BINNENLAND.
ABONNEMENT;
Per kwartaal f3.25
(Beschikkingskoster) f0.15)
t>er week 0.2b
Voor het Buitenland bij Weke-
lijksche zending „6.—
Bij dagelijksche zending
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 cent
met Zondagsblad 7/2 cent
Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar
No 2892
EERSTE BLAD.
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Lelden en Omstreken
Bureau: Breestraat 123 Telefoon 2710 Aangesloten op het streeknet Lisse. Postbox 20 Postgiro 58936.
DONDERDAG 7 NOVEMBER 1929
A 11 V U n E N 1 E N:
;in 1 tot 5 regels f 1.17%
ke regel meer „0.22%
ogez Mededcc lingei.
van 1—5 regels „2.30
'■'Ike regel meer 0.45
Bij contract belangrijke koning,
or het bevragen aan het bureau
.vordt berekendƒ0.10
DE DADEN DER REGEERT
Terwijl het politiek debat in de Twee
de Kamer begonnen is, maar de minis
ter-president het regeeringsprogram
nog niet mondeling heeft kunnen toe
lichten, is er zeker motief om nog even
de aandacht te vragen voor de daden,
welke de regeering toezegt.
Het woord der Regeering heeft op
heel de rechterzijde een gunstigen in
druk gemaakt, ook om de aangekondig
de maatregelen; zij heeft er nu recht
op, dat de Christelijke groepen haar
steunen, zoover het mogelijk is.
Dat zal critiek ter linkerzijde uitlok
ken, die door spokenvrees bezield de
oude coalitie ziet herleven en.de rech
terzijde aansprakelijk stelt voor alle
fouten en gebreken van dit extra-parle
mentaire Kabinetdoch zulks mag geer.
beletsel zijn. De rechterzijde mag niet
aan partijpolitiek doen, zooals de lin
kerzijde voert, die het Ruys kwalijk
nam, dat hij na de mislukte poging om
een parlementair Kabinet te vormen,
een extra-parlementair ministerie sa
menstelde; en hem nu verwijt, dat zijn
Kabinet toch parlementair is.
Evenmin is een gewild koele houding
geoorloofd, omdat de Chr. historische
fractie blijkbaar gekregen heeft; wat zij
wenschteeen rechtsch Kabinet, dat al
leen door het beginsel aan de rechter
zijde gebonden is.
Van den Haagschen briefschrijver in
de r.-k. Tijd is waarlijk niet te verwach
ten, dat hij de houding der Chr.-hist.
fractie toejuichen zou; er. toch-schijnt
hij gehoopt te hebben, dat president
Ruys geheel op 't Chr.-hist. spoor zou
overgaan.
Immers, hij zegt met zooveel woorden,
Jat Mr. Ruys van zijn voornemen om
jen rechts-extra-parlementair Kabinet
--e vormer., aan de oude coalitie kennis
lad moeten geven. Dat zou de samen
werking bevorderd hebben.
In dat geval zou minister de Geer
ïchter moeilijk in de Memorie van Ant
woord het extra-parlementaire karakter
7an het Kabinet hebben kunnen onder-
jchrijven en we herhalen nogmaals, wat
we reeds eerder schreven: Mr. Ruys,
lie de rechtsche groepen geheel buiten
ie vorming van een extra-parlementair
Kabinet hield, heeft deze partijen daar
mee een dienst bewezen. Zij zijn nu voor
liets aansprakelijk en kunnen het Ka-
>inet steunen in alle zaken, welke sym
pathie vinden.
En het lijkt ons beter om daarop alle
'trachten samen te trekken, dan ons
iruk te maken over de vraag of het tus-
3chen Mr. Ruys en Dr. Nolens niet al
ie goed botert.
Laat de daden maar spreken. En, let
tende op de aangekondigde daden, is het
3pmerkelijk, dat Mr. de Geer, die de fi-
lariciën beheert, opzettelijk en nadruk
kelijk verklaart, dat hij het regeerings
program geheel onderschrijft.
Voor S. D. A. P. en V. D. is dit de
richtende historie.
Met gejuich is Mr. de Geer in 1925
als plaatsvervanger van minister Colijn
binnengehaald. Neen, hij had wel niet
zooveel sociaal gevoel als een sociaal
democraat maar de heer Albarda prees
de arbeiders en ambtenaren dan toch
maar gelukkig met zoo'n goede ruil. Dat
had men allemaal aan de S. D. A. P. te
danken.
En nu? Nu heette het in het Voorloo
pig Verslag (en men behoeft niet te
vragen wie de klagers waren), dat het
aanblijven van minister de Geer een
kaakslag in het aangezicht der democra
tie was, of zoo iets vreeselijks.' Op eeni-
ge sociale maatregel van beteekenis
durfde men niet meer te hopen.
De beloften der Regeering zijn echter,
gelukkig, heel anders. En op inlossing
mag gerekend worden.
In de eerste plaats reeds omdat de
minister van financiën verklaart, dat fi-
nancieele bezwaren de uitvoering niet
zullen verhinderen. Tegenover maatre
gelen welke financieele offers vragen,
aldus heet het in de Memorie van Ant- -
woord, behoeft niet steeds een afwijzen-1 de volgende
de houding te worden aangenomen. Er
kan m. a. w. iets gedaan worden, ook al
kost het geld.
Dit komt ook geheel overeen met de
besprekingen, welke Mr. Ruys hield met
de rechterzijde, toen hij nog hoop koes
terde een parlementair rechtsch Kabi
net te kunnen samenstellen. Ook toen
waren sociale maatregelen in het voor-
loopig program opgenomen, welk'1 geld
zouden kosten en van twee der drie
fracties is bekend, dat zij na geïn
formeerd te zjjn over de dekking der
uitgaven met de voorslag accoord
gingen.
Met goed vertrouwen mag dus gere
kend worden op een herziening van In-
validiteits- en Ouderdomswet, waaraan
met voortvarendheid gearbeid wordt eii
waarnaar in de kringen der Chr. Soc.
vereen igingen met verlangen wordt uit
gezien.
De verbetering der volkshuisvesting
zal niet uit het oog worden verloren, en
zorg voor de groote gezinnen staat op
het regeeringsprogram.
Doch dit niet alleen.
De Zondagswet zal worden herzien
en de Zondagsrust bevorderde
Tegen ondermijning der Christelijke
volkszede hoopt de regeering te waken
en een herziening der begrafeniswet
komt aan de orde.
Zou men dergelijke maatregelen van
een vrijzinnig of ook maar van een
kleurloos extra-parlementair Kabinet
kunnen verwachten?.Immers neen!
En daarom zien wij er zoo weinig heil
in om al maar te blijven graven aan de
sloot tusschen Regeering en Rechter
zijde. Laat men liever gezamenlijk po
gen orn tot goede daden te komen. De
omstandigheden zijn er in elk opzicht
gunstig voor.
'En de bitterebestrijding-, welke het
Kabinet nü reeds van heel de linkerzijde
ondervindt, legt op de rechterzijde de
verplichting om het met behoud van
eigen vrijheid en volkomen zelfstandig
heid te steunen en welwillend te be
jegenen.
10e Jaargang
STAATSBEGROTING 1930
BUITENLANDSCHE ZAKEN
DE VERHOUDING
ITLDERLANDBELG; IE
Memorie
n An'woord.
OFFICIEELE BERICHTEN
ZEEMACHT.
Bij Kon. besluit zijn benoemd tot luitenant
ter zee 3e klasse bij de Koninklijke Marine
'reserve J. A. Mooiweer, J. Klijn, J. H. A.
Schmier en M.A. Smits.
DEPARTEMENT VAN FINANCIEN.
Bij Kon. besluit is eervol ontslagen met
dank voor de vele'en gewichtige diensten
door hem aan den lande bewezen mr. J. P.
A. Laman de Vries als secretaris-géneraal
van het Departement van Financiën en be
noemd tot Staatsraad in buitengewonen
dienst.
VREEMD EERETEEKEN.
Bij Kon. Besluit is aan J van Hasselt Je
Bloemendaal, directeur van de Kon. Ncd
Stoomboot Maatschappij N.V. te Amsterdam,
verlof verleend tot het aannemen van het
ordetceken van officier in de Orde van de
Ster 'van- Roemenië, hem door Z.M. den
Koning van Roemenië verleend.
Bij Kon. besluit is eervol ontslagen de
commies bij den P.T.T.-dienst P. Verhagen,
directeur van het P.T.T.-kantoor te Voor
schoten, idem de commies bij den P.T.T.-
dienst' R. Huizing, directeur van het P.T.T.
kantoor te Roelofarendsveen.
BESTUUR DER VISSCHERIJEN.
Bij Kon. besluit is benoemd tot lid van
het bestuur der 'visschcrijen op de Zeeuw-
sche stroomen voor het district „Schouwen
en Duiveland" de heer A. C. van der Vliet
te Zicrikzee.
KOLONIAAL ETABLISSEMENT.
Bij Kon. besluit is bevorderd tot ambte
naar van administratie 2e kl. bij het Kolo
niaal Etablissement te Amsterdam, de bu
reel-ambtenaar F. H. G. A. de Jonge.
BEZUINIGING MILITAIRE HOSPITALEN
De Minister van Defensie heeft een com
missie ingesteld ten einde een onderzoek
in te stellen naar de mogelijkheid van be
zuiniging op de uitgaven, welke voor de
militaire hospitalen in het algemeen moeten
worden gedaan.
Deze commissie bestaat uit de heeren: N.
H. van Roggen, kolonel-inspecteur van de
Militaire Administratie, Dr. E. J. Denekamp
dirigeerend officier van gez. 2e kl. J. A.
van Kamp, majoor van de mil. administra
tie en H. A. F. Künings, administrateur bij
het gemeente-ziekenhuis te 's-Gravenhage
BESMETTELIJKE ZIEKTEN.
In de week' van 27.October tot en met 2
November zijn in ons land aangegeven 13
gevallen van buik'yphus, 14 van alastrim,
2 van dysenlerie, 432 van roodvonk, 130 van
diphtheric, 3 van. nekkramp, 19 van polio
myelitis anterior acuta, 2 van encephalitis
leühargica en 1 geval van lepra.
Te Rotterdam zijn aangegeven 1 geval van
buik'yphus, 1 van lepra, 2 gevallen van
alas!rim, 58 vap roodvonk en 25 van diph-
Iherie. In Den Haag zijn o.m. 10 gevallen
van alaslrim aangegeven, te Amsterdam 69
"nn roodvonk.
In de Memorie van Antwoord aan de
Tweede Kamer over de begrooting van Bui-
tenlahclscho Zaken voor 1930 zegt minister
Beelaerts van Blokland, dat ook hij
betreurt dat op het gebied der internationale
ontwapening in he. afgeloopen jaar weinig
is bereikt.
Vermindering van bewapening.
De oorzaken daarvan zijn echter elders te
zoeken dan in de houding der Nederlaml-
sche gedelegeerden ten opzichte van dit
vraagstuk. Erkend wordt iniusschen, dat de
gang van zaken ter laatste coiïfercn je de be
zwaren heeft aangetoond van een verecni-
ging der functies van Nederlandschen ge
delegeerde in de derde commissie en van
den voorzitter der voorbereidende commissie
in één persoon. Zouden de oms.andigheden
het volgende jaar nog van gelijken aard zijn
dan zal worden overwogen op welke wijze
aan deze bezwaren ware tegemoet e komün.
De minister kan zich overigens niet vcr;
eenigen met de critiek betreffende de hou
ding in het algemeendoor de-Ncderlandscïit
delegatie op de jongste Volkenbondsverga
dering aangenomen.
Economische ontwapening.
De minister kan zich plaatsen aan de.zijde
van de vele leden, die meeneh, da. Neuer-
land als land van den vrijhandel promotor
moet zijn in de beweging, welke leidt tot
hetgeen als-economische ontwapening pleegt
te worden aangeduid. Inderdaad dreigt hij
het voorgenomen plan omtrent een ecouohii-
schen wapenstilstand het geVaar, dat'aan
-elk bestand verhónden is, dat de status quo
meer in het vc»rdeel van de echo dan van
de andere partij zou wezen. Men zal daarom
goed doen zóóveel mogelijk maatregelen'te
treffen, dat de ongelijkheid in economische
ontwapening door net te sluiten bestand nie!
al te zeer wordt geaccentueerd ten nadècle
van ons land, welue maatregelen op de ter
bespreking van dit onderwerp bijeen te roe
pon conferentie nader onder oogen 'kunnen
worden gezien.
Intussclien is een dergelijk economisch be-
i'an-d een te groot goed om daarvoor niet
iok onzerzijds offers .e brengen.
Indien een Europeesch tolverbond, in stede
van tot een belangrijke v'e r 1 a g i n g van de
tariefmuren slechts zou leiden tot een ver-
1 a t si n g daarvan, of wel Nederland zou
.ngen te discrimineercn cn daarmede
ton principiële af te wijken van zijn han
delspolitiek, zou het denkbeeld van zulk een
verbond zeker nie: te aanvaarden zijn.
DE HAAGSCHE
Si ADHUÏSBOU.W
TOT DEN BOUW OP HET
ALijAAxiDiiilVjjLD ÜSSLV/aaji
ZciïR BELANGRIJKE
N.V. Lesdsche Schelpkalkbranderij
„T R S O"
HEERELWEG 25 LEEDEN TELES7. 1SS1
ALLEEN-VERKOOP
LEIDEN en OMSTREKEN
van de
Den Haag, 7
Men kent den
Zonuer suiju is ue overwinning voo
voorsituiaers van uezeu jjuuw mei vei
gen.
Zoowel voor de Groenmarkt als liet Spu;
'era mei warmte gesneuen.
ue GroeiimarKi vuuu in de heeren i
oi.jK liun
AfScomstsg van de Ees'ste feeder7!!
Cement-Industrie te Maastricht
HOOGSTE GARANTIE DONKER VAN KLEUR
STEEDS VARENDE LADSNGEN
WAGON LEVERINGEN BINNEN 2 DAGEN
Aiexauaeiv
na ncin ie
ue waarde
uat
u he a
iverd.
j kon-
igenjli
VRAGEN VAN KAMERLEDEN.
OVERWERK.
Nederl. Patronenfabriek te Dordrecht
HeLTweede Kamerlid Van Zadelhoff heeft
Ministers van Arbeid, en van Defensie,
5 volgende vragen gesteld:
1. Is het juist dat aan de onderneming der
N.V. Nederlahdsche Patronenfabriek, te
Dordrecht een overwerkvergunning van 4%
uur per week is verleend, geldende van 11
October tot en met 31 December 1929, ten
einde die onderneming in staat te stellen een
order van het departement van defensie op
tijd te kunnen afleveren?
2. Zoo ja,'willen de Ministers dan mede-
deelen, welke die order was en om welke
dringende redenen de order aan zoo'n ter
mijn gebonden werd, dat daarvoor de ar
beidsdag op 9% uur moést worden gesteld
en de 48-urige werkweek tot een van 52%
uur moest worden verlengd?
3. Zoo néén, kunnén'de Minister dan mede
deelën voor vvejke andere bestelling die over
werkvergunning. noödig was en waarom er
zoovn haast hii was. dat daarvnnr van Hon
ivyciKUuimtB' uuuuig wm eu w.
_..vn haast bij was, dat daarvoor
8-urigen arbeidsdag móest worden
weken.
Toetreding tot verdragen.
Wat de toetreding tot de Volkenbondsver
dragen aangaat, heeft de rëgeering zich
steeds op het standpunt gesteld, da: alleen
die verdragen behooren te worden ondertee
kend, die ze bereid is aan de Staten-Gene-
raal ter goedkeuring voor te dragen.
Nederland—België.
Met betrekking tot de verhouding 'ot Bel
gië meent de minister, dat het gereedelijk
zal worden verstaan, dat hij geen aanwijzin
gen kan geven omtrent eenig tijdstip, waar
op in een zoo tcere zaak de overeenstem
ming zal'kunnén zijn verkregen, waartoe hij
hoopt, dat voortgezet streven zal leiden. Na
drukkelijk wijst ook de minister op de wen:
schelijkheid van onthouding zooveel ais mo
gelijk is van datgene wat hier te lande of
in België de stemming ongunstig moet of
kan beïnvloeden.
Dat de regeering in den aanleg van een
kanaal van de dokken van Antwerpen naar
den Moerdijk of van een anderen waterweg,
die dezelfde karaktertrekken zou hebben,
niet kan bewilligen, is in het 7 Mei j.I. aan
de Belgische regeering aangeboden cn sedert
openbaar gemaakte memorandum zoo stellig
verklaard, dat dit feit geen nieuwe ui druk
king behoeft. De regeering hoopt intusschen,
dat het mogelijk zal blijken op een andere
wijze tot een accoord te komen.
De verdragen van 1839.
Dat België geen recht zou kunnen doen
gelden op een herziening van de verdragen
van 1S39 kan de minister niet onderschrij
ven. Evenals België loch heeft Nederland
zij het onder zeker voorbehoud, dat intus
schen op het in den vorigen zin gestelde
geen rechtstreeksche betrekking heeft de
resolutie aanvaard, die de ministers van Bui-
tenlandsche Zaken der groote mogendheden
op 4 Juni 1919 te Parijs hebben aangenomen
en waarin de herziening van de verdragen
van 1839 als noodzakelijk erkend word1..
Echter beteekent dit natuurlijk volstrekt
niet, dat België recht zou kunnen doen gel
den op herziening van de verdragen van
1839 in eenigen bepaalden concreten vorm.
Op veel van wat het in concreto van Neder
land verlangde had het naar de regccring
overtuigd is te kunnen volhouden, geen
recht.
Dat de regeering zich voorbehoudt om,
wanneer de houding van België haar daar
toe zou nopen, stappen te doen ten einde
rechtspretenties, waarvan de gegrondheid
dezerzijds wordt ontkend, aan de ui'spraak
van het Permanente Hof van Internationale
Justitie te onderwerpen, is der Belgische re
geering bekend uit het bovengenoemd Ne-
derlandsche memorandum van 7 Mei j.I.
Tegenover de in hot V. V. weergegeven
meening als zou op het punt van de in'cr-
departementale samenwerking in de Belgi 1
sche kwestie door het Department van Wa
terstaat een onjuiste houding zijn aangeno
neid, waarméue ue heer lJuyu
st zijn' slauupupt aanga
waurueeren.
Zoowei wethouder Qu a n t als de Burg e-
1 oester zeiten hij ue verdediging nun
uesle beentje voor.
Sink vuor siuk werd het Grocnmarktplan
hel onbetaalbare algeivroken. Dat voor
net Spui zou zoo vveru uuiueujk gcmauKt
.liet slauliuis plaatsen op een uueronge
schiiïtsie plaats.
ze laulste opinie waren ook de
üteis liet eens.
het was mernwaaruig, dat er in den
Raad waren, die niet mei zeiieiTiënl wisicn
weike stroonnng sterker was: die voor ue
Groenmarkt oi uie voor het Spui.' Dat het
AiexanaerVèld van meet at een voorsprong
nad, was duidelijk. Jure suol
Zelf hebben we voortdurend den indruk
gehad, dat de Groenmarkt-strooiniiig ue
zwakste was en dat het gaan zou tusschen
Spui en Alèxahderveid.
Zoo kwam liet ook uit
Toen dan ook bij de stemming, waarin
wel eenige spanning zat, bleek, dat liet
Grocnmarktpian atv iel, waren we zener dat
de 2U stemmen voor liet Alexander veld nog
een tlinke versterking zouden ondergaan.
Tiet geschiedae: slechts de heeren V 1 i e-
;en en Spit kozen de zijde der twaalf
jpui-aanhaugers. 't Alexander veld-plan ver
kreeg ten slotte 27 stemmen.
Toen moest, na deze ecnigszins informeele
pj'oeistemming, nog een formeel besluit wor
den genomen. Dat was belichaamd in het
vijfvoudige voorstel van B. en W
Van de 41 aanwezige raadsleden gaven er
39 daaraan ten slotte hun stem. Twee pal
'staanders bleven eenzaam op de Spui-ruine
achter: dè heeren Siebeits en v. d.
- den Raad weerklonk, nadat de uitslag
van de stemming was medegedeeld, ap
plaus. De gevallen beslissing werd als eon
•/p.fxu belangrijke gevoeld en zeker mogen de
ijzen van -instemming tevens verklaar'"
als een hulde aan den Burgemeester en Mr.
Jitta, die beiden met energie voor het
Alexanderveld hebben geijverd. Voor den
heer Jitta inzonderheid zal de uitslag 'n
voldoening zijn geweest, omdat hij 't was,
die verleden jaar op de mógelijkheid van
de verkrijging van het Alexanderveld op
nieuw de aandacht heeft ge\estigd.
Na-beschouwingen zullen we niet meer
houden. Men heeit alle argumenten voor en
tegen de verschillende plannen kunnen le
zon. Hoe we er zelf over denken is uit ons
artikel van Zaterdagavond gebleken.
Men zal zichdus niet verwonderen, dat
we met den uitslag tevreden zijn.
Slechts één wensch tot besluit. We hopen,
dat het nu eenstemmige college van B. en
W. met bekwamen spoed aan de verdere
uitvoering van het gevallen raadsbesluit
zal werken.
Er" zal moeten worden onderhandeld, een
program van eischen opgemaakt, een bouw
meester aangewezen men spare de stad
een kubusstapëling! en velerlei meer.
Hopen we dat de 24-jarige periode van
zoeken thans afgesloten is cn de goede weg
gevonden werd door het nemen van een
veelbelovend besluit
De uitvoering binnen redelijken tijd te
verwachten, schijnt ons, ondanks alles wat
is voorafgegaan, niet al te overmoedig.
heid der wetgevende macht, te zijner beoor
deeling staan, hem de noodzakelijkheid heeft
doen inzien.
Tot die werken behooren o. m. de tot stand
brenging van een veel verbeterde verbinding
tusschen hel Kanaal van Luik naar Maas
tricht en de Zuid-Willemsvaart cn van het
Kanaal door het Bosscherveld.
De minister heeft tijdig met zijn ambtge
noot van Waterstaa' overleg gepleegd over
vraag of het graven van een recht-
streeksch kanaal Luik—Ar.* crpen bezfwaren
zou opleveren voor de watervoorziening van
het Julianakanaal Die vraag maakt sedert
eenigen tijd het onderwerp uit van een
nieuw nauwgeze onderzoek met het oog op
HET UITBREIDINGSPLAN!
AMSTERDAM-ZUID
PRIJSVRAAG BEBOUWING ALLEBE- EN
M IN ER VAPLEIN
Onze Amsterdamsche redacteur schrijft:
In Zuid ontwikkelt zich een stadsdeel dat
een eigen karakter draagt. De groote lijnen
der stadsbebouvvlng zijn van Berlage, die hier
wel heeft getoond, hoe brecde visie hij heeft.
Verschillende architecten van naam heb-
-an in dit stadsdeel het beste gegeven wat
zij hadden, al valt niet te ontkennen dat ook
hier en daar het pogen schoon is geweest,
maar het slagen minder fraai. Als geheel is
het nieuwe Zuid echter een bijzonder mooi
stadsgedeelte.
Een paar groote pleinen zijn in de uit
breiding Zuid ontworpen die een bijzon
dere plaats moeten innemen en dié dus ook
een bijzondere bebouwing eischen.
't Is zoowel het Allebéplein als het plein
dat men zich heeft gedacht om de kruising
van den Stationsweg en de Mincrvalaan.
Onze deskundige op het stadhuis meende
dat om hier een goed geheel te krijgen
en een monumentale bebouwing, de uitvoe
ring moest liggen bij één architect en dat
voor deze pleinbebouwing een prijsvraag
diende te worden uitgeschreven. De Raad die
ook wel iets met Zuid op heeft stemde toe.
Maar nu kwam de practische moeilijk
heid, waarop door een architect in enkele
artikelen in het Handelsblad wordt gewe
zen, men wilde plannen, die zich voor uit
voering leende, men wilde geen fantastische
(ontwerpen, die niemand zou willen bouwen,
maar practische plannen, waar een combina
tie bouwers achter stond, zoodat de uitvoe
ring zou zijn verzekerd.
Men kan natuurlijk zeggen dat hiermede
de keus der architecten werd beperkt en
dat de jongeren hierdoor geen kans kregen
Men kan evenzeer zeggen dat een architect
nu minder vrij was en zich had te schikken
naar de wcnschen van zijn principalen.
Dat is volkomen juist.
Maar het is toch ook in alle opzichten
te verdedigen. Het gaat er niet om, hoe ge
heel op zich zelf genomen een plein wellicht
bebouwd zou kunnen worden, het gaat er
om hoe een monumentale, maar uitvoerbare
practische bebouwing mogelijk is.
Plannen, hoe stout ook gegrepen, die niet
te realiseeren zijn, en economisch niet te
exploiteeren, mogen als geniale uiting hun
waarde hebben, ze brengen de zaak van de
bebouwing geen stap verder.
Er was belangstelling voor deze prijsvraag,
i „grooten" onder onze architecten hebbpn
aan willen meedoen. Zaterdag jl. was er
gelegenheid in het Panorama-gebouw de in
gezonden plarftien te zien. De leden van don
Raad en de pers, mochten het eerst van dit
aesthetisch festijn genieten. De begeerte
scheen bij den raad niet zoo groot, slechts
een zestal van onze vroede vaderen waar-
onder nog een „moeder" was, maakte van de
gelegenheid gebruik. Dat mag men betreu
ren, het tentoongeste' le werk, as in alle
opzichten de moeite van dit bezichtigen
waard en de deskundige voorlichting van
den directeur de Graaf en de architecten
Hulshoff en Staal, viel te loven. Men ziet
dan de platen en maquettes nog even anders
dan wanneer men zoo op eigen gelegenheid
een strooptocht op dit onbekende terrein
waagt
Er was, wij schreven het reeds, veel te
zien. Erkende meesters als Berlage, Wijde-
veld, Rutgers, Gratema, Boterenhrood, had
den zich aangegord om de eerepalm weg te
dragen. Werk van Warners, Symons, Frans-
wa Kramer, Rodenburg, van Hardeveld en
Blauw is op zichzelf reeds (le moeite van het
inspannen om te begrijpen waaid.
Dc commissie-Zuid had uit de plannen
bereids een keuze gedaan en meende dat
voor het Minervaplein de ontwerpen van
Blauw is op zichzelf reéds de moeite van het
terstaat een onjuiste houding zijn aangeno nieuw nauwgeze onderzoek met het oog op
men, verklaart de minister, da» zijn amhtge- i de t,ians meer in bijzonderheden hek-n'J go
noot van Waterstaat hem zijn medewerking wordpn plannen voor een zoodanige wator
nooit heeft onthouden. Hij meent te mogen j verbinding.
,_IJM uieuewcrKing
nooit heeft onthouden. Hij meent te mogen
rekenen op uitvoering met bekwamen spoed
van die werken, waarvan pezet'e overwe
ging op gronden, die, behoudens het inzicht
der regeering in haar geheel en de bevoegd-
Naturlijk waren er ook mooie momenten
in de plannen der anderen.
Maar speciaal de oplossing van het Al
lebeplein, dat heel zware eischen stelt, wijl
men van den open villa-bouw moest komen
tot gesloten bouw. leek ons machtig ge
vonden. in .het bekroonde ontwerp.
De lieer Blauw stond voor een iets makke
lijker opgave,-hij heeft ook een pie- voor
het Allebéplein ingezonden dat echter te
veel leek op de oplossing die bij het Mincrvn-
1 Plein boorde, doch hier geen voldoening gaf
Dc A V.R.0. is de nationale omroep
bij uitnemendheid
Nu is alle twijfel bij mij uitgebannen.
Onvcrvalscht Nederlandsch en echt natio
naal, het eereburgerschap van Amsterdam
zoowel als van Doeti.nehem of Ruziedam
waard, is de A.V.R.O.: dc neutrale, anti-
kibbel omrocpvereeniging: hofleverancier cn
rijksbureau voer nationale klanken.
Het kan niet onvervalschter. echter en
nationaler.
Ziehier de bewijzen.
De voorzitter van de A.V.R.O., de oud-
Ministcr Westerveld, deed iets, dat de
andere bestuursleden niet aanstond. Onmid
dellijk daarop werd in telegrammen uit den
Haag en Leiden zijn aftreden geëischt.
Maardeze telegrammen waren valsch;
echt valsch.
Dan verklaart de heer Westerveld aan een
nieuwsgierig journalist, dat de praatjes over
zijn aftreden uit de lucht zijn gegrepen,
waar ze botsten tegen de waarheidvolle
A.V.R.O.-golven; maar nog geen twaalf uur
later verschijnt er een algemeen bericht,
dat de heer Westerveld uitvoering gegeven
heeft aan zijn reeds lang gekoeste.r,d
""irnemon om als voorzitter af te tre-
en dat dit besluit dus geheel 1 o s staat
de actie der ontevredenen. Hij gaat
vrijwillig heen.
Kan het nationaler? Treedt niet iedereen,
die zich onmogelijk heeft gemaikt, in ons
land geheel vrijwillig af, zonder eenig ver
band met de actie, welke op zijn aftreden
gericht was?
Echt nationaal.
Doch ik ben er nog niet.
Thans komt de vraag: wie zal nü voor
zitter worden. De Telegraaf-kliek zag gaarne
de Telcgraaf-rcdacteur Hulstijn tot voorzit
ter verheven (het Telegraaf-combinatie-hemd
is nader dan de Nederlandsche rok!) en deze
heeft in een Telegraaf-auto een aantal ge
westelijke A.V.R.O.-besturen afgereisd, teji
einde deze voor zijn candidatuur gunstig te
stemmer-
Hoe nationaal, niet waar.
En ook, dat het A.V.R.O.-bestuur toch
liever een ander had; n.l. Floris Vos, de
tolrevolutionair, die met gejuich naar het
Binnenhof ging, met de vrijmoedigheid, hem
eigen, het eerst het woord voerd. bij de
Algemeene Beschouwingen en daar zoo'n
erbarmelijk figuur sloeg, dat zijn politieke
reputatie (hm, hm!) voor altijd gekraakt is.
Voorzitter van de A.V.R.O. wordt hij ech
ter ook niet. Het wachten is nü op -Dr.
Zimmerman, die binnenkort uit het buiten
land terug hoopt te komen.
En, zeg mij, kunt u zich nationaler figuur
voorstellen dan de oud-burgemeester van
Rotterdam, die de liberale wijsheid in pacht
heeft en van zijn vrijzinnige areopagus
medelijdend glimlachend neerziet op liet
.klein gedoe van alle sectarissen?
Eén handgebaar, éen woord van hem en
de A.V.R.O. is en blijft de nationale omroep!
Och, wees zoo goed en trek do stekker
uit het stopcontact!
INGEZONDEN MEDEDEEUNG.
ZIEKENCONTROLE
EEN BEGEEKINGSCOMBTSSIE NAAR
DUITSCHLAND.
dt Yolicskr- verneemt, koestert de
schatkist i 1 an, 0,) kosten van 's rijks
ran Boterenhrood^moest worden'aangewezen vrelkt^SttSk P"i,sc,lland ,e zcSf,
Naturlijk waren er ook mooie momenten I taak zal hebben, een onderzoek in
land iv li ronlröl°- die In Duitsch-
land wordt geoefend op den zieken arbeider
In deze commissie zullen gclökelük ver-
d?Rd ziin do raden va" a''beid en
de bedrijfsverenigingen.
Voor de raden van arbeid zullen leden van
v«n nOmm'ssi0 zii» do heeren Keesing en
r.eTf - voorzitter van .ie raden
van arbeid te Utrecht c.i Dordrecht.
De Minister van Arbeid heeft aan de fede-
,~P heurijl- vereen igintjpn verzocht, ook
twee leden van deze conimisie aan te wijzen.
