WOENSDAG 6 NOVEMBER 1929 EERSTE BLAD PAG. 3
Kerknieuws.
NED. HERV. KERIv.
Beroepen: Te Rotterdam (resp. voor de
18de pred.plaats en in de vac.-Dr. A. F
Ivi uil). Du. J. C. Roose te Groningen cu W.
C, Posthumus Meijjes te Nijmegen.
A a n.g enomen: Naar Giessen-Oudkerk
(toez.), cand. A. J. van Rennes te Zeist.
Bedankt: Voor N'ijega (ILO.N.), cand. J
Roodenburg, liulppred. te Katwijk aan Zee.
Voor Moercapelle en Wijngaarden, cand.
A. J. van Rennes te Zeist.
GEREF. KERKEN.
Aangenomen: Naar Moerdijk, cand.
M. P. Feringa te Utrecht. Naar Westerlec,
cand. J. Tijmes te Hoogeveen. Naar Bor
ger, cand. F. C. Zwaai Jr. te Amsterdam.
Be dart kt: Voor Serooskerke (W.), L.
Oranje Cz. te Laren (N.-1L). Voor Slecn,
West ma as en ATteveer (bij Hoogeveen), cand.
M. P. Feringa te Utrecht. Voor Eestrum,
Mussel -en Reitsum, cand. J. Tijmes te Hoo
geveen.
CANDIDATEN TOT DEN H. DIENST.
Cand. .T. T ij m e s, van Hoogeveen. die het
beroep naar Westerlee (Gron.) aanvaardde,
heeft 'in. November en Decomher nog enkele
Zon dn gen open en wil gaarne de Geref. Ker
ken dan dienen.
AFSCHEID, BEVESTIGING. INTREDE.
D s.'13. S. Dijkstra hoopt Zondag 8 De
cember a.s. afscheid te preeken voor de Ned.
Hervormde Gemeente van Sloten (Fr.) en
Zondag 15 December d.a.v. intrede te doen
te Ovezande-Driewegen, na bevestiging door
Ds. D. Louwerse, van Wissekerke.
Ds. O. J. van Rootselaar, ver
trekkende naar Poortvliet, nam Zondagavond
in. een stampvol kerkgebouw, afscheid van de
Ned, Herv Gemeente te Blauwkapel met een
prediking over l Petr. 1:2426. Zooals hij
gedurende de vier jaren, waarin hij de Ge
meente bijna onafgebroken heeft mdgen die
nen, steeds gedaan had. zoo wenschte hij ook
nu, bij zijn afscheid, niet anders aan de Ge
meente te brerigen, dan de dubbele lijn, welke
in de geheele Schrift wordt gevonden, pi.:
dood en leven, recht en genade Zeer hooote
hij, dat de Gemeente aan het Woord, dat
blijft in eeuwigheid, moge vasthouden en dat
de verkondiging van dit Woord, in de jaren,
die voorbijgingen, niet tot oordeel maar tot
voordeel moge geweest zijn. Toegesproken
werden, Kerkeraad, Ds. F. G. Hospers. van
Zeist, als consulent; Kerkvoogden en Nota
belen, en de Burgemeestér. Aan het einde der
godsdienstoefening antwoordde de consulent
namens Kerkeraad enz. met eenige hartelijke
woorden van dank en liot hij de Gemeente den
scheidenden leeraar de zegenbede van Psalm
121 4 toezingen.
Dr. J. JANSEN.
Naar de „Stand." verneemt, heeft Dr. .T.
Jansen, hulpprediker bij de Geref. Kerk van
Eindhoven, ontslag genomen.
VERKIEZINGEN.
In de Ned. Hen.. Kerk:
Breda. Voor het Kiescollege. Uitgebracht
zijn op de candidaten van de Alg. Kerkel.
Kiesveréeniging (links) 203 en op die van de
kiesvereeniging „Evangelie en Belijdenis''
(rechts) 359, zoodat de laatsten gekozen zijn.
HERDENKING.
Te'Deoi Bosch zal- tor herdenking van
het 300-j a rig bestaan der Ned. Herv. Gemeen
te Zondag 10 dezer des morgens 10.30 uur
een bijzondere godsdienstoefening worden
gehouden, geleid door Ds. C. H. Hagen en
Ds. II. W. A. Voorhoeve,, met medewerking
van het zangkoor. Des namiddags te half
drie zal Dr. W. Meindersma een gedenkre
de uitspreken. Nd 'afloop receptie in het Ver-
ïenigingsgebouw.
KERKSCHAPEN.
Te H i 11 e g o m hebben landbouwers der
Nee!. Hervormde Gemeente aangeboden scha
pen te weiden voor 't bouwfonds der Gemeente.
KERKORGELS.
Te. Ugehelen (bij Apeldoorn) is in dé
kapel der Ned. Hervormde Gemeente een
nieuw orgel in gebruik genomen, waarbij
Ds. J. J. Mefiüwenberg een predikatie hield
over 1 Iiron. 16 42.
G. E. O. S.
Vanwege het Comité voor Geref. Evange-
de:
Men zou haast vergeten welke beteekenis
deze vier letters hebben. Maar menschen
die wat voelen voor het werk der Evangeli
satie, weten het wel. Het zijn de letters die
spreken van "liet werk des geloofs dat in
Rotterdam begonnen is.
Het werk onder de schippers. Ons varens
vólk heeft niet te klagen, dat men hen las
tig valt met het Evangelie.
Wel komen er tal van „evangelisten'' aan
boord, maar -die hebben meer de beurs dan
de ziel van ons. varensvolk in het oog.
Het is dan net als aan Jand. Daar komen
de menschen der „inwendige zending" ook
om hun inwendige te sterken. Zoo is het ook
bij, onze schippers. Daar hebben «e wol
last van. Dat maakt hen wel eens wat
grpmmig. Dat do.et hen wel eens brommen
over de „lastposten", die brutaalweg bin
nenvallen bij de schippers, met groote vrij
moedigheid hun blaadjes afgeven en met
buitengewone vasthoudendheid beproeven,
wat voor hun „werk" los te krijgen.
Doch dat doet G. E. O. S. niet.
G. E. O. S. is Geref. Evangelisatie onder
Schippers te Rotterdam.
Het werk is begonnen in Juli en tot he
den met kracht voortgezet Reeds zijn tal
van - schippers bezocht Honderden teksten
en traktaten zijn reeds uitgereikt Het
Woord Gods wordt gebracht tot velen die
het anders niet hooren. Het werk gaat dus
door. In de haven waait de kruisvlag uit
God zegent het werk.
Nu wachten we weer op medewerking.
Vooral op uw gebed, want dat is zoo noodig.
Waar moet ge voor bidden? Voor de beman
nine van ons schip „de Adelaar". Evangelist
en schipper trekken er op uit op onze druk
bevaren stroom. Wij bidden: Heere wil iien
bewaren, geef dat hen geen ongeluk over
komt. Bidden moeten wij voor dén man die
daar het Woord Gods brengt, dat hij gesterkt
worde tot het moeitevo 11e werk. Bidden voor
onze schippers. Ze hebben het zoo noodig,
dat men hen draagt tot voor Gods troon.
Maar ook werken. Wat kan ik doen? Wel
nu, hebt gij al een gulden per inar voor uit
werk gereed, geef dan even uw adres aan
onze penningmeester. Stuur even uw visite
kaartje. Zet er op: 1 gulden, of zooveel als
ge missen kunt. Dan zal onze wakkere pen
ningmeester het laten innen. Zijn adres is:
G. van Bockcl, Avenue Concordia 23, Rotter
dam. Giro No. 149700.
Wie meer van liet werk weten wil, vrage
informaties bij J. Versteegt, pastorie Geref.
Kerk, Nieuwerkerk a. d. IJssel, propagan
dist voor G.E.O.S. Gaarne zal hij onk in een
spreekbeurt de belangen van G.E.O.S. be
pleiten.
ZENDING.
Dertig jaar onder de Eskimo's.
Hel. „Handelsblad" deelt het volgende mee:
Na een verblijf van dertig jaar onder
Indianen en Eskimo's in de ijswoestijnen
van Ungava, Noord-Labrador, is de F.n-
gelsche zendeling Dr. Samuel Slewart. gis
teren te Londen teruggekeerd; hij kon het
lichamelijk niet langer uithouden.
Dr. Stewart was in 1889 uitgegaan naar
het toenmaals nog onbekende gebied, dat
er.n enorme uitgestrektheid heeft, waarop
maar 3500 zoo goed als wilde -bewoners!
huizen, overal verspreid.
De Eskimo's, heidenen die van het Chris
tendom nimmer iets hadden gehoord, loef
den in polygamie. Wat Dr. Stewart's wei k
echter het meest belehimerde, was de moei
lijkheid van hun taal; het schrift kenden
7i'j niet. Op den duur slaagde hij er in,
hun taal op schrift te brengen en gedeel
ten van het evangelie daarin te laicn
drukken; zij hamen de leer wel aan. Om
ie,Is als een kerk te bouwen moest hij een
sneeuwhut maken; het altaar bestond uit
blokken ijs.
In 1915 was de zendeling bijna van ge-
Lrek omgekomen, toen er een hongersnood
was in een déél van het land, dat nij toch
met inspanning van zijn uiterste krachten
wilde bereiken. Toen hij er eindelijk kwam
- het was een plek aan de kust vond
hij de helft der inwoners van honger ge
storven. De hutten lagen vol lijken, s ■m-
mige gezinnen waren geheel uitgeroeid
Een ander Eskimo-dorp ging omstreeks
drnzelfden tijd uit op de jacht, voor die-
renvellen, maar werd op een ijsberg
van het vasteland afgedreven. Tien jaar
later vond Dr. Stewart hen terug: zij had
den een eiland bereikt en leefden daar ais
geloovige christenen; hun gebedenboek
hadden zij trouw gebruikt en bewaard
stichting.
Uit Prof. Schweit
Het „Hbl." meldt:
Uit Afrika komt het bericht dat Dr. Dól
ken. uit Thun, die in September naai^ Lam-
harene is afgereisd, om zich te wij dén aan
den ziekenhuis-arbeid in Prof. Schweitzer's
stichting, aldaar op een der laatste October-
dagen is overleden. Na het doodsbeiï ht kwam
nog een brief van hem binnen. Omtrent de
doodsoorzaak is nog niets bekend.
GIFTEN EN LEGATEN.
Te Boskoop heeft iemand, die onbekend
wenscht te blijven, aan den Kerkeraad der
Geref. Kerk duizend gulden doen toekomen
voor de kosten van den bouw eener nieuwe
kerk.
Te Hasselt ontving de Kerkeraad oer
Geref. Kerk van een der leden van de Kerk
een schenking van f 1200 als bijdrage in de
kosten van den. bouw eener nieuwe pastorie.
Te T wij zei ontving "de Geref. Kerk'
van iemand die onbekend wenscht te blij
ven, een gift-van ƒ300.
Schoolnieuws.
HOOGER ONDERWIJS.
Prof. Mr. P. A. DIEPENHORST.
Prof. Mr. P. A. Diepenhorst zal, ter gele
genheid van zijn zilveren ambtsjubileum
als hoogleeraar aan de Vrije Universiteit,
Maandag 18 November a.s. 's middags van
35 uur in het Vondelparkpaviljoen te Am
sterdam recipieeren, op welke receptie hem
ook door zijn vrienden en vereerders een
huldeblijk zal aangeboden worden.
Prof. Dr. P. N. VAN KAMPEN
Maandag 11 dezer zal het 25 jaar geleden
zijn, dat Prof Dr. P. N. van Kampen, hoog-
leeraar in de Zoölogie te Leiden en directeur
van hetr Zoölogisch Laboratorium aldaar, aan
de Gemeentelijke Universiteit te Amsterdam
promoveerde tot Doctor in de Wis- en Natuur
kunde op een proefschrift, getiteld: „De
tympnnaalstreek van den zoogdierschedei'1.
Pro? Dr. A. W. NTETXW^T^UJS
Vrydag 15 November a.s. is het 40 jaar ge
leden, dat Prof. Dr. A. W. Nieuwenhuis, hoog
leeraar aan de Leidsche Universiteit in de
geschiedenis, letterkunde, oudheden, instellin
gen, zeden en gewoonten der volken en na
tuurkundige aardrijkskunde van den Indischen
Archipel, te Leiden tot arts werd bevorderd.
NED. HANDELSHOOGESCHOOL TE
ROTTERDAM.
In de vergadering van den Handelshooge-
schoolraad is tot secretaris benoemd do heer
H. Koechlin in de vacature, ontstaan door
het bedanken van Dr P. C. Harthoom. Tot
penningmeester werd benoemd Drs. E. L
Kramer.
De aftredende leden van den Raad van Be
heer van het Handelshoogeschoolfonds 1920,
de heeren Jhr F. W. L. de Beaufort en Dr.
J. Wisselink werden herkozen.
Het dage.lijksch bestuur van den Hooge-
schoolraad kreeg opdracht, een voorstel uit te
wenken tot het in 1930. evenals dit jaar, weer
houden van een Handelshoogeschooldag.
RIJKSUNIVERSITEIT TE LEIDEN.
Pro(, D r. ,T. de Zwaan, gekomen van
Groningen, heeft heden aan de Leidsche Uni
versiteit b(j de aanvaarding van het hoo-r-
leeraarsambt in de Uitlegging van liet N.
Testament en de Geschiedenis der Oud-Chris
telijke Letterkunde, een inaugureels rede ge
houden over: „Het Christusgetuigenis van
Paulus".
LAGER ONDERWIJS.
HOOFDBENOEMINGEN.
Giossen-Oud.ekerk, P. G. v. Engen,
hoofd te Nieuwleusen (O.) Ing. 1 Anril '30
Mede op tweetal stond G. J. van Loo, hoofd
te Zwartemeer (Klazicnavecn).
ONDERWIJZERSBENOEMINGEN.
A 1 p h e n a. d. R ij n (Julianastraaf, hoofd
P. Smits), mej. S. Linsclioten te Moercapel
le. Aangc
01 d e n z a a 1 (hoofcl II. Hogeweg), mej.
A. A. de Raad te Soest.
Murmer wou de (Chr. Nat. School,
hoofd R. Baarsma), J. Meier te Garijp.
Pijnacker (1-Ierv. School, hoofd J. II.
Vonhof), mej. C. A. Maatcn te Voorburg.
Zierikzee, J. C. Spaans te Soest.
EEN CHR. SCHOOL TE OOSTVOORNE.
Te Oostvoorno is de actie voor de
stichting eener Chr. School nog steeds voort
gaande. De Raad besloot de aangevraagde
gelden voor den bouw eener School met
den Bijbel niet toe te kennen. Gedep. Sta
ten van Zuid-Holland hebben dit raadsbe
sluit vernietigd en uitgesproken, dat de
Raad de aangevraagde gelden mocLbeschik-
baar stollen. De raad is nu tegen deze be
slissing in hooger beroep bij de. Kroon
gaan. Deze moet nu nog uitspraak doen.
De voorstanders van een School met den
Bijbel hebben vol vertrouwen in het slagen
van hun goede zaak.
In don Raad kwam bij de begrooting een
voorstel om B. en \V. in, om het salaris
van cle kweekelinge (aan de Opcnli. School)
met ingang van 1^ Oct. van f 600 op f 900 te
brengen en met 1 Jan. a.s. een boventallige
leerkracht aan te stellen (dezelfde persoon,
en dan het salaris dp f1204 te brengen). De
jongste Wethouder (lib.) zei in den Raad
van jnzicht veranderd te zijn en tegen het
voorstel te moeten stemmen, omdat hij aan
vaarding de komende Chr. School ook zulk
een bpvcntallige leerkracht zou krijgen. Hij
stelde'daarom voor de kweekelinge in haar
positie te handhaven, echter op een salaris
van f900. Een der Raadsleden, tevens voor
zitter van „Volksonderwijs" ging daarmee
accoord. De voorzitter van den Raad ging
eveneens voor dit voorstel sympathie gevoe
len en wilde het allereerst in stemming doen
komen. Het Raadslid Fricke (a.r.) wees er
óp, dat het Begrootingsvoorstcl van B. cn W.
het verst strekkend was en eerst in stem
ming moest gebracht worden. Dit geschied
de. Beide soc.-dem. leden konden niet anders
dan vóór stepïmen, omdat het hun voorstel
was. Het Raadslid r— tevens voorzitter van
„Volksonderwijs" stemde tegen. Het voor
stel werd met 4 tegen 3 stemmen aangeno
men. Zoodat. als straks in Oostvoome een
School' met den Bijbel komt. aan deze ook
een boventallig onderwijzer kan worden be-'
noemd.
BEWAARSCHOOLONDERWIJS.
Te Utrecht heeff het Raadslid mej.
Hutten den Raad voorgesteld, te besluiten
f 140.000 uit de algemeene reserve te putten
voor het verleenen van subsidies ten be
hoeve van het Fröbelonderwijs.
GEREF. SCHOOLVERBAND.
De Schoolbesturen en onder\vijzers'(essen)
van Geref. Scholen in het W e s 11 a n d en
omgeving houden Woensdag 13 November a.s.,
des middags te 3 uur, in het Zeemanshuis te
Maassluis hun vergadering.
De agenda bevat: Opening. Mededeel in gen.
Vorming van een district van „Geref. School
verband''. Vaststelling van een districts-regle-
ment. Stemming van een moderamen. Rond
vraag. Sluiting.
In een circulaire wordt meegedeeld, dat deze
vergadering is belegd op verzoek der Com
missie van Uitvoering van Geref. Schoolver
band, die op districtsvorming heeft aange
drongen. „Vroeger"', aldus luidt zij, „bestond
er in onzen kring een district Vlaardingen, en
werden er geregeld tweemaal per jaar verga
deringen gehouden. Ongetwijfeld is er alle
reden, om zich weer eens met ernst de vraag
voor te leggen, of hernieuwde actie in dezen
niet wenschelijk is-'.
In een circulaire van 9 Oct. 1916 vanwege,
het toenmalig District werd er reeds op gewe
zen, dat de tijd) dien we beleven, en die als een
tijd van veruitwendiging is gekenschetst, geen
gerin-ge gevaren meebrengt. Ook voor het
Christelijk Onderwijs gelden deze gevaren. In
de eerste plaats het gevaar, dat we ongemerkt
van het rechte standpunt zouHen afglijden, es
het zuivere Gereformeerde beginsel zouden
uitruilen voor wat niet bij on3 behoort. Dan
het. groote gevaar, dat in onzen tijd van toe
nemende zelfzucht en verbrokkeling de onder
linge liefde zou verkouden tusschen besturen,
onderwijzers, ouders en leerlingen, en ach, wat
zal er dan worden van een schoolleven, dat
niet bezield wordt door de liefde van Christus
De uitnoodiging voor de vergadering op 13
November a.s. is op eenigszins ruime schaal
verzonden, n.l. ook aan Scholen, die nog niet
aangesloten zijn bij Geref. Schoolverband,
maar nu ar haar grondslag daar toch wel bij
l>ehooren. Is de School reeds bij Christelijk-
Nationaal aangesioten, dan behoeft .dit geen
beletsel te zijn voor aansluiting bij Geref.
Schoolverband. Het één sluit het andere niet
uit: verschillende Scholen zijn bij beide orga
nisaties aangesloten (volgens de statistiek der
jongste Unie-Almanak 124).
Dezer dagen werd de Jaarvergadering ge
houden van de Chr. Kweekschool voor Gorin-
chem en omstreken, waarvan ons het volgen
de verslag wordt gezonden.
De School telt 80 leerlingen.
Geslaagd zijn dit jaar 14 leerlingen voor
het eind-examen. Er is een cursus-B aan de
Kweekschool verbonden tot opleiding voor de
hoofdakte.
De afgetreden directeur, de heer J. Gras,
werd vervangen door den heer C. Groen.
De financiën zijn in gezonden toestand. Do
Jaarverslagen van den Secretaris en van den
Penningmeester waren opgewekt van toon.
Herkozen werden de Bestuursleden I. C.
Mortier en Burgemeester A. D. van der
Schans, van Andel, terwijl gekozen werd de
heer J. van der Stelt Gzn., te Nieuwendijk,
in de plaats van wijlen den heer J. C. Otte-
vanger.
De eerste klasse telt wat veel meisjes en
wat weinig jongens.
Voor jongens bestaat er volgens de statis
tieken, opgemaakt in Den Haag, een goede
toekomst. Er kan we! weer een tekort vooi
derwijzers ontstaan. On- en minvermogenden
leerlingen worden gesteund door tegemoetko
ming in de boekenrekening en in de reiskos-
EXAME'NS.
ACADEMISCHE EXAMENS
Geal.Ges'ehiedonls
gd: Godgeleerdhei
J. Liebrt
Theo
Godgelee
EXAMENS-NED. TAAL.
DE JONGSTE GEBEURTENISSEN
PALESTINA
DE TERUGKEER DER JODEN EN
HET ZIONISME
Dinsdagavond had in „Odeon" een open
bare vergadering plaas, waarin op uMnoo-
<ligin-g van de af cl. R'dam van den Ne/1.
Zionistenbond Dr. M. II. A. can der Valk,
Tan Ilillegersberg een rede hield naar aan
leiding van de gebeurtenissen in Palestina.
De voorzitter van de afdeeliaig, Mr. I. Co
hen, introduceert den spreker, als vriend
van het Jodendom, na eerst kort op het cloel
van het Zionisme gewezen te hebben.
D r. v. d: Valk kan niet anders dan de
Joelen bewonderen, die hun groote figuren
bezeten hebben in hun richters en in hun
Drofet.cn; hij moet hen bewonderen om hun
bloed en hun tranen, om hun onuitroeibaar
optimisme.
Spr. wijst op de betekenis der Joden voor
wereldgeschiedenis en op hun huidigen
arbeid in Palestina. Het Zionisme is geen
utopie, maar realisme. Daarom heeft lie!
Spr. gegriefd, dat in „Volkenbond en Vrede"
liet Zionisme een gevaarlijk experiment en
een romaruJ.sch avontuur wordt genoemd."
Spr. illustreert hoe de Arabieren in Pa-
stina optreden tegen de Joden, van welk
optreden Spr. tijdens zijn verblijf in het hei
lige land getuige was. Wat Spr. op 9 Au:.',
zag is het preludium geweest van een moord
partij door de Arabieren.
Spr. zet uiteen wat de oorzaken zijn var»
dit conflict.
De Arabieren zijn vol ijverzucht op de In
den met betrekking tot den arbeid, handel,
exploratie en onderwijs, door de Joden op
zulk een hoog peil gebracht. De Arabieren
zien do meerderwaardigheid van de Joden.
Het Mohamedanisme maakte een crisis
door en zijn Internationalisme is vervallen
in een nationalisme, dat ook in Palestina
werkt..
Een
7an do.
de Joden is te verklaren.
Verder is daar de rassenhaat, het fatalis
me van het Mohamedanisme, do vrees, dat
het Jodendom de Arabieren geheel zal over
vleugelen, en de verhouding van Engeland
tot do Arabieren, die in 1915 de Turken in
den stéék lieten. De Engelsche regeering
moest daarvoor de onafhankelijkheid der
Arabieren handhaven.
Spr. wijst op de houding van .vroegere
Iingelsche regeeringen ton opzichte van de
Arabieren. Van de huidige socialistische.
Labourregeering heeft J t Zionisme mets t->
verwachten, wat Spr. nader aantoont. De
sociaal-democraten achten trouwens het
Zionisme een romantische reactie.
Het conflict tusschen Joden en Arabie
ren heeft een religieuze ondergrond, gezi en
de kwestie over dein. klaagmuur, over de
gouden poort en over de heilige plaatsen.
Voor den Mohamedaan is bovendien Allah
geheel iets anders dan voor den gelooVigen
Jood.
Spr. zet uiteen, waarom de Joden histo
rische rechten hebben op Palestina. De te
rugkeer van de Joden door het edict van
Cyrus naar het heilige land noemt Spr. een
unicum in de wereldhistorie. Een unicum is
ook dat onder de Joden zooveel eeuwen
reeds de Messiasverwachting heersch'e.
Spr. komt hierna tot de politieke rechti
van de Joden op Palestina. Balfour's decla
ratie heeft een chili ast isch en ondergrond,
wat Spr. nader toelicht. De Joden hebben
ook ideëele en Goddelijke rechten op Pa-
lest'na, wat uitf de Heilige Schrift wordt
aangeoond-. In dót verband wijst Spr. op het
verbond van God mot Abraham, de uitspra
ken der profeten, de apocricve cn de rahljn-
sche boèken en de chiliastische opvattingen,
welke alle wijzen naai- een eindciijke terug
keer der Joden naar Palestina.
De vooiuitter denkt den spreker voor diens
sympathieke woorden, waarna ook de heer
F. Bernstein, redacteur van „De Jood-
sche Wachter", stil staat bij de jongste ge
beur: erissen in Palestina, die de Zionisten
voor nieuwe vraagstukken stelden. Het Zio
nisme was er ook benieuwd naar, hoe de
buitenwereld op die gebeurtenissen rea
geerde.
De vraag, wat de Zionisten eigenlijk be-
ziel.t. om in Palestina rich te vestigen, is
moeilijk te beantwoorden door den buiten
staander.
De meest uiteenlooppnde richtingen in h
Jodendom zijn vereónigd in het Zionisme.
Spr. wijst er op, hoe m vele landen de Jo
den stelselma'ig buiten bepaalde beroepen
worden gehouden en nog steeds in balling
schap verkeeren. UJit ethische motieven is
men we] goed voor de Joden. Desondanks
heeft de Jood het gevoel, dat hij in dc lan
den der ballingschap verkeert De Joden
willen zich wel aanpassen bij de bevolking,
doch bij die aanpassing is een grens en Spi.
wijst op de gevaren, welke aan die aanpas
sing verbonden zijn. De Joden zijn van oor
sprong Oosterlingen, hun levensvormen zijn
geheel anders, hun cultuur is andersoortig
en zij hebben niet de mogelijkheid in de lan
den deT ballingschap hun cultuur uit te
leven. Hét Zionisme wil daarom een
zonder land weer een land geven.
S-pr. kan niet de religieuze argumenten
van Dr. v. d. Valk bezigen ten opzichte
de rechten der Joden in Palestina.
Het Joodsche volk heeft zijn stempel ge
drukt op Palestina en Spr. bestrijdt de aan
spraken der Arabieren op dat land, dat zij
niet noodig hebben. Bovendien hebben de
Joden geen land ontvangen toen ze verdre
ven werden. Voortdurend geven de Joden
hun wensch te kennen, om naar Palestina
terug te keeren. Achter dit streven zit geen
zucht tot geld. doch een strak gespannen
kracht, welke gegroeid is uit de diepten der
hiistorie.
Spr. toont aan, waarom de Zionisten poli
tieke en economische middelen moeten be
zigen, hoewel een geestelijke drijfkracht ach
ter heg, Zionisn.e zit.
•Spr. vraagt ook van de niet-Joden sym
pathie voor het doel, dat 't Zionisme 1 ooogt.
De voorzitter dankt de beide sprekers en
merkt op, dat ten opzichte van het Zionisme
nog zooveel onkunde bestaat. Inzonderheid
spreekt hij zijn voldoening er over uit, dat
Dr. v. di. Valk aan de zijde van het Zionisme
blijkt te staan.
EXAMENS GESCHIEDENIS.
1 c.i'nd., nl.' de heer G.VTh. Camp;
iel. E. F. S. Sehre
Utrecht, J. A. I
en 'a. w. Stini
■en K. J. Nu koe
EXAMENS-MACHINIST.
DE ROTTERDAMSCHE HAVEN IN OCTOBER
De scheepvaartbeweglng te Rotter
dam en te Hamburg is in October iets
toegenomen, terwijl dio to Antwerpen
is achteruitgegaan; Hamburg heeft de
eorste plaats behouden. De stagnatie
in de vraag naar Amerikaansch graan
heeft vermindering van den graan-
aanvoer te Rotterdam veroorzaakt, de
aanvoeren van erts, steenkool en hout
en dc kolenverschepingen zijn echter
grocter geweest dan verleden jaar. Bij
het stukgoedverkeer valt een zeer ster
ke stijging op to merken in den aan
voer van sojaboonen uit Oosl-Azië. On
danks de greote scheepvaartbeweging
to Rotterdam gedurende de eerste iien
maanden van het Jaar, is het aantal
geladen aangekomen en vertrokken
schepen kleiner geweest dan verleden
jaar.
De scheepvaarfbeweging van den Nieu
wen Water.eg is in October iets grooter ge
veest dan in September cn de vooruitgang
s geheel aan de Rotteniamsche haven ten
joede gekomen, het verkeer in de kleinere
havens, aan de industrieterreinen cn
n de bunkerstations langs den Wa
terweg is iets kleiner geweest dan in
Ie vorige maand Te Hamburg is de
ermeerdering juist evon groot geweest
als te Rotterdam; de scheepvaartbeweging
te Antwerpen ik echter iets achteruitgegaan
Hamburg heeft, met even groot verschil
ten opzichte van Rotterdam als in de vo
rige maand, de eerste plaats onder de ha
vens op het vasteland behouden, Antwer
pen komt ook in October op de derde plaats,
ierwij] het verschil met onze haven belang
rijk grooter is geworden.
De in den Nieuwen Waterweg binnenge
komen scheepsruimte is in October 2.88 pet.
grooter geweest dan in September, te Rot
terriam is 3.85 pet. meer scheepsruimte aan
gekomen, te Antwerpen 2.20 pet. minder en
te Hamburg 3.76 pet. meer. Vergeleken niet
October 1928 is de vooruitgang in de
scheepvaartbeweging van den Nieuwen Wa
terweg 7.04 pet., te Rotterdam 9.82 pet., te
Antwerpen slechts 0.99 pet., doch te Ham
burg 11.17 pet.
Te Rotterdam zijn in October 43.752 ton
netto scheepsruimte minder aangekomen
dan te Hamburg doch 127.063 ton meer dan
t.' Antwerpen; de scheepvaartbeweging van
'ui Niepwen Waterweg heeft die van Hum-
irg rnet 286.690 ton en die van Antwerpen
et 457.511 ton overtroffen.
De vèrhouding tot de andere havens ia
Kir Rotterdam intusschen in het algemeen
heel wat gunstiger dan vèrleden jaar, loon
onze:haven, weliswaar met slechts zeer ge-
ing verschil, eerst op de derde plaats kw am
n Antwerpen de eerste plaats bezette. Het
aandeel van.Rotterdam in het totale ver-
koer Hamburg/Antwerpon/Rotterdam ia ge
stegen tot 33.83 pet tegen 33.17' pet in Sep
tember 1.1. cn slechts 33.06 pet in' October
1928 De verhouding Rotterdam/Antwerpen
is nog sterker in ons voordeel gewijzigd tot
51.74/48.20 tegen 50.24/49.76 voor Seutember
1.1. en 49.65/50.35 vóór October 1928.
Voor het laden van bunkerkool zijn in
den Waterweg 72 (vorige maancl: 70 en
rig jaar: 77) stoomschepen binnengekon
in de kleinere havens en aan de indust...
terreinen langs den Waterweg zijn 87 x83
on 102). schepen uit zee aangekomen om te
lossen of te laden; 10 (15 pn 12) ledige sche
pen en 0 (1 en 2) schepen met restant-lading
zijn van de kleinere plaatsen paar Rotter
dam verhaald terwijl 11 (16 en 14) ledige
schepen cn '5 (6 en 7. schepen met restant
lading van Rotterdam naar naburige plaat
sen vertrokken.
In de Rottèrdamsche havens zijn 962 (vo
rige maand 924 en vorig jaar 923) geladen
zeeschepen aangekomen, waarvan 543 (506
en 540)_ met stukgoed, 100 (104 en 156) met
erts, 37 (52 en 44) met steenkool, 96 -.76 en
63,1 met graan en 67 (69 en 65) m.'t hout
Geladen vertrokken zijn 870 (810 en 800) zee
schepen, waarvan 596 (529 en 568) mal rtuk-
gne.d' en 244 (248 en 197) met steenkool en
cokes. Naar Frankrijk zijn 61 (48 en 33) "l i-
dingen steenkool en cokes verscheept, naar
Italië 55 (59 en 42) ladingen, naar Noord-
Europa 118 (126 en 79) ladingen en naar an
dere landen 10 (15 en 13) ladingen.
De aanvoer van Engelsche steenkool is
in October weer vooruitgegaan tot 136.000
ivorige maand 113.000 en vorig jaar 128.0Q0)
ton: de ertsaanvoer is 974.000 (871.000 en
842.000) ton groot geweest, waarvan 403.600
'^-000 .en 297.000) ton uit Noord-Europa en
69 000 (50.000 en 26.000) ton uit Canada is
gekomen. Vrij belangrijk is ook de verbete
ring in den aanvoer van fosfaat tot 60.000
(15.000 cn 33.000) ton.
Tankschepen hebben 90.800 (79.900 en
85.200) ton aardolie gelost en in scheeps-
tanken is bovendien 4.300 (2.700 en 5.200)
toii eetbare olie en traan aangevoerd.
Dc aanvoer van gestort graan is wel iets
grooter geweest dan in September, maar
is toch nog heel wat bij verleden jaar ten
achter gebleven, hoewel de achterstand
toch minder groot is dan men geneigd zou
zijn te verwachten wanneer slechts met de
stagnatie in de vraag naar Noord-Ameri
kaansch graan rekening wordt gehouden,
van den Donau en uit Oostzeehavens js be
langrijk meer graan te Rotterdam aange
komen dan in de vorige jaren. De totale
aanvoer van gestort graan is 331.400 (252.500
en.'«66.900) ton groot geweest; uit Noord-
Amerika is slechts 60.700 (57.400 en 202.500)
ton gekomen, uit Zuid-Amerika 116.700
'112.200 en 96.500) ton, van den Donau
60.900 (17.700 en 35.200) ton en van Oostzee
havens en andere landen 93.100 (65.200 en
32.700) ton. Bovendien zijn 5.700 2.000 en
1.400) ton grondnoten en 20.300 (1.700 cn
4.90) ton oliezaden enz. gestort aangekomen
De aanvoer van gezakt graan is weer lot
248 000 (166.000 en 162.000) zakken gestegen.
De houtaanvoer heeft bestaan uit 8.000
(800 en 9.600) ton verschillende soorten,
38.600 (45.850 en 27.800) vadem mijn- en p.a-
pierhont. 21.400 (15.040 en 17.500) standaard
en 2.600 cn 3.300) M3 gezaagd hout, 1.57
(1.S7 en 1.94) -millioen stuks timmerhout,
43.700 (98.700 en 62,100) stukken zwaar hout
55.000 54.300 en 47.800) balen houtpulp en
10.600. (22.100 en 14.700) colli houtwaren.
Bij de groep zakgocderen valt vooral de
zeer sterke vermeerdering in den aairtoer
van sojaboonen uit Oost-Azie op, deze is nl.
in October 535.000 zakken groot geweest,
■tegen 263.000 zakken in September 11. eu
134.000 zakken in Ortober 1028. Van de ove
rige goederen in deze groep is ook voor vee
koeken, suiker, grondno'-en en coprah min
of meer groote vooruitgang te melden, ter
wijl daarentegen de aanvoeren van olieza
den (waarvan echter belangijke partijen ge
stort zijn aangekomen) meel, rijst, cacao-
boonen, koffie en salpeter bij verleden jaar
ten achter gebleven.
De aanvoer van metalen is in het alge
meen kleiner geweest dan verleden jaar Oc
tober, alleen de aanvoeren van ruw zink
en van blik bereikten betere cijfers. Voor
verschillende stapelgoederen zijn de maand
cijfers meer bevredigend", vooruitgang valt
o.o. te constateeren in don aanvoer van ruwe
katoen, katocnafval, wol en wolafval, plan-
tenvezcls, kapok, jute, specerijen en harsen
waartegenover echter staat dat de aanvoeren
van rubber, thee, tabak, huiden en vellen
on van looistoffen minder groot zijn geweest
dan verleden jaar.
Dc aanvoer van finaasappclen en citroe
nen, die overigens in d?ize maand nog niet
van heel veel beteekenis is, en de aanvoer
van Noord-Amerikaansche vruchten hebben
het peil van verleden jaar niet bereikt, de
achterstand wordt echter vrijwel gecompon
seerd door de grootere aanvoeren van andere
vruchten uit Zuid-Europa en van bananen
uit West-Indië. Voor alle andere soorten stuk
goed, met uitzondering van wijnen en ge
distilleerd en van bevroren vleesch zijn cle
cijfers hooger dan verleden jaar October, .al
zijn de verschillen dan ook nog van zooöa
nige grootte, dat van een bevredigende ont
wikkeling van. het stukgoedverkeer kan wor
den gesproken.
In de eerste tien maanden van dft jaar
is het aandeel van elk der drie havens Rot
terdam, Hamburg en Antwerpen in de go-
zamentlijkc scheepvaarfbeweging geweest:
Rotterdam 33.75 pCt, tegen 33.36 pCt in het
zelfde iidvak van verleden jaar, Hamburg
33.32 pCt, tegen 34.73 j>Gt en Antwerpen
32.93 j>Ct, tegen 31.91 pCt verleden jaar.
Ondanks de toeneming in de scheepvaart
beweging te Rotterdam is het aantal gela
den aangekomen en vertrokken schépen in
de.eerste tien maanden hij Terleden jaar ten
achter gebleven; van 1 Jan. tot en meit 31
Oct, zijn te Rotterdam 10.456 (vorig jaar
10.294) zeeschenen aangekomen; hiervan
w-aren 8.690 8.774) schepen geladen, waar
hij 5.012 (5.284) met s'ukeoed, 1.562 (1.452)
met erts, 498 (425) met steenkool, 267 (550j
met graan en 476 (518) met hout. Geladen
verirokken zijn in hetzelfde tijrivtik 7.749
(vorig jaar 7.898) zeeschepen, waarvan 5.435
(5.620) met stukgoed en 1.987 "(1.941) met
steenkool en cokes.
Marktberichten-
AMSTERDAM. 6 Ni
prHzpn
2c kw
levend
f 0.9ff1.0GSe kw 0.85—0
erew.; 12 nuchtere kalveren
ik; 100 varkens. Hollandscli
kg. 0.96—0.97.
0.95—0
alles per kg. slachtgewicht.
REKKE?, EN RODENRIJS 6 Nov. (Blof
veiljng) Prüzen. rozen: hadley f 1—5.80
KATWUK n.d RUN. 5 Nov. (Tutnbouwver.
KatwÖk en Omstr.) Prijzen; uien 3.80—4.co
per liio kg; peen 7.S0—9.60 per 100 bos;
bloemkcol 22.50—34.50; gele kool 8.10—
10.10; roode kool 7.50—11 alles per 100 st.'
10:500 «tuks bloemkool, 1S10 gelo kooi
2000 roode kool, 1600
riuln
kippen 1.25—2: oude hanen 11—.50: Jong!
Z,0'®0-1-75; 0<?nden 1—1.50: kal-
—11.50 per 100
160—250; guste vaarzen' 120—gVaski°l-
veron 40-70- slacMkalVeren 15—20; fok
kalveren 2025; geiten 12IS alles per «t
Rivierberichten.
HANSWEERT. R NOVEMBER.
TIOTTEUTiAm" EugenTed Onderneming st
Madonna, Heyntjes. Masarang. Ostertag; Ka
naai vaart 16, Frauboch
PERNIS Assam 4 st
SCHEVENINGEN; 'ciuzina, at.
T.E1DEN: Alfa, st.
HAN'SW'EERT Hoop op zegen, st
IJMUIPEN: Lemo. st
AMSTRPAM: Franelska, van Dodewaard
DELFT; Hesoluto. st.
HAARLEMMERMEER: Tnborn. Mussehe
PT7ITSCHLAND: Pasteur, de Joode Dobo' var
Cuyk; Tahiti. Mathey: 2 Gebroeders, de Cock
I aula. Paula Jean. VerhrnekenAlpha lVUten
Rllntrons. Vastree: O G Maver. Zollcr Frnn
Boeymor: Grctha. Kohl-r; ltheinfahrt l'so Gn
lev. Rhelnfnhrt 142. Gerbes; Mannheim 1S2- Wn
DELGIE: de st. llsnheth. 4 Gebroeders"' Cor-
nella Goede hoop. Dolfijn. Jama. Gezuste. s
5 Gebroeders. 2 Gebroeders. Fortuna- Adrlana
st. Lucia, Hooglander; Bernardlna Fermagina
OsselJohan. Dimmer: Xerxes, Haantjes- Vega
Verstraete; Wiljo, Borsjo; Radium. Engeis; Al-
batras 2, de Jong; Albatros 4. Kobbemond: At-
vrnae, van Dlem; Bourgogne. Kans; VVilhel-
mlna. van Akkeren; Margaretha. van Meersehe;
Jean José, de Mayer; Rhennnla 37. Mollmann:
Ia Patience, Maros; Batouwer. Vegter; Veste-
Bouman. Mannheim 99, Schutz- Mina. Bouten;
B.O.B. van de Voorde; .Tantlna. 3. Klunder: Ma-
chiensteenlC, Doorns; Maas, Kronenberg: Marne,
Bechtols: Romallo. de Wachter; Oso 4 Pols: Gor
Joseph. Martens: l>oul«e. van der Wlelo;
baarheid .Hokken: Petrlma 1. Versteeg;
Boeckmans Maloeha, Wlttock: Coopo
Schot: llsa. Hartmans; Ida, Becrboom;
Mathilde, Greter.
LOBITH. 6 November.
Gepasseerd en bestemd voor
ROTTERDAM stoomschepen Maaskade.
Embla, Irmingard, Scarps, Garula, Alpha, Fiat
la. Res Nova 3, Ukkel, Turgot, Albatros. Haniel
21. Belglqua, Westri, Haniel 28, Katla, Eben
Haezer, Franslska Maria, Louvois: Rheinfahrt
137, Hoffman; Herman Gerrit. Sissink: R S G
16, Völltner; Eiectra, Stadhouders; Helnrlch,
Werner; Wledersehn, Furmann; Helnrlch. x.
Essen: Chateau Brland, Gilliam; Hevella.
Ramrn: Harpen 16, Dumont: Wilrzburg, lven«;
st. Raab Karcher 7; ?t. Roelfina; st. Newa;
Hfbernia, Baan: D A P G 7. Leuthner; WilheD
mina, J\nsen; Kronprinz Rupprecht, Franz;
Petrus. Gevellng: Geertje. Hukema: st. Prins
Hendrik; st. Njord 1; st. Paula 2; st. Johannes
1: Alida, Drayer: Petre, Visser: Walsum 26,
Grnbyn: Liselotte, d. Heyden: Ancor, Ooster-
waal; Najade, v. Weelden: Haspengouw, do
Wachter; GEESTBRUG: 't Is altUd wat, Boreh;
GRONINGEN: Vertrouwen, Alta; SCHIEDAM:
Ontario, do Jonge: KORN WERDERZAND:
Wolgundo, Tromp; KRABBENDIJKE: Mardan,
Itlaaysen; ZAANDAM: Evertje, Wynen: ZUT-
PHEN: Jantma, Wagtox: BODEGRAVEN: No
madisch. Veldman: WINSCHOTEN: Climax, do
Jonge; VREESWIJK: Hendrlka Maria, Ver
donk; AMSTERDAM: Irene, Bekkers; HEL
MOND; Vüf Gezusters. Verboom; GORIN-
CILEM: Friesland, Lorth; IJSSELMONDE:
Llna, Schuhmacher; VLISSINGEN: Verande
ring, Rijkers: ZAANDAM: Evertje, WUnen;
NIJMEGEN. Analyse, van Hsuwclingen; AM
STERDAM. Wijkdienst 25, Scholing.
BELGIö: Fanto 12. Hilp; Phenlx Rlienan 5,
do Bock: Le Valentinols. v. Gils: Phenlx Rhenan
3, Zijlstra; Haniel 99, Hausmann; Derunapht 2,
Schmltt; Frieda. Ahlgramm: Compos Sul,
Tliienpondt: Christin Peperkamp; Ingona, Po
perkamp: Helena, Peperkamp: Locarno, Schud
ding; 7 Gebroeders, v. Kessei; Metropole, Rupp;
Jadi, v. Overbeek: Bernardlna, v. Overboek;
Leverrlor. Keiman: Van Lerius. Herlncks: Sanl
8, Ha verhoek; Credo, de Decker; Sanl 15. de
Wijs: For Ever, Colman: Victorlne. de Munter;
Richard, vai. Baden; Antverpla, Hopstaken;
Wllllbrordus, Bcrkelmans; Angellque, Iluys-
mans: Hamund. Drewers: Piëta, Wiltemsen;
S.rpent, Groenendijk; Florentina, Versyp; Caro
lina, Koevoets.
DU1TSCHLAND: Energie. Vos; st Willem "t.
