tftWWeveU
I Zoekt I! een
riant HEERENHUIS?
üteutoflesMïjf Courant
HI Maatsch. tot Expl. van Gnr. Oosdsron
HEERENHUIZEN
L.v. MEERDERVOORT 718-732
j LAAN VAN MEERDERVOORT
HUISVROUWEN EN ARCHITECTEN
B0ÜWBL.4D No. 20
VOOR VOORBURG
ALLEEN
WONINGBUREAU
„V RQNESTEY N"
MAANDAG 21 OCTOBER 192.9
AMSTERDAM, 188 H6IZERSGKACHT, TEL. 47 65 5-4 073
ROTTERDAM. STATIONSWEG 37 b - TEL. 11690
ISOLEERT
BESPAART BRANDSTOF
WEERT VOCHT
DEMPT GELUID
TE HUUR: moderne, geriefelijke, vrije Huizen
met gr. Tuin aan de Torenlaan te OVERSCHIS.
Huurprijs f 62.50 per maand. Te bevragen:
CoasJsSrcssB ©4. - RoiSefdam
ARCHITECTUUR: IR. D. ROOSENBURG TE 'S-GRA VEN IIA GE
UITVOERING: N.V. BOUWBEDRIJF KNIJFF EN SNIJDERS TE 'S-GRAVENHAGE
EEN GEWILDE WOONWIJK VAN DEN HAAG.
Opmerkelijk is dat de Laan van Meerder
voort te Den Haag zoo buitengewoon in
trek is bij de woningzoekenden. Daar moet
toch een oorzaak voor zijn.
Welke?
Wordt daar op een bijzondere wijze ge
bouwd, anders dan in overige stadsgedeel
ten van de Residentie?
Zeker, de trek naar het Westen i9 gewel
dig groot en niet onaardig wordt de Laan
van Meerdervoort dan ook wel eens ge
noemd: „De Laan van Bouw maar
Voort".
Het wil ons voorkomen, dat vooral de
wijze waarop dit stadsdeel in de loop dei-
jaren in uitvoering is gebracht en het feit
dat de bouwondernemers zich verzekerd
hebben van wetenschappelijk onderlegde
architecten, een voorname rol in deze ves
tiging heeft gespeeld. Van een „Stad op
zichzelf" zouden we dan ook hier kunnen
spereken. Behalve goede communicatie-mid
delen, vindt men hier schitterende winkel
straten, zoodat het onnoodig is dat men
speciaal de city bezoekt; wat de in de om
geving gebouwde scholen betreft, kan hier
eerder van overdaad, dan van een stief
moederlijke bedeeling gesproken worden.
Welk een gemak voor menschen met school
gaande kinderen en zelfs voor hen die uit
gebreid en middelbaar onderwijs genieten!
Om slechts enkele scholen te noemen: we
vinden alhier in de omgeving de Prins
Mauritssschool, Christelijke school, Gemeen
te-Lyceum, Lagere scholen enz.
Maar we willen het hier niet hebben
over de Laan van Meerdervoort en omge
ving als woongelegenheid bij uitstek, maar
de aandacht vestigen op het werk van de
bouwers Knyff en Snijders aan deze laan,
even voorbij de Laan van Eik en Duinen.
Niemand minder dan architect Ir. T).
Roosenburg ontwierp het plan en een blik
op de hierbij afgedrukte foto laat zien, dat
deze bekwame architect wederom de Resi
dentie met een fraai complex heeft verrijkt
kasten, waaronder een ingebouwde boeken
kast met glas ervoor, en een geheel betegelde
keuken. De voorkamer hoeft een uitsprin
gende erlcer.
Trap, gang en portalen zijn ruim en ont
vangen van boven licht.
Op de Eerste Verdieping vinden wc twee
ruime slaapkamers met balkon voor en ach
ter. daartusschcn twee kleinere kamers,
W.C. en garderobekast.
De tweede verdieping wordt ingenomen
door twee groote kamers, één kleinere cn een
groot met grint bedekt achterplat.
liet geheel maakt een rianter indruk, voor
al daar dc voorgevel bestaat uit roode hand-
vormstecn.
Dc voortuintjes doen aardig aan en in den
achtertuin is 'n flinke bergplaats gemetseld.
Voor de dakbedekking heeft men blauwe
Romaanische pannen genomen.
KoTtom niet alleen deze wijk is in trek,
TENTOONSTELLING
„DE GROEIENDE WONING
TE KEULEN
INDEELING.
De begane grond verdieping is royaaJ van
afmeting, bestaat uit: betegelde vestibule.
W.C., ruime kast, 2 kamers met flinke
ook de aldaar gebouwde woningen. Wij
gen tenminste in de naaste omgeving v<
schillende in aanbouw zijnde huizen,
reeds verkocht of verhuurd waren.
In „Binnenhuis" schrijft P. Br(omberg)
over de tentoonstelling „I)e Groeiende Wo
ning" te Keulen. „Wat heeft iemand in
zijn huis noodig?" hebben de inrichtera
zich afgevraagd en alleen dat is er neer
gezet. Een bed, een tafel met de stoelen;
kasten en een prettige rust-zitplaats. Deze
zaken komen voor in de eenvoudigste ka
merreeks van de tentoonstelling en in de
woning van het gezin, dat binnen de grens
van de welvaart is gezeild. Men heeft ge
tracht de scheiding van modern zoo weinig
mogelijk dogmatisch te houden; men heeft
zoowel de historische namaakmeubelen ge
weerd als de ultra moderne excessen en
alles wat maar een tintje had van mode
modern.
Men wilde leeren, dat het beter is geen
„complete ameublementen" aan te schaf
fen, omdat de woning slechts dient te be
vatten wat de bewoners noodig hebben. Een
monumentaal slaapkamer-ameublement zal
een ergernis worden als t.z.t. deze meubels
gaan verhuizen naar de kinder- of logeer
kamer, omdat de ouders, dank zij de ver
beterde levensomstandigheden, nu een
iv „ameublement" gaan koopen. Men
wilde laten zien hoe goed men met heel
weinig stuks kan beginnen en langzamer
hand er meerdere stukken bij nemen. Goede
stukken passen altijd bij elkaar en ln
heusch meer dan tijd, dat er een einde komt
de dwaze opvattingen, dat alle meu
belen in één kamer bepaalde gelijke versie
ringen moeten hebben. Het mooiste stuk
onze inventaris is de vrije ruimte en
daaromheen kunnen wij ons meubilair pas
send groepeeren! De angst voor het ..leege'
in het vertrek zijn we kwijt, dank zij ons
'erlangen naar lucht, licht en beweging.
Opvallend waren de op deze tentoonstel
ling uitsluitend lichte kleuren van het be
hangsel; de warmte, de gezelligheid kan
nooit van de donkere muren afstralen; die
dient van den mensch te komen.
GLAS r?s LOOD mi
i GSLTST GLAS
U. 1. BRCERt S Mil's Gljsintuslne
CHKSTSJAI iis-llf 113 - SDflM TEL. 52704
Osiijiil!i'ü.v.i.1 ANNO JSSS
m. nut f"""""
beveelt zich beleefd aan voor
alle voorkomende
TIN! HERWERKEN
Administraici en Onderhoud van Kuizen.
Behangerij Stoffeerderii
DEGRAAFF&ZOÜN I
GELDBELEGBifiG B:
re. «f. BOS ZOON
VUREN ROTTERDAM
GRENEN
HOUTLAAN 19 GEZAAGD
TELEF. 1302-1303 GESCHAAFD
1
TE KOOP:
f? Onder- en
Bovenhuizen
Lage erfpacht. Te bevragen:
South, v/h V-NJ. van Schijndel CoHoofdkantoor: Opslagplaatsen, Zagerij en Schaver
ANNO 1858 Oost-Admiraliteitskade47b Rotterdam Nassauhaven - Boerenyat
NOG EENS HET ANNEXATIE-VRAAGSTUK
Waar dus eenstemmig wordt aangenomen,
dat het algemeen belang niet het eenzij
dig belang van één gemeente het crite
rium is, waaraan annexatieplannen getoetst
moeten worden, daar vloeit ook uit voort
dat annexatie slechts toelaatbaar is, wan
neer geen enkel ander middel om het alge
meen belang te dienen onbeproefd is gela
ten. Annexatie moet derhalve zijn
EEN UITERSTE MAATREGEL.
Kan nu in de toeneming van het bevol
kingscijfer der randgemeenten een grond
tot annexatie gelegen zijn?
Drie mogelijkheden kunnen van dezen
groei de oorzaak zijn:
A. Het publiek begeert niet de groote stad
en de groote stadspolitiek.
Er is een verlangen om na het jachtige,
roezige stadsleven rust en verpoozing in
tuinsteden en villadorpen te zoeken. Over
een geboorte overschot (grooter aantal ge
boorten dan sterfgevallen) spreken we hier
niet
b. De gestie van de randgemeenten is zoo
juist, dat zij bevolkingtrekkend werkt
c. De bouwers worden in de groote stad
dermate (b.v. door grondpolitiek) belem
merd, dat zij noodgedwongen in de naburi
ge gemeenten gaan bouwen en exploiteercn
en daardoor de stad afbreuk doen.
Geen dezer omstandigheden
levert intusschen grond op om
door vereeniging van gemeen
ten in te gr ij pen.
Zou de samengroei van twee of meer ge
meenten zonder meer toch den grond tot
annexatie moeten zijn, dan zijn Gedepu
teerde Staten van vele Provincies schro
melijk in gebreke. Immers er zijn tientallen
van gemeenten aan te wijzen die intens in
eengegroeid zijn en waarvoor nog nimmer
vereeniging overwogen is.
De in verband hiermede tot oordeel be
voegden, zooals Prof. Mr. Dr. J. H. F. M.
van der Grinten; Prof. Mr. H. Krabbe, Prof.
Mr. A. A. H. Struycken, Dr. M. J. van Roeg-
holt cn Prof. Ir. J. H. Valckenier Kips,
spreken als hun meening uit, dat het geen
aanbeveling verdient om alle gemeenten
die tot op zekere hoogte met elkaar samen
hangen en gemeenschappelijke belangen
hebben bij elkaar te voegen en in een
staatsrechtelijk geheel in te lijven.
Het ontstaan van al te uitgebreide ves
tingscentra dient te worden voorkomen.
(Deze gedachte is uitgesproken op het Int.
Stedebouwkundig Congres Amsterdam, 1924).
Alleen indien bij den samen-
aten
van gemeenten op dien grond moeten ver
dwijnen en. zouden andere, die nog voor
betere verkeersverbindingen werken, prijs
stellende op haar zelfstandigheid, dat werk
staken, ja, zouden faciliteiten en conces
sies weigeren; het rad'van den tijd zou
zijn vaart verminderen; schade aan het al
gemeen belang, de eenige grond voor an
nexatie, zou er uit voortvloeien. Daarom is
de stelling dat de goede verkeersverbindin
gen een motief voor annexatie zijn, zeker
niet te handhaven.
De Beelding
hef Inférieur
van
belang bij niet
algemeen
eeniging dreigt ge
DE VERKEERSVERBINDINGEN.
Het kan niet ontkend worden dat het ver-
keersbelang voor de groote stad een be
langrijke factor is. Intusschen wordt dit
vraagstuk door vereeniging van gemeenten
allerminst opgelost. Daarvoor is noodig de
vrijwillige of gedwongen samenwerking van
de verschillende gemeenten.
Maar al weder, ligt hier een grond voor
annexatie? Als dit zoo was, dan zouden tal
Een „intellectucele" houding tegenover
het leven wil feitelijk niets anders zeggen,
dan dat de mensch de vrouw zoowel als
nan een groote ernst ten opziebte
het dagelijltsche leven aan den dag
legt. Deze ernst verlangt hij ook van zijn
huis, van zijn interieur, vandaar dat hij
alle uiterlijke „frivole" versieringen ont
beren kan.
Voor de moderne vrouw beteekent dat
n niet geringe overwinning harer „coquet-
terie", schrijft Théo van Doesburg in „Bin
nenhuis", voorheen zich uitend in kant
werk en decoratieve snuisterijen.
De 18e eeuwsche vrouw b.v. speelde en
as zeer dikwijls niet meer dan een
luxueus, levend ornament in haar interieur,
aan het leven geen andere eischen stellend
dan die van uiterlijke luxe en behagelijk
heid.
De moderne vrouw daarentegen leest, stu
deert, oefent een beroep uit en stelt zicli
anders tegenover haar interieur, heeft een
andere verhouding tot haar omgeving en
gAin, dan de vrouw uit de 18e of 19e eeuw
bijvoorbeeld.
Er zijn twee standpunten die men bij de
beelding van het interrieur in het oog moot
houden. In de gevallen waarin slechts
sprake is van „inrichting" wordt meestal,
vooral bij de Fransche interieurs, het accent
gelegd op luxe cn excentriciteit. In het in
terieur dat aanspraak maakt op „beel
ding" daarentegen, is deze uiterlijke luxe,
waarin elk gedeeltelijk accent ontbreekt,
juist vermeden. Alles is geofferd aan de
samenhang, de harmonie, de atmosfeer.
Hierbij is voorop gesleld. dat een minimum
van middelen in staat is een maximum van
geestelijke intimiteit uit te drukken, ter- j
wijl daarvan bij voorkeur de organische j
eenheid van architectuur en meubilair ae
zocht wordt. Men zal steeds meer paan be
grijpen, dat het meubilair in de architecto
nische conceptie zal dienen te worden op
genomen. De moderne materialen, zonal:
solomite, kurk, fiebcr. steengaas enz. lee
non er zich zeer goed toe het hout te ver
vangen en in alle gewenschte vormen kas
ten, buffetten, tafels enz. organisch met d'
architectuur te verbinden.
CULTUURPROBLEMEN.
Het valt niet tegen te spreken, dat door
annexatie de rechtsverhoudingen wijzigin
gen ondergaan. Wordt deze verandering
niet door de burgers begeerd, dan schijnt
zij alleen te verdedigen, indien een belang
van hooger orde dan dat der ingezetenen,
haar noodig maakt.
„Het Stadsgewest" zegt het op bladz. 1S8
zoo kernachtig: „Zijn de tallooze geschrif
ten, die de tuinstad propageeren, niet te
beschouwen als zooveel uitingen van een
verlangen naar het deelachtig worden van
het meer rustige, meer gezonde landelijke
leven?"
Door annexatie zal onafwendbaar het lan
delijke karakter wijken voor stedelijke be
bouwing en iedere prikkel voor den heilza-
men drang naar buiten wonen verdwijnen.
De kleine vermeerdering van belastingop
brengst (en dit is nog een open vraag)
weegt niet op tegen het groote geestelijke
nadeel dat zoodoende aan een gezonde
maatschappelijke ontwikkeling wordt toe
gebracht.
HISTORISCHE BEZWAREN.
De aantasting van de grenzen eener ge
meente die eeuwenlang haar bestaansrecht
en levensvatbaarheid heeft bewezen en een
eigen geschiedenis heeft is eveneens niet on
bedenkelijk.
Wanneer het dan juist is dat vele ge
meenten uit de historie gevormd zijn, dan
dringt inderdaad de vraag naar voren,
waarom door een annexatie die historische
lijn verbroken moet worden.
Door samenwerking moet dan ook ge
tracht Worden tot een regeling te komen
en zouden we niets liever zien dan het
rapport van de in ons vorig artikel ge
noemde commissie spoedig moge verschij
nen.
DE MODERNE RICHTING IN DE
CORATIE EN MEUBELSTOFFEN
Voor de meubelstoffen heeft de kunstzijde
meer cn meer het katoen verdrongen. Dank
zij de fraaie dessins en kleurschalceering
die men tegenwoordig in kunstzijden meu
belstoffen weet te brengen, is het publiek
tot het nieuwe product overgegaan. Ook ge
mengde weefsels met katoen cn kunstzijde
zijn zeer in vraag.
Langzaam maar zeker dringt het tot het
publiek door dat kunstzijde een groote duur
zaamheid bezit en het zal niet meer ver af
zijn, dat moquette tafel- en divankleeden
van kunstzijde vervaardigd zullen worden.
TELEFCON 38238
vochtige kelders beslist
KURKDROOG
NIEUWBOUW
i. Koninginnebrug, Rotlerdar
T.ibakslabriek Van Nclle:
Coóp. De Volharding. 's-Hage,
Telefoon 52157
^J)|illllllllllill!llllllllllllll!lli]|lillillllllllllllilli;!ii;iliilllilllllllllli;illllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllH|
p Verzuimt dan niet eens te komen kijken naar
1 onze zeer gerieflijk en solied gebouwde
HEEÜËNHUEZEN
aan de 40 Al. breede Laan v. Meerder-
voor3 te Den Haag, Nos. 7t8 t/m. 732
Nog enkele perceelen ge koop voor
f 11.950.»
Inl. N.V. Bouwbedrijf KNIJFF EN SNIJDERS
Begoniastraat 252 Den Haag
Telefoon Nrs. 38238 en 38309
BOUWVERBOD LANGS DEN
STRAATWEG, HILLEGERSBERG
B. en W. van Hillegersberg hebben mede
naar aanleiding van daaromtrent in den
gemeenteraad gevoerde besprekingen een
ontwerp-bouwverbod doen gereed diaken,
waarbij wordt voorgesteld de langs den
Straatweg nog aanwezige gedeelten sloot,
Een van de belangrijkste stellingen waar
op zich de nieuwe bouwkunst baseert, is
het tot in het minitieuse \oldoen aan de
eischcn, die het dagelijksch leven stelt. Het
i dien zin, dat de techniek en haar ver-
fijnste voortbrengselen door de vooruit
strevende architectuur bewonderd worden.
Zuiver stellen van eischen, zuiver voldoen
aan eischcn: dit is het wezen der techniek
daar, waar wij haar vyaardeeren, wijl zij
levensbehoeften tegemoet komt en door
klare verwerkelijking der opgave tot schoon
heid leidt.
Zuiver stellen van eischen, zuiver voldoen
aan eischen dat is wat aan het bouwen van
heden volkomen ontbreekt!
Dit vraagstuk wordt door den Rotterdam -
schen stadsarchitect J. J. P. Oud in i 10,
internationale revue, aangesneden. De ar
chitect minacht het gaat hier om wo
ningbouw de kleine geriefelijkheden, die
het leven van allen dag gerealiseerd vraagt,
ijl hij zich er boven verheven waant; de
huisvrouw komt er niet op: ze schijnt
alsnog liever lang met het lichaam dan
kort met den geest te arbeiden!
Welke redenen zijn er op te sommen, die
aan de architectuur het recht zouden kun
I V KON.VEREEN.GCfc
TAPIJTFABRIEKEN
ROTTERDAM
HEER EN MODEMAGAZIJN „NOVELTY"
Steeds Iets aparts in dassen Specialiteit in het betere genre
Geen gezellig intérieur
zonder een goede sigaar!
LAS TRES REIN AS Verpak, m
ceder-kisten van 100 stuks - Prijs 112.—
Glashaven 23 - Rotterdam - Tel. 7347
N V. HOUTHANDEL
E. I VAN WEEKELT Azn.
ROTTERDAM
If JENSIUSSTRAAT 5 TEL. 43319
H LINKER R0TTEKADE 36 TEL. 50255
H| Wij zijn de eenige L00NZAGERIJ,
SSI die Uw hout desgewenscht ook
li „GESCHUURD" levert.
nen verleenen om het huiselijk leven zwaar
der te maken, dan noodig is? Kunst? Mys
tiek? De vrees om louter verstandelijk te
zijn?, vraagt Oud. Louter verstandelijk is
er niet, waar een probleem met diep-door-
dringende en liefdevolle toewijding aange
vat wordt. Zeker niet op het gebied der ar
chitectuur, waar elk gegeven reeds dadelijk
een vormvoorstelling van ideéelen aard op
roept Maar ook niet elders, waar het leven
naar zijn vital en inhoud geleefd wordt: de
grenzen vervagen in onzen tijd. Kunst en
leven zijn bezig een twee-éénheid te wor
den, waarin het aesthetisch sectarisme van
thans niet meer terug te vinden zal zijn.
Er is geen enkel argument aan te voeren,
vervolgt Oud, na enkele uitspraken van
Huizinga cn Döblin geciteerd te hebben,
waarom men van het bouwen niet ook bet
grootst mogelijke practisch rendement zou
mogen vragen. Architectuur dient te basee
ren op het leven in zijn natuurlijkst n
lijken vorm, om dit tegelijkertijd op te
ren tot een niveau, waarop zelfs het meest
banale geestelijk zijn rechtvaardiging vindt.
Alleeri dat bouwen heeft heden een toe
komst, dat zich behalve aesthelisch ook
ethisch te handhaven weet, dat niet parasi
teert op de samenleving, doch deze in haar
ethisch volmaakt mogelijken vorm mee
maakt.
Het beginsel is niet nieuw: een beginsel
stellen is evenwel iets anders dan een be
ginsel nakomen. Het aantal architecten,
dat zich opwerpt als aanhangers van een
op overwegingen van redelijken aard be-
•ustende bouwkunst is tegenwoordig zeer
groot; het percentage van degenen, die zich
daadwerkelijk en nauwgezet in dienst stel-
n de opgaven, die ze op te lossen
hebben, daarentegen zeer klein.
De fantasie is sterk en het geduld is
vak! Toch is er slechts één mogelijkheid
n weer tot een levende en algemeene
bouwkunst te komen, d. i. seconde na
seconde, minuut na minuut, uur na uur,
steeds weer opnieuw uit te vorschen, wat
reëels van den architect verlangd vvorrlt.
In de daaruit voortkomende gegevens ligt
het noodzakelijk contact tusschen leven en
bouwkunst: de grondslag voor nieuwe
éénheid voor „stijl".
Na gewezen te hebben op een programma
van eischen, opgemaakt door 'ie huisvrou
wen van Stuttgart, ter gelegenheid van een
woningtentoonstelling, eischen die «leze
vrouwen hij den bouw van hare woningen
gehandhaafd wenschen te zien, besluit ar
chitect Uud zijn belangrijke beschouwing
met den wensch, dat het goed Zou zijn, al-
ook de Hollandsche vrouwen de hoofden
bijeen stuken om tot dergelijke „voorwaar
den" (e komen. Legt men ze daarna zijn
■chitect nis bindende cnntrnctsbepaling op,
alsmede de strooken grond, gelegen langs
de gevaarlijke bocht van dien weg ter
hoogte van de Adriaanstichting, iu de
naaste toekomst te bestemmen tot open
baren weg.
Dit voorstel heef* de strekking om af
gescheiden van de door den Raad vastge
stelde, doch door Gedeputeerde Staten
nog niet goedgekeurde rooilijn te gera
ken tot demping van de nog aanwezige
slootgedeelten langs den Straatweg en tot
wegneming van de in dien weg aanwezige
gevaarlijke bocht. Daartoe is noodig, zulks
ingevolge de wet (art. 30 Woningwet), dat
do bestemming tot openbaren weg wordt
vastgelegd, alvorens kan worden overge-i
gaan tot het leggen van een bouwverbod.
Na goedkeuring van het bouwverbod door
Gedejiuteerde Staten kan eerst tot ont-.
eigening worden overgegaan.
FONDS GIJSBERTI HODENPIJL1
Volgens het statuut van het Fonds Gijs-
berti Hodenpijl kan om de twee jaren, thans
op 9 Januari a.s. een belooning worden uit*
gekeerd aan hen, die door onderhoud, her
stelling of gedeeltelijken wederopbouw van
reeds vóór de achttiende eeuw te Delft, bin
nen de voormalige stadsgrachten bestaan
de gebouwen, tot het uiterlijk schoon van
Delft— volgens het oordeel van het college
van curatoren der Technische Hoogeschool
of van hen, aan wie door dit college de be
oordeeling in deze is overgelaten uiteen
architectonisch oogpunt hebben bijgedra
gen en daardoor een bijzondere onderschei
ding waardig zijn.
Zij, die meenen daarvoor in aanmerking
te komen,jnoeten zich voor 1 December a.s.
wenden tóf den secretaris van genoemd col
lege, Oude Delft 95.
Ter keuze van hem, aan wien de beloo
ning zal worden toegekend, staat de vorm
waarin deze belooning zal worden uitge
keerd (geld of eerepenning).
Iets
over
zoo zal de nieuwe nrchitectuu
i nog wel niet bereikt, maar toch een sta
nader gebracht z„n!
Medebouw
tedebouwlcundlg
5. Arsthellsch waardevolle gebouwen moeren
■r plaatse niet gehandhaafd worden, als zeer
ordenaleemeeno b«'ans«m daardoor geschaad
Bovenstaande 5 punten werden in de ver
ader''ng van de Vereeniging „Opbouw" ais
rincipieele opvatting der vergadering ge-
