ZATERDAG 9 NOVEMBER 1929'
STAATSBEGROTING 1030
VOOELOOPIG VERSLAG
HOOFDSTUK FINANCIEN
Gedistilleerd-accijns.
Van meer dan één zijde werd betoogd, dat
de tot si and gekomen verlaging van den ge
distilleerd-accijns niet tot het verwachte ge
volg hebben geleid. Naar njen meende is de
invoerfraude weinig vermln'cliM'd en de cla'u-
des'.'ine productie nog looiiend eb volkom m
intact gebleven. Daartegenover schijnen
drankgebruik en dirankmisliruik te zijn toe
genomen.
Verscheiden leden verklaarden Weinig be
wonder. ng te kunnen koesiel'en voor de lei
ding, weCke in deze voor de gehcele bevol
king zoo belangrijke zaak door hel departe
ment van financiën is gegeven.
Accijns op het geslacht.
Van verschillende zijden werd bij herha
ling op afschaffing van den accijns op het
ges.acht aangedrongen. Men was van mee
rling, dat deze heffing geheel uit don tijd is.
Tabakswei.
Opgemerkt wérd, dat do uitvoering van de
regeling der Tabaksbelasting nog s ®eds
vele moeilijkheden met »ioh brengt. Men
ach te het heter, deze heffing te gieten in
den 'Vorm van invoerrecht.
Tarief wet.
Sommige leden hadden rriét bezorgdheid
kennis genomen van het IC. B. Van 9 Aug.
1929, houdende nadere voorschriften van
door bepaling van het suikergehalte van in
gevoerde vruchten in blik en zij achtten het
zeer begrijpelijk da. deze regeling groote
beroeriii" heeft gewekt onder de importeuis
van bedoelde vruchten cn dat in verband
daarmede dié Ro.terdamsr-he Kamer van
Koophandel zich met een adres ter zake tot
den Minister hééft gewend.
Waarom, werd gevraagd, wordt hot sui
kergehalte bij invoer niet bepaald op de
werkelijke hoeveelheid suiker, welke aan de
vruchten is toegevoegd?
Geheimhouding van gegevens.
E enige leden Wèzen op het bestaan van
een ernstig vermoeden, dat de DuHsclie bc-
lasting-au.oriteiten gegevens ontvangen van
de Nederiandsche administratie, welke" door
'den rijksaecoumtantsdiienst bij het boeken
onderzoek zijn verkregen. Deze leden meen
den, dat-zulks In strijd is met den plicht
van geheimhouding, welke den belasting
ambtenaar is opgelegd,
Pensioenwat.
Verscheiden leden échtten een generale
herziening van de Pensioenwet wenschelijk.
Er zijn naar huh mcening in die wet veie
punten d e wijziging behoeven,
Verscheiden leden betoogden vöortS, dat
de toeslag van 40 pet., Welke op de oude pen
sioenen wordt verleend, geheel onvoldoen
de is, wijl zij geenszins evenredig is aan dé
waardbdaÜhg van het geld. Deze leden wa
ren van oordeel dat «leze 40 pet. tot 60 pek
moet worden verhoogd.
Organisatiebeslult.
Eenige ledfen betoogden de wcnschclijK-
heid van herzicivng en aanvulling van hel
Organisatiiebesl uit.
Bezoldiging.
Verscheiden leden vestigden er de aan
dacht op ,dat de jongste salarisherziening
kennelijk niet een bevred'geilde verhouding
heeft gebracht tusschen de .bezoldiging van
de administratieve ambtenaren en die van
•den actieven dienst. Deze leden waren v^n
meening, dat dit een zekere animositeit tus
schen deizo beide groepen heeft doen ont
staan, die tot schade van den dienst leidt.
Zij drongen daarom aan op de instelling
van een speciaal onderzoek te dezer zake,
waarbij beide categorieën in de gelegenheid
zouden worden gesteld van haar zienöWijzp
te doen blijken
Naar apdere leden opmerkten, zijn de uit
komsten van de, gSribemde salarisherziening
in het bijzonder ook voor het geheelc korps
der hoogere belastingambtenaren zeer teleur
stellend geweest.
Verplaatsingen,
Gelijk reeds cerdèf, had ook nu weer het
groote aantal verplaatsingen bij den belas
tingdienst de aandacht van verscheiden le
den getrokken. Z.j vroegen, of dez-e verplaat
singen niet voor een groot deel zouden kun
nen worden vermeden.
DICTATUUR?
Eedreigde vrijheid van het woord
DE VERKLARING VAN P. EN T.
Men schrijft ons uit den kring der Ned.
Cnr. Radio-Verceniging:
Opnieuw heeft het Kamerlid Vos den Mi
nister van Waterstaat vragen gesteld be
treffende de gronden, waarop het Hoofdbe
stuur van P. eii T. hot oiliiaar heeft geacht
den heer Vogt, directeur van de A.V.R.O. te
gelasten zijn toespraak voor de microfoon be
treffende de huldigé zendtijd-moeilijkheden
af te breken Tot deze Vragen kwam de stel
ler door de zeker onvoldoende beantwoor
ding van dc eerder gedane vragen.
Het is wel wensëhelijk, dat ook in órthodox-
protcstantsche kringen er aandacht aan ge
schonken wordt, hoe het allen schijn lleefi,
dat de regeering hier op den verkeerden
weg is.
Yv'e stellcnVoorop, dat buitengewoon onsym
pathiek is wijze, waarop do A.V.R.O. err
„Dc Telcgraat" hel afbreken der rede hebben
uitgebuit door marktgoschrecuw-rcclame.
Dat gedoe leek maar al te zeer op een po
ging, om de overheid te. Willen ^Mmideeren.
tiet bleef in dc lijn van de aef'o, waaraan
de vragensteller, de heer Kloris Vos (do IVIui-
der-tpl-rcvolutionair) zijh Kamerzetel te flan
ken heeft.
Dit echter daargelaten, dient er de aan
dacht op gevestigd, dut, zoo do daad van
P. en T. niet publiekelijk van' hongerhaild
wórdt afgekeurd, ze consequenties kan
hebben, die ook voor de orthodox-protestant-
schefi omroep gevaarlijk wordt. Willekeur,
dictatuur gaat dan alle uitingen in den
aether Verbieden, die cl oh ambtelijkcn krin-
gen in Den ITaag niet welgevallig is.
Zooveel is dezer dagen wel duidelijk go-
worden, dat de daad van P. en T, geen steun
vindt in de wet en daarom is ze in onzen
con3titutioncelcn staat niet goed te keuren.
De bestaande bepalingen schrijven uitdruk
kelijk vóór, dat radio-uitzendingen geen be
zwaar mtv'en opleveren voor dc belangen
van den s vat, de openbare orde of de goede
zeden. Het is niet vol. te houden, dat de af
gebroken speech niet deze bepalingen in
Strijd was.
Waamm volgde dan toch het stop-gebod?
De Minister antwoordt:
„Het verzoek en later de opdracht is tot
den heer Vogt gericht niet. op grond van
bewoordingen of uitdrukkingen, maar
omdat diens voortgezette bespreking voor
de microfoon van hetgeen de radioraad
onder geheimhouding aan de omroeporga
nisaties had medegedeeld moest worden ge
acht een niet geoorloofde inbreuk te zijn
op de behandeling van deze aangelegen
heid, zooals het hij de wet daarvoor inge
stelde orgaan deze wenschtc te zien ge
schieden,"
In goed Nederlandsch betcckent dit: Ons
'zint het niet, dat over zaken, die bij den
Radioraad aanhangig zlin, publiek gesproken
wordt en daarom gebeurt het niet.
Wat is "dit anders dan ambtelijke wille
keur, dictatuur?
Als P. en T. geen bevredigender verklaring
Weet te geven, dah is maar één conclusie
'mogelijk: de hecren aan dc Kortenaerka.de
zijn ten eeuemale fout geweest. Het moge
dan ikng duren, eer-zij hé.t erkennen: hbt
moe' geconstateerd. En als dat vast staat,
dan zal ook duidelijk worden, dat reeds veel
te lang P. eii.T. voogd hebben gespeeld over
den radio-omroep.
Met belangstelling wordt in omróepkrin-
gett het tweede antwoord van Minister
Reijmer afgewacht.
Wat wordt het: san cti one eren van de voog
dij of een stap naar de ontvoogding?
Staatsloterij.
In aansluiting aan hetgeen te dezer zake
hij net afdeelirlgsonderzoek van Hoofdstuk 1
der Rijksbegröoting is gezegd, werd bij ver
hieuiuing aangedrongen op afschaffing van
de Staatsloterij.
Van andere rijde kwam men tegen deze
opvatting in verzet.
Verhouding tusschen Kerk en Staat.
Enkele leden drongen er op aan, dat de
verhouding tusschen Kerk en Staat nu ein
delijk afdoende zal worden geregeld. Van
deze zaak kart. naar zij opmerkten, de re
geer! ng zich niet afmaken met de oh ware
bewering, dat de Kerk vrij is. Dcz«e leden
meenden, dat-het belang van het ge-lieele
volk bij eén spöedige oplossing van het ker
kelijk vraagstuk is betrokken.
EEN KARDINAAL BIJ
DE KONINGIN
03 diepbedroefde „Protestant"
„HBT ANTIPAPISME LIGT ER
VINGERDIK OP"
WAT LUTHER EN CALV1JN
DEDEN
In de „Heraut" treffen wc het volgende
artikel van Prof. Dr. I-I. H. Kuyper aan:
Het orgaan der Evangelische Maatschap
pij „De Protestant" is „diep bedroefd", om
dat IE M. de Koningin Kardinaal van Ros-
suiri bij zijn bezoek aan Nederland ontvan
gen heeft. En niet alleen dat de Protestant
diep bedroefd is, maar zijn hart „dat warm
voor Oranje klopt en dat zoo dankbaar was,
toen onze Vorstin tijdens Haar bezoek aan
Parijs bij het standbeeld van Haar voorva
der, den grooton admiraal de Coligny, zoo
kloek voor Maar protcstantsCh geloof uit
kwam, is diep geschokt geworden." Al
Schrijft de redactie, zooals ze izelf zegt, niet
alles 'wat zö denkt, omdat het blijkbaar te
erg Is, het Is duidelijk genoeg, dat ze in
deze welwillende ontvangst door onze Ko-
fiihgin van een Roomsch kerkprelaat eeii
verzwakking, zoö niet veiRakiilg ziet van.
het Protestantscll geloof. Ze schrijft dit
dan daaraan toe, dat de Konihgin „onder
den invloed staat Van onzen Roomschcn mi
nister-president en van den Roómsohen op-
perceremonicmccster en grobtmeester van
het civile IlUis van II. M. de Koningin". En
alsof er werkelijk gevaar bestond, dat onze
Koningin „onder deze invloeden" Roomsch
zou worden, eindigt ze haar beschouwing
met de verklaring, dat „ze God «zal bidden
onze geliefde Koningin té bewaren voor het
-geloof van Willem dcim'Zwijger ert Willem
den Derde, den StadhoUder-Koning, Hare
groote voorzaten".
Het antipapisme ligt hier wöer vingerdik
op. En het ergerlijkste is wel, dat oiize Ko
ningin om een beleefdheid, bewezen aan een
Nederlander, die in do Roomsche Kerk een
eere-positie inneemt, op zulk een wijze ver
dacht wordt gemaakt.
Mogen we, niet om ofrze Koningin te ver
dedigen, die zulk een verdediging niet be
hoeft., waht niemand in onzen kring twij
fel' aan de vastheid cn oprechtheid van
haar „Prolestantsch geloof", maar wel om
te laten zien, hoe onrechtmatig zulk een cri--
tiek is, uit de historie der Reformati-e enke
le feiten memoreeren, waaruit blijkt, boe
men toch handelde tegenover Roomsche
prelaten, die een protestantsche stad of land
bezochten.
In 1533 zond dc Paus Vergerio als nuntius
naar Duitsehland örtï te zórgen, dat er geen
nationaal concilie zóu saamkomen, 'int over
Kerkelijke zaken beslissen zou. Dc patiselij-
ke gezant bezocht op zijn doorreis ook Wit
tenberg. ITij kwam hier bihnen met groot
gevolg, werd schitterend ontvangen dooi
den Hoofdman MetsCh en geherbergd in do
kamers voor de vorsten bestemd in het slok
Hij noodlgde Luther uit bij hem het middag
maal te kornen gebruiken, aan welke uitnoo
diging Luther voldeed. En al heeft Luthei'
hem "niet aangepprpken met de '.ceretitels, die
hern dis pauselijk gèzant toekwamen, hij
heeft hem Xvel den eerbied betoond, dien
zulk een bezoek eischt. Vergcrius heeft dan
ook in zijn bericht aan den Paus gezegd, dat
d-- officieele ontvangst door de ketters hem
bereid, zijn verwachting overtroffen had (Ju
lius Köstlin, Martin Luther, 5e Auflagé,
1903, Bd II. S. 371).
Handelde men te Genève anders?
In Mei 1553 wefd aan den Raad van Ge-
nève meegedeeld, dat Kardinaal du Bcllay,
bisschop van Parijs, aldaar was aahgéko^
men met twee bisschoppen en 200 mannen
ter begeleiding. Do Kardinaal was op weg
naar Rome en had zijn reisroute, over Genè-
ve genomen. De Raad besluit dat men den
Kardinaal een geschenk zal zenden vt
ghoote kruiken met wijn en deputeert -den
burgemeester met enkele raadsleden óm
den Kardinaal gezelschap te gaan houden
bij den avondmaaltijd (Calvini Opera t. XXI.
p. 540). Zooals Calvijn in een brief aan Viret
meedeelt, had de Kardinaal een bode naai'
zijn huis gezonden om hein uit te noodigeii
bij den Kardinaal te komen, maar doze bode
bad Calvijn niet thuis getroffen (Calvini
Opera t. XVI p. 528). Dat Calvijn geen be
zwaar had zulke hooggeplaatste geestelijken,
die Genève bezochten, een bezoek te brengen
of aan zijn huis te ontvangen, weten we uit
een geschrift van Drelincourt, die meedeelt,
dat Kardinaal Sadolet Calvijn in diens wo-
HET SUEZKANAAL 60 JAAR
17 November a.s. bestaat liet Suezkanaal 60 jaar. We geven hier een foto (door een on
werven der Suez-kahaal-madlschappi] te Port Said. De bouw van dit kanaal werd begonv
1S69 xoerd hel op 17 November feestelijk iii gèbhiik genomen in aanwezigheid vim lat van r
lang en heeft geen sluizen. Het jaarlijks transit bedraagt ongeveer 20 viillioen ton en is nog
omen) van tic wnkydaatsen en
1CH9 door F. de Lcsseps. In
■j!:e personen, tfrl is 161 KM.
5 in opgaande UjiL
nïng bezocht heeft (Doumergue, Tean Cal
vin, t. Ill, p. 49G). Calvijn had Vroeger tegen
Sadolet geschreven, toen deze Gehóve tot de
Roomsche Kerk Wilde terugbrengen en Sa
dolet wilde daarom hij zijn dool-rois door
Genève Calvijn persoonlijk leercn kénnen.
En Calvijn heeft er geen oógenblik aan ge
dacht, toen de Kardinaal ttan Zljrt deur aan
klopte, hem den toegang te weigeren. Men
kan, ook al staat men in geloofsover
tuiging tegenover elkander, de hoffelijkheid
in den omga hg bewaren.
Toch is het in de hier genoemde gevallen
ons niet te doen om de positie, die onze Re
forrpatöééii, Lllther en Calvijn, 'nebben in
genomen. Zij Warén private personen en.
hadden met zulk een bezoek van een Kar
dinaal niets tc maken. Maai' wel geldt hét
hier de vraag, hoe de Obefhdid optrad; wan
neer zulk een "'ailselijkc nuntius cf Kanti
naai door haar land reisde. Zoowel te Wit
tenberg als fe Genève nu Zién we, dat de
Protestantsche Overheid deze hooge geeste
lijken met Zeker eerbetoon ontving, zooals
men dat tegenover aanzienlijke gasten ge
wend was. Houdt men du in het oog, hoe
scherp toen dö. beide partijen, Roomsch en
Protestant, tegenover elkander Stonden; in
het oog ook, dat' de Roomsche geestelijkheid
toen nog van harte meewerkte om de Pro
testanten te vervolgen, dari valt te meer op,
dat de Overheid èn te Wittenberg èn te Ge
nève de courtoisie niet uit bet oog veHoor
tegenover de Roomsche pi'claten, die om
gaêtvrijhóid vroegen. En on2e Koningin
heeft door Kardinaal van Rossum met wel
willendheid en hoffelijkheid bij Zich te ont
vangen, volkomen in de lijn gehandeld van
onze „Hervormde voorouders". De fout ligt
alleen'maar daarin, dat antipapistische drij
vers als de Protestant van de historie van
het Protestantisme zoo bitter weinig afwe
ten.
Öe zooeven genoemde bemoeienIsseti Vah ée
hoofden van plaatselijk bestuur llgeren hi ffmó-
ten getale door onze wetgeving vrespTeld, On-
^l-.undige B. B.'-r
(Dandóeng)
(Ba lid.I a nu
oho?' Lroe'
vcrdeeiüig
de tjanilbe
tfeht^ d'
gel ij kli e
sldèntie
assistent-l-cSident Br. de
at ill Mas PÏohaiTUTied Scdi-
iperkt Éleh uitsluitend tot
rale overheidstaak tussdheh
LICHAMELIJKE OEFENING
Volksraad 'voor te leggen, omlht de voilé
sequenties van elk der nrmt'-e'-Hm in bun
ameiilük verband kunnen worden overzien;
BOEDDHISTISCHE PROPAGANDA.
Organisatie
ten bericht aan de Javabode dat de onrlcii-
ipaa-anda-club 'thans een voldongenfeit is
vorden.
in de dag-
alle dot
ik meer Eoi
het Boeddb
landSeh-Tndiö adli
en bleken er wei
personen die zich
seerc-n te zUn, dai
ging hadden durven denken.
Ook vanuit Engeland. Brltsch-IndlÖ.
en China werden symnathlo-betuieringeh c
geh en de Association for the Pi-onaHai
Buddhism" in Java zal hier ontreden ais
génwnbrdie-stcr van de Maha Bodhi Öbelet
dia, The Brïtisch Maha Bodhi Society
Budclhlst Lodge, Londen.
Het voni-loopig bestuur IS samenjTortr
twee Eurunealiei-i. waarvan édn Boertdli
een BoeddhistISeh
UIT DE INDISCHE BLADEN
TAAKEEPALING VAN HET B. B.
De Verhouding tot do Regenten.
ris voor de bPStuursherVoimlbgnk^l^miTchOh
gen omtrent de plannen welke befetaan t.n.V, de
taakbepaling van het Europeescli en Inlandsch
B. B. op. Java en Maduera, zoo deelt de Java
bode mede.
Zoo»ls kort geleden reeds In de pers werd
vei-mcia, Is daarover in <1" maa 11 3?,.(etui-er
een vergai"; lug van Kol ,:!1 Indie c"-
luUdeh onder voorzitterschap ,-Ki den LuticL
voogd zelf. De GeUverneiirs van West-. Tr'dden-
ên ÖBSt-java, de Jtcèf Bfitav-gnafd en de Dir
Een van ile beoogde hittatregelei
draclit van tal vim thans aan r
al& hoofd vrtli het plaatselijk lies
Öi-ageh bemoeienissen op de l'e
niide asSlsteiit-i-esidenten. Wanrvo....
m het korps asslstent.resldentei
dérv
irloopig i
oord, 'en'"het
bep:
I bet
ï-efrena
cwèórd.' en het- zo.
and h
Op «zichzelf niets bilzonflers. De vele
üngolsch-Indiërs In Tndiö --iln Mina Min,, Boed-
Ihist. Het opniel-Ueiiike In dit bericht Is, d"t
wee Enroneanen met slechts een Bingalees de
eiding hebben.
Land- en Tuinbouw.
split-
.löbalö
zal zijn, ate ook overigens noodzakelijk Wordt
geacht. Van het herstel van de vroeger hiërar
chische ondergeschiktheid van dén regent aan
den assistent-resident zal geen sprake 2(jn.
Doch evenzeer is uitgesloten dat de jnngei-e"
ondergeschikt zoud. n wor-
aöslstent-resld'
den aah de li
Het bericht
Is geheel onjuist
Men begint in de Hoeltsche Waard pogih
géh te doen ohl over to gaan tot het drogen
Vóh aai'dajipelen. De Eigenheimers zijn nu
ih prijs gedaald tot hét punt, waarop men
Zé kan laten drogen tot veevoeder. De Coop.
Beetwortelsui leerfabriek „Dinteloord" te
ötampersgat is in staat om tijdens de cam
pagne groote hoeveelheden te drogen. ITet
is echter iets nieuws, zoodat men er nog
iétwat vreemd tegenover staat
COÖPCIGHORSIFABRIEK OP FLAKKBE.
Pogingen worden aangewend om op Oos
telijk Elakkee (Waarschijnlijk te Ooltgehs-
plaat) over te gaan tot stichting eener coöp.
cichorei fabriek.
ZWEMMEN
WEDSTRIJDEN VAN DE R. D. 2.
In tie „overdekte" aan de TuindcrsStraat
0 R.ltérdam heeft gi; te ra vond de Rnttcrdam-
Sche Dames Zwcmclub wedstrijden gehouden
op Verschillende nummers.
Dé uitslagen luiden als volgt:
£0 M. schoolrhig (voort adspiranten van S;
tot en met 10 jaar) 1. A. Timmermans ia
1 it's sec.; 2. Stenfort Kroese in 22 sed; 3.
N. Wcsterhaan in 22Vs sec.
20 M. vrije slag (voor adspirénten van 8
tot én met 10 jaar) I. II. Ilogewcg in ISVs
sêc.
20 M. Vrije slag (voor adspiranten van 11
tot en mét 13 jaar) I. W. den Oude in 12V®
sec.; 2. A. den Ouüa- in 14'Vss sec,; G. Sneep
in iö /ti sec.
20 M. èéhooiéldg (voor adspiranten van 1?_
tót én met 13 ja:ir)l. A. Gaanderse in 172/s
sec.: 2. M. Chcillet In IS sec. 1.3. H. Swing
in lS'-/r. see.: 4. A, Broer, in 18Vs sec..; 5, L.
Schótél iii 10 sec.
100 M. vrije slag (clubkampioenschapV
vrijé deelneming, 1. T. Baumcislcr in 1 min.
20 sec.; 2. S. Sigmon l in 1 min. 21Vb séc.;
3. N. Visser in 1 min. 21% sec.
40 M. wisselslag (cjuhkampioenschap)
\v ti ar vah 20 M. rug oh 30 M. vrije slag; voor
adspiranten van 13 tot 10 jaarf 1. A/Hoge-,
weg in 314/r, sec.; 2. M. OlSen in 32 sec.; 3.
J. Muller in OG'/g sec.
40 M. schoolslag (clubkampioensclTap) voor
voor adspiranten van 12 tot 10 jaar: 1. G.
Brouwers in 38 sec.; 2. W. Sigmond. in
38Vr. séc.
100 M. schoolslag c 1 rilikampioenschap
vrije deelname: 1. C. vah Gelder.in. 1 n^in.
33 sec.; 2. W. Cauwc. in 1 min. dOVs-eecJ 3.
G. Sciiafer in 1 ..min...40% sed.
20 M.-vrije, slagrVQor n4eT\i:ed.^Ö^z>v.eiii-,
"Stérs: 1. I. Wolfcrs in IÖVb sec.; 2. Mevr. S»
Bi-ouwèr lil 17Va sec.
100 M. rugslag clulikninpioehsclikh) "vrije
deelneming: 1. T. Baumeister in 1 min. 33'Vs.
sec.; 2. A. I-ipgewég in 1 min. 37 -/s sec.
20 M. schoolslag voor adspiranten van 14
tot 10 jaar: 1. S. Kraak iii 19'/ö sec:; 2. E.
van Noord in 22% sec.; 3: M. Kroes in 22%
20 M. vrije slag voor adspiranten van 14
tot 10 jaar: 1. N. v. d. Elide in 15% sec.; 2»
B. Ilobers in 1G% sec.
Fraai zwemmen voor gehuwde dames: 1.
M. Hbgcweg 29 punten; 2. II. Eggclmevèr
28 punten; 3. (na loting) M. Abas 27 punten;
4. S. Rrouwer 27 punten; 5. Jager 27 punten.
00 M .wisselslag, waarvan 20 M. school. 2f>
M. rug cn 20 RL vrije slag (clubkampioen-,
ëchap) vrije deelneming: 1. C. van Gelder m
j4!)% sec.: 9. Sfigmond ih Sl'/s sec.; 3. N: Vis-
i ser in 52% sec.
I Sc'noonèpringen foor adspiranten (4 vrije
sprongen: 1. W. den Oude 85 punten; 2. J,
IMuller SI punten; 3. B. Robbers 79 punten;
4. R. Kuurstra Gi jjunten
Op M. wisselslag, waarvan 20 M. school,
|20 M. rug en 20 RI. vrije slag (i-iubkampipen-
Schap) voor adspiranten: t. M. Olsen in
Ijsec.; 2. W. Mannee in 57% sec.
Popdjiikeh, vrijé deelneming: 1. C. van Gel7
der 26% sec.; 3. S. Sigmond in 30% sec.; 4.
L. Goedknegt in 31% sec.
SINT AUGUSTINUS
(Geboren 13 No.vember 354)
DOOR Dr. J. II. GUNNING J.Hz.
(SLOT.)
Van de „basilica major", de „Vredeskérk"
van I-Iippo waarin Augusthuis predikte, is
geen steen meer over, maar gebleven is zijn
woord, want gewoon ijk werd het door snel
schrijvers uit zijn mond opgeteekend. Nu wij
het lezen, nu de warme loon .van zijn hart
en de w-arrnbloedlge toehoorders, die er zich
om heen schaarden, ontbreken, schijnt zijn
prediking ons vaak dor en langdradig toe. De
meestcn onzer kunnen zich óók niet goed meer
begrijpm dat de predikatiën van Smytegelt
destijds den menschon nooit verveelden, ja
vaak tot traliën toe ontroerden. Trouwens in
dit opzicht is de mentaliteit van het tegen
woordige geslacht geheel anders dan die van
het voorgeslacht! Ook Hippo's christenen
bezaten blijkbaar geduld cn uithoudings
vermogen. Zij - hadden er heel wat voor
over! Mannen en vrouwen stonde n, rechts
en links geschaard in het heiligdom, vaak
uren lang te luisteren. Heftig applaus, maar
ook heftige tegenwerpingen waren niets on
gewoons. Toespelingen op de gebeurtenissen
van don dag, wonderlijke allegoriseeringèn,
voor ons gevoel wansmakige beefden en ver
gelijkingen vloeiden van de lippen van den
geestdriftipeli en onvchnocibarcn redenaar af
die waarlijk een bootlSrbap, een goddelijke
opdracht had vóór zijn tijd.
Met onge onflijktm ijver wierp hij zich op de
studie der Heilige Schrift, die hij zoo lang
in de jaren z'ijner dwaling verzuinid had
maar geen enkelen zijner andere talrijke plich
ten verwaarloosde hij daardoor. Hij Was on
vermoeid in het eatechiseeren clergenen, die
den Tl. Döóp begeerden én ëvnn gaérhe als
bij met de hoogstgenlnntsten örnglng en met
hen over de goddelijke waarheid sprak, ont
liet v
ving hij boeren en onkundigen om hen op
Christus te wijzen. Met onverschrokken moed
ging hij de onkuischheid en de onmatigheid,
die nationale zonden, te lijf en geen enkele
redacteur onzer Vaderlandsche „Vragen-
lèussen" overtreft Augustinus in het beant
woorden der subtielste theologische kwesties.
Zijn correspondentie was geweldig en ^verd
door hem, evenals door zijn correspondenten,
in dien omslachtigen, bloemrijken, overdreven
hoffelijken en vleienden toon gevoerd, die toen
gebruikelijk was. Nóg grootcr was zijn po
lemische en dogmatische arböid. Manichccrs.
Arianen, Pelagianen, Dónatisten bovenal
werden door hem met nimmer-verflauvvènden
hartstocht bestreden en 't was hem volmaakt
onverschillig of hij de dingen ook ti"n-, twin
tigmaal herhaalde. Zoodra de Waarheid aan
gevallen werd, kende hij zich het recht n i et
toe t,e zwijgen. Als do Dónatisten mot 't oog
op den stroom zijn'cr strijdschriften uitriepen-
„Valle multym loquentibus!" wee over die
veelschrijvers!) antwoordde hij met den gloed
der heiligste liefde: „Vae taccntibus -de te!"
(wee hun, die over U, o God, kunnen zwij-
gon!)
En toch was hij geen „vechtjas" als de hei
lige Hiëronymus, niet wïcn hij het óók al
eens aan den stok ki'eég. Feitelijk whs hij een
verdraagzaam man, wiens ziel naar vrede
haakte, maar hij kon de leugen niet dulden
op hét heilig erf der Kerk cn vooral-de
Dónatisten heeft hij bestreden zonder immer
kamp te geven.
Wat Waren dat toch voor lieden?
Mcnschcn, die tijdens de vervolging
Dioelctianüs, thans haast een eeuw- geloden,
hos'ist de broederhand hadden geweigerd
die Christenen, welke destijds naar het be
vel des Keizers de Heilige Schriften ei
hei ige Kerkgereedschappen aan de Overheid
hadden uitgeleverd. Vele bc ijders, ook priös
tors en monniken, wdr'oil toen bezweken
Maar de trouw geblovcnen Wilden met dl-
„Verraders" niets meer te maken hebben r
sclièidden zich (lis de'„reinen1-' van hen en dc
Kerkelijke genieenschep met hen af. Toen
er in Carthagó een nieuwe IusbcIk-ü Caoci
iiarlUS gekomon was, die bok tot de Verra
ders" gérékend Weril. bentiemde de tegen
partij een anderen bisschop Majorrnus, die
spoedig door Donntus vervangen werd, die
zijn naam e,an de pahsche beweging'gegeven
heeft. 1-Iij \vas een werkzaam, schrander en
energiek man, maar fanatiek in het eischen
van den herdoop van allen, die tot hun oarlLj
öVénkwamcn. Daarmede verbroken zij dus
de Kathoiiicke eenheid, en dat was Augusti
nus een gruwel. Al spoedig werd op Kerke
lijke vergaderingen de stelling verdedigd en
aangenomen dat de i li n e r 1 ij k e hoedanig
heid van een benoemde niets ufdecd aan de
Wettigheid zijner ambtsbediening, wan
neer zijn wijdingen maar lil orde en „rite"
geschied waren. Daarmede waren dus de
Dohatislen veroordeeld. In hun verdere leer
waren zij geheel Katholiek, rechtzinnig, en
daarom was dé scheuring, die nu steeds verder
<:r- 'o, voor Augustinus, die zoo stctk.de een-'
held der kerk op den voorgrond plaatste, een
btuere-droefheid, maar ook een groote erger
nis. tiet Donatisme was in wezen een uiting
van Afrikaansch individualisme, sterk na
tionalistisch en gewestelijk getint, terwijl
Augustinus altijd de universaliteit des hcils
en der Kerk op_ het hart droeg. Christus' Kerk
heeft geen andere grenzen dan het heelal,
riep de bisschop van Hippo door woord en
geschrift den scheurmakers toe. die in zijn
dagen line langer zoo meer tot ruw geweld èri
schandelijke praktijken, tot roof en moord
toe, overgingen. Daarom meende Augustinus
dat het zaak werd dat dp Staat met zijn
sterken arm aan de zoo nauw met hem ver
bonden Kerk te hulp kwam. In Juni «ill kwam
een Kerkvergadering onder voorzitterschap
van een keizerlijken commissaris bijo
waar de Dónatisten tot ketters Wérden
verklaard, hun herdoop verboden werd
en den schismatieken bevolen werd tot
de Katholieke Kerk weer te keeren. Zeer
velen deden dit ook, maar anderen vol
hardden én kwamen -tot daden van onge
hoorde, beestachtige wreedheid.
Inmiddels snelde het Romeinsche Impe
rium ziin ondergang tegemoet De zwakke,
verwijfde Ilonorius, toen nog maar een jon
geling van 19 jaren," Werd bij zijn bezoek aan
Rome wel onzinnig toegejuicht, maar A'arik
de hoofdman der barbaren, bedreigde de
stad, die. hij, na in 408 en 409 nog te zijn
afgetrokken, don 24 Aug. 410 met zijn woeste
horden binnendrong, Huizende vermogende
Romeinen, die nnar Afrika waren gevlucht,
Werden daar door de CartlMgefs en Numi
dii'-.'s beroofd en mishnnde'd. Het Heidendom
dat nog lang niet dood was, stale overal weer-
het hoofd op en Augustinus gevoelde het
als zijn plicht nu ook de vesting der oude
godeil te moeten aanvatten, gelijk hij het
Zoopas de kéttcrschè DoilatiStcn had geitaan.
Aan dezen drang dankt „De civitaté Dei",
het geweldige boek „Ovn1 dc Stad Góds" Zijn
oorsprong, „de meest geduchte oorlogsma
chine, welke men tegen het Heidendom ge
richt heeft, en ook het meest volledige ar
senaal van bewijzen en weerleggingen, waar
uit ten allen tijde de Katholieke polemisten
en apologeten geput hebben". Augustinus zag
in het Heidendom geenschoort en dichter
lijk geheel, zooals Schiller het weemoedig be
zingt in „Die Göttcr Griechenlands" en gelijk
wij van kindsbeen af gewoon zijn de klas
sieke oudheid als een rijke bron van schoon
heid en zielenadel te bewonderen, maar een
walgelijke verbastering en een afzichtelijke
leugen. Voor hem waren de goden demo
nen en met een bijtenden spot laat hij al
ril" "mrlitelooze godjes aan ons oog voorbij
trekken, om dan met heiligen, niets-ontzien-
i i'ii ernst tot de ivmhidding van dert levenden
God op te wekken. Boven dit ton ondersrang
neigende Rome Verheft zich de ware, de
eeuwige Stad Gods, de cenige waarin men
een volkomen en onsterfelijke vreugde
Augustinus was 72 jaar oud toen hij in het
jaar 426 zijn „Civitas Dei" voltooid had. Hij
Voelde zich niet langer bekwaam den ont
zaglijken last van zijn ambt te dragen en
wees toen in een groote volksvergadering den
priester Heraklius als zijn opvolger aan.
Met luide bijvalsbetuigingen der menigte,
soilis tien, twintig en meerdere malen her
haald. werd dit alles geregeld cn schriftelijk
vastgelegd. Hij hoopte nog vöel cn rustig te
zullen mogen studeeren, maar er is niets van
gekomen. De Gothen. Alatlen, Vandalen en
andere stammen, bedreigden Afrika, na Gal
lic en Spanje voor een gl-oot doei VérwoeSt tc
hebben. Thans zette zich de oude verdediger
der waarheid nog tot een laatste polemiek
tegen de A r i a n e n neder, waartoe deze vij
anden des Rijks behoorden, en, daaruit j
•werd zijn strenge praedestinatieleer geboren,
die de Roomsche Kerk later eerst na_ veel
Verzwakking hooft goedgekeurd. Daar ik in
deze opstellen alleen het leven vari don
grooten kerkvader Wilde schetsen, laat ik
zijn beteekenis als dogmaticus, als kerk-
iee-raar ook hier onbesproken.
In 429 kwamen de Vandalen en Alanon
onder hno'k'oniiTT'Oonsprik de bloeiende:
Afrïkaansche provinciën plunderen. De
vreeselijkat® tconeelen van bloeddorst en
wreedheid hadden plaats en vooral d< Ka
tholieken waren het mikpunt hunner woé
dende razernij. Overal Werden dc basilieken
verwoest en de Priesters gemarteld. Uiqits-
tinus begreep het dat Afrika voor het Rijk en
voor de Kerk die Vielen voor hein s a m e li
verloren zou paail. Weer zocht hij de hulp
van den Staat, maar och, wat had die in
deze db en nog te hetccken.'n? In 430 was
ook Hippo van twee kanton belegerd. Augus
tinus was toen 75 jflhf oud. In Augustus, rle
derde maand na de belegering der stad,
werd hij op het ziekbed geworpen. De twee'
eènige „mirakelen", die er op zijn rekening
staan, heeft hij in dezen tijd van ziekte gGe
wrocht. Verder bereidde hij zich toe tot tien
dood. De zeven Ijoetpsalmen had hij, op
groote vellen overgeschreven, steeds bij zijn
legerstede voor oogen. Hij zag al wat hein
lief en dierbaar was inéénstorten, maar hij
heeft veel nagelaten, dat als vruchtbaar zaai-
koren in de toekomst zou opbloeien. Te
midden van zijn lijden kon hij zich ver
troosten met het woord der Heilige Schrift:
„de mcnsch zal uitgaan naar zijn dagtaak
en hij zal arbeiden tot aan den avondstond".
Voonvaar, ook hij hééft tot op den avond ge
arbeid!
In September had hij een groote inzinking
Van krachten. Men bad voor hem in de kei
ken van Hippo, en vooral in de Basiliek van
den Vrede, waar hij zóö lang gepredikt en
gebeden had voor anderen. Possidius van
Guelma bevond zich in dc cel van den bis
schop, onirihgd door Augustinus' clerici en
zijn monniken. Zij vereenigden hun gebeden
met de zijne. Ert ongetwijfeld zullen zij dan
ook voor dé laatste maal in zijn tegenwoor
digheid oen diér liturgische gezangen heb
ben aangeheven welke voorheen, te Milaan,
hem tot tranen toe bewogen hadden, èn wél-
ke men sinds den Inval der barlwuvn, onder
'tien .druk Vall htm SrnflRbewind. niet meer
durfde zingen. Frt zoo trad hij liet Loven en
de Glorie binnen. Znchtkens'ging hij hoen
bij 't st.il zingen der hymnen en onder 't
zoet murmelen der gebeden'Langzamer
hand Wérden zijn oogen fjeshtierd, zijn ge
laatstrekken ontspannen, zijn lippen bewo
gen nu niet ludéiaAugustinus was thuis
bij zijn Heiland.
Ik heb in dit opstel niet veel anders ge
daan clan het boek van Bertram! in korte
omtrekken' «weer te geven. Het heeft mij lust
gegeven een ander werk over den heilige,
dat ik vroeger reeds ge'ezcn heb. hog eens
ter hand tö nemen: Pt e r re B a t i f bl. L er
C a t h o 1 i i s m c d e 3a i nt A üg t:i n.
(1 wee doelen. Parijs 1920). Wij, Protestanten,,
belmoren de groote mannen, de vaders ook-
onzèr Kerk, beter te kennen dan gewoonlijk
het geval is, V. ij toch zijn óók Katholieken,'
al weigeren wij het nd'eetiof „tlomnsch" er
voor te plaatsen. Wij belmoren thuis té zijn
in de geséhriften wén dié ciodé eerwaardige
getuigen, die met onbezweken moed voor de
eerc van Christus en van Zijn heilige Kerk
zijn opgekomen.
Mij moeten weer warm kunnen worden
voor de schoonheid dor „Una Söhcta", die
Wij e» ken Zondag belijden met liet oudé Apos-
tolicum om dan helaas, maar al te vaak!
van Maandag tot Zaterdag oils in
liet klein.-'.ieligst korkisrhp tc verkneuteren,
en ons dan op den Zondag. We:r wijs
te maken dül „ons" kerkje on „onze" be
lijdenis vrijwel do «uiige zijn die den Al
machtige behagen en Welgevallig'zijn. Ik
wee', mij in oprechtheid oen zoon der G er e-
form eerde Belijdenis, tnaar juist daarom.
hob ik mei den zaligen Dnvinck do Katho
liciteit dier kerk lief en breid ik de liefde
van mijn hart tot alle gedoopten uit.
„Atftatö qüoii èrctlitis", zegt Augustihus in
een zijner prcekciR Wij'zuilen de w reld
nooit voor Christus winnen, wanneer wij de
Waarheid niet liefhebben met heel ops hart.
O medechristen n verspreid cn verdeeld in
UWe, vérschUlcndó groepen, en kringen, bliift
waar g.j zijt zooldng God u niét kennelijk
Kerkg
elaer:
lókt
i Dri
ncenschap zoo geschikt
woonstede te zijn vooi
naar zoekt elkander,
schap met allen, die
belijden, opde.l
hiel dnër s
zar.ie vroomheid do he:Ie vaii"t>nz'n IToage-
priérter te schande maken: „ondnt alien
éen zijn, getijkerwijs Gij, Vader! in mij, en
de Wereld geloove, dal G:i hill gezonden
hebt".
Met eerbied zullen. böUP lk4 Veen met mij
öp den Uien November, z'n it a ril Stilt cti ge
boortedag, den heiligen Aughstinns herden
ken, wiens nagedachtenis gezegend b'ijve tot
mi lengte van dagen!
Bilthoven, i\ovémber 1929.
