uit de Zondagsscholen en twee kerke-
raadsleden. Het treedt op de vergadering,
die het volgend jaar gehouden wordt, in zijn
geheel af, waarna een definitief bestuur ge
kozen wordt.
Na afdoening van enkele huishoudelijke
aangelegenheden werd de vergadering ge
sloten.
ELECTRIFICATIE.
MEMORIE VAN TOELICHTING
DE PLANNEN VOOR 1930
TOTAAL BEDRAG RUIM 25 MILLIOEN.
Aan de memorie van toelichting tot de be
grooting van het wegenfonds 1930, welke
thans is ingediend, is het volgende ontleend:
De begrooting is opgemaakt tot een bedrag
van f 25.150.000. In aanmerking moet wor
den genomen, dat behalve door het Rijk ook
door de provinciën en de gemeenten krach
tig aan de wegenverbetering wordt gewerkt,
en dat daardoor een grens wordt gesteld aan
de beschikbare hulpmiddelen en werkkrach
ten, welke niet ongestraft kan worden uit
gebreid. Naar vermeend wordt, ifi die grens
in 1929 reeds bereikt.
Herziening van het Rijkswegenplan 1927
is bij de Rijkscommissie 'van overleg voor
de wegenverbetering in onderzoek. Nadat de
provinciën zullen zijn gehoord, kan een
voorstel voor de vaststelling van een nieuw
plan volgen, opdat voor een volgende werk
periode tijdig zal kunnen worden beschikt
over een nieuw werkplan, waarmede be
reids bij het samenstellen van de begrooting
voor 1932 behoort to worden rekening gehou
den.
Van de aparte voortellen noemen we:
Met de in 1928 aangevangen verbetering
van den Rijksweg DelftOverschie, welke
omvat het brengen op 6 M. breedte van de
rijbaan en den aanleg van een afzonderlijk
rijwielpad, breed 2.50 M., zal in 1930 worden
voortgegaan. Hiertoe wordt f 200.000 aange
vraagd.
ir de verbreeding van de verharding
den Rijksweg RotterdamDordrecht,
doch hoofdzakelijk voor den aanleg van rij
wielpaden, wordt f 30.000 aangevraagd.
Met het voor den Rijksweg Dordrecht
Moerdijk aangevraagd bedrag van f 70.000
zullen een tweetal vakken ter gezamenlijke
lengte van bijna 2 K.M. verbeterd worden.
Nevens de hoofdbestrating zullen rijwielpa
den worden aangelegd.
De gronden voor den aanleer van den rijks,
eg Rijswijk—Rotterdam zullen in 1929 kun-
en zijn verkregen. Met den aanleg zal in
1930 worden voortgegaan. In dat jaar kan de
oltooiïng van de gedeelten RijswijkDelft
n Overschieeindpunt van den weg wor
den tegemoet gezien. Voor de uitvoering van
■erken wordt f 2.600.000 aangevraagd.
In 1930 zal voor het gedeelte Rotterdam
Moordrecht, van den rijksweg Rotterdam
BodegravenHarmeien, de grondaankoop
enoeg zijn afgeloopen; voor de overige
gedeelten zal daarmee een aanvang worden
gemaakt. Hiervoor wordt op f 285.000 gere
kend.
Ook zal in uitvoering zijn het nieuwe weg-
ak met hooggelegen vaste brug bewesten
Nieuwerkerk en wegaanleg Zuidplaspoldcr
tot spoorwegovergang bij Moordrecht, waar
voor f 570.000 is opgenomen.
Voor de uitvoering van verbeteringswer-
ken aan den Rijksweg Den HaagNoordhol-
landsche grens wordt thans f 45.000 aange
vraagd.
Van den Rijksweg Gorinchem—Breda be
hoeven enkele wegvakken verbetering om
te voldoen aan de eischcn van het tegen
woordig verkeer. Aangevraagd worden daar
voor bedragen van f 40.000, f 120.00, f 45.000
en f 40.000.
Na de in 1929 uitgevoerde verbetering van
de rijbaan van den Rijksweg BredaMoer
dijk zullen nog noodig zijn te maken twee
rijwielpaden van asfaltbeton of tegels langs
de geheele weglengte, waarvoor f 160.000 is
uitgetrokken.
Op den weg Utrecht—DoornDe Grebbe
komt thans tot uitvoering de doortrekking
van den weg door het fort op den Biltschen
straatweg. Hiervoor is in 1930 f 280.000 noo
dig.
Voor de voltooiing van den Rijksweg Am
sterdam—Haarlem zijn nog eenige bijbehoo-
rënde werken noodig, waarvoor een bedrag
van f 40.000 wordt aangevraagd.
Voor den rijksweg HaarlemZuidholland-
sche grens is nog een bedrag van f 10.000
noodig, waarmede de in uitvoering zijnde
verbetering van dezen weg zal zijn voltooid.
Een bedrag van f 1.400.000 is bestemd voor
voortzetting van di bouw van de overbrug
ging van de Bergsche Maas bij Keizersvecr,
waarmee in 1929 is aangevangen en voorts
voor het gedeelte van den bouw van de
overbrugging van de Waal bij Zaltbommel,
waarmee in 1930 kan worden begonnen.
Voor de voortzetting van den in' 1929 aan
gevangen bouw van een onderdoorgang in
den spoorweg AmsterdamHilversum, is op
f 345.000 gerekend. Voor grondwerk ten be
hoeve van het wegvak Vecht—Naarden zal
in 1930 nog 'f 189.000 noodig zijn, terwijl voor
het onder profiel brengen van wegvakken
onder Diemen en Naarden in 1930 nog
f 93.000 noodig zal fcijn. Voor aanlog van den
rijweg op bovenbedoelde wegvakken is gere
kend op f 480.000 en voor een rijwielpad
f 12.000.
Voor de voortzetting van den bouw van de
brug over de Vecht is voor 1930 noodig
f 83.000, alsmede f 14.000 voor de bewegings-
inrichting daarvan.
Ter voortzetting van de in uitvoering zijn
de werken voor den aanleg van het vfik
Ivrabhendijke—Rilland, vun den rijksweg
KapelleNoordbrabantsche grens, is gere
kend op f 218.000.
Voor den aanleg van rijwielpaden op den
rijksweg WierdenAlmeloHengeloEn
schedé wordt f 40.000 aangevraagd.
Thans hebben alle betrokken gemeenten
besloten deel te nemen in de gemeenschap
pelijke regeling tot electrificatie van Weste
lijk Flakkeo en Goedereede. Het zyn de ge-
ipeenten: Middelharnis, Sommelsdijk, Dirks-
land, Harlingen, Herkingen, Melissant, Stel
lendam. Goedereede en Ouddorp. Negen per
sonen (de burgemeester en enkele particu
lieren vormen den Raad van Commissaris
sen. Deze is voor de eerste keer door de
electriciteitscommissie benoemd en zal in
den vervolge benoemd worden door de al
gemeene vergadering van afgevaardigden
der aandeelhouders.
Deze afgevaardigden worden weer uit en
door de gemeenteraden der acht betrokken
gemeenten benoemd.
Uit iedere gemeente 1 afgevaardigde. De
statuten zijn ook door alle raden ongewij
zigd goedgekeurd. Deze zijn ook reeds goed
gekeurd door de prov. griffie en het Depar
tement van Justitie, zoodat thans tot uit
voering van het werk kan worden overge
gaan.
EEN VREESELIJKE VONDST.
Uit een put in den polder Uillens naby
Gouda is opgehaald het reeds in staat van
ontbinding verkeerend lijk van een ouden nun,
vermoedelijk van E. uit Leiden. Sedert Octo
ber werd deze man vermist en z(jn opsporing
is toen verzocht.
